This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
- Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for personal, non-commercial purposes.
- Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
- Maintain attribution The Google *watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
- Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
alhttpo://books.goodle.com/
PHILOLOGISCHE
UNTERSUCHUNGEN
HERAUSGEGEBEN
VON
À. KIESSLING uxp U. v. WILAMOWITZ-MOELLENDORFET.
ZWOÓLFTES HEFT:
ARATEA
SCRIPSIT
ERNESTUS MAASS.
BERLIN WEIDMANNSCHE BUCHHANDLUNG. 1892.
ARATEA
SCRIPSIT
ERNESTUS MAASS.
BERLIN WEIDMANNSCHE BUCHHANDLUNG. 1892.
H
LIBRADY OF THE ] LELAND OTAWFPPh ^. IIWIVEBSITY. Q0. 53032 JuL$8 1901
ALBERTO MARTH
ASTRONOMO
I. DE ACHILLE GRAMMATICÓO ARATI INTERPRETE.
Achillis liber Arateus duobus codicibus italicis continetur, Mediceo plut. XXVIII 44 et Vaticano 191. Codicem Mediceum Petro Victorio cum editionem Achillis et principem et unicam Florentiae anno 1567 adornaret praesto fuisse fere solum confe- rendo perspeximus. "Magnis ille occupationibus impeditus et quia satisfacere cupidis huius auctoris non posset, nisi ipsum sua lingua loquentem cito divulgasset, in obeundo munere non eam Se praestitisse curam suo ipse vadimonio praefatus confitetur, qua consuevisset. PPerfacile igitur Iosepho Iusto Scaligero emendandi reddidit negotium. Exemplar editionis Florentinae notis et cor- rectionibus Scaligeri ornatum cum fuisset ex legato Danieli Heinsio iraditum, tandem in bibliothecam aulae Vinariensis traduetum est et in Villoisonis manus incidit, qui Scealigerana anno 1783 Turiei in 'Epistulis Vinariensibus p. 78sqq. publicavit. Et ipsi ut in- spieere haec possemus, per Gilberti nostri bibliothecae praefecti benevolentiam impetravimus. Pendet a Victoriana editione "Urano- logium Parisiis anno 1630 a Petavio Scaligeri inimicissimo emis- sum p. 121$sqqQ., a Petavio Migneus, qui mero casus ludibrio ut in "Patrologiae graeeae cursus completi vol. XIX (Parisiis 1857) p. 934 sqq. vel hoc opusculum reciperet simul cum Petavii ver- sione latina adductus est!)
M(ediceus) s. XV chartaceus 8? sex libros libellosve rubro atramento ita inscriptos comprehendit:
fol 1 regi vov» xAuuavov vr9gg yüc, év oig ovufaíive, «v5ngsig xol ueíc0tg v0 vvy9nuégov ivaAAaé. fol. 2b 24óauavríov coquorov z&gi &véucv.
!) Praefatur ita Migneus p. 745: quae sequuntur (absoluto Eusebio) opu- scula chronologica et astronomica cum apud eruditos plurimi valeant et iis quasi fundamento nitantur chronologi Christiani veteres (quod immerito dictum esse facile patet), nobis faciendum putavimus, ut ea recuderemus etc.
10 ARATEA
. fol 5a £x vv MyiAéugc ztQóc eloayoynv elc và. |4dgarov (aeiwóueve usque ad fol. 34b addita subscriptione Aoc vOv ZdyikAéwug móg slomycy)v elg và Zdodrov QDatvóyueva. Per totum hoe opus signa conspiciuntur a lectore quodam sedulo inlata, fortasse a Victorio.
fol.35a éx voU voírov Aóyov '"Lrmégyov vov eig cà -odarov xai EvÓoSov GDawvoutva segl vov ovravareAAóvrov &oroov roig (B Lolo.
fol. 43a. ix vjc elc và vob IJodrov GOaiwóutva Géuvog iEpyüjoewc ExLoyol OtopO «D ciaa. zcpà roD Goporárov uo- vayoU xvoíov MaE(uov IIAavosóovs usque ad fol. 79a véZoc vfc éipyWoeue vov Deivouévcr Moarov. Sunt haee scholia fere Mareiana additamentis byzantinis aueta.
V(atieanum) ad hune usque diem nemo ad usum novae Achillis editionis convertit. Quamquam non defuerunt qui passim codicem inspicerent nonnulla exeerpturi, velut enotatam ab H. Keilio frustuli euiusdam amplioris Sophoclei varietatem seripturae A. Nauekius non sine eommodo adhibuit ad "Tragieorum graeeorum fragmenta" eolligenda p. 226 editionis alterius, Hinckhius Hilleri gratia 'Mer- eurii Eratostheniei' reliquias illinc descripsit. Liber igitur est bom- byeinus, saeculo ineerto (viros doetos si audiveris quotquot sen- tentiam professi sunt) in Graecia exaratus. Saeeulo XIII Keilius addieit in "Philologo I p. 157, Dielesius s. XIII—XIV in 'Doxo- graphis' p. 18 adn., Partheyus s. XIV—XV in 'Relationibus aca- demiae berolinensis 1863 p. 374: ubi indicem eodieis ex catalogo fol. 3—5 a recentiore aliquo inserto desumptum, sed non satis aeeuratum, reperies. Partheyus enim eo potissimum et sibi et aliis imposuit, quod discernere aeriter manus diversas diversorum temporum noluit, tametsi poterat facillime. Quae Achillem per- seripsit tinetura fusea, ea manus a fol. 173—228 b eontinuatur spatio rubrieatori et inseriptori vaeuo relieto. Nam non modo eapitum initia seiendum est verum titulos quoque ab altera manu vix posteriore rutilo atramento suppleta esse, praeterea ex alio codice ab hae eadem manu quaedam indueta: euius rei afferimus argumentum quod p. 125 C Petavianae editionis laeunam a librario signatam haee manus aceusativo ÓrcAvot explevit, item alia, quae nune non attinet eommemorari. Tertia aliquanto recentior manus perraro quidem attamen velut fol. 209 med. agnoscitur scripsitque
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 11
incerti auctoris opuseulum zroia vro» L«0ícov» ovvavarélÀovow xal Ovyxaraóvvovot voig iy TQ LqoOuaxo (8. Coótoi. Denique Victorius ipse totam Achillis in Vaticano scriptionem ita percensuit, ut Medicei sui discrepantias sua manu adnotaret. Quae res cum fragmentorum conlatores fefellisset, effectum est ut pro testimoniis hanc quartae manus varietatem habendam existimarent?). Folio 209 confecta isagoga, quae falso sive Eratostheni seu Hipparcho tribuitur, et latereulo 'interpretum Arati (de quibus in Hermae volumine XVI a. 1882 p. 386 sqq. disputatum est) subiecto globum signatis caeli regionibus prima manus appinxerat: eui nonnulla terrarum graece nomina inseripsit seeunda, Indiam Pentapolin Palaestinam Aethio- piam Aegyptum Libyam Africam Turciam. In quibus cum 7ovexío, compareat, erunt fortasse qui Byzantio expugnato conditoque in Europa Turcorum imperio scripta haec esse autument: nisi forte Tovoxía etiam, dum Asiae finibus Turci terminarentur, appellitari poterat. Quo deficiente auxilio ad codicis aetatem paullo arctius definiendam nihil iam suppetit praeter ea quae in "Analecetis Era- tosthenieis' p. 10 indieavimus: eandem manum in codice Antholo- giae Planudeae britannico 16, 409 (Additions p. 201) a Planude, ut videtur, exarato sese nobis obtulisse.
Iam enumerabimus ex codicis Vaticani quae huc spectat parte opuscula sive opera dicere mavis omnia:
fol. 173 IloóxAov Ótaóóyov vzovvrzcw0«g vOv GovQovout- X09 vztoOéoOscy.
fol. 189 "Icoàvvov 2dAcEavógécg ztoi vic vo0 a01QoAaflov Xonostg xoà ví vOv iv ovt xoarayeyoauuévov onuaíver £xaOTO».
fol, 194^ rov 2Lfocerov Gawwouévcv móc ciocycyrv & vy AyuAAÉcG.
fol. 203^ at &5 évéowv Oiotoéocic.
?) In praefatione postquam de Hipparcho suo exposuit, '44cAzZZs' inquit "itidem duo exemplaria nactus sum non parum inter se multis locis discre- gantia, quod facit tamen ad verba potius et ipsorum seriem quam ad sen- fentiam auctoris magnopere variandam. Missa quoque sunt ad me Roma wna cum Achille scripta quaedam mutilata veterum quorundam doctorum homi- num, qui studio ac labore suo aut Arati poema aut scientiam hanc siderum i/ustrare voluerant, et illa ipsa praeterea plena macularum, quae tamen cum
haud penitus inutilia iudicassem multis locis correcta sedulitate mea non in- digna $utavi, quae foras exirent! etc.
12 ARATEA
ib. yévog -4oerov x«l Bog et mepl iErynosuc.
fol. 205^ E érégwmv aGyolíov sig l4odrov Gouwwvoucva elaayoyr.
fol. 207* "Egeroa9évovc, iv GAAq 'Lvmepyov, tie và 4oa- vov (oivoueva.
fol. 207^ zroia zcv DqgOLov avvavaréAAovot «al ovyxora- ÓvvovOL roig Év vq DqgóraxQ i Color.
fol. 310* "Irzcpyov vOv .4oarov xei EvOó&ov GDatvo- uévoy nygjosog BiAlor a'B y.
Vaticani beneficio Achillem multa nee spernenda ad genuinam integritatem reciperaturum esse censemus. JDemonstravit eodicis bonitatem in Mercurii Eratosthenici reliquiis Hillerus, nos eonla- tione totius libri instituta nonnisi gravia nonnulla et nova deli- babimus.
P. 145 Petavii post xéyorrar nullo intercedente spatio in ca- pitis exitu unus Vatieanus haee subiunxit, quae emendatiora pro- ferimus commemoratis inferius codicis diserepantiis:
lovéoy Óé?), Ov. iEbeuüAigav*) Gorpov xai aOrépog viv ÓLaqopàv oi zrouraí" robc yàp zA&vnrac zorà uiv &ovOG z0rb Ób àgrégac óvouaLovoiw cgcabroc Ób rÓv Neígiov?) agrépa Ovra &OrQov Ovopalovow. Gcaogic Óà mous Ilív- Óegoc (Ol. I 5—10) Z&orogov vóv TnAtov xaLcv Oià robrov' «eb 0' üeÓÀa yogttv") EAÓsc., qAov "T0Q, unxév! asALov OX0zttL GÀÀo DaA:svóvegov &v auégg qaevvóv aovgov igijuac 0i al9égog». Qujmor! ovv zrgüc vobg &zAaveig (Óià viYv)") TOU qQuTÓg coTUY UrttQ0y?v GOrQG cUrOUG XcÀOUOUX. Alterum exemplum e p. 152 D Petavii repetimus. Ubi ex Mediceo editio Vietorii haee de polo exhibet hiante defeetu mutilata: vyontéov Óé, Ori «ootvtxuG Aéyovyvat obrot oí stOAoL (poli mundani) oí Óà ITvSayopetor Óe&à uày và Bópgeuo, eguoveoa Óà rà vovia xaÀoUOi xrÀ. Exspeetares, de feminino zt6Aog fore quae doceantur. lam vero insertum post zcóAor novum hoe Aristophanis comici fragmentum
3) post dE lacuna unius vel duarum litterarum V. ^ 9r. Gut Auoev scripsi: zPEo pucr &v V. *) aipiov. V.
5) yepvev libri Pindari: y«pois» V.
7) supplevi.
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 13
repperimus, quamvis propter verborum depravationem Soncepiae laetitiae remiserimus aliquantulum:
ó Óà "4outogávr é&y Toig ZouvaAsvouy: 7 értel doy TQ0-
zov véOeuxe vÓ 0voua voU rz6Àov xol SOuàÀvxOG móAÀoG
vovréOTu.y TÀuOÀcY& , y ( Oxémvovoi| và ueréoQo vovrl
xai và ztÀayua vovit. Corrigendi negotium et Athenaeus sublevabit V p. 207 f de horolo- gio disserens vovvov à àgpe£rig oyoAaonvüQtov vrroye zevcaxAwovy x 7ztvgOg vovg TOÍyOvG xai và Juocuota xavtoxevaOuévov, BufALo- Ouxqv yov iy avvQ, xarà Ób v5» 0gogh» móAo» ix vov xor vi» A4ygadívqv &zousuuumuévoy TAuovoozíov et Pollux VI 109 sq. xoi vÓ uà» xovrofsiov ixgéuavo az vov Opóqov vztiÓv ve xol Asiov, xaÀxoU rcemoujuévov, : «QOzteQ Avyvíov vOÓ imíSqua . . . Éxeu ÓÀ 7z10ÀQ vQ vàg (og Ócuxvoyr. et ipse Aristophanes (fr. 163 K.) apud eundem Pollucem IX 46 zo 02 xaAovuevoy (Q0À0yLOY Y; ztOV 7tÓÀOY &» Tig &iz0L, Qoavvog Zouoroqavovg iy D'ogvraón:
ztóÀog v00 é&ccT(v; eira zó0TQv fÀLog vérQozvo;
Itaque 7440r90zíov vovv ioív KoXovQ pm nobis viden- tur, cetera invenit Wilamowitzius:
ó O0 "4giorogávtc &y voig Zaewalevow inl TALovQOzcoU
véJeuxe vÓ Ovoua vov ztóÀov xal rA
ztóÀog TOUT éovív, 5 » KoÀovQ 0XO7t000L TG uéréuQa vavil xol và mÀdyia vavií.
Horologii usum inter novieiam 'sophistarum supellectilem rettu- lisse comicus videtur, qua illi adolescentium mentes a pristina simplicitate seducerent: quemadmodum eiusmodi multa constat hac in comoedia ludibrio habita esse. Innotuit vix ante hane aetatem per Metonem gnomon Atheniensibus*), cum in vulgari metiendi ex umbra temporis consuetudine vulgo perseverarent?) Colonum fo- rensem ex levi corruptione scholio adiuti in Aristophanis Avium v. 997 restituimus: JMérwv àgi0tog c0T90vÓuog xol yewuuérQmo' vovrov Égrlv O Pwavróg O Atyóuevog Mérovog. qmoi 0& KoAA(- o19aroc iy KoAwvo ava9qua vt eivau avroD &oTQoAoytxóv* Evgoó- »ioc Óé (fr. 94 Strecker), 0v. vuv Ójucv 5v ix KoAwvov. vovro
8) Schaubach, Geschichte der griechischen Astronomie bis auf Eratosthenes p. 119 8qq.
9) Aristoph. Eccles. v. 652 cum scholiis, Ideler 'Handbuch der Chronol.'I p. 3165qq., Petavius ad Uranol. p. 269sqq.
14 ARATEA
niv 0UY Vevdoc Qiioyogog yàg (fr. 99 M.) "devxovoéa qoiv avrov. 10 ÓP rov KaoAliiorparov GÓnAov ?): igug yao jv vt xci ày KoAovig. ó 0b QuAóyogoc iv KoÀowq gà» c)róv obÓbv 9eivcu Aéysew, ixl AMevóove 0À (roU add. Dindorf) ;oó fIvJo0sgov 14i0rgOztov 0v Tj vvv ovoy xxAmoÍg spóg vQ véiyer vq) £v vy; IHloxvi xr. — Calli- strati Aristophanei sententiam Achilles nesciens ipse amplexus est'"). Ergo quo speetet facete illud Aristophanis dictum Av. v. 997 Mévcov 0v oiócv '"EAAag yw KoLovóc, tandem aliquando eluxit. P. 139 E haec in Achillis codiee Mediceo occurrunt: azó 02 Gnueíov éxà Giuciov azcoxadarorat àv oxvaevtolót (Bealiger: VM Gxvernaiexaerioldu), eiye yv5$guóv écrit tO Gy ygoqupa EgaroaSévove obtog yàg avéygcWe derxvüs, ag ovx cim EvóoEov. xerà Óé rwvog £y ÉBOopnjkovra Ezcowr xvÀ. Mendosa haec esse in margine observavit Petavius ac defeetum post Eratosthenis mentionem versione latina indicavit; item Boeekhium ') secutus Susemihlius in Historia litterarum alexandrinarum I p. 733 non pereepta sibi esse verba tradita prodidit. Videamus ipsi. Eratosthenem Eudoxo librum aliquem abiudieasse dicit Achilles: quo quid contineretur superioribus deelaraverat seriptor, ubi 'appel- latur inquit annus solis ab eodem signo ad idem redeuntis con- versio COCLXV diebus et exigua insuper particula confeeta. Ad idem autem punctum ille solis annus octo annis vertentibus redit, si est germanum opus illud' — Eudoxi putares, de quo testis con- festim Eratosthenes producitur. Ae legitur ita in libro Vatieano: eye yvQoiov £OTL TÓ sóyyoaupa. EoavocÓévge y&g avr- éypawWe Ócrxvog, cc ovx etj EvóoSor. His expeditis eommotam inde a Fabrieii Bibliotheea graeca! IV p.126 de oblitterato hoe Eratosthenis opere dubitationem sedabi- mus. 'Octaéterin composuisse Eratosthenem Geminus in 'Phaeno-
3j) dópzov Wilamowitz, Kydathen p. 167: ógAov codd.
") Dositheus astronomus é» K(oAcveíe observasse dicitur (cf. Boeckh libro p. 15^ citando p. 31), ubi ev KoAcvo male Fabricius B. G. 1V p. 33 Harl. mutavit obloquente Boeckhio. Res plane incerta,
7?) P. 136 'Es bleibt nur die verwirrte Stelle des Achilles (Tatius] (Isag. zu Arats Phaenom. 19 [ed. Victorius]) übrig, welche der Vermuthung Baum geben kónnte, des Eudoxos Oktaéteris sei nicht als echt erkannt worden; aber diese kann eben wegen des Verwirrten nicht entscheidend sein. Hóchstens inag mau glauben, es habe Redactionen der Eudoxischen Oktaéeéteris gegeben, die nicht als echt galten.'
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 15
menis' auctor est peridoneus p. 34 C Petavii: o2e» «à "Ioue zoó- vegoy uày Tyevo xovà vàg xeuscouvag vgozzag, Oc xal EgorooSévuc iy «Q9 "egi vg Oxraernolóog bvzouvguovt üvguovevei. Titulum ex perperam intellecto Achillis loco mutari iussit Fabricius in "Oxrwxatócxaevnolióoz, suppositum Eratostheni illum fuisse ceommen- tarium Bernhardyus in Eratosthenicis p. 262 opinatus est, imme- rito uterque. Probae memoriae subsidio rectius quam ceteri simul- atque Achillis textum constituimus, omnis vel e Gemino sublata est offendendi origo atque facultas, seripsitque reapse "de Oeta&te- ride" sive de Calendario Eratosthenes'?. Libri Eudoxo a summo eritico dempti de anno solari, h. e. de Calendario, argumentum erat, nee titulum ignoramus. Nam quod Critoni Naxio, aevi alexan- drini historico eidemque astronomo, 'Oetaéterin Eudoxi criticus antiquus nescio quis adsignavit'", areto haec res vinculo cum pro- posita quaestione conligatur) Res de 'Oeta&teride est, perve- tusto quodam et anonymo Calendario, quem erant qui Eudoxo addieerent. Quibus obstitit Eratosthenes, cum fastos ipse com- poneret, nec octennali ratione verum quadriennali usum esse illum eontendit: qua de re Plinius N. H. II 48, 130 'et imbribus inquit
133) Possunt de Eratosthenis 'Calendario' gravia coniectari nonnulla, hoc tamen loco aliena.
14 Suidas s. v. Koírcv, Susemihl. p. 733.
15) Yulgaris altero a. Chr. saeculo ferebat opinio relictum ab Eudoxo esse de Octaéteride librum, de qua in Eudoxi vita Laertiana haec rettulit Sotio in "Successionibus' VIII 86sq.: .. rétteg«g wovag mgóc &wavtQ ÓOutolyavt avtó9i. (apud sacerdotes Aegyptios Eudoxum) £voouevóv 9/ ongvgv xal óqovv tjv * Oxvaevgolón xoavd tvoac ovyyocwe. Quid sit Octaéteris, Censorinus aperit 'De die natali' 18, 4 (p. 37 Hultsch.): «Hoc quoque tempus (quadriennium olympicum), quod ad solis modo cursum nec ad lunae congruere videbatur, duplicatum est et octaéteris facta, quae tum enneaéteris vocitata, quia primus eius annus nono quoque anno redibat. Hunc circuitum vere *annum magnum' esse pleraque Graecia existimavit, quod ex annis vertentibus solidis constaret.» Ceterum Dositheo quoque mathematico erant qui 'Octaéterin' Pseudoeudoxi attribuerent (Censorinus 18, 5; Wachsmuth "Prolegomena in Calendaria graeca' in editione Ioh. Laur. Lydi 'De ostentis' p. LV). Boeckhius 'Ueber die vier- jáhrigen Sonnenkreise der Alten' (Berlin 1863) p. 29 errat, cum dicit: 'Sein (des Dositheus) Parapegma hing ohne Zweifel mit seiner Oktaéteris zusammen, die Censorin mit den unklaren (?) Worten einführt «Dositheus, cuius maxime octa- éteris Eudoxi inscribitur», woraus zu folgen scheint, dass er sich darin haupt- süchlich an die Eudoxische anschloss' et p. 135 (cf. Scaliger *'De emend. temp." II p. 71 et Boeckh 'Zur Geschichte der Mondcyklen' p. 10).
16 ARATEA
"venti sopiuntur. Exspeetantur autem maxime, ade nubes dis- eussae adaperuere eaelum. Omnium quidem (si libeat observare minimos ambitus) redire easdem viees quadriennio exaeto Eudoxus putat, non ventorum modo verum et reliquarum tempestatum magna ex parte. Et est prineipium lustri eius semper interealario anno Canieulae ortu'. Cf. Mommseni 'Ohronol. rom. ? p. 56 et Idelerum *De Eudoxo' in 'Commentationibus aead. berol. 1830 p. 62.
Publieari Aehillis nomine praefixo haee solent opuscula:
1. zy 2do&rov Gaewouévey swgóg cigayoyynv ix cuv "A yiéoc (quoeum primi capitis titulum zreoi zrevróc temere eoaluisse dudum monuit Dielesius p. 18) fol. 194^ in.—92023* fin. 2. rüv doavov Getvouévov ztp0Gg clomycy?» ix vOv IyiAAéng. $E ivégwv Oyolíuv siomyoyr (zpooíutov quod subsequitur in inscriptione ad primum caput spectat) fol.
205 ^ fin.—207* med. — p. 165—169 Petavii. Fatemur ignorari a nobis tituli alterius sententiam, quoniam 'ex aliis scholiis" (quam Aebilleis seilicet) deprompta eadem simul Achillea esse nequeunt, et animi patientiam ae mentis quandam moderationem demiramur, qua quod eogitando nancisei non possunt tolerare atque adeo credere vel periti et experti critici non de- sistunt. Quid igitur? Posteriorem titulum oportet solummodo ad ea quae statim succedunt trahi, diremptum hine priorem non pro inseripto sed pro subseripto haberi et ad commentarium anteceden- tem reduei. Et sunt haec indubitata, siquidem vel traditionis ipsius fide nituntur. Etenim in Vatieano anterioribus reapse subscriptum est zr» 24odrov Goivouércv spüg sicaymyny éx vov» yin, inseriptum proximis é5 érégcv oyoA(cv cicaycyr, ut ratio postulat. Quae cum ita sint, erepta Achilli posteriore isagoga prius illud commentarioum eidem reddendum est necessario. (Gerit hoe in fronte pro titulo verba 'zsoi i£my5osoc (Arati) et ex scholiis in Arati prooemium multo iis, quae ad nos librarii Marciani praesidio pervenerunt, uberioribus etsi nequaquam diversis sumptum est. Iam indagavimus quid sibi titulus 'éE ézégwv oyoAiov cicaycyr velit, dummodo 'ex Achillis seholiis' illa quoque 'zceg! é£yy5oeoc' fru- stula remansisse statuamus. Adneetitur porro hoe £Enyijceoc eaput 'Vitae Arati', eui yévoo 24odrov xol fog inseriptum est, apud
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 17
'" Westermannum inter Árateas primae p. 528qq., ut ad iuneturam
10
15
ne óé quidem copula desit: zr» óà vov Ocwouévov ébyynow zoo- vov uày éovaangc vrjc opaígac, uera 0? ravra xwvovuéyng énoujoavo Z4oorog'*. Ergo rectissime Vietorius fecit p. 108sqq., quod haec separare inter se non ausus est. Nos et primae Arati vitae et z:egl é5nyroeog fragmento scriptorem suum ex codice Vaticano tandem restituimus Achillem. X Et possumus huius rei quandam confirmationem ex textus Áratei forma et indole afferre. Qua in re diutius commoraturi primum ex Achillis Isagoga et ex frag- mento zeoi éSmyroewgc locos quibus opus est singulos apponimus. 1. Achilles 7tepl éenpijoeoc p. 272 A Petav. géoera, à 7a
Qaiyóuevo v7 Hé tLY OY &nooiulagza (v. 19)
oi uiv Ojg zoÀÉsg v& xal GÀÀvOuig &AÀoL Dóvteg jztÓ: Óé vivo» Ótáqopa zcgooíuuo apyrv Éyovra:
&uqi uou v6ÀLoLo ztegrxAeivolo ve uvno
&o7zteré uou IMovoat. viyG Óà vÀv avviygaquY'
ZA yxAsión, Esívev iegóv SaÀAog, el Ó' àye ov(v) uoi
ovgavínv weovoeiag ini volflo. &a Óé
A yvíyove, 5eívywv iegóv. 9:GAog. vÓ ubv ov» Gzgoouiocrov pégeg9o, v0 molgua zavrtÀdg ioviv &zgéztüg xal avdbiov vüg voU mouvov agerüg xol rác vnAuabtrG vzo9Séceog (&vagyov yàp xol axépaAov foro, vO zoínuo), vó Óà &zó TOU «ZyxAtlÓp xal vov ÉE5c àpysoOaL mQog vQ Óià xoxo- CnAav ixqvysiv vato và Emm vóv [dgoreio» yogoaxtQoa fri xol ivavríoua EÉyeu v0. oteo Jot éflüounxovraevnoíóa civou, ày 1) ro- xaJ(íorora, Ó qÀ. Gg Gx0 omueíov ixi Gmueiov. Eyev yàg vÓ xavs- Wevouévov zoooíutov obvag
&mroya Obv Óexaóeo(0)L T eure Aouéycoy éyiavtay vov 24odvov ivveaxoidexaernolÓn eiÓóvog àmoxaracvaTux)y vo) 7Aov Óià vovrov (v. 152—155)
và yàg OvvaysígeroL TÓm ivyeaxalÓexa xvxÀAa qaswov 1)eAMoo,
1) Finxit igitur sphaerae Arateae machinam ac fieri potest, ut recte Die- lesius Suid. s. v. "AxuAevg verba Zygaws à z&ol agaloac xal &vvuoAoylac xal iovooílav d BLACUP T.0AÀQv xal ugyaAcv xal Savuaciov avópOv uvguovevovoay ad hunc Achillem grammaticum revocaverit (Doxogr. l. c.).
Philolog. Untersuchungen XII. 9
18 ! ARATEA
(cca v' az Love slg Foyarov Qoíiwva 25 vbE iniÓuveivou, zóva «& Sgac)v Qoíuvog. tore, el rgogdeydelnuey TÓ svgooiqttov , à evrQ uiv ÉgÓounzov- vaeri ooo Fora A£yoy Ó ito ttis, e Óé oic 2) Bvvecareudexac- vnoida, avrüg ÉaviQi ivayrioUuevog* 0:c6g vostOY. GietYOY 0UY XTÀ
(ef, p. 21). 30
3. dóvrec V cum Marciani textu lemmate scholiasta, qui ita contra gram- maticos disputavit: &44o: £óvtsc] moAAol rov ygapgueroey dvtl r0 «éüvrec» «lovrecy Cygewev zal rovrtovg rove cGatégac moptisatau" Égt. db Ó Aoyoc "Apito neol roO» dewou£rov zal icacvayy carépov, ov TOV TAÀGVHTOYP TOY énv&' 0b yàg «mAavstc «8l eni TOU aitov ba tijg zal uovov gvyaateqépovtta «cl (avv )javagégovtat TU Ovpu»g zcl vxo rov ovgavoU fAxovten zal avagqé- govrti müccv nucoav | 6 £xeve V | 8 supplevi; ceterum notum hoc fuit pro- oemium scholiastae Marciano ad v. 733 | 17. éfdojexortac&attgolóa coni Sca- liger | 20 supplevi || 23 cvrasiósre: coni Scaliger | 29 zc ante cvrog V: del Wilam.
2. Achilles Isag. p. 139 E Petav. Aéyerat Óà é»ievrüg 7) a7Ó DqóLov ixi DyÓtov. &zroxaragragig abroU &r Tuépatc rS xal iAa- yíorq uopíp. azó Ób onusíov éxzi ongueiov aroxadícvarat i» oxraerroíÓL, Eiye yvnguov vó ovyyoauua (EgavoaSévnc yàg avzé- ygaUe Ósixvóc, cg ovx ct] Evdóiov), xcrà Óé vivacg iv £gÓowj- 5 «ovra Lrsiv (jc ÓóEno iovl xal K&AAwuctmog) xarà Óà Mérova Oc iyveaxotÓsxaerQolÓog* vasry xatgxohovOngsv l4oarog' quol yáo (v. 752— 195)"
Gvvayeiperon TOI iyytaxalóexa «vxo qacvoU n&AíoL, 10 000« v a;ó Lovgc elg Fayavov Qoiuva vbE éÉmuÓtveltat, xiva v& Ooacbv Ooiuvoc.
l, 2 «xó 5 scripsi, cf. supra 1, 18 dzxó oguslov éni anuetov et infra 2, 3: axo t0D LZ. V, cao ro) «vrov C. M || 2 d V: ro «vto M | 4 ozrastr- olót corr Scaliger: Ozap aiEgcEtI oO. VM | "Eg«rocO£vgc y&o V, cf. supra p. 14: "Epatogó£vovc ovrog y&p M || 4,5 crréyocwe V (punctum, quod supra z additum videtur, chartae vitio ortum est): dvéygewe M || 5 $5 post £58. addit Scaliger | 9 cvveyeloera: V.
De scriptura «gvveyetoerau bis exhibita verba facimus, quae singu- laritate excellit et discordat a Marciani textu scholiisque gvvaeíóe- rct Offerentibus. In hae leetione explicanda scholiographus ae Vossius in partes diversas discesserunt: hie gvvaeíóso2a. ' vulgo
(00 1l
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 19
celebrari" interpretatus cogitat de tabellis astronomieis per homi- num ora id temporis traditis. At illa notio neque dispicitur illo in verbo alibi neque inesse, compositi naturam aec formam si spe- ctaveris, ullo pacto potest. Multo ad linguae consuetudinem con- venientius reetiusque scholiis haec adnotantur: «ovvacíderav Óà avri roO GvvQÓeraL . . . Ó Ób Àóyog^ yívo0xs, vL GvaAoyovvteg eAAQAo:g xal cóugovoi yívovrat oi vov TÀÍov Ógóuoi Oi i^ évoy éniO6npoUuevoi. | Óuoícg Óà xol T) avavoAr vc vov Q2oícovog Lovnc uéyou vyc zravveAovg Óvot0g avtov, Pri. ye unjv xal T7) TOU Kvvóg avavol:j v& xol Óvcig Óià v(v lowv cóuqwvoi yivovrot. ràg uiv ovv Quégag vüc ivveaxaidexaevgolÓog Gzó Tüjc vov vlov évegyeíag vrcéósibe, vàg Ób véxvoag ànÓ vüg vov Q2gluvog avazoAng v& xal Ovoewg uà vÓ Éxeiva và àovQo xaraAnmiG roig avOQuzcrotg éy Tij vvxrl. uaAa yíveo9ai.. Neque miramur admodum medialem usum verbi ovvaeíóec9a, pro ovvacíóceu» (concinere), neque in Struetura — yi»doxeig vaÓe xol ov" và yàg Ovvoclóera, yÓy — haerendum esse putamus. Causam enim cur non ignorare legentem ipse existimet poeta proferre vult. Qualem causam re vera continet illud «avvaeíóerao, i. e. 0uoAoyeirot, et scholiastae paraphrasis sup- peditat. Etenim tabulae Metonis astronomi significantur calendariae, duodeviginti annorum spatia complexae ae publico usui in urbibus destinatae teste scholiasta ad h.l: JMércov «vig yéyove maAatwg &0vgovóuog, 0g oxguflog Gov9uncac sire uixgóv &viavrÓv Qg zcoóc OvyXQLOLY TOU u&yGÀov, mel ov rtaÀw (2) &Aéyouev, óvav (Oe cod.) ov»odog vOv L' àctégwv yévqvot iml ümoAeiq vo) mavróg. Ósba- ue&vou col»vv oí ueva'") Méccva a0TQovouot scívaxag àv vaig z00À600y £9nxav zegl vv vov TÀÍov zeg.pooov vy évyeaxaióexaevqoíÓvv, 0t, xv9' Exoavov ivtavtÓy vou000e Fovot xeuv. xol voióvóe 9égoc xai voL.óvÓe qJuvózcupov xol vovolóe àvsuot xol aAAa'*) zcgüg Buu- qeÀeig xoeíog voig àvOguztou. imt» ovv $0 vovra by»c090 éx vOv» mzivaxov xol ovrog ixeiOev Éyyw và zoAÀà ó Jgorog, q'oiv ovi "xal avróg ywvooOxctg " màÀan yàg GelÓerat xal qavegá voig EAÀgo, yéyovev. üóé&ayvo 0à ovvà EAÀQveg zog! Jiyvmviow
17) oi zegi Idelerus (/ Handbuch der Chronol.' I p. 316*) et Wachsmuthius in Lydi editione p. LVII mutabant Bekkeri editione decepti, ubi ós&epuevoc voívvy omissum est.
) (&AAa) moAA& supplet Wilamowitzius, z044« Marcianus exhibet.
2*
20 ARATEA
x«i XaAÀÀÓaiov. Falso igitur Buttmannus p. 34 editionis 'ab hoe' inquit "verbo (cvveysígerat) pendent mon solum haec évveexaíóexa xÜxÀe«, sed haee quoque, 4o0« re — vwiv5 émiüiveirot, et haee (756, 7), oi ve (h. e. óca ve oi) IHoceiácvog ópuuevou 7 4c abrOU GGrÉpeg avOQoitoLot véxvyuéva anualvovotv. Praesens «ovr- aytíperat de eo quod identidem fit parapegmatis publicandis'. Nune vide. Lectionem peiorem «ovveysíoere ex testium copia solus propagavit Achilles cum fragmenti zreoi Eryraecc scriptore: quem eundem esse Achillem ex codice Vaticano iamiam discitur.
En iustum libellorum illorum ordinem eum titulis sive inscriptis sive subseriptis:
1. rüv -d4oérov QGOatvouévowv zzpüg cloayoryv £x vov -yilAéug inseriptum a manu seeunda. zo» .4oérov Oci- vouévo zcgóg slojyuciv ix vOv LyiuAéog subscriptum a manu prima. Apud Petavium p. 121—164.
2. ai &E Érépuv Ótaugécerc inseriptum a manu prima. Ineditum.
3. yévog -Moatov xai Bioc et zcegl éEmyüoeoc inseripta a manu prima. cov» 24oarov Gatwouévow szpóc eloayoyrv ix vuv AyuAéog subseriptum a manu secunda. Apud Pe- tavium p. 265—276.
4, 8E éréguv Gyoliov eiGayoyr inseriptum a manu se- eunda. Apud Petavium p. 165—169.
Errorem porro redarguimus codicis Vatieani notitiam emen- datiorem assecuti, quem in definienda Achillis aetate chronologi eommiserunt inviti. Commemoravit Ptolemaei Geographiam, ut mittamus alios seeundi post Chr. n. saeculi scriptores, Achilles di- eiturque a Firmieo Materno IV 10'*) "prudentissimus : ergo tertio saeculo iure eum attribuit Dielesius p. 18. Idem 'aceuratiora in- quit "inveniri vix poterunt, nisi forte Isidorianum (p. 166 E qoi Óà 4ió0copgog x«i KoÓparoc xal ó Oi0aOxcaÀóGc uov loiOugiavóg ÓLeqéosewv Gqaígag v0 oqaiposc0bo raíry xrA.) eundem esse placet atque Hypsielem a praeceptore Isidoro (Fabricius B. G. IV p. 20 Harless.) cognominatum, quod coniecit Rohdeus, Griech. Rom.
19 Editionis Hervagianae p. 48.
k. at
I.DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. ' 21
p. 471? Falso haee Rohdeus commentus est, quod illa Isidoriani mentio isagoga 'ex aliis scholiis" et non ex Achille deprompta continetur.
Num Achillis reliquias suum in usum alii converterint, pri- mus et solus inquisivit Dielesius p. 19, qui de scholiis in Basilium Baroecianis exponens 'integro inquit "Achille usum esse scho- liastam et aliunde .diseas et illine, quod sceholion hoc (cf. Crameri Aneed. Oxon. III 413): 0 0? ovróg évaqógoc xol Éazgog. xoírou ye v0 ztaÀat0» GÀAog ÉÓóxtL clvau 0 éc0q0Qog xal &AÀog Ó farmtpoog. zoOtog Ó "[Bvxog 0 'Pryivog (fr. 42) ovviyaye vag moornyoolag ex Achille c. 17 excerptum est, quod mutilatum legitur p. 136 C méumrog Ó v)c J4qgoÓ(rgc rmagà uiv "EAAqow éco0gógog (xal £ozvegog suppl. Dielesius)' zrgcog Óà "Ifvxog eig tva ovvéoveiAe vag zgocyyogíag") . Adaeti venerando viro obloquimur, nee haee nec cetera, de telluris immobilitate et de astronomis in universum quae sunt apud Cramerum, miserrime illa quidem truneata ac perexilia, ita videri comparata, ut prompsisse ex Achille scholiastam certo concludas. Cf. caput III.
Ipse Achilles quibus fontibus hauserit, idem primus indagare feliciter coepit ibidem Dielesius. Coepta ut tuto (ni fallimur) con- tinuari possint ac promoveri aliquatenus, Vaticano codice efficitur. Itaque totum :;rsoi é5pygoeoc caput Achilleum servato scriptoris ordine eum scholiis in Áratum Marcianis et commentario in Ger- manieum Basileensi, a quo ceteri interpretes a Breysigio promulgati vix hie illie differunt, componimus.
ACHILLES. MARCIANUS.
P. 272 E Petav., postquam di- versas de Arati initio sententias percensuit quas supra p. 17 pro- posuimus, coneludit in hune mo- dum:
&peLvov ovv rÓ Ouà cvOY àx ig] mà»v zoemóvrog 0 ztÀelovoy | Gvvuygaq ov q&gó- L4govoc viv vOv GorQcov Orsi-
?0) Cf. Wilamowitzium Herm. XVIII 1883 p. 417.
e
10
15
22
AÁCHILLER. uevov stpooísGOat, ob T coy (v. 1) &x Aog apyeiueoSa* róv ovóé- zor' &vügtc POptv. águórrOY yàg &v el az avroU T» &gy)v zcotoao Sat xÓv zctgl vav ovgaviov iEnyovuevov. no£- zt&L Ób xal srouroig ucAuTa «vcr 7 Ggy5, imei xol iv voic gvuzcoLotc roElc xporijoag &xíp- yov, xel vOv uiv ztQucvoY ic "Oxvuzciov, róv 0 üeivepov 4io0- xobpuv xal Toowy, zv 02 vgívov 4g Xornooc. Oi wol ó Osó- *pivoc (XVII 1): ix zhióc apycusode — qnoi — xai éc ia Anyere Movoat. 0 0b Ogqebg z&vro xatgóv &va- vingt uu Aéyav (p. 457. 460 Herm.)* Zeic agyíj* Zebg uéo(o)a* Aic Ü' ex avra vérvzrat.
OS&tv àxolobOuG xai vQ t9c
T( rreAuu) xal vy, vmoxeuuévn iz0ÓégtL amó Zióg memoínrat vyv doynv.
iykalov0. Ób avrQ 5v 'àx ztQüUeGL» &vrl Tig G7Ó zvaQet- Ànqóvi. t£Ócu yag — qacív — sizeiv 'aztó Zlióg .. ayvoovot Ó£, Ott xai IHívóapoc (Nem. II 1—3) xarEyoncaro T() Gy/HcrL TOUT( Aéyov «09evzeg xal 'Oupolóa, Qanuoy iménv và z0ÀA aoiol &pyovroai, ic i» spgoouidov» xci .dixuav (fr. 2 B.) «yo Ó'
ARATEA
MARCIANUS. iéyot uéAAoy Oéguy vobrOY TÓY zarípa xal Ónuwovoyov a iv ztQuiTOLG zcQoGqtvei. día O2 vov T0v Ünutovoyóv &xovaréov.
...GÀAog, £x dióc| có vov Zióg &oyevat, ÉreióT) uéAler ue- r&c0Aoysiv. BeoiLebg Ob vow 0ÀnY xci ztaT)O Ó Zevc.
14. r9 uiv. Gel zzpotóYv r£] xoi IlAaárov» iv Nóuoiw (IV 715 E) «ó uày S«0c |uov] &oynv xai reAev- viv xal u£ao zcáyroy Eo eb9eiq 7tegaívet xarà qvOLv ztopevóue- voc. tGtOg ÓE xai &rtÓ TOY OztOYV- Órv, TQ) T9v uà» zcoutQY Ozrov- Ó)v elvai v0» Sev roO» 'OAvnu- zcv, Ocvrépgav Ob jooOcv, xal roíru» 4g Nomáooc. "Oungoc 9£ (Il. IX 97) zi zov gaciAÉéce* «y gol uév Ajo, oéo Ó' GgEo- pau.
r0 0i £x ic Gvri voU GO Zc* Ilivóoooc (Nem. II 3) 4:06 à mpooiutov'.
(Gromatieorum liber Arcerianus &. VI— VII p. 251 Laehm., Haupt *Op- III p. 360: «Pyrrhus geome- tra in Arato [dixit] prineipium istud 'ex Iove ineipiamus' falsum dieit, quoniam a love, non ex Iove ordiamur».)
PL]
10
20
32
40 aeíoouat
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ACHILLES.
3 LI 3
&x« Log aoxyouéva», » 62 ue , , GÀÀcG v& xal vC ar0 Óvoguuov 3 € »! €» ) &gvLY, Gg EL viG ÀÁÉyoL arzt ee».
13 vo» V | 20 Moicoc, libri Theo- critei [|| 30 dyx«Aovo: Wilam: érxa- Aovo: V || 35 oygucti scripsi ex Lesbo- nàcte p.36 Rudolphi Muelleri, 29. (ut coni Hauptius) V; v9 éx ovrog coni Wilam || 35 ztoAA« V || 38 ex 4c éx V || 39, 40 dà ael co: ue V, ó& csi- cou. coni Scaliger: corr Valckenaer || 40 «oyousva V, eoyóusvoc coni Sca- liger: corr Bergk || 41 ce scripsi: ó£ V | 42 Aéyo. &zo9sv Scaliger: Aéyei &zxo- 9e» V.
28
MARCIANUS.
8 uéAAei Par. C (2841 s. XIIT): aos: || 11 t!» Marciani textus: ui» lemma || 13 seclusi ut alienum || 15 zzopevouevoc etiam Pseudoaristoteles *'De mundo' c. p. 4015 Bekker; totum locum ita habent codices Scbanzii: ó gi» 65 9seó0c, c07:0 xal Óó maAaig Aóyoc, &oyuv te xal ttAsvtav xal uéca tov Óvtov &zavtov £yov sv9to rtoalvet xat QvOL TEQUEOQEVOUEVOG; Ceterum deest hic scholiorum locus inter testi- monia apud Schanzium || 30 scholion
in Marciano propemodum evanuit; re- ,
legi recentiorum ope || 35sqq de emen- dationibus Lachmannum et Hauptium consulas.
Tantum adparuit, eandem fere materiam poetae explicando
utrimque adhiberi doetam et copiosam. lam pergimus conferendo:
ACHILLES.
Zía àà oi uày vóv ovgavóv, oi Óà vOv € 1 TALov, oi à «0v uv- Suxov é5e0£5Savvo. ol uà» ov» vÓv ovQavóv AéyovveG zagotíSev- vOL tÓY rt0UyTTV Àé- yov»ro (Il. XIX 357): € ) € "a cc Ó ore vopgeioi
y.gaóegc zfLog éxzco-
TÓOYTOL,
10, 1 éxrxotéovra. Ho- meri codices; fugit haec Achillis lectionis diversi-
tas Nauckium haud asper- nanda.
SCHOL. IN GERMANI- CUM p. 55 Br. et quaeritur, euius Io- vis meminerit, utrum- ne fabulosi an natu- ralis. et philosopho- rum quidem plurimi naturalis aiunt eum Io- vis meminisse, Crates autem (p. 62 Wacs- 3Autk.) Iovem dictum caelum, invocatum ve- ro merito aerem et aetherem, quod in his sint sidera. et Home- rum Iovem dixisse in aliqua parte (Il. XIX
MARCIANUS.
commentationem de Jowis v1 ac potestate huic quoque scholia- siae innotuisse ex kac omisstonis sug ni- ficatione ad v. 1 con- lgitur: ov ngoOvy«et Óà TÓ viv vq» civíoy CyveioJ9at vov Zióg.
Qt
Perverso ordine ad 10
7. 14 ferum Raec ad- notata sunt: &x Aug] &x Ad 10g apyetat, érec- Ór) xaíger (sic) uerec- goAoyeiv. BaotAevg 02
[51]
10
13
24 ACHILLES.
tovrégvty EE ovgavoi, xal Mpoorov avrov iv roig éEjg (v. 224) Aé- yovze zepl toU [7cztov & ig elisirat 0 gri» iy v obgavq oí 0à 4a vóv al9épa mogoAogovreg zaga- zí9evvan — Ebguzcíónv Aéyovva (fr. 941 N.2)* «ópgc rOv bUioD vÓvyÓ azéigov al9éga xai yp» népib — yov" bygmig iv ayxaAaug; roUrOoY vópule Zmnva, rOYÓ TnyoU Otov». xai lgmg Zv& vig avtov xaAoítr Óua vÓ ztvgojOT, elvat 1óv alOéga ao u£y voU ai9eoOa.r ai- Séga, a0 Ób vov Env n saga vv Léow Zijvo. oi Óà día zov fiiov voncavreg Àé- yovotv, 0rL xal Xogo-
11 rórv $. schol B ad Il. XIV 200 p. 51, 15 alii, item ex coniectura Sca-
ARATEA
ScHOL. IN. GERMANI- CUM p. 55 Br. 357) eaelum «wg óÓ 0r&€ taQmeral veqéAat dig Éxztorówvrau et ipsum Aratum (v. 224) «xUraQ O [mztog à»
4g elAeirav.
3
liger: rovó" V | 13 z&- —
gieSÉyovra V, ef. schol. Il. &xjyays xarà vi &ncc- gov slpgaev, Orc xata TO rv yn» Exew néQis vypai-
2 wupaóeg recte et
Gt &yxaAcie alios | 22 7 Achilles et codices Ho- scripsi: xe V | £écz» Wil merici | 3 gxmoroóavro:
cf. Etymologica: D5rgoiv V. Of. caput IV.
Basileensis, unde -Zovra: Breysigius, at cf. Achillem.
MARCIANUS.
vy 0Àwv 6 Zebc xal cQTQO. OU 7tQOOW/MEL 0à rà vir» ri» otoíav DyreigOot voU Ziog, 7tóT6Qo» Ga Y ztQRy- 5 Mo xab zt0rega ÉOTL Wvyr 7 votg xtÀ.
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ACHILLES.
xAnjc Zea vóv 1A xa- Àei Aéywv(£r.1017 N.2): «HAU, olxvígoig éu£, (0v) oi co0gol Aéyovot $ yevymvr,v 9eov zcoté- ga (r€) zaYro»» xai Évvouav vij; 00 5r vov- Tic qaciv Eyew vOv nowmmtuv, óvoa» Aéyy
io (Il. XIII 837) jx Ó. éugoréguv (xev al9éga xal
4g avyag
xai «Oo (Il. III 277) i5 «jéAu0g 9^, 0g mavv. igopQc xai TY értaxoveig», rtago éov. szravra ióov» hog ógJaAuóg xai zravva 3 »orgagc» (Hesiod. Opp. 267). of 9à Z(a vóv aépga àxovcoavteg gé- qgovo,. uagvv» QuArn- uova TOY XOLMUXOY" 5 quei yag fr.91 K. «0»
3 geo xtelosue dué V, géAvoc olxtelosi dué coni Scaliger: correxe- runt M. Schmidt Bergk Nauck || 4suppl Petavius | 6 suppl Wagner: (xai) zatéo' &navcov Petavius
18 £ió*e Ó vov 4e V: correxi | 20 x»ozoag He- siodi codices: voco» V.
SCHOL. IN GERMANI- CUM p. 55 Br.
(et «avro. ióov Aog 0g 39aAuóc») eum dieit Hesiodus (Opp. 267), Iovem* dietum — esse
20, 1 suppl Wil || 22 Ze- siodws scripsi ex scholiis Marcianis Suringarium secutus, ZZeodorus coni Robertus in Ps.- Erat. Ca- taster. p. 20?9, Zenodotus Kiesslingius: | Zerodotus (quem dici contendit im- merito Wachsmuthius De Cratete' p. 62 putatque commemorari I 131, ubi de Persis sermo est ro» xv- xÀov xavta toU Ovoavov 4Aía appellantibus).
2b
MARCIANUS.
10
15
2. utOvol Óà Zfig| 2 ovóày yág ovi, 0 ui) zemàjouro, aépog. Hoíoóoc (Opp. 267) «ravra ióov» ig 0p9oÀuó0g», dióg 0q- 35 SaÀuóv 10v Gépa Aé- yc.
1. róv ovOézcot à»- ópec (iQuev)] uevégn énl rÓv xar! imwvv- 90 Huíav Mía vOv qvot- x0v, Óg éoti» ao. xai yàg 1óv àépa 4a ÁéyovOLY
E]
e
10
15
26
ACHILLES. ovO? elg Aél Sev (ovde £y zroLOV), oUTE XoXOV ovOé y' ia Àov, ovvoc eiu. Eye) Ajo, 0v av ttc ovouaceue xal día»
Ó.0 xal zóv Jdocrov
rays (v. 2—3):
«uegral Ób 4g sza- gat, uby cyvtat,
zGGcL Ó GvÓpuzcov ayopa.»
z&vvm yào Zhig xs-
Xonueda. — ovre y&p TÓv Gépa ava- zvéouev. daÀÀà umv
1,2 supplevi ex scholiis in Germanicum et Stobaei Eclogis p. 39 et p. 120 editionis Wachsm. | 3 ovcs £6940v V, otte yt &oUcv scholia in Germanicum, unde ovrt y' £o9À0v Scaliger: ovoé y' da9A0v ego scripsi ex usu di- cendi Platonico, cum ovr &Q' £o9A0v anteferat cum Meinekio Kockius; ovd Gv ztonjooY ovdb zteztOug- xoc nüÀét oOUvtt Dog ojrt &vÜpomog ex inter- polato exemplari Stobaeus bis | 3 o?roc Stobaeus et scholia in Germanicum: ovt V.
ARATEA
ScHOL. IN GERMAN. aera, et Crates eius- dem est opinionis [et] testemque esse Phile- monem comieum dieit (fr. 91 K): «ov ovt tio AékgOev ovóà £v 7LOLLUY OUT E XCXO Y OUÓE y &cOÀov, obvoc etu yo Müo, 0v àv vic ovouágseue xoi a.» hine autem constat et ipsum Áratum dicere (v. 1—2)
«róv ovOézor dvÓgec à)uev aoonrov». namque quoniam ni- hil aliud est vox quam pereussus aer, videtur convenienter dixisse, auetoritatemque rei praestat «plenas Iove
e Breysigii codicibus nonnisi necessaria quae mihi viderentur enotavi. — 1 est Urbinas: esse Ba- sileensis | 2 e? del Wil | 6 ovrs ys £. Basileensis et Sangermanensis | 11 hinc scripsi: Aoc.
(obroc éort uà ste vv — Ónpeov — xor Zuawuaxobvg* FvioL yov (aL — *ci ya vOv aéoa eda Aéyovaww — vrO0v llowrén rovrov eivai róv aéga" alvíz- vera, yàg "Opnooc (Od. IV 458)' «yívero 0 bygóv vOcQ xci Óév- Óp(s)ov vyuzcéruAov») xal zt00, 0 avra icr xai 5 abvob züvra, cg 0 Aóyoc.
vOv lia Ó ovÓÉzore aporvov xoi a:tQoga- yopevrov é&uuev ol avOgu;owu &lxóvog" 0i yap Nvouxol vzt0- vríOtvvaL, uGÀAAov Óé zt«vrég oí 6gov quu-
14 anov proza«ei? Wil zl — AÉyovoir ante Zviot l. 27 traicit | 19 inter y et » in yívero una littera evanuit | 22 y&o post à omisi,
-
10
20
p
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ACHILLES. xai &v vQ Bí qauév vOv Za 0&tv xal Óuo- onutíag xoAovuev xal vepeAnyeoérnv zcaQa 5 vcoig zcoueoig &vol- 0XOLEY. vaUrG 0) xol và vOLGUTO 7tGüytO EY T( OéQi.
10 15
oi Oi«ía TOY uv- 90 9uxóv, vOv Kgovov
7:106, voovOuy. Tuiv 02 Óoxei voiyOgc v0 vOv 2Z4oavov TOY Za 7ztoogéoeoJa,, uv3t- 25 xcG uév, c otav Àéym (v. 31—32, quos nune omittimus adsceriptos p. 50)... £or; yao xoi qvauog xai uvduxog 30 é5nyroao Da, v0 zcgo- oíutov. vó Ób«gÓ 01€ vaQqeLol v.qpàec Zug ixsoréovrav (Il.
28 lacunam indicavi || 33 supra p. 23 1. 10 &- zotoovta. V.
ScHOL. in GERMAN. vias» referens et «om- nis hominum conven- tus»: nihil eorum quae in terra sunt sine aere est. ratione etiam «omnes lovis usum desideramus»: nam cuncti mortales osten- dunt usum suspirio, ged per quem vivi- mus aere indigent. [at quod ait «dextra monstra ad auguria pertinent avium |. pro- pter quod et Stoici Io- vem esse adfirmant, qui per materiam ma- nat spiritus; et similis nostra anima. Zeno-
dotus Aetolus et Dio-
dorus aiunt nec fabu- logo Iovi officere eius- modi opinionem: esse enim talem causam Iovem et convenire omnes vias eo con- fertas, quas tanquam loeo eius describit. (Arati interpres la- tinus p. 57 Br. in adn.: «Zenodotus autem Ae-
12— 14 uncos Pareum se- cutus (cf. infra p. 368q.) posui | 24 causam. vertit ex graeco «97r, vel aiví« (i e. óvve,uc) | 27 an quam?
27
MARCIANUS.
vnc yocWavreg, zce-
zmÀmyuévov àégo cv- v)» elvat. ovOézmoce yo?v (yàg cod.) «ooz- v0» avtó» PQuev» Gel yap ÓL avrov cvàg ónceuig z0.0vueSa.
1, 2 zten2goouévov av- tO».
9
10
20
e
J
c
28
ACHILLES. XIX 357) 4€ otgavov vorcat oÀov iori magna. "Onneog yàg olóe vóv 4e ouBpuv ztapaíruov (Il. XII 25.
ARATEA
ScnoL. IN GERMAN. tolus et Diodorus aiunt neque fabulis eonten- dere huiusee modi
subministrationem ; initium enim omnium
MARCIANUS.
Od. XIV 457). xai zzà- Atv x0 «£v zdtoc eiAci- rau» (v. 224) s'aabrouc zapoAogeiv &vónrov. ov yàg &imev &v 4i, aÀAÀ iy vi voD Zug xAéuet T) olxnenolq, 'otgavQ xor maga- Aeupuy, cc &v zcaudo- volBov T) x19apiOcoU.
olxetóvava Ób az Zlióg roEaro cg sou- TOU Xi TOY OÀGY Ós0;ztÓTOUV, (UUTE TG Àouzc& ztoooíutLa zcag- atzyréov. xai yop "Hoíoóoc (Opp. 2), o6 uáAugra Cphoriyy vÓv Zigaróv qauev yeyo- vévat, azt0 Zhióg no- Faro.
ÁÀCHILLES.
jvu.Ggayro Óé vuveg, Ott Éyzet- TGL TO O 1() «GQycuEO Da». ÓjuoLOY dé iG. 1(Q vag& vq cour «ya- Loueo Oa» (Il. V 34) xai «001 zcav- reg uayouegda» (Il. V 875).
(«mpyóuegda») Ob tiuev cg XOivà ;:G0L ygaquy, ovy (G AnoÀicoviog (Arg. I 1) 5 iófov
32 supplevi.
rerum Iovis.)
ad v. 223 6 di Truzrog &y 1(9 ToU Zio otxq, iy vQ ovgaYQ^ T, Gg Zió0ücpooc, «EvÓtoc» ó ueanuBoivóc* «Evdtog 0" ó yégov vA9^ iE &Aoc» (Od. IV 450): xeirat yap — uerasU TOU O6QLYOU TOOIUUXOU xai ToU iOnuesgivov.
Bé£gouov Ó&.
MARCIANUS. t0 Óà «GoycuecÓc» Herà TOU ciyua* tor, yàg xal agyarouog. "Ounooc* «dógzov iqomiwóus- 03a» (Il. VIII 503. IX 66).
29 jógz« t' loci Homerici, nisi forte Od. XII 292 «óopzov 9 ónAwoóputa9«a» respicitur.
P
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ÁCHILLES. HÓvov ztQoGGztov «aoyóuevog a£o, GQoipe.
10» ovOénote|] &o9Qov moca- XtiXÓÜY QYTl UvTVOTOXTiXOU Ov» Óid TÓY OvyXQOVOLÓY.
«XvÓgec» Óà iÓuxÓv avii yevi- XOU vov àvOguztov' xal OuOLOY v(Q «XÀÀoL uév Qoa Jeoí v& xal &vépeg izzzvoxopvoca(» (Il. II 1).
2. ueovol 0à Zióg zaà0ouL uà &yviai] ovt xal oi zrourol zcay- órzvvQ» xaAoUOi»* «0 ZU rav- óztva zavrayov» (Nauck fr. Tr.? adesp. 43) xol «néALog, 0g mdàvr égoocc» (Il. III 277).
«&yvial» 0à và Guqoódo, Óu ov vG yvia qégoue».
«ayogaí» 0à ai ixxAmoías xol aí GvvoOot. Aéyevot yag xol Bov- Aoiog Z&)oce xal Eévtog xol éraL- geiog qíAiog qvvaAutog értixog- 7tLOG.
3. ueocr) óüà 9aÀooca xal Ac- Hévec] &éuzóptoc xoi Ajuéviog xal xegÓ(og voic Éurcopoic.
3 lemma separavi ut semper in hoc fragmento || 6 Zvópsc scripsi: &vópoc V | 12, 3 x«vcraxov o Zsve navonca V: corr Meineke | 20 oc &: corr Wil | 21 qlA:oc cetera indicis exempla: q/Aoc V | 22 gvraAuuoc scripsi (item olim Scaliger): gvtcAusog V | 24 &zimxógioc V: em Petavius.
29
!
MARCIANUSR.
^
(Aratus Iovem appellavit om-
E 2» c € ^V nium regem) 7) oz; Óv ÓÀov 0v xóGuov T! ztQÓvOLOG W(QEl TOU Oeov xol avrog Óià zavvOg bp- yerau vov xóauov Ovvéyuv avtóv, » xotrà uévro( vràg imwvvulag alvívrevo, avtóv, Gg ép. éxaovy,
noa5e, (év(Sevro) elg 9e0v ava- :
qépgovrec oí aoyoiour và xoÀdg yuóueva, Og elot (rot) yevézeo goarouoc óuóyviog éraugetog gí- Atog £xéatog &éviog àyogaiog Bov- Aaiog Boovroiog xai và Opuo.a.
21 9cov Wilam: 9eíov Marcianus | 23 uévto. corruptum || 25 supplevi || 27 qoi, scilicet "is quem exscribo' lo- quente 8choliasta; an ex (C€ICI 9$HCI verbum a me suppletum efficiendumst, velut é&evguoxov? || 27 —30 uberiora in- dicis exempla promulgavit Studemund in* Anecdotis variis! I p. 2648qq., quem fugit huius scholiastae memoria.
10
15
30
ACHILLES.
5. 0 Ó mTmzioc av-
|. 9odmotcty] cel «zca-
1
e
1
En
T»)o &v0gov v& Sev T£, ÓiG TOUTO al «rztL09»" «torio Ü. (UG imos ev» (Od. II 47 al.).
7. Àéyen Ó' ove Blo- Aoc agíavr] yoaqeret xci «apo0Ti» 7 GQo- oíun, (ovx &)* éniAÉ- yeu yàp «Bovaí v& xai uaxéAnob. uoxéAatg Ób ovx cooUtat yi.
9. yvoacet] xoxo 7tEgiOXaUaL* t&v ya o T0 xvXioregég yvgov" syvoog iv uou: (Od. XIX 246).
10. eoróg yàp vaóe onucr — iv / ovgavQ égtroiEs] rovc acré- gue xal va tiuAa. «aot Óà ro Éormoly-
14 z scripsi: z«i V || 15 deesse aliquid vidit Peta- vius; supplevi | 18 y; Scripsi: zug V.
ARATEA
ScHOL. IN GERM. dicendo autem -nos etiam genus elus» 0s- tendit animae immor- talitatem.
bene praeterea, quod "lenem" ait: noverat enim virtuti aliquid aemulum futurum, deum igitur adversus delieta "lenem'. sed quoniam omnium in totum bonorum eau- sast, rationabiliter et omnium parens adfir- matur et non solum hominum sed etiam deorum.
12 aliguod maium male coni Pareus, cf. interpr. lat. sciebat enim adver- sarium.
MARCIANUSR.
5. rotto] &ouóótov écíD evov stavQóg &izce TO «DtL0G».
7. Bog apíaro ovx «apo0tr», ec 2doxAn- midünc' ov yàg (Gv) Óbvauro uoxéAr Bo AoG agobgO«L, AA Oxd- 7'v609at. |
rÓ 0 «yvoGGaw (9) 7 qvreoga, 5 Bó9gov 0gUEat, &y () và qvzà xavaríOevroat. . . xol qure yvoucoot] xeAoc zEgiOXaWaL" rà yàg quvia kaupaven xvxAq Tijv ynv scegli viv éxt- qaveiav ztpóg TO Qum, UoyeoD oL xrÀ.
10. àorQoiEev] ovi
14 supplevi | 19—24 Etym. M. 8. v. yvooaat] «xal qvta yvpogüi. gg. uelvst vÓ quuAmoect zo ntpuppaóacy Bo9pov 0pv- Et, £v qp v& quia züta- tlÜsvtui, zuQ& tO yUpov zOiElV ÉV Tip n£Quppug- griv, Cf, inferius p. 37.
25
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 31
ACHILLES.
Sai "tvL0ÀÓyI06 TOY
a0Téocov vÓ Ovoua.
&ÀÀoL ÓÉ qaot» amó
Z4ovoaíov.' Ó.a 0à «o6
«lorüoiEe» v0 axívn-
t0Y TQ) a;7tÀavyO» EOr-
ÀQO£Y».
12. zevvyuéva] nag- (xnuévov Xgóvov &- ti uéAAovcoc, og rco ga 1(Q couv) (Od. V 90): «&L Óvvoauau reAécaL y€ xal &L vet EAEOUuÉVOY lov(v» ovii voU ce- 15 4ec9noóutvov.
13.a»óga0iv oaov]
&yri vtOU (Qv.
0pQ tuzceÓo ztàvra pvovto|] | eoqaAog
20 qurevoqot, rap avri éveQy't]tx00 , 3
"tva gaívQvat, (Og
«0ztagra AéAvvran (Il.
II 135).
25 15. xeige artQ, Huéya 9a)ua, uéy' av- J'ouztoLOLY Oveiag] «QvÀÉ ve xol yuéya xoig | (Od. XXIV
$0 402).
b^
1
e
ACHILLES.
a)rO0g xai ztgoréon yevei| ud ' b , P ZeU, Ov xai T] Of) yevea, ivo.
L érvuoA0ygos V I| 4 co? scripsi: vó V( 17 schol. post lin. 20 scriptum in V : traieci | 29 ov Aéyek x. V: corr Wil.
MARCIANUS. axívgtoí eicuv obtoL c 2 - ) c oi aztÀaveic xa av- TOUG, Ovuzt6QLOyOYTOL 0à v5 vOv 0Àov óvug.
MARCIANUS. qeipe z&reQ —] éwi voU Zfiog &uqo, 'xoige, écel avrog & xal 7) ztgorégao yevea (1). oi Óà zcgo- vépav yeveay vovg Tivavag qaot (2) (ovg xaAeio at vO vov ovóéva Àóyov EyeL, xavavagvaQcdévrag
10
15
92
ACHILLES.
ol Tuaàvec, cg xol zoapà 2vrt- ueyq (fr. 42 K)' «yyyevéag ve Oeovg ztgoregnyevéag Turnvac». xol Oumqooc (Il. XIV 201. 309): «Qxeavóv ve, Oeo» yéveot, xoi umvéga Tu 95v» (— 2). si 0à wc zog av9ouzrovg mgotégo! vor- Goutv, Aéyou a» vv cecaQtqQy &ztÓ TOU XQvOOU yévouc vyY vOY T2ut9éov (Hesiod. Opp. 160) THéig yàg vüc ztéuzTeG yeveag (2 5).
«Tuwrvag» óà Óia vovvo Aéyet yaígeuv, érceiün xol y voig é5nc
b e c - , PI "d4oroaiov &va vov Twv avoy ovra
ouvei Àéyov (v. 98—99): eir ovv ld4orgaíov xeivov yévog, 0v 9d vé qaoLv &crQcv agyolov zatéo Eu- uevat. ÓvvavaL Óà vÓ cvvOÓ xol roig ztgoetQnuévoig xol voig émiqego- uévoig OvvázvreO aL, cOzceQ xal «yaípeve Ó& IMovoav (v. 16) xa9^
éavto. eiva «uaa zcacov (v. € 3 €t 17) vp. &. 3 ) ) - € &uol y& — oO0végag &lzc&ly 7)
OSéuug evyouév«( vexumoaoats za- co» &oiOov] vo «9éuu» ouqíflo- Àov' QvOL yGQ TQ zQoréQ(i Gvy-
1 oc scripsi: iocc V | 3 ve ante Ti. V: om editores Antimachi | 24 yaíosce etiam in Marciano eodem vitio metrico affectum, cf. p. 40 || 25 z&ca. etiam in Marciano | 27 7 scripsi ex paraphrasi Gg vooc5xov offerenti; accedit quod verba «oréoag eixeiv non à 9éuug sed ab evyouévo suspensa sunt: g) V.
ARATEA
MARCIANUS.
vz0 TOU Zfióg), &AÀoL rovc aócÀ- qovg vov Zfhi06' zgóvtgov yaQ yeyóvacu xa9' 'Hoíoóov» (Theog. 468) (3). (n) zrgorépgav [02] ouv yeveay, vOUvG 7tQUTOUG XOl 7tQO 0)ucv corQovOuovc (4). BéAvtov 0? [xol] robg "qwe vovc zpo- régovc fuv voeicO9ot, (v xol và zt0ÀÀa TOY GOTQUY ÉrtvULG, olov Ilegotvg Qoíw» (5).
4 supplevi et dà delevi || " xoà de- levi.
10
bad
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 39
ÁCHILLES. MARCIANUS. azvvéov v v). ÉErc, Ivo, GOTépaG elzeiv dg zQoonxo» vexumpore, 1 &vXouévq wg zcQo0TjXov ztaga- Oyeve eizceiy, c) IMovoat. vexunpovc] uéyou. vélovg c&i- vexuyoave| zi0v000a09€ &7:0 vob ztat€* véxUuQ yag vO TÉÀOG. vexurgíov xol eig véÀog cya- yeve* v0 yaQ téxuaQ véAog. &ÀAoOL 0àé ÓclSare. Subseripta sunt, ut supra diximus: vc«» 24gavov Qouvoué- voy 7tQ00c sciOaywymv éx v» Ay og.
3 mooon5xov scripsi: zoongxovta V.
Velim aciem ad ea intendas, in quibus p. 25 sq. interpretes eongruunt: Philemonem in hae re iam a Cratete citatum fuisse adparet. Est igitur qui in Achillis verbis oí 0à — averzvéouev delitescit Crates Mallota. Quamquam Hesiodi testimonium in di- versam sententiam Achilles — et non scholiasta Germanici — eonvertisse videtur, ille Solem, aerem hic (ex Cratete, ni fallimur) Iovem interpretatus. Seripsisse Cratetem commentarium Arateum neque hine cognoscitur nee Marciani codieis scholio ad v. 62 (p. 63 Wachsm.): 0 0à Koornc quoív: *vzó vóv ógiGovroa ui&ig auqoréguv (ortuum et oceasuum) yíverot, og xai Ounoog (Od. X 86):
éyyvg yag vvxróg v& xol fuotOg 6elot xéAEvSot. iue yàg sag^ éxelvoug 1) Tuéga couv elxoot, 1) à vo5 veo0apu», av»- azttOvOnG 000» OvÜÉztC rfc Óv0&ug vr avoroÀg, evÀóyog ei;cev (uterque locus ad interpretationem Homericam iure eodem referri potest) nec praesto alia sunt testimonia. Crederes, illa eum ita sese habeant, ex aliis quibusdam Cratetis copiis") et scholiastam et Achillem prompsisse: quod praepedimur Asclepiadis Myrleani memoria ab utroque inieeta. Cuius suspicio «agoorrí» quoniam et Achilli et scholiastae innotuit, post Asclepiadem qui utrique subest Arati interpres fuisse debet. Quem concludi posse puta- mus Stoicorum recentiorum ordini adseribendum esse. Caecutiret,
*!) Cf. caput huius libelli IV. Philolog. Untersuchungen XII. 3
—
si quis eorum quae ad prooemium Arati explanandum seripta sunt partem potissimam e Stoiea disciplina manasse diffiteretur. Stoiei quid de Iove senserint, itidem atque interpres Arateus Po- sidonius zeoi Jeov (Laert. Diog. VII 1, 147—145) et Apollodorus, ut putamus (Cornut. Theologiae graeeae comp. e. 2.9), eongruis argumentandi momentis deelararunt. Velut iidem Iliadis et Operum de solari Iovis natura vel eoniuneti versus apud Maerobium ex- stant (Homerieus solus apud Cornutum ec. 11), Iovem caelum esse item exordii Aratei ope demonstratur ib. I 18, 15 (mundus autem voeatur eaelum, quod appellant Iovem, unde Aratus de caelo dieturus ait £x ic &oycueosoe ), epithetorum Iovis eadem ecol- leetio eodem Stoicorum consilio in Cornuti eapite 9 excerpta est. Quae suffieiunt. Iam vero scholiis in Germanieum (supra p. 27) qui adhibetur Diodorus Alexandrimus?^), strenuus Posidonianae doctrinae propagator, is interpretamenta Stoiea posterioribus poetae enarratoribus, Achilli praesertim, fere consueta sedulo congessit (Diels p. 19—22). Hinc igitur Cratetis quoque mentio repetenda est.
Titanum mentio ab Achille poetae obtrusa est, sublata de medio diversa explieatione a seholiasta, eum absurda (ovóéva Aoóyov tyovga) videretur. Videmus tamen vel hic persisti utrimque in eadem exhaurienda materia. In qua concordat etiam fragmentum interpretis Aratei, quem ex codice Parisino 2728, C Bekkeri, s. XV per Georgium Gregoropuli fol. 101* exarato desumpsimus, etsi eadem explicandi supellectile et ille utitur: zrgoréom yever] vavig robe ztpi Ogiova xci Evgvvougv xal Ovgavóv (xal) Koovov: dz yàp vOv zou tC)Y BootAevaavroy cezotnrat vi)» xAngu (— 2). | vtvic 0à rovc nocac, ovc Holodoc '"zporépn yever xav arceípgova yaiav' (Opp. 160) (— 5). &AAot v0 goboetov yévoc, &mel Óixaióre- gov àyévero (deest) oí Óà exgifléarepol qpacc viv vv. uadSvnucvixovr xcl zrOUpTOY, sop (v LAÀape xol vrv vOY Goiwouévov soayua- télay (— 4). Itaque totum 'interpretis Parisini fragmentum' eom- munieandum est, ne qua Achillis commentarius Arateus inaedifi- eatus sit materia dissimulemur. Quod facilius etiam et acrius perspieiemus, dummodo ad pristinam integritatem quoad fieri potest illud reducatur. Id facturi et in Germanicum scholia et Marciani hausta indidem iuxta locamus.
94 ARATEA
**?, Simul cam Zenodoti Aetolo, Stoico ut videtur: de quo cf. caput III.
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ScHOL. PARIS.
(COyreivau Ói& vl éx vov Zfióc noSaro xol ovx àzÓ vo» Mov- 0G», «OG "Oumoog. oixetóvegov nyjooro agynv vov Ooiwouévov 7t0ujoacJSo. &rtÓ ToU Zióc, érei- Ór xoi vOv IMovoov àgynyérnc ovróg iTi». ov qgaíverau. Óé Zdoaroc uóvog ovtoc Toy9ar, &ÀAÀà xal Koavuc Ó «cyutxóg elzcov «i£ 'Eovíag Goyóuevog evyouat Oi&oig» xai Suqow» «b 'Eovíac &gyóuevog »aÀo Zía ravrov
agynyéci(».
B. macot| vovro ivósurizóv vrg zgovoíag, Óv T» Tv Lom ;6 zgovoíac, 0. Tw» vj bum ve € pe € 3 M rulv xol ?) evbo(a. Tovti yoQ
b! , , ie 12 L z& Óvo ovvvuOéueva. Ónoi ovo- uacao, tó TOU Zióg xai voU Zinvóg.
1 supplevi litteram rubricatori reli- ctam | 5 «vróc P(arisinus) | 9 xoeczo P |, 13 aoyzyévy [||] P | 26 xoà ante &' omisi ut Marcianus | 29 discrevi a se- quentibus.
ScHOL. IN GERMANICUM p. 54 Br.
35
ab Iove prineipium] quaeritur -
quare ab Iove coepit et non a Musis ut Homerus? conveniens magis hoc aestimavit principium Phaenomenis, uti Iovem invo- earet, quoniam et ipsarum Ca- menarum est origo Iuppiter. non solus autem ita coepisse videtur Aratus, sed et Crates comicus (fr. 52 K.) «a Vesta incipiens pro- fari carmina» etSophron in mimo, qui Nuntius scribitur, (fr. 51 Botzon) «a Vesta incipiens omnis invoco deos, Iovem omnium prin- cipium» (gzae £a vel tratectimus vel correximus 1n Hermae vol. XX a.1882 5.100: sed et Crates comicus «a Vesta incipiens omnes invoco deos» praefari carmina, et Sophron in mimo, qui Nuntius (n)seribitur, «a Vesta incipiens lovem omnium principem c(in- V060)»).
MARCIANUS. z&co,. Ó av9guzov ayogol] voUvTo EvOsuxtAxOV TEG 7tQovolag, Ór $v 5 Cor ve )uov xai 7) eCco G7tGYtQ. TOUTO yaQ và Óvo 0vó- Lava Ovv»rtOévra ÓOnÀoi, vO v6 vov Zhóg xol ToU Zrvog.
25 «vógov Marcianus.
3*
10
15
£n
10
15
36
ScHoL. PARIS.
(Graüvcy Óé 4g xeyor ied o zavreg)] o uiv móc rÓ s&yra bz avroU Cooyoveia at , oi ài Él oU ÓnuiovQyoU. &zeüéSavro.
y. lawc uby bx courte rairüe adeíac TO0UG ngoyóvovg xal mQo- r'átrogag jua Bedv zoidac [og vÓ «xarjo &vÓpgov ve Sew T6 (Il. I 544 alibi)]. dívawro Ó' a» voci» ó j "Moatoc TÓ Onpuovg- yeig dat juas bmó qvoéug xai Seu Ót& viv zgovotav. «Epyovs Ó& r0 rfc yewoyíag voti iÓíuc, xau x«l ó Hoíoóog (Opp. 311) ' «loyov ovdi» Ovewdoc, aegyir Óé v' üv&tÓoc». — 'Btovov. Ó Àéyei xrüjGcsog xai xonuarov. GÀLuG. [0à] zap& rà «evo avópov rt Sev r5. el yàg avtüc raUr. &ónuioboyrae spóc tO oic ay- Sooco( BuoqeLéc, airüy av xa- Àégatutv scaréga xai figteeseré. Übvorat xol él roU &égoc* ai- róv yap imi0nOusvor Ói avroU L&v, xai Eort Lwrixóc xol TüG avazmvonc puov atrtoc.
5.0 0 rsctoc av9oo out] ao- uóOi0y éxíSeroy cizce vÓ «ijzi0g».
«ÜcEia» ÓR xol TG ciGia xai
4 in) Wil: xap& P | d&xeóésevro scripsi, £&csevro coni Wil: vzeóézavro P 4 5 videtur licentia poetica in pro- xime antecedentibus fuisse commemo- rata, nisi forte r«vrgc vitiosum | 7
"Euripidem Med. 825 dicere videtur
Wilj 5—9 uncos posuit Wil | 13 vos scripsi: vosz» P | 18 J£ delet Wil | 21, 22 zaAécouusv P | 29 v& Marcianus: ro P.
ARATEA
10
ToU yàg (xai) yévog eluév] 'Oun- 15
goc' «aro avüpoy re 9&OY v&* sl yàg avrüg ravv. tÓnutovQynoe zgoc v0 roig avOouzoiu Buw- qeAég, avroU av xAndtínuty, av- TÜY ztazéQa xol Ónutovoyóv ava- yocqouevot, Óvvoaroai xol emi TOU Gépoc* avrov yag ixui0gmo- uevot E avrob Seu, xal tort Sorrixóc xal Tc avastvonc nuo atztoc.
roc] apuóduov iíSerov ma-
rQ0Cc &izt TO sijoc. sdescds Óé r& cita xci soc zv Biov
i
ct
10
1
e
25
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
ScHOL. PAniSs. ovugégovra* xai '"Oebiobg olo- vovg Aéyouev vovg aloíovc gou- vouévovg. Cf. schol. in German. supra p. 27 1l. 12—14.
0. (0ebua)] xaà&à xoi ovugé- govta.
«Epyov» Óà xav. àboyny v0 xaxa yeopyía».
TÜ «yvQt)OGi» &yTl T0U QuttU- coL 7 Bó9goy ógb&at, àv Q «à qvrà xororíOtrot. obtog yaQ
onucívet vàc gag vic yeugylac.:
xai TOU O7:0Q0v. | «Aéyew Óé àyvi vov Onuolv»tt. xoi Ounooc (Il. II 49) «Zy»1 qeoc &géovoa xal &àAAo:.g GOSovacotctr».
&. yvQO goi] zceguOxóiJaL, 6v y&0Qyncou.* và yàg qvt&à Àou- B&vsu. xvxÀq v$v yQv szegl vv éniqavetay xovà vÓ ur wuye- Ojo," v yàg Seguóvqc avvoic cvuBaAAeva,. tov, Óà xol 0c- Q£UOOL, TOvtÉOTL XvXÀQ TT yQv TOY QvTOY OcQgevOat.
L. v» og» và onusia éror- 1caro vovg &OTégac. dJOéàei ÓÀ r&g &varoÀGg avTOY xal vràc Óv- Getc ÓAovv. IlAecadog éqa ézt- v0À1 Jégovg agyn, Óvoig 0? éd
30 xeLuovoc.
5—8 xaàÀà ytopylav ante p. 36 1. 21 scripta in P: traieci || 14 ozuaív& scripsi: oyucuvouévov P. | 21 avcoic Marcianus: «vcgc P || 25 óoov P | 27 «vcvóv P || 29,30 éga &oy9 9épovc P: traiecit et corr Wil ex Marciano | óvosig P.
97
" MARCIANUS. ovuqégovra. ovru xal 'Óebuoog olovovg Aéyouev vovg oloíovg.
ócfia. oyuaívei] xoa, ovugé- pgovra. | «toyov» Óà Aéyeu «ov^ &oynv v0 vüc yswoylac.
xai qvrà yvgu0at] xa Aog zr&pt- OxaUyat. vrG yGp gvra Aoupiaver XvXÀq T»Y yjv regi vr» émiga- veuay ztQÓc vÓ uT) WoyeodSou' T y&ao 9eouaoía cvvoig ovufaAAe- TOL. f) «juQüüGGU» TOUTÉOTL XUXÀQ TOY (QvvOv v$v yov oogsvOat.
avtóg yàg va ye otjuora] avrog TUY (00? Onu£ia éroujcoto voUG &Grégag. OéAseL 0& vàg avovoAag avtQv xal vàg ÓvOeug ÓpÀcOOL, oiov IlAquaówv égav &ruoAgy &gynv 9égovc yíveoSai, Óvoiv Óà éqav oagynv yeuuc voc. xoxogc o? oí ypagovreg «Opuaro» vmv v&E- Aevraíay ó5vvovotr, t^ y) và 0n-
1 rovc post ós&ovg omisi ut P || 28 qvos; Marcianus | 30,1 &oyzv W: &oyg Marcianus.
$5.
10
15
30
38 | ARATEA
ScHOL. Panis.
xau ehueia eor T dovQa xal yàg Ó ztotQvho vÓY xoujrtv 5 (oxueiov) elvat z0Aéuov «r vaó- ^. ajg0t vé(oag) vb ovgacq» (Il. IV 16). i. «igxéyiavo» &vri voU éqpóv- Ti0€V ÉxaOTOU Légovg EviovTOU 10 onuciov sivat, oiov IlisiaÓac apórov xal curvov, rov Ku(va S'épovc). «EgrijgiSev» olov axívnrotascAa- »&ig. aorgov Óé iori xivovuevov' 15 For, Ó? xol v0 Ek sc elo v eov a0 TQ oV gógvnue, oiov Kapzivoc déc,
xai 7, écivoAd) vivog GOTÉéQoG veu-
20 re(píCovod) Ti vOv sceouyelon, olov Mgxrovgov imo, v Kv-
" AéyeraL ÓÀ xoi Ó (muoc) &0T00Y, cg zGg& vQ llhwócgq (fr. 107, 2 Bgk.) «covoov vzto- 29 rarOY» xci («paevvov &orgov: Ol. L6) owcuera Óà xoi oi Ougz-
» inclusa evanuerunt in P: supplevi ex Marciano | 5, 6 vavrgow P || 6 5 arporóv P | 9 &carov Marcianus: £x rov P || 10 zàsutdeg Marcianus: ztÀei- &dogP | 11 róvscripsi: cov P || 11, 12 inclusa evanuerunt in P: supplevi ex Marciano || 15 &ez. scripsi: 5óy P | 20 evanida in P: supplevi ex Mar- ciano | rz; Marcianus: z7:P || 22 evanida in P: supplevi ex Marciano || 25 sup- plevi evanida | 26 dwczrowrsc scripsi: duro vrtc P.
Aovueva* 9éAci yàp roig aavégac Grucia Aéyewv vüY xatgoY.
zaAug Óà vovg aGréoac OQucia &lwtv. wol yag OÓ zotvng vOv xov agrégo gupeiov eivat ztoÀéuov Aéyet «i vaUvy Ot véQag» (Il. IV 76).
10 Óé dlaxéUoros QYTi TOU égovviaev, (gr& éxaOTOv uégovg ivtovrOU anuo elvat , olov Iliewéóog apórov xal apro, Kóvo Sépovc.
iorügiEev] ov. axivqvoi siouv obrOL OL GztÀcY6lg xaO aUroUG, GvuztEQLGyoyvoL Ób vjj voy GÀoY óvupy. GOrpov Ó& icri xiyOUue- vov xai O0 £x mAciovov aortQov ovovnua, olov Kagxivog déom, xci 7 imivoÀ» ÓÉ vtvoc aOTÉQoOG veaxregízovad VL TOY rttQuyelcov &argov, olov MgxroUpov Erit OA, j Kvvog. Aéyevat 0i zal ó LITT GOTQOY, (OG maga ILvóóoq (fr, 107, 2 Bgk.) «aovgov vztégravov.. vov Ó£& 0 "Mgevoc robg acrígag aOvQa &lQnxev.
4 xal P: xaAcog Marcianus | 21 &grpor scripsi: &orocov Marcianus | 23 cc Parisinus: /ó/wz Marcianus.
10
10
p» ex
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE.
SCHOL. PARIS. vovvec. O0 0à J4govog vv» aoié- pac (&0TQa) etgnxe».
3. óqgp tumsóo] v ÓOuavoiá égv. vOiaVvtQ* Ó *vG ravca Ón- MtovoyQ» Jeog ztogopug voUvG OyAovo xav ovrlAmUu voy xozà vüv Bíov é&ruvmÓcio», onuaívoy vovg olxeiovc yoovovg àx vov éry- 0,0» c)QUv Éagoc Jégovc q3uvo- 7t0QOU XELUCvOG.
&. 7tQovéQv yever| vide supra p. 34 adscripta.
x. TOvG yàg AOywuv é«iueAov- uévovc zoqug zc0L000ty ai IMoo- dot O.coAéyeo Dat. (?)
0v 7küYU GUTÓ tQ uvJ« Ov- sQÉy £t.
a. «rv u&iGova Z4oxvov 'Hoío- óog &tgnxe 2duxaovog seivau Sv- yeréga' iv 1dgxadíq Óà xactoi- xovcav éAé0 Jat uevà 2doréuidoc v)» Ju5oa» iv voig 0gsat.
2 supplevi ex Marciano | 6 xez' scripsi, cf. Marcianum: xol P | 8 ve ante rx» add P: omisi ut Marcianus | 13-15 conieci: rovc y&o Aóyov £lAovu£- VOUG 7tQcOvG 7t0LOUVUEG QUOEL ÓLAÀEyO- uévovg P || 16 avco P: corr Wil || 22 abrupta media oratione exit historiola Hesiodea.
39
MARCIANUS.
£uzt&Óo] (01) ó rà zàvvo. Ó- MLovoya» -deóg. T7) 0à Oiavoia vouavto éotív* ztagooug 0 Seg vovg 0yAovg ztQ0c &vvíAQyuv vOv eig 10v Bíov iznÓsiov, onual- v«Y rovg oixe(ovc yoóvoug éx vOv évpoLUv | cQoOv togoc JSégovc quvoztoQov xeuucvog.
ueuAGquoL uaa zcGacou] ueuAE- - €? 3 L4 quo, ai IMovoat, ovt ztQ0g zvav- vag xai xa9oÀov tUuEVElg.
"Hoíoóog Ó& quot 2vxaovog Ovyaréga elvat xoi ày 249xa0íq xatotxovOav éAéc Jat ueta Zové- ito 1)» zcegl vàg 9ígog aycyrv iv voig 0pe0L moLéioJoi, q3a- oeigav Óà vz0 Zióg Éuueivat &y toig 7tQOvteQO» xAézTOVOGY Tj -doréuidu vÓ G)uxvouo. T7Óm dà émíroxov ovoav 0qO5voi on. avt)c AovouévQv' àqp' «9 Opyi- 0J9eicav vn)v Jovsuw Juoic0at aUtüv. xal ovra TvEXely QQXxTOY ovOa» cT» xàÀnOévra ldgxaóa. ovcav 0? éy vi) 0get Ónoevodvot v:t0 aizt0ÀcYv vuyQy xai zagao- Ora. z4vxao»L uera ToU ()oé- qoug. g&v& xpoovov 0€ vt.ya 005a
24 Aéyovoav Marcianus: corr Wila-
mowitzius in Hoberti Catasterismis Pseudoeratosthenicis p. 50.
9
10
15
20
40 ARATEA
SCHOL. PARIS. MARCIANUS.
tiosAOstv eic v0 zduxaiov (0 &oct rov zig Aeyóutvov &farov) ayvongagav rÓY YOUOY. 7:0 TOU iüíov (0&) viov Óuv(xo)uévnv xal abt» vOv Aoxádov avatoeioOat 5 peAAóvraov Oc «óv elgnuévov vó- uov ó Zeébg Óià vi)» ovyyévetay avtüc EEelAevo xal &y voig Gorpouc abr)» E9nxe xrÀ.
1 Avyzeiov Marcianus.
Elueet tertio iam p. Chr. saeeulo eodem commentario Arateo Aehillem quo seholia Mareiana vel decimo vel non multo ante usum esse. Alterum addimus, conlatione faeta quod conseetarium est. Nam se applieasse Achillem textui poetae ratione certa con- stituto nisi esset ultro manifestum, proderent et lemmata et versus in Isagoga citati. Animadvertimus (ut putamus) Mareianam editio- nem interno quodam vineulo eum Achillis textu cohaerere. «aoogrr» Aseclepiadeam suspiciuneulam sprevit uterque. Lectio «yaípere Mareiana etsi versus decimi sexti metro offieit et verissime aliunde yaípoure 0 Movoor scribitur, nihilominus testimonio Achillis p. 32,24 produeto repetita est. Solis his duobus loeis non damus multum: casum eausaberis. Ergo alterum adicimus, de cuius vi fideque ne detrahatur longiore utendum est commentariolo. Itaque primum illam quam dicimus Achillis de axone partieulam p. 151 D ex eo- dieibus recensebimus:
Ürjxet 0b Ó GEbwv cmÓ TOU xévrQov voU GgxvuxoU xoxAov Oud TOU XÉvrgov Tic oqaípoc fug voU xévrpov v0U aYrOQXTixOU. svQQ- &lÀnzrat Óé, iva siÓcuev, Óri z6gi avró» xal và GxQa avrov Owveirat Ó oUgovóc, (076g zr6Ql] &guáreiov &Ebova Ówvojvrot oi rooyoí. cvi» Ób VÀgv avrov ovx LÓíüctey vuac Mocroc, GÀÀ dg 5 iv soujoer uvSuxurrepov diazteg ofeAioxov avróv clztv* el uiv ovy Aéyo. vig abro! rQ» ÜAgv £x mvgóg (5 yc), 6A9o0v» imi r$» voU vÓorog Oqoipav ofecOncera. T) 0x0 tTüG TOU svgóg Goqaígag xovaqAsyOn0eraL* sl Ób ix vOv Aowrdv, aégoc v) VOcvoc, ajuynG
(00 0 ui
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 41
ZgvaL voic GÀÀotg xol $mÓ vOv bvavríov GqavicÓ0cerat. y&u- HMévoou Óà avróv bmoríSevrau yoouuxv vwo Aemti», Óujxovoav &7tÓ TOU XÉvrtQOv TOU GQXTixOU XUXÀOUV LÉyQL voU GvraQxrixoU, xad- azc&g &bomvaL' oí Óà qvouxol quAócoqoL v0 uevo$o Óuxov zcvevua Aéyovow aGbova. uéuvqta) Óà avro? EgorooSévng iv vq 'Eouy, 15 Aéyov .. (fr. XVIII Hiller) xoà 0 149oaorog ÀAéyo» (v. 21—23): avraQ O0 y ovÓ OÀLyov uevovícoera,, GÀÀa uaÀ avrcug à&o» oliv àgnoev, Eye 0^ GváAavrov azavcm He00nyUG yoiay, vcegi ó* ovgavóc QUtÓY ayuyel. avóuoocat Ó àE£wv Óia «ó mel a avróy» ay&OO'oL xal zcegiÓtveio Sat 20 TOY ovQavov.
1 avtagxtixov VM: corr Scaliger, item Petavius || post xvxAov add V x«9' 0v| 3 yvoóusev M | 7 supplevi e lin. 9, ubi "ic ante rc» in ygc mutavit et traiciendum dixit Wil || é&. óv. v. V || 1—8 Zx zvoóc 490v — oB. el 0^ x yyc vzó coni Wil | 12, 3 x«9«c V || 16 ovx V | uevavicsva. V. | oic pro evctoc V | 17 duóv» pro aiv V; &&ov' «ótvaggotv Anonymus in Isag. p. 166 Petav.; repetivit versus 22 — 23 (Éye.— yatav) p. 128 Petav. idem Achilles || 18 «vvv scripsi ex VM, at non «e?cv0v» (cf. infra p. 42 1. 1), quia Achilles superius 1. 3 utitur paraphrasi *zeol «vvóv (axonem) xal v& &xg« avtov Óweito, 0 ovgavOg xtÀ.
V. 23 ovgavóc Achilles recepit consentientibus Etymologo Magno 8. V. GyivQ («zregl Ó' ovgavóc avróv ayuel» qnoiv Z4gavoc) et Mar- eiano in margine?). ovgovóv in eiusdem codicis textu est, ut dieat poeta 'axis ipse immobilis aequilibrem undique in medio tenet terram et caelum ipsum cireumversat . Addit scholiasta, non Marciani ipsius scripturam 'zregi Ó' ovgavóv cvrÓv ayivel, sed alias duas vulgo praeplacuisse, et grammaticis quidem ineptam coniecturam 'zregi Óà' ovgavóc ovróv» (sc. vóv Gbovo) oywei quasi axem illum immobilem eaelum eireumvertere posset, verum mathe- matieis 'zeg Ó' ovgavóg ovtó» aywwei, ut caelum sese ipsum eireum axem versare diceretur: zroAA5 xai óraqpogoc é&yravbOa erjenoue cepi TLY yeogi» éyévevo nadnuavixols xai yoaupotxolc. | oi uií» yag yeopuorixot ayvotjgavrec eizov ' meQuayet ó ovgavóc vó» &£ova'. tor. Óà vovvo vOv avomovatov' cel yag axívqvov avrÓv arceÓnxauev xol oavtoU tov 2dgárov &vvixQUg eizóvvog «aAA LaÀ' aUvrug &&wuv oliv àgnoe, mug ottoi*) zeguayeoDotL avrov
?3 Alibi Achilles à marginali Marciani adnotatione critica recedit, velut
v. 19 (p. 178q.) et v. 31 (p. 51). 23) evrol codex.
-—Á
42 | ARATEA "n
qasiv; &ÀÀ oi uiv uaSquerixoli xÓ «abvóv: Óacívovouv, iv^ y "Éavsóv *) ó Ob Aóyog 'zwegi Óà rüv àEova Gyer xoà Groéqet ó ovgavog éavróv . His expositis ipse scholiasta. eandem lectionem quam textus codicis commendat "regi À' obgavóv cvrÓv : eamque ita explanat: Ovavat Óà xal ovrug UiAovuévov TOU «aizór», i»' 5 dc «góc rà sgotipiuéva "regi dà vóv GEova avróv máryr« Trà GOrQa Ó ovgavóc ayer [mg có «goetoruévov] xal «egugpéoet.
a Acc] aiv méQudyet (quoiv) à ó à&ov, tÓv obgavóv* oOx oUTOG óà Eye — 6ó yag otgavóg aq' éavroU ovgéperat — ó07reQ pr Aéyouev, TL Ó xeóvoc mavre qéget xai vobg ó0otzópovg T) ódóg, . ovr(üG 6 Gh» r0Y OvQGYOY qéoei.
Summam faciamus. Cum non modo scripturam Achilles sequa- tur mathematieis adversam sed interpretando "fabulariter" tueatur, in universum grammaticis adnumerandus est a scholiasta Mareiano commemoratis.
Omnem Arateorum versuum memoriam ex Achille conleetam et quoad potest fieri purgatam deinceps proferemus (pauca com- mentationi alteri, quae erit de Hipparehi ad erisin in Arato faeti- tandam emolumento, aptius reservaturi) et eum Marciano eodice 416 Arati et antiquissimo et longe optimo *) componemus.
L
1. Aehilles p. 135. A ó -oerog vjj vOv noA duiy 0o8y xara- xo&ovéiGac robg «xÀaveig bvagnoéva. qol vq ovgewg (v. 10) cevróg yag vaóec oruar iy ovgawp. bovijorEev capo rO *égvnoitevs a0répac aUroUG zt ager v HOD. 2. Idem p. 134 B aoro uév éovuv, (GGY 0 tOU Kgóvov 5j voU 5 "Eouot, cic ape , GUrQOr Ó& v0 0x soÀAOY agrégu gogTIua, : vic 7] -dvÓpouéÓa x; 0 Kérzavgoc. olóe à civ Óieqopav xa Zdgavog
(v. 11—12)
&0rQa Ótaxgívacg" igxéaro Ó' sic iviavrov
agrégag 10 i£yav. ———
35) ró b«vrov Codex. *$) Cf. Analecta' mea 'Eratosthenica' et commentationem *De Arati dons nomenis recensendis' Hermae 1584 insertam.
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 48
3. Idem p. 123 A 6 0? Z4gevog vv uà» Séow tov ÓÀw».elg Za Éorey avagégewy, viv Óà yévvgowv xoi Évyouav. elg 2dovoaio». zvegl uà» yag vov Zióg Àéyov imigéoer (v. 10—12):
avróg yag vàÓ& O5juav év ovgavgQ iovüoibev &0rQo Óuoaxolvog* i&oxéyavo Ó' elg àviavróv &Orépog, 0i xe uaALOTa vervyuéva onuaívotey — z&egl Óà vov 24ovgalov qmqoí» (v. 98—99): eir ovv 2Movoalov (xeívov) yévog, 0v ód vé qaouw &OrQc» ogyolov zaréoQ Cuusvat. &l uq &go rÓv ub» 1[dovooiov zxowumeoY vOv aocvégwo» bmofaAAtt, v0v Óà Za xoouqvn» yeyevnoSac iovooei.
4. Idem regi é$nynoeog p. 276 B érmeiÓv xol iv roig éboc
24ov9oiov fya vv Tiévov óvra vuvei Aéyov (v. 98—99): eir! ovy 'Jovgaíov xelvov yévog, 0v óa vé qgaotv &OrQc» cpyaiov zavéQ Cuuevat.
€
16 om M | 6 eig dé» V | 15 v« ye Marcianus cum lemmate Stobaeus Eclog. p. 206,15 Wachsm. | 17 xe uaAut« Marcianus: xe uaA« VM; xal pauore, Stobaei codex P ucAuiota F. p. 200, 17, x& ucc Plutarchi Plac. II 19 codex B (Dielesii Doxogr. p. 3473) || ozueivovoi: Stobaei codices FP || 19 sup- plevi ex altero loco || 20 &oyaícv V, cf. locum alterum || 23—26 totum locum p. 32 exscripsi.
Omnibus nominibus absurdum est quod in scholiis fertur a quibusdam receptum fuisse «avvóg yag vaye o"nuova», unde Vossius male sedulus «cvvóg yàg oyuovra y » elicere voluit. — «raóe» apud Achillem bis exaratum recurrit in Plutarchi Placitis II 19 essetque positum óeuxzixoc. Quod quamvis in prooemio ad Iovem fortasse displicere possit, nolumus nihilominus de sentiendi ratiunculis de- certare.
V. 12 profectus a Stobaei varia lectione «onuaívovow» Mei- nekius «ot ve uaA.0TO v6€rvyuéva onuaoívovOoty» sibi scribendum putavit. Attamen eo lapsus est, quod male intellectum linguae artifieium depravavit. Neque enim ex hoe modeste et caute di- eendi genere vices temporum hominibus stellae 'indieant , ogg ÉuzceÓo zàvra qUwvvat, sed "indicare possint .
V. 98 reetius «xeívp» Marcianus. «xeívov» propter sequentia verba eíre vev &AÀov si ad 24ovrgo(ov redegeris, ea vix defugi poterit opinio, quasi Áratus de compluribus Astraeis inepte eogi- tasset.
14 ARATEA
II. Achilles p. 151 D (v. 21—23): supra p. 40 sq. traetavimus
I1.
Achilles p. 152 C uéuvgro: 0? atrov (polorum) xci j4ooroc (v. 24—27)' xai uiv zc&tgaivovgt Oc scóÀot auqig éóvrec. GÀÀ' 0 uiv ovx imíozroc, 0 Ó avríog &x fopíao buóSsv Qeavoio. Óbc Óé uw cugig Eyovaty Zgxvou Guo vrQoyÓuOGL.
1 dà om M||3 ugv zx. V|| óóo M | xoàAo. M || 5 oe«vozo etiam Mar- cianus inter lineas et in scholio: £x gopé«o idem in textu.
V. 26, 7 Eyovaet — vooyoocL Marcianus cum lemmatis duobus. Utrumque per se verissimum est, at sequitur voeula a consona in- eipiens *zó à5 xeAéovrot &uoSov : ergo sequendus Marcianus.
IV.
Achilles p. 161 D 6r« Óé, cg eio», xor vn» oqaeipav xivelv (seil. zi ra ivavría), Ói0GEst vuac avróc PMoaroc, zort uiv srepl vOv -oxrev» Aéyuv (wv. 29—30):
aisi Óà xoeropuauot qopéovrat tuzraAtv élg c uovc veroouuévat. morb Óà iml vob Oquovyov Àéyow (v. 511—518): róv Ób xol elg wovG xarayeu uoysgov OquoUyov Kopxívoc éx yovdvum, war&yct 0. "Oquv avyévoc. lyyóc. x«i zczaj4v (v. 594—595)* avréAAet Ó' YOone xeqaAn yogostóc v6 Jdoyooc xai Ilooxvwv :zporegoí vrE Kvvóg smóÓec aiSouévoro. xal zz&ÀLtv (v. 625—626): QMiGv Ób Nveqvoio xal avr)» foyavov obgüv Kevrabgov qogéovow àvegyoueva, &rc. Xia. xci z6egi voU Krorovc (v. 632—033) xal v0 jv elg Àoquhv veroauuévov you mag! avtüv ÓbDvet, àvap Krgevc xeqaAg xal ysupl xal «uot.
10
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 45
xai za (v. 693—095)' "Imzog Ó' 'Yógoyóoto véov zceQuveAAouévouo 7000í 1€ xal xepaAg aveAlocevou avría Ó' [rzt0U é5 ovono Kévravgov igéAxevon éoreoím Nv&.
5 Zunalu» M: xol V [| dc V || 7 uoyeogov Marciani lemma || 10 ce om V || 11 xvvóg zx0ósg V: x0ósg xvrvóg M Marcianus || 13 Zozavov VM || 14 qoolov- gv V |16 c& V || éc M Marcianus [ 17 eor; V: ouo M || 19 $69 00:0 M Mar- cianus, $ógoxoo V || 19, 20 zteg«veAAouévoio xoooí v& xal xeqaÀg om V.
V. 625 «Foyorov-ovg)v» pro éoyázy» cum Marciano, ut v. 60 «yEL&TQ ovgr» pro veary. Utrumque Vossius coniecturis summovere audacissime conatus est. Idem frustra sollieitavit hymni in Cererem Homerici versum 157 «xora zcQcv1010v. üzttozt»» "primo adspectu. «Jeguóg ove», «xAvróg "Trzz00nuetoa», «0Aocavog óÓur» (Od. IV 442) eongessit Rudolphus Muellerus 'De Lesbonaete grammatico" (Gryph. 1890) p. 57. Mittimus alia exempla. Apertum est, ab epieis quibusdam poetis et positivas et superlativas adiectivorum formas interdum duabus terminationibus contineri, hine vel vitanda didicisse Aratum.
De versu 633 inter locupletissimos testes tanta exarsit contentio, ut nisi ex auctoritate discernere nequeas. «wp» eum M Achillis Marcianus, «ooi» V et Hipparchi paraphrasis (quos praeferimus), «e90i xol Opoig» latini legebant. More solito, ne iudicium eco- gnitionis impediatur inopia, proponimus ex optimis codicibus (de quibus vide eap. II) Hipparchi de hoc loco commentariolum.
II p. 220 E. xérogvo, Ó0à vovrq TQ Oxyjuott vg éxqogag O Z4garog xai ixi vov Evyóvaot Àéycv ovvcog (v. 018—022): rov ui» àQ oin x»)un oov Xmnàgoi qaeíverat Gugorégnotw: avtóg Ó sig xegaAmnv tz. zov vergoauuévoc GÀÀn Zxogztíov avvéAAovra uévew xal Qíroga TóZov: oi yàp ui» qogéovou. v0» yàg XmÀov agyouévov aàvazéAAew vÓ»v Bowcvq» qmoiv 0Àov avovevoÀAxévoatL xol viv I4gyo, vov Óà YÓgov và zmQóg v)» ovgav p4ó0voy vz0 yüg eivai, avaveraAxéva, à vov Evyóvaou v$v óebuav xv5jun» uóvovy tug vov yóvortOog, vÓ Óà Aoiuzóv avrov OOuG ILÀTV víüc GQu0TeQGG Xeugóg tvi vztÓ ygjgo clvau voU Zxogzov zog tj
46 ARATEA
avaroAy Ovrog, tjv Ó? GgiOTtQÓv qciga xci vüY xeqaAnv ueréuQov
qaívecO9a, vov To£órov avaríllovroc (v. 623). varéAAew Óé quow auc cio XnÀeic xcl r0 Zui0v roD Srepávov xal rhv ovgàv TOU Kevvaógov (v. 625—626) , ÜOUrvciv OR srüÀiv vO TE GOtüuc TOU "[vmov 0Aov xal un ovQdv TOU "Og»vt9oc xai TÜY xeqaliv TüG Mvdoouédac Xxüi TOU Kijvove rÓ &mÓ TbG oUgág Etug js Aoquac, rob Ob Kngéíog '"»sqaAQv vc xal yeipa xol ouove', xol v0 zcAeioTOV uépoog vob llovauoU (v. 627—033). onoíuc ÓR xci à» vobvroig Óó Maroc voó;xOYv TivG sapayíygoqe và TOU EvóóEov. Deinde de suo addit Aratum correcturus : .t0U Ób Kugés |j xepaÀi uóvov Qóvet, ok 0 opor avroU iv vg EN queo vuruart xcivrat, xaó- d;téQ TtQOELQUxauey.
4 qeelvera. om L || 5 zc Marcianus | £r zov V Marcianus: £zi cov L | 6 róSov LV || 7 qog£ovoav L | 12 £r: om L || yzv L, cf, 1. 10 | 20 zat ante ó L|233 ot && L| dzupavet L.
V. 632 de Ceto poetam «xei vró ui» éc Àoqunv verpeuuévoy &yot ;tap cvr)v ÓUvce rettulisse Achilles et Marcianus codex testantur, Elieuisse Vossius «xyo«c «zt ovorc» ex verbis Hipparehi "rov Kurovg rÓ azó vic ovgac foc T5c Aoguac. sibi iniuria videtur. Nam versum illum rectissime ita eireumseribi iudicamus, ut Hip- parehus fecit, et additamento '&:z: vic ovoac (euius nullum in textu vestigium cernitur) aeeuratius etiam declarari.
Item Aehilles eum Marciano eoneordat memorabili versus 693 seriptura «»éo», quod Attali est inventum (fr. 27 gyllogae meae), cum «uéco»» omnibus sui temporis eodicibus praeberi Hipparchus adseveret. Qui ortum Equi duobus his loeis commemoravit:
II p. 224 A rapéyet Ó£ vi0uv. icíoracuv, stg éri vOY GÀÀOY Coó£uv ó "aroc vràc egyóc Exi rc averoÀTG vzortÓ6uévog xci OUt() tüg Tt)» GÀÀCY GOrQuv avoarOALOG xci ÓíOtig ÓicOaqur rÓv "Yügoyóov uécov avavéAAcw vzroríStrat Aéyeo ovrwc (v. 693—694):
"Duos Ó' 'YOpoyóoto u£cov stovrtAAouévoto «000í r& xal xeqaAy, aveLlagerat. rovrov Ó' , Gto povuévov ó Mrrahóc quo &u&prnuo elvat (fr. 97) . bxel ovy «và OuexatiuóQua toU epótaxob xvxÀov vb;ror(Oerat Vip epípPva:; Ót& vo)Uto 0 .4oaroc Aéye. "rov '"YOpoyóov xarà HÉGO0v vroU Ouuerog GvaréAhovrog Ó '"Iusog s00í v€ xal xeqaAT
15
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 47
&veAéooecat , xol ovt v0 uéOOo» vOU Éy TQ) OcOcxoTquopLQ pjxove, (QG OL TE 0137] xal o "vvaiog bxégeron. &vayxalov ovv elvat Óoxei uou uT) uevavt9éva, vÓv ovíyov, cc 0 ZvvoAoc vrcoÓeuxvoet, iy zaoí ye Ór) voig avruygagoic obrcog avrov ygagouévov.
1 $0gug00v L || 5 vógig00t0 L || * vovto à" ézxogov L || 9 $0puyoov L | 12 z«2etol L | 13 uj add L primitus omissum: om V || uev& vo vi9£voi V.
Hinc non dissentire idem nobis videtur Hipparchus II p. 223 E: vov Óà '"Yógoyóov agyouévov avavréAAsw quoi (v. 693—698) cvva- vaveraAxévat vQ .diyóxeg vov Lumov vá» ve xeqaÀQv xai vo)g zmóóac, Óvvewy. ÓÀ ca Ózxío9io vov Kevrovgov xal rov YÓgov rÓ àzt0 Tic xeqoÀgc toc gc moorQc Ortígec. Sequitur Eudoxi gententia. |
Qt
1 aprzouévov scil. xav u£cov vov ac u«voc, ut priore ecloga exponitur || qoiv L |2 tqv xtq..L | 4 ox£(gac LV?: éonéogac V.
V.
1. Achilles p. 160 C 1 óé xaTa rà Dowóptva Z4pavov viüc oqaíoas 9éoig ogelAet Éyety vÓY GgxruxOv xvoxÀOoY TOU óeiLovvoc igarvróuevov T "àv ce TOU 4gaxovvoc Tc xeqaAijc égonvouévue vOv GQxTUXOU XvXÀOV, GvTOU Ób vOoD agQxruxoU0 éqarrouévov ro ópgíLovtog xai &0zteg Svovrog. Ói0 xal Joaróg quo (v. 61—62)
xelvm ztov xeqar vi víooerot, vy reg &xgot uíoyovra, Óvciéc v& xal avroÀoi veÀLouo. v0» yag OópgíLovra uerabó vov vmig ynv xoi vxó y5v vuioqoigíov elvau ovufléfuxev. vivàc 02 ovx ini vov ÓglLovrog &xovovoiv aAA. 10 àzi rov ueonuflguvoU v0 vzrO TOU "doávov Aey9ev, Ov. oU ine yv jjptoqatolov véuvouévov $70 TOU ueonufiguvot v0 uév éOTL 7Q9Óg T7 avavolr, vO O0 70906 Ti Óvoet. àuoi Ó& ob mavv v. Óoxel voUtO Àéystv Zoavog. el uv) àgo TiG ObTO) ÀAé£yot vy» xeqaànv vo 4 oaxovvog sztogeveo Sau (v. 61—62) 15 Di 7teg axQaL HÁOyovca, ÓvOiég v& xal àyroAal nelíoro, xc«Jó Tov OglLovrog iéqorzrouévm T) xeqaÀr vov Zfoaxovróg &OTL xai zog TQ ueonufouvo, £v9o ovufoÀo yívera, roo ueonuBouvov xal vov OgíLovvog xai véuvovow aAAnAovg. xol Oi ToU rcegl 20 Kngéwg Aóyov vóv avvóv ivéqvev nuiv ó "Agoroc (v. 182)" rovrov
Qt
48 ARATEA
yàg và àxó vig Dove fog vuv» zoÓuv ivróg iori voU Ggxvixov. Ure 0b Ó àgwrixÓg wÜxAoc ovÜ0Éézors xaraÜ/trai, T Ób Lowvr vob Kwogécg iv tjj ztegupsgeig £avl voU &gxrixoU xvxAov, vóv ópíZovva óià v$c Luvgg avrov éuqaírvet (v. 649—652): 0 0i Lowy vóre Kmgeuc
yaiav iile, và uiv ég xegpalrv udAa sarvca
Barro» Qxenvoio, rà Ó' ov Séuug (aAAk v& y avral
Zoxroi xwÀbovGi) zóÓec x«i yobve xal iEbv.
| supra g vocis &ocrov superscriptum o | 3 vy» ve M, v5 ve V: cor- ruptum | zc xsgeAms V: zrquAqv M | £quntou£fvge V: 5v M | 5 &6ovtoc scripsi cf. v. 650; Sésuv aurov V; «vroU 0b — &siww. avróv om M||T a.eroAot V | 8 ong yrjg M | 10—11 xà — veuvouévov om V; yv scripsi: yc M] 12 zx. zo: M | 16 &vatoàc) V | 17 écziwv post épezr. M. | 18 usonuonvo M || £v9« scripsi: xa9& V, x«90 M || usevugorvov M | 19 rov scripsi: rovro VM || 30 Aoyov V: Aéyov M | 22 ex&; 0 V|25 5 V | Go»g VM || 26 yaiav M: ve V || xà. &« V | £v xeqiaAg V | 27 dAA& v& y' avcel M: dà av&p e)roc V | 28 &pxrov V | post /5ov add V «píorovc Ótuxtvvuov TOv dQstixOv zvxAOY: om M.
2. Idem p. 143 E quáócoqoot Ó& xai yecuérgot ópíCovra avzov (Oceanum) xeAoío:v. oióe Óà -ooroc avróv OiogiLovre rà Óvo Quioqaígia. qnoi yao (v. 61—62)
fylb veg. (ixpat) uiayovroan Óvctég v6 xot GyroAal meALoto.
2 xai post ó& add M | óg/Zovre M | 4 supplevi ex superioribus | 5 &va- roAcl V.
Ter suis fretus subsidiis «rjeA£oio» Achilles, ««Z454ncc» Mar- cianus posuit et legisse Cieero videtur, euius versum inferius ad- seripsimus p. 49. Lieentius Germanicus v. 62 et Avienus v. 165 sqq. sermonem poetae latine reddiderunt, ut certi nihil de iis nun- tiari possit. Nostrum esset dubitare, siquidem a bonitate neutra praecellit seriptura, nisi Marciano opitularetur alterius a. Chr. n. seriptor Hipparehus. Hunc igitur ex eodieibus deinceps proponi- mus, ne alia etiam emendandi opportunitatem dimittar' s.
Hippareh. I p. 181 A Petav. :regi Óà zc Séoeoc rng TOU 4dodxovroo weqaAnc oi uiv stégi. 0v EvOo&ov xai Mgatov Gvuqui- »ug «uogpairovrat vQ qaiuwouérq, 0. 02 AMrraLog (fr. V syllogae meae) Óroquvoc. 6 uiv yàg Moarog axolovOucv vr Evd0ig ti
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 49
5 r00 G6l qavsgov xvxÀov qwmoiv avtov qaívecS9au Aéyov ovrog (v. 61—02): xeíyQ zov xeqaAr vy, víoOerot, »4í zteg &xgot uícyoyraL Óvoiég v& xal avroAal &ÀAnAngOun. 1 vac posterius L in margine et V | 2 cóv V: om L ||3 z& qgeuwwogusva L | 4 &eqovst L |j 5 «et om L || 5 xev xov xtq«à tij vicaevo: Marcianus: xeívg 7tOv xtqa«Ag vgvelostat (0 ad. ecsuperscripto) V, xeívg xao xeqaAg tj velostat L, unde xeí»vg y&g xeq«A:y coni Scaliger | 8 uloyovre. LV?: uiyovta V! | 8 óvoiéc ve V Marcianus: óvoig ov] L || &vroAoi L Marcianus: evatoaol V.
V. 61 quae leviter corrupta Hipparchi codicibus insunt ex Mareia.í et textu et seholio ad v. 497 sanavimus. Cum Marciano vel eorruptus faeit Hipparchus et obstat paraphrastae ad v. 62 haee seribenti: 0 óà vovg' &xeívg Ó& v «equam v vov 4gdxovrog xavtà TOUTO TÜ uégog vixerat xol xoAvufig &zgq voU Qxeavob xvÀ., et anterius: 5$ Ó? vo? 4góüxovrog xeqoA oz0 véÀluca ovOa TOU "Evyo(vact xoi roD v0 tÓv rz00a xvxAov i&mupabovca £v v() vTÓY ovQavOov xiweiodou yiwwouévg segi vov gueonugguvóv xvxÀov im &xgoig voig vov Qxcavov vOaciy Égyerot ov yag xoavoaóvevot, aÀAX QO7teo avvolg émivüyevov 0ÀMyov yag oqóóga vov óglCovrog éni- Vevet.. Itaque «vryevap ille legit, quod idem in recentiores libros quosdam pervenit, nec male per se quidem, quoniam quod mare versus declinat nec tamen oceidit apte dicitur 'natare'. Iam vero, id si necesse videbitur, adiuvatur Mareiani Hipparchique scriptura «ví(o0erauv ab Achille, ut res in aprico sit. Et ita Latini: Cicero fr. X «hoe caput hie paullum sese subito aequore condit, ortus ubi atque obitus partem admiscentur in unam»; Germanicus v. 60—61 «hae radiatur serpentis declive caput; Avienus v. 165 «hae in parte saeri proeumbere cernitur axis».
Breviter de versibus 649 —652 disputaturi ab Achille adscriptis primum subicienda censemus Hipparchi quae de illis fecit verba et constituenda I p. 193 A:
. ^ , 3 3 - e qc0ia Óà vOv sioguévov apugovegot ayvooUOtv 0 v& Z4govoc a € Pd , 3 - N04; M, € xal 0 l4vvoÀog (fr. 20) ovvamoqaiwvouevog avvqQ, Ói0vL Óvver O Kngevg vij bovy (v. 650—652): yoiav érxibotu, ra uéy elg xepaánv uaáa ravra - LY , 3 * , 3 ) , 5 B&nrav Qxeovoio, và à. ov OSéug (aAAn va y avtov Zgxvou xwàAvovot) zt00ag xai yoUva xai iSvv. Philolog. Untersuchungen XII. 4
50 ARATEA
iv yàg toig zt6pi rv "EAAaÓe rOswOtg ovy olov fcc 115€ Covnc Óvvet € , 35443 3&3 - » ó Kuqeíg, aAA ovÓ tug vov cputy.
4 ém£ée: V Marcianus: ému&óov L | 5 dAA& t& y' «vrai Marcianus: 4ÀÀ& t& t «vt& V, dAÀ &oraroc cvrov L | ? roig L: om V || ovz £o L, ovy oiov &g V: corr Wil. e
Levem maeulam z' in V sublaturi v. 651 Marciano auce- tore seripsimus «y»: eorruptius enim pro AAAATAT exhibet L A^^ACTATOC, Porro in Hippareho dedimus «aPróv» L secuti et ad Cepheum rettulimus, qui ne in Oceanum totus deferatur pedes genua inguina Ursae impediunt. Dupliei aecusativo apud poetas iungitur interdum verbum xcà£w, velut a Sophoecle in Philoeteta 1241: Zorzi» rig &oriv, 0g 0€ xc Aí0tL v0 ÓpGy. Quo tamen non opus est exemplo: «AA& v«& ye, scil. Bazerewv d2xeavoio, Jdoxror wwAbéovgt construimus. 'Ipsae Ursae («vrai—-4oxrot) in Mareiano eur efferantur ut oppositionem quandam persentiseas, non dispieimus ae poetae illud «evró» restituendum existimare possis: nisi forte exemplo Homerieo avrei abundat") Denique uneis usi sumus, siqnidem verba zcó0ag xai yovva xai i&óv ad rà Ó ov Séuic spectant explicandum. His praemissis facile intellegimus, leetionis «evrGi» (quam nee meliorem nee deteriorem diximus) ae- qualitate cum Marciano Arati codice Achillem quodammodo coniungi.
VI. Achilles p. 274 B (ef. supra p. 26) Ó10 xoi zóv goror &rayetw (dieit Crates, v. 2—4)' uegral Ób Zióg macer uiv ayvial, cxG0&L ÓÜ vOv cyopaí. «zp&yry» yàp «dic xeyoiusDa». azcüvreg yap zv aépga avascvéouey .. fuiv Oh Óoxei vguyOG bz0 roU -garov vOv lia rpogépccOar, uvOug uév, cg orav Aéyn (v. 380—31)* ei éreóv Ón, KonrgSev xsvol ye 40g ueyaAov (xai vyye 4d. ueya- Aoto V) iori. ... Xül tGÀLY TO &v dióg slAeiraun (v. 224) docvruc zcgaLapsiv &vórrov' ov yàg elmev 'iv 4, &AÀ 'i»
?* Haec est Wilamowitzii sententia.
10
15
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 51
- —- Z4 1 Ai 3 X «€ ) , 3 ) PENA M 1À tQ vOv Zióc xAiuov, 1 oixgvooíq (ovQavq xova zapaAsupur), 2 c - cg 'éy ztatQorolBov v» x(9agiovov .
"V. 31 tradita Marciani leetio «ueyaàov ióvqr firmitudinem Achillis consensu accipit. Adnotatum in illo eodice est, fuisse qui «ueyaÀouo t£xyr» scribere mallent. Et augetur huius varietatis pro- babilitas loco Hesiodeo (Opp. v. 4), ubi item exstat «i06 ueyaAoto £xnr»» *volente Iove. Res incerta: ergo Marcianus sequendus.
V. 224 cum Marciano et Achille atque adeo eum Cratete Mal- lota (supra p. 24) diiungendum est «év Z/ióg». Praepositionem v cum stirpe ó; quotiescunque copulat Aratus, produeta utitur & vo- eali, velut v. 498 zévre uév Évóuo ovgégera. (cf. infra p. 53) et v. 954 zdgog vóerog éivóLow, ex éivóíF-iog effecta (W. Schulze
"Quaest. epic. p. 253!) Recte igitur scholiasta T ad Iliad. XXI
444 zàp 4i0oc] vuvíg à5 ovgavob, amó vob Zióg otxov. «iv 4g elAeiva:» "Mooavog (224).
VII.
1. Achilles p. 132 D 7 azcó vov avtovg (planetas) zr4avao2ot xal ur vi» avvyv :t0Qt(av zc0Lei0JoL Toig amÀovécw (planetae dieti sunt) 69e» xal l4gavrog vv nmogsíov, Ót dc gégerat Ó rALog, rtÀaYQv elzev avrov xoi àAnow (v. 319)
xal và uiv ov» Bopécw xai &Anotog v6loro.
2. Idem p.271 D Aéye& 0? seg] vOv uevaEb0 vob agxvuxoD (circuli) xai Gqótoxo? xal avroagxrixov ovvog (v. 319—320):
xal rà uiv ovv Bogéw xci aAQotog m6Aoto HEO0ryU0g xéyvraL, và Óà vevoOey Ggyerau GAAa. 3. Idem p. 145 C £o. Ó' ove rovrov vó» xvxàov (zodiacum) xal &Ànoww Ovoualovoiv WÀLov, cg xoi Moeroc (319—320)' xai và uiv ovv flogéw xal dA5oiog v6AÍotO ueoonytg xéyvrat. Eye, Ób oóvog Ó xvxÀog uéyeOog uéywovov. aci Ób TÓ nuiOv UrtÓ yrv Eye. O10 xal €b vnég yjv aei iv vpuégq iori (Oro xai $5 o7to yr v vvxvl. énionualverot 0à vovvo xai Z4Qavog Aéycv (v. 555)" &€5 aisi Óvvovou ÓvweódexaÓtec xvxàoo.
1 evrov V | 4 &Agow V || 5 xav& uiv VM | ovv om M 1 «Axovoc M: &Agciov V || 10 Zozuw» ove V || 11 xoi ante &4. om V || 15 Goów om V || 16 «od om V | 17 óvoóexaóoc Marcianus.
De v. 555 dicturi sumus inferius ad Hipparchum capite II. 4*
59 | ARATEA
VIII.
l. Achilles p. 135 B zó» Óà vOv zAarirov Àóyov zaginráoaro 5 "4gooc, rav 1épr, (v. 454, 5. 460—482) — 0i Ó' é&rigdls llo ztévt! GOTEQEtC, OUORY Óproloi Euzahiy elüu Ac Ovoxaíüsxa Ótvevorvrat . ov0' Eri 9agcaAécG xelvuv. Éych* GgxtoG eie crÀavétov và v& zvxÀa v& vr Gi9épu — Oivevovoux. ztapauréiva, Ób Ota sco AAac eiríoag, srouirov Ort qpauvóueva 7,9éAnot xci rà0t OUuqovo Ócibot &orQc. obroL Ób zroAÀÀov Otaqwriar Éyovo, xal. ovÓb sraoÍv slg: qavtooí. iv Óà v Pimiygaqouévg avroU "Kavówi vOv mgl avTOv soit00utvoc Aóyov &guovíe tvi xal Gvugovie uovoixy ràg xumctug abruov Aéyer yeyovévat. 2, Achilles p. 145 A xa Àetrat Ó& (signa zodiael) x«i stócAa, (c xal "fgavoc (v. 455)" turae el Aotg OvoxalÓczoa Ouevovrat.
1 rov mà. M.
V. 455 «Fuzraliv. elÓc) Au» (sive «clóc) Aoi») ad planetarum mo- tum zodiaeo eontrarium pertinet. Quod mutatione ortum esse me- rito voluit Vossius a docto aliquo, euius interfuisset retro moveri planetas aperte indieare. lta iam ante Achillem ex suo exemplari (quod nune demum pateseit) Germanicus v. 437 sqq.: «quinque aliae stellae diversa lege feruntur et proprio motu mundo eontraria vol- yunt eurrieula». Avienus v. 911 sqq. ut assolet cum Germanieo congruit: «nullus eas (stellas vagantes) aliquo pacto deprendere certet, nam vaga per totam eunetis via defluit aethram semper et adverso referuntur tramite mundi» (cf. Plato ' De re publ? X p.617 A, Sehaubaeh "Geschichte der griechischen Astronomie p. 404). Nos «ravro9t»» poetae restituere codice Marciano servatum tutius du- eimus.
V. 460 «ovóérs Marciani textus ae lemma unde «ovó Achillis seripturam elieimus repudiato ovxér: paraphrastae, duod anteposuit Bekkerus. — «9«poc«Ascoc» Achilles eum Marciani textu, «9apcaAéog» lemma: quod eomprobandum eredimus. Adverbium enim in hae sententiae conformatione qui explieaveris? Cum gene- tivo «JegcaAéoc» ad usitatiorem cupiendi adiectivorum normam conexum est.
3 Ha
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 53
V. 461 turbavit compilator poetae versiculos. Seribendum est «rà v' ai9égu oYuav! Ponti» eum Marciano; missis ultimis ad insequentem versum aberrans 7r0t uiv và ye xeivot &ALyxia Ówwo- voici» (Marcianus) postremam vocem exaravit, quam in Achillis exemplari Árateo fuisse «Óuvevovotv» concludimus intransitivo quoque usu alibi apud hune poetam adhibitum, velut v. 161, 2 'EAíxng óé oí àxga xognva &vría Óuvevei. Probum igitur utrumque. Secta- mur auctoritatem. — Idem hemistichium v. 461 aliter formatum legit Anonymus in 'Isagoga (de quo p. 11 et 12 diximus) p. 167 Petavii: xvxÀo, Óé elot vóv GgiJ9yuóv ia. uvquovebówv 08. ovtoy Z4garog ovOerégcc avvobc xaAei (v. 460—461). —
&Qxitoc etnv aztÀavécoy và ve xoxÀa và v TÉQL Ojuor. boi. Confirmat «ouor' àyiozceiv», at «négi» pro «al9égr» ceterorum habet falso. Etenim est eo Arato 'ealigo', ut interdum Homero (Lehrs, De Aristarchi studiis Homericis p. 102): conferas v. 349 8q. xal v& uà» Q&gín xol àavàoTegog Oygu zvag' ovróv ioTÓv oztÓ rmcQQQouc gégevat, và Óà zàGco qaewwr, item veoóerc "obscurus. v. 276, 317, 385, 630, 988 (regóecoa vegéAg). Itaque «oi39égu» "lucis claritati'
reponendum est.
IX.
Achilles p. 147 B u£uvgrat óà avrov ó Z4gorog Ót wv qmow
(v. 476)* xeivo zteg(yAnvoy vQoxyaAov' D'aÀàa uiv xaéovoty.
IaÀe yàg cvvóv c0vóuace Óià zÓ ur) Óvvac3ot ivre vat eig Emog vov laAab(ov vó 0voua.
1 xal Aog. M||3 zo yAgvov V || 4 avzó post óvvao9«. VM: delevi.
Marcianus «regiyAQvéc». Videtur tamen etiam -«toíyAnvov» posse defendi compositi z:vguyAgyvog exemplo, de quo audacissime
Hermannus ad Orphiea p. 824 disseruit. Utrum igitur reponamus, in dubio relietum est.
X.
Achilles p. 148 B (v. 498—499) infra in commentatione altera simul eum Gemini et Hipparchi testimoniis tractabitur.
54 ARATEA
1. Achilles p. 144 C zrA&rog Óà fyc vio Séoewg TÓ àmó -iyóxspu u&you Kapzívov ÓukarQua. voUrto vÓ sAárog ÓnÀocot Bovióusvog "geróg quw (v. 537—539)*
«bràp Ó y. 42«cavoU vó000v zagaucifjerat vOcQ, 0000» &m' iyoxsgog &vegyouévoro udJi0ro Kagxívov eig avióvra.
2. Idem p. 143 D 09e» xai Zgeroc Q2savóv abróv (horizontem)
XGÀEL ÓLa r& voUTOY xal GÀÀuv (v. 531—539) avrGQ 0 y JQxeavoU v00GOY zapoutiferat voc, 00GOY àz' .iyoxegrog avegyouévoto uaAw Ta 10 Kagxivov eig &viovra.
e
2 eivoxéporoc M; formas alyoxéporoc ciyoxígor. nusquam apud hunc poetam exstare vidit Buttmann in indice, cf. J. Schmidt "Pluralbildungen' p. 367 || 6 et 11 siaarióvra M.
3. Gemini Rhodii ^) Phaenomena p. 28 B (quem loeum ex edi- tione Petaviana nullam consecuti eodieum notitiam sumimus) roc- roig Ób ovuguvog xal ó "4oerog amoqelverot Aéycv ovrog (531 —9540)*
abrao 0 y Jxsavoio róGOY szcpcutiBerat vug, 000v &m' .Aiyoxegrog avegyouévouo udMova Kapzívov elg avióvra xvAivÓeraw. 0000» &mávty avréAlAovy Éméytt, vóGO0Y yt uiy GAAo94 Ovvo.
4. Hipparchus II p. 212 A Petavii ó 0? Ebóo&Eoc ovro Ou nra, dore và elonuéva onueia uéga clvau, và ub» vov Kaogxívov xal vOU .dlyóxsQu, và Ob roU KioU xai vOv Xmhuv. ó uiv obv "Mouroc Óià robvrwY udÀt0ra qavegóc yiveran rà elpqyuéva onusta iv vaig agyeic riÓtlg TOY xarà va)ra ÓcÓcxorQuopínv. srepl 5 yOg TOY regGGQuY xoxÀcY Acycv, vOv Óvo rgosttxov xai voU ion- LLéQLVOU xal vOU LqpOraxob, robg uiv roeig quoi avorékàetv «6 xal OUvew zapaAAQAoG 6avroig xal txaorov avvrOv xa9' fv zal vÓ «vtÓ Grueiov avavéALetv xal záAuv Óbvetv, vOv ÓÀ Lgótaxóv iv
7) Seripsisse Geminum post Posidonium et ante Simplicium exposuerunt Petavius et Boeckhius l. c. p. 8—15. Cf. Blassii *De Gemino et Posidonio' lu-
culentam commentationem Kiliae 1883 p. 38qq., qua '"Meteorologica' Posido- niana a Gemino compilari evieit.
maf
10
15
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 55
vij voiavty :t6QugeQelo vov OgíLovrog vàg ocvaroAag xoi ÓvoOcugG - T ^ 3 ^ ^ 7zt0Lei09aL, TÀÍxQyv zagayoost É»y ovtQ Gz0 Tüc voU JdiyóxsQo 3 ^ [4] — — 3 ^ , 1 [44 avatoÀnc €uc vc v0v Kogxívov àvavroÀng. Aéyet Ó& ovrog (v. 584— 9039)* b L , xol và uày avréAÀen v& xol avcía veuódu Ovvet za&vvoa zagapAnónv* uía Óé oqeov dori» éxaovov € 92900 » p éSeígg éxaveg39e xavnAvoín àvod0g ce. PE € 252 B , € c avvGQ 0 y JQxseavoio 1000» ztagausífBera, vócQ, [44 3 Pj] — , ^^ 0000v a7 .lyoxegrog aveoyouévoto uaALOTO 3 L4 Kagxívov eig aviovrza xvà(vOecot. - $5 , [f - - - ÓrAov ovv &x vovvwv, 0v, và vQonixà Oqucia iy raic agyalc vro- ví9evo,, vÓ uàv iy vr vov Kogxívov, vÓ Ó' iv vg vov iyóxegu. [4 A , - - ^ e - Tiv .yGg vzó voUvrwY rOY OQucícov ivy roig avoroÀaig avTQY Gzt0- veuvouevny vov ógíLovrog zegupéoetay 0 CoOLoxóg avoréAAov éznt- , /, 3 ^ LY * € 4 ^— ztogevevat. O0bau. Ó av idugaívew vovro xal ib ww rr6gi voU «4éovrog Àéyov quoéí» (v. 149—151): £v9a uày reo Segs(raral elou xéAev9or ai Óé zov &OrayócY xeveal qoívovrat àgovgat, ) , - L , Qg&eÀíov TG ztQ«Tao Ovvegyouévoto zdéovzt.
6 óvo vov LV: traieci | 14 uà V | evrixa v. L | 19 zx. &uuia ó& V. | 16 xatgàvoíg L|17 crócov L et eraso altero a V|[23 zvxAog post 5o. add L || avatéAAov om L [26 9eoaívavo. L | 27 oi V: ov L.
V. 537 eum Achille Marciani et textus et lemma «Qxeavoo v0000»» propagant, Hipparechus et Geminus cum recentiorum non- nullis offerunt «Qxeovoio rocov». Hipparchum amplectimur.
V. 538 «aveoyouévoio» ex recentioribus olim in poetam re- duetum est, cum «égyouévoio» mutilum habeat Marcianus: quibus iam Achillis, auctoris prae illorum levitate gravissimi, Gemini atque adeo Hipparchi testimonia accedunt.
His in Achille expeditis de Hippareho nonnulla iam nunc subiecturi primum v. 534 breviter traetabimus, ubi «avrío» V, «xvríxo» L, illud seeunda Marciani manu interlineari (yoaqerat xai «aytrío»), hoe eiusdem textu stabilitum. Nec discrimen potest peti ab usu poetae, qui velut v. 750 dixit quidem rorzé uév v GLO», vTót6€ ÓÜ avríxa Óvvov nullo testium dissensu, sed v. 571 voi uiv Óvvovrteg, vol Ó E évégncg avwióvrsg (ubi «éS érégmc» idem valet atque «a»zía») et v. 725, 6 Zióvuouig Env orna vevéy9o dE
56 ARATEA
érégrc avrovo:. Dietu difficile, utrum anteponas. críxa 'vieissim , quod Buttmanno arrisit (post Aratum p. 56sq.), soli oppositioni inservit. «vría 'ex adverso' regionis notam continet: "oriuntur illa et ex adverso sub terram merguntur'. Abundantiam dietionis facile agnosceres.
V. 151 non inutiliter observamus, inter Hipparehum et Mar- ciani non textum tantum sed scholia quoque convenire, modo per- legas hane scholiastae notulam: rzvéc Ó& roAucGt ypoqetr
reli (Cio codex) và srQura cvvegyouévoto (-ov codex)
-déovroc
azcideórug" oU yàg rà Lyra avvégyovrat (vq 144g), aAA. 6 fjAcoc Éxacrov iuroptéerot. Conspirat denique Apollonii interpres Lau- rentianus ad Argon. II 498 p. 418 Keilii: oí érgoíat Gpyovrat 7cveiv zrégi v]v éGyarQv uoipgav vo0 nÀlov Ovvog àv Kagxivg, ué- gott ob tovra (av) mapékÓn, cg xal Joeroc (v. 151—153)
jéAlov rà rztpura Gvv&egyouévoto déovrc
T/uog xci xeÀladovréec irQoíat &Ugét zóvt(Q
a9poot iuzcíztrovot.
XII.
Achilles p. 163 B órAoi yoUv rovro (quomodo oriatur et ocei- dat Ingenieulus) "Moerog Aéywvw (v. 616—618)* Üyriv& rOUTtOY QLOTOY bztOvQavicy ciouAwcv auqorepov Óvvovra xai é&£ érégnc avióvra moÀÁMx(G corOvvyel Suevueda. 5 3 vaovgareov (sine accentu) Marcianus: éxm' ojgaviov M, óx' ovgavíov
V| 4 dugovégov V | érépec V | 5 evrorvze? M Marcianus cum lemmate: «vrovvyl V.
Seripsimus quod a traditione Aratea eommendatur. «brorvvyei item duo Laurentiani in Iliade VIII 197, avzovvy£ Venetus À ibidem. et Apollonii Laurentianus Arg. IV 1130. Illud a stirpe »vyo (ut
ztavvvyoc), hoc à vvy devenisse vidit W. Schulzius. Titulorum exempla nonnulla G. Meyerus conlegit Gramm. graec.'? p. 341 sq.
XIII. Achilles p. 141 E oi 0& 4éyovrec avrz»v (Lunam) xavózttQq zcaga- ztÀAngíav elvat éxAeíyeig Aéyovat yívegDat avri, ai voU zov? uy
(|. w*
10
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 57
zÀQog qaívsoJa, avrov atr, ylvovron zorà Óà ivÓsà gwróg elvat. dre yag el xáromvoov Aafcv vu; 69éAon viv àm' avtov ayravaxAaGuy voU ción ov 9eacacSo, i5 ivavríag vov mpoGcnov «vvoU vnv JéGi» vov xorümTtQOv zt0ujO6vaL — TOUTO yQQ rr0U0oG 0Àov TÓ T7tQ0UC7.0» «vtoU OeageraL iv v(Q xorónzeQu — cl Ob ztÀayidGeie vÓ xátormvQov, zQóg vÓY zAaytoOuór» v) viv EyxALOLY TOU xotOztTQOv 7) TÓ Óluoigov Tv) vÓ Qui0v 1) Booy v. uégoc voUvTOV SeacevaL àvravoxAcuevoy [rob szQoGc«70v avrov], rov xoróztQov iyxAwvouévov. ovtc xol imi vic OeÀ5vgg. vabvy vy O0&p towxev Z4gavoc GxoÀovOsiv: gnol yao (v. 738) ale à àAAo9ev àÀÀa zogexxAíyovoa zcoóOczca
tÓ TOU XoTO7ttQOv ztaQaÓtLyua alvurvouevog.
3 potoc M: vto qot V || 4 «c om V || 7 «vrov M|| 10 glossema vidit Wil; vov xg. — 11 éxx4. om M f| 11 xxAwoyuévov V, cf. 1. 8: correxi.
Luna «agexxAívovoa ztQ00c7c:0» 'amovens faciem in aliam par- tem' cum ineptum futurum esset, possit «megeyxA(vovoo» scribi, quemadmodum antea dictum reperitur xovozcrgov £yxAu0otg et &yxAc- vouévov. Et «vageyxA(vovoo» et «rcegoxALvovoa» (quod habent Mar- eianus et Geminus Petavii p. 33) 'inelinans in aliquam partem' significat.
Versu eodem «goowzro» (faciem) Achilles et in paraphrasi Scholiasta (oiel dà &A4AoSev &AÀa Óerxvvon rQó0crzo, ryovy ción), «uérczra» (frontem) Marciani textus. Utri fidem derogemus, dicere ex veterum sentiendi consuetudine possumus. Faciem in orbe lunae illis sese obtulisse Plutarchi docet libellus. Cf. Roscheri "Selene' p. 20 sqq.
XIV.
Achilles p. 139 E et zreoi é5nyrosoc p. 272 A sqq. (proemium et v. 752—755) supra p. 17sq. tractavimus.
XV.
Achilles p. 158 D óvav óà zcegi vóv 1Atov y) xvxAoc ((oloc) &víore xai Óvo xal voeig y(vovra,. 096v» xai Z4gavog simt v. 816 "rgiéAt- xvov GÀw» ) &Àwg xoAsiraL... 0i 02 &zÓ vÓmOv elg v0zOY uer- &gyouevou xaàovvrat qvrOYttg xol Óugvrovteg. yívevau Óà vovto
58 ARATEA
tüYy GOrÉéQow bz zYvevpaorog rwvaOGOuévoY xoi olovel ortuvÓTooc 5 aquévrowv. Oi xal grueiov &véucm. eizev Zdporoc vovro (v. 926). xal Qavvov Óà véqoc s&tqumiouévov segi vOv Kaogxivov qacív, vc xoi oaroc (v. 892).
1—3 parenthesi inlata Achillis orationem a coniecturis tutam reddidi | | suppl Wil|3 dzó 4: omisso oi V | 4 érrovrec et duirrovrec VM.
XVI.
Achilles p. 139 B £xAeézret Ó£ (Sol), cc uév vtvéc qaotv, £uzpo- gJsv avrOD vüc GtÀQjvno xarà x&Serov abvoU yuyrvouévgc, 0 xal u&ÀAov ziSavóv. sQoGyéiotéga yàg avrov Lorww Tj oekQvn xoi xarcrÉQa vob TvÀLov. ovr( yog xci 0 Z4oaroc Aéyet (v. 864—865)*
xar i90 5 lorauéyn yaíne re xai reAioto (elim.
l] 2xAsingi M: PxAslntav V || 2, 3 o. i. c sDavov zuatéov M, à x. p. zi9evdy V: corr Wil | 4 Aéye: om V || 6 toreu£vgc M | supplevi omissum (oe- Agvg) etquod post ys4/o:0 scriptum est zer' i9» cum Marciano ad anteceden- tis versiculi exitum reduxi.
Desumpsit Achilles versus Arati eireiter 64 ea ex editione ad quam commentarium applieabat. In quibus probae quaedam seripturae diversitates Achilli et Mareiani codicis textui eum ali- orum testium dissensu levioribus missis non paucis communes sunt oeto (12 anuaívoiev supra p. 43, 19 &órvrec p. 17, 31 iórqrc p.51, 61 »ícgerot p. 49, 460 otÓ' £ri p. 52, 461 aiSépt p. 58, 537 Qxcavov ró0G0» p. 55, 618 avvorcytí p. 56), quas falsas iudi- cavimus tres (16 yeípere p. 40, 460 J2aeocaAécvc p. 52, 693 véov p. 45sqq. Attali eommentum). Utrum Achilles an Mareianus prae- stet, non diserevimus sexiens (24 rae ^v r«ye p. 43, 62 neAíoto ^v aAArAnot p. 48, 461 OuvevovGiv ^v Ouvoroiciv p. 53, 476 repí- yÀAnvov ^» zregiyAmvég ib., 651 avrov ^e avraí p. 50, 738 zrapey- xAlvovaa zrpgógtzra ^ zcagaxAE£vovoa p 51). Peiora Achilles habet 27 &yovaiv rgoyoócGat p. 44, 98 zeívov p. 43, 455 FuraAm. p. 52, 752 gvyayeíoerat p. 17, meliora Marciano 555 dvo exzaózc p. 51, uérczra p. 57. Semel praeterea cum Marciani nota marginali v. 23 (zegi Ó' ovoavoc «vvv aytvéi p.41) et eum interlineari glossa sceholioque faeit totiens (v. 26 Qxe«voio p.44 pro eo quod in textu inepte
I. DE ACHILLE GRAMMATICO ARATI INTERPRETE. 59
iteratum est éx fogéco) Denique eodem quo utendum censuit Achilles prooemio Arateo librarius Marcianus utitur (supra p. 17)?). Quibus omnibus identidem perpensis inde a tertio p. Chr. saeculo (quo Achillem vixisse cognovimus) poetae textum vel mediocriter immutatum esse negamus. Simile quid in quibusdam etiam aliis Graecorum poetis, qui quidem superstites sunt, alii critici obser- varunt.
?9) Utebantur etiam latini interpretes: cf. cap. V.
-
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO.
64 ARATEA
Ceteri eodiees quid valeant, 'De Attali Rhodii fr. Ar, p. V dietum est. Scaligeri et Wil(amowitzii) sive emendationes sive con- ieeturas subseripsimus ut supra, ef. p. 19.
L
I p. 180 B ióíg àà ó Maroc ini ro) doaxovrog ayvost zcou- vov uiv «vq qaoxev sozelgno éxartQDe» (v. AT) qégeo9an rac Zdoxrovc. vic yàg ovpag Éxarégo9év elo, xal ov víc Orrcípac. &vreGrQauuévov yàg avrOY xai cOgayel zcügcAAQAung xetutévov T) OUDG TOU 4gaxovroc Herasb auruüy Ora unxovg magorérarat, 7 Ó& orctiga kid uy d "oxroy ztouAaupaven Toc Ó2 ueyaAnse zt0ÀD xEyOQLUTGL. ÓLià cv acvr]v Ó? airíav xal cO süuqi c &oyo e» (v. 46) "nucorQuéveg Aéyerot. GvvéBdoiwe yap &» TOUTO, el 8E ixorégov uégovc crc azeípac auqoregat Éxewro. al Zdgurot.
2 aneíoge Lh: onslpg V || 3 oxtípgc LV | 4 o in oc«ve? in rasura scri- ptum V |$ s in £eyoc in rasura scriptum L || 9 azxeígge LV.
V. 47 «azeíoug £xaregóe qvorvra» Marcianus textu exhibet, yocqeraet «qégovrar inter lineas notavit. Et hoe quidem ab Hip- parcho verbis zi) g«axew «a:celonc £xarepóe» qégeoSor firmatur. Accedit quod 'nasei' (qves9ot) Ursas spirae utrimque vix quis- quam cogitando sibi finxerit.
II.
1l. Ip. 173 D scoóc c& ' Dowwóutvo! 0$ (Eudoxi Cnidii Aratus) viv st0Íngtv Gvvrévayev. v Óp voro cQ Gvrvrayuoru Evóoboc ztepl ukv v0D zlgüxovrog ovrOG yoaqét' uera&b Ób vuv» Ldgwrew ioviv $ rov "Ogewc ovpa, rv ut- xgóv aGrépa big ric xeqAng Cyovoa ric ueyaAng Moxvov* xauztpv Óà Éyer sraQi Tiv weqaAnv v5c uuxoüc -oxrov x«l zGoarérarau bzt0 vOUC zt00ac^ érégav Ób xausmv ivrav9ao "ott gauevog zt&AÀty &vavtocn EurgogOey Eyev viv xequaAnv. 0 0 "doaroc, óc dy rag ayodgan vore, quaív (v. 49—54)* avrág 0 y GÀÀQv uiv vedry, érttrelvevat ove], Ay 0à arcto sregurépverau. » ué» oi ax) ovg) s«o xeqpaAnv EAixno arorev erat "Moxtov. o:ttloy Ó' iv Kvvócovga xágr Üysw jj Ób xav! avrY
10
E
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 65
elAeirot xeqaoy, xal oi st000c toyerou you, ix 0 avvic maAvogaog Gvaroéyer. .
2. I p. 180A Zyouévcg Ó0& Ótauopravovot zctvvec ày vj vob Zdpgaxovcog 9éos., vroAoufvovreg ví» xouzmQv avtóv sotcioJoL zegl viv xegaàn» vüc uuxoag Ldoxrov. oi yàp Aoumórarot xol Qyovuevot vOv £y v rzÀuw9ío vascgc aorégoy (Ov o uiv floget- óvegóg iov. xov avrog ixi víjg xeqaÀgc, Óó Óà vorwóregog im) vOv &urmgocOíov r000v) zapgalAjÀog tyywra xeivrat vij ovQG voU z[gaxovrog. WevOog ovv àori (v. 592—532) vó
ozeíom à' iv Kvvócovoa xagm Eyeu* $ Óà xar! avtüv el)eirou xeqaán. ópoÍcc Óà xol ó EtóoLoc ygaget.
3. I p. 184 E óuoAoyovuévog yàg in »xeívrg (Ursae Minoris) qp v& zar xai oí zó0ec év roig v(00aQ0Ltv vbz' avrOv v(Otvrvat rOlg vÓ mtÀwOloy reQiégovOtv ... (0016 GvOyuuarícaL civ xepalny abr?c xci vovG zv00og zceguÀaufavouévovg vzxó r6g Oze(gag roU Zoàxovrog, «c quou (v. 52—53)
ozmeígy à iv Kvvócovga xdgm Eycu $5 0B xor atvrv elAeiro, xeqaAiy, xol oi zt000g Foyerot aypig.
14 xal post ó£ add L || 17 ecvóv V o in rasura scripto: evcov L || 20 x«c' «vtovg Corr Petavius, xar! avrov coni Scaliger: xer& vot LV | 23 xvvóc ovoaxaoy V | 29 oxeíogc LV | 30 go: V.
Versu 49 Marcianus Arati scripsit «azroreívezat» et hae para- phrasi firmavit: Aéyer 0é* 'ó Zfgaxwv érégo(v) uív vOv Lx vj iéoyaro avvroU ovQg &morcí»vevou . Quae subiunxit, fidem haec faciunt dubitatum ab antiquis criticis fuisse de lectionis integri- fate: yoaqgerau, Óà xol «iwiréAAerai»" xarà yaQ vn» ovoav dmocé- voraL Ó Zóxu». tort» ovv zeQl viv xeqaÀQv cvüo EÀíxgg | otg& —.«g quat — i5 Te seguréuverot (avri voU zeegtAaupJayet) vjv Kvrócovoov. Nihilo tamen secius e;coreíveoJo. 'extendi (v. 242) vel 'sibi extendere in versu Arateo ita eonlocatur, ut sanum esse ob cÀÀgy» accusativum nequeat. Neque enim Ursam alteram extendit, sed usque ad illud sidus ipse extenditur: ézi- veíverat "Adoxvov, ovx azcoreiverou. Ita fere Eudoxus (vóv juxoóv &acTéga vaio Tác xeqolng £yovse vüc ueydAme Moxrov), ita codex Hipparehi seu codices (cf. infra V). Exemplo sint: 7 ó' avvwg 0ÀÍycv arore(vevzau Opuov ógyvtij» (v. 194—195), Ton oí ovaSu
Philolog. Untersuchungen XII. 9
66 ARATEA
veár]e &mortívera, obgro elg zac apuqorégovo (v. 184—185), ajqorígoy Ó6 aqeuv arrore(verat rore Óegua ovoalav £xdrsgÓev énuoyepgc) elg £v lóvvcoy (v. 242—243). Denique transitivum «£zi-- réAAera, quod pro varia scriptura in Marciano adnotatum est supra lineam, si ad eonsuetudinem eum ceterorum tum Arati red- egeris, nihil signifieat alind nisi 'faeit exorientem'. ^ Prorsus eodem modo antiquitus in £zireívaosor et érirelAaoSat v. 641 8qq., qui sunt de Diana et Orione, variabatur ? Óé oí 2Eavrüg (8$ «vrnc Mareianus) &rereíAoro Orolov àAÀo vioov avaggrSaca uícog £xa- répÓe xoAÀuvag Z€xopmíov: ubi «izereívaro» et textus et lemma Marciani habet, paraphrasis «PereíAero» usu factitivo "exorien- tem facit. Et huie quidem sententiae convenientius est «Perzí- Aaro», illi unde profecti sumus «éreíverow aptissimum videtur.
III. I p. 180 C Zz& 0à ayvosi zepl vov 4gcxovrog Aéycv ovruc (v. 58—60)* AoEóv ÓÜ' iori xdg, veíovri Ób záuzrav Éorx&v dxonv elc "EAÍxQc ovonv. uáAa Ó' Éovi war i199 xcl oróue xol xgoraqoiw và Ósbià veudvQ) oUQij. ob yàg Ó Ocb)óg wgóragoc voU 'Oqéoc, &ÀÀ ó apigregüg im evOeíoac lori rj yÀdGO0y xci v5 GxQg ovog vic uey&Auo Moxrov. Sequitur Attali fr. 4. 4 éAxgce V Marcianus: &Aígv L || u&Ar« 0 ori Marcianus || 6 rov óqtoc post yAooog l7 LV: traiecit Scaliger | 7 «2 V: om L | ovd V (et ita supplevit olim Scaliger): om L.
V. 59 Mareianus emendatur opem ferente Hippareho. «ua- Awgro» enim ille repugnante metro, «ucAa» eum recentioribus Hip- parehus conservavit.
IV. I p. 181 A (v. 61—62): ef. Achill. IV supra p. 48 sq.
V. 1. I p. 174 B zzi 0à rov Evyovaci ó uiv EU0ológ qmouw: zaga Ób vpv xeqaAnv vov Oqeoc 0 Evyovvací» iavtv, vzc&p T») xepaAnc r0v Óchuv» sóde Eyom'
10
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 67
ó 0? Zgavog (v. 69—70): uécaQ Ó àgvzeg9e xag 0cburegoU zt000g &xQ0Y &yeL OXoÀLOLO Zodxovrog. à&E o$ xol udAtova qavegó» yivevau vÓ mpoxsíuevov (map! Éxa- véQQ) yàg avrQv nyvóqron)' vv yàg àgi0vegóv Eycu zt00a 0 "Evyov- vagi» ini v)g xepaAgg vov Zfgaxovrog, xoi ov vOv Ócbüóv.
2. I p. 181 C male Attalum (fr. 6) seripsisse v. 69 «uéocov à iqvregJe xogrvov» Hipparchus dicit cum alias ob causas tum quod é» z&o. voig Bililote yoaqerau (v. 69—70):
ué&(o)oo à. àgintg96 xagrvo ÓsbtregoU zt000g &x«gov Eyeu oxoAtoio (zfgaxovroc). 1 i» yovvag. LV et solent ita || qzot V L 8 xoó« Eye. L | 13 supplevi ex
Marciano: uéoo etiam lemma Marciani || 8p' vxeo9e V, SERE L | 14 suppl Scaliger.
Summi momenti est, quod scripturam Hipparcho teste anti- quissimam et certe genuinam, quamvis scientiae astronomicae Arati
offieientem, Marcianus propagavit. Egimus copiosius de hae re Herm. XIX a. 1884 p. 107: quae nolumus iterare.
VI.
1. Ip.181 E zoóg Óà vovrQ xol vÓv oynuaticuÓY Tuiv vov
"Evyovvact xai v1» 9écw Oiacoqsiv Bovióuevog ó "4Qavoc evAoyag
3 LY P 3 ^ BN ^ ^ , «v Onuaívo, xai z0iog cvTOU ;t0vg xtivoL Émtl voc vOU Zooxovroc
xegaAns' ov yàg GÀÀcg maparíSn0. viv vov Zgoxovrog xegaAqnv,
GAÀ iva vy Séos. vov "Evyovvac, zagoaxolovO«pev. 0reQ xol &v GAY mÀctóvo zrotel xaddsceg xal ém' avtov vov Evyovvaot và &ÀÀa avrov uégm gqmuoív (v. 14—75): yuQ Hà» Zrégavog seÀaet, xepay, ye uày xor Oxézvto zaQ xeqoÀnv Oquovyeo». zal fr. vy «voe qmoí» (v. 272) yov»atí oi Oxow rt£ÀaeL (— XXT). xai cg émi vov lleogoécg (v. 254—255): &yyL Óé oí oxaug éniyovvióog Tj.Ja zacot IlàÀquedeg qooéovcot.
1 TOUT Petavius: vovro L, vovtov V || 2 &v yobvao. LV || evAóyoig V | 5 post £v yovvaat expunxit quae primitus ipse scripserat v& QÀÀ« GUtOU uéon qoi» L | 6 ni prius L | x2&0vov om L || e» yoveo: L | 7 got V || 8 yé
jv. L | 9 oxézceco L || 10 qot V. 5*
68 ARATEA
xci zzGÀwv (v. 251—252)* 15
xaí oí ÓcErrsgr uà» £n xhwuov vercyvorat
stevdeolov Óíqupoto. x«i cg Émi vov "Opvtdóc quow (v. 279—280)
xcrà Ósbuà yetpóg
Kugsine vaggoio và Óe&ià zeígara qaivan. 20 xci im^ üÀhwnv Ób zAetóvov vüg saga9égeug vOv GOvQcv Óua- caquv Guuaivet, zmóvegov và Óebià T) và &giovegà scagáxeurat.
2. I p. 174 € zóv 0? Xrégavov ó uév Evóobóg qmoww $m róv »Qrov roU EvyovvaGct xceiG9«t, 0 0à Loaroc (v. T4—715)*
vovr(Q uy Zréqavoc sedet, weg; ys uiv GxQn 25 oxé;mttO0 stàg xeqaAnv Oquovyeo(»). zégl (v xal ó EU0o&£óg quouv' zÀnciov Ó' lovi vác rovrov weqaAgc 7 vov Oquobyov xe- qa.
3. I p. 176 A. àxi à rov Ilegoécg ó uiv EvdoEoc ovra Aéyew' 30 zagà Ób robo zó0ac vpc MvÓgouédac 0 IlegasUg Eyeu voUG ciuovg, vrv Oc&tàv qeiga zrgóc viv Kaociézeiav arcorcívov, r0 Ó& dgiOrtQOv yovv scpog vac MciaÓac.
ó Óà AMoaurog zegl vic vÓgouéÓac qmoív (v. 248—249): cuqoregou Ó& zc00eg yaugoou ézuOtjuaivoiev 25 Ilegaécg^ oi je oi aiàv &spidÓtot. qpogéorvzat.
xal mdi (v. 951—252): xaí oi OeSureor) u£v. enl w)uouóv vevavuGrat ztv9toíov Oíqooro.
xal uer' oAíyov (v. 254—255)' 40 &yyL Óé oi Gxattjc. éniyovvíoog TAi9o scàcot llÀnu.aÓsg qogéovret: 0 Ó ov udÀa zoLÀog &racag (xoc tyen).
4. I p. 188 D £v 02 voic éE£ye ayvoet ó -garog Aéycw rc&pi rov llegoéoc (v. 254—255): 45
&yyL ÓÉ oi Gxatüc Émwyovrvíóog TAr9a zragat IlAywaósg qogéovzot.
18 psi LV | 20 r«goot L | 22 zxapazewre: V || 23 à? L et assolet ita Hipparchus: zs V || 23—27 verba ózó — qoív om L spatio vacuo relicto | 26 ex priore testimonio supplevi congruente Marciano | 35 zAyutóee L || 35 é£niduwev- ovre: L falsum ob insequentem versum et fortasse ex glossemate ad ézouetócor
qog£ovrei adscripto coortum | 36 zsoogoc L | 42 moZà&c L | 43 suppl ex Arato Petavius | 46 zi yovvidoc V.
ox —
IIl. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 69
z0Àv yàg OzÉye( vÓ GguOTeQÓv yóvv vov Ileooécg àmó vv IlAei- aócv. Sequitur Attali fr. 12. Deinde pergit: oí yag à» v9 apgi- 50 oreoQ zc00i rov Ilepgoéug Óvo Aouzrgol xol Evi (ol) àv vy agiovteQG xvruy m0ÀÀQ éyyíovéc eia. vov IIAeudÓwv fjzveo v0 GQu0T&EQÓv yÓvv. 5. I p. 176 C exi óà vov 'Oov.9oc 0. uàv EvOo£og* zapa Óà v)v Óebia» eigo vov Kmgécog T) 0cbua. zvvégve &avl vov "Ogyu9oc, xagà Óà viv eguovegav zevégvya oi zcóÓeg bb vov Imrcov. ó 0à "4garóg gqoiv imi vov "'Ogvc9oc (v. 279—281) xarà Oeítà yeupog Kngsígc vagooio và Óc&ia zeígova gaoívov: Aot Ó& mtépQvyu. OxaQgOJuoc zragaxéxAu at "Irtcov. 60 6. I p. 202 B é57c 0à Aéyei (v. 487—488) órzAol Ó "Imzetoyu xoi onavyevoy 'OoviOtuov &xon Ov» xeqaàr. r(vac uàv ovy àovégag iví9eu inl voig órmAoig vo? Immov, &àónÀov: ix uéyro, vÀy ixi vov "Opyu.9og Aeyouévov otvog (v. 279—281) 6 xavà Ócbià xeugoc Kugeínc vagooto và Ócbià zeígavo qaívov: Aatg 0b zríQvyt GxapgS9uóg magoxéxAuat IEnztov üábe(ev) av avveyyiLew vy; &Ày9 el. | 7. I p. 176 E. zzegl. 0à v» aà0végcv vov iri vov JegwvoU xol "U xeuueQLvoOU vQoztuxoU qegouéyoy, Ez. Óà érl vov lonusgivov, 0 uiv Evóobóg qw«ow ini vov S9«giwvoUv ovrog: tor, Óà iy vovv và uéca vov Kogxívov xoi và Óia ToU Goatoc xarà uijxog vov "déovvog, vr 0à IIlog9évov utxgov &yo ev xal Óó cvyTv vov éyoué£vov Oqeug xoa 1) 0cbià yelo 15 vov "Evyyovvact xol $) xeqaA?) v0 'Oquoíyov xol Ó avynv voU "OgvuSog xol jj GQu0TeQà zv«épvb xol oí vov Immov 7ztó0EG, tr, ÓÀ xol v óehud yelo vc 2d4vÓgouéÓag xol vO uevaEO «àv mod vov IIegoéog xol Óó àgu0vegÓg Gpuoc xoi 1? agu0rEoQG xv5uy, fv. 0à và yóvava roO Ho»ióyov xol oi 5) xegaAol vOv Zdióvuoy. | eiva Ovuzcíreer ztgóg và uéca vov Kogxívov.
48, 51 mAmadov L | 50 suppl Wil [ 51 dyylovrec L | 54 doviv L || 62 xy Marcianus ut assolet | 68 supplevi: óó£euxv o. V, óó&e: &v o. L || 72 £ovw Li] 19 yovv«ta L || t€ ante rov add V.
10 ARATEA | H
ó 0b Zdoarog émó vov ioyarow ap£áuevóg qujow (y. 481—4588)*
iv Óé oi auqórtegat xepaLoal dióóucvy qogéovrot, — —
iv Óà và yobvaro wsivat agnoórog "Hrióyoto.:
Aer) 02 wYv5ur xol GgicrtgüG cog im^ avtQ 85
Ilcooéug* 24vÓgouéónc 0h uéawv ayxdvog VmegSev
QrEwregiv iméysu" v0 uév oi Oévag vyóSu veivot
&ccórtgov Bogéao* vovq Ó' mwixéuiuron Gyxov.
ósAal à "Imzttot xol vmavytevov OgvíS9&tov —
&xom civ wtqaAm xakol v' 'Oquotycot QpoL. ——— 90
83 ó£o: Marcianus | 84 oí ante r& add V || 85 evrc (sic) Marcianus:
avrov LV | 86 Ilepoíoz LV ut Marcianus | 4vópoucógc LV ut Marcianus cum lemmate | u£cor L | 88 voro L, voro Marcianus.
V. 74 priore loeo Laurentianus idem vitium continet ac Mar- eianus «yé uiv». Laurentiani archetypus quid altero loco habuerit, dispieere librarius eum non:posset, defectum notavit. Primum quidem «u:»» illud non haberet quo referretur, deinde particulae «uév» membri praegressi respondere aeeurate «ye uv», non simplex ye, reetissime. ostendit Buttmannus post Áratum p. 53.
V. 254 in diversas scripturas olim discessum esse scholiasta monuit: Níxevógog uv ovv (Ther. 123) 2zi v)c ovtoüc voU Tavgov rí910tv abrác (Pliades) — «o? 9^ omó Taeígov ólxainv Walpovoat oA(Lbovec (libri Nieandrei: «oA£Zovec») qogéovrar — "Izmapyog Ó£ (ovx) ini vo0 Tavpov (xal y&o avzOG vuírouov vov Tabor roti), quoi Ób vq ui» (àgu0reQQ) 001 voU llegoéog uGALov abvàg zÀnguaLetv, zvógoto) Ob civau vov aguovsQoU yovarog. scgóg O 4ió- Óupog uiv «bmoyovv(Óóoc: ygdqeu, omog 5 xrüjug Gnuuoivouo, Muvógervrog Óà 'Euyovvión! r$» wvüunv axosi Óuà vÓ clvoi im avT)G TO yóyv. Óvvauo Ó' av xol &x0 uégovc oÀov vÓ OxéAog axobegOaL rap Ounog Óà imuyovrvig vÓ àvo toU yóvarog cg -oloragyoc, cc Óh Koarnc ixouíc, óc Óà Xagnc 7 iq? OAov vov Güporog cbogagxíc. Menophanti ignoti hominis lectionem ter Hipparchei libri et Mareianus eontra Diodorum, quo de con- feras disputata a me in Hermae volumine XVI (1881) p. 388 (supra p. 34), approbarunt.
V. 280 «gaívo»» Hipparchus ter, «reívo»» Marcianus. Avem intellegimus et tendentem alas et manifestantem, nec multum con- qtroversia eo iuvatur, uod poetieum magis «peívcn»» Vossio visum
-— 4
IIL. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 71
est. Ob vetustatem testimonii lectionem Hipparcheam anteponen- dam ducimus.
V. 281 fidem Hipparchus addit Marciani manui recentiori alteri, quae et «vrégvy» a librario praetermissum supplevit et «ragaxéxAnrar» itacismo deformatum emendavit.
Versus 481—496, ex quibus nonnullos Hipparchus adsumpsit, in recentissimis codicibus novicio Maximi Planudis interpolamento (de quo cf. Herm. XIX p. 96) expulsi perierunt. Adparet Hip- parehi opera, in antiquissimis libris illos reapse exstitisse.
VII.
I p. 183 B óoxei Óé uot xal zegl vov. £y rag x&00l vov 'Ogt- ovyov &Ovégov (rà) xarà vÓ uéyeJoc avtQv ayvoeiy* vo)g yag iy roig Guoig *00 Ogxobvyov qnj0ec AGumoo)g tlvai, QOr& xal iv moÀvaeAQ» ov O&ogeiaO9ot, Érigéoeu (v. 719—80):
&zàg yépoeg ov uaàa ioat T Aemvr) yag vr xol vg imiéÓgouev atyAn. &ÀÀ oi iv vaig yegol vov Oguovyov àoTégeg xowwoí clou xal vob "Ogeuc, xaSàzeo xol avróg Ó J4gorog Aéyeu (v. 82)* augóregatL à. "Oguog mercovelarat.
2 suppl Wil ] avtov L | 4 dv om L | 5 xego' L, xetosc Marcianus | uo Ào
ica (sic) V: ud Ee. L|6 y&o t7 xci t émióeógousv L: yàp xal Tj é&e-
mig Ópouev V | 8 ó avcóc Aoatosc L || 9 duqotteoat Marcianus: -oc LV || óqioc L Marcianus: ógeoc V || xexovslate. ut Marciani textus et lemma.
Edidi v. 79 «uaAa ioc» Vaticanum Hipparchi secutus, quo- niam auctoritate Marciani («u&A' ico) haec scriptura quadamtenus defenditur.
:'V. 80 adeo depravatus traditur in utroque codice, ut medela opus esse concessa res sit. Cumque Marcianus Arati Hipparchi libro Laurentiano hae in re prorsus adstipuletur et in textu (nisi quod «c7» prius inter lineas exaravit) et in lemmate scholii («Aezvrr) yàp v7 xol v5»), magis etiam quaerimus utra scriptura plus ad locum emendandum momenti conferat. Rectissime iam Vossius exemplum Homericum Od. VI 45 àevx Ó' émióéO0gouev aiyÀg et Apollonii Arg. II. Aezzóv Ó' énióéOgoue vvxzl qéyyog, v &ugqiAvxm» uy &veygóuevo, xoAéovou comparavit, ut «£SezrióéÓgo- L€v» incertius altera illa lectione esse aperta imitatione Homeri
12 ARATEA
patefaceret. Seholiasta quid habuerit paraphrasi expressit: xe rj &QugreQQ yàp xeugl xai vj &ÀAy (myov» ÓeEug) Aezroréga xai cuvÓgorága (dg zo0g GvyxguUiv vov «puy) eíxevrot Anco. Neque enim solummodo «r5 xoi vj &wiüé£Ópouerv ectyAÀy» interpre- tatur, verum in eo textu, eui adaptavit paraphrasin, fuisse com- parativum prodit certissime. Ergo «Aezroréo yao vy xal vy imi- OéÓpouev ciyÀy» illum suo exemplari seriptum invenisse censemus et pedis quarti strueturam versu 366 (omissis scienter aliis) inlustra- mus: Ki»reog, 0g xevov zrQurg Urineerat Gxav9y. Mirandum esset, quod idem illud vitium «Aez1» et Marciani textum et archetypum Hippareheum infecit, nisi aliunde eandem communis depravationis originem et causam pluriens eognosceremus.
V. 82 in vetustissimis Arati libris iam ante Hipparchi memo- riam «r&zovsíarcu exaratum fuisse fidem facit Marciani consensus, neque adimere hoe poetae eonamur, tametsi forma insolenti ae perversa ratione formata est et 'rzzovjerot cum M. Sehneidero, Ottonis f£., requireres ('Curae criticae in epicos graecos Gothae 1891, p. 15). Idem Apollonium contulit Arg. I 752, ubi «reo- véíaro» Laurentianus, et II 263, ubi parum sibi constans idem «r&mor(aro» exhibet. ltem «removgero» ex Antimachi fr. 52 (— Herod. II p. 909 L.) addidit W. Schulze. Seduci Aratus exemplis quibusdam Homerieis potuit, velut «e?erew, aliis, Res utique dubi- tabilis.
VIII,
I p. 183 A é&rc O0? segi vov Oquovyov Aéyov ióícogc ó ZMparog ógdóv quot xeiGOat abróv vj Oéccu Belyuóva Ev ve volg dgOaà- MOlg vO0U Zxogníov xol TQ OríÓc. (v. S5—86)' «yj Óà agiorepG uóvov xvrum Bégrxev amorevou£vg uevaEo xeuuévy voU 1€ uettortoU xal roU Gr»Jovg voU Zxogsíov, vo ÓP ÓseziOv owéAloc Eye, GvveOTaA- Hévov. ov0b ó ElOoLog Ób Óiacaqsi, ov. boviv 0gOOg* vüv yàg dsÉiÓv róÓda avroD zip v0 GOuo xedcJal quot 100 Xxopriov (Og xal Eyer r5 GÀmOe(Qg) xal ovx ixi rov ou590vc.
4 dxortrau£vg Scripsi: éxorezugu£vg LV | 1 qnoi xeia9ct L.
«0pOoAuoic» igitur legit Hipparehus v. 85 de Serpentario, qui
versus ita fertur sine diserepantiae adnotatione in Marciano: Zxog- nlov óqOolug ze xat Ev Dwgrkt Beu«dc 0g9óc. Cumque frustra
c
m c
IIl. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 78
dubitari de praestantia debeat, textui Hippareheam scripturam reddi oportet.
IX. 1. Ip. 183 D é£rg óà zegl vv XrpÀuv 0 "49oroc Aéyet (v. 90):
GÀÀ oi uiv qaéov iniusugéeg, ovóiv ayavol. quoi Óóà ó L4wvalog (fr. 8) ur Óià «O0 juxgo)bg clivo, vovg àv voig XyÀeig acvégog Aéyeww vÓ» l4govov 'qaéov imiueugéag! ovvag dvot, aAA Óià v0 Ó' uóvov elvat vobg závrag, obg ut) ovum gov» v?» ÓLoi0Tqyro avTOv, vÓ Ob 'ugóiv àyavag! Aéycw airóy (à vÓ uyób óuoíag aivàg )zagyew. ov Ooxei Óé uot Óià rovvo léye». avrüg 'qaéov Éniueugéag xal unóiv Gyavág , aÀÀ cg àv uj ÀamuzQag. xol yàg iv voig "Zvvavarolaig ovvw Aéyeir mpl avr» (v. 607— 608):
ovÓ av imeQyóutrou XmÀal xal Aezvà qovoat
&goaocoL zcoglotey. imigégen yovv evJog (v. 608—609)
inel uéya oyua Boots
&Joóoc àvcéAAeu BefAnuévog 2oxvovgoio, cg Gv ix vo? ldgxrovgov fuOv Ovvauévov oguewuocaOSau vàg XnAag, xa9 acvag Óà ur) óqOlog Ó.à vv uixgórqro avrov, ovrug tzoAoufaávov: và (yàg) ouovgov?c GO0Tégog fyovro vov GOTQuY el9uovea, xaAei» cg iml (10) moÀ) 'Aemvd xal ovóiv àyova.
2. II p. 216 C óiaAngzvéov Óé, 0v& scegli v09 LjgxvogvAaxog ó Z4oavoc ovuguvcog Aéyeu voig qowouévoic, e& xol 0Àog T)yvówzaL vé vé00oQ0L bgOloic avtóv avvixoaroÓUvewy. vo? yàg Koiov àvace- vaÀxovog xal vov Taevgov xal vOv» Zibuwv, rov Óà Kagxívov &pyouévov avaréAAew (0g dovi AÀouróg vv Ó ÜDgÓLov, olg àvvi- xavaÓv»sL xal xoaz' avtó» — Aratum — ó J4gxroqvAat) evÀóyug cvtóg Quoi. um5xéz. sz0À) avrov xal )nig y5v xoi vnó y5v Q6 vov OQgílovrog azoAauflaveo9or, xaSázeo éyí(vevo vOv. Zidvucy
2 &AAo. uiv L | éipeugésc Hipparchus l. 4 et 8: érmidevéec 9 éniueu- géec LV, émióevéeg Marcianus | 3 grow L || 4 Aéyew om L || 5 uovov V: uóvovc L |6 có ób usóbv &yavàg corr Victorius in L (— L?) et in editione, tj ób coni Scaliger: có» b uzgé£va avy&üg L, v0 ó& ugóbv avrag V || 1 o5 E: óz V | 8 ayavàc V: avyàg L | 9 xoà yàp om L || 13 y' ov» L ut saepius | 17 ovtoc Scripsi: óc | 18 óxoAeuBavew và coni Petavius, -»o Wil; oxoAeu- B&va ve L, énoAauBavetvat V | Eyovta v. L: Fgov và v. V | 22 y&o post cov om L | 24,5 avrixatadovaw V. | 27 xal xa9. V.
74 | ARATEA
avavcAAóoyvruvy, aAÀà vÓ uiv zÀeiov o0 ynv, t0 Óà PAeogov bzip ynv qeiveadat. 1Ó uiv ydo judo (v. 580) onnuaívet cO nip ynv TOU XÜGHOUV, TÓ oi Evvoyoy (ib.) có $zó yv. qavegóv ÓE vOoUrO Üu& stÀtLóYC y avtÓg z7tOLti, wcOazeQ tvO6xcg ixl vov Ev- yo(o)vact Aéyovy. obras (v. 575—576)'
abrGp O y bióniÓtv vevgauuévoc aAAa uiv oU)
yacrép. vetaíoy, và Ó' vzépgrepa vvxrl qopeirat. rà uévroL ye Éniqegóueva obÓiv Eri moóg abr)v viv Oóctv avro vélvovra Aéyet, GÀ cg ovupefiuóg «otQ (v. 582—583)'
0 0' ihv deos xopéantat,
Boviviq Enég et wAelov Ólya vvxtóG loben. Ota yao veic XrÀaic à Ggyirat gvyxatadovenv, rov v»Àlov &v avraic Üvroc àv () xava0bvet xoigi, ai voxreg imo "Movroboo Aéyovrat* 0 0à GÀmv ve viv juégav vzig ync qégeros Ou TÓ "jj Jlagóéy avrO0v GvvavarélAew xol OUvei ztÀeiovm woóvov J TÓ Ijuugv TnG vvxvóg, émel voig véocaQot GoOloig GvysoaraüUver. Ori 0b Ty; IHao- Sévq xav avrór (Aratum) cvvavaréAAet quavegov zcotet. £v votrotc (v. 607—609)"
ovÓ «v ü&mtoyóutvat Xijlol xal Àertr&à qovOct
&qoaOroL zragíotev, émel uéya opua Bourne
aSoóog &vréAAer BeBoAnu£vog 2gxroUgoro. ov uovoy Ob ó "4oaroc xal ó EvOoEoc, àAÀà xal oi Aowrol ua97- pevixol stüvreg OytÓOv, 000L zcégi xov Boorec Aóyov zertolnvrat, Ouoíug vobvrOig aormtÀavmvrat vouítovreg véo0aQ0t CqOLou avzóv gvyxaraÓOUvew. Sequitur Attali fr. 24.
29 tueviov V | 33 veroeu£voc Marcianus | 224 0 u&rv V, «Aa (sic) uiv
L | 34 veéon V | vextogopstze: L | 31 éx' zv L| zoo£coygzec V Marcianus |
38 Bovàorrg V | 41 d$ Wil: re LV | 42 dvve V: óvvew. ei L | 43 xe Petavius: enl LY | 46 c V.
V. 90 Hipparehi testimonio refellitur Mareiani «bnidevéeo.
Quod postquam more consueto in Hipparchi archetypum pene- :
iravit, genuinum «éiueugéec» non exeidit quidem, sed pro dis- crepantia seripturae notatum exstat.
V. 609 «SegAnuévoc:s, ut infra XXXIII, Hipparchus; «968025- uévoc» Mareianus. Ergone «gegAnuévog» seribendumst? Non ere- dimus, siquidem non perspieimus quo quis consilio alteram illam remotiorem a volgari usu formam eamque Homericam (Od. X 247.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 15
Il. IX 3. 9) inducere voluerit. Nec quiequam refert, quod cetero- quin vel Mareianus vacillat: nam v. 492 (XXXIII) «8eBoAguévoo (ubi tamen libri Hipparchei item «8efAnguévor), in versibus praeter pedem tertium mere daetylicis 311 et 358 «9egAnuévoc» propagavit.')
Ceterum '/Zvvaveroào( altera carminis Aratei pars in Hip- parehi codice (sive codicibus) inscripta erat: cf. eaput III s. v. BorgTHUS. |
X. I p. 174 A zeegi óà 100 Bowvov ó uiv Evóoióg qmouw: 0zt0Jey Óà vc ueyáAng éovlv "doxvov ó LgxroqvAai. 0 0à Zdooroc (v. 91—92): ébóni9ev Ó 'EAixgc qégevot àAdovtt &owxolg ZoxvogiAat.
XI.
I p. 174 A xoi zaAw ó uiv EvOo&bog* v;z:0 Óà vovg zóÓog 7) Ilag9évog &ovív: 0 0b "4govog (v. 96—97): augorégous, Ó& zro00iv vzo0xénvow Booveo Iloo3évov.
4 xocolv L: zociv V.
Summi momenti est, quod Hipparchus sui libri vel librorum fide scripturam Marciani «5zrooxézmcoio» stabilivit: quae quantum torserit et librarios et eriticos dici vix potest. Nam eum optativum male interpretarentur, factum est ut ad coniecturas res deveniret. Pessimam fere propinavit in editione Buttmannus «v»zrooxézcveto», eum ad exempla in '"Grammatiea maiore (1830) $ 87, 10. compo- Sita relegaret £gewo ozreio Homerica, sed admodum diversa, et mirifieum quoddam Brunckii ad Apollonium III 1035 commentum «ueuAlo0eto». Missa imperativi forma inaudita optativum dicimus vicem gerere imperativi, ut mitigatius poeta 'conspiceris velim sub ambobus pedibus Bubulei Virginem" legentem adhortetur, et conferimus v. 247 àugórsgou. Ob zóüeg yauflgov imionuolvotev Ilegoéog "sint pedes ambo Cephei Persei indicium" et ipsum illum
!') Homerum 'ZegoAgua:) de animo laeso, (éfAguo: de corpore usum esse Aristarchi sententia erat (Lehrs? p. 64).
76 ARATEA
Apollonii loeum frustra a Brunckio tentatum, ubi emendata poetae ex codice Laurentiano nune iía fertur oratio v. 1033 8qq.: GQveté v oqabew xai aÓaítrov ouoSerijoat .. povroyern Ó' 'Exarnv Ileg- oríióa ueiuMoooto .. aw O^ azó rugxatijg Piani x1À.*) Proce- dimus amplius. Verba enim «occiv vz00xémroi0 BoorQ» ab- horrent ab Arati loquendi consuetudine, qui dieit quidem velut v. 55 xeqaAr Erikaustrat GorQo, v. SÀ zogglv. éziSA(ger uéya 9noíov, v. 140 oror» bzoqaíverot, et sic saepe, sed semper ita, ut ex his exemplis tutam regulam eonficias: v. 74 »wr«q uiv Sréqavoc zt6Àaer, xeqaA, ye uiv dxor Gxécrco mà xeqaAnv Oqtoby£ov, i. e. zog' &xgn xeqaAm oxévrov xeqaAnv Oquovyov, v. 1607. zràg sr001 À' "Hrióyov xegaóv z&zrQóra Taovoor uaítgS9at Ergo seribimus «tzt0 GXÉmrOLO», tametsi caesuram ante t;ro agnoscimus Lehrsianae regulae memores (De Aristarehi studiis Homericis? p. 414 &qq.). Conferas v. 935 óm vóre vig zeAéyen | Ev. ÓslÓue vavriAog avro, ubi «£»t0eíóue» itidem male coniuneta exhibet Marcianus, ut hoe loeo «5zt00x£:tT0L0».
*)'Videtur mihi Aratus &» in optativo omisisse, licet aegre feram. Sed verus optativus vix explicatur' Wilamowitzius.
XII. II p. 212 A (v. 149—151, v. 534—539): ef. Achill. XI supra p. 9548qq.
XIII. l1. I p. 174 E. zzi à roo 'Hrióyov ó uiv EtÓobog quoi xoréyavrt Ób rjG xsqaA6c vrnc ueyáAno Loxrov ó Hvloyoc Eye, TovG Onovc Aobóc (v, bzràg rovc móÓag vo» dituov £yuv TOv OeEiÓv rróÓda xowóv v £v GxpQ TQ GotoTéoQ xégert voU Tevgov (scilieet ecrépi). 0 0b "oarog Em avrov qmoiv ovrog (v. 161—162)* EÀlixgc dé oí Gxoa xágnva ^" avría Órveven. x«i zai (114—176): ÀetoU Ób xtodarog pov xal 00m Ócíuvtoóv svogaxcíucvov '"Hywyoto cg arro Uy.
| qnoi L: qnoi V | 2 xarévavrc 0 om L | 10 4au09 L: 2a08 V-
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 77
2. I p. 201 C 0 ye ur» "Hvyloyog ovóà. £yeu àni vOv yovavov &0régac. el Ób vc» uuxoOv vivag auavgovc v(9nouw, ayyost . . . ovÓb urv vovv. tavi elzeiy, 0vt votg $9 ouv Aeyouévovg àovépac él vOv moÓdQv ixeivog iml vOv yovavwv rí9ucw* 0 yàg Tucig qouev clivo, ànl vob ÓsbioU0 z000g, xàxeivog Aéyeu iv vovtoig (v. 174—176):
Àatov ÓÀà xegoarog OxQov xal zt00a Óeburegóv zagoxeuuévov 'Hyióyoto elc aovro inéyei.
éSng Óé gmoi (v. 483—484): Àeu) àà xvíum xol àgigTEQ0c cuoc Em avrov IIcooécoc.
7t0À? ÓÀ xal àv vovroug Gzxo0qaAÀerat vig aÀnSelac.
13 ye scripsi: ce LV || 15 covco L || 17 xaxetvoi; V || 22 qoi V.
Cum inter se pugnent v. 175 codices operis Hipparchei scripta priore loco «regoxs(uevor» forma ut Marcianus, altero «aga- xteLuévov» videndum est, utra anteponatur. Ac discimus ex caeli tabula Aratea dextrum Aurigae pedem non 'iuxta situm' cornui Tauri sed communem esse. Et ita Eudoxus quoque existimavit, Arati auctor. Abieeta igitur seriptura «megexeíuevov» quod unum superest «rogoxeuuévov "H»ióyoio amplectimur, quoniam excepta stella illa communi reapse iuxta cornu Tauri Auriga porrigitur. Praeivit in sequenda hac sententia Ioannes Henrieus Vossius, fide tamen argumentorum certa deficiente, tulitque Immanuelis Bekkeri assensum. Casu diceremus et pusilla mutatione ita depravatum . esse alterum Hipparchi testimonium, ut nune circumfertur («roga- xeíutvoy»), nisi idem vitium obsideret Mareianum. Ergo hoc po- tius statuimus, illud «cegexeíuevov» in eodieum Hipparcheorum archetypum ex exemplari quodam Arati traduetum esse: quod non semel accidisse et animadvertimus in ecloga VI et sumus posthae animadversuri.
In bisyllabo «IIegoécc» (v. 484) et Hipparchi codices et Mar- cianum (qui iidem v. 249 «ITegoéwc», cf. p. 70 1. 86) adversus recen- tiores concordare seitu dignumst. Substantivorum formae atticae in -&evg exeuntium cum in Arati earmine alibi non reperiantur, sed aut -7oc -ra (velut 179 Kngrjoc, 9538 diyoxtcgroc al.) aut -éog (711 IHegoéoc in ipso Marciano), res libero arbitrio exempta est. "Tri-
78 ARATEA
syllabi igitur «ITeocéoc» optima ceteroquin traditione nune quidem dimissa suscipiendum esse patrocinium sentimus. Fieri potest, ut falsus ille genetivus posteriore demum tempore indidem, unde «rapaxsíuevoy», in Hippareheorum eodieum archetypum irrepserit.
I p. 185 E ziv À' 6 ZMoarog zegl roU "H»ióyov Àéyow ézct- qéoec zavr£ (v. 177—178)* &AÀ' alei Tevopoc sooqsoíoregoc "Hyióyoto elg ééggv avaro, óunAvoly np aveAOov. ÓLcquveiv ovv uot Óoxei zQÓG và qauvóueva xal Év vo0rOtg. TOU yao "H»tóyov oí móÓsc uóvov Gua vQ Tae)ópqQ gvvavaqéoovrat, vó Ó Aowrü» avrov OOuc Toic Iy9í0t «cl v Kou) ovvavaréAAct. xal «vróg 0b iv voig éEjg qmouw (v. 118— 719)' &AÀ. "Eoupot ÀotoU ve Oévao s000g iyi o)v avcy; Tavoq ovugop£ovzat. 1,2 Aéyrc énipépov ovtuc L | 4 óuguclg L, óugAvala lemma Marciani || 6 cvraregalvovrra: L, at cf. evugogéovre: Arati| 10 zevoo Marcianus (qui . mutum praetermittere consuevit).
XV.
I p. 156D EU a yyooU0. 7L YT eG epi vov Kogéug, ort oi zt00sg avTrOU puérà TOU bv dxoq rjj ovp Tc -doxvov voLytXvOv lgáztAevgov zwegtéyovotw, cc xal 0 docróc quu (v. 184—185)"
ior oí Grau vedvno Grortívevat Aoxrov
elg svü0ac apgorégov, 0007 zt000g elg zcóÓ« velvet. j yàp uerabó vàv sod» ià&coov £criv íravégacg vüv Aoumraw, (gve igo0xcÀic voíyowov yiíveoSat, xai y) laóschevgor.
5 dc Marcianus | 0o5 Marcianus || 6 ZA«eccv corr Victorius: 2Acooc L, PFAaogov V.
V. 184 «4oxrow Hippareheum eum a Marciani «ovorc» dis- cordet, eoneinit eum lectione interlineari a prima manu sie inter- posita: yoeqerat «oxrov. In qua iudicanda neque eo sollieitari nos sinimus, quod eodem orationis exitu «"oxrov».etiam versus 182 terminatur (Arato certe nequaquam offensioni erant talia in fine perbrevi spatio intercedente repetita male nobis sonantia, ef. v. 175 et 177), et ineuleari easu potuisse alterum ex altero contendimus.
10
9
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 19
Certius vero «ovgác» esse hae Hipparchi eceloga Aratea efficitur: 2. I p. 175 B exi à vov. Kngécgc Ó uiv EvOoLog obvwg: v;zt0 Óà vQv ovo» víc uuxgGc Loxvrov vovg zó0ag Óó Kngeüc ÉxeL zcQ0G &xQav v)» ovoay volycvov Lo0zcÀevQov zcoLoUyrag, v0 Óà uécov avrov zQóc v xou; vov Óià vOv J4oxvov "Ogeugc. ó 0à "4garóg qnow (v. 181—187) ion oí oráJym veàrqc Gzovtíverat ovgtjc elg zóÓag eugorégove, 0007 zvo00g elg z00o veívet. avtaQ ànó Lvmc oÀLyov xe ueroflAéyeuag ztQG vno iéuevog xouze oxoÀutoio Zfpoxovrog. ztaQ' éxavég Óà abvov 10 zÀciavóv love wevÓoc. vÓ yàg uevab) v(Y» zc:000» vOv vov Koggéog Oia0vqguo £Aa00Ov &ovi» ÉxavéQov TQ» zQóg t?Y ovoa» Ó.c0TQuATOY. 10 zootgc L: xooty V| 11 02 V: à L| có ante z4. V: om L [| 13 c» V: tob) L || ó&u«otquatov V: -oc L.
Quod Marcianus «ueyaAoto zfog&xovrog» v. 187 exhibet, ad- monet hoe versiculi 46 eiàeirau uéya Javua zfgaxov ac verum esse potest, potest tamen etiam «oxoAtoio zfgaxovroc» Hipparchi, ut non differat haee clausula a versu 70 óe&uregov zr0006 gov &yetL oxoALoio zfoaxovroc. taque petito ex antiquitate scripturae discrimine Arato reddamus auctore Hipparcho «oxoAioio»? Res incerta.
XVI.
1. I p. 175 C zw. énd vic Kaootezeíag ó uà» EvooEog: rov uàv Kngéwg fumgoc3éy ioviw v, Kacocténeta" vavvuc 0à EuzgooSevy 1) 4vÓgouéÓa, vóv uày Gguoregóv cov £yovaa TOv Ty9owv oni vo) sgóg fogoàv, rjv Óà Dovqv nig vov Kotov (mÀjv vÓ Toíywvóv iov. uevaSU): cóv Ó &v cr; xepaÀg a0véga xowvóv Eysu vq) vig xoiAlag vob "[unov.
ó Ob 44oarog (v. 188—189): r00 Ó &Qa Óouuovín zgoxvA(vÓOerat ob uaAa zc0ÀA, yvxii gatwouéyy zauurvióu Kaootézceua.
! xai uer. 0ÀLyoy (v. 197—198)
avrov yag xoxeivo xvàlvÓevat alvóv &ycoÀua "dyópouéónc, ózó unrol xexaauévoy. 5 có V:xalL | 0 post To. LV: delevi | 9 gaewougvy L: qawoptvy V.
80 ARATEA
xal za (v. 206—207): Evvóg 0' imilduzerar &ovio rov uiv im óugaAi, vg Ó' boyarócvrt xovg. xal züAv imi vov Korov (v. 229—230)' Ldvy Ó' av Outug. Émirexujoato "Avópouéünc* óAyov yàg $n obr)v borjouxrat. xal £r. (v. 246—247)" -dvógou£ónc Óé vot voc Ggioregóc "y960c Ear o5ua Bopetorégov' uaAc yap vo ol iyyó9ev &acív. 2. I p. 187 A w/evóoe Ó? xal voDro 0 4ootoc zrepi vijc Kaoote- mtiag ÀéyeL (V. 188—190), orc &oriv ov u&Àa zt oÀA vvxti qacivouévn zraupaviót Kaoooiézeua' ov yág puv 7t0ÀÀo0l xal inuoigol yavócGty, ol yàp szrÀeiGTOL tOY £v cvvg Ócrxvvuévov Aaurcgóregol elou vv iv volg Ouoig voU Oquobyov, ovg qot xai iv ajj mavachnyg ix- qavtig elvat Aéyom ovra (v. 11—19) roioí oí xeqaAy broxeíuevot ayAaol ciuoL eidovroau' xeivoí ye xal av Ouyóumvi othovn elaczc0l rEAÉO 0LEY. Gxe00v Óà xol vOv iv vy, -dvOgouéóe Laumoóvegol elgu sÀnv coU iv «p weqaApy xal vob imouévov vOv iv vjj Lóvg, mépl 5e quouv (v. 198—201) oU OE u&À Ott vóxta zt6piOXéyagO aL, Vv avrixa uaAAov tónat. roíp oi xepaAr, volo. Óé oi auqorégoó ey (MOL x«l 7t00eQ &xgórarOL xol Lopnara sávra.
20 uiv. V: uot zeli L | post ézuoigol et ante «v. rasura 2 litterarum in L | yevóoc: L | 28 qoi L | 29 eive: om L[31 dv V: é» L| 33 go L| 33,4 rav £v L| 34 & rob é» V| 38 roiol ot x. L | ot ante dug. om L.
Primum de versibus 188—190 dicemus, quos et seripsit bis Hipparehus et vituperavit acerbe. Neque enim paene obscurum sed lueidum Oassiepeae sidus, at ex parte tantum. Hipparehi seripturas «ov Ae zt0AAÀZ» (v. 188) et «ov ydp puv oÀAol» (v. 190) Marciani textus confirmat et seholiorum lemmata et para- phrases defendunt huneee in modum: zrooxvAlvoerat o) Ao stoAA;] 4«l yàp Gurxgóv izéyeL vov ovgavoD vórtOY' XGl OU zvrüytQ iv
lá
35
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 81
yuxvl zavoceAxvq Aoauza qaíverat ov (ovre codex)') yao zoAAol avtrv ÀmuzcQUvovOty GOTéQecg. — ov yag ut ztoÀAol] *; Kacaiémneua &aczégag Éyeu émi vov Owuavog ix ÓtaoTüuorog GÀANAcY xov &b- Sela» cg Éyyiova xeuuévovc, cv 0 flogeióvarog ini vrng xaSéÓQog iorív, 0 Óà vortOravog ini ác xepaAngc, oí 0$ vovrov uvas) Óvo T0 Tijc /1oxwvixrc OuxA(ÓOog oxijua zc0LOUOL vOLOUTOY, OY T) uv ztQUTY] yoaupy éov, v0 cupa, 7, Óà zÀayía và yóvara (? Bekk. p. 68, 69). Patet igitur iani ante Hipparchum paullo post Arati ipsius tempus scripturas illas per exemplaria poetae traditas fuisse. Iteramus quae in Hermae volumine XIX p. 122 de omni hae quaestione professi sumus: 'Cum multa ae gravia Aratum errasse ex Hipparcho satis constet, non traditionis certissimae et pervetustae vitium sed neglegentiam poetae vel rerum astronomicarum inscitiam incusa- bimus. Frustra igitur, ut Aratum purgaret, mihi sua (p. 9 edit.) disputasse Buttmannus videtur, quae adponenda sunt: Istud mihi haud persuadetur, lapsum esse Áratum ignoratione signi omnium notissimi, cuius quinque tertiae magnitudinis stellae eaeque si quae aliae ézmuoioí et, ut videmus, ob formam singularem digitis olim quottidie monstratae parvum illud signum totum opplent. Illo igitur ipso «émmuoioí» evincitur, affirmative hunc versum lecti- tatum fuisse in antiquissimis, quae Hipparchus non viderit, exemplis; et commode a Vindobonensi offertur scriptura «rj yag» (scil. pro «ov yàg»: quo tamen efficitur in iis, quae hune versum prae- cedunt, ut fulgens praedicatum esse hoe signum etc. Mittamus Vindobonensem; nulla emendandi necessitas. Iniquius de Arato olim haec a nobis dieta nune dolemus. Splendet enim particula quidem Cassiepeae dilucide, quae ex parte iure obseura dicetur nonnullis figurae membris stellarum fulgore orbatis. Rem intelle- ximus ipsi, eum tradita antiquorum de Arato iudicia persequeremur (cf. cap. VII; monuit etiam Wilamowitzius.
V. 198 «xexaouévov» Hipparchi corroboratur Marciani et textu et scholii lemmatis ac paraphrasi 24vógouéónc vzó umrol xexa- auévov] og roóg OvyxogiOiv vij uuytooc. TO Ó& «xexoOuévoy» xeyupt- Guévov. ov yàg z&vv ztÀAnoíov avitje £Ovtv. ygáqerat 0$ xal «xexopu- Hévov», v x; ve9onvnuévov: quamquam scholii explieationem im- probandam censemus. Nam xaívvoJaí vivo est "praestare alicui,
1) ov codex Parisinus A 2403 s. XIII—XIV (cf. infra 973). Insequens
scholium prorsus corruptum. Philolog. Untersuchungen XII. 6
Tou—
82 ARATEA
xcxaguévoc 'praeminens' 'ornatus', poetis potissimum consuetum. Ergo dieitur Andromedae figura sub matre excellens vel splendore distineta volvi nee referri potest «exeopévor» illad ad intervallum quo dirimitur a filia Cassiepea. Recte ante nos Vossius verborum sententiam percepit, ut tamen de integritate et genuina forma duhi- tationes movere quam acquiescere in traditis mallet. Etenim opperiri se fatetur, quid virgini eoram matre aecidat tam extime- scendum, ut «oivóv cycAga» dicatur, et quaerere tale quid in partieipio «xexecuévovs, Respondemus seivisse de nobilissimo Andromedae infortunio leetores quantum satis esset neque opus fuisse aecuratiore quadam notitia sive ex mala Vossii eonieetura eperaguévoy» "passis manibus' sive ex antiqua quadáàm suspi- eiuneula «xexopuévors *plangens' haurienda.
V. 79 et eodices Hipparehei et paraphrasis (xol £v vy szrav- ceÀnvg éxqaveic) seripturam Marciani *eicco;roí» tutantur, item seholii Mareiani lemma, nisi quod enarrator quasi praeseriptum esset «icw;roí» explicare pergit: zó Ó? «sigwzroi» Yoor xer& vryv lauztQorora. Est elowzróc 'sub oculos cadens', eic «ra rriztrtv.
XVII.
Ip.189 E wevócoc 0b Aéyeroas $0 coU Ldocürov xci vÓ vdG IIAztdóag $E uóvov aGrépac scépiéyerw" «Ezra» yao quoi (v. 261 — 962)
ixeivat éntporónv xaAéovcat, £E olaí mp iobgat Énówuat. 5 AavOdávtL Óü' avtóv" vQ yàp avevícavri iv ai9gío xci acti» vuxri qaívovrait eGréoeg émra £v avvy stoieyOuevor. | Sequitur Attali fr. 13.
1 webóoc V | 2 zAgóag L.
X VIII. 1. I p. 174 D :;regi 0& tác 9éoecoc vijc uceyaAnc 2Moxrov 0 uév EvOoEóc qnoi: | bz0 02 rhv xegaAnv vráó ueyáÀnc Ldowrov oi ZÓvuot xeivrat, bz0 Ó& robc OrnicÓlove sídac 0 éco, mo Ó& vuv tuzrgoo- Sov zoUdv rüc oxrov corro iori (Aaurrgóc), Laurcpóteooc Ó& vmó va OrxGÓDie yovota, xcl GAÀoc vzO voUG Omi09Í(oUG zt0dac.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 83
0 Ó0& 14oavoc (v, 147—148): xgavi Óé oi Z(Óvuo, uécon à vxo Kagxívog iovív, 10 z0o00i Ó Ozi0Jorégow .4éíov zo xoÀà gatívct. inl 0? vOv eigmuéveow» aovégov (143—145): vol0g oí mQO zv00Qv qépgevaL xoÀóg ve uéyag ct, elc ui» ozwpualov, elg 0^ i$vo9ev xatióvrov, &AÀog Ó ovgaíoug zx yovvaoct.
5 suppl Scaliger ||:13 ox' wueicv LV ut infra: correxi ex Marciano; item olim Scaliger | 14 ovoalo:; Marcianus: ovoaloig V, ovoaic L.
2. I p. 184 A v 0? voig é5üc zeol vc Adoxvov zavreAdcgG Óo- xovoí uou &yvosiv, ó uiv Ev0obog ovrc Aéywwv: vz0 0à viv xeqanv vüc ueyaAnc Ldoxrov oi Z(Óvuor xeivrat, xarà uécov Óóà ó Kogxívog, vzó Óà vovg Omi09(ovg móOaog Ó E "Léon. ó Óà A4gavoc (v. 147—148): xpori Óé oí 4(Óvuou, uécop Ó $nxo Kogxivog &ov(v, zv000l Ó' Oz0JSovépgoisL 4écv bro xoÀà qatívat. Sequitur Attali fr. 9.
2 ovtec V || 4 uéaqv V || * uécog ó' L: u£og à. V, uéog (sine à) Mar- cianus | $xoó LV || doc( V || 8 vxo LV.
3. I p. 184 D 6v. 0à ini vov iumgoo3íov nxoóQv xiva Ó votLtóT6QOG TOY T)yovuévov &y vq ztÀwio (Magnae Ursae), qavegoóv zoiei 0 uiv EvOoEbog Àéycw ovvuc:
zo Óà vOv iumgoc9íov zxodoOv vüjg "4oxvov aovQo £o:
2 Aouzcoogc. ó 0à —4oarvog (v. 143—144): ológ oi ztQÓ ztoÓcv qégevaL xaA0g v& uéyag te, elc uà» ozwualwy, eig Ó i5vó9ev xovtóvvuv.
8 on ouaiov LV.
Pusilla emendatiuneula Marciano Arati v. 147 ex Hipparceho et recentioribus codicibus obtingit «uécor Ó» pro «uéom.
Gravius mihi poeta emolumentum ex altero Hipparehi testi- 6*
84 ARATEA
monio v. 143 capere videtur. Qua re totum loeum adseribimus (v. 137—143):
Tüe ómip auqorégov duo cilioorrar aoTÉQ,
v0000c uiv u&yéOsu voíg O0 Lyxeí(uevog alyág,
olog xci uey&Ange ovgnv vsogaivevat doxrov*
deor, yap *eévn, üseivol Óé oí éyyodev elaív
&OrÉQéG. Ovx &Y vOvG yt iÓnv Pmirt4uDato.
olg oi zgó rro0Q» qégerat xaóc v6 uéyag vE WrÀ. Seribi posse et «oioc» admirativum et «zozoc» quoque demonstrativum patet. Utrumque Hipparehi codices diversis locis exhibent, «oioc» Marcianus lemmate insuper scholiastae sublevatus. Ergo dieimus alterum illud quod idem est in Marciano («oíoc») ex simili aliquo codiee in archetypum librorum Hipparcheorum interpolatum esse ae «roioc» restituendum.
XIX.
I p. 188 B xi Óé vov Kotov ó 24garog «yvoeiv uot Óoxei Aéyom avróv aqavy yiveodo: £y vj; zavoshgjvo Óia vov uxporqcao vUY GGrípov, Oei» Ob onuecovoOat rjv Óéciv abrOU ix vE vOv iv jj coy). Tic Ld vüpouédoc aoréQuy xci éx« TOU rra oketuéyov aUT(Q Gm Ggrrov Toiycvov* Aéyet yàg ovrw spi avro (v. 225): 5
a0rO0U xci Kotoio Sowvaral clot xéhevoot. x«l uev oALyov imiqéger (v. 228—230): cbrüc uiv voc xci avaovigog ola otov axéUiacSa,, Luvy 0 av Outc bnrexunooto Arvpouéünc* 0liyov yàg iz abrü)v borüguxxat. 1 xel z&ÀLv (v. 233. 2385—238)* £or. ÓÉ voi xci Er! GÀÀo vervyuétvov. £pyyé9n orum ... ZdtAromroóv mAsvorow icaiouévyoiv iotxóG augoréoro * 5 Ó oU vt r00r, u&Aa Ó Fort» érolun ebgég Ot" sr6pl yàg zcoÀécv tvacrépgoc £aruy. l3 vy óA£yov Koiob voruoregot acéQeg eloív.
1 émi dà roU zpiov om L | 3 dez L || 8 ezAzvg ut Marcianus eum para- phrasi: ce45jv;z lemma Marciani || 9 2zicexvurjpeco V. | 10 £orgoicra; L Marcianus: -ro V || 14 «ugporéoga 5 0' Marcianus, dpgorépo: 0^ V: ejugporépuic 7j 9. L.
I p. 189 C aZáà v zcagezóuevov vo Koup Óracaqeov éntéyet ovraec (v. 231—232)*
neogóS9u Óc voíBet uéyoy oboavóv, $yi vceQ wat XyÀol xci Cvm sttgitéAAerat QQoiwvoc.
Qc
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 85
V. 233 «Pv» omissum Marciani textu paraphrasi lemmate ab Hipparcho Arato redditur, ne vitium prosodiaeum inesse pergat.
XX. I p. 188 E yevóug Óà Aéyerot xoi rovro m0 Tov zfgavov (v. 289—240): oi à Gg Er, mgovégu, Fr. Ó. àv zoofloAgot vósowo Ty3996gc. ob yàg &ugóvegou vorLuegol ela, vov. Koiov, àÀÀ Ó elg avo».
3 zoovégw V Marcianus: zpotéQuo L.
«m poBoAno» Hipparchus cum recentiorum nonnullis, «oou o- Ago» Marcianus eum lemmate et scholiasta. Et hoec quidem cum facile intellegatur de Africo 'prodeunte', illud ad vim venti proi- cientem pertinet. Et meminimus Od. V 331sq.: àAAore ué» ce Nóvog Bogén mgofláAsaxe qégea9ai, GAÀove Ó. avv. Evooc Zegooo et5a0xe ÓLuxce.y. Haesitantes de reponenda scriptura antiquissimum testem seetamur.
XXI.
I p. 182 C or, ó0à zogópoauáa dor, vov EvOóEov xol vov -4Qa- vov vÓ ztgl tÓ» ztó0a (cf. VI) xoi ovy Gudgrqua, ÓrÀov yiverot ix vàv Aowuvov vv Aeyouévov oq éxavégov ztegl vov Evyovvacu. z:egl uiv yàg vig .10gag 0 L4gavog Aéyov (v. 271—213)
xaÓ Óà' É9evo — qoi» abr» — gomaogoi9ev àsev- Jéoc EiÓwAoto ovpavóv cloayayov: vOó Ó inl oxeAéeo0t mévQAov yov»atí oí Oxau zc6Àa&L. v0 Óà mgóg vj 4dvQq OxéAog &Ovl xcíuevov émi vng vov Zfgaxovvog xegaAgc. zGAL Ób megl vro &voaroÀüc vov Evyovvaci Àéyov. qot (v. 612—614) uóvyv À' ini XnuàÀol Gyovoi Oeburegi)» xvüumv avvgg iénwyovv(óog xouc alel yvv$, aiel Óà 24vom zogarmenmtqQoog. GÀÀ' 1) zgüc vj Óvaet xvijur &oviv 1) rgoavavéAlovaa, xal ovx Forty avr Éml vüc xegoAts voU Zgdxovrog. ÓjÀov ovv, 0v, Éxelvqv agc-
86 ARATEA
orcegà»v Aéy&i. cuuquyov Ób voóroig xal imi vüg GvovoAje ToU
éovróg qmow (v. 591—593) avtüg 6 ye yvol fjuevog &AÀa uiv 10; &ràp yóvv xal ztó0a Actóv oUzco) xopalvorkog brto0rQéqet. Qxeavoio. q«vegóv oby Ix süvrov yivevat, Otóvi vó agiotéQóv GxéAog. quei xaónxew imi vjv voU 4oixovroc xegaAn. 1 ore V || 4 ó "Apatoc A£yow om L || 5 zare ó' V | 3 oxeá£eac V || l0 A&yorv
om L | 12 Zyove: L | 14 yrv5 aie] d V Marcianus: yrése: góc L || Aópg Mar- cianus | 15 £425 LV || z«gevaréAzovaa L.
2. I p. 186 E xal ài v5c -4ógag 0b óuoing A£y&u Ó " 4gavoc (v. 271)* xaü 0 E9ero — quoi» 'avrüv 6 "Eogu$c — s0o:a- govÓtv azcvOéoc Eldc Loro. 3 xadóí9rro L, xaÀ' f9rro V || 4 «x^ sb9£oc V.
3. II p. 214 C iózoSéuevoc voívov ó 4gavoc ini vig avavoAmc TY GQynv vov Kagxzívov quoi (v.572—598) vov £v uegávov ÓcÓvxévat v0 vuiOv, vOoU ÓR voríov Ty96oc vÓ tg TG óexeus, ToU Ó Evyo($)vaaty rà Uni bu yagréíga, vOv à Ogtovyor i EcG TUY wuaoy, vóv 02 "Oguy 0v te ó Oquovzoc fue roD avyévog, voU Óé MoxtogóLoxog zvÀéov uégoc 7 T ijuugv* &voréAAcew Óé quot TOU "olwvog v)» Lovgv xel rovc Ouovc. rà clonuéva voivvv orga volg 4iÓb/uoig xav avrov (Aratum) & uiv avvavoaréAAet à Ob avec- xcraü/vet. 0 Óà EvÓolog Pepgi9uoíuevoc, 00a ioviv buio yt, vov Kagxivov apyouévov avaréAhew quol rov Evyo(O)vactv ov tivat qavroóv, vro)? Óà Xregávov vÓ QuiGv xal viv TOU -doxro- qvAexog xepaÀn» xci v)v voU Oquobyov xeqaÀnv xal TQ» ovQav voU Pbyouévov "Ogeoc, vüv Ó& mgóg vórov Qpoiuva OAov xci voU voríov Ty9vog vó mgóg viv xeqaAQ». ó uiv ODY Zrégavog (v. 572) xer& vÓY Jdoarov Üyyuora ovuquoyvei ... xarà uévror. y& vóv EU- doSov ÓnAavóvt Ótegvel. . . (va 0à ur) Ótà zavvóc inionuotvoueSa vOUrOo, ÓLaAnzréov xcOóAov, Ói0tt ui] Óuoluc avaygáqovou apqo- répoig ov Ovvcrüv Éxarígq abrOv cvpqoveiv v0 qauóuevoy xvÀ.
4 ób L|5 vov d£ 'Ogi» — avycvoz om L | 6 nÀsiov V | yat L || 7 z«i scripsi: xera LV 12 oiov V | 13 zcv corr Scaliger: róv LV || vór - doloe. V |
17 Óór: u&ug ó. V, &oti Jl] ux; ó. L | 17,18 epqoréporc scripsi: eugo- ttgo. LV || 18 cov V.
Il. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 87
4. IL p. 218 E. zov. dà ;4éovrog &gyouévov avaréAÀAtuw Ó uiv z4oarü0g quo. (v. 590—595) rà ve ab» vq Kogxíyq Ócóvxévatn xal TÓ» Zdevóv, vov Ób Evyo(U)vacuv Ert vóv agi0vtQ0v zóÓa xal yóvv artoAeíze09ot, và Óà Aourva ÓcÓvxévat, avyazélAew Oi vi» xeqaAtjy rov "YÓgov xoi vOv z1ayc0v» xai zó» lloóxvva xai rovc iumgo- c9Íovg zt00ag vov Kuvog. «9 0? Zoatq Óuoíog xoi Evoobog azo-
qaíverat. Cf. Achill. IV supra p. 44.
e
2 ogoiv L || 2,3 xa) vóv Accvov scripsi ex Arato v. 591: xal zovóe vov V, ótóvx£vet (sequente 14 fere litterarum lacuna) rov évy. (sine óc) L.
Inter v. 612 et 613 in recentibus codicibus insertus est hic versieulus (uóvov-) Óewó» iqeorrov Oqiovyca* vo? uiv Ewa vel insolenti nominis forma, quae nisi Og«ovyoc nunquam est apud Aratum'), suspectus. Omittunt rectissime eum Marcianus tum Hipparchus.
V. 593 Ingeniculus sinistrum pedem dicitur nondum subvertere xvuaívovrog — Qxsovoio. Quod cum perperam interpretaretur Vossius 'ex Oceano spumanti', laborare locum et medela procuran- dum esse nuntiavit. Nam etsi verissime dixit 9ouvw» vzceóvoevo Od. VI 127 esse 'ex virgultis submersit', noluit tamen attendere factitivam verbi finiti structuram Arateam, qua cognita ita potius vertendum esse patet: 'sub spumante Oceano vertit genu et pedem sinistrum ?). Denique xop oióovvrog Vossianum perdita opera pro- eusum esse probatorum testium consensus demonstrat.
!) Extra carmen Arateum num falsae formae Og«ovyevc patrocinari possis
exemplo zv/oxog-5»0xtvg, haesitamus admodum. ?) Monuit Wilamowitzius.
XXII. I p. 190 B zcàAw ve ó Z4gorog iv voig ébyg ayvosi imi vov "Op».9oc Aéyov (v. 276—211): aAA 0 uiv Qeoóeig, và Óé oi Eri vevoriyvvrat àGrQdG0iy ovr. Àlmv ueyaÀoig, àvàg ov uiv aqavgoisg. 5 xal yàg zr0ÀÀo)g xal Aoauztgovg &01éQog tyeu Ó Op?ig. 3 £m vet or yvvcas Vossius: émerevonyvrto. L? Marcianus, ...... gata L, éuetonyuveac V.
Contra recentiorum seripturam »zczeg& vrerQryvvrot» Hipparehi et Marciani efficit concordia, ut «iz» v. 276 edendum sit. Natum
88 ARATEA a
esse «rego» illud ex loei interpretatione paraphrasis in scholio monstrat haee: GÀA 0 uiv Tjegóeic] aÀAÀ' ó uiv Kxvoc aptvOpóc zc iori, và Óà zvv6eQàü aUTOU reri yvyvat xal cbrà 0b zcavv AeuztQa. Rectissime igitur Vossius «ra Óé oí £u diremit, ut sententia sit: "ipse quidem obscurus, quae autem in eius super- fieie exstant stellis nee lucidis nee languidis exasperata sunt.
XXIII.
I p. 193 D ayvoci. ób ó "dgaoc xal iy TQ GOreQLOpQ Tc "Agyovc. qoi yàg cUrZG TO &;cÓ TüÜc stO()pac uépoc tug TOU (Gro avagtéguaT OY elvat. Aéycdv ovrog (v. 349—350)
xal rà uiv Tvegín xci avaGTr&Q0G GyQu zQD QGUTOY
iavóv àmó zpQonc qégeroi, và 0b caca qas. 5 oi yag érl vrc azcorourc vov IIAoíov xeí(uevot Aauscool aovépeg . . . w0À) zQóg GvaroÀDY ztagaAAdOgovOuy.
5 geruvy L Marcianus: g«tívs: V; probat L Marciani scripturam mani- festa membrorum oppositio z& u£v wsgíy — t& (b gas | 6 eni corr Sca- liger: 2x LV.
XXIV.
1. Ip.190 C 2» óà roig éEjc 0 Moaroc sizov mepi roD um- xérL Oct» svvxvOsAoti», Ürav vóv TolLórqgv ó Tog &gbyrot Óta- zt0p&veoO at, auci Boviousvoc orro0ciSar oU xatpoU rovrov quoív (v. 303—310)
cijua Óé vor xtlvgc cogo xal uQvóg 8xeivov 5
Zxoeniíoc GYTÉEÀAÀQY cin ztvuavoc Éml vvxtóG.
T»rOL yàp uerà TóIov àvéÀxevat byyb9u Kévroov
Toievrüc 0ALyoy Ób zapoírepoc Taroavot avrob
Zxopmíog avrétALov, 0 Ó avégyevoat avríxa uaGÀAov.
vjuog xal xeqaAn Kvvogovoíóog GxgóOu vvxvOG — tÜ
VUL uaÀAe vgoyaeu 0 Ob Overan qd 9L rgo
aJoo0og Qoíov, Knqebg 0. ànó yeugóg Em l5ov. Sequitur Attali fr. 14.
- 2 or &v L | 6 zal ante Xe. V | 1 uev& LV: u£ya L? | 8 zegolrtpov superscripto c Marcianus || 10 zc? ante zzq. LV ut Marcianus inter lineas: om Marciani textus | zsq«4z V Marcianus: xsqaAzv L | 12 «9pooc L Mar- canus: «&9oóoc V, cf. 'De Attal. Rhod. p. XII.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 89
23. I p. 191 D zrgó vc àvovoÀgc ovv vov tjAMov, frt vic vvxvóg lyeovuxv(ag xal BAerouévwy «àv àovégov, 'ouustov (proív) 'Eovo Xxogzíog àvavélÀo» Aqyovong vüc vvxróc . &vAoyov voívvv xol rà Àowrà Oqucia fv& vuxtóg ovomg vmoygdágew ovróv Tui», cl
5 uéAAeu omueia tlvai. OrÀov Ób vovvo vívevaL xoi ix vov avrüv tv ZMooto» ini ui» v9c Jdgxvov Àéyew (v. 308) víuog xai xeqaÀrp KvvocovolÓog axgó9u vvxvóg Oc av zttQl và tOyara vig vvxvOg, émi Óà vov "Qoíevoc (v. 309) 0 0b Óvevan OO. moó 00 0zcQ dovl zQgÓ v) Tovg xol ov uà Za mQÓ vo) TÀLov TÓn aàva- TéÀlovrog i» v5 agyy vovvov. Cf. Attali fr. 15.
2 &otoov L | 3 vtolvv» om L || 4ozusi« bis scriptum in L [| daz, v. V || 9 u£AAot Li || ylvevac. om L.
V. 304 «mvuavgc imi vvxvóg» "per noctis finem', 'versus solis ortum', ut scholiasta, constat Hipparchi et Marciani fide et tenta- tum frustra a Vossio est, eui «£v»» novare praeplacuit quam bene tradita agnoscere.
V. 305 «uera T05ov» praebent Hipparchi codices, ut putamus corrupti ex «uéyo» quod Marciano offertur. Neque enim apte dieitur "post areum extrahitur Sagittarius prope aculeum', sed 'simul eum areu'. Et voluisse poetam tale quid ostendunt sequentia: üÀlyov Óà szagoíregog ioravaL cvroU Zxogmíog avréAAov, 0 Ó avégyera, avvíxa uaAAov. Nam «avrov» et «0 Óé ad Sagittarium spectant simul cum arcu unam figurae speciem complentem. Sin minus ita censuisset Aratus, necessario non Sagittarium sed areum proxime ad stimulum Scorpii accedere dixisset, quos inter se paene eohaerere antiqui homines credebant: schol. v. 304 ó Zxogríog uuxgóv zrQÓ Tijg vov fA[ov avaroAngc Sewposirot imi vig àvorolnc vov ógíLovrog' vóre yag Ovuflalveu vé Kévvoov vov Zxogzíov ava- vélÀo» JeogeicJa, xal v5v vov Toblóvov xogwvíóa (partem ex- tremam i. e. arcum) av»azcrovoav vQ Kévvor. Of. v. 505,6. Cor- ruptela igitur etsi non gravis archetypum Hipparchi obsedisse existi- manda est.
! XXV. 1. I p. 193 E. à» óà voig igpeznc 0 J4gavoc éneA9wv và Aoura TU» votLGTÉQ(Y GOTQcY T0U LoOLoxov érugpégeu vavzi (v. 367—909):
90 » ARATEA
oi Ó' oÀLy« uérop, óAyg d' byaeluevor alyly —
neogód. zi0aMov xal Kajveog. eiA£agovrat,
yÀavxoU srztTEO EEG v7 zcAevejjat d ayuoD. 5 iy Ób voítorc mageugaxévan uo Óoxei (ovrog yàp Oc A£yeiy) omoAe[hov uerabo voU srÓaA(ov xol vov KKorovg xeicO«cL rOUG &vwvbuove a9répac. Oti yag evvobc ueraEo ro) IlorauoU xal v0 niÓeAiov xeigO«t ... avrüg Óà 0 Lgerog vO Kyovóg quot xeioO ai (v. 358) | 10
- Baióv bnip Ilovauo? fe8Aiuévor GOT6QÓEVTOG.
óiov ovv, Ori vOUG bz0 v(Q) -deya(Q aGrépug Oei xeia?at uevaso da Ilorauob xol rob z0nAlov. x«l EbOotog Óé, Og Qucig queue,
ovrQ Aéyet. 3 urtple L| 5 A«yoov L9 qgoeiv L | 12 A«yo L.
2. Ip. 195 E Bovkeva, yao AÉyttY (v. 367—385 Aratus), óc: ueraso TOU m10aMov xci roU Kiurovo v;0 TOY .daywov xeivraL agvégec GvvuuoL , óÀiyot v4 sÀQÓct xci TQ utyéOc. o0 yap QUT( xelvtat, ügre ix rüc Séasus GUT(OY óuoLug Orauogqpodi vet Dga 7 xcrecxsíaOue t, olà POT. và AowxG Gorga G Ürterbzooé 5 "uc TOY agyabov. ovxérL OE inceflahero züvta drauogqio0ou * zt o AMy yao OovroY aoréQow TOY xaT id(av dLeggtuuuévooy ovx av dvi ívi oyipovi zveguAafleiv atrobg «mAt9a uooqooags (v. 975): àv jv alria» tÓoEsv avv) vog wapaxeuévove sco aAMjAoug &orépag xcl «oumyeoéag» (v. 379) vi) ayruert QuazcAaoaL xal ovouaromorrgar, 10
8 z£piLeBriv Wil: uevaAageiv L, uereBaAetv V | 10 ayruer scripsi, cf. v. 380sqq.: ovo) LV.
XXVI. 1. I p. 196 A éEre Óé quot 6ó Moarog zegi. oU Ovuavupotov (v. 402—407)* cvraQ vm ciS9ouévo Kéyrop vígoog utyaAoto Zxopmíov &yyt vóvouo. Cvrroiov alcgeicat. voU Ó To. 0ÀLyov uiv zi gyoóvov vUOO' ióvrog 5 ztbgEqL" GyruxÉQrnv yàp ctígerau LMoxrovQoto" xal rOU uéy uaÀe z:&yyv uevpopoí elot xéAevOot AMoxvoígov, vó Óà 9aàccov óq' Éomspinv GÀa velrat. 4 aioptire: L. Marcianus: adwprte: V ut infra | 5 à ro: V Marciauus: óg tou L | 6 xevoss V.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 91
3 s , - 3 -- € » € , e
à&y Óé vovtotg Óoxei uou ayvociv 0 2dgavog vroAaufavov, 000v &rtéyeL Ó IdoxvovQoc à vov Gel qavegoU 7cóÀov, vo00UTOY Gréyewv xal vÓó OvuuavüQu» arm vov voriov ztóAov. Sequitur Attali fr. 18.
2. I p. 198 A axoAov9«wg Ó& vovroig Tyvóqrat xol vó énpegó- uevov ztaQ ovtoU (v. 439—440): avtag 0 Ósburegnv aiel vavvovzi fouxev ayría Ówwvoio Ovrrgoíov.
5 uevaóó yc vüc Ócbiag xeugóg xai vov Ovrnoíov v0 ve Omwoíov
10
e
0Àov x&ivaL xol vov Zxogmíov xà mejora uéQn' 7 uiv yag eiua yelo zregl vo (zoo vo) uépom vov XqÀov xeivat, vó 0à Ovpuavrouov vmÓ voig é0yarowg uépeo. vov Zxogníov, cg xal avtóg Ó L4gavog Aye (v. 402—403): P b € J b] , , , , evvaQ vi; ciJouévo Kéveoq végaoc utyaAoto Zxogmíov àyyu vóvoio Gvvrjoiov alwocirat. 2 xao L: ox£o V || 4 ógvocvoio L (unde óg voroio Victorius), óeuvocvoro V
ut Marcianus et hoc loco et v. 440: corr recentiores et Scaliger || 7 supplevi || 11 aio oxta: V.
V. 406, 7 «zoo — 24 oxvoígov» Hipparchus, «ro (i. e. v9) — 240- xrovoq» Marcianus. Utrumque cogitabile. Hipparechum sectamur.
V. 440 «ówvweroio Ovrgoíov» rotundae Arae' ex «ew«wroio» et «üpvoroio, quorum utrumque nihili est (etsi Óewcwrozo ex poste- rore aliqua editione repetitum esse Athenaei de poculo óeivoc quod vocatur eeloga docet monente Wilamowitzio), reete mihi effec- tum recentiorum subsidio videtur.
XXVII. 1. I p. 198 B é» 0? voig éEnc zegl vv vgozixov xai vov loy- M&guvov xol rov LoOraxoD xvxÀov Aéyov quqoív (v. 467—4068)' avtol Ó' cmÀaevéeg xol agmoóreg cÀAmAouL 7tavreg" &vGQ uévQq ye Óbc Óvoiv àvrupépovrat. yooagouévov àr Óuoc, xai iy oig uiv «avvol Ó armàAarésc» àv oic Óà «vvrol Óà zAarésg» Ó Jdvvoalog qoi Békviov civau «avrol Ó? ztÀmvéec» (xol yag oi àovgoÀóyow, qxoí, 'Àeveig vmovíSevrat vOUG TE TQOTvLXOUG xol vOv ionueguvÓv xol vOv bgOuaxov) xai TOY 14.0» tàg TQozüàg u* Gcl éml vov avvoU xvxAov zoteio9oit, GÀÀd 2 xvixAov V: om L || 3 à! ezàAetéeg V: óà nAavésg L | 6—7 verba 0 "Acca- Aog — màetésg V: om L.
92 ARATEA
»ort uiv vorwur&éQOv, zrovb Ob Bogeióregov' xol Ovi ylverat roUTO, x«i EvÓoEtog qui. Sequitur Eudoxi et Attali (fr. 20) sententia ; deinde pergit Hipparehus p. 199 D Or, Ób xai "poros voic uady- porixoig axoAoíOxg 'azAartig ovroUG voti vstapyovrag, puado: &y Tig Üx T& TOU zt6Ql TOU iomueguvoU Aéyet» (v. 519—514)
iv 0é oi Tjuava vvliv iceíerat Gjporégnauv
q)ívovroc 9éosoc, vorà Ó' siagoc iovapuérvoto — o) yàp ii uíov uóvov juéígav lanueoíav àv myev Év ve v(j ÉagL xal vq qOuvosoq, &AÀd xol mAtiovag, el zÀaroG tiyev — xci ztGÀty £x vOU ixl voU vQozctxoU Aéysw» (v. 497—499)*
roU uév, 000v v&€ uaALOTO, Ót OxrO perQrJévroc,
mévre uby ÉvÓte ovgéqevat xal orzéorepa yaíne,
và rola Ó iv zegary. cÀaroc yàp Éyovrog abro) xal OteigeOéyroc elc oxvo (a)0ívarov eivai GÀc ruuara GyO T€ xol wdrc, byxtxAuuévov vov xócuov. aAAa M)» xci zt6gl v0U0 LqgOiaxoU Aéynw órà uiv ovrcg (541—543)
ocg0» Ó og9cAÀuoio BoA$c emorciveron abyr,
éEdxig av» vócO00 uiv vx00pauoi. avrao ixacry
ior uergnócioc Óvc zreguvéuveva, aOvQa órà Ób ovrcc (v. 553—558)
voU Ó 000v xoíloio xav. Jxsayoio ÓUnraL
r0000» bnio yaínc qépgerau, zmacy Ó inl vvxrí
£E aisi Óvvovau ÓOvciÓexadeg xvxAouo.
vógcoaL Ó' ayréAAovou vócov Ó' iml uü«og éxdgum
vv cicli rerávvgzat, 0g0Y TÉ ;c&Q TLOU XUXÀOU
aoyouév]c &zó vvxrüg Gelogeva, vUOdx yalnc 0v nÀaoc Éyovra, aAAa vovvaveioy az, dieci pévat uou Óoxei. 5 ve yag BoÀj vov óqOaAuoU cbJei& bot, xal ave £Edxig xaca- uerQei vÓv uéyuovOv xal GztÀev? xvxÀov, aÀÀ ovyl vOv stÀcrOG Cyovra, vOU v& Lo0LoxoU xaJ éxáctov rjuégav xol voxra TutxixALOV avarélAeu xal Óvvei, voU TÀLov émi voD aGmAeroUG xal Óià uéGcov
1ü
40
12 ó add L || 19, 14 vz. orav x ex V || 15 laelvere: L, cf. Arati v. 235. —
lgevopéviaw I ipqpotéogat Marcianus | 16 ror& Marcianus: rore LV | &pyo- u£vow L | 17 &v om L | 18 nÀsiovog V| 21 &vóteatoé get LV | 22 rà V: x«r L | 23 suppl Wil | 25 ócs L | 27 Zv róco5 gv L: &vroo xiv V || 30 aeÀ0L0 L || devra (i. e. dércei) Marcianus || 31 £x? V Geminus p. 28 E: ev& L || 33 r00Gcov vy ut Marcianus | 34 rercvvore Marcianus (et ex coniectura Sca- liger): reraüvvre. V, t&vvre: L | róeaov V | 31 «vtg scripsi: «vr LV | 40 u&cov L.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 93
vGY» Luóíov qegouévov: ini yag vov zAÀarog tyovroc ov Óvvatóv
^ 1 3 PA N ,. , 3 €
vovro Ovupolvety. xai é& GÀÀov O0? zmàÀsió»cov qavepóg &ovi» Ó
3 P Ly 7 / em
Z"oavog azAareig vovG xÜxÀovg onortOéuevog àxoÀovO«wg cvoic uadnuaixoic.
43 vovc om L | 44 u«95 ante ua9guatixoig iteravit L.
2 Ip. 178 D zoccov uiv ovv ó Z4gavog &yvotiv uou Óoxei vó ÉyxAuuoa ToU xóOuov vouíLov i» voig zegl Tbv "EAAaÓa tTórcOiG voLOUrtOy tlvai, C0TE viv ucylovnv vuégav Aóyov fyewv zrQ0cG viv dAayíovQv xÓóv avtóv, Ov Eyeu và zvévre mQóg và vola. Aéys, yao ézl vov Jeguvov vgosixov (v. 497—499):
*0U uév, Ó0ov v6 uaALOTG, ÓL' ÓxvO) uevondévroc, ztéyre uày Évó,o ovQégerat xal vrégrega yon, rà vroía Ó £v zegatg.
4 tó» avtov om L || coózov» post evróv add V || Zysew V | 5 evóa- oto&geta. LV.
V. 467 Attali et Hipparehi exemplaria Aratea praeter varie- tatem «Ó' &zAavéscg» et «0à zAorétc» nihil habuisse patet. Quodsi «ü' &zAÀavéec» Marciani textus scholiaque offerunt, hane diserepan- tiam postea suecrevisse non certo quidem verum probabiliter suspi- eamur. Qua repudiata ad Hipparchum recurrendum esse rati «aztÀatrécc» poetae praegresso Bekkero vindicamus.
V. 498 cum duplici Hipparchi testimonio Marcianus facit super- scripta ab ipso librario hae discrepantia: yoaqeraot xol «vzépraro». Veri dissimile, quoniam quod supra terram idem.non necessario dici "sublime" merebitur. Et suceurrit textui Marciani Achilles p. 148 B: ei Óé vig ovvóv (tropieum aestivum eireulum) ó:éAo: eig OXt&) uéQn xovà vÓ» Z4garov, fovoi uiv a/vQv rzévre uiv nig yi», vola Óà vsó ygv. quoi Óà zegl avrov ovrog Moavog (v. 498 —499)
ztévre uiv EyÓ.o orQéperat xaJ vonuégrega yaínc,
và vrQía Ó £v» ztgavr' Jéoeog Ó£ oi iv vgonaí clot azÓ «Ov OxtQ utQOv ÓmÀOv và zévre CmiQ y5v Éytwv, và Ob Toía vm yn.
4 xal V | 5 và om V || évrgonxai V, &vrgoxel M || 6 ógAov om V | &yeiv L: Éyei V.
94 ARATEA
Sueeurrunt praeterea, nisi fallimur, Gemini Phaenomena p. 16 Peta- vii: zpüc ÓP voUro vÓ xAiua Óoxci xal Ó 2doatoc gvvrerayévat Tüv vOv Goivouércy zpcyuartav. 76g yàp voU D&QuvoU vQoztixoU XUXÀOU OtaAeyóuevóc uou otro (v. 491—499)" "a TOU £Y, OGOY TE uáduora, Ót OxrQ uergnSévrog, névrt uy. (Eric) orpégerat xaO" vomégrepa yaínc, và voía Ó' iv segary 9égsog 0é oi &v vgozaí ela.
5 om Ambrosianus | vzso9ev Ambrosianus | 6 z£oer: cj Ambrosianus.
Nam ex «bzegóer» facilius multo «ózégrega» quam «bzrégrara» elieitur. Denique opitulatur Anonymus 'Isag. p. 168 Petay., euius testimonium ex Vatieano Marciani et ceterorum auctorum opera ita constituimus:
vov uév, (üg0Y) v€ (u&A.OTa), ÓL. Óxvc) uérQnóévcoc,
zévre uiv FvÓta Grgéqeret xaO bmégrtga yaínc,
ra voía Ó £v meparg Óégeoc Ó& oí &v vooraí clau.
|! supplevi || uerog9£vrec V || 2 Zvéwororqste: coniungit V.
Eodem versu (498) «révre u£v ÉvÓtaovoéqerat xal vscépreQa ycinc» vitio mensura verbi solitarii. «évoragroéqezat» (- ——2-—) aegrotat neque potest nisi adhibita Marciani et Achillis codicis Medicei medela ad sanitatem perduci «Zvóuoa ovroéqezat xa9^ vmép- repa yaínc», "quinque partieulae in divo et superioribus terrae regionibus versantur. lta cum edidissent quorum erat poetam, Hilbergius (Das Prineip der Silbenwügung in der griechischen Poesie' p. 92) legi euidam metricae cautissime observatae repugnare traditam seripturam edixit habuitque qui adsentirentur, veluti M. Sehneiderum p. 16. Exemplorum enim aeervo Hilbergius do- euisse reapse videtur, breves syllabas finales quae in vocalem exeunt in hexametri arsi ab epicis poetis (Homero et Hesiodo exceptis, qui huie legi non sunt obsecuti) plerumque non poni nisi in voeabulis quorum mensura sit e» — oc -— —-, deinde in pedibus pyrrhiehiis, tum eum a tali voeabulo in vocalem brevem exeunte ineipit versus, ut tamen discedentia haec regula exempla et norma Homerica formata propulsare eoniecturis infelieibus (velut £»- Ó' acl orQégqero:) non debuerit. Adde quod contulit ipse Hilber- gius, quae ad regulam illam accommodari facile nequeunt, velut y. 1024 xal azívoc vqia ozcizov xal 6ovca zcavrao (ubi contra poetae
at
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO., 95
usum et constantiam 7ó:« suspieatus est Hilbergius), v. 599 cbv roig "OpviSoc soda sreQà uéoqa seg! abrjv (ubi male idem vportpa), V. 948 dg 5 ye zovuvr2ev Tnoovig £Axevat 2490yo (quod partienla liberius usurpata exeusandum censet), 1060 abre áv9éomoc vory9a GxikÀng vmepavóci, quem versum commento Tto0íy9' ó beare voluit eritieus ille audacissimus. Iam fae haee - quae in medium protulimus vel omnia mutando feliciter sustulisse gubviMem: remanet ac manebit haud exiguus aliorum versunm
indrinorum numerus normae Hilbergianae aperte refragantium. Bilens bas eopias iisdem armis repellendas putabimus? Repellat Hilbergius et siquis a se impetraverit: tutius eautiusque certam semitam traditionis insistentes servare, quae exemplis ab eodem poeta petitis et ceterorum eiusdem aevi analogia eommendari videntur, intacta.
V. 541 eum inter diffieiliores numerari soleat omni coniectu- rarum et explicationum genere vexatus est. Quare pedetemptim progredientes a concessis (vel concedendis potius) initium eapiamus. Genetivum «?o4rc» Hipparcheum Marciani textus et lemma con- sensu suo stabilirunt^). At Sporum in paraphrasi dissentire aiunt et «PoAíc» testari. Quid igitur Sporus in scholiis? 0 Zuógog ovr quaiv* *dcov 0? vic ànó vov 0p 9cAuov BoAidoc (vij àxvivog) ezco- TÉuYETOL xai Gqoigéirat [xoi delemus| 7 Qr, roU ei9épgoc, éEavxig &v roger; eric vrtodgauot Tóv Dqiótaxov emnoriguévov? éxaarr, Óé oUrug brcodgauoUgo lov 0o &v zcégrtéuot xci megtiapiot coin. im *0gov Ó' oqSeAuoio Boküc «moréíuvevat coy» qui ita
'umscribit, nee lieet «3o4íc» ex Spori interpretatione Buttmanno
suasore pro lectionis varietate afferre. Porro «aroreíverae Hip- parehus, «Gzroréuvero: Marciani et textus et lemma et Sporus
f oGv&yxm 0UY exa louévac aUo Fic üWedwg ét vOY siters eieles. gvugepuxoroy Tuo» émi vno ync xci toU 0y1-
dis 5 ct. Mibew. v. 04 dux' oqÜüuAuolo older wáALog oAwOciver sel énl qpévag üvópoc óórír, (ubi Diltheyum immerito &' oqpümAuolO mxVACom onc pectelg i fti De Musaeo Nonni imitatore', Tubingae 1876, p. 23 atuit "Triphiodorus vy. 116 óuuaroc GOTQEzTOLO Boài5v enl yaiav £pslaac,
"quos congessit Creuzerus ad Plotinum 'De pulchritudine' p. 162 infimi Omnibus Homerus praeivit Od. IV 149 8q.: ztlvov yàp towlde
PUPA SN qgttpec oqÜUnAuuv te RoAel xequA tr ÉqUmtQÜE rt yaitau.
)hra: dad seholiasta alter legerit, vix eerto idem statuit .
96 ARATEA T
paroc rvyyvovtoc aqaigoetdovs, (aoc (Bekker: iuc icaic codex) elvat. 90r oby (groiv) Ow/EuIC yivexat evO eia avaBgAenóvrov juov cpoQ TOY oUgavó», TOGGUTGL óqeílovaty &E vosia aL óc óÀng vic zépupepéíac xrÀ. Sive enim «asoréuverai» sive sazroreiveran praeoptaveris, agi de recta linea ab oculo sursum ducenda lar 5» yàp Bo, ud oq 9aMoÜ ebOeiá lov Hipparehus. Verum merito seribi «azroréuvereu infitiamur. Quis enim facile eogitatione huius versiculi sententiam assequetur: quantum sibi radius vel splendor deseeabit inde ab oculi iaetu, sexiens hoe intervallum subiret illum', seilicet Zodiaci cireulum ? Contra percipitur «ezro- reiverats: "quantum ab oculi iaetu radius extenditur in altum" ete.
V. 542 «rógo: uiv» Laurentianus Hipparehi, «róg(g) Tui» si emendaveris Vaticanus, quorum utrumque in Marciano est: «rooc quiy» in textu, «zó001 uv» interlineare (yoaqerat zal «zógor utr»). 'Sexiens nobis hoe intervallum subiret', seil. Zodiaeum. Quid Sporus quidque Hipparehus paraphrasi eireumseribant, tuto vix dixeris, quamquam «róc07 uv» probabilius videtur. Sie enim ille: é£gxig Gv voGcUT, áxrig ozt00gauot vÓv DgOraxóv azcmporiouévor. «juirv» eum mon expresserit, verbis ró» Ll«góraxóv asmoruuévov voluisse «ut»» exprimere existimamus paraphrastam; item Lauren- tianum Hipparchi, eum verbis éSax«g «oaroperpez vov uéytoroy xai emer] xoxÀoy utatur. Iam Vatieanum perpessum esse interpola- tionem «zóo0 zuiv» ex libro Mareiano affini duetam putabimus. «rü00r uty» Hipparcheum.
Versu eodem «b:ro0ocqor» Vossio adeo displicuit, ut expellen- dum censeret et «£;iÓpauor legendum, quod magis Hippareheo "xcrceuerosi responderet. Misso Hipparcho, e euius paraphrasi discrimen nullo pacto peti potest, breviter dieimus ozrorogéyecw intel- legendum esse de terra Zodiaco subiacenti. Hine, quae ad caelum edueitur recta, inferior est ideoque éEaxig àv vóo01 utr jzcodgapot, ,8ie würde sieh seehsmal über den hóher gelegenen "Thierkreis erstrecken." «b;zrexÓpauor dubia recentiorum fide nititur, unde etiam in Cleomedis 'De motu corporum caelestium" librum Norim- bergensem (II 1, 82 p. 150 Ziegleri) penetravit, cum antiquissimus Cleomedis eodex Mediceus «b;roÓpcuo: offerat. Neque aliter in ceteris modo concinit modo dissentit versuum 541—543 in Cleomede textus Arateus. Habet ille 2o4zc «moreírevar avyr — vró00 ^ut (ro00í uiv Parisinus codex editori ignotus) — óv« (0vo Mediceus)
4 kb pP
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 97
— msceguréALervan?). «rmtguréAMeror cum redeat in recentioribus, & Marciani textu scholiisque atque adeo ab Hipparcho distat «meoucé- u»evot» exhibentibus, quod vertas ' pari spatio bina signa sibi illarum sex partium unaquaeque cireumcidit , id est utrimque desecat (cf. v. 50). Quantum perspicua hae imagine recedit «meouréAAevan 'eireumvolutat' ? Sidera, Zodiaci particulas, cireumverti poeta dixit v. 5098q. (xaí oi voía uà» rmepuréAAevan vyov vov Óxro, và Ób zévyre xoavuOQvya Ouwwevovzat). Admodum vero dubitamus, nieritone dieatur línea curva circulo desecta sidera circumversari. Sequimur igitur duplicem Hipparchi et Marciani auctoritatem. ,
V. 553 «xoíAoto — Qxeavoio» cum Hipparcho Marcianus scholia- que Marceiana, nisi quod secunda Marciani manus superseripsit varietatem lectionis: yoaqerot xol «xotvoio». xowog Oceanus vocari potest, quia cirea totum terrae orbem fluitans omnibus terrae regioni- bus eommunis credebatur, xoiàog est, siquidem occidentia pone horizontem mari definitum sidera spectantur (cf. v. 407 co óé (Ara) 3a0cov oy éomsoim» GAo veivo, et scholia ad h. 1). Praeferimus «xoLA0Lo».
Ibidem «óvgva» indubitata omnium testium scriptura est. Nec erit qui eoniunctivum sine «» vel xév ad 600ov adpositum cum Vossio repudiet, modo poeticum hac in re sermonis usum vel potius primarium (velut ào94óv xoi v0 térvxrat, 0 v^ Gyytlog atciuc ciór, alia) in memoriam revocemus.
V. 554 «xaoy Ó imi vvxrí» "per noetem' Hipparcehi eodex Vaticanus cum Marciano et Gemino astronomo p. 28 Petav., «évó Laurentianus. At noluit poeta aliquod temporis nocturni momen- tum sed universam noctem dicere. Ergo statuendum est a genuina archetypi seriptura Laurentiani librarium pravi Arati exemplaris culpa defecisse. Illud enim addimus in recentissimis quibusdam poetae eodicibus ferri «évé».
V. 555 «£5 aiel ÓvvovoL ÓveOexadeg xvxAoio» Hipparchus addi- centibus Gemino p. 28 E Petavii et Achille (supra VID). óvoóexag esse idem atque Ócwóexarquopgiov probat versus 703. Ergo dicit Aratus, cireuli duodenarii sex semper occidere per noctem partes.
3) Cleomedem usum esse Posidonii' Meteorologicis' vel in afferendis testibus egregie exposuit Blassius l. c. p. 16. Parisinum Cleomedis codicem s. XIIT — XIV oblivione obrutum — caret enim titulo — in libro manuscripto no. 2403 fol. 1—15 nos redinvenimus. Habet $óxoóocuo: cum Mediceo.
Philolog. Untersuchungen XII. 4
08 | ARATEA
Male «Ove exadog xvxAot» Marcianus, ut careat numerale £5 rela- tione necessaria. Quid enim esset 'sex duodenarii illius eireuli oceidunt' ?
V. 557 «000»» Hipparchi codex Laurentianus et Mareiani manus altera et Gemini editio p. 29A necessario, quoniam refertur ad rógov Ó' ini ujkoc xtA. Quod praebet Vaticanus «zó0Gov» cor- ruptum ex «rogo»» estífluxitque ex Arati exemplari Marciano, qui idem illud recepit, cognato.
XXVIII.
I p. 197 A eizv 02 0 "4oaroc zegi vov Ovutarnolov, Ott, iàv ovugavig yévgrat am Ggrvov "veqéAg serteouévov. (v. 416), róre Óti vórov zQocÓÉysoSaL, Éxiqéper éErc zeol 00 Kevrabgov TOY rQO7tOY TOUTOY (V. 431—438)'
ei Óé rot éosreoínc uiv àÀóc Kevrosgov amem 5
duoc dco» mgorígno, 0ALyr 06 uev. elàot ayAUc
cvróv, avüp uérómLOO€v blowóra o5ucra qoívot
vvE iml maugavóorvrt Ovrnoíiq, oU 06 u&Aa xor
&lg vóvov, aÀÀ' eUQoio sréQuOxoztÉéetv &véuoLo.
üreu; Ó' GOvrpov Pxeivo dic UOrmoxtiuevor GAÀOIG" 10
TOU y&Q voL và ub» avÓgi lorxóvra veióOu xeivot
Zxuopmíov, izzobgaua Ó ^ bx0 oqíc. XnÀal &yovoty. iv à voívoig sQüvov uéy, stoiov oov vov Kevravoov onuetoUrat, fori &iztelv, (0c ovOapuG yoplc rov érégov 0 eic avra T otéprOcat, aÀÀà auqóregoi «ua peGovoavoUvOtr, COrt GÓLGqopor r bi ro0U 15 Ééyóg elzeiv 1) in^ Guqorégov ovrog. bày 0? ó nuoc voU Kevravgov Tcov amó avoroAgc xai dioeuc Gyr — 0t Lori vÓ airÓ T *ü7rÓ éanepíne (v. 431) — 90 0r yíivezat uegovpavotrroc GUTOU, Gy En yévieon rà Ouoiv Orucid roig iwl voU Ovrnoíov, róve EUQOY, aÀÀ ov vórov Oti zpocÓtyeoOaL xvÀ'. 20
yeplg Óà voUrcY OÀoOyspo)G cyvoei AÉycv vóv Kévyravgoy vzó
TQ ZxogzíQ xai voig XràÀaic xeiudat* ÓÀoc yàg GyeÜ0v vzrÓ TT.
5 ro. LV: xsv Marcianus | 6 sivo. Marcianus (et olim Scaliger): stAve: V, Uv L| 7 qelvo: L: vevyo: Marcianus, cevge V || 8 émixogapavóovt Ovrgoio Marcianus | 9 £g Marcianus || xegioxozevew Marcianus | 11 yag V: àx L| 12 inzovomuu L: immovpota V | &ygovow V | 19 oxusiovte: L: oqutiov rt y&p V, unde 13, 14 axuziovter zegsoriwv coni Wil || I4 zcig om V || ver£pe- cta. V || 16 eneiv om L|| 17 &x£zg L: ànége& V.
b D
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 99
Ilag9év« xeivat, zÀgv 000v ó Óthióg coc xal *) Óebià yel xai và iumg00Jia OxéÀo vov Imzov vnó vàg XqÀàg vévovrat. Ó yào 25 ÉémOHevog ualura vov iv v5 xegaàg &0v)o ixéye IlogOévov uoígac x9/, 0 dà ini vov Ócbiov Quov inéyeu XqAov uoípag C, 0 ÓÀà voviwreQog vQ» iy volg ózt.09o.g OxéAeaw àméyeu IIaog9éyov megl uoígoag uy. müg ovv» Óvvazóv, và uiv ouowe vQ à»9oorno Mégr vov Kevravgov vm tQ Zxogsíq xeio9at, và Ó' imzovgata 30 570 valg XmÀcic; zagazcíuzttL Óà xal vovvo Ó -4rvalog (fr. 19) OC &U eigmxóvog avtov. 29 ób L || 31 óc svozxoroc L.
V. 491 «xev» Marcianus, «zo» multo ad linguae integritatem reetius Hipparehus, etsi falsum illud ex imitatione Homerica ortum esse potest, velut Il. IX 445 ovó' &t xev oz001oín 9eóg cvtóc (ubi tamen v::0011/7 corrigas) et quae congessit Krueger ' Gr. Sprachlehre II 2? (Berol. 1859) p. 108. Res incerta.
V. 433 «gaívor restituimus ex L: 'si faciat nox, ut splendeant signa similia'. «revyov Marcianus, et ita Vatieani seriptura «revye» emendanda est, quamquam ne hoc quidem a probabilitate abhorrere reputanti patescet.
Quod v. 438 «yeí(Ae'» pro varia lectione ad «X74aí» adscripsit secunda Mareiani manus, contra triplicem Hipparchi et Attali et Mareiani societatem non valet hilum. Neque unquam 'de labris', sed 'de forficibus" loquuntur astronomi.
XXIX.
I p. 200 E à» 0à roig éb9go ze9l vov DlaÀabiov xvxÀov simo énigégeni, Ot. vv veocaQuYv xoxÀcov Óvo toot eio(v, oi Óà Óvo 7t0ÀÀQ éAaGcoveg, Aéyuv ovrug (v. 411—419)
vQ Ó mou yoouj» uà» àÀLyxiog ovxéz. xvxAog S ÓLveiva,, va Óà uéroga vóOOL ztLOUQUY zc6Q ÉOvvQOY oí Óvo, vol ÓÉ aqew» uéya ucíoveg ciAlooovcat. ovx &u ÓÉ uou Óoxei AéyeG 9a, ovób vovro, ÓvL roAAq &Aaocovég elow oí vgomixol vov lonuspuyov xal vov LqOLoxov* EÀaoOov yap 7 TQ io uépeu ÀeíztovraL avro».
2 covtov ante loo. add LV: delevi || ico; LV | 3 xoAv L || 4 9 voc V : 0 10i L, óyvo. Marcianus | ovx à: L | 5 xag! V1 6 oqov L || uey« uttovoc L, u&y' auslvovog V. "
i '
08 | ARATEA
Male «óvw0exadoc xvxÀoio» Marcianus, ut eareat numerale £5 rela- tione necessaria. Quid enim esset sex duodenarii illius. cireuli oceidunt' ?
V. 551 «600v» Hipparchi codex Laurentianus et Marciani manus altera et Gemini editio p. 29A necessario, quoniam refertur ad r0g0Y Ó' imi uxoc xrX. Quod praebet Vaticanus «zó000»» cor- ruptum ex «zógo»» est fluxitque ex Arati exemplari Mareiano, qui idem illud recepit, cognato.
XXVIII.
I p. 197 A eizóv Ó& 0 "49oroc ztpl vov OvptorQolov, Ouz., Uràv ovuqavàg yévgvat àn^. Ggxvov "veqéhy serzieouévor. (v. 416), rü0rE ÜtL vórOY zrQoOÜÉysoOaL, Éxiqépeu. éEnc egi voU Kevrabgov TÓv vQórtOv TOUTOY (V. 431—438)'
| el ÓÉ row iosteoínc ulv àÀóc Kevrabgov amt
cuoc dao» mgoréguc, 0Àiyr O6 uuv. elàior àyMóc
abróv, «rào ueróruO Dey blowóra O9ucroa qaoívot
voE irl nongavóovrt Ovruoiq, ov 6€ uaAa xor)
elc vovov, aAA sUgoio sc&Qt0xoztéety avéuoto.
Oei; Ó' &orpgov bxeivo ÓUw broxtiuevov GÀAÀo(c'
r0U ydg ro. và uiv cvÓpl lowóra veió9ui »eiraL
Zkopmíov, izzrobgaua 0. vxo oqío. XrpÀol &yovoty. éy Ó& vovroic JQUtoY uéy, zt0l0V (0uOY TOU Kevravgov Or uetobrat, FOTLY eircetv, 0c ovOcpuG yupic voU évégov 0 0 elc avTOv jjotépuorau, aAÀa Gpupóregot auo HEDOvQOYOUOLY, (UTE GÓtapogoy p imi vob £vóc elzeiy 1] in^ Gpqorígov oUroc. iy 0 Ó nuoc voU Kevrabgov (oov amó cvoroA5c xci Óvgtcc cméym — 0g bri vÓ avtrÓ TQ «&zt0 Éortepginc» (v. 431) — 0. Ór, y(verat uecovpavoUvroc avtoU, xav iriybvyven và Ouota onucia voic Emi voU Ovrnolov, vóré cügov, aÀÀ' ov voro» Óci zgocÓtyso Jon xrA.
yoplg Óà rovrov 0Ao0yegoG &yvoei Aéycv vóv Kévravgoy nó TQ Z€xopmíg xai reic XmÀaic xeioOat' ÓÀoc yag OysÜ0v vrrO T
5 ro. LV: xtv Marcianus | 6 eiàvo: Marcianus (et olim Scaliger): siAve: V, iàvi L | 7 qaivo: L: tevzo« Marcianus, zevye V | 8 éunagqavoorti 9vtgolo Marcianus | 9 2g Marcianus | zeg«axonxtvsv Marcianus | 11 y&g V: x L| 12 inzovgma L: tzzxovgete V | &yyovoiw V | 13 oxutiovtei L: ogusiov rt y&p V, unde 13, 14 ayutsiovret z>oriwv coni Wil | 14 yopic om V || ter£ge- ore. V | 16 sxeiv om L | 17 enx£gg L: «n£ye: V.
10
IL. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 99
IIapg9évq xeivau; zÀQv 000v ó Óebitóg cog xol * Óebià. yelo xoi và iumg00Jia OxéÀo vov "Inzov nó vüg XqÀàg vévavvot. Ó yào émóHevog uaàAwpTa TO» iv vj xepaÀg aovno éméyeu Ilag9évov uoígac x9', 0 Óà ini voU Óthio0 Quov inéyeu XnÀov uolgag C, 0 Óà voriuvegog vÀv iv voic órG (ous OxcAeatv aréyeu ITagSévov . regi uolgag ty'. sg ov» Óvvatóv, và uiv Ouowe vQ &v9purcQ uégq vov Kevravgov U-Ó tQ Zxogmíq xeicJou, va Ó' imzovgota v0 Toig XmqÀoig; zagaztuzteL Ó0à xol vovvo Ó z4rvalog (fr. 19) Gg &U eigmxóvog cvcov. 29 ób L || 31 óc svogxorog L.
V. 431 «xev» Marcianus, «zo» multo ad linguae integritatem rectius Hipparchus, etsi falsum illud ex imitatione Homeftiea ortum esse potest, velut Il. IX 445 ovó' e&t xev vzco0raíng 9t0g avvóc (ubi tamen vro0717/» corrigas) et quae congessit Krueger ' Gr. Spraehlehre' II 2? (Berol. 1859) p. 108. Res incerta.
V. 433 «gaívor restituimus ex L: 'si faciat nox, ut splendeant signa similia. «cevyow Marcianus, et ita Vaticani scriptura «reoye» emendanda est, quamquam ne hoc quidem a probabilitate abhorrere reputanti patescet.
Quod v. 438 «yeí(Ae» pro varia lectione ad «Xy4a(» adscripsit secunda Marciani manus, contra triplicem Hipparehi et Attali et Marciani societatem non valet hilum. Neque unquam 'de labris', sed 'de forfieibus' loquuntur astronomi.
XXIX.
I p. 200 E £v ó£ voig éb9c zeoi vov l'aAablov xvxAov eimwv inigégeni, 0v vOv vegOGQcy x)xÀcv Óvo iooL cioív, oi Óà Óvo Tt0ÀÀq éÀd0Goveg, Aéycv ovrog (v. 411—479):
vQ Ó Tot xoouj» uàv aàALyxtoc ovxézt xvxAog
ÓLveirzat, và Óà uérgoa v0OOL ztLOUQUY rc&Q &OyvOY
oí Óvo, vol Óé aqewv uéya uelovec eiAíocovcat. ovx ev Óé uot Óoxei ÀéyeGOaL ovÓb vovro, Óv. ^moÀAAqg iAaccovéc elawv oí vQorrixol vov lomueguyoUv xol vov LgOLaxov* FAaGco» yao ) TQ (à uégeu Aciztovra, avrov.
2 rovrov ante 1o. add LV: delevi | ico: LV || 3 zxoAv L || 4 9' 7vo« V: à 1o. L, óxvo. Marcianus | ovx FL [5 zao' VM 6 oqov L || uey« utiovoc L, u£y' &uslvovoc V.
i* L]
100 ARATEA
V. 479 seripsimus *uéyo ueíovecs eum Laurentiano et Marciani seholio interlineari ac paraphrasi, quod insequentibus. ipsius Hip- parehi verbis ovx ev Oé uoi Óoxei AéyeoDct ovÓP soUr0, Ott OAM éAdccovéc elo: confirmatur. Hipparchi vituperium ut irritum fieret, inventa coniectura est «uéy' egueívovec» induetaque in Marciani tex- tum atque Hipparehi eodicem Vatieanum.
XXX. I p. 202 A :;rzoi Ó& v5c L4vópgouéÓec quoiv (v. 484—485): "vügouéóng — ué£amv ayxüvog vigor "
Oe&wreprv Écéget. ayvoti Ób xol xarà tobrO. xal yàp oi év T oe£up abryc Ll Bogeióregoí €LOL TOU s gorctxoo ... OfAoy ovv dx ToUrQV, 0TL Ó ayxov fopeióvepóc barwv ixovüc voU vQortiXOU, xci OU VOTLOTEQOC, cc povóg quoi. 2 uiv ayx. L | vn£veo9e L | 5 &civ L.
en
XXXI. I p. 201 B zegi Ó& vOv aorépgov, oi xsivraw iq ixarépov TY rQoztxdv xal ii vov lomuspivov, yeiqu ó "Aoeroc roUrOY - TÓY TQ(7tOY (v. 480—482)" sav 0 uiv byyo9ey égcl — Bogéao. &v Óé ol ápqóreoat xegaAoi iino qopéovcat, 5 h óà và yobvora xEiraL agrjoóvoc '"Hyióyoto. ai uv ovv xeqakal vov Zidumy ov xeivrat él r00 Oegurov vQoztt- X0U XrÀ. 1 re post Éx«t. add V | 4 Zop£o:o L| 6 xe etiam Marcianus.
V. 482 «év Óé r& yovvaro» ex recentioribus codicibus emen- dandum esse videri possit poetae consuetudinem persequenti, qui ubi enumerationem enuntiatis similiter formatis comprehendit alterum tertiumve membrum óé ce particulis subnectit omisso articulo, velut v. 504 à» óé oi L4oyo xal uéya Kevraópoto uevaqpevov, &y ÓÉ r& xévrgov Xwogmíov, iv xal vóLov xzÀ^, v. 515s5qq. ejua Óé oí Kgióc Tavgot0 r& yovvova xsivat — iy» Óé vé ol Lovg ivgey- yéog "Qoíuvoc, v. 1051 rgurAoa Óà ayivog xvéc., vQ.00a1 Óé ol avEat yivovvat xagzoio, pépet Óé ve ar ua9^ Éxaavy iEslnc Ggórq xr, v.1059 vq Óé y' aqavgoréoy 0Àíyg, uécoq Óé vc uéoor, alia.
-
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO: 101
XXXII.
I p. 202 D é55c 0é ggow (v. 488—489): xaÀol v' 'Oguovycot uot «vvOv OLvevoyza, lÀAnAauévon zcepl xvxAov. dv 0à vovroig veÀéwg ayvoei.
V. 489 «oavzó»» confirmat textu Marcianus, dissentiente para- phrasi scholiastae ad v. 487: ózAol Ó' Izetot| oí 0à vov "Izzvov (puaív) ózrÀal xal Ó vov "Ogyi.9oc avyr)v 0)» avty; t7) àxoq xegag xal oí Aauzrgol vo0 Oquovyov OJL0L GUtOU 7t60l vTÓY xvxÀov xivovv- TaL 7t€QLEAG D évreg xal éyxeluevoi. | Recurrit in quibusdam recen- tiorum idem illud «avvov» nec absonum videtur, modo ne anti- quius certiusque Hipparchi testimonium obstaret: 'eodem vestigio eirea Cancri cireulum agitati dieci eodem iure potest quam ovrov i» Tooíy, avrov vq 0 ivi Óru, alia. Homerica.
XXXIII.
I p. 202 E éiyc 0é qo (v. 490—496): ? Ó oÀlyov qégevo, vorwrégn ovà. iniflaAAe:, Ilapg9jévog, aÀÀà 2décov xol Kaogxívog. oi uiv &u' àugo é&elnc xéavau fefBAuuévo,, avràg Ó xvxAoc vÓv uiv vm OvjJog xol ya0Tépa uéyou. za! olóco véuvet, tóv 0à Oumvexéog vnéveoOe xyehelov Kagxívov, yu u&At9vo. Ütyaiouevóv xe voroaug 009ó0v, (v 0g 9aAuol xvxAov ÉxaàvcoOev ouv. ravra uot Óoxel OvugwYwG voig qauvouéyorg eignxévat. 4 BeBoAguévo. Marcianus, cf. supra p. 75*||7 voso« etiam lemma Mar- ciani: vogosi; textus Marciani | 8 099«Auoio L.
V. 491 oi uà» ou! Guqw being xéavat BegAnuévor hi quidem (Leo et Cancer) ordine cubant icti. Neque enim ita iacent, ut in universum alter sit pone alterum, sed ut nihil vacui spatii inter- ponatur. Accedit imitatio Homeriea, ubi in versus exitu saepius &u Guqu coniungitur (Od. XXI 188. Il. VII 225. XXIII 686). Ita- que facere cum Hipparcho praeplacet, etsi «o? uà» ap Guguw» recte diceretur inserta continuandi (ut ita dicamus) particula «ago» vere epica.
102 ARATEA
XXXIV. |. I p. 177 C. Zi à vob y&iuueguvoo vQortxoU 6 piby EvUdoSóG (uou OUTOG" Éor, 0. iv avt) và uéga v0U "diyóxeQa xai oi zt00tG vOU Yógoyóov xal voU Kwovovc i ovQa xal TOU Iosapev 1] x apr) xal Ó "dayuóg xal vov Kovóc ol só0eg xal 5j ovgá xci Tüc "Agyovc » sQóuva xal 'Oigróc xcl v0 Kevratoov Ü dedu xai và OrQón xci TO Onjoíov xal voU Zxoomíov r0 £vtQov. clivo Óu& vo0 ToEZóvov «góc và uéca voU .Aiyó- X&Qi) OUYVGZUTEL. ó 0à "doaróg quoiv ofrog (v. 501—506) &ÀÀog Ó avriócvrt. vor uécov .diyoxsona véuyet xol zóÓag "YÓgoyóov xol Kurtoc obgn». iy dé oi io. .daywóg" &vaQ Kuvóc oD paÀa moÀAQv civvtat, &ÀÀ' ÓmócQv ingen sogíiv* iv 06 oi LAoyo xal uéya Kevravpoio ueraqgevov, v Óé v0 xévrQov Zwogsíov: év xal vóEov iAaqoov Toisvrpooc. 3 d& L | 3,4 rov ante '"Ydg. om L | 4 $ógzzoov V Marcianus || 11 «iyo- xrpno. L | 12 $ógoyoov superscripto ; (5dgez00v) L || 13 Aeygóc L || evr&p Marcianus || zo25v V | 16 cv om L.
2. I p. 204 A ;cepi. Óà rev érxi rOU xeuuépivoU TQoOzttXOU Ó uiv "oaróc quoi ovrug (v. 501—506): RE) LI Jo ——3 E Li - &AÀoc Ó avrtócyrt vorq uécov diyoxcgna réuvét xai zt00ag "YÓgoyoov xai Krrtoc ovv. iv Ó& of &ov. .daywócg" «vàp Kvvóg ob udAe soAlQv civvrat, &ÀÀ OmnóOnv inéyeu mogív* iv Ó0é oi LAoyo xai uéya Kevrovgowo ueváqpevov, év Ó& vO xévrQov Zxogníov: iv «ai vóEov ayavob To&evrijgoc. T uev ovv GÀÀa zt&YrG Ov QUE c0lG qauvouévoic, ol uévvot ye &v up xévtQu TOU Zxogziíov VOTLé)TEQOL &lOL TOU XELUEQUYOU TQOTELXOU cmÁéor v uoípag y *vÀ. 2 qno om Li 4 vópiz00v L || 5 Àaygóc L| 6 «Aà& zxooiv v in rasura scripto L, «4A& ómocor V | c: in zocív in rasura scriptum L.
V. 505 «àv Óé ve xévrgov. Marcianus, «ó x.» Hipparchus bis. Solet abesse a siderum nominibus articulus, nisi demonstrativus est. Cuius consuetudinis sexcenta in promptu sunt exempla. Cf. etiam XXXI.
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 108
V. 506 modo «£Aeqpov To&evriooc» modo «ayavov» Hipparchi codices, cum alterum utrum suo in exemplari astronomum habuisse necesse sit. Nam usus adiectivi éAagoog stellis sideribusque ad- positi is est, ut levem et splendore vacantem significet, velut 81 &ÀAÀ fure xaxeiva, ànowyuar ov yap lAaqoal, 3358q. oí Óà ài) &ÀÀoi, O]u tucvat ueAéegotv (Canis), éAagoóregot zc&oíxeivsau, v. 518 &( oi xal éAagoóc Konvüo, i. e. obseurus. Posse fieri negamus, ut in eodem carmine Sagittarius modo splendidus prae- dicetur modo obscurus, et alterum utrum eo studio et consilio inter- polatum dicimus, quo novata multa esse in Árato iam veteres con- questi sunt, poeta ut ab inscitiae crimine purgaretur. Itaque illud praeoptabimus, quod a rerum natura et veritate aberrare videatur. Cumque stellas vel secundae et tertiae magnitudinis hoc sidus compleetatur, 'obseurum' non iure vocaveris. «éAogqov» igitur seripturam praestare in Hipparcho contendimus. Et quoniam non modo alterum Hipparchi locum, verum etiam Marciani textum (addito tamen nota marginali: yoaqezat xol «éAaqoov ToSevrvnooc») interpolatio commaculavit, ex codice Arateo illi persimili deprava- tum esse Hipparehum tuto vel hine adseveramus.
XXXV. I p. 204 D zceoi 0à vov ioqusguvov Ó u&v "4Qovoc ovrug Aéyet (v. 515—517): cjua Óé ol Koióg Tavgoto v& yovvava xeivot. Koig uiv xara urxog àAgAauévog Óià xvxAov, $ Toógov Ób oxeAéwv» 000m zegupaíveva, 0xÀa&. iy Óà vovtoug fyvóqvat và zegl vÓv Kov. 3 oi Marcianus: ro. LV | 5 óxA«& Marcianus Apollonius Arg. III 1308 ali: oxA«g LV.
Dativus «o» v. 515 necessario requiritur, quia signum "circulo aequatori' sunt Aries et genua Tauri. Itaque hoe versu (et 517) ex Marciano in Hipparehum emendatio redundat.
XXXVI. I p. 204 E é5rc 06 qow (v. 518—520) iv 0é vé oi Devo ivgeyyéog Q2gíwvoc
2 tóvyc L. | évpeyyéoc etiam Marciani manus recentior.
104 ARATEA
xara v el9oui£roe "Yógnc, ivi oí xal iaqoóc
Keyríe, év 0$ Kópa&. 5 uiv ovv vob Ooluvoc aiv) xéirot imi vov igmueouvoD, y Óé oztipa roU -lpoaxovrog xel ó Koorno xai 0 KógaE soAAq vori- wrregoí &élgt voU lOnuegurov.
4 xparro Marciani lemma.
XXXVII. I p. 205 A é 0£ — goi» (v. 520—521) — &OTépec ov uaÀo rroÀAÀOL XqÀ&ov* iv vq O0 'Oquoóyea yobvara xeizat. v6» uiv oov XqAov» ó iv vj Booeíe XuÀy Aeuspóc 0v) uovog cvveyyiLer vq) ionusguvq, oí 0b Aowrol mzoÀAQ voruorepol clGuy avrov' rà Ób yóvava vov Oquovyov vorucega éozi vov lonutguvov.
bela Le
V. 521 pro «yovvara xeira Marcianus cum habeat «yovva qoptirco, dietu difficile est, utrum verius sit. Verum utrumque. Sed «yovva qoosirau insolentius ideoque praeferendum, quamvis dissentientem habeamus Hipparehum. Inde yovverae qoozita:, inde «yovvaza xsirai» ortum esse monuit Wilamowitzius. Of. v. 515,
XXXVIII. I p. 205 B é5nc Óé quoi (v. 522—524): OU Lv digvov atopeígerau, aAa TT yyve. Zuvóc onrtivon uéyag Gyychog. T, Ób xar. qvrOY dnnein xeqaAr xal vxabyevov eii(ocorrat. cvveyyíLer Ó& xal vaUra ry aAQ9elo.
2 eigo L | 4 vxevgévcv V.
V..522 «azeueíoerav conspirantibus Marciano et Hipparcho in textum poetae expulso recentiorum «a;roueígeret» revoeamus. Quae vox eum significet 'earere aliqua re', 'non partieipem fieri alieuius rei (ex. gr. Il. XXII 58 qAnc aicvoc eutp9zc) in hune versum apprime convenit: 'cireulus nequaquam caret Aquilae socie- tate, sed illi vicinus volitat magnus Iovis nuntius. More suo duobus enuntiati membris modo negando modo adfirmando eandem expressit
&n
en
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 105
sententiam. Conferas v. 218sq. ovrag 0 y' ovó. oÀ(yov uevavíooerat, &ÀÀà u4À afvwg àb5ov oliv àgnoty, v. 548q. ov u&y ixeívm oio3e», ovÓ olog xepaAg iiAaumevonr &0v5o, aAÀà Óvo xgoraqoig, Óvo ó* Oppoguy, v. 81 àAÀ' Éuzqg xàxeivau inówyua: ov yàe iAagoaí, v. 1028q. . Tjgxevo Ó &vOguizttoy xoveyayrin, ovÓÉ sor avÓQuy ovÓÉ mor agyalty jvijvavo qvÀa yvvauxQv, aAA. avault ixa3qcro xai a9avatn zo $ovoa, alia multa. Aliter explicavit scholiasta ov uj» «iwrov| vo)? uà» àqrov ovx &moÀoufavet vu, aÀÀa. uaÀLOY éyyóg avrov iori» Ó vov Zfióg Gyycàog. Explieasse scholiastam quod in textu Marciani fertur «ézeueíoero» (non «azoueíperau) vel Hesychius docet s. v. àzraueíoevot] agatoeizau.
V. 523 «xov avtó»», scil cireulum aequatorem, Hipparchus rectissime, dissentiente improbabiliter Marciano «xor' avvovc», scil. tres cireulos antea v. 510 breviter nominatos: nam ceteroquin hae in parte de solo aequatore exposuit Aratus.
*
XXXIX. II p. 209 B zrgcrov uiv ovv ó Aoaroc vzoóei5at BovAóuevoc,
zvüg Óià vc &voaroÀác xol vno ÓvGtog vov üGrQw» Émtyvwo0-
p69a Tiv coa» vc vvxvóc, Aéyen vavil (v. 559—508): ov xev azófAnrov Ós0oxquévq Tuatog 6n MoL.QàtY» OxérveO Dat, 0v. GvcéAAuOL.y Exacta: aic] yàg vàwY» ye uty; Qvvavégyevat avvóg TéAiog. vGàg Ó àv xe zmtpgiO0xéiato uaduoto elg avrag ópówv* àràg el vegécaot uéAowwot yivourr c? OQ6oc xexouuuévat avcéAAonev, auper Énregyouévrjguy agnoóra 7:0:50a0Ja.. avróg Ó av udÀa toL xegáwv éxdvegde 9udoír Qxeavóc (và 0à zoààa méguotQéerat éoi avtqQ), veio Sev órizeíjuoc xeíy«v qogénou éxa Tm.
quoiv. ov» iy vovvoig, udi. va. uy Tug iniyvdoeadot viv siga",
15 ià» avraQv vL vOv ÓwOsxo LoOLw» Sewgautev àvavéAAov. vÓv yàp
« ^ ? - yuveoxovra, iv Q &ovt LgOíp Ó mAwg xol xaJ 0 uépog avrov xal Óuóv. à» zc&Oy vvxvi $85 Lgóia avovéAAe,, óqÓlcg vrceAaufavey
4 ovx ày V || ósóoxguévov V, ócóoxzuev L || 5 oxézvovco: V. || óca»- t£Alogiv V | 7 0 &y xe L, à àv xal V; 0^ a) xe coni Scaliger | 8 e£ V: zv Li|| veg£eo. ueAalve. V | 9 xvxovuu£voc Marcianus || «vcéAAors V || 10 éxsozou£vg- 9 L:- ow» V Marcianus cum scholio | 14 ev coi; V | 16 590i LV?: om V.
106 ARATEA
OuYIÁGéty 5x TOU &vatéllovtog eqólov TÜY Tic vvxtóc Ogev. el uévro»: ye 5 Óuà Ogn v Oià véqu ui) etn qavegov zÓ GvoréÀÀoy Zgórov, àx rcv Aourov acréownv vOv éxróc vov LqgOuexoD xvxAov xeuuévay 0. iyybg vo OpíLCovvoc EntyvooeoOat TH&g 10 GvaréALoy CgÓrov, &&àv lÓócuev. zcoio. vv Garocv Éxáovi Loi avravaréket 5j cvyxcradó»et. Sequitur Attali fr. 23.
V. 560 «avréAAlo0iw fxaora: Hipparchus, «zvréAAgotv fxdovn» Marcianus: reete uterque.
V. 565 rectissime reposuit «é&epyouévgor ex recentioribus Vossius aecedente nunc L Hipparchi codice; hanc enim esse poetae sententiam 'schaffe Dir Zeichen, die den ankommenden Teilen des Tierkreises verbunden sind, d. h. bei ihrer Ankunft teils auf- gehn, teils untergehn'.
V.567 quae uncis saepsi, paullulum defleetunt in Marciano: «ra re» relativum Marcianus eum lemmate exhibet, «r& óé» Hip- parehus. Utrumque probabile.
Item seriptura «regiovoéqeroi: v. 567 eum corroboretur ab Hippareho Mareiano scholii Marciani lemmate (ró y&g «wegiovoé- qéra &vei Evegymvuxot *rÀ..), ignota mansit alteri scholio («eg £xartpÓe Oi0oÍn ÜDxcavog,)) v& vt zxoÀÀAa —] &E& auqovégur v«v uépcv v0U OplLovroc, Ex ve voU bio yüv nuicqauglov xal vOv ÀouuY uogíny , Aye 0à zov aoro. «vróc (rovro Marcianus) 0b O Dycavóc E &pgporéguy vy &OvQuv (an guegov?) ycagéyot vexuWouc ÓL GgrQuY, Gg — txacrov (ix addit Marcianus) voó- r0Y — st0ÀÀà imucrTtQovoUrau favt(Q xai Príxevo.. Ex para- phrasi 'éziGveqavovroc Buttmannus feliciter huius scholii lectionem «reoiorÉqerav recuperavit. Alterum monstrat Oceanum quasi sibi ipsi sidera eireumvertentem, alterum coronam sibi ex sideribus ipsi quodammodo neetentem. Antiquiori et certiori testimonio nos ex consueto obtemperamus.
XL. 1. II p. 219 € vc 02 HagSévov agyouérig avavéAAew (v. 997 — 606) ign vore (quoí) KvAAgvatr xai -deAqig Óvvovoi xal svscoínrog Oiot1óc.
3 xvigvaóy L Marcianus, xvAgvy V.
Il. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 107
5 cb» roig Ó' "Opvu.9oc zQüro z1tQà uéyou za! cvvív ovgr» xal Ilovauoio zeonogíot 0xiówvrat. Óbvet O^ "Irzsceln xeqaAn, Óoven Ób xal avy5v: ayréAle, Ó' "YÓgn ui» ini mAéov &ygu soQ avróv Konenoa' q9auevog 0 Kowv ztódag olvvrat àAÀovc 10 &Axeoy. 8&ózruO ev nQUuvav stolwveugéog "4oyoic. n» 0à 9én yoíns lovov Óuyóc0Q xav avtÓv, Iao3évoc )uoc &zt000 zt€Qai0 6v GQtL yévijrau. 1(p Óé "oiv 1rà avrà xai Ó Evoobos Aéyet^. xal uaa ye &à TOÜTUY qavegóc iovwy 0 L4oovoc wool ragayodipon rà U7t0 TOU 15 Evó0bov eignuéva. Of. Attali fr. 25.
5 óà' post roig V: om L Marcianus | uézo. LV: uéoq« Marcianus | 10 zoóuvav LV Marcianus | 11 9«/z« Marcianus | 13 ó V: om L.
€
. II p. 220 D castigato Attali errore (fr. 25) ita desinit Hip- S Ooxei ovy Hot nenovig2a ó Ldivalog ov ovvié(s, TL ézttDévog Aéyevat v7t0 TOU 7L 0LU't OU v0 «iovOv ÓuyocoOa xat QUTÓY» xai ovy Óri avatéAAe, Éuc uécov vov iOrov. 0 r6 Ebr Aóyoc iori voLovcog (v. 603—606): "üe Ilag3évov agxouévnc àvotéAÀew 0 v6 Kvov &yavéraxe xal 7) vQUuYG vc Aeyovs. avt? uévrou tjuíceua ovOa Éwg vov iorov üvaqpépevat, fuc av 6A 1) Iag9évog avovelág.
3. II p. 218 E £z, óà ovvó vovro (signorum initia in oriente versari) pavegóv ztotei xal imi vüc J4oyovc (Aratus) vc yao IIag9évov àvazeAAov0ong quoi v2» ngíuvav avvrc avazéAAsew 0Àm», rà Óà Àowrà avro fwg vov iovo? avaréAÀew, Ovav 0Àx 7) Ilao-
5 S9évog avavcíÀAn. mosurv yao (v. 596—597) ov uéy 9qv 0Àbyovc yaíng x0 vsíoza fBaÀAeL Ilog9évog àvréAAovoo uev" oÀLyov gnoí» (v. 603—606): q9auevog à Kéwv nódag otvvvat àAAovg 10 ÉAxcy àEózi9ev no)uvav zoàÀvreuéog ;doyoug. f? Óà 9éc. yalgg iovóv ÓOuyówo0a xav' avróv, Ilag9évog cuoc Gao megató9ev àgvt yévivat. xal ó EvOoLog 0é, Q xovqxoAovOnxev Ó dQoroc, vÓv avtóv vQO:coY vzotr(9era, àv vaig ' SvvavavoAoig vàg agyag vov LgOLo» iri vrc
? — € LY , L] * 15 ayaroAnc, 0O0vE xai 6x rovrov qavegov yíveaJat, vo zgoxeluevov.
e
OU D» »
4 ot &» L | 5 dvavelAg L: avavéAAg V || 6 óxovelavo Marcianus || 7 ava- téAAovoa V | 8 qxol V | 10 é&0zu09ev V | 12 avrupégnves (i. e. &ot« gépnvox) V.
108 ARATEA
V.599 «uéyo:» Hippareheum rarae ac poeticae voei cedat «uéoq» Mareiano oblatae necesse est, euius illud videtur inter- pretamentum. 4éoq« haud insolens Arato praepositio: cf. infra LI, alia.
V. 604 «;rovuvav», in qua forma afferenda testes consentiunt, non in «ovpuvijv» (Od. XIII v. 84) ex sermonis Áratei proprietate commu- tandum est yaie sed óeEureor ovon -4ópy YOog KvAAQvain con- Stanter terminantis.
XLI.
Ii p. 220 E (v. 618—622 adscripti, v. 627—633 paraphrasi expressi); ef. Achill. IV supra p. 45.
XLII. I p. 193 A (v. 650—652): ef. Achill. V supra p. 49.
XLIII.
II p.224 A (v. 693—694 adscripti, v. 693—698 paraphrasi expressi): ef. Achill. IV supra p. 46.
XLIV.
1. II p. 213 C eizov yàg vgl 109 YOgov, rt và jb» art vr xepaArc fog TÜG :QtTQ)C OscíQac roU '"YÓOooyoov avaqtgouévov uerécoa Povu, vÓ Ób Àowróv «vvov cue oi [yOvec cvayovot, &cuqpépen (v. 704—709):
OUT() xci ji0yéQal y6eipeg xal yovva xal Quot 5 -dvógouéónc Óiyoa zavra, và ui» mápoc &AÀAa Ó omícco veiverat, Dxeavoio véov ósór& spoyévavzat
. Ty9ísg auqóreooi. và uév oí xarà Óchià yeupóc
aUrO0l ÉqpéAxovrat, và Ó GoiOveQd veto dev EÀxeL Koióg aveoyóuevog. 1i Óia yàp voU «véov Óómnove sooyévavrat [y9vec» ÓnAoi ovx aÀÀo tt n» rav &gyovrot oi [y95ec avaréALsw. 2 Éwc om L || ódoczóov L || 5 ovre V Marcianus: o5ro: (sic) L | yovve
x«l V Marcianus: yovvara L | 8 óc&&c Marcianus cum lemmate | 11, 12 &AAor£ ;j €oni Scaliger | 12 &gzorze: V.
dui,
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 109
2. II p. 225 D zcegi 0? vrjc vov Kgiov avavodtgc ó 44oovoc Aéyoy "za uà» Óehu4 (goi) «5c L4vópouéóog oi "Iy99ec (v. 707—713) avvol égélxovro,, và Ó' agugveoà vetóOey FAxei Koióg &vegyóuevog. To) xol megurtALouévoto 5 éozegóJev xey toi) Ovruoiov, avrag iv aÀAn Ilegaéog avréAÀovvog 00» xegaAngv» ve xal Ouovc' avv) 0à Lovm xaí x' auqjoiota zxéAowo » Kou Ajyovrt qaeívera, 7) ixl Tavoq. yoaqerat uà» ovrog Ó Éoyorog Ovíyoc" elxóg uévrou ye vyvoraSa. l| có «Arjyovco &E agync yàg mávrov vàv Dolor vàc agyag éni vüc avoroAnc vnorí9eraL xal ovyl usco)vra v; A5jyovra, imei ovtw ye xai vv» GÀÀcov &OTQUY TL»& uiv uéon uecoUvrcv vov Cgólov vuovà à' agxouévov m Aqyóvvov Óvven 1) avavéAAet, 09€» xal ó "1rooc (fr. 28) xara uiv rovro 0gJug OvvedQooxe vO &yvómua .. . xoi Óci 5 voL Tj, dc &xeivóc qo, yoageaóou D Kew) àvióvrL qaeíverau, v, éni TavQq 0 vn Zo obruog: » Kou A5jyovoa gaecívezau, ücre vÓ «Ajyovca» inl v)» Love» avagégecSon. AéAn9e uévvot 3e avrov vrÓ BovÀnua vov zouvoU xrÀ . Sequitur Attali sententia et Hipparchi refutatio; dein pergit p. 227 C: óoxei Óé uo: Óugzco- Qo9er Ó L4oavog zoga r$» avtov air(av, zag' t» xoi Evóo&£osc, Q xovqxoAovOnxev 0 lJ4oarog: iv uiv yag vQ Ovvrayuatti vQ zgi 1)» Qouwouévov ygágst, 0v. voic Iy950t ovvavazéAAen và Ócbuà vo 5 Ilegaécc, QUc6 TÜG aQyíc vov Kio «góc j avorol ovOmc và de&ua MOvov vov Ilegoéug uégn XOT QUtÓy rig yis gaíiveaSou, iy 0à v9 évéop ovrzayuaci, 0 éÉmiygagecat JEvontgov , toig Ty- 340. qol» ovtóv 0Àov ztAmPv oMyov OvyavavéAÀetv. v ztGOLy ovy 0y£00» voi cepi vag dyasodaé v0» GOTQUY Ovuuvovvrov aAA Aou X roy Óvo Ovyroyudvoy, ztgli Ób vov llegcécg Ótaqógov vyg &va- yooqc ovGnc, evÀóyuc Ó 4oorog ÓuxmoQoY, roíq vie xoavoxolov- 2 quo) V: qgolv L | 3 vaó' Marcianus || »v&o9ev £Axe: V. Marcianus: slo9ev FAxsw L| 4 &veoxousvoc V Marcianus: «vsAxousvoc L| 5 à» V Mar- cianus: om L | 6 Ilegoéoc L Marcianus: llepoéec V || avréAAovtog L Mar- cianus: evat£AAovtoc V || 7 «vv L Marcianus: «veg V || x' auquoute Mar- cianus: xeuquouite V, auououta L || yévovo LV, at cf. 1. 42—44 || 8 Agyovtt etiam Marcianus cf. Herm. XIX p. 103 || 10 có L: co V || 11,12 éxzl ovto ye xc) V: énly&o L. || 13 Agyovto» LV?: yovtov V || 19 Agyovoa L: Agyovoav Y | 26 rov Ilegoécc u£oy V: u£Qr vov Ilego£oc L.
110 ARATEA
Wee aroqdaet, auugproioóv qe &vat xai dcos DÀ evo, mtÓv6QOY xal 7, Coi TOU Tleooé oc uer TOY Guy xl "ljc xepaánjc TOU Keuov avovéllovroc ueréupog qaíverat 7 ToU Taigov &vagpégo- Hévov, ex TO frégov TG» VoU EvóóEov gvytoypr yy. megtéyet. ob naga TÓ "jj alo9106i ovv ócaxgrov elvat ÓiG utxpovEva. ví óiá- qogac, tc 0 drraAog néAapev, auqnouoróv quou elvat, móTéQ0Y 7 tav TOU Ileoaéwg brio 7üe jor qaíverot vjo agyig vov KouoU moe T óglzovst ovGnc 7 àgyoutvov Ón àvartÀtt» vOU Tavgov vÓTE xal cvTy avaqégerat, cÀAa (zraga) TO ur) Eyerv eizreiv. Óua
v0 Éxarépwc szapadídosSa:.
Que 0E yoaqouévov £v uév vi0tv àvruygaqoug «ab x! Gugnj- ouGra ztéAotro» &y ÓÉ ri0L «xal «^ augnouova zréAovrou», Óet yoaqer «zéAowtO» xal OUy, (0g O .rraAog, «rélovrap^ TQ) yag Gv QGvv- Ó£cy«p vO «méAouo» xavaAAnAcc Aéyerat" ovÓb.yag stegu07tG0 Dat dei Ouà vO zcArO9vrvixoo ixqépeaDat có. «augnjoiaro»* aívrSec yàp igv. vÓ Oynuc rovro Tüc ixgopac.
38 ygv LV | 41 z«gaóidoade: V: nagaósóoo9c! L | 42,3 x' augn- quara zt£Aocvo Marcianus: xoauguootato V. xapuqiotazo L || 43 zagpproroa LV || 44 dv V: om L || 45 zepiozüo9e: LV, i. e. cedere, converti.
V. 707 Godofredus ita sollicitavit Hermannus in Orphieis p. 782: "hie si genuina leetio est vulgata, mutato aecentu rc uv ot signi- fieabit 'hi'. Sed... eonieias fuisse olim voi uév oi de&i& qetpóc . At nulla emendandi necessitas, quoniam quo laborare versus et Hermanno et Vossio videbatur vitio minime aegrotat. Littera F in initio pronominis oi exstitisse vel apnd alexandrinos poetas eum Hermanno existimantes nihilo tamen secius tres Arati loeos excipimus, quos patet persimiles inter se ae cognatos adeo esse: v. 50 7j uév oi ax, obe] «ep xeqaAnv '"EAxgc amornaverat "do- xrov, V. 485 vO uév oi Oévap vwó9ui xtivou., denique v. 707 z& uév oí xara Os£ia yewpóc. ltem Apollonius III 1204 vo gév oi ztapog &yyvadatev Anuvcac "Ywurvàn. Diffitemur haec emendatricem manum exposcere, quoniam Homeriei textus, qualis erat tertio a. Chr. saeculo, imitatione intempestiva invitabantur poetae ut ex- ceptiones admitterent. Dimieare nolumus, quo quis iure constan- tiam in adhibendo pronomine o£ in Homerum inferat; id certi dicimus, et Apollonium et Aratum?) Homeri manifestam in hae re inconstan- 3) Et si qui alii sunt aevi alexandrini poetae, quorum testimonia non vacat
nunc conquirere,
10
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 111
tiam animadvertere debuisse. Locos collegit Hermannus in immor- tali opere "De aetate scriptoris Argonautieorum' p. 775sqq. Iam novum hoc addimus, verba Hermanno immerito suspecta iam inno- tuisse centum fere post Áratum annos Hipparcho. Denique cave ne paraphrasi Hipparchi (và uà» óe£ua v9g 24vógouéÓag oí Ty9vec cvroi igéAxovror,) seduearis: quod accidit Vossio scholiastae ex- plieatione abutenti. Hoc igitur poeta: dextram Andromedae (oí) manum Pisces ipsi attrahunt, sinistram ab imo trahit Aries emergens.
V. 718 «Axyovzo» scribendum esse Hipparchus evicit. Conspirat Marciani scriptura, item scholium: quoi», ÓTL auqífolo (av) yévouo, mtóveQóy zt ' MjyovrU vq Koup ó sag ovvavégyevot T) voig zcQoó- vOtG HéQ&0L vov Tovgov.
XLV. II p. 228 B v5c 0? agy5c vov Tavgov àvoreAAovomc quolv ó
"Agavóg ve (v. 114—720) xai ó EvooEog «óv IIegoéa 0Àov qaívsoSat
$nzíg y5v xoi vov "H»ióyov T$v GoQuOveoàv xsiga, iv 5j oi "Egugot xeiyrot, xal tóv agi0TeQÓv zt00n xal vov Keorovg tÓ az vüg ovgac fug vije Aogutag* Oeüvxévat Óé qnot vov Bowvov vi uégog. ayvoovoGtv ovv, tà àQu0veQa uóvov vroAaufavovreg voo Hvitóyov «vq Kou cvyavaréAAtu ... óuolog Ó2 xara Óvo vgórztovg xol và scegli v0 Kujrovo vyvorxacw ovve yàg vq Kou) Goyevou OvvavozéAÀsus, &üg qacw, aÀÀa voig Iy9i00w, ovre fog vig Aogiüg uóvov aya- qégerat, aov vq Koup, aAA 0Àov oyedov zAjv vov & vij xepali; oí iv àxoq vq yeAuviqQ Aaumpol. Ori ye wu)» ovÓà Óó Boovqg vQ Kou àgyevau 0vvavagéoead a, &g qo0i, GAÀG vq Tav, zgo- &Lgüjxapev. ayortéQu.
2 ó om L || 5 qgow V | 8 xqgtovc V: 5»:0xov L | 'Tavoo. oqcAua uvguo»uxóv! in ora ad Kop adnotavit Scaliger | 9 post Aogi&c inseruit Sca- liger vov Kzctog | 10* Tavoq. oq«Aua uyguovixov. in ora ad Kou adnotavit Scaliger | «A4& 04oc L || 11 zsAv»io V || ovs scripsi: ovve LV.
XLVI.
II p. 215 D zegi óà vov -4oxvoqvàÀexoc óAoOyegGgG ÓOoxovoí uo. &yvoeiv (Aratus et Eudoxus). qooci yag avróv Ó. DoOtou avzc- xavaÓvvew Koug v& xal Tovg xai ivuoig xol Kogxívq. ó uy yàg "4gazog vov Tavgov :tg0c vjj avazoA? Ovvoc qnot» (v. 7121 —722)
112 ARATEA
Ove, Ó — 4dgxvogiAaó 3/0 s QUT él uoken và», oi zíOvoég uiv Greg xetgoc xot dy0v0uy, Q0T€ vQ Kou àyoavéALovrt Ggyeo9ot avróv avvixavaóbveny. xo- AovJwuc Ób vavry vy vmoO9é0c. xol vov Kopxívov àgyouévov àva- véAÀAewv. Àéyet vavtí (v. 519—582)* ovó av tv doxvoqíAab eim moÀ?c augoréooSe», Helv "udztog, vó à. ini máéov Évvvyoc t0. rérgagL yàg uoígeuG GuvOuc xovilóvra Boorrny Oxsayóc Ó£yerat. ó Óà EvÓobog yoaqer ovrwg: orav ó Kouóg Óvvy, vov uiv zo0c Aoxvovg vov doxzoqvAaxoc oí rto 0&c ÓvvovoL, v&)v 0b ztQOg vóvov vov Onolov vÓ Aowcóv xzÀ . 5 zmootg — uolgng Marcianus || 6 z/covosc Marcianus. || zu» L: u£» V
Marcianus || éreg Marcianus: «rao LV || xetéáyovo: L | 11 uso» L| 14 ovto V | 15 ov &» L || 16 óvvovoiw L.
V. 721 mergitur" inquit iam in (zc/) duodecim Zodiaci partium prima Bootes'. Item v. 716 uoíom ye uiv ovx éml vav«g a3JQóog avréAÀAe,, et sic alibi. Sed ne Marcianus quidem, etsi secus Vossio visum est, male habet «5óm zogory vóve uoígr», quasi parte prima tunc ut occidere incipiat Bootes efficiatur.
V. 722 «uív« rectissime L, quoniam obiectum requirimus, «uév» V Marcianus.
V. 581 «Guvóic xavi0vvo», i. e. ovyxavióvra, Hipparchus suf- fragante paraphrasta Marciano: ó óà Aoyog* révgoct LuÓíoug 0uo? xavaqégóuevov c«vróv Óétyevau Ó OgiLov. Marcianus ipse «rjór» scripturam recepit, ut rérgeot — uoígo«g ablativus instrumenti sit.
XLVII.
II p. 222 C cov 0? To£órov uéAAovrog àvavéAÀew Ó L4pavóg qo. (v. 669—682) «y» xepaAgv vov Evyo(v)va0| xol v$v aQt- OT&QQy yslga avaveraAxévat xol vó oua voU Oquo)yov xai vij» ovQay rov Ogecc, 0v EyeL 0 Oquovyoc, xal vr» 44vgav xoi vov Kygéwc rà àz0 Tío xepaÀjg tog vov OríjJovg. Óvvew ÓÉ qvo. vó» ve Kvva 0À0v xal vóv Qgícva xal xóv z4ayo xal vov Hvtóyov và àzó TOv :t000v foc vüc Lwvnc uégg. «nv Ó .4iyd quot xoi vog "Eoíqovc — ov doviv 1) uày ixi v00 GgioregoD wuov, ot Ó. ày vj
6 A«ycóv L.
10
15
IIl. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 118
agiozeog xeupl. — Fr. 0 vv xeqoAn» xal v5» Óshiàv eigo v Tolóvy ovrixaraÓvvewv, xà ÓÀ zgóg tovg móÓog tQ 2Zxopníq. Óvyety 0é qvo. xol vov Ilegoéa yopig vov Oe5iov yovavog xol vov 7t000g xal vic zdoyotg vy» movuvay. iy Ob vovroig *à uà» àÀÀa Gvuqcvel xoig patvouévoiug, 1; 0$ aQu.ovega xelo v0U Evyo(v)vaoL vac XmnÀaig GvvavaréAAei xai oU tQ Zxogmíq. xoi yag avtóg ó aQu- OTtQ0G «LOG GUTOU 7tOÀU vtQoryovuevog vrc Xeupóc, wGavel ÓLop- yvicuévov avrov, xoJSaneg xol avvóg Ó "4oarog qo. (v. 621), *j y uoigg vov Zxogrtíov GvvavaréAAet. ovy T) xegadi] ovy uovov avtOU *(Q Z£xogzíqg Gvvavagégerat. Ót0 xal iv voig zcpOvegov scegli v)Y vOv Zxogmíov avaroÀQ» ayvosi Aéyow (v. 612—673) xagn Ó éréQmo uera yeupoc vb avéAxovzat.
xav5yxolob9mnxe Ób xol xovà vovro vq Evdóio.
10 zavrtixatadvvgew L | 14 ovvavattAXsw V || 15, 16 duogiyvouévov Y | 16 ó aevróg LV: traiecit Wil || xoi» L | 18 «vvov om L || 21 avégyovra L.
V. 673 Laurentiani «avegyovra:» facit cum Marciano adversus Vatieanum eodieem («avéAxovras). Et hoe quidem omnino non habet quo displicere possit, si quidem amat poeta hoc verbum in talem sententiam convertere, velut v. 305 uéya robo» avéAxerau, v. 187 «ig ózxàg Gugoréguv cuu eiAlocevar acto, v. 693 Irczvoc — z:000í t€ xal xepaár ayeAlooezat, v. 714 av v() zca00vÓÍg ave- Alocerat. ltem a structura vix minus commendatur «a»éoyoyraw, ut v. 591 Kagxív( oos éióvovro 'quaeeunque per Canerum occi- debant', v. 684 sq. va 0à veíoza zàvra avvq) To5evvrot xovégyetat, alia. Quamquam fieri potest, ut L ex Arato correctus sit. Ne id quidem mirum esset, si Hipparchus ipse per memoriae errorem «avéAxovrap dedisset ob v. 305, at sciri nequit.
IIL. | 1. II p. 222 A zov óà Z2xogzíov Ggyouévov avavéAÀeww (0) Jaregóg quoi (Aratus scilicet v. 647—668) óvvew uà» va Aouca Méon [vov llorvauo? xoi va Àowra uéíon| vg -4vógouéóag xai vo Kuxvove xoi vo0 Krogpéwg vOÓ a0 vOv» Wucv uéyou vg Lovye xal vi» Kacooiézeuav 0Àqv, ztÀ]y vÓ &zt0 TOY st00Qv fuc vov yovavov. 2 qo L | và t$ Aox& L || 2,3 uncos posuit Wil || 4 c& azo V | 5 óé
scripsi: ze LV. Philolog. Untersuchungen XII. 8
114 LT ARATEA
avortAÀstv Ó6 quoi vó v& AourOv vov Zveqüvov xai tí» obgàv v0U "YÓoov xal vov Kevravgov «vó Aowróv oue zÀ$nv cuv £u- sgog9ícv 00Ov. GvaréAÀAetw 06 quot xai ró Onolov, (0) Ey& ó Kévravgog, xai roU ÜquoUyov v)» xepalov x«i vàc ysigag xai v0) "'Ogeung, 0v Éyst Ó. OquoUyoc, vrv xeqaánv fog vjc zpoutüQc G:eípoag wal vov Evyo(b)vaci và Aoirà Qv vüe xeqolQc xci Tác «gioréoaG ysigóc. Sequitur Eudoxi partim congruens partim di- serepans sententia. 6 qxoiv L | 8 suppl Petavius.
2. II p. 222 € ó 0? "Moaroc ayvost iv roig stegl xóv 'OquoUyov (v. 667—068). 17 yé&o &Qioregd xyclQ «vvoU uóvov vaic XmAoic . cvvavatíAAe,, v) Ób xeqoAr xal y ÓsEuà yel vq Xxogmiq. 1 zóv óquobyov LV, cf. IL2 L1 | 2 reg ygA«c V.
IL.
1. II p. 223 C zaAw 0? vot diyóxegt zo0c rr avaroAg 0vroc 1 "To£órg qaciv (Eudoxus et Aratus v. 685—692) avrtixavadbvetr Tí» v& .doyo 0ÀQv xai rOv lloóxvvoa, GvvavarélAew Óà vOv vé "OpviSa zal rÓv eróv xol rÓv Üircróv «al v0 Cupgtoryowv. à uiy ovv &AÀa Ovjuqpuvoc bz abvrüv Abyerat toic qaivouévoic , rà ÓP xarà vOv» "Opvt9a vyvóyrat uiv im auqorégov, uaÀAov à $z0 v0U Jdoárov. Sequitur Eudoxi sententia; deinde pergit: ó 9é —doeuvóc qnoi vq ToZórg uóvov ovvavaréAhtuw cvróv (Scorpium).
1 rqv avatoigv L | 8 cvvavatcAàs: V.
|
2. II p. 223 B zyvorxao: 0b (Aratus et Eudoxus) «ei và :r&pi v)» Jd oyw. Gpyevat yàp avrixavadvvety 0v tQ) Sxooscíq, aAA uéootc reig XwÀeig. Édew ovv agyouévov ro? Nxopmíov àvertAheuw Aéyety tüce 4d oyobg Tüv mvuvav Osdvzévat, za ur, vov ToSórov àvaqtgo- u£vov (v. 686).
4 vv tüc Agyovs zo. L.
Li. II p.224 E rác à agyüc vov TDyJów» avartÀloígQc Ó uiv Moeróc qua. Óeüvuévat vé v& louà v00 YOgov xai vóv Kévravgor, avarereAxévat 0b vy vovtov DySór (ovy oov, aALG zreQü prxpov)
2 qnaiv L.
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 115
xol vüc -dvÓpouéÓag và Óebià uégm xovà ucxog ... ó Óà "Maroc $ eyvost, vóv YÓgov óÀo» vq 'YÓgoyo« vroAaupávoy avttxaroÓbvety
(v. 694 sqq.). $ $ópiz0o L.
LI. II p. 228 vuv» Óà .Jióvuwv agyouévuy. avoréAAsty Ó Idoarog (v. 724—729) Óvvewv uév. qot voc xó0ac vov Oquobyov «uéag* avro)» yováruow» (v. 125), avovéAAsty 0B «ó Kiwmog xoi vo? Ilora- uoU và zQQro. rcvta Óà OvjpoYoG toig (otvouévotg vr avtOY 5 eLonvoL.
2,3 u£xoi vov L.
Redaetis ad fidem codicum Hipparchi testimoniis quae singil- latim perseeuti sumus comprehendimus. Inde ab initio quod per- timeseendum videbatur, ne quid libri Hipparchei (vel librorum) facies priscae et genuinae integritatis amisisset labemve contraxisset, evenisse illud reapse certissimis exemplis cognovimus. Maxime idonea inde seleeturi (quae omittenda hoc loco censuimus, in totius libri indiee invenies) duo genera distinguimus, prius eos versus continens, qui in Laurentiano Hipparchi codiee (VI 74 ju», XXVII 554 é»í) et qui in Vaticano (XXVII 542 z000' zu, ib. 557 v000», XXIX 479 uéy' àueívovec, XXXIX 565 érteQyoévouau»), denique qui in altero utro corrupti feruntur: VII 79 uaA' EZcacL uaÀe ioo. V, XII 534 avzíxa L avrío V, XXVIII 433 gaívou L revyoL, V, XLVII 673 aàvéoyovrat L avéAxovroa, V. Altero genere eos locos componimus, qui infectum iam fuisse archetypum osten- dunt: XIII 175 zoeoaxe(íuevov, ib. 484 Ilegoéoc, XVIII 143 oioc, XXXIV 506 ayavov. Verum ne quis irrito hac serie perlustranda laborem eonsumptum opinetur: commodo poetae vel illinc iden- tidem consultum est, cum aut oblitteratae quaedam scripturae Mar- eiano invito non sine probabilitatis specie instaurarentur aut per- spiceretur saltem beneficio Hipparchi, vel antiquissimam lectionis varietatem codicibus qui supersunt offerri. Quibus nunc neglectis ordine cetera videamus.
1. Primam igitur eam versuum ponimus copiam, ubi Hipparchus
Mareiani eodicis contextum auctoritate sua adversus criticorum et 8 *
I" 116 ARATEA à
nostratium et antiquorum conamina ac librorum recentiorum dissen- sum vindieat et tutatur: IV 61 víocerat e, viyeroc paraphrastae, V 69. uéaoq xagr»q e Attali uéggov xaggvov, VI 254 iniyovvióoc ^. Diodori ózroyovvíóoc, ib. 481—496 e, Planudis interpolamentum, XI 96 z00xézt0t0 c bxt00xézttto Buttmanni , XII 151 meALov Léovet ^s ij eM -A4éovrog in scboliis, XVI 190 o? ^» »; Buttmanni, ib. 198 xexaguévov co xexouu£vov in seholiis, ib. 79 e&guzroí e icwzroí in seholiis, XXI inter v. 612 et 613 omisit eum Marciano Hipparehus versum interpolatum quem recentes praebent codices, ib. 593 xvuaivovroc ^. xou oióo)vroc Vossii, XXII 276. &í «, recentium :zrega, XXIV 304 é&í e, Vossii &i, XXVII 541 goAgnc eo recentium oáíc, ib. 542 v;zoÓoauor e recentium $zexÓpdpuot et Vossii éridgéuoi, 543. zceguréuverat ^» Cleomedis et recentium ztEQitéAAevat, 053. x0lAoi0 A; recentis in Marciano manus xotvoio, ib. Ó/grar ^A, Vossii Ouveirac, XXVIII 438 XnAaí e; seeundae in Mareiano manus ye(4e , XXXII 489 ovzóv ^» paraphrastae evrov, XXXVIII 522 azcoueíoerot e, recentium azropeígerat, XXXIX 567 zepguoTQéqevat e, paraphrastae ;reproréqerat, XLIV 707 va u£v oi xarà Óc£ia ^, Hermanni voi u£v oi ÓeEue, ib. 713 Aryovrt eo. Attali Ajyovoo vel avtóvet.
3. Sunt vero etiam versus eadem quidem sed falsa forma et apud Hipparebum et in Marciano praediti: VII 80 Aer, for- tasse ib. 82 zrezrovetoavos, XIII 484 Heooévoc, XXVI 440 Óeivoroio (Hipparehi V), XXVII 498 évóicoroéqera:i, XXXI 482 za.
3. Deinde discrepantias Hipparcehi et Marciani dignitate pretio- que per se aequabiles proferimus VI 280 qaeívov Hipp. reívov Mare., VIII 85 óq29eAuoic Hipp. oq9eAug . Marc., IX 90 énuieuqéec Hipp. iiüEvéeg Mare., XII 537 Q2xcavoio koe Hipp. Qxeavot róccov Marc., XV 187 oxoAtcoio Hipp. ueyaAo:o Mare., XX 239 tpoBoàrou Hipp. zrgouoAgo: Marc., XXVI 406—407 vov :4oxrovoov Hipp. v9 Moxrovoi Marc., XXVIII 431 roc Hipp. «ev Mare., XXXIII 491 au' Hipp. «eg' Mare, XXXIX 560 avréAAociw £xaorau Hipp. avtéAAgoiw éxaovp Mare. ib. 567 cà ó£ Hipp. r& re Mare, XLVI 721 é&ví Hipp. vóve Mare., ib. 581 &pvóic Hipp. 70r Mare.
4. Anteferendus Marcianus est XXIV 305 uéya ^; uera Hipp., XXVII 498 xa9' 4. zai Hipp., XXXIV 505 reco 26 Hipp., XXXV 515 0i ^, voi Hipp., ib. 517 óx4a5 e; ox4ac Hipp., XXXVII yo?va qooei- rüL ^o yovvoara xeirat Hipp.,, XL 599 uéoqa ^ uéyo. Hipp.
"a
II. DE ARATI CODICE HIPPARCHEO. 117
5. Praestat Hipparchus Marciani contextui his locis: I 47 qéoo»- ze, Hipp. et Marcianus inter lineas e qvovrot, II 49 éruelvevat Hipp. e» ezcoreíverot, III 59 uaAo Hipp. eo uaAtova, VI 281 zevégvyt Hipp. et Marciani manus recentissima «o omissum, XII 538 aveoxyo- u£voto Hipp. eo éexouévoio, XVIII 147 uécoy ó Hipp. e uéor, XIX 233 £v, Hipp. «. omissum, XXVII 467 ozeréeg Hipp. « aztAayéeg, ib. 541 azoreíverau, Hipp. eo azrozéuverot, ib. 555 Óvc- 0exadeg Hipp. eo Óvedexaóog, XXIX 479 uéya uelovec Hipparchi L ^, uéy' àueivoveg, XXXVIII 523 xoz' avrov Hipp. eo xoz' ovzovc, fortasse XLII 651 avróv Hipp. e, avvraí, XLIII 693 uécov Hipp. ^. »éovy Attali et Marciani.
6. Multi denique versus ne pusillo quidem intercedente scrip- turae discrimine in codice Hipparcheo (sive codicibus Hipparcheis) et in Marciano iidem exhibentur.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO.
[nterpretum Arati' laterculum falso inscriptum ex codice Vati- cano 191 s. XIV), ubi post isagogam Árateam modo Eratostheni modo Hipparcho tributam legitur, a Victorio in calee operis p. 98qq. commemorati editum esse Herm. vol. XVI p. 385 sqq. exposuimus. Quem indicem (AA*) novo teste invento Vaticano 381 s. XV (B) sup- plere et ad formam integram aliquatenus redigere potuimus ibidem. Verum in illa commentatione nonnulla corrigenda reperiuntur, quae et alii monuerunt et ipsi dudum cognovimus, nec scitu digna de- Sunt, aegre quae desideres. Quae omnia quoniam multifariam eum litteris Arateis conexa sunt, iterare de integro quaestionem ad res quasdam, ni fallimur, gravissimam hoc libello decrevimus.
En catalogum Vaticanum in duas partes discretum, quod idem alibi faetum animadvertimus aliquotiens.
oí zt&gl vov rcouQvoU Ovvrobautvot.
À: Zvvalog "Póótog. 44oí0vagyog Saptog. Z4z0AÀOYt0g yeuuécons. -yríyovog yoauuottxóg. "dA ynouavab. 24olotvAÀot Óvo yeuuécvgau. Bon9og. l'suivog. zfióovog. Zióvuog Kvíótog. Egovoo3évyc. "Eouurmog. Evaívevog. Zivov. 'HAi0cQog ovotxóg. OaAgc. [x- 7zagyoc Bu9vvog. Koavnc. IIvogoc Mayvng. Ioguevíoxog yoau- 5 uevixóg. Zulv9nc. Tiuó3eog |— 23].
A*: L[moÀAc?Log yooauuarixog. 2doíovvAAog uéyog. 2doiorvAAog puxoóc. 2oíoragyog yoouuovuxóc. 2doioroqavgc. LdAétavógoc -ivwAóg. J4Aébavógog Eqéotog. íÓvuog movnoóg. Evaívevog ®oc. "Eouuziztog zceguvarqtuxóg. KaAMuoyog Kvgnvaiog. KAso- 10 e:90v0c Tevédwog. Novurvtoc yoouuatixog. Haouevióng [— 14].
4 9aAÀAgg codex | 5 zvoog codex || 7—9 nomina AzoAAc»(0c — 4ióvuog
post Ilcousviógc scripta sunt in codice: traiecit Boehmius 'Mus. rhen. 1887
p. 3078qq. || 8 supra "4oíozaoyoc altera manus scripsit A«uz addito abbre-
viandi signo; an A«uztooc? || 10, 1 x«AA(oroatoc codex: corr Bergk "Zeitschr. f.
d. Alterthumswissenschaft' 1843 p. 926 et Meineke 'Philol. exercit. in Athen.' I (progr. Joachim. 1843) p. 23.
') Diximus de hoc codice p. 11.
122 ARATEA
Sexto vel septimo saeeulo fuit qui geometrarum nomina con- gereret agrimensorum Bobbiensium librarius, cuius codex a posses- soribus Ioanne et Sixto Arceriis Ultraieetinis hodie nuneupari assolet, in bibliotheeam Guelferbitanam delatus. Areeriani excerpta per- purgavit in 'Gromatieis veteribus" a. 1852 editis p. 251 adn. Lach- mannus, Hauptius "Opusc. III p.360 eum indiee A composuit verissime. Publieata correctaque a Lachmanno adscribimus:
fiunt n XXXII. geometra. Pyrrus magnus (leg. Magnes) arestyllydes (leg. Arrstylli. duo). aollontus fyrrus seo- metra im afro (leg. -Arafo) dixi! princuprum stum (i. e. tsiud) a iovem (immo ex Zove) :ncipiamus falsum dicit. quoniam ex ovem non ad rovem ordinamus (i. e. quo- niam a love, mom ex love ordiamur) euclydis siculus arismetica scribsit. Tres laciniae inter se primo obtutu conglutinatae censebuntur, quarum primae praefixum erat '/Ewn? numero XXX/7 geometra(e» (ita enim supplendum esse censemus, quia Pyrrhus Aristylli Apol- lonius — Pergaeus, reete ut putat Hauptius — erant geometrae) aut, si minus numerus XXXII ad 'zeomefra(e) , sed ad antecedentia quaedam ab Arceriani librario praetermissa trahendus videbitur, solummodo 'zzome£ra(e) . Posterior ratio eum sit aliquanto diffi- cilior, haee reficimus distinctis eclogae portiuneulis: Fiunt numero XXXIII geometra(ey. Pyrrhus Magnes, Aristyllt duo, Apollonius. Pyrrhus geometra 'in Arato! [dixit] brincipyum. istud 'ex Jove incipiamus falsum dicit, quoniam a. Jove, mon ex Jove ordiamur. Euclides Siculus ' Arithmethica! scripsit. 1 et 2 mentione Pyrrhi cohaerent, neque a geometris dissoeciandus Euclides Sieulus est, qui et ipse inter agrimensores codice Ar- ceriano ecomprehensos habetur p.3768qq. Lachm. Vehementer vero dolemus, quod geometrarum indicem incompletum scriba reli- quisse videtur, ae nisi noyo oblato exemplo genuinam illius formam cognosci posse desperamus. Certe hine proeul habenda sunt 'nomina agrimensorum in Demonstratione artis geometricae' p. 403 Laehm. enumerata, latina maxime, etsi Euclides Siculus et hie apparet. lam vide: Pyrrhus Aristylli duo Apollonius (inverso ordine, quod easu aecidisse dixeris) in A ita oceurrunt: Jiépooc IMceyvgc* oí-
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 128
OrvÀÀAoL Óvo yecuétoau IzcoAÀdYLoc yeuuéconc. 'Geometrae' signi- fieatio deest in Pyrrho, deest Pyrrhi de suppositieio Arati prooe- mio iudicium, prorsus deest Euclides. Ergo id quidem dispicimus, indiei A affinem esse Arceriani eclogam, sed rem divinando posse confici negamus.
Deineeps catalogum B adponimus. Quem ordinem ille secutus esset cum ante hos decem annos fugisset nos, recte interim Boehmius l. e. p. 308 has distribuit eolumnas:*?)
B o£ zteoi v0U z0Àov ovvraGavcec.
1. A4 xo0AAÀ6- 2. l'euivog 9. Evaívevog — 4. Koatnc Ócpoc 5. 2doíovvAAoc 6. 4Li60ovog 7. Mnavódorog 8. Zqvódorog 9. ZvvaÀog 10. Zíóvuog X 11. Zqvóówgoc 12. Ilvoooc 13. 24oíovagyog 14. 4t00cgog — 15. 'HygouavaS 16. IIoguevíoxog 17. AMsmoAÀw- 18. Evówgog — 19. Osóócpoc 20. Suív39qc vyLOG 21. -4vzíyovog 22. '"Egavo- 28. OaAnc 24. TiuoStog G3évng 25. Bón9oc 26. Eouwvzog 27. Lwa0yoG — óuob slxoc. ínta. Modo ne dextrorsum legas, sicuti fecit codicis seriba, sed deorsum, ultro patescit ordine litterarum nisi semel in 8 et 7 trans- ponendis non violato archetypum processisse. Immerito de titulo B oí zcegi vov zt0Àov OvvvaSíoavreg nos olim dubitasse et esse ex 'touyrov in À quoque 'z:6àov restituendum Wilamowitzius edixit recte in "Antigono Carystio p. 339, etsi 'zregi. rov zró4ov quid Bibi vellet ne ille quidem declaravit. Opperiremur 'zrégà vov zóÀcv , Si de polaribus mundi terminis agitur scriptumque ita ceteroquin deprehendimus nece rationem extricamus probabilem, eur quis de septentrionali' potissimum 'polo qui memoriae prodi- derint examine instituto seligere voluerit. His missis vidimus z:0Àov esse posse horologium: verum de horologio omnes istos exposuisse quis a se impetrabit ut eredat? Alia et rectior ratio artis Pseudoeudoxeae praefatione acrosticha monstratur ( Notices et extraits des manuscrits de la bibliothéque impériale' Parisiis a. 1865 vol. XVIII 2 p. 46):
?) De codicis scripturis ac de mutationibus a nobis factis diximus ' Herm'. l c. Quae quoniam hodieque retinendae videntur, nihil iterari praeplacuit.
124 : ARATEA
"Ev voe OcíEn aot ixuaSeiv Goquijv
'Yuiv zóàov Góvra&iv iv Beoyei Àoyq
dove rijoóe rÉyvQc &ióévat gag; tegl.
Ovóslg y4p oru ivóero yvoune, ovq
Zévov qaveiroi, vQjÓ' tà» Évvj xaAüg.
'O uiv ovígoc ucíc iori, yotuuo 0^ Tu£po.
t'Yuiv aor9uóv 0 icov Éyeu và yoduuaca
Teig juégetgiv, Gg Gyer uéyog xoovoc,
"Evwaóoiov Bgoroict ziegíodóv v^ Eye
Xpóvoc Óiouxv aOrépoY yraoplouara.
Nixq Óà voUrov ovÓOsig Érepov, aAÀ' aei
"Hae và stávra 6g TO aUtÓ Óv GvéAÓm 0 ygovoc. Inlustravit aerostiehi sententiam reete perceptam ita fere editor Francogallus: "Dicit seriptor, singulos versus esse menses, singulas litteras dies. Atque re vera 12 sunt versus, quorum unusquisque 30 litteras continet, ultimus 35, elisas si adsumpseris. Quibus computatis annus solaris (uéyeg yooóvoc) efficitur 12 mensium, 365 dierum'. Subneetitur disputationi astronomieae parapegmatis frag- mentum, quod Calendariis Gemini et Ptolemaei maxime aequi- parari possit, iteratum a Waehsmuthio post Lydi *Ostenta" p. 273 sqq. "Caeli igitur 'eompositionem' aerostichi seriptor zcoAov Góvra&w intellexit nee defeeit a vetusta quadam huius vocabuli significatione : zOAov yap oi maAatol ovy (Gc oi vecrEQoi Gnueló» vt xal zÉpag afovoc, aAAa T0 srepuéyoy cav (sehol. in Aristoph. 'Av. 179 p. 214, 32 Dind.)") Animadvertere licet haec non ex omni parte recte esse dieta: zóAoc antiquis" quoque (etsi ultra saeeulum quin- tum nobis ut vocem persequeremur non contigit) et punetum polare et caelum erat et aliud insuper. "Testimoniis abundamus assidua lectione a nobis eonquisitis, unde proferemus potissima, ne discrimen quoddam ignoretur: quo fit, ut duo exemplorum quasi genera distin- guas. Aeschylus Prometh. v. 429sq. de Atlante óc «iiv vzcépoxov GÓ£voc «goatatóv yaàc ovoavióv ve zt6À0Y vu tOtc ozo0vevaler. Euri- pides "Orest. v. 1683sqq. de Apolline £yo 0 'EAévrv Zqvóc ueAaSootc ;mtAago Aoapzcouv taro ztóAov é&avocac, Ion. v.1168 de tela varia
3j Macrobius *Saturn.' 117, 9 Cornificius arbitratur Apollinem nominatum (70 TOU &v&AmOAsiv, i. e. quia infra circuitum mundi, quem Graeci TO0ÀO0r appellant, impeiu latus ad ortus refertur, Patet ex scholio Aristophaneo guem ad circuitum pertinere. Cf. p. 128?*,
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 125
vmeg9e Óà J4oxrog ovoéqovo ovgoia yovornost zóÀq^), ' Chrysipp-' fr. 839. 10—11 N*. za à" ax' ai9«sgíov fÀAa0tóvra yovüg slg oi- gdvtov zz&Atv vÀO€' z0Àov, 'Pirith. fr. 594 .. ó/óvuoí v^ "oxvoi Toig wxvztÀavoig ztveQvyUY Quraig vÓv lLrÀavteiov qoovgovot "zóÀov, Epigr. 2 (Athen. II p. 61 B — I p. 265 Bergk.) « vóv eyngarov 7:0Ào0» al9égoc, "Hàue, véuvov. Alexis fr. 261 K. de mensa cibos portanti vzegrqavuog óLovoa vov» Qoo» Aomag, vÓ TOU 7t0ÀOv TOU rzavtOc TuuOqalotov' óztavrt ivrv voxei yag ày rovcty xcaÀa, iyJvc Eguqot, Otévoeye vovrcv Oxogzíog, vréqauvev Qu» 5nuívoua rovc &G0régQog: ubi 0 zóAoc universus mundi globus subauditur ex earum rerum quae insunt enumeratione, 2ut0qaíguov globus dimidiatus, cuius figuram Pisces Haedi Scorpius ceteris eibariis inserti simulabant. Probe ita olim Schoemannus noster, cuius perpetuam nos recolimus memoriam, interpretatus est^); miri- fice nune labitur Kockius, cum Gerytadis Aristophanei versiculum p. 13 a nobis propositum explanaturus, qui est de horologio, quattuor ista poetarum exempla congerit toto ut aiunt caelo distantia FCG I p. 431. Porro Timotheum fr. 13 B. ov «' « vóv ài :tóàov ov- gó»to» AauzQoig axviot iue faÀAov et ignotum Alexandrinum adducimus ab O. Sehneidero post Callimachum (II p. 728) e tenebris protractum, qui ut detritum inde ab Homero adiectivum &ocegóe«c effügeret?) z:0Àq eorgoxírcvt confinxit egregie"). Simili dietione Duris utitur (Ath. XII p. 535 F): zó óà zàv o móAog évvqavro XovcoUvg &OTépoc Eywv xol và Óc0exoa Lqgóio in paludamento De- metrii Oppugnatoris (idem eodem teste yivouévov vov zfuunvotov A 92vqow Pygaqero ixi vo) wgo0xqvlov ni vig oixovuérgg oyot- uevoc). Pseudoeudoxum p. 123 exhibuimus. Quibus latini quidam
5) De maiore Ursa sermonem esse, ut per se probabile est, ita con- firmatur eo, quod ea est. super Orionem. | Quare z0A0q non slella est, quae sic dicitur, infimiaa ad caudam minoris Ursae, sed caelum ad circulum polarem(?), et ovgàia dictum $ro ovoav. G. Hermannus in 'Ionis' editione p. XIX.
5) Aeschylus gefesselter Prometheus' p. 305, ubi pauca de vocis zr020c significatu conlecta invenies.
*) Eadem de causa Theocritus in ' Heraclisco' v. 17 fecit dg ovgavóv doroa gépovta.
" Ad *Comam' Callimachi sine causa idonea revocavit O. Schneiderus. Monstravit idem crebram illius epitheti memoriam in carminibus infimae ae- tatis. Mxvg aotgoyitov 'Argonauticorum' Orphicorum scriptor ausus est v. 513 Abel.
ONE
126 L ARATEA IRIM
aecensendi et poetae (Accius, Augustei)") et prosae orationis serip- tores"). Inter seriores Graecos commemorandi Dionysius Periegeta '"), saec. II p. Chr. poeta, v. 236 ;rgGror 0? yoaujujot zróAov Óteue- vorjoavro uu qoacaauevor AoEóv Ogóuov ,eAloro, eantor Isiaeus"), Sibyllistae'*), Orphiei'), Manetho'), Nonnus"). Ex prosaicis Lu- eianum ') afferimus, Pausaniam "), Pseudoapollodorum '*), sive ipsos seu auetores ignotos, Stephanum ( Apotelesm. p. 18a 22 Usener.).
3) Attius "Achill. fr. XXII Ribb, 2ervade 2ohwm, splendida mundi sidera binis continuis picti spoliis. Hor." Carm.' I 28, 4 aerias temptasse domos animo- que rotundum fercurrisse polum, ll 28, 43 cras vel atra nube folum pater occupato vel sole puro, 'Epod. 17, 1 olo deripere lunam vocibus possim meis. Vergilius "Aen." III v. 585. V v. 721. C. L L. V1537.
*) De Seneca infra dicetur. Ammianus (alios de industria mittimus) XXV 10,2 Maximiani sfafua Caesaris, guae locata est im vestibulo regiae, amisit repente sphaeram aeream formatam im speciem poli, quam gestabat. Rem imperatores romani a diadochis, diadochi à Persarum regibus mutuati sunt. Cf. Lajarde "Comptes rendus de l'acad. des inscriptions" 1835 p.10 et Sittl in Annal. philol, Fleckeis. suppl. 1885 p. 43,
1?) Idem Dionysius voce Pythagorea zoógjoc abstinuit pro mundo. Cf. Naekii splendidam de isto termino disputationem 'Opusc.' I p. 24. |
!) Epigr. graec. ed. Kaibel p. 438 v.31 zeli avpoévtov AGuorv moAov &yrropa qalvona xóxAov dg nóÀAov s(O)vsoxov.
1?) Ex, gr. I v. 12. II v. 40,
3)'Hymn. 27,4. 34,16 et 19. 83,7. 'Argon'. v. 503. 'Hierostol' v. 7 p. 213 Abel,
M) T v. 2771 (p. 92 Did.) z Kepgosaoe uéoov zxóAov &pgqifisBaoa zt.
! Schoemannus ad Nonnum recte quidem quaesituros relegavit, sed diversa ipse confudit. I v. 177 &ig vorov £x gogéao Amev mxóAlov dg móÀov Fory de polis meridionali et septentrionali sermo lit, non de caelo. I v. 145 zo4og &n- t&Govogc quo tendat adiectivo proditur. At I v. 240 x«l zó4oc éopapctygot de caelo est. Cetera missa facimus.
5| *Charon. c. 4. p. 495: (Atlas) rov xoAov «vrov tic ov qégsu, avégav nuüc &xevrec. Scriptor Astrologiae' Luciaueae c. 15 p. 367: (Icarus) £g z0Aor a£pütig tq vo éiémtos r5c cÀg9nigc. Paulus Silentiarius ' Anth. Pal. IX 782 quae de horologio procudit: vdmc. d'xsAloto taAavtevovat zeAgvOovo, £g T0A0v &x yelnc uxtwv Éptuiaauevor: polum septentrionalem spectant.
S) VI 19,5 Zye ubv zóÀov Gvey0usvov vxo "ArAuvroc (thesaurus Epi- damniorum), II 10, 5 zezol»yter: ó& (Venus Canachi Sicyone) ix r$ yovoou zl &Aéqevroc, qépovaa £nl vg xsqaAg noàov xrA'. Of. p. 1338q.
'5) II 5, 11, 118q. "rac £z yc xaraDtic v& pijAa rov xtoAov dreóéGaro, De Atlante caelum sustentante usurpari zo4oc solet, cf. p. 124 et adn. 16 et 17.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 127
Seposuimus philosophos. Pythagorei'?), Plato), Aristoteles, Epicurus?) vocem zrcó4og de caelo evitabant. Stoici vero in duas partes discessisse videntur. Neque enim in Chrysippeis Gerckii zt0Àog invenimus sed ovoovóg semper (cf. fr. 17), verum habet Cleanthes Assius in hymno in Iovem (II p. XVIII Wachsm.) ovóé v0 yíyvevat Egyov énl xyJovi 000 Óíyo, Óoiuov, ovre xov alOéguov Seiov zóàÀov ovrt i»k zóvrtq. Quamquam magni facimus quod ne Cleanthes quidem definitionis ope nudare vocem generaliorem voluit. Ace constitit in isto more Seneca stoicus '"Epistul. XVIII 4 Iovem Cleantheum ita affatus: dwc, o parens ceisique dominator foi. Idem '"Thyest'. v. 490 cur micant stellae folo flammaeque servant debitum mundo decus, "Phaedr. v. 1092 PAaefkonta currus devio excussit bolo, v. 603. quacunque siderer poli tn garte fulges (Ariadne). Imbutus Stoieorum quoque placitis ' Axiochi pseudoplatoniei seriptor e. 12 p. 371 A: uera vr» vov GOwporoc Àvoiv vi)v Wvynv eig vOóv GÓnÀov xcci» vóztoY xoavrà vT)Y UztÓy6LOY oixnouv, ev 5j BacíAsta IIAovrovog ovy qvvc v)c voU Zióg ovàüs, &r6 vc uiv ygc éyovogc và uécoa vov xóOuov, rov Ób xóAov Óvroc 0gouipoeL0ovc , ov vÓ uà» fvegov Tuioqaígiov 9«ol ÉAayov oi ov- pavLoL, vO Ó£ fregov oi vréveg2«v?) (didicisse se dieit Gobryas magus ex Hyperboreorum tabulis aeneis Deli positis)?). Ad cuius
:) Plato *Tim'. p. 28 B c» 'Epinomis' Philippi p. 977 B, qui Philolai sententiam amplectitur: Zeller I5 p. 440, Praetorius in *Tirocinio phil. Bonn'. p. 4 8qq.
?*0) Cf. inferius p. 128.
*!) Deest terminus etiam apud Lucretium.
?3) Vix credideris zz04ov isto loco ad caeli punctum septentrionale relatum esse & Stephaniani Thesauri editoribus s. v.
*3) Axiochus post saeculum a. Chr. IV ortus esse summo criticorum con- sensu iure iudicatur. Quibus novum addimus argumentum e libelli exitu de- promptum, simul ut temporis notam accuratiorem nanciscamur. Gobryam magum illa Socrates secum communicasse dicit. Avum enim Gobryae iussu Xerxi$ dum bellum Graeciae infert, Delum postquam occupasset, e tabellis quibus- dam aeneis, quas ex Hyperboreorum terra attulissent Opis et Hecaerge, cogno- visse animam ad inferos in alterum caeli (rov 040v) semicirculum degressam in ius vocari. Quod quomodo fieret, secundum Orphicorum rationem illum accurate enarrasse. Mirum tamen illud scriptor, ut est consilii artisque inops admodum, declarare omisit, qui explicaretur quod ante barbari adventum tabellae istae in media Graeciae luce positae ac graece scriptae Graecorum nulli inno- tuerunt: ita enim apertum est voluisse narrationis compositorem. Maulto igitur
128 ARATEA
formam loquendi proxime Pseudoheraelitus stoieus aecedit, quem a recentiorum licentia vindieamus 'Allegoriarum Homericarum' e, 45: 5 ve Jor vi5S obx GÀÀo vt Onuaivet zÀ)jY rÓ Gqetpotióic 0Àov vOU vrÓlov Oyruc, ubi invitis codicibus Sehowius et Galeus xóguov pro sz0Aov reponebant, obstante tamen Mehlero editore novissimo.
Tantum de caelo. Ad aliam zroAov significationem transimus. y5v Óà vooqóv uiv ruerégav, iLAouévgv Ob mépi vOv Óià savrÓC zóAov rerauévov, qUAoxo xol OÓruiovoyov voxróc rt xol nufocc iunyaviaro Plato loco celeberrimo "Tim. p. 40 B, quem egregie nuper Zellerus explanavit ( Abh. der Berl. Akad. 1888 p. 1337). Vides z0Aov Platoni esse axem mundi, quasi vov ztoAotrro.") Aliter philosophus in 'Cratylo' p. 405 C: .. or; v0. « aquaívet zoAAayoU TÓ ÓuoU, xci ivravÓo vüv ÓpoU zóAQotv xal s6Ql vÓY ovQavóv (ovg à) wóAovg xaAoUGt) xci zregl vüv iv vy, (pO; aguovíav (ij) Or) gvuqpovía xaAcirat), ort vara savra, uc qaau ol xouwUiol. scegli uovouxv xal &grgovouíav (Pythagorae dieit sectatores, Zeller "Philosophie der Griechen' I* p. 4298sqq.), «guovíg vtvi zoAeizat CAsi: mole; BT) aua mavra.. iriororei 0b obrog 0 Seg vjj &g-
imprudentius hic quam qui sepuleretis tabellas veris historiis refertas sese eruisse simulabant (Hercher in Fleckeisenii "Annal. philol. suppl. I p. 12, Rohde 'Griech. Roman' p.252). Vide nunc celebre Euhemeri inventum de Panchaea insula et ipsa sacra: Oceano indico finitima ac de columna deorum historiam Aegyptiorum lingua scriptam continenti, quam sese ipsum imperante Cassandro cum in ista regione navigaret appulsum lectitasse gloriabatur (Sieroka 'De Euhemero' p.12): male quod interpretem babet in 'Axiochi' fabula, id ipsum concedes optime procedere apud Euhemerum, quem vel inter philosophos erant qui probarent (cf. Hartfelder "Mus. rhen. 1881 p. 234). Respexit etiam Persaeus stoicus (Diels' Doxogr.' 544^), Hinc ad Euhemeri exemplum Axiochus compositus esse arguitur non ante annum -1- 290 (Sieroka p. 29), idque Athenis, si in hanc sententiam convertere singularem urbis cognitionem licebit. Cum his coeunt perbene, quae Wilamowitzius in Antigono ' p. 294^ et Susemihlius "Hist. litt. alex,' I p. 21** (contra Bureschium 'Stud. Lips. IX 1887 p. 98qq.) obtulerunt. Rationes Axiochi philosophicas e Platonis Epicuri Stoicorum lectione confusas optime inlustravit P. Corssenus ' Mus. rhen,' 1881 p. 516sqq. Posidonii llspi név9ovg' exemplo, tametsi Axiochi scriptori nulla cum Posidonio affi- nitas (Gercke in '"Tirocinio phil. Bonn. p. 31). De Aeschinis Axiocho ultra C. Fr. Hermannum ('Aeschin. Socr. rel'. p. 20) aegre proceditur.
?4| Cf. Macrobius 'Saturn'. I 17, 9 (supra p. 124*), qui Platonis "Timaeo p. 40 C inlustratur. *Timaeum' spectat Hesychius s. v. móAoc] . . &&ov,. Per- peram M. Schmidtius rettulit ad Aeschyli Prometheum (p. 124),
II. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 129
uovíg óuoroAov ovca (B7, «avra coniecit Ast) savra xal xovà S:eotg xal xov' av9guzovg. Is locus mendo inquinatur, eum nemo unquam astronomus^) eaelum 'polos nec dixerit nec ulla ratione dieere possit, si quid sapimus. Platoni o6 pro ove reddendum esse censemus in poetis praesertim, verum etiam in iis scriptoribus, qui semotius dicendi genus neque exeolunt neque affectant, bene memores talia leetitari: 'Il. XI v. 757 zévogg v^ QAev(ng xoi Z4Aeuslov EvJ9a xoAdvo xéxAgvot, Pind. "Nem. IX v. 41 (Helorus) Ey 9' "do£ag ógov àyJQgwztot xaAéo.c,, Sophocles "Trachin. v. 636 (Malis) Z£»9' 'EAAavwv ayogoi IIvAaviOec xAéovrat i. e. ubi Pylaea quae appellantur coneilia sunt, Plato ipse in 'Phaedone' ec. 57 p. 107 C aAÀa vóÓe y , Eq, « àvÓpec, Óíxaiov ÓtavonOTvat, Ori, &Uveg ?) Vuyr) a9avazoc, éuueAeiag Or, Ócivat ovy oig vov ygovov zovcvov uóvoy, iy (9 xaAovuev v0 Uv, aAA vro vo ztavróc. Quae versus Empedoclis de sanguine mentis origine in memoriam revo- cant: oíuazog ày rceAayeoot ve9pauuévn avvuDogóvroc, vy. ve vónua pàALovo xexAi0xezaL avOouzro.0wv^ aluo yàg av9guzcoug regrxag- Óió» àv. vónua (Stob. "Ecl. I p. 424 ex Porphyrio: Ubi zvxAL- oxevoL post Heerenium Wachsmuthius induxit invitis librariis, in- vito etiam Meinekio, qui verbum xvxAíoxero, prorsus insolens eoniectando proereari vetuit FCG II p. 18. Nec respuit eandem strueturam Xenopho in 'Oeconomico IV 6 (II p. 149 Sch.) z vrac &ua Ov»ayo» (rex) zcAi]v vovg év vaig axgomoó&sotr, ty9oa ài) «O GvÀAAoyoc» xaA&irat, vovg uiv auqi rr» éavrov otxnaw avcóg éqooc xzrÀ. neque Hipparehus astronomus, unde p. 77,15 adscripsimus
35) Inter poetas conatus est Valerius Flaccus in Argonauticis' I v. 6168qq. procellam describens: Vasto pariter ruit igneus aether cum tonitru jiceoque fremit nox omnia caelo. Excussi sanibus remi conversaque frontem $u$pis in obliquum resonos latus accipit ictus ... Qui tum Minyis trepidantibus horror, cum jpicei fulsere poli pavidamque coruscae ante ratem cecidere faces!
Sentimus tamen facile, quid inter Platonis locum intersit et Valerium: ille
secundum lectionem traditam loqueretur, quasi z02o. vulgaris esset astrono-
morum de caelo terminus, hic non sine licentia poetae concessa a duobus
punctis sibi oppositis totum caeli globum significavit. Cavendum igitur est
quam maxime, ne ad tuendam codicum Platonicorum auctoritatem Valerio abutaris. Philolog. Untersuchunzen XII. 9
130 ARATEA
ovÓR uv vovv. tOrLY 6izceiy, 011 voUG i Tuov Asyouévovc àctépac cl vv zv00uv. Éxeivog &ri vOv yovavoyv rí9now. Alterum Hip- parehi loeum p. 74, 40 invenies. Denique qui peculiaribus ob- leetari assolet Pausaniam aliis missis meminimus in isto genere per esse multum. lam Platoni emendando vel emendato potius sataetum erit.") Of. p. 137.
Aliquid indagavimus, nec tamen satis. Platonem indagavimus duplici (ut primo visum est adspectu) signifieatione vocem zróAog et de axe et de polis axem terminantibus usurpasse. Quod nee primus nee solus Plato fecit sed physieae euiusdam vel quorundam doctrinae obsecutus. Anaxagoram primum eonferimus Hippolyt. 'Philo- sophum. 8, 10 ( Doxogr. p. 563): vovg Óé uevafiaivovrag agrégag uei pun qua: aqaLAouévovg ylveaDat éx vjc xuvijaeug 00 ztóAOv. Septentrionalem polum loc loco designari mero eaptus errore Dielesius p. 806 adnotavit. Vetaret vel singularis numerus nune cogitari de polis, vetant moveri polos astronomi antiqui "), vetat ipse quem adseripsit Dielesius quasi adiutorem Epieurus Epiphan. "Adv. haeres. (III 2, 9 p. 589 Diels) za 0à oA« aq' éaveov xuei- oat xai Ói' éavrov iy aj a egtdevijaet v0U zt ÀoU xot cav dovQu»|, ac Q7tÓ TOU dpaxovrottóo)c Ur, và sávro éAavveoDai scvebuaroc.
26) Haec postquam ipsi non sine labore undique comportavimus, R. Ungeri doctus nos amicus admonuit'Paradox. Theb. p. 304—307. Auxit ille Wytten- bachii ad Platonis Phaedonem 1. c. (p. 285) conlecta tanta optimorum exem- plorum copia, ut sollertiam viri admireris. Ne comicis quidem illa structura neque in lyricis partibus (Cratin. Archil' fr. 7 K.) neque in senariis displicuit (cf, p. 137). Transiit etiam in Romanorum prosam orationem (velut in Livium et Plinium, cf. W. Schulzium 'Quaest. epic. p. 286). Lucem inde impeditis quibusdam locis Üngerus attulit. Quae non iteraremus, nisi mira constantia emendantis auxilio editores novissimi resisterent. Liv. VIII 19, 4 aedes fuere im Palatio eius, gua Flacci prata diruto aedificio fublicatogue solo appellata : qua Ungerus, quae codices et Madvigius. Plin. N. H' VII 195 pu£eos Danaus ex Aegypto advectus in Graeciam, qua vocabatur Argos Dipsion: qua Unpgerus, quae codices et Detlefsenus. Serv. Verg. Aen. XII v. 412 p. 612 Thilo: cf. cap. V. [Madvigius *Emend. Liv.' p. 462.]
7) Senecam 'Phaedr. v. 961 non veremur ob pluralem ut quis advocet: cursusque vagos rapis astrorum celerique polos cardine versas. Varro apud Gell. lll. 10 duos »inimos (circulos), gui axem extimum tangunt, x0AOvG af- pellari dixit, sed eos in sphaera quae xguxorty vocatur propler brevitatem nom inesse, Hinc lineam circularem Scbaubachius ( Geschichte der griech. Astr. p. 135 sq.) conclusit perperum 'z04o»' primitus fuisse. ldem Varro 'De lingua latina VIl 14 M.: 2o/us graecum; id significat circum caeli.
p ——3 B
IL DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 131
Seelusimus interpolamentum: vov 0Acv sive vov xoouov pars est eaelum (z0Aoc), eaeli partieulae quodammodo astra affixa illie pleraque, nee dixeris nisi inepte totum mundum moveri, dum cir- euitus et quasi involucrum mundi et astra cireumeursant. ÁAxem potius, ni fallimur, eum Anaxagora et Platone Epicurus dicere voluit. Idem vero Anaxagoras borealem quoque polum prorsus ut Plato (p. 128) suo nomine appellavit Laert. Diog. II 9, 5: ze à G0rQa xar ágyàc uy SoÀotiÓuc iveyónivat (placet Anaxagorae), (0UTE xarà XOQvQ)v vrjG ync vv del qavegóv elvat zóAov* vortgov 02 vQv ÉyxÀusiv Àaffiv*). Sive Anaxagoras sive Plato sive alius neseio quis Testamenti" Orphici compilatorem, similia ut fingeret, adduxit (Aristobul. in Eusebii "Praep. ev. XIII 12, 5 v. 25): xal ogaípnc vnu aug a9óva eG rrdpurfAlen xvxAovegéc y év lou, xarà Ób oqéregov xvudaxa.
xvwÓaS dens sive eardo masculus est, ut architecti loquuntur, globi et axis terminus. Ergo xera& xvcexac oqaiga rztouréÀAtct. Àc dixit sie Sextus 'Adv. math. X 93 oí y&g egi voig xvcOohtw siAoUvuEvat oqcipat xal oi seguOLvoUuevot aEovec (et alia) xiveivat péy, éy () Óé lave vóztQq xvveivot et 50 (xarà xvxAogoputuxtv. xiv gi) ó x&gauerxóc tQoxóc Orgéqperat xol T, oqaiga volc xvc)aEt ztegtÜLvEeIrat" cGabUrtG Ób xal (oi) aEoveg xal rà viuscava.
Tria. quinto ante Chr. saeculo zróAoc indieabat, eaeli globum, axem, axi terminos. Haee duo certe Ionum sunt, primum illud quo referatur haereri potest; Atheniensibus extrinseeus adlatum
?5) *Dox.' p. 563 avíuove di yiveatai AemruvOUuEvOV tOU &épog vxo TOU nAlov zal tav xxu alvo zxpO0c TOY mO0AÀOY vxoycopoUvtov xai c&noqQtpo- pévor (placet Anaxagorae). Hoc loco septentrionalem polum dici intellegitur e fr. 19 syllogae Schaubachianae. Dixit etiam Democritus. Inter cuius mathe- matica scripta noni rettulit Qvpavoygaqiyv Peoypagigv HoAoygeqigr '"Axrvoygeqpin», inter physica Kosuo)yo«géz» (Laert, Diog. IX 7, 41—4$). Monstrant. ceteri tituli, lloAoypeqigv de poli septentrionalis vel de utriusque poli situ fuisse. Hinc pendet de epistula pseudodemocritea iudicium p. 305 Lor cse uda Hercheri: ém5jA9sg 5uiv, «c "umoxpettc, wc Iaeper]yó cy
- érvyyávousv db m£pl xoouov duxOécioc xcl moÀoyQaqinc, fr. t€ COTtpoY
&vyyouqovrrec. Cf. p. 128. Certe aberravit Schoemannus l. c.: 4wcA
in sich móAoc bei allen álteren Schriftstellern immer nur vom Himmel | gesagt.
Quod in nummis recentioris notae philosophi physici (Anaxagoras, Pytha- Eoras) zóAor manu tenent, cave in vocis historia explicanda ne abutaris (Sittl 'Anmal. philol, Fleckeis. 1885 p. 44).
U*
e
192 iH | ARATEA 9 d EE
esse longe veri simillimum. Quarta accessit heliotropii significatio p.13sq., quae item erevit apud lones. Quod instrumentum per Milesios ^) ex Assyria in Graecorum continentem pervenit Herod. IL 109 :óAov uiv yào xol ywuova xai v& ÓvoÓsxa uépsa EC fuégge maga BafhjAuviov ÉucSov oi "EAAgvsc (Ideler figi I p. 234). "
Subsistamus parumper. Primum enim Epinomis Pauipis Opuntii astronomi p. 956 B desiderat commentariolum. Enumeratis oeto eaeli potentiis Sole Luna fixorum siderum ordine quinque planetis Philippus subicit: raírac Ór rc«Gec xai robrovg vovg Ev voabrGuOLY &iré cUrOUG lÓvrac eire qepouévovo &y Oyruagt ztopeve- 0Sar vaírQy unóclg &ÀAwg szoré vouícy závrowv vuv, OG 0b uiv Stoí slotv avrdw, oi Ó' ob ... s Qvvec Ob Ór) avrog Aéyouév ré xal quier aÜEAqobg r^ elvat xai £y aóeAqaic uoígotg xol viuac azt00r0cpev. ur, Tip by éviavróv, vq) OR urvo, roic Ób jure viva uoipay rürr(uEYv uie rivà yoóvov, £v «q) OueEégyeroat vOv GbTOD ztüÀA0v, SvvaztortÀcv xoGuov, 0v Frabe Aóyog 0 saüvrov ÓDeuraroc ógaró». Interpretes szró4ov lineam. eirenlarem esse contendunt de- fieiente quod poseimus astronomorum usu et patrocinio. Seeun- dum seriptoris morem «/:6oo»» exspectares?^). Consulto Philippus vocem zróAÀog etiam de caelo declinabat, ut philosophorum plurimi atque etiam astronomi, velut Eudoxus Aratus Hipparehus, alii.
Adneetimus APOLLONIUM Rhodium 'Argon'. III v. 161—163:
donus dà zóÀot avéyovat xagnva ovpécv fupcr, xopvqal y9ovóc, fxí v^ acoSeíc néAwG zpuTQOiv bgeDOeran axvívegGur.
losoyera, Laurentianus, igeóJerar recentiores codices fortasse ex eonieetura. Quibus obtemperandum censemus Merkelii muta- tionem £ozíÓóevar aspernati, quae in hoe nexu ne intellegi quidem potest. Nam £oeíóe! utique exspeetares et obiectum requireres, quemadmodum ipse Apollonius IV v, 113 exhibet immerito ab editore subsidio vocatus 4 zrolv euaAÓUvry (qoc rovc) 9ngcv
3! ÜoÀhvenisse' fertur Anaximander Laert. Diog. I1 1, 3. Suid. s. v. "veg.
?» P, 952 BE, 983 C, 984 E, 9586 B, 987 B, 990 BC. Plato "Legg. IV p.716 A. Cleanthes II p. X Wachsm. (— Clem. Alex. Strom. V p. 674, 11) «vrixQuc mÀQztgov ràv iMu0V zxaAELU £v yao raic avaroAaic &peldo v t&g «vydc Olóv nAxGGtw vOv xOGLOY tlg tv Évuguo»iOv 7tOptlav tO quu eye (Laert. Diog. VII 1, 144)
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 183
grífov vÓà xoi oÓujv S9qocínv, Aevxgouv ioxiuyaoa Bolo, scilicet ozígov 102 oÓuvjv?'). et Cleanthes (cf. p. 132?'). At quid dicat poeta pereontamur. Nam nec de caelo nec de caeli punctis cogitari potest. Quodsi aliquid in Apollonio tentandum est, globosa sum- morum montium cacumina contendimus attingi ?). Cuius interpreta- tionis haee tria argumenta proferimus. (1) Hesych. s. v. zo2oc] . . xvxAog' xai vO0:t0g xogvq"mc xvxAotiÓnc. Seripsit vozoc Henrieus Stephanus et Sehwenckii consensum nanctus est rectissime, quoniam certam collis formam lexicographus indieare voluit. Hine IIóAoc ovoualouevov ycoíov ad Tanagram unde nomen habuerit intelle- gitur (Paus. IX" 20, 3)?). (2) Caput humanum a forma — rotunda nimirum — 70Aog audiebat Poll. IL 38. (3) zc04ov, i. e. globum, statuae gestabant Fortunae ex. gr. apud Smyrnaeos?', Minervae ex. gr. apud Erythraeos?) et Ilienses*).
3!) TIT v. 823. IV v. 885. 981 al. Aratus v. 1107 cuvol sivoóto. naiGovouw &osidouevot xegataguv docet, quid sit Zoríóso9el vivi. Ceterum nihil nisi Merckeli interpretationem coniecturae ab ipso propositae redarguere voluimus. Quam qui retinendam censet Wilamowitzius égeíóseo9a. ita accipit, ut "niti primis radiis solem in duobus illis fastigiis' censeat.
33) Simplicius aliquanto Dionysius, qui multa habet ex Apollonio, v. 150 uécoai à* Év9c xol Év9a Ovo avéyovo. xoAdvai xtA) —
93) éyrav9a "Ariavta xadqusvov moàvnoayuoveiv t& t& vn yov qaot xal rà ovod»ie. Quae qui de Atlante primus finxit, z04ov caelum esse signi- ficavit.
94) Paus. IV 30, 6. Pacuvius fr. inc. XIV Ribb. Fortunae zo4ov ex fonte graeco describit: Fortunam insanam esse et caecam qt brutam perhibent pAilo- Soph: saxoque instare in globoso praedicant volubilei.
35 Paus. IX 5,9. Schol. Il. VI v. 92, ubi zxoAw codices ABT, zi20v Eustathius. 104o» emendavit O. Jahnius.
36) Furtwaengler in Roscheri Lexico s. v. I p 690. Mittimus alia multa, velut de Venere; suppetit ampla quaerendi materia. Perdigna res etiam post Lajardium et Eduardum Gerhard (Prodromus mythol. Kunsterklárung' p. 68qq.), quam per artis et litterarum monumenta persequaris. Tantum dispicimus, antiquos non idem ac recentiores de 'polo' statuarum sensisse. "2er Polos, den die ephestsche Góttin auf Marmorbildern als bilderreiche Scheibe unter der Thurmkrone zw zeigen pflegt, erscheint gleichgeformt auf Münstypen ebenfalls mit der TÀhurmkrone oder. mit. dem Modius .. Aber auch als eine Kugel, wie auf Ammons- und Saturnuskópfen ( Anm. 46) .. kommt der zum Hauptschmucke gewordene Polos vor, so über dem Doppeimond der samischen Here. P.24" 'Wie der Polos in den regelmássigen Kunstgebrauch, nament- Ach der Marmorwe: ke, als Stephane übergegangen ist, so findet er sich auch an dem ephesischen und áhnlichen Idolen meist verándert, bald in Aalb-
134 ARATEA L*ypnt un
Antrum solare signifieare Apollonius videtur montium contagio effeetum?). Et Merkelio rectius olim Valerius Flaceus 'Argon. IV v. 90—97 in Apollonii sententiam sese insinuavit commentarii for- tasse auxilio), quamquam scholia nune quidem deficiunt, auxitque exaggerando: Interea magni iamiam subeuntibus astris Oceani genitale caput Titania. frenis antra sonant; Sol auricomts urgentibus Horrs multifidum iubar ef bis seno sidere fextam loricam induitur ; ligat hanc qui nubila contra balleus undantem var(iat mortalibus arcum. Inde super lerras et eoi cornua montis - emicuit fraxilque diem candentibus undis?) Diutius in ARISTOPHANE immorandum est. Faeit is Upupam et Pithetaerum, eum rerum humanarum taedio oppressus in montis fastigium avibus habitatum aegre erepsisset, de condenda urbe ita sermocinantes 'Av. v. 173—192: EII. xoíav à' av olícaiuey 0pviOeg ztóAtv; Il. &Àp9ec; c Oxoircrov &lQn«og Émoc, 175 BA£wov xaze. EI. xai 05 BAézee. 11. BAéze vov ava. EI. BAézc. I. s«egíaye vov vo&ynAov. EIL vr día, azoAavgoua, ví 0, el ÓvaoTQaqnoouat; II. elóéc v:; EIL v&c veqéÀag ye xai vÓv obQavOv. II. ovy obrog ovv Óizov 'oriv ogviOwuv zólog;
-
zirbliger Form oder im Mondespestalt! etc. Vides misceri inter se a Ger- bhardo quae prorsus diversa sunt. Oblocutus est in quibusdam Schwenckius "Etymol. mythol. Andeutungen' p. 81— 89.
7 Endymionis, qui Solis instar habendus est, cavernam Latmiam apte conferes,
3$ Ed, Schwartz *De Dion. Scyt. p. 348qq.
?) A veriloquii periculo nos retinemus. Errarunt G. Curtius' Griech. Etym.'* p. 410 cáras Gang Bewegung, auch der Gestirne, vergleicht sich mit noÀ0c et J, Schmidt 'K. Z'. XXV p. 138, postquam r£AAo et z£ic ad eandem quam Curtius stirpem reduxit: Der Zusammenhang beider Síppen wird namentlich durch die abgesehen von dem werschiedenen Tempus vollstándire Synony- mitát von zt &guttAA0uÉve v évicvtav und gt£guinAouévoev éviavtov bei Homer klar. At moàÀog non cursum nec zcAzw currere significat. Esse audimus qui zZog et xvxAoc voces eodem redigant adsumpta reduplicatione. Gauderemus, id si fieri posset. Videant tamen ipsi.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATOLOGO. 135
180 — EH. zóàÀoc; vívo 190zt0v; II. «07:690. ekztot vig tÓ:c0G.
0t, Ób ztoAeivoL 10010 xai ÓtégyesaL
&7ztavra OLG vOUTOU, xaÁcivaL voy :tÓAOG.
id. 2/23 ./ - ' / ) € :
qv» Ó oixíoQgve rovro xai Qgaón9 amat,
ix vo0U z0Àov vovTOv xexÀrjGeraL rtÓALG. 185 vgvr àgbev OvO9gorwv uiy GOnteg mayor»,
ro)g Ó' av Seo)g ànoAtire Aug Mul.
EII. xóg; II. iv uéoq ónzov3ev ajo iov. yc.
eL9^ dome vueig, n» iévou BovAcueSa
IIv9o60e, Bouovovg Óíoóov aivovueSa, 190 ovrug, 0vav Jucwotv ovOgwrcor Óeoic,
q» Lu) qógov géowo0iv bui» oi 3eoí,
TOY ungiov vnv xvicav ov Ótaqoroere. Interpres antiquus, euius verba p. 124 adsceripsimus, zcóAo» expli- cavit «ó zegiéyov v6 Gmav. Nec videtur Kockius, modo senten- tiam eius haud ita manifesto declaratam perspiciamus, dissentire velle*). At quid? Avium zóàoc si medius est inter eaelum (oc- ogovó» v.178)") et tellurem, si conspici inde non modo nubes possunt sed superior caeli regio: quo tandem ratiocinandi arti- ficio, ne fraudem dicamus, caelum ipsum esse 0gví2w» zróAov con- tendunt? Immo diversus a caelo, diversus a terra. Suspexit Upupa in altum, despexit deorsum, nubes observavit ac caeli circuitum, tanquam in observatorio eonlocata: ovy oórog ov» OQmov 'o-w 0pví9wv xóAog; Particulam ovv intendas: 'quae cum ita observita- veris, non hoe avium certe — observatorium' . Poseit hoc neces- sario sententiae decursus. Suadet vero etiam dicendi usus Aristo- phaneus. Etenim duobus praeterea locis z£040» exstare apud comi- eum animadvertimus p. 13 et utrobique heliotropium vel observa- torium Metonis significare in Colono forensi erectum, quo «oxozrovot T&à uerénoga vavrl xoi và zÀayia vavtí. Quid? quod in alia "Avium' scena Aristophanes apertius etiam quam factum est hoe loco instrumenti Metoniani non sine cavillatione reminiscitur, cum novam avium urbem in sublimi dimensurum ipsum Metonem intro-
49) c 0ÀA0q von zéAso9ai, voAsio9«. (?), locus ubi aves versantur. Vom Himmel Aesch. Prom. 430 oUgaviov móAÀov. Eurip. Erechth. 6 (? An Chrysipp.? cf. p. 125). Item fallitur vel Schoemannus p. 205 et lexicographi (cf. Passowium 8. v. z0207).
4!) Cf. etiam v. 264, 551, 843 8qq., 1234.
—HEESHEIN,
a.
48B o ARATEA c4 Mw n
dueit 6» older '"EZAGc yo KoLovóc") Quae omnia superius satis explanata esse speramus. Sed ultimus nondum scrupulus exemptus. Aristophanem alibi '/ zóAoc' de instrumento dixisse Achilles ad- notavit (p. 13), et ita Lucianus attieissans 'Lexiph. e. 4: xai y&o ó yw dxiatec viv scóÀov (Ideler 'Chronol/ I p. 233)". Quid in tanta grammaticae discordia faciemus? Miseendo lusisse comicus videtur, qui ;zó4ov observatorium esse vellet, ut vero 'eireuli', ubi aves cireulantur, significationem ludibundus efficeret pellucentem: hoe articulo maseulo, copulatione et sententiis illud facile asse- eutus est. Cf. p. 133.
Attamen statim intra econtiguorum versuum fines in devia ae diserepantia adeo ineidit oratio, si modo credimus codicibus et vetusto qui omnia eadem iam habuit enarratori. Nam seiseitanti Upupae, quid tandem ;róAoc sit, Pithetaerus respondet quasi nihil nisi 'eaelum' hoc ipso vocabulo vel 'eaeli pars' subindiearetur. Nam -cózt0c :t0Aovuevoc quorsus alio spectat, quam ad eaelum rotans? An ad heliotropium vel observatorium? At illud neutiquam moAsivou! In. eodieum seriptura «xai Ótégyevat Gcevra Ota roUtO» senarii vitium ut effugeret Bergkius genetivum rovrov ex scholio recepit") de sententia seeurus. Sine dubio Bergkius ad ultima ea respexit, quae v. 188—192 et v. 557 subiciuntur, nec cepisse tamen videtur quam illa essent ipso veriloquio de quo agitur aliena ae perabsurda neque facile ferenda. Genuinum esse «rovro» paene erederes ob sententiam 'quia hoc rotatur et omnia permeat, prop- terea vocatur zróAoc et eogitavisse quamvis perverse seriptorem de aere omnia implente ob v. 187 al. Res ütut est; dietionis eon- sensu €eodieum, non criticorum opera male sedula, propositae 'vi- tium immane' subiungimus postremo. Soloecum esse v. 180 «(grep &izoL *ic Optime Cobetus monuit "Variarum lectionum" p. 112 et
^) Nihil attinet persequi, quomodo poeta Diogenis Apolloniatae placita suis Ipsius festive inventis immiscuerit. Viam in hac quaestione Dielesius com- mentatione de Leucippo et Democrito scripta patefecit, qua nihil nos hoc in genere novimus praeclarius (' Verhandlungen der XXXV. Versammlung deutscher Philologen in Stettin' 1881 p. 106sqq.). Cf. p. 138**, Blaydesianae cditiunculae palude nihil expiscaberis.
*3) Extra Atticam 0 zróAoc dicebatur de instrumento (cf. p. 13). E Pollucis Vlit0ü descriptione semiglobum nanciscimur.
^4) (üA0c) wg «vroU t£ zt&QutoAovu£vov zal Ói cvrov zutvcov £gyou£var. Ex cetera scholii eruditione grammaticum bonae antiquitatis latere putares.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 137
reponi haud cunetanter iussit «wozceo && Aéyouwc. Sed prohibenda ab hoc corpuseulo omnis secandi violentia. Quid.igitur? Inter- pretamentumne tenemus in numeros iambicos 180—182, vel 181 et 182 tantummodo ^), coactum idque eo consilio, ut obscuritas loci 8i posset veriloquii quasi face diseuteretur? 'Fae z;:64o» de ob- servatorio et de circulo legenti fabulam vel agenti ignotum fuisse — ac facile potuit —: ad explicandi nugas ab usitatiore caeli signifieatu petitas delabi debuit. Athenienses nullo ipsi egebant interprete. Qui si verendum erat ut facetias istas caperent facile, poetam talia non eredimus adseiturum fuisse. gitur illi quidem rem ceperunt e vestigio ut res alias nonnullas in 'Avibus lepi- dissimas sed quae non modo recentioribus^) sed iam antiquis enarra- toribus multum negotii facesserent. Audimus, at haeremus inere- duli. Nam ad v. 184 «éx vo? :0Aov vovrov xexÀmoevan st0Àtg», oppositio, i. e. v. 182 «xaAeiva, vOv zt0Àog», flagitatur nec careri responso v. 180 sqq. oblato potest, cum interrogatio insit versui 179. Itaque tertiam quoque vocis zró2og notionem 'eaeli' Aristo- phanes adscivit in ipsa varietate inter paucos facetus. Conferas v. 1000 sqq. inferius adscriptos.
Sed nondum finita de Aristophane quaestio. Restant v. 183— 184:
1» Ó' oixíaqve vovro xoi qgaig9 arat, ix vO0U 7tóÀOv TOUTOV XxExÀmOttaL 7t0ALG.
Upupae interest non quo ad urbis nomen modo, sed quo ad ipsam urbem perventura sit. Proinde in posteriore versiculo eandem eonstruendi agnoscimus audaciam quam fusius p. 129 traetavimus, et vertendum esse arbitramur 'ex orbe urbs quae nominatur fiet . Sed haee in transeursu. Deinde poeta in vocum ;cóAug et zc0Aog assonantium similitudine iocatur, verum imprudenter nequaquam ^).
43 Voluit ita Cobetus l. c. et Meinekius in editione. — Tuetur Wilamo- witzius verba «wozt9g simo. ric» exemplis nonnullis, ut Eur. "Andr. v. 929.
*& V. 670 0ggov à Lys. vov zovaóv, oonxto noagUÉ£vog (luscinia quae in $&tenam prodiit) a Kockio cum Iliade II v. 872 comparatur: óg xel yovoóv yov zx0AsuOvó is», gott xovog (Antimachus). Demiratur Pithetaerus non quod aliquid aurei gestat avicula, sed quod tantum. Ergo lJao9évog pro aurea Minervae Virginis statua dictum accipiendum esse dubitanter coniectatur in Prelleri *Mythologia' I* p. 197 !.
*"') Stoici mundum (xoouov) cum hominum urbe conferre amabant: cf. Diels *Dox.' p. 464 et L. Cohn ad Philonis Alexandrini libellum *De opificio mundi' 54, 9 p. 82.
^ -
138 ARATEA
Cireulare enim spatium antiquorum urbibus eonguetum, ipsae Athenae rgoyottÓcic. Ac Meto cum prodiisset regulis metiendi instruetus, ut futuram avium urbem per regiones — quid pollicetur v. 1000 8qq. ?
«bríxa yàg &5o iori "rv idéav Ühoc
xara nyuyéa iid di vigoa3elc ov» bye
vÜY XGYO0Y , Gy»(0Jtv rOUVTOY|l TÓY XcUuztUAOY
iv9eig Orofiryv — puarvS94vec; IH. ov uavSàvo.
óg9q uerQnac xavovt nooorcóe(c, iva
ó XUxÁOG yévnvat got vevQdyovog, xay poves yop, qégovaat à ocv ele avri» 60oí
009al mpüg avrÓ TO uéGov, DO7cpo Ü GOrÉpoc
«vtov xvxAotepoUc Ovroc 0pSel zevrayr
axvivec &moAausteooty. — I. &v9ouroc Oahjc*).
E
Tandem unde profecti sumus reversi titulum oí zcegi r00 zr0A0v gGvyrüEiavrec ex usu vocis stoieo de caeli scriptoribus intellegimus. Quam sententiam fortiter alterum par indicum adiuvat vel invietam potius reddit. Alterius (D) eommonefecit Dielesius, cum Diodori stoiei Alexandrini memoriam resuscitaret in 'Doxographis', ut
*5) Super saxorum fastigio ac solitudine, medio fere in aere (v. 1217), Nephelococcygiam suam Aristophanes probe quiete feliciter victuris recepta- culum locavit. &ar. ric A0yoc r&v cott&v voleiw dvoeuftetoic £n) xétocuic Bimo- nides fr. 58 B, ógéev ntuelsro, tovc d' &p« A«ovg slg avcqv PÜti maüvrac éAlumave zamrelvovrüc Virgo Aratea v. 127. Ergo simile illud fabulae Aristo- phaneae quasi elementum.ante poetae tempora per Graecorum ora divulgatum fuisse cognoscitur. — Ceterum Simonidis corrupit orationem Bergkius, qui post Àoyog inseruit zxoré contiguorum verborum depravatione seductus (Clem. 'Strom.' IV p. 585 P.): voy ÓÉ tuv Ssov (Soir: corr. Bergkius) yopov (Wilamowitzius: xaigo» codices) &yvóv Gupéntuw^ ovdb mxcvtov Bàegaooic Sverov Fcontoc, Q xE Lj dasióvuoc idpcc £vdóUsv uoÀg Veg v' Éc &Gxpov dvdoelac. Sensit Grafius *Stud, Lips. VIII p. 49 in ultimis Hesiodi imitationem *Opp.' v. 291 et recte Simonidi dixit Virtutem in montibus etiamtunc habitare. Itaque tentamus zéírp«iG OUvÓÉ tuv e nfrQcic vvv dé Quv. Negavit Aoyoc Simonideus, partim ile faciens cum Hesiodo partim discrepans, Virtutem inter homines habitare aut in caelo: in montibus versari. — Breviter monemus in transcursu, de avium natura et vivendi ratione ante Aristophanem egisse Diogenem Apolloniatam (rovc d& OpriSeg crenvtiv ubv xa9«aoóv, qoi db Ouolav Éysww roig (yv: ztÀ. Cf. Chr. Petersen "Hippocratis nomine quae circumferuntur scripta ad temp. rat. disp. I p. 33 [Hamb. 1839]. P. 136*1,
IIl. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 139
tamen tollere verborum depravationem nequiret. Exstat indiculus in Crameri 'Aneedotis Oxoniensibus' III p. 413 ex scholiis in Ba- silii ^IIeoi yevécewug" orationem Baroccianis (85 fol. 118) descriptus. Alterum (C) ex Achillis vita Aratea p. 55 Westermanni iam pridem
'Herm'. XVI adsumpsimus p. 386. Catalogos componimus.
C inuevevyuévoc Ó. avzq (Arato) lygag va Ootwóueva, v6 rcogev- doxuum9 vaL zavrag x^ l4ga- tov. xol yag Evóoboc ó K»i- 3 010g Éyoawye Qawóueva xal 4asog ó Mayvgc (ovyi Ó 'Eo- uL0»&eUc, &ÀÀ' OÓpwvvuogc aÀAÀoG "acq cQ "Eoutovet), xai Egouuc-
D
oi zegl EvOobov xoi [mmopyov xol 4di60wgov vOv JdAebavÓpéc uaS9quarwxol zc:0Àov | GUvraSuY émgoyuorevcavro xal 1aooc (ovy 0 'Eoutovevc, «ÀAÀ' frepoc) xal Egavoo9évnc ó yonuuovixóc xoi Mérwv 0 yeouéronc.
1 e£vóétiov codex: corr Cramer |
toc xai Hynouava£ xai Ioioro- ! peync ó Bvlavrtog xoi GÀAoL zoÀÀoL, &» xol IIvoAeuotog ué- u»xqvaL ó Bocile)g "Iótoqvéoty ovtUg" «nmáv9' '"Hygoiavas xoi "Eouemog (và) xov' ot9onv I$ re(gea xal ztoAÀol vavvo vo qat- voueva BíBAou éyravéS evco» xvÀ.
3 x0Aov ovvta&w ex artis pseudoeu- doxeae acrosticho (supra p. 124) cor- rexi: émAsvoavro oiov codex | 4 xai 4&cog corr Cramer: íxéAeog codex || 5 ovx codex.
12 titulum iniuria in suspicionem vo- cavit Robertus 'Catast'. p. 221.
Duo concludimus, (1) Oa:vouevo et IlóAov ovvraóSiw esse de eodem argumento accipienda, (2) efferendi Arati gratia olim: in certam quandam Arati vitam indicis exemplum fragmentis C et D communoe inductum fuisse. Hoc assecuti etiam secundae apud Westermannum vitae Arateae (p. 57) eatalogum E, quamquam una Hipparchi mentione similitudo continetur, ad eundem biographum revocare non haesitamus^?). Animadvertas enim et in rationem ducas non
59) Vitarum Arati scriptores iam Naekius (Opusc.' I p. 13!!) cum iudice AA* comparavit, ut tamen prorsus de eclogae utilitate aberraret ac iure a Meinekio «Anal. Alex.' p. 241 8qq. castigaretur. Novit indicem (ex eodem quo ceteri vitarum scriptores fonte) etiam Theo mathematicus, cuius tertiam vitam esse apud Westermannum ex codice Ambrosiano demonstravimus ' Anal. Erat.'
140 Lu d ARATEA -. l'a 4 ul minus quattuor nomina in A* reperiri stellulis a nobis. notata:
E: zoÀÀol yàg xci dioi Datvópeva Üygotiar. xal d Kici-
. Orparoc * xai Su Ivi * vai A iEavügoc Ó "Egéaioc * xai 4. é&avógoc ó Jvxalrrg xal Mvaxgéa xal deii- nídwgog xai Turagyog xal &Aio. zoÀÀol. &ÀÀ 6 VITTTT z&yrov ÀauztQóréQov -dgavog EyoowWv. à
| dà vel ovv coni Westermann || 1,2 xitondt i codices: corr Bergk et
Meineke, 4&coc ó Máyrgc male coni Nauck ' Aristoph." p. 283 | 2 ó pro zi male coni M. Schmidt.
p. 958. Comimemorato enim Callimachi epigrammate haec scripsit Theo: z0AA0! dk uet! avtór Éyévovro deiwvousva yodwavetc xal ovdtuuzc cioUvtet qpov- tídoc.
Genuinus fere eorum 'qui de caelo seripserunt' latereulus, certe plenior etsi vix totus etiamnune, ex AA*BCDE Lentes hie recuperatur (vide p. 141 et 142).
CDE ex vita Arati saeculo p. Chr. tertio (quo fuit Achilles) anteriore provenisse ut manifestum, ita eave in exemplorum AA*B arehetypum id transferas, quamvis AA* 'Isagogae Arateae falso Eratostheni vel Hipparcho tributae adhaereat et posuerint ita etiam Vietorius in Hipparehi et Achillis editione Florentina et Petavius in Uranologio Parisino. Nihil enim. huie dandum ordini esse ostendit index B post Phaenomena Gemiui conloeatus: quem eun- dem ordinem in proeedosi operis 'De doetrina temporum" volumini tertio inserta idem adsumpsit Petavius. Sie effectum est, ut errati cuiusdam Zelleriani, quod alios in communionem traxit, origo ae fons intellegatur 'seholium Geminianum' illum indicem dicentis (Philos. graee. IIL 1? p. 46). Momentum vero scriptorum de fastis catalogus faeit in eodiee Vaticano statim post B adiunctus, quem Herm. XVI p. 389 nos primi promulgavimus, additis anni com- putationibus excellens:
KANONOUPAOOI. | zE6 S4 € Evxryuovr GAuenoc Mdool(Auvapiog. rE& di Óü 4oícrapyog CZapuog. vie Óc UD HagvAwwioc. c£& Oy" € Xuóírwv. cE&€ Óp o0 ...
| supplevi | '» aut p' enotavi | 2 X«,uoc scripsi: e«fivoc codex | 9j numerus (ut praecedentes) corruptus, exitus mutilus.
141
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO.
1 it
$osgom], fc. (gg —) 9o:go"L gc
Sheam e | Sheamax oc Shoamx cc 5oxoja3mOD]] 9] | 5oxaornno04 50oxojismÓDII] |q So00aIT c1 Sha4pog 3000a]J Qc Sha»0x t 541»04 6] SoXOÓpxx] ! 3oXO»rr] c M LG S0aaqGT "EE SI 2TY»6 OYPO LI e |. $0xi1020 30009o01YH. 9 amahz cT 50134)0328 € 20134704 TT Soaanmoóy e Soxanm!lóg 97 Soxin"mOg er $ox11»1h004 (9 5a36002008 G 5ha36901203 Cc 3ha36902»0 ZI Sonapyip oI 30:0j4W S$omnapy/ TI 50109p0)p 9 3021000P QI Soamh[ c 904173] 6 Soglog occ 5oglhog gs Soyya19)Óp. q 120237l34 0ap MM SnaplAH, "| Spa»1l.tH , c1 S»a»ly. c | | 30a04)14F. IC S0x1aDrn»04 S0404)24, t | 5Somuvvoxy. Li Slt023r10024. So1am vox y. e | | 50X0219)0 y, et Somoz SoX0219)0y. r4 | 2ovniip. 6 So190q. Sovpnaiy. | 3 | q | g | Y
SnHdYuDolg ILVHV
— €———
WILNVEVINAS (VNHWONIV4 255) XOVOII AOL IdHII 1O
gs af E Na prd cir
10
ARATEA
— —-— &- Lr
142
À A* A044. 0vL0G yoauuarixco AolórvÀAALog uéyac ApíarvALoc puxQco Aplaragyoc yoaupuatuxoc Aptóroqargc
AA£&aróooc AiroAogc AAcGarópooc Eg éotoc Aióvuoc xoryooc Evaíverog Ertpoc "KEouimxog xtQixetitixoOG KaAguayoc Kvprnvaiogc KitóGtQarog Tevéótoc INovunviog yoaupariuxoG Ilegusvióyg (— 14).
pnm o —Ó M ————— p— p————— - u— EE — —— ————
ARATI BrIoGRAPHUS
15 Mouroqgürge ó
BvEavrioc | 3 MA Eavópog o Eq.i6105 | ] KAifocgtrQarogz 1 Ax0AA00000c | 14 /uóopoc 3 4du0ócoog ó :1Ac- 18 Evóopoc savdoetc
8 Zivóóoroc | | 11 Zivóóopoc | |19 6s0ó0g9oc 7 Miyvóóorogc 1 Evóosoc Kvibioc | |. EvóozZoc | (— 27) |2 A&G0c ó Mayvgc| 4 AGooc | (— 5).,6 Mérov ó yto- |4 AAitavógog o uérgne (— 6). Avxafrgec D Araxgéor |6 Apreuióoooz (— T).
- o—
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 143
EucTrEMO et PmiLiPPUS, saeculi quarti astronomi et fastorum eorreetores, non modo inter praecipuos vetusti parapegmatis Gemi- niani (Blass. p. 7)**^) et Ptolemaei 'Apparentiarum' auctores habentur (Waechsmuth. Lydus De ostentis p. LI. 173), sed accuratius de illis haec idem exposuit Geminus p. 37 D Pet.: yívevat ov» ó &- avróc xor avrovc (Euctemonem, Philippum, Callippum) 4eoo» $e xai € ivveaxatóexazc». | APOLLINARIUS et Arati scholiis innotuit?!) et ab Achille appellatur?). BABYLONIUS, qui nomine caret, cum proximo canonographo vix sociandus (fuerunt multi per illa saecula astrologi Babylonii), sociandus vero fortasse SODINON eum 'Sudine', cuius mentionem inieeit XVI p. 739 Strabo; Eor, 0à xai vo» Xaà- Ünícev vOv a0rQovouuxoy yéyy msc ... uéuvgyvoat Ó3 xol vov avügo» ivíov oí ua9quatixoi, xo9azso Kiónvà ve xol Nafovota- vov xai Zovóívov. Sudines iste Pergami apud Attalum I vates erat publicus ?).
Enumeratis CaNoNoGRAPHIS duae in codice subsequuntur notulae de zonarum numero et de terrae apud Aratum magnitudine Herm. XVI p. 389 adn. editae a nobis, deinde hoe excerptum:
Ot. OVt€ xolÀn 7) yi, 0G Zfquóxourog, ovre zAavelo, og "dvaba- yógoag, GÀÀ, c etonvat, oqpatgosuiünc. — vó Óà uéyeSoc (uépoc codex) rüjc yüc, ec EoorocSérvoc, ovadíov uvguadwv x& xal Ó.
59) Demonstravit Boeckhius "Ueber die vierjáhrigen Sonnenkreise' p. 25 ante Hipparchum et Dositheum exeunte saeculo a. Chr. III illud compositum. esse calendarium: ergo cur ipsi Hipparcho adsignaverit Th. Mommsenus ( Chron. rom.'* p. 5775) ignoramus. Citantur his fastis: Meto Euctemo Democritus Eu- doxus Callippus Dositbeus. De Ptolemaei 'Apparentiis' vide infra. Recurrunt in papyro artis Pseudoeudoxeae saeculo a. Chr. altero ineunte confectae Eu- ctemo Democritus Eudoxus Callippus. Similem Pliniani parapegmatis (N. H.' XVIII 312) ex Varrone hausti laterculum tractavit Boehme 'De Theophrasteis quae feruntur IJeol ogutíwv excerptis' Halis 1884 p. 71 et alia nonnulla ex deserto hoc litterarum campo petita explicavit haud inutiliter. Quamquam de opusculo illo *Theophrasteo' ita argumentatur, ut in summa rei graviter dis- sentiendum videatur. Cf. caput ultimum.
51) Schol. ad v. 1051 et 1068 ex Diosemiarum commentario. Diels'Doxogr.' p. 18.
53) P. 139 D éxgayuattvoavto 65 x0AÀol xttl éxAsiysoc rcov xavà énvà xAluata, egnQ Qpolov ó AnoAMvaQuoc IlroAsuotog "Inncgyoc. Diels 'Dox. p. 18 similes catalogos de suo addidisse Achillem censet, velut p. 136 A.
53) Oder in Susemihlii Hist. litt. alex.' I p. 861 sq.
et
1ü
144 Uis d | ARATEA e F4 wa MI
Ubi de globosa terrae forma dietum sit, celat eodex: nihilo secius constare rem largieris, dummodo haee tecum pensitaveris. Sub finem vitae seeundae Arateae absoluto astronomorum indieulo, quem traetavimus p. 140, in universum nonnulla de Arati cosmographia adnexa sunt, quae in duas de figura et ambitu terrae obser- vátiones, ut faetum in istis notulis videmus, terminantur: — Mya ÓP xai Thy ynv oqaigoeidovc oruetor ráBiy Énéyeiv móc üAov vOv xóGuoYv &xívyrÓv v€ b»doyetv, "TTE oradíoy uvoutóu» x& xcl B'(iudiee Eratosthene). - ! ma Tenemus igitur ex integriore vitae Arateae exemplo ciem "- » codieem Vaticanum esse perlata). Quorsum haec? Latereuli meminimus GEOGRAPHORUM, qui iei
tabellam. modo propositam non absone reponitur, duobus locis
traditi: ^)
AGATHEMERUS 'Geogr. gr. min. ScHoL. in Drowvs. PERIEG.
| Il. p. 471. "Geogr. gr. min. 1L 428. víveg sgortQov iv srivayi viv olxovuériv. Eyoaav ;
zdvaSiuavóooc 0 IMiAngioc, exov- — srgc roc d vatiuc poc,
ovnc GaÀew, sQuroc róAumGE
ziv oixovuévyny év zcívaxt yoauiat
ue óv 'Exaraioc ó Minotoc, devrepoc IMiArotoc "Exavaioc,
avo sroÀvzAcyyc, Oupxoífhugev
(UTE DJavjiOÓ T ver vÓ ztpayua"
'"EAÀdwwoc yàg 0 4éofhog, &vio
ztoAviauQ, aztÀcgiqG zcap£duxe
vv iovooíav.
vo deis rra Mito" dii | sqq. legit haec item in scholiorum 10 zwri&vc: corr Creuzer. Íronte Eustathius II p. 84 Bernh.
$4 Ceterum codex quoque Baroccianus, e cuius fol. 118 (supra p. 139) Cramerus edidit D, fol. 122 de immobilitate terrae" A, O.' III p. 413 haec habet: Uv ynv czivicov &py Hegusvidgc 0 'EXeatuc (xal) Zevoqavgg 0 KoAoqovioc. Sequuntur Platonis Aristotelis Stoicorum Stratonis rob qvoixov praecepta. Possunt etiam haec ex vita (et isagoga) Aratea provenisse ut excerpta in E.
*| Ex Artemidoro Ephesio haec hausta censet Muellenhoffius ' Deutsche Altertumskunde* 1* p. 254. De re cf. Max C. P. Schmidt *Zur Geschiche der geographischen Litteratur der Griechen und Hoemer' (Berolini 1887) p. 12 8q.
10
^4 JI P
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO.
nmÀsiova ix vov 'Exazalov ueca- yoanwVagc zcepírcAovy &yoawe». éipc fnuóxgirog xoi EvOolog xal &ÀÀoi vtvig yüc zegtó0ovg 55 xai ztegírzAovc ércgayuavevoavto. oí uày ovv zaàAotol v?» oixov- uévqv Eypoqov ovgoyysÀnv, uéonv 0? xeiG9'o. T)» 'EAÀdÓo, xol vab- Tic Zfelgovg* vóv ougaàóv yag 3 fyeuv Ti)G rg. mocvocg Óà zuuoxguroc, moAv- tteLQoc &vijo, OvveiÓey, ÓvL mpo- wyxne desi» $ yp, vuióAtov vÓ uijxoc cov zcAatovc Eyovoa (0vvn- 5 vege rovro xol Zixolagyog Ó "t£QLTCG TIT UXÓG)* Evóobog Óà vÓ u5jxog OucAovv T0U 7CÀOTOUG' 0 Óà '"Egaro09évQc mÀsiov vov 3 OurcAov: Koargc 0à og vuwxvxALov: "vmegyog 0? vgaoztLoeióy: GÀÀoL ovgoetón: Iloostów»tog àà 0 ovouxóg ogev- 35$ jovoetÓr; xai eGózA«rOv arcó vtov &lg flogoav, avevrv Óà zvgnc &o xai Óvgiv, v& :sQ0G evgoy à óuog zÀarviégav và mQog vuv Ivóvxajv.
38 mAatvteoa: corr C. Müllerus.
145
voívoc zfuuóxgurog, Gaàov (9?) 15 ua9qv)e, véragroc EvOoEoc.
[4 ). - » ovtoL uéy OrQoyyvAociÓr £yga-
Ua», 20 Zuóxorvoc mpounkn, 25 30 Koaroc QutxoxAto», CIxrcagyoc) vgazteLoecóy,
GÀÀoL Ó? ovgociór. 35
19 o£ post ovro. delevi || 31 suppl Bernhardy 'Dionys. Perieg. I p. 977 | 35 &vgot(ó: corr C. Müllerus conlato Strabone p. 112.
Conloeatur seholiorum index post vitam Dionysii, ut vel inde quaedam eum 'Caeli' vel "Phaenomenorum' scriptoribus necessitudo
aperiatur.
Ecce novum exemplum! Tertullianus De anima c. 46 (I p. 376 Reiff.) xevelan£urz inquit €7 honores et ingentia per quietem, prae- sZantur et medelae, produntur et furía, conferuntur et thesauri. Exemplis enumeratis pergit: Quar auiem comenlatores et
Philolog. Untersuchungen XII.
10
146 | ARATEA
affirmatores in hanc rem! Arlemon Antiphon Straton .Philo- chorus Eptcharmus Serapion Cratippus |et] Dionysius Ahodrus Hermipfus, fofa saeculi lifferatura! Solum, si forte, ridebo, qui se existimavit Bersuasurum, quod frior omnibus Saturnus sommniarit; nisi si et prior omnibus vixit. Aristoteles. Zgnosce ridenti. Ceterum Epicharmus etiam. summum apicem. inter disinaltones sommtiits exluli! cum Philochoro Atheniensi. Nam ef oraculis hoc genus stipatus est orbis, ut -Amphiarai afud Oropum, Amphilochi apud Mallum, Sarpedonts im. Troade, Trophonii im Boeotia, Mops: in. Cilicia, Hermionae in. Mace- donia, Pasiphaae im Lacomica. Cetera cum suis et originibus et ritibus et relatoribus, cum omni deinceps historia somniorum HrnwrPPUS Zerylensis quimione volumuimum sathatissime ex- hibebi. Ineognitum hoe Berytii iacet seriptum haud contemnen- dum, postquam operarum errato in C. Muelleri FHG III p. 35* "Philo pro Hermipbus impressum est"). Minutatim omnia non praestamus, verum pleraque Tértullianum Hermippo, saeculi p. Chr. alterius seriptori, accepta referre perspicuum est.
Eiusmodi latereulos ex inferioris aetatis scriptoribus protraxit D. Volkmaunus (Symbola philol. Bonn. II p. 7195q9J. Halieutiei : Ath. I 13 B (vol. I p. 28 Kaib.) ovtc xci rabvgv vüv Tégviyy oxgt- Boi naÀov TY TOUtG ygonyovuévag ixÜsÓnxOvOY srOwjuara U cvyyoaupara, KaíxaAov (?) Aye vóv doyciov xol Novunvioy 1óv HoaxLeorrv, Hayxoatugv vóv 4oxaóa, IIoociduviov vóv KopívSqor xcl róv OÀLyt :rQO vucv yevüpevoy Osczievov v0v K(Aixa. r0000- tO. y&p ivevroyoutv Pmorot0tc iievrixa yeyogaqoOt. xataLo- yáünv Ó& roig Neheíxov vo? Togoéoc xol Zcuvíoov vov BvLavriov (xai jdyaSoxléovc voU roaxiov). Symposiaei: Ath. I 5 A ri
55) Artemidorus ' Onirocriticorum' I p. 2 Hercher. (ayedóv y&o oi uitx pov nud vmptogórttoor dó&av avyygaque,v antvéyzaat0c: Boviousvor zal du TOUTOU iyoUuevo il'vdoEoi Paese, el avyy paupe zevaAinorv óvtigoxgituxa, &vtlygaqa Aii ay nenobyveta qj t& xaAoOG Eloru£cva vxo tav maAcuy "we é&myraduevos 7 5 xl óALyoic TOV 7E AGLOV Ao ngoaotvtec ovx cÀmOg. yàp dno nelpac &AÀ' evrocytÜutGovrtg, Omog £xacroQ avtov PÉxivEito La tiVOc, ovrog Lygaqov, zal 0i ubv ztaciv £yrvyorvteg roig vov naAciov Bulle, 0] dà ov n&cu Ewa y&g «rovc di doyeuótgta onavin vta zal Óuqiüeag- nva diéAa9rv) comprehendere — praeter Alexandri Myndii 'Onirocritica' (Oder "Mus. rhen.' 1890 p. 637 sq. Wellmann 'Herm.' 1891 p. 554) alios — Hermippum Berytium paullo antiquiorem videtur.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 147
Oeztyo)v &voygaqag zezolgyvo, &AÀoL ve xol Tiuayídac ó "Pódiog OL Érc)v Ey Évóexo BigA(oug v) xai zrAe(oct xol Novyr»tog ó 'Hoa- xÀe&uUtTTG, Ó Zfi&vyovc vo) largo uaOSqtnc, xai Maroéíag ó Ilwa- vaiog 0 zraQ(óg, xal Hyrucv ó Oact6, Óó inixAnO9tlg Oaxi, 0v vj &gxole xcouqgOóío vuàg ivravrovow. De hetaeris scriptores: Ath. XIII 567 A ob óé, o 0cogL0vo, Éy voig xazmAelo.g cvvava- gvon ... ztegupégu» à totavtl (iflila -doovoqavovc xol drcoAAo- óugov xoà Juuwvíov xal dvrupávovg, tv. 0à. l'opylov vob d3n- valov, ztávrt&y vobtov ovyycygagorcv ' IIcoi vov 4 d910vnot ératot- 0o». Phlyaeographos Hesychius in Sotadis vitam intulit hoc ordine (Suid. s. v.): Alexandrum Aetolum, Pyrrhum Milesium, Theodoram, Timocharidam, Xenarchum*^) ; Strabo XIV p. 648 Sota- dem, Alexandrum Aetolum, Lysin, Simum consociavit. Recte haec omnia iudicavit Volkmannus et ad tabulas litterarias reduxit, quales inde a Callimachi zr(voiw exstabant procedente tempore magis magisque amplificatae: velut Ath. XIV 643 E oióa óà xoi KaAMuayoy iy vQ vov IIavroóanr ovyygauuavcv! zvoxc àva- yodilavra 7tÀoxovytoztouxa ovyyoouuovo zdiyiulov xol Hyyotzumov xai Miyeofitov, &v, 0? GOaízov et VI 244 A vob Xaigegovvoc xoi 0vyygoHuo &vaygáget KaAA(uayog &y 2 vov IIovroóoazov. zívaxt ovrGG' «Óciztva OO0L EygaUjav' Xoigequv KvonBiovo. | Ambigere per se possis, utrum oí legi vov z£óAov. ovvyraGavtec ex bibliothecae catalogo an ex indice a seriptore aliquo compilato originem traxe- rint: at duplex latereuli exemplum perpendas consulto. Nam pro- duei queunt nune demum persimilia. Rei culinariae compositores Athenaeus XII p. 516 C ita recensuit:
zorro. ÓÀ vol xoi Ty» xagoxr» éRtUgov, sctol vc vig
oxevadíac oí và Owaogozvrixà ov»Oévycveg clonxaot,
IAavxóg «€ Ó 44oxgóg xoi [Mí9atog xoi) 4ovéotog 'Hoo-
xAeidaí v& Óto yévog Xvooxooto,
xai Ay xal Emaivevog [xoi 4ftorvotog, £v. 0 Hyrowvzoc)
xol Eogocí0:Qorog xal Ev9íÓnuog xai KQírwv, móc voi-
roig Óà ZréQavoc
"doyotoag Ldxéotiog A d»eoíog ZoxAng GDiLOtTiuv. | ro00U-
tovc yàg olóo yodyaovrog OWagrvtixa. Ordinem si spectas quo trium indieulorum nomina sese excipiant,
——
56) Meineke ' Anal. alex.' p. 244 8qq. 10*
148 ARATEA | ! i
non iam integra videbis omnia servata esse, quamquam non dubium est quin ad litteras singulae columnae olim dispositae fuerint. Demptis enim nominibus Mithaeci Dionysii Hegesippi vel trans- positis genuinas albi series reeuperaveris auetore Volkmanno.
Clemens Alexandrinus postquam "Strom. Ie. 16 p. 364 P. in- ventionum €opiam ad ordinem litterarum coaetam sed pluriens in- trusis alienis turbatam eongessit, ex enchiridio aliquo hos heure-
"matographos adieiendos putavit (Kremmer 'De eatalogis heure- matum, Lipsiae 1890, p. 20):
l1) Xuubei mày ov» 0 Mirvigvaiog xei OCtóqoaoroc ó "Eoéauoc Ko0weroc ve 0. Mavrwwevc,
2) Ert 1€ "Aviupávic xal 4giuoróÓnuoc xal oiootéAne,
3) ztpoG TOUTOLC Óé QiAo01égavos,
4) aAAO xai Zrpatwv 0 zegurerqtuxOc Év roig IIepi TOME reUra ioT0QnOcv.
Seriptores 'De Homeri vita ae poesi" e Tatiani addimus "Ad Graecos oratione c. 31 p. 32 Schw.: zreogi yap vjc Ounoov zcouj- G&ug yéívouc v& avrOU xal ygOvov, xaO Ov mxuagtr, ztQOTroebyngar 1) oí ztgeaóravor Ocayévnc v& 0 Pryivoc xazà Koufltonv yeyovac xai Z«noiujpgoroc 0 CtGiog xci dvríiuoayoc 0 KoAoqwrioc 'Hpo- doróc r& 0 LdiuxapvaGGgevg xol Jdiovvoioc 0 OAvvSuo06,
2) uér& Ób éxelvovc Eqopgoc ó Kvuaioc xoi GiAóyogoc Ó S nvaiog IMeyoxAtiónc ve xai XopotAéc ot steguscavmvutxzot,
3) Emewra. ygoauuovikol Znvoóooroc oisroqarno KaAAlueyog Koa- vnc EpgarocUérnc -doioragyoc -d:0AA00cpoc. Subsequuntur triper- titam seriem ad tempora ordinatam Cratetis Eratosthenis Ari- starehi Philoehori Apollodori aliorum, qui diserte non nominantur, de Homeri tempore opiniones recensae. Gemellum hoe quoque exemplum dupliei vc» 'Ileot voU zóAov Gcvvraiavzrov laterculo, alter ut adaugeatur altero, comprehensum. De bibliotheeae vero eatalogo eur cogitemus, eausa nulla"), Erunt fortasse qui conten-
9 Librorum Theophrasteorum indicem Laertianum non minus quattuor partibus constare inter se dirimendis Usenerus ostendit: quarum duae priores ad litteras ordinatae sunt, ut tamen primae tantummodo litterae habeatur ratio, tertiae ordo nullus sit, quarta denique in universum litterarum legem sectetur singillatim discordans ( Anal. Theophr. p. 13). Nihilominus patet discrimen. Nam rov 'Iltgl ro zx0Aov ovvta&avrov indiculis viri litterati consociantur, quot sive peculiari opere sive non peculiari de caelo egerint. Quod consilium à bibliothecariis libros in tabulas referentibus plane alienum.
-. — e—
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 149
dant: quod quibus argumentis demonstraturi sint opperimur curiosi.
Novum sed longius iter insistendum. Personas indice ad ordinem litterarum commemoratas percensebimus.
1. ALEXANDER ÁETOLUS, qui cum Árato Pellae apud Antigonum versabatur, z:egi vov zv0Àov egisse solummodo A* indiculo — non vita quoque Arati altera, quemadmodum dixit Meinekius in 'Ana- leetis Alexandrinis p.241 — perhibetur. Rectissime vero Nae- kium idem falli pronuntiavit Meinekius, quod Alexandri ingenium poetieum a tali argumento alienissimum fuisse eumque 'Phaeno- mena ' scripsisse se crediturum adfirmavit nunquam 'Opuse. phil. Ip. 13". Diserte enim Sextus Empirieus Adversus mathem'. VIII p.331 Bekk. vo óà owusiov oc onueiov uerà zoAAQv, (0G qaot, uóy9wv Óida0xero,, olov vÓ xarà xvfsgvyrvuxv, ov, àvéuw» iori OpÀwixÓóv xol xeuucvwv xai (rj codd.) svóíog. «o/vog Ób xol zagà voig và ovgo»ia ztQoyuarevoauévoug , xaSazceo Moatq xai ZAebavóoq vq 2divwAg. Cuius ex verbis conieias reapse Alex- andri "Phaenomena Arateis haud fuisse dissimilia. Versus viginti quattuor ex Aetoli carmine Theo Smyrnaeus adfert de stellarum errantium ordine p. 138—141 Hiller; Ephesio adsignat Pseudo- heraclitus ^Alleg. e. 12 Mehler. Fuit eum docti cederent Naekio haec Ephesii esse frustula mordicus tenenti (Meineke p. 244. 372; Hiller *Mus. rhen. XXVI p. 586). Argumenta Naekii neutiquam sufficiunt. Ergo ézéyoue».
2. ALEXANDER EPHESIUS, Lychnus cognominatus, Strabonis tempore poema condidit de caelo: Strab. XIV p. 642 (inter claros 'Ephesios est) 44) &avgoc ÓnrugQ, 0 4vUxvog mgogayogevó cis, c xal ércodavevaao xol guvéygaiev iovogíav xal Ez: xavéAumev, &y oic và v6 ovQüvia ÓLavíDero, xol vag v:teígovg yeuygaqel, xao" éxacvQ» éxÓovg zoíguo. Neglegentem hominem et non bonum poetam Cieero dicit in 'Epistulis ad Attieum' II 22. De titulo conveniri nequit. Meinekius p. 372 ex vita Arati altera p. 57 W. Qouvouevo suspicatur carmini astronomico inscriptum fuisse. Quin alium aliquem ?
.9. ALEXANDER LixcarrA, si recte appellatur, ab oppido vel vico nobis ignoto Lycaea nomen traxit). Homo obrutus oblivionis
5*) Cf. Strab. XIV p. 674 (Athenodorus Tarsensis) 0v xci Kavavitg» qaolv &7t0 xau tivOQ.
150 ARATEA !
tenebris, nec divinari potest utrum de carmine an prosae orationis opere astronomieo agatur. Verbo monemus in Hygini "Astrologia. XXI p. 63 Bunte qui de Hyadum eatasterismo dixit Alexandrum omni cognomine destitutum posse esse et Aetolum et Ephesium et Lyeaitam. Quodsi Meinekius et Robertus p. 224 ultimum in hae re praetergrediuntur, mero illud fecerunt errore.
4. ANACREONTEM a Teio poeta discernendum esse Meinekius exposuit in 'Analeetis' p. 243: *wmA: guogue' — ut Naekio p. 13" — 'semper mirabile visum est, dnfer Phaenomenon. scriptores recenseri hominem a caelestium rerum contemplatione alienis- simum, et eo quidem loco, ubi minime exspeclabas, h. e. medium inter Alexandrum Lycaitam. et. Artemidorum'.« At loeus iste vix primarius ac genuinus (cf. tabellam p. 142). Nisi omnia fallunt, eundem Hyginus Il 6 de Lyra iuxta Ingenieulum loeata versu elegiaco narrantem adlegavit. Accedit haud leve firmamentum, 'quod qua Terus Anacreo. vixit aetate neque quod Engonasim vocabant astrum neque Thesei Lyra in caelestibus signis com- memorari Botuit, de quo acute disseruit O. Muellerus ' Prol. Myth. $.201'. Haee fere Meinekius. Alexandrini aevi poetam Anaereontem et ipsi existimamus.
9. ANTIGONUS GRAMMATICUS diiungendus ab A. poeta est, etsi eonsoeiare voluit Wilamowitzius (Antigonus Carystius' p. 177 Add.) "Theriaeorum Nieandri interpres, Didymi aequalis, num hue pertineat, ignoratur (ef. indicem O. Scehneideri).
6. APOLLODORUS, Sunt qui in censum veniant tres: Apollo- dorus Babylonius, cuius compendium physieum (GQvorxrv vÉgvrv) Aetius excerpsit (Diels *"Doxographi' p. 400 et 664), Ap. stoicus Atheniensis (Diels p. 664), denique Ap. grammatiens, euius nomine iam Strabonis tempore falso inseriptus liber metrieus ferebatur "Hoi yrc' sive ' l'jc zeoíoóoc (XIV p. 677. Cf. Dielesii "De Apollo- dori Chronieis' eommentationem 'Mus. rhen. 1876 p.98qq.). Geo- graphiae et astronomiae nexum qualem veteres censuerint, ab Hip- pareho diseas Strab. I p. 7 Casaub.
7. APOLLONIUS GEOMETRA Pergaeus (suadente Hauptio l. e.) s. III exeunte non modo seriptis mathematieis sed etiam opere 'De planetarum et motu et statione confeeto gloriam consecutus est. Ptolem. "Magna Synt. p.312 Halma, Susemihl. I p. 756.
8. APOLLONIUS GRAMMATICUS vix Rhodius fuerit, etsi studiis
IIl. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 151
ille grammatieis haud minus incubuit quam poeticis. Scripsit "Iloóc Zgvóóorov fr. XI (ed. Michaelis, Halis 1875). Grammaticus erat etiam Ap. Archibii f., et grammaticus et rhetor Ap. Molo (Sehrader *Porph. I p. 126).
9. ARISTARCHUS SAMIUS celeberrimus et astronomus et rerum cae- lestium seriptor. Reliquit ille 'IIeg? ueye9«v xol aztoovnuaty 1)AÍov xai G&Àxvnc' libellum. Inter canonographos, i. e. calendariorum com- positores, ab eelogae Vaticanae auctore relatus est (supra p. 140).
10. ARISTARCHUS GRAMMATICUS Alexandrinus, disciplinae gram- maticae conditor clarissimus. Cf. caput IV fin.
11. ARISTOPHANES ByzawTIUS. 'Veróa 4gwroqgavng 0 Bv- CavvLog (in C) non dubito quin corruptela laborent, quamquam quem substituam astronomum non Kkabeo; cogitabam de Arati magisiro quem tradit vila ed. Bekk. 5. 48, 20: EvioL 0é qaot vóv Zpavov Mvooéov zovgóg yeyovéva,, "ouovoOrjgov 0é vvog ua9n- LaruxoU Ó.axovGou: sed de atria hurus viri mihi mi constat! Nauckius in 'Aristophanis Byzantii fragmentis p. 283. Egregie vir praeclarus erravit, quamvis Wachsmuthii tulit eonsensum "Mus. rhen. XX p. 456: eur quaeso librum De eaelo' vel'parte caeli" anti- quitus probe traditum demamus Aristophani?*) Versibus argumen- tum illud complexum esse Aristophanem Susemihlius arbitratur suo perieulo (Historia litt. alex. I p. 448). Tacent antiqui.
12. 13. ARISTYLLI DUO GEOMETRAE. Testes ceteri unum appel- lant Áristyllum saeculi a. Chr. III nobilem observato caelo astro- nomum: cf. Ptolem. "Magn. Synt. VII (II p. 2 Halma) Haupt Opuse. l. e. 'Anal. Erat. p. 14. Seripta pedestri sermone Plu- tarehus attingit "De Pyth. or. e. 18: ovó' aovgoAoyíav adoSovégav inoíncav oí zcegl -doíovaoyov (Samium) xoi Tiuóyaguy xol Ldoi- (rvAAov xol [m agyov xoavaAoyaÓnv yoagoyrec. In A* -4oíiovzvAAoc Miéyag et JdoíovvAAog uiuxoóg adferuntur, ut eum, qui supplendi eatalogi À gratia À* composuit, semel eredas defecisse a se ipso suaque ratione, quae nequaquam in explieando priore, sed, ut dixi- mus identidem, in augendo consistit. Cf. tres ALEXANDROS.
59) Perversa M. Schmidtius molitus est in 'Philologo' IX p. 185 "4or- 6to .... tov OÓ5octov in Vita II hallucinando. Intempestiva idem diligentia Aristophanis infimae aetatis astrologi admonuit "Anth. Planud.' p. 133 comme- morati. D. Volkmannus 'Symbol. phil.' II p. 721 "4o:0touaxov in indice novare frustra voluit pro Aristophane.
152 ARATEA
14. ARTEMIDORUS idem ae geographus saeculi a. Chr. II ex- euntis Ephesius, amplissimus 'Geographieorum' (sive leoízrov) seriptor, unde permulta Strabo, nonnulla prompsit Pausanias, alii.
15. AvrALUS Ruoprus. Fuisse eum non modo mathematieum sed etiam grammatieum ac Rhodi doeuisse in prooemio aeademico 'De Attali fragmentis Arateis' dietum est p. XIX. Arato adversus enarratores tuendo operam navabat obloquente Hippareho. Num 8toieus fuerit, obscurum etsi cogitabile.
16. BogrnRUS Sidonius, saeculi a. Chr. alterius Stoieus, Diogenis Babylonii discipulus) pluribus voluminibus Arati Phaenomena com- mentatus est, quorum quartum loeo propemodum oblitterato Geminus Rhodius p. 61 A eommemoravit. Qui postquam ex siderum ortu et occasu capi posse tempestatum signa fidemque mereri parapegma- tum genus vulgare auctorem suum seeutus pernegavit, in hane rationem dispatatiuneulam eonelusit: doré eive qavegóv éx scáv- ruv, Ürt ovO' obroc 0 cOrTO (Canieula) otv' GÀAocg ovócig vuAt- xcUrQv vwv& Óvvouty Eye, core uerafloAàg zreol vOv aépa xara- oxtvalsuv" «ÀÀ' Fori vO Tfytuovixóv ortov zctpl zv TÀwov. aí Oi 10UtOYy ÉztttOÀG) xci ÓvGetg Émni viv ixíyvogtv vuv scegl vÓv aépa uevafohdy "apaxervaL* oU pv aitíav ovóà Óià stevróc ovuqo- vovGw. Oder fthriogw àv «tg evpelote xonoe«tro roic bzró E qvasug nuiv Oióouévoic , oic xai "doatoc xéypmroi. vGg uiv yag ix vOv EntroAOY xai Óbcsenv vOv GOTrQoY yivouévag uevaploAac roD aégog qujOn sivo, ÓweWevauévac, vóc Ób qvoixüG yivouévac zai uera vtvOG Girlag xareyoQuOEv Ev vr vOv Ocuvouérov spay- werele Él mao, vno Ame GvvraEeoc"). Aauaver yàp rag 7tQo- yvcczig &n-To»G TOU fj Aov àvatoAnc xal ÓvctwG xol có (ruv) voe o&ÀQvnc avatoAOY xol Óbceov xal aztó Tic &Aw vüc yuvouévgo cepi
9*9) Zeller III* 1 p. 45. Ubi scripserit latet, fortasse Tarsi. Dolendum, quod Sehmekelius in libro perbono 'Philosophie der mittleren Stoa' p. 95qq. Boetho locum suum concedere noluit. De divinatione Boethi breviter Wachs- muthius 'Stoiker über Mantik und Daemonen' p. 28 exposuit.
*!J Patet deivourvo fuisse totum Arati opus Gemini tempore inscriptum. Item Gemini d»civoueve caput z&9i énionuaousv vov totoovr continent. Codices Arati superstites eandem totius libri sive inscriptionem sive subscriptionem ex- hibent: Parisinus A fol 49b toto carmine absoluto zé£Aog rcv duuvousvov Apcrov (fol 19a mihil nisi "4peroc). Similia Achillis verba c. 19 p. 138 D Pet (zeQl gAlov xal ctàgvgg mgócg tQ) téA&i tg noujotoc tUxev) interpretando pervertit Grauertus "Mus. rhen.' 1827 p. 343.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 158
v5jv Geljvq» xal az vuv Óiq00óvscv acvéguy xol àzó v0» aAÓyuy Uy. ab yàg àxÓ vovrwv xooyydoeig ueva vwvoc quais alzíag yuvóuevat xovqvayxaOuévo Pyovoi và amotcÀéguavo. ÓSe6v xal Bóq9oc ó quAó0ogoc àv 1Q veságsq BiBAlq vro -4oaov &Emyrjoeus qvOixüg vàg alvíag amoÓéÓnxe vuv ve zvevudvuy xol Oufjgov ix vOv zcgo&tQnuévwy | eióc»**) càg zgoyvooeig amogatvóuevog* vob- roig Óà voig Onuelotg xol doustoréAng xéyonvot 0 quAOco(mog. xai Evtóoiog xoi fregou zmAsíoveg r&v à0100Aóyc»'). Fecit Boethus Prognostiea Arati enarrando, quod ipse suo exemplo Áratus commen- daverat. Quae igitur de Arato ante Boethi mentionem iniciuntur, haec e Boethi mente dieta sunt inde a verbis vag Óà qgwauxoc
*2, Boethus quo consilio *de fato' disputaverit, hinc quadamtenus de- sumpseris. Reliquias illuc referendas frustra circumspeximus praeter ipsum Diogenem Laertium VII 74, ubi Cobetus definitionem Boethi a compilatoris ser- mone dinoscere supersedit traxitque in erroris communionem Gerckium in perutili 'Chrysippeorum" sylloga (Suppl. ann. philol.' XIV a. 1885 p. 716). Quapropter verba Diogenis apponimus ut opus est distincta a Boethi oratione: x«0' sipa«o- uévqv dé qao. t& nx«vta. ylvta9eu Xovounnog àv voig IIegi ttuaguívgg! xal Ilootióo»i0g &v devtéoo ' IIeg. siuaQuévgg! xal Znvov. Bogüog 9' év to zoctq 'IIcol siueoguévgc ^ «£ot. à. tipaguévg aiia vov óvtov tlgou£vy (nota etymologiam) 7 Aó0yoc, x«9' óv ó xoopoc óiékyttai. xol uv xad uavtucey éqtotava. nácoáv qao, £l xal ngóvouuv tivci x12. Latuit haec definitio Boethi eos, qui novissime Stoicorum 'fatum' tractaverupt. Si fides Laertio, duplicem Boethus definitionem proposuit (ex Chrysippo fr. 49 G., ni fallimur), ut fecit "Plutarchus' 'De fato' III p. 466 Bernad.: zQcrov toivvv íalh, oti sipaouévr Óurog xal Aéystai xal vositau. 3, uiv 74g É£atiww Cyl oysin, 0 De oralu. Laudatis deinde Platonis *Phaedro' p. 215 C et 'Timaeo' p. 41 E pergit: r/ 4 xotvóttQov é9éAo. tug tabta usta2a3ov vnoygawe, os ukv £y druldgo Mon &v 5 tiuaguévg Aoyog 9tilog axagaBatoz du eltlav uvrunodiatov. eq A fv v9 Tiuclp vouoc axoAov8og tz xertóg qat, zub! ov Aetuystut tà yiyvà- u£va. Loci Plutarchei particulam ultimam Gerckius adscripsit monuítque p. 605 Chrysippeam videri hanc 'Plutarcbi' doctrinam. — Boetbi reliquias ex Cicerone Aetio Diogene Laertio etc. nemodum composuit.
*3) Quos omiserit, ex simili Vitruvii loco coznoscimus 1X. 5 p. 232 Vance: De naturalibus autem rebus Thale: Milesiu:, Anaxagoras: Clazomenru:, l'jtha- goras Samius, Xenophanes Cologhoniu:, Democritu: Abdertes rationes, quibus eae res natura rerum gubernarentur, quemadmodum cvmaue effectu. habeant, excogitatas reliquerunt — Quorum inventa secuti caderum ortus et oscaiurs tempestatiumque sigsmificatus Eudoxus: Éuctemon Callippu: Meto l'hilppus Hipparchus ratus ceterique ex a:trolopua. garagezmatorum. díiseuphni; in venerunt et eas posteris explicata: reliquerunt,
154 ARATEA |
yuvouévag et illi reddantur oportet"). Eidem porro consilio totum animadvertimus de astrorum signifieationibus eaput Geminianum sueeurrere, sueeurrit elogium Arati prae nuda Aristotelis et Eudoxi memoria excellens, vix ut ambigas. Posidonius, quo nti eetero- quin assolet Geminus, eum 'multum esset astrologiae deditus' - (Augustin. De civ. dei V 2), aliter prorsus de omnigenus signorum vi divinatoria praecepit. Coneordat de libri argumento alter testis (Vita Arati II p. 57 West): DgAergo Óó' £yévero vov "Ounorkob yagextpoog xovà vrv vOv érav oóvOecty.. Évtov Ó' avvóv Aéyovotr "Hoiw0ov uer» yeyovévat^ xaSasso yao 0 Hoíoóoc "Eoyov xci Hueoov egyouevog vuv vuvov có ig Qobevo Aéyov «Movcau, IuegínSev aoro: xAs(ovoav, oUro xal Ldoaroc vüc :soujoengc agyóuevoc Équ «b» dig aGoyupcoSco», vá T6 :r6Ql vOU yQvOoOU yévova óuoiug vq 'Hoióq. Bóndoc 0. ó Nidóvtog iv vq a scegli avrov quoi» ovy Hoi0ov, «ÀÀ "'Opnpoov DphAemrüQv ysyovévat: có yàp szÀáGua vh :0ujoeoe pueilov 5 x«9' 'Haíodov. Quae ex- seripsimus, Boethi omnia sunt. Qui si non Hesiodi, quemadmodum Callimaehus et alii voluerunt, sed Homeri imitatorem Aratum mon-
*!| Cave Gemini verba 2m m&s: vc 0Àgc evvraGeoc de voluminum Ara- teorum serie interpreteris, ut est schol, Eur. Or. v. 812 p. 185 Schwartz fz- vleg ev tg 9' tgo netu avrra&reic, £xdóotoc dk devrépac. Zenonis et Chry- sippi seripta in series distributa enumeravit Apollonius Tyrius (Laert. Diog. VII 7, 13; Wilamowitz 'Philol. Unters.' IV p. 106—111). Idem de Cleanthe mon- stravit Wachsmuthius ' De Zenone Citieo et Cleanthe Assio' Gottingae 1874/5), qui tamen nonnulla intacta in quibus haereas reliquit. Velut Cleanthes p. XVI W. bis affertur év roig Mv9uxoic et &v néunto rov Mv9uov, hic de fabula Py- thagorea (Porph. Vita Pyth.' p. 14, 5 Nauck), illic de Venere Abydena (Ath. XIII p. 572 E) locutus. At desideratur MvSuxeov titulus in catalogo Laertiano, sed exstat quae quodammodo quadret IIeoi 9sov inscriptio. Ipse Wachsmuthius Cleanthis de Venere Lesbia fragmentum non JMv9:xoic sed libris Hep! 9£ov suo arbitratu haud male inseruit, cum discrimen certum (opinor) inter duo illa opera dispici non posse recte sentiret. Itaque Mv9ux« ut zoyuee et Houxe seriplionum genera, quibus singula subiungerentur volumina, significabant. Ac patere huius rei videtur vestigium apud Laertium, cuius hic est eiusdem (ut putamus) seriei ordo: IIrol 9ecv, Ilegl yeytvrov, IHgpl 'Yusvaiov. Plutarchus De Stoic. rep. p. 1034 F (— p. XVII W.) ó dà KAravügc 2v "YnopurQucat dvouxoic slnawv, Oti nÀnylj xvgóc ó vóvoc éati zx. e dvcixav syntaxi hausit, euius praeterea erant gvyypauuuere dvoix&, Cf. E. Koepke in progr. Berol. Werder. 1842 p. 2sq. Birt'Antikes Buchwesen' p. 35. avvre&c — uovofigAogc: Pseudo-Sceymnus v. 103, Hipparchus p. 172 DE (Zuzigottpov àà Ebóo&oc tZv cUtqgv tQ Aodto ztgl vov qoiwwou£vor cvvta&m avay£ypeqer), alii,
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FEHTUR CATALOGO. 155
straturus erat, et ipse prius debebat proferre argumenta et prolata ab adversariis seu diiudieare aliqua ratione seu refellere. Sed hie diligentissimi viri et in litteris Arateis praeclari error, ne serpat altius, statim confutandus est. Breysigius in programmate Erfurtensi 1870 p. 28' Beethus inquit hawZ scio ax ÜJibris suis inscripserit Bíog .4odvov sive I'évog Ldoárov. Primo potius éEyroewg volu- mine poetae vitam, quarto Diosemias enarravit. Iam solemnis apud antiquos erat tripertita carminis Aratei, quod a prima parte '"Phaenomena' nuneupatum putabant, distributio, consueta Hip- pareho, qui item libro primo :cegi «v» v; 24Qa1ov x«i Ev008ov xaroyeygouuévoy év. voig GQoivouévoius, libro altero ;cegl. ovvava- r0ÀjG xal OvyxavaÓvOtUG TOY &ctQc«y» disseruit ae bis alteram Aratei earminis partem citavit év raig Nvvavaroàaig supra p. 75 et p. 171 Petavii (ra ve yàg qvouxa vuv. &Geiondévrwv vico 000 x«l và :z£6eQl vv ztaga dgar( Aeyouéycy y raig SvvavavoAoig ixavu- régoav ivégouvé uot quAovey»íav), tradita in Vita secunda p. 56 W. proxime ante Boethi memoriam a nobis modo appositam: £o. 9é ro.yug ODotvouévov avrov zgayuoreía" Karaoréguoic, xai Nova- vatoÀcl xai SvyxavaOvOciug, xai IIpoyvootig Óua onueiov. Ubi ex Hipparcho emendavimus quod depravatum legitur ovravart^Aovvoy xal GvvÓvovrwv*). Veras scripturas si exaraverat abbreviatas libra- rius, abire perfacile in perversa poterant. Igitur tripertito coniceres tribus posterioribus scriptionis Arateae voluminibus Boethum stoicum enarrasse Phaenomena",;. Nec tamen fidimus nimium huic ratiun- eulae, quoniam quot omnino libros de Arato Boethus composuerit dissimulamur. Id probabilius, eum solis Phaenomenis operam ex- plieandi navasse omissis ceteris Arati carminibus: quamquam ne hoc quidem indubitatum est. Haec utut sunt, ;cegt t06 ,.co^ov serip- sisse ipso commentario Árateo Boethum firmoiudicio pronuntiamus").
*5) Westermannus (ra&c) supplevit.
*5) Sapere interpretem stoicum recte videbatur Scbleiermacbero (/ Werke' III 2 p. 258$qq.), quod Heracliti librum in tres particulas distributum esse Laer- tius Diogenes IX 9, 5 dixit £/; r& tov zx£9l xavtógz (20y0v) zal vov zwatzov xal 9soAoyixov. Accedit quod termini Stoicorum sunt. Stoice xoi to6 n«vtos inscriptum est Achillis, qui totus a Stoicis pendet, primo capitulo. Cf. p. 5554.
*7) Videtur de caelo alibi quoque disseruisse: Aetius 1] 31, 5 p. 365 Diels Bog9oc ó& ngog tg» g«vraoíav d£gs1«0 t0 avanxsatap£vov (caeli), o6 zuta tzv vnzootaocuw. dd. lll 2, 5 p. 36; D Bongo; «fgoz «vyuutvov quvtaatav (dicit cometamy.
156 ARATEA
.. Seiri de Arateis Boethi possunt plura Cieeronis beneficio. Ille eum 'De divinatione" libros compilaret, Boethi novit de Progno- stieis disputationem. I 7, 135qq. enin "— fratrem haee facit dicentem:
Age ea, quae, quamquam ex alto genere sunt, tamen divinaftoni sunt stmiltora, videamus.
Afque etiam ventos fraemonstrat saepe ilio:
inflatum mare, cum subito penitusque tumesctt,
saxaque cama salts niveo spumata liguore
(ristificas certant Neptuno reddere voces,
aut densus stridor cum celso e vertice montis
oríus adaugpescit scopulorum saepe repulsus (Progn.
fr. III B.). Atque his rerum. praesensiontbus « Prognostica». fua refería sunt. Quis igilur elicere causas praesensvonum potest? Efsi video Boethum sfotcum esse conatum, quai hactenus. aliquid egit, ut earum rattones rerum expüi- caret, quae im mar: caelove fierent. lla vero cur eue- niant, quis probabiliter dixerit?
Cana fulix itidem fugiens e gurgite ponti
nuntiat horribilis clamans instare procellas,
haud modicos tremulo fundens e gulture cantus
(fr. IV).
Saepe etiam. pertriste canit de pectore carmen
el matutinis acredula vocibus instat,
vocibus instat et adsiduas 1acif ore querelas,
cum primum gelidos rores aurora remitti ;
fuscague nonnunquam cursans per litora cornix
demersi caput ef fluctum cervice recepit (fr. VL). Videmus haec suyzna nunquam fere mentitentia, nec famen cur ia fiat videmus ... Quid scammoneae radix ad purgandum, quid aristolochta ad. morsus. serbentium possit —- quae nomen ex imventore repperit, rem ibsam inventor ex somnio — video, quod satis est: cur fossil nescio. Sw ventorum et imbrtum sina, quae dx, rationem quam habeant non satis persputo: vim et even- ium agnosco scio approbo ete.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 157
Tangi & Cicerone Boethi stoici Prognostica secundum commen- tarium Árateum traetata Geminus ]. c. evincit. Respondet Quinto Tullio Mareus II 20, 47: Et eo quidem loco et «Prognostica» nostra bronuntiabas el genera herbarum, scammoniam | aristolochtamque radicem, quarum causam ignorares, vim et effectum vi- deres. Dassumile totum. Nam et frognosticorum causas persecuti sunt et Boethus stowwus, quz est a te nominatus, e£ noster efiam Posidontus ; et si causae. mon reperiantur tsÍarum rerugi, res tamen t15sae observari animadverti- que botuerunt. Tandem inventus, qui Romanis Arati Phaenomena expediverit interpres! Adde quod in ipsis 'De divinatione' libris 'Prognosti- eorum ex Arato translatorum Cieero excerpta proposuit. Vel titu- lum tertiae partis "Prognostica ex Boethi distributione Aratea recepisse Ciceronem prona est suspicio. Neque igitur causam cogno- scimus, eur, de Ciceronis fontibus si quaeritur, Boethus semoveatur: semoverunt eum eeteri tum Hartfelderus "Die Quellen von Cieeros zwei Büchern De divinatione" (Freiburg i/Br. 1878) p. 9. Velut II 70, 145, ubi Stoicum.se compilare Cicero dieit, Boethum nobis audire videmur de lolliginibus, quod apud Plinium XVIII 87, 361 redit^), et de delphinis: Gubernatores, cum exsultantis lollugines viderunt aut delbhtnos se 1n. fortium conicientes, tempestatem signt-
99) * Praesa piunt el animalia: delphini tranquillo mari lascivientes flatum ex qua venient parte, item sparzgentes aquam, idem turbato tranquillitatem. Lolligo volitans, conchae adhaerescentes, echini adfigentes sese aut arena saburrantes tempestatis signa sunt'. Plinii Prognostica ex Varronis ' Ephemeride navali! hausta (Boehme p. 30. 36sqq.). Loliigo volitans in excerptis '"Theo- pbrasteis c. 40 commemoratur (xoAoioi dx vov vOrov netÓutvoi xoi vtvOldeg qzeuu£piou) et apud Suetonium (Isid. Hispal. XXXVIII, Boehme p. 42). Accedit quod et gubernatoris exemplum et medici, quod in Ciceronianis antecedit (»edzcz siena quaedam habent ex venis et ex spiritu aegroti, multisque ex aliis futura jfraesentiunt) simili modo à Sexto Empirico coniunguntur, ut solemnis haec iunctura ad eundem a&uctorem revocanda videatur. Propositis enim, quae Ale- xandri Aetoli causa attulimus p. 149, pergit Sextus: xerà& r«vta ób xol toig &u- T£iQuxQG lavoEvovatv, oiov tO PotvO9og xal 5 xvototgc tov altiov xol vO éiyog xal và &AÀa, Ov 0 uj QlónySelg ovx avu«uBavetoi oq onusiov. oUx &pa aiaUqc0» &ot. v0 Onuttov.
158 ARATEA Aon wu JU
ficari. fbutant. Haec ratione. explicari et ad. naturam
revocari facile Possunt. Ea vero, quae paullo ante dixi
(scil. de mulieris gravidae somnio, alia), »z//o odo. Nam nec de Panaetio nec de Posidonio cogitari posse videtur: ille ausus quidem non est negare vim esse divinandi, sed 'dubi- tare se dixit" (I 3, 6), hie vel scientiam esse voluit rerum futu- rarum a deo, deinde a fato, deinde a natura repetendam (1 64. 125). Cf. Waehemuth *Die Ansichten der Stoiker über Mantik' p. 15sqq. Hartfelder p. 8S. Inter poetas Stoici Aratum, doctrinae stoicae non sgeetatorem sed affinem, adamabant adeo, ut unum praetulisse Home- rum"), ceteros velut Hesiodum et Euripidem postposuisse vide- antur ??). |
17. CanLIMACHUM CYRENENSEM miraberis inter eaeli seriptores enumerari. Carmen fecit, quo, si non simul alia, Thaletis de rebus eaelestibus merita praediearet (fr. 53a et 94 Sehn.). Egit de eaeli parte eopiosius in 'Coma Berenieae'.
18. CrEosrRATUS Tenedius tempore satis vetusto poemate, quod L4orooioylav ferunt, res caelestes complexus est. Schol. Rhesi v. 524; Plin. NH 11 8, 31; Meineke libello p. 121 eitato p. 23.
19. CRATES Mallota: cf. eap. IV.
20. Drpywus Cuipivs et M. Sehmidtio ( Didymi Chaleenteri frg. p. 310) et nobis ignotus. Si quid licet hariolari, astrono- morum scholae Cnidiae, quam Eudoxus instituit, tribuendus videtur. Illud eaveas utique, ne de eorrupto ex KAevórog ethnieo cogites (Suid. s. v.).
21. Dipyuus :covgoóc M. Schmidtio grammaticus Alexandrinus est laboriosus dietus vel XaeAxérreoog (Suid.s. v.. Nos de inter- pretatione eognominis zrovgoóc haeremus, quod 'malefieus' signi- fieare solet; laboriosus' est apud Hesiodum fr. 159 Rz., ubi Her- eules zrovpoórerog xol Ggi0Toc. Sed ne hinc quidem proficeremus
99) Zeno Ioofàguete Ono quinque libris conscripsit, Cleanthes Ieoi rov zonjrov condidit opusculum (Wachsmuth. I p. III, II p. XVII), alia alii.
70 Multa passim Zeno ad Hesiodum contulit interpretamenta (Flach * Glossen und Scholien' p. 29; Wachsmuth. ] p. VIl). Philodemus *De pietate" col. VI v. l6 sqq. de Chrysippo: ev d& t9 devr£oo (scil. * IHepl 960v) v& v& &ic Opqéa xul Movoaiov &veqtpóutva xai rà xao Ono xai Hoop xai Evperidg xal montato &dAÀoig, oc x«l KAsüvOgc (D p. XVI. W.), zxeipüte ovvouxetoUv teic ÓoGcic. Vide infra de Pseudoheracliti Allegoriis" (p. 49 Mehler.) cap. IV.
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 159
hilum, quoniam hoc de quo agitur studiorum genus in Didymo Alexandrino incognitum. Cf. M. Schmidt. p. 3518q. De Ario Di- dymo stoico Alexandrino, qui idem procul habendus est, praeclare egit Dielesius p. 868qq.
22. DioDORUS ÁLEXANDRINUS stoieus. Árati Phaenomena in- lustravit, ef. p. 34. Cuius commentarium dicere apte poterat pinaco- graphus 'zregi zóAov scriptionem. Item Achillis isagogam in Ara- tum *zegl ogoígog appellavit biographus (Suid. s. v. et supra p.17'^. Idemne ad quem Dositheus quidam de Arato librum misit? Theo Vita III p. 58 W. z/woí9toc à' 0 moAwuixóg & TQ JIoóc zfi6ówgov' éA9eiv qmotv avróv xal moóg Jdvrioyoy vóv Xe- ÀeUxov xal Oiergiwyoi zag covtQ xoóvov ixoavóv; Achilles. Vita I p. 54 vuvàc Ó' avsóy elg Svoíav éAgAvOévat qao xol yeyorévat zog Avviógq) xai r£u909aL bz! avtob, dove v2v IAitÓo 010094000901 0,a vÓ $70 rtoAAdv AeAvjuatvOoi; Versio latina p. 32 Breysig. (progr. Erfurt. 1870) Doszheus autem Pelusinus 1n quo apud Diodorum venire inquil et apud Antchum Seleucvum et. permanere ad eum tempore sufficvente. oÀvrixóv! 'Pelusino' posthabu- erunt Boeckhius (Ueber die vierjüáhrigen Sonnenkreise der Alten p. 28sqq.), Wachsmuthius (Lydus De ostentis' p. LV), Susemihlius (I p. 290); IIovrixóg suspicatus est Heckerus (Philol. V p. 421) consentiente R. Koepkio 'De Arati Solensis aetate" (progr. Guben. 1867) p. 5*. Videtur vero zroAiuixog illud indidem posse intellegi unde Strab. XIV p. 642 44é&avógog ónrwo ó '.4oyvog socoyo- gevOtíc, 0c xal émoAuevOaro xol Gvvéygowev iorogíav xvÀ. "). «4Lloye moAvrixé Axiochum Soerates adloquitur p. 368 D multum in gerenda republiea versatum. Schol. Aristoph. 'Av. v. 790: óoxei ó IloavgoxAs(Óóng zvoÀuruxóg &lvou xol Aóyiog. Quae cum ita sint, hie Dositheus ab astronomo, quem p. 14'' strinximus, fortasse dis- eernendus est, tametsi neminem novimus quin econsociaverit (cf. Boeckh. l. c.). Unus ante nos incertus haerebat quodammodo Wachs- "muthius p. LVI. Cf. cap. VIII.
23. DiopoTus stoicus, Ciceronis praeceptor. Seripta quae quadrent nulla alioquin innotuerunt. Cf. Zeller Philosophie der Griechen' III? p. 585' et Hillscher p. 391 ?).
71) Supra p. 149 Meineke. 1l. c. p. 311. 73) Diodotus 'grammaticus', Heracliti interpres allegoreta, óc ot «qai z£0l qiatuc tive« tÓ avyyocuua (Heracliti) 442a £9) zoAits(ag, v0 db mtQl
160 ARATEA
-
24. ERATOSTHENES GRAMMATICUS ldem geometra astronomus geograpbus erat, sed grammatici vel pbilologi 'ognomine delecta batur i imprimis ; hoec Suetonius 'De grammaticis! c. 10, illud:Clemeus Alexandrinus "Strom. I p. 309 A prodidit iniuria impugnatus a Bernhardyo i in 'Eratosthenieis' p. XIV : -47roAA&ówgoc à' ó Kupatoc "Qu TOG TOU XQvtixOU &lGmyngaro rovvOue xl ypcupoTtkÓC 7rQ00- qyogeó9n. Évuoc. Ó0& "EpazooOévi vóv Kvgnvaiór quaow, iei, ibédwxev obvoc BulAla Óvo ' 'onuparixa, UGcvyotyeg. Of. Luciani "Macrob. c. 27.
25. EuAENETUS. 26. EUuAENETUS alter nobis aliunde ignoti.
27. EupoRvs alexandrinus, philosophus aeademieus, Strabonis aetate excerptum Diodori librum Arateum posteris suppeditavit simul commodiore ut videtur condito poetae commentario. xeni p. 22; Zeller p. 611 sqq.
28. Eupoxvus: ef. eap. VII.
28. GEwINUS Rhodius Caesarianae aetatis: ef. p. 54. Liber de eaelo inseribitur in eodice astronomorum Ambrosiano (C 263 inf.) 8, XV fol. 71a F'euívov và Datwóueva. Mirifice Blassius p. 8 erravit, qui ad Arati interpretationem Geminum sua rettulisse contendit. Quamquam Aratea insunt. Of. p. 54 al. |
29. HEGESIANAX eur .Zynjot&»vaE in A sonet nescitur, tametsi personas frustra dissoeiavit Boehmius Mus. rhen.' l. e. —
lissimo p. 139. a Mobis adscripto. Aeniulori idem Arati sed inferi- orem Hegesianaetem deseripsit. Servavit duo fragmenta Plutarehus ( De facie in orbe lunae p. 920 E sqq. Meineke ' Anal. p. 244). Liber prosa oratione confectus 'De ortu' a nonnullis Arati dicebatur Vit. II p. 56 W.: xoi fort» «avr(Q (Arato) frega ovvrayuato . réragrov vÓ llepi avavoAjc, 0 qaoí vtvec ji) elvat doarov, aAA Hynsiivexroc. Erat Hegesianax saeculo ante Chr. altero (Mueller FHG III p. 68).
30. HELIoDoRUM STOICUM Neronis aulicum Fabricius (Bibl. gr. II p. 404, ef. 'Herm. XVI p. 391) ex scholio in Iuvenalem "Sat. 1 33 (Jahn-Buecheler p. 61) protraxit: ZZeztodorzu»s d:if sfoicum
qvotmg £v napaóelyuarog side. xticDÜui, & Btoico vix segregandus est (Diog. Laert. IX 1, 15. Sehleiermacher ' Werke" III 2 p. 26sqq. Cf. cap. V), segre- gandus fortasse D. Boethi peripatetici frater (Strab. XVI p. 751).
0 ME
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 161
f^osophum, qui L. funtum Stlanum discibulum suum, cum argueretur conturationts, infifiatum. domesticam. delationem etiam. destimonto oppressit. Deest Heliodorus apud Zellerum (in indiee p. 51).
31. HERMiPPUS. 32. HERMIPPUS PERIPATETICUS. Eundem esse putant invito pinacographo et duplicem mentionem ita expediunt, ut initio nonnisi nudum Hermippi nomen scriptum fuisse censeant: huie ab alio 'Hermippum peripateticum' esse additum, cuius me- moriam apud Suetonium (Hieronym. 'De seriptor. eccles. 1) vel alibi repperisset. Disputavit ita Prellerus (Jahnii 'Annal. XVII 1836 p. 163 5q.) et fidem assecutus est?). Ut vero est huius catalogi natura, certe duo de caelo egerint Hermippi oportet, alter peri- pateticus — qui idem erat Callimacheus Suetonio teste: /eceruwz quidem oc (tabellas biographieas) awd Graecos Hermippus feripateticus, Antigonus Carystrus, Satyrus ete. — alter de- ficiente nota incognitus. Nec meminit Nicomachus, etsi videtur, Ath. XI p. 478 À: Nixouagog à. &y zgwcvq ' Ieoi éogriv | diyv- mzícov' qvoív: vo Óà xóvÓv iori uiv Hegoiuxov, vrv Óà agyyv qv "Eouucztog (FHG III p. 54) eovooAoyixóg Gg 07x00u0g, i5 05 vOv Seu» zà Oavuora xoi rà xogzuo0iua yíveoS9at £l yrc.. Ou. &x rovrov OztévÓóeGOat'. Sunt haec corrupta misere, ut de procurandis verbis desperemus. At sentire nobis videmur, quantum ad pro- positam quaestionem sufficiat. Comparavit globosam poculi figuram eum caelo sive mundo et dixit insuper libari ex tali vasculo caeli mundive formam simulanti, quia ex caelo ipso pulchra bonaque omnia in terram devenirent. Sane haec petita sunt ex longinquo et aorQoAoyuxoc dieta, ac fieri possit ut adverbium «ovgoAoytxoc ex a0190A0yixóc iure efficias"). Plura non periclitamur, illud post- quam manifestum est de altero Hermippo rerum caelestium scri-
70) Hermibpus kommt in den Aratscholien selbst — unde conflatum Prel- lerus indicem Vaticanum putat — zwuner bloss mit diesem Namen vor, und unten wird wahrscheinlich gemacht werden (? p. A15), dass dieser H. nicht der Kallimacheer, sondern der. Berytier ist. .Es ist also 24 vermuthen, dass die Wiederholung ' Hermippus Peripateticus! eine spáter und bei der Lectüre des Hieronymus |?) veranlasste und hinzugefiüegte Notiz ist (?).. Uebrigens ist dasselbe ( Ritschl ' De Oro! 5.12) von. dem indiculus vor den Scholien zur Idas b III Bekker. zu halten etc.
7*4) Animadvertas H. Callimacheum magiae deditum fuisse. Erravit Prel- lerus l. c. p. 178. Cf. Diels p. 151.
Philolog. Untersuchungen XII. 11
162 ARATEA |
ptore nihil seiri posse. Berytium quod aeecivit Prellerus, nihili est. Iam vero carmen de eaelo ferebatur Hermippeum aetate alexandrina: quod nee eur demas peripatetieo Callimaehi diseipulo nee eur tribuas, pro explorato habetur, etsi Lozinskius assentientibus Ro- berto p. 223 et Susemihlio I p. 495 ad illum sibi redeundum exi- stimarunt,
33. HirPAncHuS BrrHyNvs de Arati Phaenomenis tres libros confeeit, fastos emendavit (Ptolem. 'Magn. Synt. III 2, p. 163 sqq), omnino ad caeli notitiam gravissima contulit.
34. LAsus Maawzs ignotus.
35, MENoDoTUS diversus ab historico Samio (de quo cf. Suse- mihl. I p. 640) et empirico saeculi post Chr. II: Zeller III? p. 5*.
36. METO GEOMETRA: cf. supra p. 13sq. 1348qq.
37. NUMENIUS GRAMMATICUS ab Heraeleota medieo, qui ante Nicandrum "Theriaca composuit, dissociandus est (Susemihl I p. 813, Rohde 'Mus. rhen. 1873 p. 275).
38. PARMENIDES. :;rgOroc obrog v]v yn» a;équve agatgostó xci év uécw (mundi) xeigSco:- Diog. Laert. IX 3, 2. Plura habes apud Dielesium 'Doxogr. p. 688 sq.
39. PARMENISCU8 GRAMMATICUS saeculo altero egit de fastis ac fabulas siderum et post Eudemum proximus historiam astronomiae explieavit. Quod consilium persequendo multorum et astronomorum et poetarum testimonia ut afferret commotus est. Robert. p. 225 sqq.
40, Pyg&gHUus MaGNES geometres, Arati interpres: p. 22, 35.
41. SuiNTHES carmen de sideribus eondidit teste Rufo Festo Avieno 'Aratea v. 582 (de Pliadibus), quod Ge:vouévcov titulo in catalogo E designatur. Fugit nos, eur Robertus p.29 huius testi- monii fidem in suspicionem vocaverit.
42. THALES, astronomiae peritissimus (Herod. I 74), Nevrzixrv aGrQoÀoyícy carmen, ut videtur, haud ita antiquum eomposuisse Alexandrinorum aevo ferebatur immerito (Plutarch. *De Pyth. or. e. 18; Diels "Philos. Aufs. für Ed. Zeller" p. 244": xor« vuvac d Óvo uóva gvréygowe Ilegl voor xoi lonueogíac , và aAA axara- Ànzcra tivat Óoxiuacoc Diog. Laert. I 23 (cf. Callim. fr. 83 A et 94, supra 8. v.). In Plin. N. H. XVIII 57,213 (occasum: matutinum Vé- gilarum Hesiwdus — nam A uius quogue nomine exstat « Astro- logia» — tradidi fieri, cum aequinoctium auctumni conficere- lur, Thales XXV die ab aequinoctio, Anaximander XXX, Eu-
III. DE ARATI INTERPRETUM QUI FERTUR CATALOGO. 168
demon XLIV, Eudoxus XLVIIT. Nos sequimur observattonem Caesaris maxime, haec erit Jtaliae ratio) '"Nauticam' Thaletis 'astrologiam eur Boehmius intellegendam esse negarit, nihil causae est. Ipse quam protulit, ea pernova quidem opinio sed futtilis (p. 74). ss
43. THEODORUS Cyrenensis, nobilis et astronomus et mathe- matieus, docendo ac scribendo gloriam eonsecutus est. Praedieatur a Platone tribus dialogis, Theaeteto Sophista Politico.
44. TiMOTHEUM ab apotelesmatico distinximus "Herm. XVI p.391*. Iacet ignotus.
45. ZENO sectae stoicae auctor. Nam non modo in universum Stoiei habitabant in hoc studiorum genere (Diog. Laert. VII 145 alibi), sed ipse Zeno libro 'Ileoi vov oÀov de astris disputavit (ib. 136 sqq. 144 sqq.).
46. ZENODORUS fortasse mathematicus est s. III, qui post Archi- medem 'IIeoi ioouétQwv oynucvwov scripsit. Cf. Susemihl. I p. 761.
47. ZENODOTUS. 'Stoieus' affertur, Diogenis discipulus, Diog. Laert. VII 30, idem fortasse Alexandrinus (Zeller III? 1 p. 48; Suid. &. V.); Aetolus' de Iove Arateo in scholiis Germanici supra p. 27"); denique, nihil iam ut sapias, "Mallota' idemque ut videtur stoicus in censum venit, Cratetis discipulus, cf. schol. Marc. ad Arati v. 33 0íxzp iy. eve] Ziyvódoroc 0à 0 IMaAAwctag 'Óíxvov' Txovoe vÓ xaÀoUvutvov Óíxvauvov. Oià voUtO xal coc0eg vovto &ignoSJot"). Reete Sehraderus (Porphyr. I p. 431!) hoc interpretamentum Ara- teum a libro 'IIoóc vc aJevovueva (etsi scholio ad v. 28 vel Ari- starehus impugnatur) separavit, Puschius ad commentarium Arateum rettulit recte in 'Quaestionibus Zenodoteis (diss. Hal. XI p. 157). Itaque commentario in hune poetam scripto zreoi vov z:04ov Mallota Zenodotus agere perbene potuit.
Perlustrato scriptorum de caelo ordine rei summam in Stoi- eorum frequentia deputamus. Decem arcessivit Stoicos cum ipso disciplinae conditore, unum praeterea Peripateticum; contra deesse reputa Platonicos et Epicureos, deesse omnem quoque astrologorum
75) Absurde Grauertus in scholio Germanici e verbis Zezodotus .etolus et Diodorus aiunt efficere voluit Zenodotus Attalus Diodorus atunt "Mus. rhen. 1827 p. 345*.
76) Cf. de dictamno' Zenodoteo cap. VI.
11*
IV. DE CRATETE MALLOTA.
ÜnATETIS Mallotae in Arati "Pbaenomena' commentarium ex- stitisse nullo indicio comperiri dimissa Wachsmuthii sententia (De Cratete Mallota p. 32) supra p.33 monuimus. [ta ille argumen- tatur: rati enim ainterpretum im catalogo apud Petavium Üranolog. p. 2607 Crates 1pse commemoratur et identidem lau- datur in Arati scholzs. IMdud iamiam rectius edocti facile praetermittimus. CRATETIS de love opinionem, quam e scholiis Arateis attulimus, cum non modo poetae exordio ae v. 224 sed etiam Iliadis XIX v. 357 subsidio fulciatur, iure eodem ad commen- tarium Homericum revocare possis, ut diximus. Quid? quod in scholiis Arateis interpretamenti a CRATETE in Homerum conlati aper- tum inest vestigium v. 254, recte etiam a Wachsmuthio p. 54 reli- quiis Homericis et non Arateis insertum:') zragQ'" 'Ouyo« óà (Od. XVII 225, XVIII 74) ézyovríg 10 &vo vov yóvavog, og 4oíorag- yos" og 0à KP.ATHSZ, éceoulg. Restat de horizonte scholium Arati p. 33 a nobis adscriptum et ipsum ad Odysseae X v. 86 «iyyic yaQ vvxrog T€ xoi juatóg &i0L xéAevJow tendens: de quo quod nune quidem satis est actumst ibidem. Omnino intuenti facile adparebit scholiis Arateis Homerica scholia haud pauca compre- hendi. Quo de genere cum multa possint et utilia proferri, uno sed luculento et quod et ipsum cum CRATETIS memoria cohaerere nobis videatur exemplo utemur, Cui scholium addemus lliadis Lipsiense, quod nusquam alibi reperire potuimus?), et Eustathium ceteris testibus in quibusdam copiosiorem.
!) Praeivit Bekkerus in indice post Aratum p. 158.
3) Scholiographum Lipsiensem praeter TB Eustathium codicem bonae notae generi D affinem asdhibuisse hodie sive deperditum sive nondum redin- ventum ex iis consectarium est, quae et nos ipsi et Schraderus (/Herm.' 1884 p. 2858qq. 1886 p. 206 sqq.) disputavimus.
168
SCHOL. Lies. Il. III v. 190 p. 169 Bachm. éAxwzteg] T) &v9eia éAxoy. yivevau ovv i 10v EÀ(xQ, 0 0r- uotve, v)» ueyadnv "Moxrov, Gg xai -49a- vog (v. 97) «EÀÍxn ye uà» àvóoeg — civ aÀi rexuaipovrap?). Óvo ovv el0ty /doxcoi, xal 7? uiv ueyaàm xa&ei- vaL 'EÀxn, móc Twv azofÀémovreg/ xol amevsivovrec Ti 7c0- geíav ÉntotovvrO" à TOUTOU OUY xa] 9n gay sÉAbxomeeg». 7 0? uixoa Kvvócovga.
éMxoreg —— d yatoí] a5to9éarow | evyevelc yv 9éo».
ARATEA
Eusr. p. 56, 41—57,3 (— p. 120, 39—45). 0T, «ÉAbxwrzteg» uiv "dyatol ol vag xuwzrag éAiooovtec (myovv vav- TiX0Í) 1, 6 xai aÀAa- x0? ÓnAovcot, oi ztQ0c v1» EAíxQv vÓ a0ovgoy, v)» xal ueyaknv A4o- xvov Atyouévmv, vovg wmág &yovrec xai &qogoOvreg xal Tg0c exei zmÀéovveg, m oí G5 o9éoro. xol éAagovrec tots «rac v(Yy - BAezOvrtwv — elc
éavtovc *).
;
Patet astronomiea ratio Homero admota.
in hoc genere quasi habitasse.
SCHOL. Manc. Árat. Y. 39.
zenmíorevytau. Ob wg axgtféovegou( of) Do(- yLXeG; tG avtixa xai éuzteLQOTEQOL —— TOY EAA$»ev 00g c7» iAacoc flAénovteg. Ó yàg &boevnc avtüc OoàÀrc eig GOolvixag &vayst 1Ó yévog. oi 0e EAAqvec iy ayva- oig TÜG uixgac OvTEG mQ0g T)v — 'EÀixnv óp«yreg (g uelLova OtézAcov xal zAéov-
0Ly. .0À2ev avroUG "Ounooc —«éAíxorec
"yoiol», wg elg av- Tiv Tovg (70g &va- vcívovrec. ot Óà ÀAé- yovrteg evopOaAuovc
7006 élÍxwzcac auap-
vOüyOvOLY. rtagOévu» yap vO Ézí9evov (Il. I v. 98).
CRATETEM videbimus Res utut diiudicabitur: quin ex
interpretatione Homerica Arati seholiasta hauserit, quis dubitabit? Actum erederes de opinione Wachsmuthii: at defensor nuper Usenerus exortus est in'Epicureis' p. 410 protraetum a se e volu- minum Herculanensium vol. XI fol. 147? novum CnATETIS titulum quem putat 'IJegi vic 0gotgozotog ad commentarium Arati' spe- etare eontendens. Admitti hoc posset, si modo de illo opere con-
4.
3) cexualpgovtec e Lipsiensi Bachmannus: correximus, *) Cetera, quae habet hoc loco Eustathius, cum e scholio ATB simillimo. ad Il. I v. 98 desumpta sint, consulto omisimus.
IV. DE CRATETE MALLOTA. 169
staret. Quod quoniam secus est, alia via tentanda. Nec privari videmur frustuli illius Herculanensis quamvis lacerati auxilio. Hoc igitur adponimus paucis supplementis auctum a nobis litteris minu- sculis perseriptis. Verba oq.atoorcoteg 0 IKKP.4'THS Usenerus refecit. Abscissa punctis notavimus.
TUINCAQICIIO.
AOYCITIPOCI .
$€PO/,^AF . . . OYljj.
€YO(s)UUCTHCMHNI. ;
Ili TACHMAINON(ra ;t0À)
AAKICOF OF OYTF. P. n
TIIAPICTANCINA MA . . Y...
TAITON TTOHTHN UJ(c) KA! TA
TIEPITHC€$AIPOTIOI ACOKP(o)
THCCNIOIA(g9KAIT . . .€PUJ.
MAINONTAIKAO . . . .€PO.
TACAY OITOHC (e.c O "m HP (o «)
TIePITETOYK(o)CM(o v) ^€ (y) ON
(soc) CRATETIS in Áratum commentarii ne ita quidem nec vola cerni- tur nee vestigium, modo Homeriea poemata iuxta CRATETIS 'globi conformationem' in papyro commemorata reputes. Hinc, si quid omnino, 'de Homeri sphaera' illum conligitur exposuisse. CRATETIS "sphaera celebris erat Strab. II p. 116 Casaub.: xai Óei vov éyyv- vac ÓiG TOY yergoxuijcvcv Oynuavuv uovpevov Ty aAn9euay soun- cavra ogoigoy v1» yry, xad2anto viv IKPATTHTEION, c vavtro amoLefóvra vÓ vértQé;tAevgoy ivvóg vOUtov viOéÉvon TOY sívaxa 7üc yevygaqíac. GÀÀ' iced) ucyaAng Oti oqaígac. tvOte 7t0ÀA0- OrQuÓQui0» ovtrg v;aQyov v0 AeyO9iv vurua ixavov yevéadon Óé- PocJer cagug và zgo05xovro uégm vüg oixovuévug xal vQv oi- x&ío» ztagoOq6iy Owuv voig émi)MAézovoi, v) uiv Óvvauévc) xaza- oxevaca0 Ja, TmÀuxabvtQy ovr zroLelv (éAviov. Eovv Óà urj uei Ófxo zoóc» Fyovoen TQ» Oiauergov xvÀA. (Lübbert "Mus. rhen. XI 1857 p. 429). Terrae globo explieando 'ITeoi rfc oqotgoztotac opus CRATETEM destinasse nuperrime voluit Wachsmuthius (Mus. rhen. 1891 p. 556). Videtur tamen iure posse dubitari, cum praeter globum decempedalem planam terrae tabulam designatam reli- querit teste pinacographo supra p. 145. Quam tabulam ad inlustran-
170 ARATEA dam Homeri geographiam pertinuisse reete observavit Muellen- hoffius Deutsche Alterthumskunde' I* p. 254)?). Rem ita expe- diendi facultas suppetit nec deest probabilitatis speeies. Sitne omni. iam exempta serupulo an non sit, id nunc refert nihil.
CnATETIS apud Geminum et Strabonem perlegenti fragmenta, modo Waehsmuthii ordinem deseras (quem deserendum esse in- genue ipse vir doctissimus pronuntiavit l. c.), facile certiora de libro CRATETIS utrimque excerpto offerri docebimus. Ae primum quidem Blassius (/De Gemino et Posidonio' p.23) ea, quae de zona usta Oceano Aethiopibus Geminus prodidit, ex Posidonii "De Oceano' libro manasse, Posidonium Cleanthe Polybio CRATETE usum esse ostendit. CRATETEA, quae per hane Gemini disputa- tionem leguntur, immerito a Wachsmuthio p. 16 et p. 55 dissecta et diversis 'eommentarii in Odysseam' locis, I v. 23 et incerto, adseripta esse, etsi arctissime cohaerent inter se non modo apud Geminum haec omnia sed unam in Strabone quoque ae iustam effieiunt narrationem, verissime obvertit Muellenhoffius p. 250* ae nuper publice eoneessit ipse Wachsmuthius. A quibus solummodo de libro CRATETEO sed graviter dissentimus. Ita enim p. 248 ille: "Ausser dem Globus wird Krafes seine ganze Astronomie und Geographie im dem Commentar zu Aratos Phaenomenis (de hoe nune aetum) z»Z :» dem acAt (9?) Bücherm der Drworthose des Homer nicdergzceleg! haben! et sie etiam Wacehsmuthius "Mus. rhen. 1891 p. 553 novem libris crisin et interpretationem Homeri- cam pertraetasse CRATETEM ratus, quorum altero de ecosmo- gonia disputatum fuisset. Quasi fundamento haee ratio in Suidae verbis s. v. KP.4TTH3 posita est: ovréto£e 4diópgOwoty IAiadog xal 'Oóveosíag iv piBAloig 9' xol GAÀa. Nom dubifo — idem inquit
*) Commiscuit inter se planam sphaeram Homericam et globum universum H. Berger in libro percommodo "Geschichte der wissenschaftl. Erdkunde der Griechen' III (1891) p. 127. — [Idem fere ac Müllenhoffius eodem captus errore nuperrime edixit Gomperzius (Philodem und die aesthetischen Schriften der herculanensischen Bibliothek ' Sitzungsb. der Wiener Ak. d. Wiss, 1891 p. 52 sq.): "Gemeint ist ohne Zweifel sein Homercommentar |! im welchem er su, Stellen wie « 291f. die Lehre von der Kuyelgestalt der Erde dem Dichter auf- drüngen wollte. Vgl. Geminus $.66- 67 Habua. Supplementa fragmenti Herculanensis nonnulla proposuit Gomperzius ibidem sed incerta]. |
IV. DE CRATETE MALLOTA. 171
Wachsmuthius conspirante Dielesio Relat. ac. berol. 1891 p. 579*) — quin Suidas eundem intellexerit librum, quem altas 4100- 9 Tixa (Anecd. Roman. $. 5 ed. Osann) và Hol ói0pg9«- aec (schol. u 89) Oumouxa (schol. O 193) laudari comperimus commentarium Homeri. Namque quamquam vog 3 «01g voca- bulum de critica sola opera 1n emendanatis libris bositfa dicitur (cf. Ritschl ' Coroll. disp. bibl. alex. $. 19) lamen de editione ut cum Luebberto $. 428 cogites!) non est quod persuadeat. At 4i0oJwoic editio critica et est et erit, IIeo) Óiop9«oecg seu Zziog3'wrixa liber de hac editione scriptus, quemadmodum rectissime olim Villoisonius "Proleg. Iliad. p. XVII, nuper Hillscherus 'Ho- minum litteratorum graecorum ante Tiberii mortem in urbe Roma eommoratorum hist. erit. (Suppl. ann. philol! 1891 p. 358sqq.) statuerunt. Commentarius ille erat; ae congruit cum interpretis consilio CRATETIS de &woo: vocis significatu sententia (p. 53 W.), congruunt quae in 'Aneedoto Osanniano (p. 40 W.) de diversis prooemii lIliadis recensionibus CRATES disseruit. Seductus Hill- scherus operum quorundam ad novenarium numerum distributorum exemplis, de quibus erudite exposuit, novenos libros et Iliadem complexam esse arbitratur et Odysseam. At qui superest unicus testis ita interpretandus est, ut vim non verbis inferas, quamvis ipse fidei admodum sit dubiae. Iam vero Suidas de novem volu- minibus loquitur duo illa carmina iuncta continentibus. Proximum igitur erit, etsi non certum, alterum carmen habuisse quinque, quattuor alterum existimare. Dici per se nequit, utrius fuerit pentas
*) Conspirat Ludwichius Berl. phil. Wochenschrift' 1888 p. 1427?: Dass Jenes Fragment des Krates (de quo mox dicetur) einem seiner neun. Bücher, die Suidas als 4,009041c I21& doc xal Oóvoatí(agc beseichnet, angehórte, darf wol ais selbstverstándlich (?!) angesehen werden.
7)' Nach. allem was «wir von des Krates von AMallos Bemühungen um Homer wissen, scheinen dieselben im lVesentlichen bestanden zu haben erstiicA in einer Textesrecension beider Epen, zum Andren ín einem exegetisch-&ri- tischen Commentar , der eine Rechtfertigung jener Textesgestaltung entAielt und in neun Bücher getheilt war: zwei Arbeiten, über welche Suidas mit un- genauer. Kürze berichlet: avvéva&e du0gUcou TAaaóoc x«l Oóvootlag àv gi- BMoig 91 Immo Suidas de editione verba facit, de commentario non item. In- esse vero potest commentarii memoria iis quae sequuntur verbis xe) &A4A«. Ne Schraderus quidem 'Porph.' I p. 405 praeter /:0g9«t:x« ullum CRATETIS de Homero exstitisse librum credere videtur.
173 ARATEA
probabiliter, tetras utrius. Licebit vero fortasse inferius in hae re pedem proferre aliquantulum.
Diximus quid 4:0602«wo:g et quid Isi adden: sive .Ji0p- Surix& sibi velit. Num 'Ougoma CRATETIS, quae bis citantur, idem fuerint ae commentarius in Homerum (quae est Luebberti sententia p. 428), iam explorandum est. Ad Il. XXI v. 1938qq. CnaATES £v B' 'Ounorxov Magnum mare' ipsum esse Oceanum non- nullis argumentis copiosius demonstrasse scholio Genevensi ab J. Nieolio recens edito et a Waehsmuthio 'Mus. rhen. 1891 p. 553 emendatius proposito narratur. Idem ad Il. XV v. 193 e» 8' 'Ouz- oix» de quattuor elementis Homero non incognitis disputavit. Patet constantia quaedam citandi, patet etiam argumenti affinitas, quod ad mundum Homeri explanandum refertur. Nee latuit hoe Wacehsmuthium p. 553: Da es sich dort um die vier. Elemente handelt, hier um den Okeanos, so darf man wol schliessen, dass Crates in dem zweiten der neun Bücher, die er der Kritik und Exegese Homers widmete, die kosmogonischen Lehren Homers daríegíe. Posteriora quidem non reete dieta esse intel- leximus, prioribus subseribendum est necessario. Contendimus igitur
1. tria CRATETIS seripta Homerica discernenda esse 4:003«-
civ, Ileoi OiogO«oecg sive -iopOwrixa, 'ÜOuyora; non aliter atque Aristarchus editionem (vel editiones), commen- tarios, denique peculiarem 'Ilegi [Ataóog xai Odvocsíag librum eonfeeit;
3. Ounoixoic CRATETEM perpetua argumentatione cosmo- graphiam geographiam philosophiam Homeri tractavisse;
3$. ampla CRATETIS apud Geminum et Strabonem fragmenta
commentario Homerieo demenda sine dubio et 'Ounerxoig restituenda esse ae nova etiam posse ex Pseudoheraelito Allegoreta, Pseudoplutarcho 'De vita et poesi Homeri', Porphyrii '"Quaestionibus Homerieis, denique e scholiis proferri.
Diu haesitavimus, utrum consulere brevitati praestaret an sin- gula pereensere argumentandi momenta. Iam vide quid ae quo suceessu fecerimus.
Edidimus p. 23sqq. e scholiis in Aratum et graecis et latinis de Iovis notione commentariolum utrobique truncatum, verum materiae
ài — NB
IV. DE CRATETE MALLOTA. 178
bonitate insigne. Enumerantur ab Achille ordine 1. oí zóv ovgavóv Aéyovrec Zfía, 2. oi 0à Za vov aiJéga zopgalogOvrec, 3. oi € 4a vóv VÀtov vorjGavrec, 4. oí à (a vóv aégo axovaavtec, 5. ol Ó0à (o v0» uvJuxov. Quibus peractis suam Achilles (si est Achilles) sententiam proponit p. 27, 21sqq.: ui» Óà Óoxei vQuyOg vxo ToU "Aparov xgoqépeoS9au xzÀ. Quinque igitur interpretationis exempla congesta videmus, cum non amplius tria Achilles ipse commen- tatiunculae exordio. p. 23 pollicitus sit: 4ío Ó oi uà» «0v ovgavóv (zz 1), oi Óà vOv zAuov (— 3), oi Ob vóv uvSuxóv i&eÓéSavro (— 5). Patet aut excidisse duas in. initio explicandi rationes aut in sub- sequentibus totidem fraude abundare. Utrum verius sit, scholiorum latinorum adiumento facile assequimur: E/ guaerz£ur, cutus Jovis meminerit, utrumne fabulosi an. naturalis. Ergo duo in uni- versum interpretamenta enarrator ille quisquis fuit primarius seeta- batur, ita tamen ut 'naturalem lovem tripliciter divisum esse diceret eerto quodam modo: ' E/ pAzlosoph: quidem plurimi natu- ralis avunt eum Jovis meminisse, KPATHSN autem lovem dictum caelum, invocatum vero merito aerem et aetherem, quod 1n his simi sidera. Subnectit latinus e CRATETE eadem Homeri Arati . Philemonis comici de Iovis vi caelesti et de Iovis vi aerea dicta, quae apud Achillem legimus. lovem esse aetherem, ut hodie res est mutilato commentarii textu, testimoniis non declarari fatendum, sed confidenter dicimus exstitisse olim ibidem fere ea, quae p. 24, 7—23 in Achille oeeurrunt. Quid igitur concordante cum Achillis initio interprete latino statuemus? Non plus tres Ioves discrevisse eum qui primus haee scripsit, sed dissolutum a CRATETE lovem physieum item tres in notiones, caelum aetherem aerem, addidisse. Narraverat ita Achilles quoque nec culpandus, si librarius aliquis, aceuratus qui sibi videretur, dissecando et traiciendo quinque Ioves ex tribus effecit. His expositis id tenemus, etiam Achillea omnia quae de Iove physieo sunt reddenda esse Mallotae: p. 23, 5— 24, 23. p. 25, 21—20, 20. Est hoc aliquid, quoniam quae p. 24, 7—23 ad aetheream Iovis vim pertinent iisdem etymologiis eodemque Euripidis ornata frustulo in "Heracliti allegoriis Homericis rever- tuntur c. 23 p. 49 Mehler.: e£ Ó' o» (oiuai) vovto Ze)g ixo- »vuog tjto. XO L5» moegeyóuevog avJguoig r, zag& vrv tunvgoy Léo.» ovrwg cvouacuévoc. auéAe,. Óà xai Ó EvguuíÓng vOv b:to- vevauéyov at9épo quoív (fr. 941 N^)
A14 ARATEA
ópGgc tv tiov rOYÓ «ccerpov al9épa
xci ypv zégiS Eyov9^ byecie iy ayxalaic ;
rovrov vOuile Züva, v0vÓ TyoU Ó&óv. Inserta haec sunt interpretationi Iliadis I v. 399—404, quibus de lite deorum agitur, allegoricae: iv rovroic roic Gvíyoug a&ióg. éavuv Oumeoc ovx ix uic cc Ilherovoc éavvegDar zolelag, aÀÀ' izip HoaxAéovc (qaaív) &oyavac arjAag xoi vv afaror Qxcavov Saàhaccav. Ultima (xa — S«&4acccv) uncis Mehlerus saepsit prae- propere; neque enim manifestum iudicavit quid esset zràp v5» ÜDxecvov S$&Aacoarv neque feliciter excogitatum illad esse maris epithetum, nee liquere quid £xeavo0 Sa«A4eoce esset. Responsa in promptu: J)xe«vob JaAecoc dietum, me fluvius sed mare Oceanus existimaretur; cferov, quoniam superari vix posset; v;ig r»Y OaALoaGccaY extremum terminum exaggerando signifieat. Patescit artifieium seriptoris et certa ratio, dummodo Oceanum pro mari Atlantico haberi concedas: quod ob columnas Her- eulis coneedendumst. Haec vero ipsa CRATETIS opinio. Ergo e CRATETIS mente vel oratio 'Heraeliti! formata adparet. ce«vrnüc rolvvv Toc aoeelac €v éoTLV aviupáguaxov, iav incdeibupeY qA- Ànyognuévoy TÓY udo»: 7? yag aoyéyovoc «zavecy xol mgeopv- cá, queue é&v roUrOiC TOÍC Ezeot S'eohoyeizat, xal TOv gau zara r& OrOLyeia Óoyuatuv elg agynyoc "Ounoos, éxacvQ) vuyt tuv uet avróv wc EOoEsv ebpeiv Urwvolec yeyovoc di0G0xaAoc. CléAnra uév ye zóv Maiànoiw»*) — aAA 6 Kàalouérioc "Advasayógac — roig KAaloueviows Oóyuactv Énóuevoc Evowtióng — 6 yovv Gxo- rétvÓc "HoéxAeuoc — tí d' ó Lxgayaviivoc EurtÓoxAnc xTÀ.
-—
*) Thaleti suggessisse Homerum placitum de aqua CmATES dixit atque adeo negavit (Diels p. 91) de Hesiodo cogitandum esse auctore, quemadmodum Zeno Citiensis voluisset. Res memorabilis. Prob. in Vergil. p. 21 K.: Zane quidem. T'haletis opinionem ab. Hesiodo putant manare, qui dixerit; «yTOL [EV TOTiGT( y06 y£vrEt , cÜTGQ Éntutu». (Nam Zeno Citieus (p. XI W.) sic interpretatur, aguam y t 0c adpellatam axo tot z£eaU ei. Quamquam ean- dem "PHÜ/NP ab Homero possumus intellegere etc. Latet igitur Zeno schol. in Hes. Theog. V. 116 p.220 Fl: zeb d»epserónc dé 0 Xiéguoc xul OcAüc ó Mil59oiog &pygv rov 0AÀcv tO doo g«alv tlvei r0. grbv ro rov Hoiodov avcAeforrtc, et ib.: o] dé (aoc) rÜ vóop Aéyovgiur fx TOU ovoaviov vdaroc cvadidourzvov. Statim inferius p. 221 Zeno citatur (p. XI W.) in hanc senten- tiam: Zgvor dk Ó crouzóg jx toU bygov ràv bmootaüÜugv y5jv yryrrüotel quaiw, rolrov b "Epora yrtyovévat ztÀ.
sm. A
IV. DE CRATETE MALLOTA. 175 Demonstravit p. 91—94 Heracleonis 8ubsidio Dielesius vetustiorem Pseudoheraclito illam quam adseripsimus philosophorum esse seriem. CnRATES amabat placitorum ex Homero efferre originem (Wachs- muth. 'Mus. rhen. 1891 p. 554). Ergo quae hoc 'Heracliti' capite explicatur disputandi materia — dictionis tumorem cave ' Heraclito' adimas coloribus rhetorieis fucato — CRATETIS esse veri iam nune simillimum. "Veritatem ipsam ut nancisci possimus, longius exspa- tiandum est. Pertinent enim huc 'Heraelitea" nonnulla (c. 23 p. 50 Mehler) adversus Peripateticos effusa, quae eadem in Pseudoplu- tarehi 'De Homeri vita et poési libello c. 104 p. 1141 Wytt. de Aristotele eodem prorsus rerum narratarum conexu leguntur, omissa
tamen omni, ille quam immiscuit, irrisione:
"HERACLITUS.
zí ovv vÓ rtéuxtov ó Hg; iva tL xai ztegurravmvuxoig quio cógotc yagíonvat, "Oungoc &ce- xaÀécaro xal vovvov' aEovoL yag éréga» vov »tvgóc elvat vav- rnv vt)» QUGi, "Y xXvxAoqoQn- vixi)v óvouatovot, néuzov eivai TOUTO groielov óptoÀoyoUvveg" Ó uà» yap oi31jo 9i uu Xovqo- vro 7tQÓg TOUG GYO TOTO yoeei Tó7t0vG, TÀtoc 0à xai cervi xoi 10» ÓuoÓQOutY cvrOlG txaOTOY G0zQcYy TZ» iv xoxÀQ qopgav Ótvovueva ÓiortÀei, vüG 7cvQC- Óovc ovoíag &AÀQv vua Obvouty ixovta.
"HAwc, «4A
" PLUTARCHUS. ó:t(0g 06 xal zegi Háíov yw«a- 0x&L, Ovx GÓnÀOY, OTi XvxAoqo- o(nv)uxmv Exc Ovvauv zrove uiv bzàg yaígc paívevo,, avOug Óé oz ynv Gm6LOt . . . xol ini TOUt(9 Ó Z&Ug avtOY ztaQoxaAet
(Od. XII v. 385 —386): HÀ , 1*0t uà» 0v uev. adava- TOLOL (pGELYE xoi Ovnvoic. fooroicuw éni LeíÓtwpov Ggovoav. & Qv Ónàoi, Ó1t ov zig Posi Ó évéga Tig «gelo0 cy ovGía* ÓrtQ xal 4oioTotéAnc vrtéAofev, etye v uéy rvUg ÉovLv avoqegàg xai éwUvyov xal eróua- Aeucvov xai p39agvov, 0 02 Hioc xvxAoqogrtixóc xal FuUvyog xoi &íótog xoi àq9ogroc (Meteor. p. 339a 115sqq. Zeller II 2?
p. 434).
Prompsisse utrumque ex eodem allegoriarum Homeriearum corpus- eulo, quod antea exscripserunt, manifestum. Quid vero? CRATETIS esse illud nonne impedit quod non plus quattuor elementa Homero idem ille reliquit? Reliquit, Wachsmuthii cuidam si fidis supple-
176 ARATEA
mento, quattuor: sin minus, ne quinarium quidem numerum ab Homero alienum opinatus est. Rem explicabimus accuratius . Ad lliadis XV v. 189sqq. rQuiy9à ÓR savroa ÓfÓacrai, Éxoaoroc Ó Éuuopeé viue" fro &yoy PLayov «coi &Ac vaiéuev alel scaAko- uévon, "dióng à FAaye Lóqov qegócrra, Zeb O' Fay obpavov ebgv iv al9ép. xai veqíAysiv yaio Ó' Prü E£vvb swávrow xal uaxpóc ORvurcoc Venetus À hane proposuit CRATTETIS e Stesimbroto solutionem: sg Ó£ qno. «yaia Ó' Ert Évvrj — x«i uaxgóg Olvgu- «oc; KPATHEN iv Ocevrépq "ÜOungizüv xal. Srjoiufgorog «zravrza ovruc Oédacrar. "Testium verba ut intellegi saltem possent, ante z&rra inseruit (0. xara ororcia) e scholio T (II p. 117, 22—24) Waehsmuthius p. 26* 44sq. et adfirmando rem transigere quam argumentationis gravitate profligare maluit". Quid enim? Nulla opus est medela, dummodo litterulas in A traditas aliter ac reetius distinguas. Stesimbrotus Smyrnaeum natione dixit Homerum (Vit. V p.21 West. — fr. 18 FHG II p. 58): quid? si psilosin aeolicam adhibendo «r&vr' « Óédagreus seribi iussit Stesimbrotus plaudente, illum qui seetabatur, CRATETE Mallota?'") Cuius sententiae auge- tur seholio T probabilitas adeo, ut certam et indubitatam prae- dicemus, ad Il. XV. v. 189; zeàg «eivr' & Óédacra» tiaoe OR v0 T, OG £v v() sEnioriov Éariv &xaOt(» (Od. VI v. 265). Ergo totam ita redintegramus adnotatiuneulam e CRATETE petitam: KP.4THS2 £v devrégi 'Onngixov xot Xcpoíugorog «avr! à» (ovrwc) «dédaarau. Interealatum ob/rv«wc, ut scripturae novitas more solito efferretur. Negavit igitur CRATES, 'omnia' elementa inter tres Saturni filios distributa esse: quot Homero probata fuisse ipse censeret, ista notula ille non prodidit. Liberum hae de re nobis iudieium. Empe- doelem fuit qui quattuor ex Homero sumpsisse elementa diceret, alios unum indidem, ete.: idem quin Peripateticorum pentadem ab — Homero acceptam potuit dicere? Dixerit pereommode. Ergo Aristo- teles (sive Peripatetiei) philosophorum seriei 'Heracliteae' modo adseriptae accensendus est.
Quae si nondum sufficere momenta existimaveris, proxima perpendas quantum valitura sint. Semel enim ' Heraclitus per
?) Fisus est Wachsmuthio Schraderus ' Porphyr. I p. 204. Cf. ib. p. 405*.
9") In. vitam Homeri V Stesimbroti de patria poetae testimonium per. CRATETEM, qui et ipse de tempore citatur ibidem, pervenisse censendum («- Item alia.
4 "
IV. DE CRATETE MALLOTA. 177
allegoriarum syllogam CRATETEM adpellavit c. 27 p. 58sq.: xoi vavra uàv ztegl Hga(ovov (de re Lemnia primo Iliadis libro narrata) qiAogogqréovy. d yàg inui toU magóvrog wg vepareíav vwvà viv KP.4 THTOZ quAocogíav, 0v, ZeUc avauévonauy vo) ztavyróg éozcov- 0axdgc yevéa9ao. Oo zvgooic loo0gouovou», Hqoaíotq ve xai 'HALo, ÓLetex,njoato toU xóOuov tà ÓtaOTQuOTOa, TÓY uiv àvo9ey» anmó vov füÀov xaAovuévov óüyaog"), vóv Ó arm avaroàÀjg sig Óvoiv àpelc qépegcJai. — Óià vovv opuqórsoot xol OGvveyoóv.cavy oua yag 'HeAlq xavaóvvrt xarcme0tv "Hqouovoc iv A4juvq* tovto voívvv, eire xoOuuxr Tig avouévonouc, et9' (0 vu uaAAovy aÀnOéc) &aviv aAÀQyopuxo ToU xaJ9' quac mvgóg àvOJQuroig magaóocig, ovÓ2v &ceflég xegl 'Hgalovov zag 'Ourog AéAsexroai"). Vides quomodo eum CRATETE egerit "Heraclitus: etiamsi mirifieum viri interpreta- mentum improbet atque derideat adeo, nihilominus non propulsat ged dubitanter cohibet iudicium. Multum CRA'rES apud illum auctori- tate valuisse censendus. Proinde exspectamus firmiter, alibi etiam pluriens Heraclitum CRATETIS allegorias Homericas expilasse. Ipsum illud quod modo absolvimus caput interno vinculo cum praecedenti eonligatur. óÓvo zzvgooég icoÓgouov»rag Vulcanum et Solem CRATES esse voluit c. 27, idem hoc per disputationem c. 26 sparsum esse ultro intellegitur. ^ Claudieat Vuleanus Homerieus (ll. I v. 5928qq.); xoà rovrotg Ó bzoxovmcreral vig 'Ouájem quÀó- C0pog voUG' ov yàg ztÀ&0uaOL rtOLQvLXOlG vOÜUG OXOUOYTGS TÉQUCUV avcixa y«Àóv Tui» zagaóéÓcxev Hqoiozov, vóv é& Hoag xai Zióg uv9ovuevov zrGiÓa — vo)vro yàg amgemnig 0yrcg í0r0Qei» scegli 9to0 — aAA, ércel v) voU tugóG ovaía oua, xai vÓ uby ai3éguoy (uc £ every xoc eleiixapiey c. 23) ixi vüg avwvraTo ToU avrog attigac 0v0ly VOvEQOUY ÉyeL ztQOG ceeióvqra, TOU Oé rag NT. "tuQOg j vir TtgÓGyeL0g OvOO qoagr; xol Óià ci brtorQegoboe 7ztap' fxa0ra Serrevgovuéyn, Ó.G TOUTO vür u£vy GvvexuG ovrt qàoya Hhóy ve xoi 4ío 7tQooayogebe., vÓ Ó' ixl ygg xo Hqotorov,
nnn RRREDRNNDNNNNNNNN
H) Quintus Smyrnaeus sese Crateti addixit XIII v. 483: 8zAov ég «ore- 0tvta. Ovczoiov avtéAAgou.
?) Crateti istam allegoriam componenti obversabatur fabula de aquilarum Pà ad metiendum mundi spatium emisso delphica. Ad Pindari Pyth. IV Y. 6 xovo£ov 4ióg aiyvov naotógoc (Pythia) scholiasta notavit: Aoyog rig t0:- OUtoc z&Qumxet, Ot. Ó Zevc tO usoalratov tuc oixovuévgc xaveuecoroac9o.
Bovig9elg laovc xata vÓ v&yoc «ttovg ix óvoteg xal dvatoàgc agnxsv xrà) Philolog. Untersuchungen XII. |.12
178 ARATEA (H
évolue azrOutvoy v& xci oievvóuevov* ó9ev sixóvwg xe
xgiGtv &xclvov OU P ókoxàijgov TOUTO voijnons zeli TOR" ") Idem vero etiam per "Deorum proelium' e. 578qq. p. 117 Mehl. dissipatum est: Vuleanum ignem mortalem, Solem esse Apollinem. Quae ita inter se cohaerent, ut eripi CRATETI nullo paeto dine quiequam possit.
Ad aliud transimus. CaaTETEM Heraclitus! de susti die. sura hariolantem redarguit eavillando, nee vero ipse a persimili ineptiarum genere cavit aliunde aecepto e. 36 p. 738q.: —
HERACLITUS. | SCHOL. VEN. A in IL. VIII v. 16.
Y Oi
ottpav Ó' azrjornoev &xó vOD alÓépoc
(Il. VII v. 19—27) érzi zàvre yovopv.
oí yap Ócwvoi rdv quAogó(uoy col |
rabrc') avdujuero zrvQOC elvat ràc TOY
áovépuv mepuódovc vouíCovotv* vo O6
aiaugrxóv. Tul roD xÓHov Gyjua Or — Ói&. 0B vobrov coge évóg éuéronoe .ovíyov «T6000» Éysp9' — pociÓr rÓv xoc quer- IíiÓsw, 000v ovgavóg iar! ax yeínc» ormoi
(ib. v. 16), ueoavrari) yàp arcavrov éovío — |
viG 0060 *cal dóvauiv xévrgov iéyovon —xévrpov Aoyov réyovaav xa9ídpvrat Begaluo 7) yr, saga, xoxo — elgayayoy v)» ynv
Ó' oztép avciY ó obgavóc catorce srepc-
qopaig siAoouevog m averoÀnc elc
ÓbPciv vÓv &cl Ópóuov PLabvet, Gvyxaó-
éAxerant Ó' d$ cO» amÀevov gqcioa.
mücei ye urv ei dz TOU rt&piéyovrog
QY( xoi xt vXÀOU qooovpevat "tQóc xcl ràc &m aeryG £x r0 xXévrQov svÓtio. xov avoyoyac slow — BoAÀoué£vag tvOwlog elc aAM$Aeic Yoct. — Óu.G ToUro yeunuerQuxy — Éxarcga và srégavo TOac Sewoíc v0 Gqoipixov Gynue Oteuérgnoev — Aéye. eivat'?).
&izv «r0000v EvegO^ LMiÓew, 000v ob-
o«vóc ior! amó yaíngs.
'3) Exscripsit'Heraclitum ' schol. Ven. B* ad Il. I v. 591 (III p. 80sq. Dind.).
V) Cf. e. 7 p. 12 M. AzoAAodopp negl xüccv toroolev avógl. Ósevgr,
!5| Verba du rovro» — io«c tive. in scholia Hesiodea p. 274 Fl. (ad "Theog. v. 721) transierunt (nisi quod vovro male et scribitur et editur) simul cum schol. Townleyano infra exscripto. Nec haec mc alia pariter inter se
.— i
IV. DE CRATETE MALLOTA. 179
Auctorem Heraelito et scholiastae communem Aristarehus refu- tavit sehol. T ad 1. c.: óc (ra) ovg&àvio voía Óta0TQuora yc, &aépoa uéygu veqeAov, eiva alJ9épo uéyou vov qotwouévov xol vüg Zigc àgyijc, ovt xal àazó yjg elg.L4i0ov, &xó Ob Ji0ov elc Tdg- vagov. ÓrAov Óé, óvL ov aqotgotiÓTG 7) yj xarà vobrov vv Àóyo», &ÀÀ iníneÓog (Lehrs p. 174). Ambigi ne vix quidem potest, quin CRATETIS commentum adepti simus: globosam ille terram ab Homero ereditam esse mordicus defendit (cf. ex. gr. p. 42 Wachsm.)
Ad insignem 'Heraeliti' eelogam e. 43—51 pergimus. Achillis elipeo libro XVIII Iliadis descripto mundi effigiem exprimere poetam voluisse demonstraturus ab elementis incipit: »v» Óà va . rérraQa Otougela xígvarat* xol qovaoÓv uà» cvóuaee vr)» alJeguo0n quy, &pyvoov Óà Óv avtj; v7) xgoic OvvoutoLotuevoy aégo* xaÀxóg 0à xal xacGíregog CÓng v& xol yr zoooayogeverot Ó.à vrjv év qu- qorégoug Bagvvqra. Furatum illa esse 'Heraclitum adsumpto Probo aperitur comm. in Verg. 'Georg. I v. 244 p. 42sq. Keil.: .Sz Zazen velimus omnem diligentiam 1n examinandis Homeri carminibus adhibere, fortassis ibi quoque descriptiomis hutus ordinem jossimus invenire. Clipeus enim. Achillis quinque orbibus 1n- lextus fuit, quorum sic meminit (Il. XX. v. 269—272):
oi Ó Gg tr. roeic noav, énei névve nvvyac race KvAAomnoÓLov, vàg Óvo yaÀxeíac, Óvo Ó. EvÓo9. xacouréooto, v5)v 0à uíav yovoéQv: vj Ó foyevo yáÀx«eov Eyyog. Nam examinemus colorem metallorum et conditionem zonarum, et foterimus recte comparare, ut cassiterinas (1d est Blum albi) zonas dixerit septentrionalem. et australem, ut. scilicet frigidas
repugnantia distinguere editori novissimo placuit. Homero explicando (ll. VIII v. 13) adscriptum etiam scholium fuit ad Hesiodi "Theog. v. 119 T«oraoa ct. qE£gósvta)] cà Óujxovta uéyou. vv éoyatov tac yüc. «jsgotvta» ób oxoteuva
. &nÓ vov tag&tteoUo., nei (Og quow) Foc cds sins và 0 avoirsia. év zt Q9ot« y&o (scil. in Scuto v. 255, quod conlectionis cuiusdam. Hesiodeae apud Tzetzam p. 17 Gaisf. indicatae primum fasciculum effecit) Toreoa và vn0ytu« uéor AÉyeu, va QuyyAa, a0 vov toOuov dunoiiv. Quocum componas Stephanum 8. v. Té ovaooc] KDA4THZ vov nó toic 1040 à£oa neyvv ve xal wvyoov viva x«l aqotitov, Ougooc ób vónov sive. ovvézovra voto zteo). Koóvov .. . Aéyt- ta, ób (xai codd.) zag& vÓ v«oacotiv taotaolGe.ww vÓ t«oaootcOei. — Adscrip- simus Stephanum, quia ultima de veriloquio atque scholium Hesiodeum praeter- misit Wachsmuthius p. 41.-
12*
180 ABATEA
et cana miye oppletas, aereas autem, quae refulgent, habentes temperaturam candoris et rufili coloris dixerit aestigalem. et Ariemalem, auream autem sine dubio igneam. Nam est sic. dic- tum «ferit aurea. sidera clamor» ( Aen? 1I v. 488) et a Pin- daro ( Olymp. / 9. y) «6 0à qgvoóc alSouevov zb», et Vul- canus ul ignis deus virium suarum beneficium in illa zona involuerit, uf aurum clipeo superponerct. Quid plura? Ratio illa, etsi fortasse non inventa, at omnium certe maxime a CRATETE adhibita CRATETEAE fabricae documento est. Agamemnonis seutum et ipsum mundi CnATES simulaerum dixit et versibus Il. XI 328g. «av Ó £Àer augilootnv no)vOaidaAoy ag:zcíóm ODovgiv xalijv, ij Ui zéQu ub» xvxÀoi Óéxa ydÀ«cow roav» quinque cingulos cg xy Segtvóv vgorixóv lonueguvóv geuueguvóv rQosrtxóv avrapxrixov et xoAoUgovc yaÀaEZiav LqOraxóv óoíLovra signifieatos esse contendit (Eustath. p. 828, 39; Wachsmuth. p. 42). 'Talia qui admisit, eum de prorsus eiusdem modi interpretamento illo Homerico, a quo profeeti sumus, interrogari oportet. Sed serutemur cetera"). Ilgurry Ó' azó rovrov vov Groutíov — pergit c. 48 p. 92 "Heraelitus' — &ozcig v; evroU yaAxcverat Gqiaigoeróec Eyovaa TO oynua, 6qp ob róv xóouor 1)uiv iugarog écrurvev' üv ovx az vc óztÀomotlag uóvov, aAÀaà xai Oi daAÀLov vexugoiov bgícraroL xv- xÀociÓr. GvvrOjuuG Ó. àv ztapex(láoet vac ozcóQ vobray quAovCyvoUvrtg a;zt00e(Seig 0nAciGouev. Ac primum quidem Solis et noctis epithetis Homerieis utitur ad perversa veriloquia revocatis, deinde motibus ventorum (e. 44—47). Solaria mittamus: quae de noete 'veloei
9| Quae cum ita sint, quaerimus an CRATETIS sit, quod Sextus Empiricus
"Adv, math. IX p. 399 Bekk. servavit: xo? rove Tuvd«glóac d£ qaot civ vov dioaxzovgov do5«v vntAUstv malu voputou£vov sive. Stàv: r& y&o dvo Tuu- cqaulpux, tÓ r& vnbo ygv xcl r0 vnO yQv, dioczovpovc oi coqol tdv rÓTE dv9ooztorv FAsyov. 0 xal ó mouy5c tobro aivitróutvóc qnow m) «Ur (Od. XI v. 303—304)
dÀAÀote ukv Coova! frtgmutpou &AAors d «Urt
teÜvaciv, vuumv ób ArAOyyaciv loa. Oeoicv. míAovc t é£mviénoiww evrolc, zal £n) rovro; aatépac, civuagouuevos Tv tov nutaqauplev xeatkgxsvgv' oi uiv dm ovra bzxodpauórvttc tjv vOv Ü&cv vuv ex odtijoa v cwoG tüc mpotécsog xrÀ. Aliter scholia in Odysseam (— Pseudo- eratosth. 'Catast' p. 86 ab editore omissum) II p. 502 Dind. : éregruepoi] ,. TÜUDTO Ó£ quur, mel obrol (avrol codices) eicuv ot. dMóvuoi xal yiroutvoi vmó ymnv doxovc. rtÜvdvci, dvatíAÀovreg db doxobc. Dv xtÀ. — Suidas s. v. doryo Homeri é£me:yíGov refert ad Capellae sidus, cf. Schraderi Porph. I p. 404,
IV. DE CRATETE MALLOTA.
181
profert, eadem in scholiis in Iliadem Parisinis addito CRATETIS nomine leguntur. Mirandum esset, quod res non manifesta tantum ged et ad "Heraclitum'" et ad CRATETEM gravissima ignorari videtur, nisi à Wachsmuthio fragmentum Parisinum contractum nimis esset et obscuratum. [Integrum frustulum eum 'Heraclito' componimus:
HERACLITUS c. 45.
7 ve Jor vob ovx àÀÀo vi Omuolvet mÀpv *Ó Ogaigoeidig 0Àov ToU zóÀov Cynua* vóv yag avró» TAL Ópóuov 7 y0& àvvet, xol ztüg xaroÀeupOelg vnm ixelvov vómog vmóÓ Ta/vTQg tvO)c iÉxue- Aalyevat. Gagqog yovv érégu rcov vovto uve» qnoív (Il. VII v. 4858sq.)
J - ^ , iy O0! Énmeo Qxsoav Aouzpóv qaog
3 T6ÀLoLo &£Axov vvxro uéAotwav é&mi Le(ÓwQov &govoav.
QOzeQ yàg armmorpuévQ» avro) vov yoxva xavózY éqéAxevoanL OvyyoovoUvcav (cvyyepovaav vel ovyyoorov ovcav testes: eorr. Schow) voic ?)A(ov vayeotv. eixóvuc ov» avviv Oumoog ctogxe «Sorv».
Óvvaraí ys uc stiJaovoTeQov vig ÉmL- yetooov 'Jorv' óvouatsw uevalgnztixog, ov v5» xarà xívncu 0obciav, aAÀÀd vüv xata Oyrua^ xol yàg évégw9( zov (Od. XV v. 299) pnoív «Ey9ev à av vico énunQoénxe JorOu», ob vÓ váyog vOv égoiCouévov | vjouv nAt9íog OnAooot égnovÓoxogc, GÀÀG vÓ Oyrua zoóc 00 &;coÀ$yovcoav armortiovv yooupwm5v. c- xóg ov» 'Jojv w)xra AéyeoOat civ ézc' 050 vélog vg doyavyg oxiag &zorep- poríbovaav. quvoixog 0? Ó.a vovrov zov Aóyov &rmods(xvvotwv, Üv.. oqatgoctóic &ortw 0 «óouoc. vouyy; yao oí ua9'muaixol (velut ef. Cleomedes p. 216 Ziegler) zc
ScHoL. Paz. Il. X
v. 394 (Cramer III p. 13). ó 0é ye KP.ATHS3 xol &y vj voLavT: quAo00gíq TÓ '9oj imi vaysíog ví950,, Àéyov &c 7» vob 0xi& Tü/G y?G ovca ico- roxoG xiveivo, vQ TÀÍQ ÓLcxovae olov xol Ou- xouévn.
ScuoL. Op. XV v. 299.
Jogow] ueraAgzetixóv éx TOU xovà xívQoty 0&éog Énl*0 xarà oyruo HV. SCHOL. PAR.
7) uaÀto quAocóqoG vyv xuwvostór xol elg Joóv troi elg ob) Ào- yovoa».
182 ARATEA
Oyuure TOY 0xLuy gau aztomiveu. ineidày Élaxrov jj 1Ó xerit usto qas 10D xcraAcuTtOMÉVOUV TÓTEOU, iü gx LG cvuBéBn«e xahadocudoc inl rQv bovárqv stAoTUveodat Báauy aito Aerevije avigro- uévpv Tuc xata xopuqrv aGoyüc. ovaov Óà ucilov p vÓ xavalducoy quc TOU xaraAaustouévov vOrztOUV, X(YOcLÓN Gvu- Bégu«e cvv oxi» amo :Aartiag TüG &Qyre elg Aezróv azoogrevovaS at mégac. UbretÓdv ys unv ioov 5 cQ xaraAau- zouévq TÓ xavaddpcov, xvAivÓpov Óíznv 5» dxi& ztQ0G LG0v iv roig éxaséQuid ev Exe
L ipsum i4 énel yàg (paciv) ó qu- víZov fjlaoc ueizov. £arl Tüe quricouérüc is. xuvostÓnc yivevau. Di ai- vóSev Gud, O dOtLY Y vob: xa9ohov ydg, ei r0 qurílov ueilov voU quzitouévov, xovo£tói c G7tOTEÀEUTGL GXLQ, (UG— «6p, É&v avámaduv, aka- Sociis, iav di es ioa, xvitvdgoeidrs.
yoautu cic. Boviáuevoc ovy "Oungog róv 440v aA ryogrca petcova us yüc xarà TÜY TOY :tÀt(gvoYy quiogóqu EvvotaY &zto0 iSc ebAóyuG «Donv» vr» vóxra zcQoOnyogevatv elg 0&0 wvÓ swpóg vqi zéper. Gynua Anyovcav, &r (oiuct) urre xvAwOpostÓog nre xaÀaSotiÓnc vic Gxiüc stiurEiY Óvvauérvpc, aÀÀa vóv A&syOutvov xuvov &zortAovOnc. 0 Ov nmgucroc Ournooc ix uiag AéEZewg bzrcuvt- Sauevoc r&c uvolac rov quAogóquv &ulAAag vzrorérunzey. Hactenus ille. Hine adparet liquido, eompilatum cum alio allegoriarum scriptore stoico") (vel pluribus etiam) CRATETEM praesto fuisse et scholiastae Parisino et "Heraelito. Quatenus iudieare est, de suo hie nihil omnino adiecit, ut, quod male de allegoretae indole existimaverunt Dielesius et Muenzelius (De Apoll. zeoi S&c» p.65qq.), novo argumento stabilitum sit.
Alterum globosae telluris formae quod produxit indieium "Heraclitus" ad eontrariorum ventorum motum pertinet. Consen- taneum est ne hoe quidem esse ab 'Heraclito inventum et con- firmatur, ut obloqui nequeas, a Porphyrio (ad Il. XIV v. 200 I p. 190 Schrader) ubi vel ipsa Ephesii Heracliti verba, quae eireumserip- sisse falsarius satis habuit (c. 48 p. 101 Mehler), integra ita proferun- tur: vvvri uiv ov» á9góa vtxujguo vOU OqoigotiÓr vÓY XÓGUuOY elvat sap 'Owuop"). vo 0 £vagyéororóv iov. cóufoAor v rnc
U) Cf. c. 7 p. 12, ubi idem usu venit. De Apollodoro 'Heracliti' auctore cf. Muenzelii libellum p. 15qq.
'5) Certe omisit haud pauca. Velut Porphyrius I p. 152 ad IIl. X 252—3 >pa db 5 npofíByet, mepoynerv dk mito vv& vov Óvo uoipto] .
-
IV. DE CRATETE MALLOTA. 1838
-yiuAéwe aarídoc x0 T GgXEvIj, xvxAoregig y«o vQ Gynuert xeyaÀ- xevxe» Omov Hqetovoc onto clxóve vic MUT seguódov ils vov à. "Ourneoc log evi quogoqíg óruiovoyav zàv x0GuoY &EbOUg rà uéyigra vlc zgovolac Égya uérà vnv aÓuevxoívirov xal nego- uévry Dry. Dyükuevoev (Il. XVIII v. 4838q.)
--— £y uiv yaiay. ÉrevE', év Ó' ovgavóv, iy 0à Sukaccav
— qv v' axáuamvra OtAvnv ve nÀn9ovgar. 5 TÜG xoopuo yevéaeug eiuuoaguévn "tQUTOY SéuektoUyov ixgórh ae T)» ynv' sira Él raUry, xaOozttp ruvG Delay oréynv, TÓY ovQavóv Écagóquoe, xai xara TOv &vamervauévay cUtG xóm aJoóay Eyes nv SdÀertav, ev9ug 9 jM xal GtÀQvp và OuaxguDévra TOY OtOU<oY Gz0 TOU zt&AaL y&ovg ÉgurruGEv (ib. v. 485)*
——— £y Ob «à vilgea sávroa, va v' ovoavóc éoveqavaczat. Ót' ob udAi.0ro OqatpotLÓr zzagaüéOtoxev Tjuty TOY X0OMOY. | (0O:t6Q y&p ó Urépavoc xvxhortoijc rüs xeqaAng xóouog iorív, obrw và ütecoróra T)Y otg&vuov aWide xcra , Gqpatgosióovc émrouéva Gyn- Maroc &lxóreg ovoavoU Oríqavoc covoucoorot. Seriptura versus 485 defenditur et Zenodoto et Aristarcho adversa: Zmvódoroc *ovgavov éoviorxrats, Apígvagyog «ovoavóv éoreqavoxev» Venetus A, eui fidem perperam Wolfius ( Prol. * p. 146) et Ludwichius ( Ari- starehs homerische Textkritik' I p. 434) abrogarunt. Dedueti in rd erisi Aristareheae hostilia iam intueamur, si placet, quid
»ano auctor eenseat 'Heracliti; ^ Mare dieit ille (non fluvium, ütshtistatohiis : Lehrs* p. 174) sinus quosdam emittens: Cleantheum hoe'?) verum etiam CkATETEUM Macrobio teste (comm. in "Somn. Scip II 9, 15qq))") novo eodicis Genevensis insuper scholio firma- ———— db « mpoféBypte » diiot * 2t Q0) Ub iie de Ai dégtw' .. 8L dé tic Eubrtt, mog ovx dvópage và &orQu, gto Or. TQ £ntuyouévo inl Épyov ovy touo&Gsv adoAs- a;&éiv (consimile dictum alicubi a CnaTETE notavimus). galvetas db éx rOoVTOYV
500: eenoner zv züguov tidwg* ov yao Oi0v rtt r& uiv Übv&iv T
XTEÀAELV . ui 0Ugl vx yv rov yALov qegou£vov zal vntp ynv &vieyovtoc. ide dod duEgv xelb vusTov uéye9oc «al nAlov xivqciv oidev ax putes, 0t. xut& TÜg tOUvrOV ÜvGric xl cvarOÀAc 5 vv6 OpíGrete: xat& rnv zuígav. Quantum ex antecedentibus CRATETIS sit, non dixerimus. Alia id genus CRATETEA, cum omnia conquirere non huius loci sit, praeteribimus consulto.
— 49») Gemin. p. 53 Pet., Wachsmuth * De Zenone Citiensi et Cleanthe Assio' II (Gottingae a, 1815) p. XIV.
^ 39) ' Nunc de Oceano quod promisimus adstruamus, non uno ied gemino eius ambitu terrae corpus omne circumjlui, cuius verus et primus meatus est
-
184 ARATEA
tum ad Il. XXI y. 193sqq.: «44' ovx Fort zlii Koovici u&gsoSat, T j ob0E xeu geludtoc laogaeitet, ov0t BaSvopcírao uéya a9£voc "Qx«eavoto, &E obsrep erávueg ztorauol xai sage 9àAogca xal sacat «gtjvot xal qgeiora pexoà vaovow] KP-4TH3 à in 8 '"Ounoixiv Derxvet, TI Siyeavóc Meyáhn 9áAanca :
"ravra yap &Y HÓYOQ GY GQUÓTIOL indem vnd ui ixr0c SaAaconc, 1v Ert xol viv ol uiv' MeyaAgv S9áXovrav', oi Ó2 "MrAavrixóY sQ0GcyogtUvOvOLY. srOraHOC Üb stOlOC e» óv- vairo vaUrQy Cyetv Obvoguv; xoírot y' tytot (Zenodotus et Megaclides paullo antea commemorati) 2&o«oobvreg vOv. ztepl r00 Oxcavov Gríyov vq) .dyehqq) sttguviDÉnOL vaUvrO, 0C oty 011 T/jo DaÀacOQc uelov borív, GAÀAR xol vy iv avry xóAztY, Léyu Oi) Tvgonvixov xal Iovíov. cize Ó' (Homerus) (iv) vq y' (quaí seil. ORATES) — 6 t xai oi uerà ravra qvGOtxol Gvvequvnaay — v0 ztegiéyov v»v ynv xava TO srA6i- GrOv ÜQxcavóv tivat, àE obztp vÓ sóriuov. "Imzwov* «rà yàp vüara rzivOutva zr&vyra bx vc Ü)cÀagoQo b£Gtív . . .» oUtg và cbr& Elomxev "Ounoq'.
Alterum adiungimus. Merito eeclogam laudarunt et Dielesius in "Relationibus aead. berol. 1891 p. 575 et Waehsmuthius l. c., nec tamen tollere difficultatem et ne intellegere quidem valuerunt. sire 0& &v vg y, Homerus nimirum in tertio post Acheloum antea citatum versiculo Wacehsmuthius, eize 0é, év v) y' qoc "ORATES tertio 'Ounowr volumine Dielesius explieavit. Et hoe fieri nequit, siquidem altero Ormorxov libro haee CRATETEA comprensa fuisse praefixum est neque morem citandi talem per haee scholia cognosel iure obvertit Wachsmuthius. Illud quo laboret vitio aper- tum est. Velimus enim ostendat Wachsmuthius, quando et ubi poetarum testimonia ista ratione numerentur. Duo relicta: aut «y'»
qui ab indocto hominum genere nescitur. 7s enim, quem solum Oceanum plures opinantur, de simibus ab illo originali refusis secundum ex necessitate am- bitum fecit. Celerum Prior eius corona Per zonam terrae calidam meat supe- riora terrarum et inferiora cingens , flexum circi aequinoctialis imitata, Ab oriente vero duos sinus refundit unum ad extremitatem septentrionis, ad au- stralis alterum, rursusque ab occidente duo Pariter enascuntur sinus, qui usgue ad ambas quas supra diximus extremitates refusi occurrunt ab oriente demissis. Et dum vi summa et impetu immantiore miscentur. invicemque se feriunt, ex ipsa aguarum collisione nascitur illa famosa Oceani accessio pariter et re- cessio" etc. Of. Muellenhoff. "Deutsche Alt. 1? p. 251 8qq.
IV. DE CRATETE MALLOTA. 185
illud corruptum est aut aliam quam Aristarehei carminum Homeri- partitionem CRATES comprobavit. Meministi quid ex Suida 8. Y. KPATHS didieerimus p. 171: novem voluminibus complexum esse CRATETEM lliadem et Odysseam coniunetas. Ergo non corruptela litternlae numeralis «7» sed vestigium distributionis CRATETEAE deliteseit. Exquirentes ubinam dixerit Homerus sive in Odyssea sive in lliade zó zregiéyov 15v yv xcerà rÓ scAeiorov Qxeavóv &ivet — hae enim de re nune agitur, non de aqua potabili ex Oceano haurienda — frustra pervolutare poetam videmur, Catullus quidem 64 y. 30 «Oceanusgue, mari fofum qui amplectitur orbem», Orpheus qui dicitur (fr. 220 Abel) «xéx4ov v axau&rov xcAAtg- oóov Qixsavoio, 0c yaiav Óívpci mégiE Eyev auqueAEac», Neopto- lemus Parianus «Q2xeavoc, vq (vel 9) zaGa srepgíggvroc évoéóevos y9cv», Herodotus IV 36 Anaximandrum Heeataeum alios eavillans yehém Ob üpécv yljc teptó0ovc ygavavrvac zroAAobc TÓn, xci ovóéva vóov éyóvvoc i£ipynoduevov. 0? Qxsavór v€ óéovra yotqovoe zcígi£ T5v yjv éoU0cv xvxAortgéía (c Gm vógvov xrÀ.") Simile eum in Homero desit, videndum est, num forte CRATETEO explicandi arti- fieio queat inferri. Patiuntur tale quid faeile Iliadis XVIII versus
606—77), ubi finita elipei descriptione legimus haecce:
iv 0' iriót norauoio uéya oO9évog Qxcavoio
&yrvyc jt00 scvpuGTTY Güxé0c jtUxQ 7rOLQTOLO. Cui elipeus iste exprimere mundi globosi imaginem videretur, is eingi et mundum et terram in medio mundo positam Oceano con- ligere paene debuit. Ita olim Porphyrius ad h. ]. (I p. 239) in codice Veneto À: ó:à sroíav ciríav uovoc 0 Qxcavóc ov sapsott rj éxxÀnaíg vO» Deov; ónvéóv Ob Ort Émtl GvvexvixOY Eyei TO T0D XO0HOU Dt)ua. qual yàp .... «Qxsavóc, ( saga scepíopvroc &vü£Óerai y9av». Deesse Neoptolemi nomen vidit Meineke p. 156 "Analeetorum', Ergo supplemus, quoniam facilius quam nomen proprium viri post y&o excidisse potest, (0 IIogravoc). lta etiam
3?!) Aliter paullo comparata sunt adiectiva c&4iozéquroc, 1. e. neoloovroc, cl. Musaeus v. 45 &Auoteqéov oqvgi visor al.
?*) Achilles Isag. p. 143 D Aratum dicit, ut horizontem eundem esse atque Oceanum contenderet, lliadis et Odysseae exemplo perductum esse: «géAi0g d. dvOpovge Au nxtguenAAée Aluvgv ovgovóv $c zxoAUyaAxov» (0d. III v. 1), vép d' Enea Quravg A«punpóv qoc geAlow EFÀxov voxta uckauver nl Gel- jopov &povoav» (Il. VIII v. 485—6). Cf. schol. Arati p. 186 et epimetrum.
— —
5^. Quisprowenih ubt HA, Ribes ^ vaste. onpwesm v. TET.
4 d
IV. DE CRATETE MALLOTA. 187
Id vero demiramur, quod (Ilias parva Proclo teste (p. 36 Kinkel) quattuor libros complevit, "Nosti quinque: nam hoe CRATETIS Odysseae, illud Iliadi, qualem nobis animo informabamus, plane responderet?) Quid? quod sanctus enneadis numerus in CRATETE altius videtur esse repetendus. Homero enim singillatim inter- pretando lucem adferre ista de novenario numero existimatione fuit qui conaretur Pseudoplutarehi "De Homeri vita ae poesi II €. 145 p. 1185 W. auctor: xai votc uàv ovoavíoi(c Óaíuoot va zcegu.o 0a azovéus, (Homerus): ó «e yag Néaovwo Ilooei0ve Suet &vvedxtg &vyéa vavgovg (Od. III v. 7) .... xal évvéa «vvv Ovrwv vovg óvo &ufaAAen, vrj xvoe (Achilles Il. XXIII v. 173), tva vovg éxcva éavtQ aroMrtqraL .. uaA.oTa ÓÀ vq vov évyéo ((0t9uqQ xorvou): «dog veíxeo0. ó yégov' vol Ó iv»éa fcayveg avéovay» (Il. VI v. 161) xai «éyvéwQot pi voL y& xai évveaztmyeec 70v £vQoG, avo Lijxog ye yevéoOq» évyeogyviou» (Od. XI v. 311—312) xol «ivvguogo uiv &và OTQatOY» qxXero xia Scoto» (Il. I v. 53) xai «évvuao &&ívioo0e xal ivvéa fovg iépevoev» (Il. VI v. 174). ví Órzov' ov» iovw ó vÀy éyyéa agtDuóg veAeióvavoc; ovt &oviv azcÓ v0 ztQU TOV rtEQUO- 00v TEtQaywvog xal zegu00axig zct6Qi000G &lg vQelg ÓtoLgovuevoc zQ.aÓag* ov éxacvT rc&Àtw elg voelg uovadac O.aigeiva,?). ORATETE (quo Pseudoplutarehum usum esse demonstravimus p. 175) per- digna haee ratiuneula. Sed nolumus .certi quicquam sine argu- mentorum adiumento adfirmare. Legas Ioannis Laurentii Lydi "De mensibus caput 78: Jeiog 0 vüg &vveaÓog GQuOuóg x vQuOYv TQLaÓcv ztÀmpoUuevog xai vàg axgóvQtrac vüg JeoÀoyíag xarà vQv XaÀÓaixi» quAo0ogíav, «c quo. Ioogvgtoc, azt00(Lcv. CRATES Chaldaeorum scientia astrologica imbutum Homerum esse voluit (Wachsmuth. p. 41), vel natione Chaldaeum mirifice contendit Zeno- dotus Crateteus: sanctam Chaldaeorum enneada applicasse ut Por- phyrium Plotino ^) ita Homero CRATETEM num incredibile omnino?
Pergimus ad 'Heraeliti! c. 49: órexoijoAoynoauevog Ó vzéip
*4 De carminum Homericorum divisione cf. Birt p. 470 et 444 (ubi vzv x0AvGti.yov, Scil. uovofiBAov, dictam docet ut libris duodequinquaginta 04:yo- ctíyorc opposita sit) et Wilamowitz ' Hom. Unters.' p. 3697,
35) Notavit Aristonicus schol. Ven. A ad Il. VI v. 174: 7 óiA1j, Ott &UEnLÜ- qopog dot. góc tóv évvéa agi9uov.
e) * Vita Plotini c. 24 I p. 24 Müller ovco óz x«i éyOÓ nsvtnuxovta v£G-
oao« Óvta iyov tà tov lliovivov figAiu ÓusiÀov uiv sig 85 évveaóag vy teAg.O tt. t0 É& do.OuoU xol vaic dvveaow douévog énivvyov.
188 . ARATEA
Tu» oAogyeQO aOréQuy v& *or& uéooc émuqe jec Ey ob yàg jo varo cavi a0rQoÀoytiy (cy A GEoloyei delis. eorrexi), (^o7zreg EvdoEoc 1 "Moeroc, "I1idÓo yoaqwv. Ne in tanta quidem brevitate desiderantur quae arguant extrinsecus ad 'Hera- elitum" illa pervenisse. Attendas in Pseudoplutarchi ' "De vita. et poesi Homeri" eommentatione II e. 106 p. 1142 W., eum [ dieatur Homeri cognitio astrorum, in haee verba exiri: "d ÓR un cüyra tà tegi vOv >QUY Decpobueva Óic£nAOev, c ZMgaroc T GÀAOg Tig, Ov qQr) QavudLewv* o? yàp roUto ztgoéxevro avro. Deni- que, ne certo auetore nobis earendum esset, Achilles grammaticus in 'Isaagogae Arateae' prooemio de Homeri astronomia verba faciens CRATETIS protulit sententiam p. 123 D Petavii: Zouorre ÓP ueydAq ;otjry spl u&y&Auv sizeiv 'Ouxoq. aAA imer xerümttye và Tcxa yocwaoi sig izigTooq"v vov "EAAQvov Óià ràc Gvveyeic iravacvaostg, Um! Euelvnv (Exelvov codices) wouroe vrv orzódeotv: zégtéOmttQe ÓÉ vi xal seg vOV GÀev xol zcegà OY üOTQUY Tiv, Aéyev zc&gl uiv vOv OÀnY ... «Ey uiv yaiay ÉrevE', iy Ó' obga- vóy, £v 0$ OàAacGay» .. . zcoi Ób GOTQUY . . . «DéAtov — Qolovoc» (IL XVII v. 484—486) ... £x yag tovtov vec zgoqaoeug tAogov oí Vartgov ztegl vovrOY ztgayuarevoauévOt. Og yàg vOlc TQayrxoig zegégyev iavoguov aqogpag, ovro xai Ói& rovraYy bx09éGttc voic zt&oi a0rQoAoylag yodiaciw. uapgrvgoUoL Ó& KP.ATHS3 xal Jdniwv ó Ilieworoveíznc, ort aovoovóuoc "Ounooc").
Quinque elipei oris totidem eingula exprimi porro exponit e, 50 p. 108 *Heraclitus :.. rac uà» &vovero xerà rovg &Aourtelg pvyobc TOU wüOHov xeuuévoac Óbo Lovac yaAxqQ soogtikacac (Vyvyoà yeo 7) vin xai xQiouc uei, * À£yet yovv érégudi zrov Il. XX v. 270 clyoov Ó' £Ac gakxóy 000004»), vr» Ó& ula xovoijv ei» Otaxexav- uévrv, éncetÓr jeg ? zvguOnc ovc(o xcra viv Xgóav éuqegeacac) yovoqQ, «Ovo 0 iv0óJu xacGurépoio», vràg cbxgárovg vrco0nualycy" bygà yàg 7 VÀm xai v&ÀécG tUTQXTOG |) TOU xaOG0TéQOU, ÓL Tc aO ztgi vàg Lovac evaqéc puiv xai uaASaxóv ÓcdnAuxev. Adserip-
?) De Apione quae Bywater in 'Heracliti Ephesii reliquiis' p. IX ex- posuit conferas adsumpto Schradero 'Porphyr. I p. 405*. — Clemens Alexan- drinus "Strom! VI p. 741 Pott. ad CnATETIS rationem exigendus est: ev9/c rs £ F - & Es » * | &
Ou5goov éni tuc Hqciorott?xrov conídoc sixvOvtoc «fv uiv yatav — uéya güfvoc Serevolo» (sic) d"spszvóne 0 Xvpiog AEyti * Zrc modsi qitpog u£ya ve xul zaAov, xol 6v avro mOulAÀt: ynv zal Qvpvov xal tà Qygvov óopata.
IV. DE CRATETE MALLOTA. 189
simus geminum Probi locum p. 179, unde ne tantillum quidem in "Heraeliti' ipsius agello erevisse patefactum est. Reddimus CRATETI.
—
Deinceps de 'Homeri geographieis quid CRATES censuerit, exponimus. Qua in re Strabonis potissimum legimus vestigia. Is p. 3 C (Waehsmuth. p. 46) óz. 0à — inquit — xoi * zóc raic Zoxroug loyovià maqwxeavitíg &ovuv, ovre vví&avo elmov zegi vüc L4oxvov (Il. XVIII v. 489, Od. V v. 275y
oin Ó' àuuooóg àov« Aoezoov Qxeavoio.
Ó.à uy yaQ TÜc "gxrov xai tüc uá5ue (v. 487) v0Y GQXTiXOY ÓnAoi' ov yag av v000UT «y agvréQuy & T( cot Xcopiq 7t6Qt- qegouévov vq ae) qaveoi otn» Guuogov. eizce pot "Qxeavoio . QOT' oUx &U OzttLQíav avTOv XGTtGyLYOOXOUVOULV, GG uíov Z4oxvoy àvrl Óveiv elÓórog. ovóà yàg eixóg qv mw 5v Érígav T0vQ09e- vjOJat, GÀÀ , àg o6 oí Qolvixeg &oquewboovro xol iygovro zcgóc tÓv ztÀOUv, zOGQ6AOeiv xol tig vovg EÀÀqvag Tiv Ót&roiiv cva$- T$», (GO07teQ xol vÓv Begevíxgc sAóxoapo» xoi vov Kavofov ày9àc xal ztQqQ mv xovovouaOuévov, zc0ÀÀoóg Ó tvi v?v Gvwvouovg 0»- tog, xaSazceg xal "4ootóg qmow (v. 145). ovó$ KPAATHZS ovy 0Q- Suc ygaqe, «ol* 7") à auuogóc ovr, AoevQov», qevyov va ui gevxva. feÀriow Ó' "HoaxAseuog (fr. XXX Byw.) ... óià uy y vic Zdoxvov, tjv xai Z4ua£av xaAei xai vóv Qpícva Óoxeveww quoí, vÓv &QxtixÓv ÓnÀoi, Óià ÓÀ vov Q2xsavov vÓv ÓgiLovra, eig 0v xol ib oí rag Óvoeig «al vàg &vovoAag zoiciror (e Posidonio: supra p.170. Cf. p. 192).
Seripsimus «oi: 7» ex Apollonii Sophistae lexico Homerico 8. V. GucoQoG (p. 29, 148qq.): 0 0à KP.ATTHS otbvcg ovoywooxet «n v' avvoU OvQéqevau xaí v! Qoíuvoa Óoxsber» uéyou voUtov xora- Àéycov «f Ó àujuogoc &ovL Aoevocv Qxeavoio», tva vó ovuflefimxóc avr xai (ip^ add. Wachsmuthius) ézépo«; r&v àovQwv axobqtot. Extremis, quae adnotavit Apollonius, consectarium est, de tradita Seriptura a novissimis eriticis inscienter esse dubitatum. Omnium vero superavit commenta et longo post se intervallo reliquit Arthu- rius Ludwichius Regimontanus, eum «oíuog óé» obtrudendum CRa-
?3) oioc Strabonis codices: emendavi; oz; coni. Thierschius adstipulante Wachsmuthio p.46, 2 vé xev Tollius, 7 ve xc) Heynius, 72 xoc Spitznerus, oikoc ó' (Sic) Ludwichius.
190 ARATEA
TETI invito esse praesagiret ('Aristarchs Homerisehe Textkritik' I p.435). Quid? Usum citandi penitus illi ignorabant antiquis bominibus neutiquam insolentem, velut ad Arati v. 956 xai xoí- Ape pÜougxeg Oync PE Gea rrávyra DJacgoov cynvéykayro haec seho- liasta Mareianus supra «25 cec» attulit inter lineas: yoaqerat xai «éd», i, e. «(EEw) £i». Of. eap. VI. Et meminimus scholia Homerica conferentes nos idem illud coneisae brevitatis studium haud ita raro animadvertisse. Schol. T ad Il. XXIV v. 663 Zíüvuoc «uaa yàg», o) «0é»: plenius Venetus A «uGA« Ó£», sed reetius minime.") Apage iam mutationes! CnaTES «Ooíwva Óoxevet oi» 'sibi Orio- nem speeulatur' male sed fidenter interpretatus est praeiudicato de Homeri scientia siderali iudicio. lam Porphyrium inspieias Sehraderianum |I p. 225 sq.) altera Veneti B manu servatum ad Il. XVIII v. 489 oy Ó' &upooóc éort Aoevgay Sxeavolo] aviavópr;- TOY lori roOUTO. xarryogovOt uiv yàp xorà rOY scel TÜG "Moxtov Aoyov qagxovroc «otn — Qxeavoio»* xaS0Aov yàg zcávra và £v ti) eget pug uy Óovetv. Àvotro Ó' a» 0x vc avaqopag Tuv zt90Q G efenzat ua TÜjc AéSewe" elpnuévov yaQ «Idas — doxeGet» TÓ «otn Ó auuogóg égrt AoezQav» zrgóc vübra TG n9évra aorQa xal rà GvyxaraAeyOévroa Eysü vQv avaqopav. xay Oeigrycat UH «gl», eira «1j Ó' &uuopoc £Gri Àoevou v Quxecvoio», xata AéS rj AvGtg vrrapyet.
Omnino CnATETIS 'Üunorze inter praecipuos Porphyrii fontes numeramus. Quamquam non videtur ipsa suis manibus trivisse. Proferimus novum Porphyrii exemplum adsumpta copiosiore Stra- bonis eeloga CRATETEA :
SrRAB. I p. 43. PonpenrR. ad Od. XII Scmor. Od. XII v. 105 (II p. 110)? v. 105, (Of. e] db Óig vc swoAiwooleg toic uiv yág v. àvígou Behraderl,c. adn. ywouérgc va^ Exaorov Tué- —] £varríor vooro vQ 3 et 4). ga xal voxro ixeivoc «roíc» avduc Ón cvuflatvety eignxe — «voic uiv yap v^ vr»v avaopoíBOroi él avíngiv iz Tfucrt, toig Ó Troc vov OÓvogéac zcap-
39) Townleyani scholium cur 'mirificum et obscure dictum" Ludwichius vituperarit, nunc edoctus videatipse. Vituperandi nulla nec causa nec facultas.
9?) Porphyrium misere contraxit scholiasta HQ im Od. XII v. 439 p. 555, ubi l. 4 (5^) ante yrevéc9«:r recte expulit Ludwichius 1. e.
IV. DE CRATETE MALLOTA.
STRAB. I p. 43.
PonPHyR. ad Od. XII v. 105 (II p. 110).
avagorfóei» (Od. XII v. 105) ovaíog avo (v. 431). — Aéyotz' av xal ovsoücg" ov. KP.ATHZ2 uiv ovv: yàpxav ayvotav ric loropgíog «zgic uiv yàg v^ àvíg-
vzt0ÀQzttéov Aéyea 9a, covro, GÀÀG TQeypÓlog yaguy xoi
3 ) »* E 3 0i» ér TuatL, vig Ó 3 -» ) avapoifóei £gnoev (av-
gófov, 0v v) Kígxm zoàÀov vi vov ztoÀÀdxig Ho-
roig ÁÓyous ztQoO0T(OTmOLy &zt0tQorüc yaGQLV, DOTE xai r0 iWevÓog zropouíyyvo 9o. ... Xal un» magérvyé ve v7) avaggoufóroe. o "Oódvoacvc xal ovx G7tÀETO, Cg Qoi avtóg «1] uiv avepogoi[lónoe JoAacong aAuvoóv $0co — oc vuxrtoíc» (Od. XII v. 431 —433)' eiva mtoiuelvog ca vavayta xai Aoffóuevog sc&Àuv obróv oqerau, or bwyeo- covo ?) K(oxr. wg ovv tovto, xàxei»o v0 «vole uiv yag v avímguv im^ uoti» avrl Tov Ólg, &àua xol vrG vzreo- BoAxje vr)e ToLevrtG 0vvr)Sovc ctà0LY O0vOTG, TQLOLOXaGQÍlovG zai vou0aOÀLovg A&yovvcv' xol Ó ztOouQTÜG «vQ.Ouoxagec Zavaoí» (Od. VI v. 154) xoi «207 a0ín volÀAÀLOTOG» (Tl. VIII v. 488) «vou Ja v& xoi re- rooy 9a» (Il. III v. 363. Od.
merus)».
IX v. 71). tovg Ó àv vic uaAMov Ó. av énó v5c
3 A €, , xal &7t0 Tüe «gag vexuuj-
, , [f AéSecg Avoio, ovy ov.
[44 € , il ) , gatro, ovL vztaLvívverol ztc0g TO. toíG (ov) ÓvvaraL
r0 &Àn9ég* uaAàÀov yag ay ÓnAovv» | zoàAAaxtc?),
191
ScuoL. Od. XII v. 105. (Cf. Sehrader l.c. adn.
| 8 et 4). Tivig TO «Tolg» &yrl 0v zt0À- Aaxtc.
» x * auceuvov Óà cO b] 32 » 3 LY »ém T7uavi» avrl toU vvy9uuégov. 3 3 ^ M c ÓL OxTG yaQ (w-
EET Schol. Ven. A Il. VIII v. 488 rgíAA10T0c] 0ti và vola. &ni nàn90vo va00&. «toíAA.gTOG» OUV TtOÀVALTOYEVCOG.
.192 ARATEA SrRAE. I p. 43. Ponenvg. ad Od. XII Scmorn. Od. XII v. 105 (II p. 110). v. 105.
iqaguórrot vi) 0ig yevéoDot àAA Ort quog Lyerat gy — ylverat. ó v)v svaAL(goouav xov& v0» vO GÜv rjj vvxrl, oiov G;caOuÓC TOU VOa- cvvdugo xoovov, vOv iE «Fróexa Ó' zuora Jv- voc,oG OdvoctUc jHéoag xci vvxvóc, v| v volg uóv &réprero» (Il. XXI. qgow (Od. XII (v0) rogoDrov yoóvov ucivat v. 45). Ov oxvo Ó' v. 4318qq.). TG vav&yia roloUsyie xrÀ. muy, touxe, yiverat Ó
avagzca0uóc.
Reete Sehraderus in Porphyrio post ov» CmaTETIS ipsius verba ineipi sed deficere post £yroe statuit. Laeunam vero insertis (azorgo:z)c ycpiv) e Strabonis loco a nobis adlato explere vix reete conatus est. Quid enim? Addita, quae ante Óvera: exeidere potuit perfaeile, negatione (ov) ob enuntiati sententiam perneces- saria (cf. cap. V adn. 4) haud improbari ex omni quidem parte patet verbis ovy 0rt vÓ roíc (ov) ÓUverat ÓrAoDv 'ztoAAaxicG; praemissam interpretationem , sed alteram quae statim subiungitur praestare simul contendi. Ergo in solutione CnATETIS inerat idem fere quod in priore Strabonis partieula et CRATES iam a communi Strabonis et Porphyrii auctore?) fuerat desertus?)
Plura si eupias, evolvas quae R. Schmidtius programmate seholastieo berolinensi a. 1850 'De Plutarchea vita Homeri' ex seriptis Porphyrianis et "Allegoriis Heraeliteis' inter se seite eom- posuit p. 21—24. Quae augenda esse sylloga Dielesii p. 958qq. adparet.
Alterum eelogarum CRATETEARUM genus, quod ad geographiam Homerieam pertinet, adumbrabimus. Ae eum insignis notae frag- mentum et quod propemodum omnibus ceteris anteferendum sit dilaceraverit Waehsmuthius, fontium par iuxta adponimus:
?:j Apollodorum dicit Schraderus II p. 111*. Cogitare eodem vel meliore iure possis de Posidonio.
33, Ludwichius, illud CRATETIS frustulum quod et interpretando corrupit et corrigendo (' Berliner philol. Wochenschrift' 1888 p. 1425 sq.), satis a Schradero refutatus est.
p—
IV. DE CRATETE MALLOTA.
Strab. I p. 30 Cas. ...
193
vovG 0? ygouuovixovg (Apollodorum
Atheniensem impugnat, ef. VII p. 298) 50? Aéyovroc éxeívov (quu) clo9:4veo9at anó Igioragyov xoi KP.ATHTOZ vàv xogvgaíovy iv v5 iniquum vavvy. timóvrog yàg toU zoumvob «di9(orag, vol 5 duy9'à Oenavat, Foyoro. àvÓgcv» (Od. I v. 23) zregl vo? ànigego- uévov Értovc Óuagégovcat, ó uà» Zolovogyoc yoáqv «ot uiy Óvoo- uévov '"Yzceolovoc, oi à avióvrog» 0 0à KP.ATHZ «vuv Óvoouévov "Yzeolovog, 20 avióvrog» ovóiv Qaqégov zgóc v1)» éxavégov vzó- | Seat» obrcgc 0 Éxelvcg yoáqeiw.. Ó uà» yàg àxoAov9o» voig uad1- l! uaruexwc c Aéyeo9au ÓoxoUvoL. vrv Ouoxexavuévgy Covgv xavéyeoJaí Quoi» $z0 ToU JQxeavov' zaQ éxávegoy Óà vavvgg tivoi Tiv euxQaTOY, vá» v6 xaO! Quag xal viv imi 9avegov uégog. dorso ov» oí zraQ' "uiv .diOiorsg oóvoi Aéyovra, oi rcgóc ueoqufolav xexAuuévon strap! 0Àgv viv olxovuérymv Foyavo, vov &AÀov zagot- lb xobvreg tÓv ÜQxeayóv, ovttwg oteroaL Óeiv xol ztégav vov (2xtovoo voelG9aí vivag di9ionag ioyavovg vOv GÀÀAov vOv iy vp érégo
eUxQaT(, 7ztaQoixobvroag TÓY Gv-
TÓv rOUTOY Qwxsavóv' Ówucvovg Oi
dva, xal Ouj9a ÓcóaoSo, vnx0 3 vo (Qxtravov. scpooxcioOaoi Ób tü «puàv Óvoouévov 'Yzegíovos, jÓ' avióvtOG», Ott TOU LoOLaxoo xor& xoQug» Ovrog aci vq) &y vj yN bqÓuaxQ, vovrov Ó ovx ixBalvovrog 5o voc 24i9i0mov cugoiv ví AoboGtt, avayxm xai T)» zràQo00» vo) TÀÍOv ztGOGY i vq sAaTtL. vOUT(Q vocicJa,, xol TGG G»oroÀaGg xai vàg Óv- cec ovuBaivew iyravO9a GAAoc GÀÀoug xol xav' àÀÀa T àÀÀa Onueia. etguxe uiv ov» ovrog G0rQovOu/iXOTeQov vouícog .... zpog ui» ov» KP.ATHT.A ua- 9$ xoov Aóyov Oei xal toc ovÓiv
0vrog zvQ0g TOÀ vov. Noverat
EX
E
32 supplevi. Philolog. Untersuchungen XII.
I Gemin. p. 53 A — p. 54 Petav. v7 Óà viv OLoxexoavuévqv Covqy vuvbg vOv agyoalov areqmnvavro (Ov àov. xai KAsdv9mg Ó Gvwi- xoc quàóoogog II p. XIV W.) vz0xceyvOJaL uevabo vov vgo- zUXQv vov Qxcavóy. oig &xoAov- 9uc xoi KP.AATHEZ 6 ygoupua- TiXÓG TT)Y ztÀOYQY TOU 'Oóvoeoéng ÓLovGOOCY xai t1)» 0Ànv oqaigay TÜG yüjc xaraygequo» voig ógico- uévoig xvoxÀotg, xodwg ztQocuon- xov, 7zt0L€el uevaSo vOv vQoztt- XQv v0» Qxcavóv xeíuevoy, Aéycy &axoAovJwgc voig uaS)ucrixoic (rv) vic 0À9e y9e Ouvo&w 7t0L6i09at. Y) Óà voiavTQ Üua- valig aÀÀoroía ovi xal vo) uodnuetuxov xol TOU qUvOLXOU Àóyov, xal ztag' ovÓevl rcv ag-
13
—!
194 ARATEA Posidonii argumenta adversus CmATETEM prolata Strabo II p. 103 040 xai "Ounpov zavrac Aéyovra. Mi9íomag Óíya OwsLeiv «oi uiv Ovgouévov 'Yreoíovoc, ol d &wurrog», KPATHT.AÀA Ó' eigayovra 17v érégav olxov- uéynv, ijv ovx olóev Ounooc, dov- At(siv vauodOéor. (dieit Posido-
gala uosTprotxai xexoxey capt guévn, cg aztogaivevat KP.A- THZ, ueraso Ta» vQoztxv. iy yàg voig xa9* Quág Xgóvoic 0n 40 xal xavcmrevrat xal &Ugijrat TG ztAcigva olxijouua xol 0 sc6Aqy&L zavro9ey sQueyüuevo . . . xal 7 ::60l vobrOY iGrogía ava- yéygamvat Ót& vy iv MAsbay- 45
nius *JHegi QxsavoU')' xai £Ó& — quaí — ueraypageuw ovrogc: «puév azcegyouévov") Yreoíovocs, oloy azó xov usanujlguvoU zcaga-
Opec BadiAécy E&inraouéyn. 69 ev WevóoOoSovot ol vouiCovcég vóv
DQweavóv vmoxeyóg9er — uevoEU TO» TQomuxüv. x Óà vobraw
xAiroYrOG xrÀ. qaveoov, ózt xai 1ó ÓoSaLouevoy, ort aofxQvóc égruv. v) uéraSo và vgorixv xeuiévr yoga Ótà jv r0U xcvuaroc bzr6gfolpv xal uaALGTa v s690l uéGQY TI)v ÜLoxExab- uévgy Covgv, wevoÓoc &oriv. oi uiv yàg rà zrípara vZyC Ütaxe- «avuérie bi vnc olxovvteg "iion clou xarà xovq Exovrec év roig Tgorrate vv qAtov. Óío yàp iSioniac T» gócet brrohn- 55 ztTÉOY brrágyeuv cep v& vÓv ÓDeguvóv TQo7tixÓv TÓY map Tuv xüxkov olxovvrov (rv) l9uórcv xol zegl. ov tuiv uiv xeuutgr- vóv vQ0rtiXÓY, TOic Ób avrizmoct Oepuyóv. voUto Óé quo. KP.ATHZ xol vóv Ounoov Aé£yeiw, &v oic quowv (Od. I v. 23 —24):
"di9iontg, vol Óiy9a OcÓaíavat, Eoyavou cvógu, 60
oi uiv Óvoouévov 'Yztegíovoc, oi Ó' avtóvroc. KPATHSZ uiv obv zagaóoEoAoyov và $q' 'Ouroov apyaixüg xol idu«dg elgguéva uerdüyet zQÓg viv xav aAcnOeiav oqouiponotíav, "Ounpoc uiv yàp xcl oi agycior zcoural GycÓOv «og cizéiv scav- reg émizmtÓov vqíoravrais viv yrv xal GvvazTOUOL TQ xXO0Ouq xal z0v Qxeavov xÜxÀq sceguxtiuevov xal rnv rOU OglLovrog é&méyovra ráLw xal ràg avavolàg ix voU QxeavoU (yiveG9at) xal vàg Óv-
57 mtpioizovvro editio Petaviana: vzregouxobvvrov coni Petavius | sup- plevi || 63 duoc dictum ut alibi oZeslcec: male Usenerus coni direc, quod "imperite" significat apud Geminum p. 60 D Petav. | 66 zvxAo ante rà» Q. editio Petavii: traieci | 67 supplevi.
**| dugouévov altero loco Strabo. Omisit hane varietatem paullo inferius iteratam & Strabone Wachsmuthius p. 47.
IV. DE CRATETE MALLOTA. 195
c£tg elg vó» Qxcavóv* w0ve vovc mAgsidlovrog vr ovato; xal r5 Ovoe .di9iomag vnmeAaufavov yivea9au xaravSouévovg vrró rov ?ÀÍov. ovtn ÓbT) mogóAqig vi uiv mooxeuuévg Ótazáber axó- lov9og ovi, vic Óà xarà qoi ogaigonotag GÀAAoroía. T7» yàg yr uéonQ xeira. vov Ovuzavrog xócuov Onue(ov val éiméyovoa, ci Óà avaroÀai vov TALov yívovrat xol ai óv0cug ix vov ai9époc Xal eig 0v ai9éga, Óià movvOg vov vÀÍov (oov arméyovrog vic yic. Ode» ai uiv meotugnuévon IdiS3iozr(ot adiavónrol claw, oí 0à vzO vovg é» TQ xOOu(Q TQoruxovg xsiuevot, oYruveg vrcagyovouy ini và zégava vOv ÓLaxexavuévoy GovOv, xavà quot tyovouw.
CnRATETIS non globum decempedalem sed sphaerographiam Homericam tabula expressam diserte Posidonius (is enim communis auctor) significavit, ut nullus dubitationi loeus relinquatur. Nam ubi "Magnum Oceani Homerici 'mare' inter circulos tropicos po- guit, ibidem errores Ulixis ordinavit aptissime??). Ergo Homeri- cam terrae formam isto libro spectabat, quo rerum scilicet natu- ram, qualem animo sibi ipse confinxerat, nequaquam discrepare evinceret. Iam vero 'Ougouxo eum alia tum CRATETIS de Oceano sententiam argumentis fultam continuisse supra novo fragmento Genevensi probatum est. 'Ounouxoa igitur CRATETIS sunt, quae Posidonius ex Strabone et Gemino quadamtenus restitutus im- pugnavit. Item papyri verbis 'cc và zegoi oqouporrotog 0. KP.A4- THZX' eum Homeri memoria conexis 'Ouzorxe eadem tangi et non globi decempedalis descriptionem, ut Wachsmuthius arbitratur, satis tuto nunc statuimus. —
Oceani situm ab Ulixis itinere diiungi non posse iure anti- quis visum est, utpote Cimmeriis Aeae Tartaro denique Aethiopi- bus propinquum. Ab Aethiopibus profectus Ulixi Neptunus navi- ganti oecurrit, alia. Hinc de nonnullis etiam aliis CRATETIS
35) Quod Geminus cy» Oóvoo£oc n2avgv & CRATETE in sphaeram traductam esse dixit, suspectum reddidit Muellenhoffius p. 250*: "Uebrigens leuchtet ein, dass der Ocean. zwischen den Wendekreisen nicht, wie Geminus faselt, für die Irren des Odysseus in Betracht kommt, wohl aber für die des Mene/aos. Nach Strabo p. 38 ist mit Recht von Lübbert angenommen, dass KRAT'ES sich Menelaos als Weltumsegler dachte, der von [berien nach Westen schiffend &ber /ndien und durch das rote Meer heimkehrte. Cf. quae p. 183sqq. díspu- tavimus.
13*
196 ARATEA
fragmentis recte iudicandi datur facultas. Nam firmiter dicimus, non commentario in Homerum continuo sed 'Üuzerxoig haec omnia adsignanda esse.
Strab. III p. 157, 4 o» àrj SevudLor vig Gv obre v0U scourov rà :c6gi 1?)Y Oódvagécg zrÀávgv uvOoygaqujoavrog voUtoY rÓv rQ0- zov, (gr. EEc) GvrAGv iv vq MrhortixQ szcAeyet (id CRATES vo- luisse dieitur apud Gellium XIV 6 — p. 55 Waehsm.) và zr0AiAà diaSéaOat vov Leyouévoy zc6gl avrov (và yàp iovopovueva Eyyog 5v xai (roic add. Meineke) zózro:c xal voic &AAoi:g v«v bm bxtivov memAaguéviv, (Ore ovx GzíOavov ixoíet r0 mÀdOuo), ovr cet riv€g QUrOlG v6 rcUrGu(G tGlC iGvOQlciG ztLOTEDOGYTEG xal vj, vtOÀU- posso vov s0cproU xci soOc ixioTQuovixac bz09écoceic ErpeVrav viv 'Ouroov scoíngw, xaS9azeo KP.4ATHZ 16 ó. MakAonc imoínoe x«l GÀÀot rwvéc. o? Ó' obrog aygoíxug POéEevro viv Ériyelpnotr r)Y TOLGÜTQY, (00T€ OU HÓYOY TÓY zt0LyU.Y Oxamcvéog v 9eguorOU dixyv ix mácno Tác roraírgc Ómuorüugco PRBakov, aÀÀà xal rovc dilouévove Tic vouxUtEG ztpayuarsíac uawouévovg vscéAafov (Ari- starchei, ut Aristonieus, ef. infra p. 203)"). Atlanticum igitur mare ipsum esse Oceanum Homerieum CRATES 'Üumoro» libro altero locorum et argumentorum copia monstraverat. —
P. 23 A commemorata ex CnATETE (Wachsmuth. 'Mus. rhen. 1891 p. 554) Pytheae de plagis brumalibus opinione Geminus pergit: KP-ATHX 0à ó yoouperixóg quor vov zózte vovrOY xol "Ounoov uyguovevcat, iv oic qqow 'Oóvooeóc (Od. X v. 82—86)*
TuÀénvAov 4oiorQvyovinv, 09u sotuéva. couv
QmUstL elatkawv, à Óé v 2icAdov osaxovet.
Ev9a x' avstvog avo Óoio)g PEroaro uucSovc, 5
vóv uiv Bovxolécov, vó»v Ó pyvqa ure vousvov.
éyybg yag vvxróGg T6 xal vuGrOG &ElOL xÉAevOoL. zwtQl yàp vojG vÓsOUG TOUTOUC SCHOL. in ODYss. yuvouévnc ueyíornc juégac cov — vov yao rALov üvrog àv Seowg xy igQueguvov v, v05 uuxga sztev- — vQozuxQ vob ep«vQovc avOgu- 10
E codice Ambr(osiano) C 263 inf. s. XV, quem usque ad p. 26 D fin. Petavii contulimus, haec enotamus: 5 xe) 4. Ambr || 6 &oyvg« codices Od.:
dpyvga Ambr et Petavii editio | 8 zovrovc add Petavii editio: om Ambr || 10 zy' Ambr et ex coniectura Petavius: z«' Petavii editio.
39) Strabonis de Homeri scientia iudicium Polybianum est: C. J. Neumann Hermes' XXI (1886) p. 1368qq. Zimmermann ib. XXIII (1888) p. 1258q.
0 —
motáLew cj» Oéouv LU ire nonis 7tavraagt. conc | HUM, zó» ógilovra ! vn ng bor TOU Dtpi-
à à à j 1égag, QumAoUg 8Eolaeret Jobs «zóv uiv Boveohéov, vóv
pyvqao ure vouebuv». eive péoct. tiv alríav tad uaci- , gnoar, f,imad, gouguror c
Y yóg Dol v6 xai djua- TÓC elo: xékeoSou.
» E '0UT ). dariv, Ort 7 Óvcuc 0c E pen
2 7 buliess 0d.: I. desee Mitibe ets " editio.
197
7tovE u&ylaznv vr vuéoay Eye,
xcl uj Éyew vóxra. wr?» yàg voxra HóYO» pac digac dua- orhua elvat, vovtégTI TQY Tuéoav elvat xy' dQOv ... regi vOUTOY xci "Oucoog Ov» tómuov urvj- uovéber viv. quoi yao Oti «TuÀénmviov — vousówv» (Od. X v. 82—85)* (xa) yag Ovvarai rig ÓovÀtbGooL (&av)à Óío vuépac (P. — KPATH3 9 qwe xar& v)v rO0U Joüxovrog ovroUG xarigreolasat xeqaknv, zc&pl vc Aoaroc (v. 62) Aéyeu" «xelvi zcov xeqaAp y vícgevan (veíaevat eodiees, cf. supra p. 47—49), jyL zctQ. &«oat uíoyovrat Obgiég ze xcl Gvrokol &AAQÀAyGiv» wrÀ. (HV).
13 Luebbertus cum hune scholia- stam ignoraret, zy' et cec Gemini depravata esse ex z' et à' scholiastae Aratei scripturis infra adscripti censuit iniuria 'Mus, rhen.' l e. p. 435 | 19, 20 yen evanida.
j Waehsmuthii sententia "fuisse videtar , certe fuit
m offi p.248), sed eommutata. Aliter enim CRATES ipse
3eminus et scholiasta?) sensit de ista diei noctisque divi- sione schol. ad Arati "Phaen. v. 62:
— m xóv óelzovra piis ápuporéguoy (Óvg&écv xai avovolov) ——— cyivezat, eg xel Ounoog «byybc y&p vvxróg ve xal yueróc
ó 02 KPATHEX quaív*
x T qd e v scholium excitavit Muellenhoffio 1. c. et Bergero p. 117,
Tos jg vel de tempore, quo commentarius in Aratum CnaTETEUS joentéctorum tentarunt? Auch würde sich damnm die Annam
"- emn "nissuahme von denm Werken des Pytheas und Hipparch be- ee. costi vorhanden gewesen würen.
198 ARATEA
£l, xéAevSoi» (Od. X v. 86). xe yàp zcap! Éxelvouc vj )uépa douv x, 5 Óà v6E 0, ovvartovono 000v obt0Éro «vnc Ó6- G&G T] &varOÀT, EUAÓycQ ElQrxev. Direetam orationem Mareianus servavit, eum apud Bekkerum «wc post qoív iniectum sit. Diximus p. 33 sq. in universum ab inter- pretatione Homeriea illam CRATETIS eclogam dirimi non posse. Cuius libri sit, tuto nune demum perspeetum est**). —
De Oeeano eclogam adibimus, emendatiorem simul proposi- turi quam edidit p. 52 Wachsmuthius Strab. I p. 4 Cas.: IIooet- Ócvi0g Óà zal ix» coU Oxo:xéAovg (Seyllam et Charybdin Od. XII v. 101) Aéyetv ror uiy xakbrtrouÉvove votb Óé yvptyobuévovg xai &x TOU zrorauóy quvat vóv f2xcavóv cixalei v óouóec cUroU T wpl vGg ztAWupvolóoc iuparízso9ai.. x0 uiv obw mouroOY» 6b, r0 Ob Óeóregov ov. Eyew Aoyov (ovre yag zorcuíq Ócóuart Éorxev 5j v5 mAguuvoíóog iígacic, zoÀD ÓR naAkor T avaywpncig ov rotaUvrQ). 6 0à rov KP.A'THTOZ. ÀAóyoc Qiüaowet vt zttDavorregov* '"BeSégpovv' uiv yàp xci 'a|oopov' Aéyet, Óuoicc Óà xai 'zrora- uóv' vov 0ÀA0v Qxcavóv. Aéyst ÓE xai uégog toU Ó2xeavoU vL 'zt0- vGHOY' xol "orcpoio ÓOOY Ob TOU OÀOv GÀALOG vOU MéQovo, Órav ovr qx (0d. XII v. 1—2)
avrà ize zorajoio Aizev oov Qxsavoio
v0g, àzt0 Ó (xsvo «uua ODoAdOOnQG EvQUitOQOLO. 00 yàg vóv OÀov, &ÀÀà vOv iv vq Jixeaw( voU stoTOGuOU QóO», uéoog Ovra TOU Dxeavot, Qv qat ó KPATHS avayvolv TivO xal xoÀrztov Pbyzi vOv vÓTIiOV st0ÀOY tÓ TOU XétueQivOU TQOIUXOU Óuj- xovra. TOUTOY yag Óvvaiz av viG ÉxJaztOY. Ert eive cg xeavg, vÓv Óh OÀov bxAuvóvroa Pri &lvon iv vQ) 0A. 0Uy olóv ve. "Ounpoc ÓÉ ye ovrtw quoi «corauoio Aimev óóov (Qusovoio vyUc), zo d lxero xv 9uAamaonc» (ib.), reu ovx aAAn víc &arcy. aAA. v) Quea- voc. yiverat ovv, iav &mAoG Óéyp, ixgücc x voU ÜQxcavov T9 v &lg «0v Qxeavóv. aÀÀà vaUra uàbv uexgorípag icri Owaírme. Egisse etiam ÜCRATETEM de accessu et recessu, quorum causam
8 déseripsi: re codices || 20 supplevi | 21 d44' 7 scripsi: d24& codices] 22 &nAÀcc scripsi: «AÀogc codices. b
35) Scripsit contra CgATETIs de Oceano sententiam Seleucus mathematicus Stob. "Ecl.' I p. 253. Cf. Muellenhoff. I* p. 249**
ea
IV. DE CRATETE MALLOTA. 199
maris avrigzraopov esse voluit, Stobaeus "Eel. I p. 253 W. auctor est^), Liber idem erat, Ojmorxa inseriptus. —
Ubi de zona tosta ab Aethiopibus aceulta, ibidem de frigida zona et de septentrionalibus Cimmeriorum sedibus a CnATETE seriptum exstitisse quis diffitebitur? Per Posidonium illud quo- que, quod hue facit, fragmentum num in Gemini 'Phaenomena' penetraverit , dübitamus. Erravit certe et ipse et alios in errandi eommunionem traxit p. 51 Waehsmuthius, cum de commentariolo COnATETIS ad Od. XI v. 14 sqq. proposito cogitaret. Deinde eum Gemino totum componere Eustathii frustulum, quo adversarius neseio quis CRATETI obloquens inducitur, Waechsmuthius debebat ad Od. p. 1671, 56. En Gemini excerptum p. 283 E Petav.: stépag )' iori vic qoa icyary stp0c &owrov xeruévo, iy 7, Ü này nóAoG xuürà xogvquv yiverat, voU Ob DqOwexoD wÜxAov rà c LqgóÓia vip 10v óplLovra &mokauáverat, 8E Ob imo vóv ógíLovza bzoréuve-
5 rot. 3) ueytorr Ó? vuéoo sap" avrotc éESaumviaío yívevat, Ónoíce dà xoi 7 v»vE. xci vobvov Ób vv vórcv Óoxei uvguovebety. xal ó Ouneoc, cc quo. KPATHS ó yoauuevixóg, Orav scel TÜC Kiuueg cov oixijgeus Aéyy «Ev9a« 0à — Bporoiov (Od. XI v. 14—19). TOU yàg z0ÀOv xcrà xopugmv v:dagyovrog Eapupycaday TY 2uéQav
lü xal v5)v vvxra yivecOot Gvufaoivet. | volpvog uiv yap yíverat, &r ücqp ó TÀtog yoovq am vov ionutoivoU xÜxàov (0g Ój vv vov
OpiLovrog éméyet vaíwv) ivi vOv -Segmnv TQozttxÜy XvxAov /aga- ylverat, évéga 0b voíugvoc, àv 5j xà rov O'egrvov rQortixOU él rüv ÓpíLovre xcvavrG. xci zavra vroUtO» TÜY yQÓYvov xarà cobG
15 $zràp ynv xóxkove zaQaAAnAovg ivey9vjoevot. Enel 02 ovuflaivet viv otxyoty vaorQv éy uéay vy) «cereUvyuéry xal aocajrq Dv orcagyerr,
EvsTATH.
9i mavyvóc vépeUt xat- ... 0tt vOS5 xal T] ztvxvT) véqu-
£geodoi. TÓY TÓTO0Y, xGléiztl:rOÀD — OiG, Vv xol «pépo» qoiv Ounoogc
2 9' Ambr: dé Petavii editio | 4 £d — vxoréuvera: om Ambr || 6 d& zov Ambr: .ubv tà» Petavii editio || 10 yíveg9c, Ambr: yevéato, Petavii editio |
14 afüvra (Sic) Ambr | 18 vsgécc: Amhr.
o*) Macrobii de hac re excerptum (comm, in 'Somnium Scipionis" II 9, 1)
Y sententiam (putamus ex Posidonio) referre observarunt Luebbertus re et "Wachsmuthius "De Cratete' p. 24', pluribus persecuti sunt Muellen- hoffius p. 25158q. et Berger p. odi:
200 ARATEA
Be9oc àépoc ovveOrgQuévau, và xarà TO «eU mareQ,. üAÀà gb 20 végr xal ui, ÓbvacS9a, vàg vov boot bz mégog viag yauiv» 1Àéov avyàg Ouxxózvrew và véqu, (Il. XVII 645), o£ zaAatol. 1- wore EvÀOycG vUxva Ói& zavrOG — AovGit, Aéyovreg Ózt wi cvoig civat map avroig (xal) Gxoroc. fanueoloic voci vo5 vérarat, TyovY Coquóre xaráOraGig, cro 25 avéqehoc, o xaJapq To Àcgu- cOLLEVOC. OU Ud ovr óy pua vb$ xaJoAÀov, Og ó KPATHX i U7r0- ví9evat. Og yap (qaoív) ci- yov iv; 30 ütaY uày yag vé ync brráox, Ó jAu0€, oxóvog iorl mag! avtols aT Tiv mayvuégeuty TU)Y vega. órav Ób bz aóy ógíZovza ó jue 5, Óu& vrhv qvouxv &váyxQv vv5 iori map! avroig, (016 ÓLG ztavróg aquviOtOY aUvtOY elvat viv of«notv, vovro ovv (quot) v0 A&yOutvóv éGrL v0 TOU rzr0iQvoU (Od. XI v. 15—16): 35 OvÓÉ zt0T GUTOUG néliog qaéSuwv zoriüéguevar axríveaaty.
23 »vxróc coni Petavius | 24 suppl Wachsmuthius | 31 yzc Ambr: yn Petavii editio || 32 zezvuéoeiev Ambr: zezvurolav Petavii editio | 36 ewrorzec Ambr.
Procedimus amplius. Aethiopes etiam Menelaus adiit Home- rieus. Crovot OÉ, mpóg vívac nh9c» di9iomag sé BE i- yómrov .. tívég v6 oí Xidóviot . . víveg v& oí EoeuBoií (Od. IV v. 84) .. Ldguotóvixog ubv ovv, Ó xaO9' juüc ypauuerixóc, £y voic 'IHTegi vc MeveAaov zÀvQc soAÀcv &vaytygoqpev avÓgoOv art0- . q&geug egi ixdavov viv Éxxeuiévoy weqaalov: ruiv 0^ agxéger, xav imtvéuvovreg ÀÉycojuty. oi uiv Ow mAseücat qnjGavreg elg vov -diSiomíav oi uiv szegizÀovv «vOv (rov codices) óià D'aósigov uéxou vc Tvóvxnc eladyovotv (CRATES: ef. Luebbert p. 436—438; Berger p. 118 sqq. ) &uc xal vov xoóvov vj we. GvvorxELOUy- TEC, OY qo ÜTL «óyOoár qp XT jov» (v. 82). .. OUre O* megízAovg ovoyxaioc, 0y KP-ATHS elüdytt, ovy eg advrarocG 4- vaL (xai yàg (ovÓ ) r, Oóvaooécc zAavp, a CRATETE scilicet con- stituta, adUvaroc), «AA Ort OUv€ stQÓC TàG vrtODÉGE(C TOC uadn- MoT(XAG q06oiuo0c OUTE 7tQÜC TÓY XpoOvOY TüG ztÀaY5G. xol yao Qx0UGLOL ÓLoarQulci xovéGyov avr0v x0 OvosAoiac xrk. Strab. I
B! —€D— T" ,& z "-
M Bimdl: resque Aethiopibus Strabo ante- 1 , reete ut Niesius unicam hane summi i RP RHR fluxisse coneluserit ('Mus. rhen.' — "'Pracipium disputatiuneulae illius p. 193sqq. Cna- TET TIS gr lpo Nune AnISTARCHEA sequantur Strab. I
I a! ANSTAPXOS vaUrrv uiby xfaAÀe Tr bztÓ eGLY '& Ob ueueguouévovc oteva, A£yeaOat vobg «a^ diac oie. vole "Eid sóc ueonuBolav ioyavovg.. robrovG t ÓÍya (ore civat Óbo "AlStoníac, did uev stQOG i rir i ne Óóci», &AÀà uiav uóvmv r»v vrgóg Itegua- ' rote "Ekdour, idgvuéXiy 0? xar PT racc TOUTO E» moti (omsQ xal rà GÀÀa, 00a.
TQ Ieoi ved xaraAóyov! Ótvrégq) xaiiapel- copi r& uy 0vra. Qopiosam ae dedita opera in- ger ROI illam fuisse quaestionem haee Strabonis dieta r ibidem: «góc uiv otv KP.ATHT A uavgoü. Aóyov Caridad óvroc zpóc v& vUv. .4PIST.APXOY ó2 voUzo v, Otovt vv KP.4THTEION &qeic bmóOtOiv Ótyo- vip lc dvgrüáctig zeQl vc xeÓ' Quac .di9»wíac bmovosi É ye rie igo (ef. Chrestom. Strab. I vol. III p. 457 Kram., p.d Tw | - Laudabiliter egit ARISTARCHUS, si aceurate tuantis st epi diffeultatibus ac vitiis laboraret aut interpre- 10lastiea, ut diseipulorum per ora eius placita ferrentur, B iiescrum eommentario aut peeuliari de hae re dis- o dintmerav Homeri eerte et geographica et astro- nentario data occasione attigit. Scholium ad Arati coativ n nib» Ub idE(ac aldiv Éyovseu aine, E qooéovra:, fuztaliv &lg éuovg ceroauuévat] ii vds d iEiag (yovv T&G »ievoác) vGG aeq ag gapuév u obx imi ràg abtuv, üs ALPIN TAPXOS 6 Ü xàs (jj Tac ze alac QUTY «góc ziv idíav iEb» azro- | st&0Q TÓ qGivOueYOY" 0900t y&o xai elc roUurcQo0 cv
jet «ol || .H€EV
* rS li aine
tis OnATETEIS Homeri etiam RUNLARPN A hec
202 ARATEA n
xci ovx tloiv àAÀQjAeug cvreorQaupuévot (ayoreroapuéy, eodex) non e eommentario Arateo (quod Sehraderus Porph." I p. 431* velle videtur, voluit eerte I. Bekker post Aratum p. 158, alii), sed non aliter quam seholia Aratea p. 168 et 186 eommemorata e serip- tione aliqua Homerica provenit ad Od. V v. 273 vel ad Il. XVIII v. 487, ubi hodieque ad Aratum relegatur. Patet Aratum expli- cando Homero, Homerum vel in hoc genere Arato servivisse invicem. Potuit fieri facillime, ut CRATETIS studia in geographiam et astro- nomiam Homeri conlata continuo disputationum filo ARISTARCHUS redargueret. Nobis hoe paene certum videtur. Librum ARISTARCHI novimus 'Ilegi lÀtaÓog xai 'Oóvaocíac e scholio Veneto A ad Il. IX v. 34 sq. xol Ór veiyog tÓeuue xol 5A4acc raqoov ix avrQ £&bgeicv ueyadAn», y Óà ox0AosztaG warénniev] iv vqp 'Hegt I24&doc xai Oóvoosiac! 0 -4PLST.APXOS nogégerar «xal rjAagey Exvod 1GqpoY» xoi v vq) é£po «reo Ó& Gxolozac xovémmnBev». cloi Óà ovx &ronmot ai yocqaí. Quae, eum spectent ad eastrorum nava- lium munimenta, putares a eommentatione 'Jfeo? vavoraJuov ARISTARCHEA diagrammate inlustrata (Lehrs' p.224— 227) non esse segreganda, qua acriter ille contra CRATETEM dimieavit ^). Adparet quo tendamus, quamvis ultra probabilitatem emergere non lieeat ").
Novit Strabo qui AnIsTARCHO de Aethiopibus disserenti prorsus assentirentur I p. 33: ravra v& ÓT) 13 rov APIST.4PXON Aéyot &Y Tic xai eoe tovc axolovSoUvrag cvt( xol GÀÀAc voUTUY DLEL- xéovega , aq' «v» vQv zo0AÀ)v &yvoicv Gqeugnoerat vOU 7tOUQTOU xrÀ. In quibus Posidonium non numerat, unde pleraque ipse habet CnATETIS excerpta. Nam etiamsi in Posidonii argumentatione in- sint quaedam ex ÁRISTARCHI mente scripta — ex. gr. quod de plana orbis faejie et de sole sive terram subeunti sive occidenti dixit, quod CnATETIS scripturam aspernatus eum ARISTARCHO agnoseit «o? uév Ovaouévov '"Yzceoíovoc, oi à. avióvrog» —, nihilo- minus ceteroquin se ARISTARCHEAE explieationi non addixit: hie finxisse poetam Aethiopes duplices, ARISTARCHUS de iis qui reapse
2
30) Pleraque fragmenta illinc deprompta Aristonicus exhibet * IJ£9? aquse cf. Lehrs 1. c.
*! Noluimus omnes CnaTETis reliquias Homericas deserta Wachsmuthii dispositione ad nostram rationem exigere, ne etiam longius haec commentatiun- cula suo itinere digrediatur. Neque enim paucis nec facile res confici potest.
,
IV. DE GRATETE MALLOTA. 203
Africam meridionalem tenerent cogitavit. Contra adstipulatum esse ARISTARCHO ÁAristonieum etiam in re ipsa, non modo CRATETEM refellenti, e scholiis in Odyss. IV v. 556 V v. 55 (zrgóg va IIeoi vc vAavpg OÀóvoaéog) X v. 190 (Lehrs? p. 247sqq.) exploratum est. CRATETEM, quae continua disputatione sphaerographiea probasse sibi videretur, per commentarios Homerieos posuisse pro con- cessis vel concedendis consentaneum est.
Exstant inter vovg Ilegi v0U zt0Àov OGOvvra&Govrag et CRATES et ARISTARCHUS grammaticus. CRATETIS Oumouxa tenemus. — Cui ARISTARCHUM de Homeri mundo terraque adversantem ista indi- eis memoria significari necessario concludimus.
De CRATETIS in Hesiodum et Rhesum pseudoeuripideum com- mentariis et de "Boeotiacis quatenus nobis dissentiendum a vul- gari opinione videatur, capite V declarabimus.
Epimetrum: De Neoptolemo Pariano.
Neoptolemi fragmentum p. 185 commemoratum Meinekius Anal. Alex. p.357 e Fulvii Ursini 'Comp. Verg. p. 325 (quod opus ipsi inspicere non potuimus) is haud dubie ex Achillis eodiee Vati- eano 191 desumpsit. Ubi haee leguntur p. 143 C Petav.:
Aéyerat 0& OpiLuv, Oióvi OplCer vo vst0 ymv xal (r0) bmi ynv Quioqaípiov. zr&ol yag vjv aqaigav ZEo9&» o váEw Éyeu voU DxeavoU, 0c t£oDev ntoreAvLCer vi)» ypv, aqp' ob avavéAAcu (&varéAew M) xol elg 0v Óóvew Ooxet và &oroa. 096v xai Neozróseuog ó Hoorovóg év cj ^ Toty9oviq" quotv: «TQ ze szepípovrocg &vO£Oevat Suiv». 0Stv xal "4oovoc "Qxeavóv aOrÓv xaÀei Óia v€ TOUTOY xGl GÀÀOY XvÀ . Torsit "Terra triplex" Meinekium: 'Z»£erz» swusprcarr def, :m- scripsisse id Neoptolemum "Eou9ovic swe maltis "EguSoriac'. Apage misellam coniecturam, etsi imposuit aliis etiam de hoe litterarum genere optime meritis, velut Susemihlio I p. 405 et Passowio in Lexico s. v. Titulus ' TorySovía', scil. yr (ut Toé£zroA« TotupvAía) haud dedecet poetam geographum (seripsit Hecataeus EvouzmQv xci doínv, Mnaseas Patarensis lleol Evo: -doínc -iBvne; versibus Alexander Ephesius et Dionysius Periegeta omnes tres eontinentes eomplexi sunt) et adprime ille de Oceano versieulus in earmen geographieum quadrat. .4:0vvoicÓce alibi (Ath. III p. 82 D, Meineke "Anal. p. 357) confecisse Neoptolemus eum traditus sit, Hecccegixa idem (ut putamus) Dionysius seripsit ( Geogr. gr. min. III p. XXVIsqq., Ruehl. Mus. rhen. 1874 p. 858q.). Dionysius tametsi semovit in universum historiam fabularem opere geographieo orbem terrarum eomprehendens, non minus sexiens ")
1:2; Of. Ruehl. l. c, V. 570—579 de brumalibus Bacchi cultoribus Britan- niae propinquis, v. 622—626 et v. 1143—1165 de Bacchi Thebani expeditione indica, v. 700 — 706 de Caspiis Baccho deditis, v. 839 —846 de Lydis Maeandri accolis, v. 935—955 de Baccho ex lovis femore in Arabia edito (cf. hymnum "Homericum' apud Diod. III c. 66,3; * Herm." 1891 p. 178).
IV. DE CRATETE MALLOTA. 205
accurate Dionysiaca narrat nonnulla et ad Asiam et ad Europam spectantia. Alia cum deficiant inquirendi argumenta, notabilis hic duplex in materia consensus.
Fatum suum habuit Neoptolemi memoria. Nam Athenaei epi- toma secundum Meinekium p. 337 'Analectorum' Kvzcgio»og e Ia- gLavóg effecit?^): quo utimur depravationis genere ad Probi inter- pretamentum Vergilianum emendandum. [8 ad 'Georg. I v. 244 p. 42 K. citatis Mercurii Eratosthenici versibus nonnullis za qzz- dam' — inquit — 'orbem terrarum descripserunt in formam litterae (3) et in ltneamentis, quae per circuitum ambiunt it- leram, formam referunt Oceani quem recte Coovgyoa vov x00uov dixerumti, ut Pariamus (Cyrillus codd.) cwm a:f «Qxeavóc, Q ztaga zc&glopvrog évOé(Ocyvau yOuv». m media autem parte linea quae deducitur. Atlanticum Oceanum fertur. transmit- fere, quod mare traditur. subiectum plagae aequinoctialt, et s1c divisas esse duas partes orbis, quarum nos habitemus eam quae sit ab oriente dexterior, atque esse verisimile, ut adver- sam pari tractu solidam gens alia hominum vnhabitet'. Se- quuntur adscripta p. 179. C'IAPIANOC et KYPIA^OC (et KYTIPIA- NOC) quantillum distent, manifestum. Eget correctione etiam Anonymus, quem falso dicunt Achillem (of. p. 16), p. 168 Petavii: ó óà óollwv Aéyevo, uév, imei] ÓtopíCen xovà zÀdvog và. Óvo 5uu0qoío.a ÓLaboOuo (v vo? ovQavov' xeiza, 0e E&o vig ogaípag, cc zcpóg viv vuerégav oy, v Ó aoÀnJei (vo Ó aÀAg9éig codex) TQ »Q avtov Fow Óei mogaAofkiv xeíuevov. oi Óà zoural Qxco- yóv avtOv xcoÀovOw. O0 yovv Evqogíwov (fr. 108 p. 155 M) groítv: «Qxeavóc, TQ za0o zteglopuvog évÓéOeza, (évüéÓvrou codex) yJw»v».
0 In tanta Anonymi eum Achille similitudine O l'IAPIAN pro EY- QOPIUJN exspectamus. [Sero hane coniecturam vidimus ab Hillero ('Eratosthenis carminum reliquiae p. 78) oecupatam.]
Quaerenti, quid velit sibi «évóéOezou» imago, fortasse vide- bitur Homeriea ob Od. XIII v. 163sq., ubi Neptunus Phaeaeum navem «Aaa» &391xe xal égolLcoev EvegOev yeugl xavoamQnvei éAacag». Qua imagine utebantur Homerum secuti Callimachus "Hymn. in Delum' v.538q. «ài zóvtq xóuacw .iyalo:o s00nv iveOnxao
*3) In Rhesi scholio ad v. 342 non Keo/« (quod Gaedius 'De Dem. Scepsio' p. 25 in IJcg«cvz mutabat) sed 44o/« codicibus offerri Schwartzii editio monstrat.
206. ARATEA
óícac», tanquam pedes insulae (qui etiam v. 192 commemorantur) radieibus vel vineulis in fundo maris alligati essent, idem v. 34 sq. «xal T&c uiv xarà Dvooóv, Yv' nscígow AdÓ«wrret, szcQuuvóOsv igoíLo0e**)», Apoll. Arg. II v. 731sq. «zz; 0' vro ztérgat At00a0ec ioolLovrat &AlBooyor», Dionysius Periegeta v. 491 «£Zeípc Ó' £z 150. (Apsyrti insulis) 2igvovíÓec ZooiCovrotr», denique «rov &ppi- Louévev. viocm» "Heraclitus" e. 45 p. 96 Mehler. Hine monumen- tum Afrieanum in "Annalibus instituti arehaeologiei germanici' 1890 p.220 editum putamus inlustrari, in quo deus marinus aneoram gestans sub aqua eonspicitur Delum insulam, ut nobis quidem vide- tur^), affixurus. Attamen seeus sentimus de Neoptolemo et a corona, non à radice, metaphoram esse sumptam arbitramur ae vertimus "eoronae quasi medium tellus universa obtinet Oceano eireumfusa '. Rem ipsam nihil nune euramus — rotundum multi Oeeanum dixe- run —: imaginem illam a Neoptolemo usurpatam persequentes ita iteratam videmus apud Periegetam Dionysium, ut proveetiorem geographiae scientiam ostentans studio aperto eorrigeret quodam- modo v. 3—9. 41—42 (Geogr. graeci min. II p. 104. 106 Didot.):
uvigouet Qxseavoio BaO9vogoov* àv yàg éxeívq
"GO yDur, &rt vooc azzcliguroc, éoreqavozat) 5 ob uiv za ÓtezcQO stol0gouoc, aAÀ& Oiajqpíc
oEvréon feBavioa móc neÀiowo xcAevOovc,
oqpevóovg élorvia* uíav 06 É xaízep Coboav
&rv9ou;cot vQucOT,0LV im vrrelpoiot ÓcGavro, 9 zooTrn» uiv Ailónv, uer& Ó' Evgozv Moínv re. — 4| ovrog Dxeavoc scegu0éÓOQoue yalav azcegay
TOiog ÉOv. Fundae similem Posidonius mundum praedicavit (Eustath. ad h. 1. Agathem. I 2 [Geogr. gr. min. II p. 471])"), Posidonii auetoritate poetice effatum Neoptolemi Dionysius redarguit. Pereontaberis,
^*) Imitatur Callimachum Orphicus' Argon.' v. 710: «gvaco0ev éggiGovvro » (Cyaneae). Terrae radices: Diels *Archiv für Geschichte der Philosophie' I p. 15. |
**) Improbabiliter monumenti editor deum portui praesidentem intellegen- dum eredit. Sunt alia quoque, quae minus dextre ille administraverit.
*5) De geographicis Dionysii auctoribus passim disputarunt Muellenhoffius "Deutsche Altertumskunde' I? et A. Goethe 'De fontibus Dionysii Periegetae ', Gottingae 1875, p. 58qq.
IV. DE CRATETE MALLOTA. | 207
num Dionysiaca sua ex Neoptolemo sumpserit Dionysius. Respon- deri quaestioni nequit omni fere argumentandi materia destitutae praeter hoc unum, indicam Bacchi expeditionem etiam Neopto- lemum videri enarrasse. Hine veremur ne decipiantur, qui inde ab Euphorione demum Chalcidensi cani coeptam esse Bacchi de Indis victoriam nuntiaverint. Cautius A. Dieterichius 'De hymnis orphicis' (Marpurgi 1891) p. 52 iudicavit, Neoptolemum et ipse sive non curans consulto sive ignorans.
41) Cf. v. 555 «AA«. (insulae) ó' 42xtavoio z«o& ó0ov &oteqavovtat. Verbum eadem versus sede Ilias habet XVIII v. 485 dv ó& tà veloea zavto, ve t! ovoavóc dotegavorat. Cuius versiculi meminit qui Phaen.' v. 567 (cf. p. 105) «'Qx&avoc, t& t£ ztoÀA ztEQuOTÉQETAL 500 vto » scripsit pro «zteg.atoégetau». — «ovgavóc dvófóevoi» fecit Leonidas Tarentinus Anth. Pal' IX 25.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS.
Philolog. Untersuchungen XII.
10
15
1. AZTPIKA.
Aratum 443TPIK 4 composuisse Tzetza testis est. Cuius tésti-
monium et probae notae esse et antiquae Cornutus monstrabit
iuxta locatus. TzkTrZEs in Hesiodi "Opp. p. 23 G. CogNuTUS "Theol.
p. 14 L.
éivvéa sloiv oí IMovoot, ovi vevoayovoc xal orege0g 0 àvvéa joviv àguiOuó0g. voi- evvoL Óà xal ai yvwogeig, O0, 0 ivvéa ztoÀÀexig 7z:0ÀÀo doviv ... aAA! Evumoc uíy ó Kogív3iogc (fr. 17 K.) v«oeig quouw elva, IMoícag, Svyorégag "4nóAAwvog, Kqgicot» | [moALov(ón — Bogvo9ev(óa, "4gavog Óà iv vj méunvg vOv AXTPI- KON vréo0nQag Aéyet, Zi0g vov alJépgog xai Ileolag vvugne, «2doxnv (xoi) Meàáé- v$v (xoi) OcáAGuwonv xol 24oi0Qyv». vuvig Óà mévv& avrag civol qaot xol óvóuoaza Éyewv vOv zévre alo9noeuv. "Ezxíyoguog óà i» vq vüc "Huc Deu (fr. p. 129 a Lorenzio tractatum) ézv à Aéyei, Svya- végagc Iltégov xoi IIuumAgog vvug e, Net-
ivvéa Ó elol ia có réerQayu vovg, oc quoí TLG, XGl 7teQUTTOUG VOUG 7ztQo0Éyovrag ^ avcvoig G7tOTt&Àtiv" | vOLOUTOG yap &oviv Ó vGv ivvéa aguJuóog, Ovv.OTGEVOG xarà T0 iq éavtóv yevéa9aL vÓY rtQOTOY &7tÓ T; uovádog veAsL- ÓTyTOG TiYOG HETÉy6LV Óoxovyra aQt9uóv. Aé- yovroaL Óà coc TLOL xai Óvo uóvaL eivai, zap oigObvotcig, ap oic 0à vrévvaQec,
T xnquovv vel xggquovv Gaisfordii codices, xzqusiov» Ruhnkenii eodex
"Opusc.' II p. 609 || 9oovo9svlón vel &pva9evióa vel covo9tvlóe Gaisfordii codices. Ceterum hinc alterum Eumeli fragmentum 16 K. discreparet, si modo nudum Eumeli nomen ibi intactum est || 8, 9 Te«rguxov male coni C. Frey "Mus. rhen.' 1858 p. 134 || 10 ILoíac tentavi cf, Hesiod. 'Opp.' v. 1: zAovoíag, quod hexametro respuitur, Tzetzes || inserto (x«i) duplici versum refecit Grauertus "Mus. rhen. 1827 p.343 || 16 accusativos ionicos K5qucov» Aowzovv NtiAovv neque Eumelo neque Epicharmo (qui finxisse ipse ista Musarum nomina vide- tur ut Empedocles Siculus Genios v. 393sqq. p. 81 Stein, Diels 'Sitzungsb. der Berl. Ak." 1884 p. 363, Preller *Griech. Mythol I3 p. 407, cf. G. Hermanni et Buttmanni commentationes ad l. 17 citatas) sed ei vindicamus auctori, unde totus ille de Musis commentariolus originem duxit, cf. infra. 14*
LU
212 ARATEA
AoUv Toiv vny A0orobv Exvonógny Z4ye- — map! olg 0b érev à wvÀ. Acíóa MAwkuovy xci Pooíav. sopa Ó
Hoióq &v Osoyovie (v. 168qq.) évvéa
Aéyovrat, celvau KAew) OdAeia. EvréQsen 30 Tegwuuyóor Egoro IloAóuyvua MeAsouévr Ovgavía xai Kai.
13 &xrazxógrnv vel &xvrazóAgv Gaisfordii codices: illud scribendum Berg- kius ad Pindari Olymp.' III 4 (I p. 70) censuit; cf. G, Hermanni 'Op.' II p. 290 et Buttmanni *Myth. I p.274 | 18 tentavi ex Hesiodi "Theogonia' v. 349, ut aliquid fieret, IlexrwAovv coni G. Hermannus, Tircozobv coni Bergkius: rcxOmAovy vel rirómAov» Gaisfordii codices.
Pergit Tzetzes p. 24 G.: xoí vive uiv zacog, Gc tqaoav IMov- 0&c, ztapOévovg eivai qaoiv, vivég ÓP vàg Àouràg uóvag yuoic vov xao Hoi évvéa. Sequitur Musarum progenies, in qua Linus Orpheus Sirenes comparent. Eodem igitur fonte qui hauserit tertius seholiasta Vergilianus accedit ad ' Aen. I v. 8: .Saze Musas mulli novem, multi sebtem dixerunt ... Has alii virgines per- hibent (nam ideo ef porcam eis sacrificarr aiunt, quod. mul- tum j$ariat), alii eis etiam filios dant, Orpheum Linum Si- renes, alit has octo, ut Athenis visuntur, alii quaftuor dicunt, alias Boeotias, altas. Althidas, alwas Srculas. Has Musas Siculus Eptcharmus non Musas, sed óuovoovoag dicit (fr. ine. 131 p.292 Lor.) Aratus eur quattuor Musas numeraverit, incog- nitum. Nec tamen putandus est arbitrio suo indulsisse: Paus. IX 29, 2 oi Óà rov .4Awécc rzaiüsec agiOuóv ve Movoag ivóuicav elvat rQeic xoi ovóuora abraig t9evro MeAérQv xoi MwQuyv xai -doiÓ5nv. Post Aratum Mnaseas Musarum numerum quaternarium dieitur constituisse ab Arnobio ('Patrol. lat. I 5 p. 988 Migne), at- tamen immerito, schol. in 'Iliad. II v. 671 ( Aneed. Oxon. I ed. Cramer. p. 277 — fr. 15 Mehler.): azó uiàc oí zc&oot (Musae) Aé- yovroci. lMvaoéag Óé quow, 0r. ai zageLt vgeic sictv, IMotca Ocà '"Yuvo. iv uiv ov» DuáÓu usuvjo9at zjc Otüg — «unrvw a&t0e Ced» — iy 0b vj Oóvoosíg vic Movonc — «avógo uoc £v- veze lWovoa» — £v Ó? vj Ilaleungósíg vc '"Yuvouc (p.32 K.). Hinc, etsi magnopere verendum est ne ipsum seriptorem vitio commisso liberemus, perielitanda in Arnobio correetio est: 4Zzsas AMnmaseas est auctor (fr. 16 M.) fihas esse Telluris ef Cael,
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 213
Jovis ceteri praedicant ex Memoria uxore vel Mente. Has quidem virgines, alii matres fuisse conscribunt. | Libet enim iam paucis ettam. las partes attingere, quibus alius aliud eadem de ve dicere opymonum diersitate monstramini. | Epho- vus (/r. 162 Muell.) has igztur numero esse tres effert (vtem vel e£) Mnaseas'), quem supra dixvwmus. (Aratus)? quattuor, Myrtzlus vnductit septem, octo asseverat Crates (5.71 Wachsm.), ad extremum Hestodus (' Theog. v. 76) novem cum nominibus prodit, duis caelum et sidera locupletans*). Confidenter Arnobium enarratori Hesiodeo et Cornuto et scholiastae Vergiliano quartum adnumeramus. Seriptorem stoicum indoles eclogae, tempus illud monstrare videtur, quod Cratetem Mallotam citari vidit Wachs- muthius, quamvis obloquente Hillschero*); commonstrat praeterea
!) Praeter Patarensem Mnaseas exstitit rerum et astronomicarum et aliarum scriptor, cf. titulum saec. p. Chr. I Corcyraeum 185 in Kaibelii ' Epi- grammatis', qui & uv v& xoouov atuvà xal à aotéoov ÓujÀ9e vàv nvoomov ai9egoópouov xéAsv9ov, & db xal ysauógov téyvav youuuotow Dyvebteugav: £Udati vol xattió Oynoov ó£Arov xtA. Mehler 'Mnaseae fragmenta' (Bonn. ^ 1846) p. 7.
?) Supplevimus conlatis ceteris testibus.
3) Alia testimonia comportavit Kalkmannus nec vero recte in usum Pau- saniae convertit (Pausanias der Perieget' p. 258). Nobis Pausanias IX 29, 1—4 cum iis sociandus videtur, quae congessimus 'Dewusche Litteraturszeitung ' 1887 p. 55.
^) Potuit Crates in *BoEoTrACIS' (quem librum eripere Crateti non debe- bant nec Wachsmuthius p. 71 nec Muellenhoffius I p. 248) Musas enumerare. Dixit utique alio fragmento ibidem de Permesso fluvio Crates proxime a nemore Musarum distanti (Paus. X 29, 5. Dummodo tutus esset a dubitatione Cratetis in Hesiodum commentarius, posset eodem iure de scribendi opportunitate He- Siodea cogitari (cf. Nicander (Ther. v. 12). At secus credimus. Neque enim nominatur unquam titulo proprio tale quid Cratetis nec cogunt ulla ratione quattuor quae adferuntur frustula, ad illud scribendi genus ut referas. Primum (p.55 et 56 W.), de mundi forma quod est, ex cosmographia Homerica apte derivabitur (schol. ad Theog.' v. 126), alterum de divina Cyclopum natura item cum explicatione Homerica cohaerere potest (ib. ad v. 142), tertium (schol. ad Opp." v. 528 de frigore hiemali) BokoTiAcIS forsitan debeatur, quarto (Ruehl *Mus. rhen. XXIX p. 82sq.) prooemia Homerica Hesiodeis praestare dicuntur et haec reapse esse Hesiodeae fabricae negantur. Vides vel talia in commen- tatione aliqua Homerica potuisse exponi. Poterant vero etiam in BOoEOTIACIS haud absone, quoniam *Theogoniae' exordio ad loca nonnulla Boeotica spec- tatur. Locum adscribimus: «oetz ó$ uy mavtl &ouo6Gsw óvvaaOa. (zooolutov), «Aa lólog dxtlv tà voU oxomoU xal tuc vno9éctoc Óvti xvglo. Adsumpto
Ww
2314 ARATEA
auetor Ciceronis 'De natura deorum' III 54, qui cognitum eundem de Musis habuit commentariolum: Zaz Awsae primae quattuor naíae Jove altero, Thelximoe Aorde Arche Melete; secundae Jove tertio et Mnemosyne procreatae novem; tertiae Piero natac et Anttopa, quas Preridas et. Prierias solent poetae appellare, nsdem nomimibus, codem mwmero, quo proxime superiores. Ne plura: ad Apollodorum Atheniensem quae patent vestigia omnia redueunt. Quem inieeta Arati mentione in libro 'IIegi Jeuv' de Musis scripsisse existimamus. Altero igitur ante Chr. saeeulo 4X TPIK.4 Arati eireumferebantur.
Idem esse 443 TPIK.A atque -40rgosoyíav xai dovooScoíav a Suida nominata fuerunt qui suspiearentur, etsi de voluminum nu- mero definite nihil enuntiatur. Alii primam 'Phaenomenorum par- tem, quam -40:002ecíav Mareiani librarius scholio ad v. 450 vo- cavit, eum 4X TPIKOIS copulare maluerunt (cf. Buhleum II p. 457):
Antimachi exemplo quod vitetur pergit ita enarrator ille Chisianus: "Oppoc dE (ye male coni, Ruehl) ov (scripsi: Ó codex) vovobroc, dÀAk tÓ moolpuov éx TOV moaypatov Aefov svfoc r& tt xEqd Atia Thco nxO0ujGfoG ntgrygdqe t0 (r& codices) ób tav Toyo zl Hutgov 'Heiodov [xc tuc Geoyovlac] Tta 5c l'av. npová&a: ztoujosoc. di0 xol ó Koatnue [avrà] xev& Aoyov qOévei. Saepta a mente Cratetis abhorrent. Initium "Operum' (praeter v. 10 haud dubie genui- num) unicuique praefigere possis poemati, "Theogoniae' non item: ibi quae ex- stant personam Hesiodi et peculiare scribendi consilium tangunt aliquo modo ideoque destinata esse ipsi illi loco putanda sunt (cf. caput VI et Arthurius Meyer-'De comp. Theog. Hes., Berolini 1887, p. 8$4sqq.). Cratetis sententia eadem erat Aristarchi et antea iam Praxiphanis (Proclus apud Gaisfordium "Poetae min. graeci' III p. 3, Rzachius in editione Hesiodi p. 97); eandem postea Pausanias e doctissimo auctore IX 31, 4 recepit solito more obscuratam (D. L. Z." l.e.): Bowovav db ot xtpl vóv EAucva olxoUvtsc nagsinguu£tva ó08g A&yovaiw, de &AA0 Haioóoc moujoat ovótv 5 tà "Eeye" D77] tobrov di r0 ég v&c Movoac dqaGupovor zxpoolutov, coynv Uic noujgene ró &c tác Egdiac Atyovteg" zt uot uódigdor dóslevvoav, £vOa D azayygy, t& T0ÀÀk vxÓ TOU ypovov ArÀvuac- uévov. . yyéypunctoi ób evt t& Epye. — Etiam RHESI commentarium Crate- teum addubitari posse sentimus. Scholia ad v.3 et v.524 (vol. II p. 340 Schwartz, p. 59 Wachsm.) versantur tota in explanandis rebus astronomicis et in mensura temporis. Quid? quod carmen illud choricum v. 5275sqq. in cele- berrimis veterum de caelo testimoniis vulgo numerabatur eratque a Parmenisco scriptione quadam astronomica tractatum (cf. cap. III s. v.). Quodsi Homeri Odysseae XIV v. 483 in priore Hhesi scholio habetur ratio: quin versa vice Rhesi tragoediae ex. gr. in Cratetis "Opupuxoic potuisse saltem rationem haberi infitiemur praefracte? Itaque éxéyousv de Cratetis in Hesiodum Rhesumque commentariis.
— -
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 215
at quinque ae pluribus adeo partibus dissecta unquam fuisse 'Phaenomena Arati quis audivit, nedum ratiunculis demonstrare conatus est?. Futtilia sunt, quae Grauertus 'Mus. rhen. 1827 ex- cogitavit, tanto opere,' ut Boeckhium mirari subeat virum summum, quinam conlaudare effrenatam Grauerti audaciam potuerit ( Kleine Sehriften' IV p. 301). *Canonem' post primam 'Phaenomenorum' partem vi intrusit ille p. 3418qq. numeravitque praeterea integri carminis duas particulas, alteram zregi ovravareAAovrov xal 0vyxaca- Óvóvrov (quam eandem :2N-4TO.A4HN esse dixit perperam p. 340, ef. p. 160): ' Wenn wir nun, wie gezeigt(2!), den Umfang des Arateischen Gedichtes als ursprünglich viel grosser annehmen, so erklàrt swh ene Anführung des: Tzetzes, die sonst hóchst auffallend 1s ... Sehr willkommen dst uns mun hier eine Nachricht des Achilles m der Exnletung c. 19 "gavog - - - spi rÀíov xoi GtÀQvng ztgóg TQ TéÀsL vic zoujosug elnev. Denn dadurch(?) werden die Diosemien, worin die Amzewhen am Sonne und Mond genamnt sind, zum letziem Theie der
ZXTPIK A und, was wir oben der sehr ungelenken(?) Verbin- dung wegen wunschten, von den Qoaiwouévow getrennt. Dafür folgten auf duse unmittelbar andre, jetzt. untergegangene Bücher, worin ber dem Lauf der Sonne und des Mondes, du Bahnen und Bewegungen der Planeten, three Relationen mit den amdern Sternen und den Exnfluss aller gesammt auf die verschiedenen "Tahreszeiten gehandelt wurde, kurz der Ka- non(?): wnd h1eran schlossem sich recht passend die Wretter- zeicken. — Coniectaneorum eumulavit acervum, quorum ne unum quidem nec per se probabile est nee comprobatum a Grauerto. Neque omnino opus est pannoso Grauerti apparatu, quoniam certis- sima aliunde iamiam suppeditatur nobis discriminis ratio ac facul- tas?). .4ZTPIK.4 unam de compluribus seriem (ovvzoóiu) efficie- bant, quibus scripta Arati praeter Phaenomena, ut videtur, inclusa conicimus (ef. p. 223 sqq.). Seriei titulum tenemus. Quinto cvyraSewgc astronomicae i. e. «2ZTPIKQN volumine, quod cum ceteris fere
5) Les preuves abondent en faveur de la thése de Grauert Couat 'La poésie alexandrine' p. 457?. Addidit Couatius rationes quasdam, Grauerto ut opitularetur, aeque perversas. Omnino adparet facile, infeliciter in Arato rem Couatio cecidisse: quod semel monemus submolestam singula refellendi operam gravati.
216 ARATEA
omnibus hodie deperit, Aratus per earmen aliquod Musas eom- pellaverat. Quinque igitur ad minimum monobibla 'Arateorum series astronomica' continebat. Et hodieque possumus — quod easul largimur — quinque opuscula iuxta Phaenomenorum carmen, fortasse sex, ad sidera pertinentia ex laciniis indieuli adferre: 1. -4orgo9eo(av 2. dovgoAoylav 3. Zioorulac 4. Kavóva vel Kavóvog xararourv | 5. -dvaroànv.
Iam ipsa videamus fragmenta, num catalogi fidem adiu- tura sint.
I
Hunc (Equum) Aratus ef alit eomplures Pegasum, ANe£-
luni et Medusae Gorgonis filium, dixerunt, Qui im
Helicone Boeotiae moníe ungula feriens saxum fontem
aperuit, qui ex eius nomine Hifpocrene est adpellatus
(Hygin. Astron. I 18). Hoe quoniam in 'Phaenomenis' desit (cf. v. 216), rettulit inter fragmenta Arati Buhlius II p. 456. Boeckhius in ecalee earminis servati periisse epilogum quendam poematis coniecit, in quem et Hygini de Equo narrationem ex Arato desumptam et Musarum recensum Pegaso coniunctarum transtulit perperam in commen- tatione *De Arati canone" (/ Kleine Scehriften' IV p. 307). 4X TPO- CEZXI AI erunt fortasse qui inserant, etsi Áratea libri origo spon- deri nequit. Cf. eaput VIII. Titulum e librorum tabulis huic eommentationi subnexis ut plerosque prompsimus. Possit vero etiam fieri, ut testimonium illud Hygini non satis aecuratum et ad "Phaenomena', ut eeterae Arati in Hygino memoriae, revoean- dum sit.
II
AXTPOAOULAN de siderum ad homines effectu fuisse inde eoneluseris, quod iuxta 240rooSJecíaov commemoratur. Id si ve- rum est, scriptionem negamus Arateam esse. Nam quid ex ipsis "Phaenomenis poetae apertius quam omne rationum astrologiea- rum fastidium ?^) Fragmenta novimus nulla.
5) De "AvOpartoyovía cf. p. 226 OoroAoylav Arati ut recentiores fingerent, vox AgrpoAoyla & Victorio p. 108 male lecta ansam dedit. Couat 'La poésie alexandrine' p. 456 sq.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 217
III
A4IOSHMLAÁS pinacographus commemoravit Achill. p. 55 W. Cuius libri nullum vestigium deprehendimus. Ne ipsam esse 'Phae- nomenorum' partem ultimam iudicemus, ea obstant quae p. 215 disputavimus. Ergo nibil reliquum, nisi ut pravam Buhlii opinio- nem quandam refutemus e Suida procreatam s. v. yeu» 0gvt9íac (— 8. v. 0gvt9íoc)] 0 iml vjv yüv và Ogveo Grogevv)g vzx0 vüc WvxyoGg zt»onc, vovzéovi.y 0 0qo0g0c, iv Q xal «à 0gvea qeípe- vaL — Aéyevat Óà xol «&veuog ópyu.O lag» — 1 OTL tà 0Qvca vaUTO yeuuQ vog qoíverat, oc v doovóc quo. Desiderari haec in 'Phae- nomenorum parte ultima ideoque deperdito alicui libro Arateo retribuenda esse Buhlius speciosius quam verius edixit II p. 462. Verum si dixisset, cogitares sive de Z/IOXHIWI 4IXseu de scriptione IIEPI OPNEZON, cuius memoria e Pselli versibus politicis 190—197 vel e commentario potius in Dionysium Thracem ( Anecdota graeca! ed. Boissonade III p. 210) cognita est. Praeplacuit hoc et Bois- sonadio et Bernhardyo (ad Suidae l. c.), quamvis haesitaret. Quid vero? Errarunt omnes, quia adnotationis Suidianae fontem negle- xerunt. Scholio enim ad Aristophanis 'Acharn. v. 8768q. correpei ytuuv àga ógy.9íac àg «rv ayogav éAjAv9ac haee adferuntur: ovtUg 0 OqoÓg0g xeuucv, ày (9 xal và Ogvcea ÓuaqOeloerat" otro 0 xal «àveuog ogviJíag» 0 éni viv yrv và Ógvea OroQevvüg omó vüc Wvxoag zvvong (rüc vov wvxyovc codices, cf. Suid. 1l. e.). ó o NSéuueyoc «yeuuva. ópytO(av». azcoólÓc0L. Óià vÓ xyeuudvog và ópvca vavva énigaíveo9oi, gc rap 4odvq. Symmachus Aristo- phanem interpretans signis Árateis in extremam Pbaenomenorum partem conlatis per scholia uti assolet, velut ad 'Pae. v. 1067 evn9eg LDuov 0 xénqoc, o5 uéuvqrot xoà Níxavógoc (Alex/ v. 170) xal J4poorog (v. 916) zreoi vov ÓLo0Quwov OtaAeyóuevog xal Koà- Aueyog iv voig Iaufoic et 'Vesp. v. 262, ubi Arati v. 976, 977 citavit; denique ad "Pace. v. 778 Kegxívog correpta vocali . ex Arati "Phaenomenis' in universum adsumpsit. Instat igitur, ut intra carminis eiusdem fines illud de avibus dictum cireumspiciamus. Et redinveniri potest v. 10218qq., de quo loco dubitanter (ut alia tamen simul temere iaceret s. v. 249.) cogitavit Bernhardyus l. c.:
xol ynveg xAayygÓov é&weuyouevat Bocpuoio 4&utOvog uéya ouo, xol évyeayngga xoguvg voxtegov aeí(Óovaa, xol ówà floovre xoàotoí,
218 ARATEA
xai Gztvoc wa Gztílww, xci üpvea st&vra &x teÀayovo qevyovra xr.
His expeditis fatemur libere istas Arati 'DrosEwIAs' peculiari libro eomprehensas in suspieionem a nobis vocari eam ob eau- sam, quod óroonuíe, vox attiea"), ab usu Arateo discordat. orua constanter Aratus terminum ionieum*) secutus fere quinquagiens nulla exceptione admissa. Ergo vix 4:005uíag sed Xüuera (ov- otvig, alOégia, yeuuvwov. oÓarov al) Arateum futurum fuisse titulum opperimur. lta v. 460 et ipse Aratus, eum absoluta siderum descriptione, priusquam ad cireulos — quibuseum coortus eooc- easusque cohaerent — et ad diosemias transgrederetur, disposi- tionem carminis futuram disertis verbis communicaret: obxér. S$agcaLéog xtivc» iy (quinque planetarum)" &gxtoc &inv asAa- véoy va rs xxÀa và vT' olÓéou Güuar tv»0rttiy") Ouocnuío voce Dieaeopolis in 'Acharnensibus' utitur, ut in vulgi ore viguisse videatur et hine, ut tam mulia, in communem sermonis posterioris copiam traducta esse. Dionysius Periegeta scripsit 4/ioonu£og"), eodem fere tempore tertia carminis Aratei pars, eum antea dici consuevisset ITuoyvc get Óra onuciov', voeari coepit zuwornulaui"): hine Symmaehus modo commemoratus. Diffidimus igitur aliquam- multum ./1005uíac istas integrum Arati fuisse opusculum, tametsi
, "Theophrastus ' angueiov dicit et cnualvsiw, item zgoaguaivecv et zgo- - yuyveaxtuv. mpoyvogtic Boethus (supra p. 155). Inde Praognostica latini.
, '^ XXII v. 308g. xaxov Ó6 rt o5ue vírvxroi (Sirius exoriens), zal ré qíg&: moÀÀÓv mvpstüv óriloic. Bgoroiciv, Archilochus fr. 54 B. dug d' üxpc — óg9ov laratei. vépoc onua y eusvos. Parmenides: vide adn. 11. Sophocles in "Nauplio fr. 3909, 3 N.? ooroc à' (Nauplius) ÉgrUgE rélyoG Agyela otocTo graÜuov dpiDpov xal uérocow tbpnuuuto Tühtig TE TGVIGC OUQUYLC rt O54uata i. e. non astra (male ita enarratores) sed signa caelestia vel dio- semias sive ab astris sive aliunde petitas.
?) Sectari Parmenidem videtur v. 133 Mullach : £log ó' ai9epégv v& qoiv t& t £v alüÉQu müvta oqguata xol zcÜ«püc tvgyéoc geAlor) Acuzédog Eoy' &lógia xiÀ. — Sero vidimus Hugonem Grotium iu idem incidisse p. 24 *Nota- rum' dubitantem: Quare dubito am non haec Sügna (diosemias) intellexerit supra, cum dixit v& v. aigu axuat Crnonév, uf uno versu et ea, quae ex Phaenomenis restabant, circulorum nempe tractationem et obiter quibus signis in Zodiaco orieniibus quae oriamíiur quae occidan!, el ipsa JDiosemeia prae- sis nificartt,
1:9 Ruehl *Mus. rhen.' 1874 p. 85.
!) Schol. Marc. ad Arati v. 733.
10
et
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 219
certi nihil sponderi posse facile intellegimus. Boethus nihil uti- que praeter signa Arati superstitia cognovit, cf. p. 155.
IV 1. Achilles Isag. p.135 B có» 0? cov zAavisov Aóyov zagntá- coro Ó M4gaoroc, 0vav Aéyn (v. 454, 5. 460—462). oi Ó àimniuulb &AÀo, mévv! àcvépeg, ovóbv Ónoio!, &uzczaAtv elOc)Acv Óvoxa(Óexa Outvevovcat ... ovÓ tv, SagcoAécoG xelvcv Bye Ggxiog elqv aztÀavéov và ve xvxÀo va v al9égu. — Ouvevovoux», 7ztagouteiraL Óà 0. zxoAÀAag aivíag, mpdtov ovt gotóueva 19éAnoe xal z:G0L Ojugovo cibo, G0vQo, obvro. Ób zoAÀQv Óiaqo»íav Éxovot xal ovóà zxací» elo. qavegoí. iv Óàb vQ iniwgogouévo cavtov "KANONI vóv zegl ovvav zvotovuevog Aóyov Gguovíg vtl xal Ovugovíe uovoixy vàg xurcetg ovt Aéye, yeyovévan. Idem p. 136 A zregà 0? vc évaguovíov xevijoeoc avrov (septem sphaerarum) eize», og Éqmv, 44oovoc ày v KA4NONI' xal 'Ega- r009évnc iv vQ "Eouy xol YyuxAnc xoi OgaovAAog xal "4ógaoroc "4qpooóisL.evg" Toboavro Óà vov Aóyov vovrov oi IlvJayoguxol: z&yvo yàg &guovíe xai vase, Aéyovou xeveiodot, xa9à xai lavool vovG OqQvyuobe , xal vyiaívety uév, 0vav evroxvQ 0t, vooeiy Ó£, Ote GTÀdXTOG XivoUvtat.
1 vóv xA. M || 15 Ilv9eyogixol V: — &o« L.
2. Idem p. 138 C zo44oi vov inipaveoréowv mgl 0ALov xai ccAnmvgg émgoyuorcevaavto, ldíg 0à xol mtpl vOv mévve scil. zÀa- »ivav. Oi xol 4gorog lÓíog uiv mepi ÀÍov xoi ceÀQgvug zog v(Q TéÀe TÜc zt0ujOtecg cime», lÓíq Óà seg vov zévve iv vQ iniygagouévo ' KANONI .
2 iia L.
CANONIS fragmenta qui nobis servavit Achilles simul argu- mentum quale fuisset declaravit. Quod ne intellegeretur primo obtutu, impedivit Boeckhianae De Arati CANONE" commentationis defectus, cum ibi omissa sint verba Achillis xoi OCGgaocvAAogc. Thrasyllo enim usus est Theo Smyrnaeus 'De musica' (p. 47 sqq. Hiller. eo in eapite, quod est zregi vic vov x«vóvog xaracvoug.
220 ARATEA
Jtaque Aratum in. CANONE sonorum. musicorum. designa- tionem et cum hac sphaerarum concentum. et aliguid fortasse de motu docuisse liquet ait reete Boeckhius p. 303 multa de Arati harmonia apud seriptores musieos adhibita conieiens. Versibus CANONEM conceptum fuisse non patet diserto testimonio et prae- propere a Boeekhio e Germanici 'Arateis' eonelusum est, qui de planetis se velle posthae dieturum v. 444 sq. subindicavit:
Hoc opus arcamis si credam $ostmodo Musis,
tempus et ipse labor, patiantur fata, docebit. Ineredibile, haee quoque Germanieum ex Arato vertisse, cum de illo tertia ut par est utatur persona v. 1 &q.:
Ab Jove principyum magno deduxit Aratus:
carminis at nobis, genitor, tu maximus auctor. Opus per se constans Achilles CANONE fr, 1 et 2 dixit, adneetere "Phaenomenis' velle irrita opera erat Grauerti l. c. p. 341 sqq. iu- dice etiam Boeekhio p. 306 sq. Reete hie Zira/zs inquit 1:$se v.460 se de Planetis im hoc ofere (quod superest) »0zt dicfurzm profitetur :
ovÓ Er. SJagGaAéog xsívuvy £yo) Ggxioc Env
aztÀayénv va vc xóxla rà T ciOéQu Ojucr i»tUme». — C Jtaque Aratus, cum , Phaenomena' condebat, imparem se CANO- ANNIS arzumento fassus est, neque 1s hoc potuit in eodem opere iraciare, mist obloqui sib: :pse volebat. Putaverat Grauertus p. 342 duo Germaniei "Prognosticorum' fragmenta, in quibus de tempestatibus sub singulis Zodiaci signis aceidentibus agitur et de propriis viribus quas planetarum quisque illa signa tenens exerceat (p. 43sq. Breys.), e CANONE translata esse. .SeZ fos/guam CA- NONIS argumentum $rorsus altud ef maxime musicum esse docuimus, quis mon frobabilvus dixerit, Caesarem illa de suo addidisse, mom vertisse ex .Arato? Boeckhius.
V Tévaprov zó z&pi .dN.ATO.AHZ, 0 qaoí vivec ur; elvat AMoa- vov, GÀÀ 'Hynyouavaxrog (Vit. II p. 56 W.). Itaque quod apud ' Suidam legitur :4varour emendamus in :2N.4TO.4H, non eontra, quod Buhlio plaeuit. An illa inscriptione singulare Arati opus denotetur, valde dubitans partem potius 'Phaenomenorum' alteram ad ortus siderum inde a versu 553 speetantem sie adpellari Buh-
p
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 221
lius p. 458 falsissime arbitratur. Hegesianaeti tribuere '"Phaeno- menorum' partem eui sano venire in mentem potuit?'?) Quapropter titulo illo peculiarem librum comprehensum fuisse consectarium est.
Tantum de fragmentis. Ad Achillis de prooemio Árateo com- mentariodum tandem aliquando revertimur p. 17 ex codice Vati- eano editum. Altius haec docti interpretis excerpta repetenda esse quamvis constet abunde, muniri tamen illud insuper scholio Marciano ad v. 733 ovy ógáqc; 0ÀAlyg uév] Xj Qoxovoa sivat zoóc vLya vOU ÀÓyov àz0TaOtg ÉmAaylaGe zQ0G vÓ «ovy ógaqg» év9elvot v0 &lg ZdyxÀeiómv szoooíutov àvaqegóuevov. àÀÀ vyvónoav, Ósi ztoutuxóv Éosi» ÉSog, cg xal Ougooc xvÀ. subindiecavimus. ta qui primus de prooemio Arati exposuit, is complura poetae anti- grapha examinaverat seu nullo seu diversis exordiis instructa. Ex uno praeterea versiculum de magno anno adscripsit interpres. Haec igitur illine relicta sunt: |
I. aug uot veAoto zreguxAevroió ve unvug. &ozteré uoi, IMovoat. IL. 1) Z4yxAelón, Etivov iegóv SaAog, el Ó' &ye ovv uot ovgavínv Wovoeuac Ez. volfloy 9). 2) Émvayo ovv» Óexaóeoo0L zcegurAouéyev bviavto». III. 4vríyove, Eeívcov iegóv 9aAog).
Àb altero incipiamus. Negavit verissime p. 17 interpres, illud
ad Anclidem prooemium "Phaenomenis primitus praefixum fuisse,
2) Frey ((Mus. rhen. 1858 p. 132sqq.): Es (IIegl &vatoAgc) ist nichts 4nderes als die besondere Ueberschrift des. dritten T'heiles der Phaenomena von Vers 5953 an .. denn auf den Zusats der Vita 0 qaoí vweG u5y tivi Ao«tov, «AA' Hyqgovaxtoc dürfte wol nicht viel (?)) zu geben sein. In tota Freyi commentatione Aratea vix quod probum sit indagaveris. Cf. supra p. 155. Quod schol. Eurip. 'Phoen.' v. 1116 inter ézroAcgv et davaroAjv distinxisse Aratus dicitur, ad '"Phaenomena' pertinet.
13) Oppianus 'De venatione' Dianam facit ad poetam v. 20sqq. dicentem: £yoto, xal tongystav éniotelBousv avagnov, tz» utgomov ovzo tic Égc émavgotv aoioic. Manilius *Astronomicorum' exordio Caesarem adlocutus ire $er ipsum aera instituit, ire 2er a/a astra Pythagoras apud Ovidium ' Met.' XV v. 147 (Schmekel "De Ovidiana Pythag. doctr. adumbr.' p. 3sqq.), alia nonnulla. Casui vero hae dandae similitudines, nec credimus Romanorum ulli aliam quam nobis patuisse Phaenomenorum formam et editionem.
4) Oppianus l. c. v. 3 4ooviov Zgvóc yAvxsogóv 94Aoc, Avtovivs.
222 ARATEA
quandoquidem in ipso hoe earmine magnus annus duodevieennalis non sine aperto quodam studio ac consilio effertur. Intra eiusdem poematis terminos tantam admisisse differentiam vel neseium astro- nomiae aliquem absurde eogitatum foret. Alione igitur carmine ante "Phaenomena' scripto ita censuisse Aratum putemus? Hae utique ratione versuum 751sqq. quo tendat sententia deelararetur:
&AAog 0 aÀAoígv &crhQ imidépxerot T0.
ytvoigxetg vrd0e «cl Gí' rà yop Gvvae(ÓOerar TOT
iyveoxoiósxo wixÀo qesuvov veo,
ücce v' az Lovnc elc Coyavov Doíova
vbE émuuveizat. Of. p. 188qq. Si post edita "Phaenomena' earmen ad Anclidem prodiit, mirari satis nequires, quid esset quod a re dudum et aliis probata et ab ipso libentissime concessa Aratus in errorem reelinasset. Iam rem invertas. Ille quod non iam dubitari de Metonis anno solari duo- devicennali et summam esse inter astronomiae studiosos concordiam dixit, dietumne ita aceipiamus, ut erratum a sese ipso esse tacite fateretur eorreeturus? Haud facile eredimus. Nihil omnino de se sed, ni fallunt omnia, in universum de astronomis Metoniano eyelo iamiam assentientibus loquitur poeta. Ergo quid reliquum nisi ut illud earmen, unde sumpti isti versiculi sunt, pro subditicio iudicetur? Idem satis antiquum fuisse videtur, si modo ex opinionis quarto iam saeculo derelietae antiquitate discrimen capere licebit. Eratne . 4X TPOOEZLA (p. 216)?
Venimus ad tertium prooemii exemplum «L4rzíyove, &eívow iegóv S«Aog». Antigonum versu compellatum regem esse cogno- mine nondum explicato Gopnatam, Demetrii Poliorcetae filium, haud eunetanter et succinete edixit Meinekius "Philol. 1859 p. 19. Et ipsi ita iudieamus, non quia Gonatae memoria eum 'Phaenomenis' conficiendis arcte copulata fuit (cf. cap. VII et VIII), sed quod «Eeivov iegov 9aAoc» summo ille iure conlaudatur. Experti Pellae hospitium regis cum alii homines litterati tum Aratus. Verum id est absurdum, et regem et Anclidem eodem hospitalitatis elogio ne verbis quidem dissonantibus, diversis tamen exordiis, ab eodem efferri poeta. Iam quadrat quod eum, qui Anclidem affatus est, minime Aratum fuisse adparuit. Iam vero de Antigoni memoria ac versu quid fiet? Cum fecerit Aratus «eic -4wríyovov» teste Suidae biographo infra adsceripto carmen, illud libenter eidem
eQ
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 228
relinqueremus Arato: nisi id ipsum obstaret, quod versu «^4vríyove, Seívwv iegóv 9aàÀog» prooemium illud ad Anclidem missum ex- primi videtur"). Nam apta etiam cetera prooemii Anelidei parti- cula est, ut fidenter suppleas z4vzíyove, Eeívwv iegóv 9dAogc, (el Ó &ye, U)Y u0L ovgavígy wavoetac Exc volBov).
Quod primo loco attulimus prooemii frustulum, id dubitavit Hugo Grotius p. 14 'an non ad Diosemeia servata pertineret. Itaque sibi finxit alteram partem Arateorum peculiari olim exordio, quod tamen differret a forma tradita, in aliqua editione instructam fuisse. Quod cum obstet diserto interpretis testimonio de toto "Phaenomenorum carmine dicentis, incredibile. Cf. cap. VI et VIII.
15) AyxàAtiógc -— AvexàAsiógc auctore Meinekio l c. Nomen corruptum putat Wilamowitzius ex AAxeíógc vel Ayxaiónc vel simili aliquo. Patronymica vel gentilicia poetis certas personas adloquentibus usitata. Kwovxiógc Batov- ocónc. Alouudóng Eoaouovióge XaolAaog Archilochus.
2. IATPIKA.
Testis est Pollux II 378q.'5) éxaàovy Ó avrag (ràg vüg xe- qaoÀnc óoqac) Largo zceióeg ovegavíviÓag ve xal AafOotiÓcic xai AeziÓostÓeig xol GÀÀa voiavro OvóuaTa, xai équAove(xovy scegli TOU zÀ$OSovc avtOv, etre mévre xor vàg Qoqgag aguiOueiv cire ztÀelovg etre &Aavrovc, rv&vrcv uiv ouoAoyovvruv éAavvovg elvat vag TY yvvatxelov xeqaàov óaqag, Hooó0vov 0 aoxovrog (IX c. 83) uevà vó» iy IIAovotoig qóvov iv voig IIegouxoig vexgoig evoedrvat
5) Nihil de Pollucis auctore adfirmamus, sed Rufum Ephesium 'IIJeoi ovouaciag vov vov &v0ouoz0v uogícv', quem in altero libro concinnando ex- pilabat (M. Haupt. 'Opusc. III 2 p. 429 praeeunte Casaubono), posse fuisse putamus quamvis cum alia tum ipsum Arati testimonium in Darembergii et Ruellii editione Parisina p. 135 sqq. desideretur. At probaverunt Rhodius ( De Pollucis fontibus' p. 868qq.) et Voigtius (De Sorano Ephesio' p. 29) Rufum non integrum sed bis excerptum ad nos pervenisse.
924 | — ARATEA
4egpaAjv unóeuíav fyovaar oeque ovufoAqciww. Aéyet ÓÉ zrov xal Moaroc iv voi LATPIKOIS- »* , ) » 1 4 H Mw pÓr yap sor Or;:& xognaro zt0ÀAa uiv avrwuG ueggerínc xogvgmo uovvy cvvetouéva Óauu, z0AÀcl ÓÜ' &ppaqésc xeqakal zayev avOpoiztototv.
11 cvresoyuéve codices Pollucis: correxi | yoauuz codices Pollucis et ob sententiam (cf. Phaen. v. 465) et ob laesam productionis ante mutam cum li- quida regulam Arati corruptum (Frey ' Mus. rhen.' 1858 p. 136): correximus et Vertunianus et ego etsi voce insolenti novata; at conferas ypeuu ovo y peg, otíyum ^o atiypu), €Qu& evo &ouoc, xiüagua ev xeD«ouoc, alia.
Idem opus dixit Buhlius II p. 455. LATPIK AM et. LATPIK AS AYN.AMEIZ, quae a biographis et alibi ceommemorantur, satis inconsiderate: illa isto loco ad hominis anatomiam spectasse frag- mentum evincit, hae pharmaeologieam rationem peculiari scriptione seetabantur. cóvroilw signifieari vel seriem medicinalem titulo generali nobis persuasimus in monobibla nonnulla digestam, quae deinceps recensebuntur.
I Vita III p. 59 W. ovvayogevet à ovzq (Hippareho, qui negabat astronomum Aratum esse) xei -uovécioc à&v vq llsgl ovyxolotcgG «doarov wei ungoov scépi vv uaSnucrixOY, 00760 yé quou ov ríÓtusv avrOv iaroOv civou yocUarroa vac LATPIKAAS AYNATMEIS, ovóà uaSvuorixóv S1ooucrv ovóiy E&vov ci- zóvra vuv EvOolov. Y Vita II iuxta "Phaenomena 'Canonem "Ortum' (L4varoAgv) enumerantur [L4 TPIK 41 4/YN.4MEIS, ut peculiarem hane seri- ptionem, et non seriei titulum, fuisse adpareat.
II
Suidae eodices ZYNOEZSIN (OQ.4PMAKOQN OHPLAKOQN EIHTHZEILAN (sive éreríóscte) offerunt in librorum indice. Distinxit post qeouaxcv Westermannus, tanquam verba Svortoxav énirrósua novum titulum effieerent et 'ex theriaeis quae sunt salu- bria remedia designarent. Supplemento si eareri potest — et qeguaxov proxime ante scriptum exstat — quis supplere maluerit? "Antidota' Galeni inspieias (vol. XIV Kuehn.): discerni intelleges
10
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 225
(quod ultro elucet cur fieri consueverit) inter qeguaxa Snoioxa quae Jovcociuo sunt vel ÓnÀgráoia et quae ayaSa xoAa iure- vevyuéva (cf. ex. gr. p. 151. 161. 171. 174). Tamen ne cognita quidem tituli sententia statim patent omnia. At patescent. Unam certamque dixerit Áratus mixturam an in universum de remediis salubriter miscendis exposuerit, quamvis provisum primitus fuerit ne haesitari quiret, nunc, res utut se habet, per se dubitabile. Namque iterum Galeni 'Antidota' evolvas: p. 32 —4»ógoucyov zo&ofvréoov 9uqgiox, Ov Eyiüvov, v xaAovuévn l'eàjvn — multa nimirum ex viperis alioquin fiebant medicamina — p. 149 ' 4u- Boocío! GuLnov IMoxedóvog ztgüc và Jovacuta vOv qapguaxov xal zavróg lofoÀov mÀ«y5nv' soit xal szg0g vGc ivróg 0.a9éocug, p. 159 * Z4ugoooía? Z4oyiBlov lega, ztgóc zcevroa và ivróc zoi0v00 $5 xocoua. (Galenus ipse)") ^ Et sie fere omnia certo nomine indieantur remedia sive proprio sive inventoris sive eius, qui uti illis assolebat. Itaque 'cv»9eo:c qaguoxov Suoiexov. émrnÓsío inseriptum fuerit seriei medicinalis alicui volumini, quo istiusmodi mixturae (cv»Jeroa) comprehendebantur. Idque corroborat Galenus "De Antidotis' (vol. XIV p. 144sq. K.): zegi óà vov ovvÓOérov (Zavacíuo» gaguaxov scil.) 4ey9roerat. éxríSeo9ou 0à và vovtwy
") Epigrammati Callimacheo ab editoribus, quoad scimus, non prorsus
intellecto LIII Wil. salutem parabimus: Kol naAwv, Elàtlwwa, Avxoiwwióoc 8498 xaAtvegc &UAoxoc clvov cót cvv svtoxlg. zc to0E viv uév, ávacoa, xóggc vnéo' «vtl ób moud0g vategov svcónc &AÀO ti vqgóc Exo. Cf. Nossin Anth. Pal' VI273. Partu filiae gravidac instante Ilithyiam Lycaenis mater implorat, ut subveniat dolores levatura ovv svtox(g. Quod cum putarent idem atque &/Aoyog cóivov, praepropere abstulerunt coniectando et Heckerus (Comm. crit. in Anth.' p. 112) et Meinekius post editionem p. 291. Nobis Evvoxig proprium nomen est nec differt ab herba medicinali ad partum idonea vel remedio A4o«toAoyía vel Q2xvvoxiov alias dicto. Exempla inferius alia occasione capite VI proposituri sumus. Callimachum vero inlustrare possu- mus 'Aeneide' XII v. 411—419. "Venus Aeneam vulnere defessum dictamno ldaeo — immixtis Ambrosia et Panacea, quae certa id temporis erant remedia &a Galeno in 'Antidotis' totiens et a scholiasta Vergiliano etiam commemorata, quidquid recentiores Aeneidis enarratores moliuntur — curat ipsa et reficit: dictamnum genetrix Cretaea cargit ab Ida ... detulit ... inficit occulte me- dicans spargitque salubris Ambrosiae sucos et odoriferam Panaceam. Denique favet gv» praepositionis usus: cf. 'Il XVI v. 864 &v óovol-Bef5xs. Ib. ll v. 187, alia. Simile invocationis exemplum exhibet Tibulli elegia II 5. Philolog. Untersuchungen XII. 15
ii|
226 ARATEA " 3
axevadiag uoyóngóv pot doxet, xaíréo noA lay éÉrrtyeipraavecy
rGic vovTOY Gvyygoqaic, v éortv ' Opgebe ó inixi9ele 9eolóyoc (fr. 174 Abel) xoi BuAoc (Q2poc editio Kuehnii: eorr neseio quis
in exemplari Gryphiensi; ef. Susemihl. 1 p. 482) ó Mevóyotoc ó vetiréQoQ xai Hiaóówgoc ó "d onjvaiog ToaygÓnov souris xai APATOS xai àAÀou rivi vu)Y roLOUTUY Ovyygoqeic. TOUTOUC uev ovy &v rig Devudcerev tuuérQus inge Tevrac raic z&gl TODT(CYV «gayuaelouc, uéuMeoimo 0 av eb A yu Ói& rà up&yuare" Óidd- OXELy yOp uaAAóy éotL «ci s0o0Gyetv voUGC Bovkouévovc irl oup voU (scripsi: ró Kuehnius) zÁnaiov értcU eL ety TCiGg rObT(Y OX6va- díaug. ol yoUv vOY xaAcY tOUTOY 7tOL,LGTUY OvyyQaqelo viv zcega roig :zt0ÀÀoig &vAajlovuevoL xeraÓgounv £vagyóuevot vüiG TOÜT(UY cagadócéce robc ÉvrevEouévovg selServ icugeigoUGiv, de ovx av &ingav qaUAor vó rvJ70c otÓb vOv cvoioÓtov qOoponousv Oida- GxcÀoL, (0:t6Q xai Hátó0wngov iv voic 'Iloóc Nizóuayov Mrnokv- vix0ig ^ évagyOuevov tgrw eópseiv otro ypgaqovra xri. (Meineke "Anal. Alex.' p. 384sq.). III.
ANGOPOIIOUONLAN Suidas. Ergo hominis originem poeta medieus descripsit, ut alii medici 'IIeg? yovre' commentati sunt. Pythagoreorum ratione Varro :2 Zro, quz vocafur 'Tubero' et intus. subscribitur ' De origine. humana! egit, astrologorum in modum 'De ratione puerperii matura' Ausonius (p. 95 Peiper), multa idem ille Censorinus, unde Varronis opuseulum modo nota- vimus, in libro "De die natali! c. 9 p. 15 H. :4v99wzroyoríav Orphicam Orphicorum eorpore comprehensam Lobeckius inlustravit "Aglaoph'. I p. 579 (A. Dieterieh 'De hymnis Orphieis' p. 6sqq.). Denique Vitruvii de (per Oildeei loeum corruptum adfe- rimus 'De arehiteetura' IX 7 .jrimusque Berosus in in- sula et civitate Co consedit L7 aperui disciplinam, gost ex studens Antipater iterumque -Achinapolus, qui. etiam. mon e mascemfia sed ex conceptione sgenethlalogiae rationes. ex- jücatas reliquit. Attulimus loeum, quia Coos quosdam astro- logos continet in insula illa eodem atque Aratum tempore seeundum Berosum ratiocinantes. Nam summa iniuria suspectum reddere Berosi apud Coos mansionem, quotquot de loco Vitruviano verba fecerunt, conati sunt: qui eausam proferret non dicimus verisimilem
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 227
sed omnino eausam vel e longinquo speciosam, nemodum ex- stitit'. Quorum astrologorum unus 'Ileol 44v39Qwzoyovíag ut Aratus librum divulgavit. Si modo de Arateo libro constaret liquido, quaerendum esset, num quo vinculo ae relatione Aratus eum Chaldaieo isto astrologo omnis astrologiae ipse contemptor iungeretur. Ceterum 4A/Zezodorus Roseus mero arbitrio e nominis depravatione elicuit. Cf. caput VIII.
3. KATA AEIITON.
"KAT.4 AEIITON àÀÀAa , scilicet poemata, Aratum seripsisse legitur in Suidae indice. Quod quid esset, explorare nec Meinekius in *Vindieiis Strabonianis' p. 180sq. neque Ungerus in Annalibus philologieis' a. 1876 p. 430sq. valebant!) ta ille: 7zrzs saze et mihi quidem vix explicabilss Aratei carminis titulus. est và KATA AEIITON' .. Receptum dicendi usum si seguvmur, v& KA4TA4 AEIITON. carmina esse possint subtiliter et accu- rate elaborata. n hunc fere sensum 1pse Strabo dixit libro XVII 5.78; ióénose 0é vQc im àxgiflig xalxava Aexvóv Qua.géoecg, et Ctcero ' Epist. ad. Aftic/ I1 18: Ne. forte quaeras xavà Aemzvov de singulis rebus .. Sed praestat doctt- orum hominum exspeciare sententiam. Nihil electa haee ad
18) J. D. W. Richter 'De Beroso Chaldaeorum historiae et astronomiae veteri scriptore' Lips. 1825 p. 17. Magnum de Beroso confusaneae doctrinae volumen Franciscus Lenormant Parisiis anno 1871 publicavit (' Fragments cos- mogoniques de Bérose"): p. 410 quid de Vitruvio? 7/ est d:/ fici/e de dire, quelle est la valeur réelle de ce récit. Patonius Inscriptions of Cos' p. 359 zf we may Irust the testimony of l'itruvius X 7,9, Berosus in his latter years established a school of astrology here etc. — Plinius 'N. H.' VII 37 (—*F. H. G-' Il fr. 253) ob divinas praedictiones Athenienses publice in gymnasio statuam inaurata 4ngua statuisse Beroso narravit. Addubitarunt cum ceteri tum iidem Richter et Lenormant l. c. Cf. cap. VIII.
!) Omiserunt cum alia haud pauca tum Artemidorum in 'Onirocriticis' I p. 5, 20sqq. Hercb.: zusic ó' éxovteg magnuxautv tgv ntol «vtov tig À&- ztóv é5jyggw xvÀ. Arato Aenvoc est debilis! 'exiguus', ex. gr. v. 605. XyAal
xal ÀAgmt& qaovaoat. 15*
228 ARATEA
Aratum (docebunt reliquiae): gravissima vero quae pergit Meinekius exponere: ZJnfertm hoc unum addo; memimi emim mescio quem scriptorem citari alicubi £y voic Karà BgagÜ , quod mon multum differret ab. Aratev carminis fifulo?) ^ Exeiderant Meinekio ex memoria Aristoxeni 'Commentarii minuti! Athen. XIV p. 619 E (Unger. p. 430): iy Ói roig ' Karà Bpayo brcouvi uev (F. H. G. lI p. 291) ó Mowtósevoc e" Iquxiog (quoto) Moswadis;y £gagSeicay Urregeidev. j 0b &mé'tavev xai yivezat &z. avez zrag- Sjéyoig ayov qnc, rri -doraAvxr (quolv) xaAsirai». Aristoxemi exemplum nemodum, ne Ungerus quidem, qui amissum a Meinekio tandem redinvenit, in Arati usum adhibuit, quamvis sit non modo lueulentum sed etiam facile demonstratu. Etenim opponuntur 'z& Karà Boayb vxzouvüiucre' aliis hypomnematum speciebus, Tozogi- xoic brouvriuegt et Svuuíxvoug vrzrouviuagty (ef. Muelleri F. H. G. II p. 290), quorum argumenta ampliore ambitu utebantur: unam seriem explevisse tres istos hypomnematum libros ecogitaveris. Sunt igitur r& 'Ker& Aeróv exili corpusculo sive minuta earmina, de ambitus parvitate et non de qualitate dieta. 'Vergilii' opuscula quae Kara A&wróv vocantur ab isto Arati genere nomen aecepisse Ungerus felieiter suspieatus est assentiente subtili harum rerum iudiee Knaackio (Susemihl. I p. 292).
Complures minutorum carminum ' speeies Aratum reliquisse librorum tabulae ceommonstrant. Quorum seriem 47.4 4EIITON * num reete voeabimus? Epigrammata Hymnos Elegias Epicedia Paegnia suntne zerc Azo» omnia an non sunt? Quaestionem provehet Strabo X p. 486: órAoi 02 vàc &zopíac avtov (Gyariorum) xai "oeroc iv voic "KA T.4. [AEIITON
o roi, Gb uiv 5 ue cidnoei GDoAsyavópoo OeA)v v DPvagq mageAeéaeat avriy Ouoinv?).
*) Diverso sensu Callimachns "Epigr. XXVII de 'Phaenomenorum' sub- tilitate dicens qaloete' inquit "Aezttad óretec Hinc item de 'Phaenomenis ' et Ptolemaeus rex &AA& tO AtzTOÀOyov groovy Apatoc Eyrc (Achill. p. 55 West.) et Leonidas Tarentinus 'Anth. Palat IX 25, 1 yocupe TOÀ Apntoto devuovoc, 0c mOTt ÀETTE goovtid. ógveiovg GGríguc éqpucato (Dilthey *De Callim. Cyd.' p. 11?; Knaack'Herm.' 1883 p. 28sq.). Sensit Meinekius à genere KATA AEIITON aliena haec esse, Ungerus denuo omnia permutavit.
3) Iteravit haec Strabo p. 484: «0 ób vgc Tov zog éonépav lovr. Xi- zivoc xal Aeyovaa zal doAóyavópoc, jv Apatog ciógotiyv' óvouate: Oux T3Y TOCyvrHLC.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 229
Priore versu fluctuant codices inter ov uévg ue, ov uéveg ue, cv uà» oluoi, altero inter óc(47j et ósiA», fluctuabat Meinekius. Qui in *Vindiciis' có uà» ov ue ciógoe(g D. v OcuA: T. m. avelxt óuoín» commendavit, in editione praetulit 7; ue; illie ita sese ipse interpretatur: guae Det insulae verba esse mihi fingebam La- lonam obtestantis, ut bartum afud se deponat; quod mi faciat, Pholegandro et Gyaro se svmalem fore. Quod altero loco scripst n Óng Iváop, satts certum videbitur reputanti, qua causa :sfos versus aftfuler:it. Verisimile et nobis videtur illas hymni reliquias esse. Id si pro explorato haberi posset, Callimachi gratia gauderemus impense. Commemoravit Suidas Hymnorum syllogam in laterculo, ubi perverse tamen editur vuvovg eig vóv Ilàva 0z:0v00Qó0Qovc, quamvis Achilles habeat eic Ilavo Übuvov p. 55 West. et Theo (Vita III) éx:0zo2eic*) 0à «Q9 fBaotAei zoovo» uàv avtov rz0ípua avéyyvco 10 tlg vov Ilava vüc 24oxaóí(ac. Diiuncta scribas Suidiana: YÀMMNOYSZ. Eic vóv Ilava: 2zovóogo0Qovc?). De his nihil eompertum, hymnum in Panem Arcadem a Mace- donibus inter deos relatum devictis anno 276 Gallis ab Antigono, vix cum in Macedoniam venisset, Aratus composuit?) Attigit illud Theocritus in ^Thalysiis v.99"). An vro» KA4T.4 A4EIITON liber "Hymnorum' portiuneula fuit?
Idem de ErEGns quaerimus. Sed prius fragmenta conligenda gunt.
I
1. Stephanus Byz. s. v. P'agyoaga| z0Àtc Tác To«qaóog cl vr axog vc [ógg.. é«ei xai Zióviuog ó Z4ÓgauviQvóg éOlÓnoze 7oQouuara, eig 0v Z4oovog simev:
aialw Zio», 0g &y zxécQrot xadizot l'egyagécov zotiv (va xoi aAqa Aéyov.
4) gvovaOeíc coni. Hemsterhusius.
5, Vel Usenerus in Suida vpvovc eig vóv Iláv« dispescuit ' Mus. rhen.' XXIX (1874) p. 431.
6) Üsener p. 448qq.
") Hauler *De Theocriti vita' p. 13sq. Wilamowitz 'Antigonos von Ka-
rystos' p. 340.
ssesscne.
230 ARATEA
2. Enarrator Vergilii "Georgieorum' apud. Macrob, "Saturn". II 20, 8 .dra£r ehiam liber fertur EAELEIQN', 1m quo de Thohna quodam poeta sic aif «elala — Aéyom s, Ex his versibus elitam. cotum nomen innoluit, quia Gargares (l'agyagrie) vO-. "cantur. Exstat praeterea idem in "Anthologia Palatina! à vd e Corona Meleagri sumptum epigramma (ef. IV 50). Diserepantiz adseribimus:
4 dióriuov 0c Macrobii et Anthologi&e codices: Or: uovvoc ssim dices || 5 Poyapéov zcv etiam Anthologiae codices: sretolw
Stephanus. Videlur Aratus hos versus im comwtoio ex tempore 1ecrsse, ud Diofimum obscuro loco latentem. Antirono regi commendaret post Heckerum audaecissime Duebnerus II Pp. 394. Nihil enim ne divinari quidem hodie de consilio carminis potest. Antiquitus quid eognitum fuerit, praeter unam patriae Diotimi signifieationem deperiit. Adramytenum enim e carmine vix agnoscere Wem potuit.
Ceterum Meleager haeece poematia quasi — Arst praedicat diserte "Anthol. Pal. IV 1 v. 498q.:
&dorQuy r iÓpuv poro» óuoD BaAsv, ovQavOuG*SUD — qoi»ixos x&ípac ztpcrrOyOYOUVC &EAuzag,
(Meleager in "Coronam ). Utique, antequam Phaéniótieni" com- ponerentur, exstitisse pusilla ista, si trutina Meleagri dietum exami- nares, largiendum esset. Sed tamen excedit hoe omnem proba- bilitatem.
II A pdrov. *oyelog GDiioxAno Moysi xaAóg» ai v& KogivSov — grrAcr xci Meyagécv ravra ouo: ráqot. yéygonat xci uéyot AossQuiy Mugtapoaov, (c xaAoc. eAÀ oÀíyov ypauuact, zcerDóueda. T()Ó ov yàg zérgat é&riuagrvoec, aAAa TITounveóg avtóg ilÓwv' érégov Ó' igri m&gi00órvtpoc. "Anth. Pal|. XII 129 e Stratoclis "Musa puerili. Petitum forsitan ex ErEGIARUM libro illud videbatur Buhlio II p. 458. Potuit vero etiam EPiGRAMMATIS adnumerari. Conseripsit igitur Aratus carmen in Philoclem formosum simul celebrato 'Prienensi' aceuratissimo
ta
*
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 2381
pulehritudinis speetatore, euius iudieium in hae eausa longe prae- fert omnibus testimoniis, quae alibi prolata sunt. Nec Prienensis. qui proprio nomine caret, nee Philoceles iste Argivus aliunde co- gnitus. — V. 2, 3 quas dieit columnas Corinthias sepulera Mega- rensium Oropiorum lavaera, haee omnia versu, quinto communi lapidum (zéroo:) significatione compleetitur; neque enim testes producit lapides, sed 'Prienensem" oeulatum. Non putamus epi- grammatographum et 'Prienensem' esse eandem personam: si esset, necessario poematium ab Arato Solensi scribi non potuisset. — V. 4 óÀiyo: codex Palatinus, oAíyo:c editores. Nos oAí£yov seripsimus et cum Jacobsio zerJousJce pro AeuwrójeHa "parum credimus litteris ineisis. Negat se satis confidere litterulis poeta: oeulis fidendum. Igitur alterum quendam Philoelem Argivi eo- gnominem, sed diversa urbe oriundum, formae virtute praestare, euius pulebritudinem speetaverit Prienensis. De 'Prienensi' cf. — Arati amores Theoeritus "Thalysiorum' v. 105 attingit &tr- &p' 0 y' tavi DiAivoc ó uaAO cxác*), cire vic &AÀoc ae Moloni Arati aemulo v. 125 diras imprecatur, ut sese suspendat: eic Ó' aró vrüg0s, qpéguore, Mokcov &yyoito zaAciorpoc. Ubi scholiasta Am- brosianus: /MoAw» rj Siuev 2oárov avrsgaotrc. Inferri in textum ob quantitatem non potest Siuov, tametsi haud defuerunt qui tam lubrieun et fallax interpretandi iter ingréderentur. Coneludimus potius doetum quendam poetae enarratorem antiquum non Molonem sed Simonem aemulum in probo quodam litterarum monumento nominatum repperisse, Cumque Aratum in "Carminibus minutis ', sive Elegiis sive Epigrammatis, constet de amoribus suis et rebus ipsum loeutum esse, haud esse ineredibéle largieris, illine Simonis provenisse memoriam. lrrita igitur Hilleri dubitatio in H. Fritzscehii editione p. 129: Jn/weder wurde Simon als Nebenbuhler Arats im dessem kleinen Gedichten genannt, sodass man vermuthen Rónnie, er ser mil dem Aer erwahnten Molonm identisch, oder (wie AMeimeke anmahm |p. 261 editionis]) .Szzoz war e:ime Cor- ruplel im Texte unsrer Stelle. Ceterum MáóAov breviata nominis jieuius forma, euius pars altera a stirpe oA deveniat. Altera 5) Hier ist der Name wol mit Besug auf quAgUv gewáhit! Fritzschius
p.127 perperam coniecit. Non dubium, quin certa persona sit (Haeberlin *Carm. fig." p. 54).
232 ARATEA
dissimulatur quidem, sed reeuperari poterit. Nominis ita. céinpódit exemplum adhue pluriens innotuit :4yyíuoÀog sive -yyuuóAtoc, item yyirolus A yyialoc. lam poetam memento in nominum usu ludere libenter et veriloquia eaptare ioeantem, velut v. 99 sq. oidev Zoigrig (Arati delieias), ào9Àóc «v5o, uéy' &guoroc. Quid igitur, si in versu eig Ó' azó vaGgÓe, qégi0ve, lMóAwv &yyowro maAaiorgac*) occultatur ^4yyíuoAoc quidam vel ;4yy«uóAs0g integro nomine voeatus')? Breviata personarum nomina diligit Theo- eritus: 74o10r.c Cvpoig Xoóutc XaÀxom diyov alia.
EPiGRAMMATUM conleetionem uno fortasse volumine conditam Vergiliano exemplo inter v« K.4T.4 A4EIITON reponimus. Ac videtur ita Suidas dispescendus: EIIII'P.4MM.AT.4. 1) Eig Dílav v$v ÓOvyeréga -dvruravQov, yvvaixa (?) Ó' Jdrvriyóvov: [4vavourv, seribe ZvoroAáv, ef. p. 220], 2) Eic IHlavcavíav zov MMaxsóóva. Cetera omissa compilatorum vitio, quorum manibus tradita haec ad Suidam usque pervenerunt. Erratum vero est, Antigoni uxorem patre usam fuisse Antipatro — Seleuco Nieatoris filio utebatur, ef. Achillem p. 53 West., R. Koepkium 'De Arati Solensis aetate' progr. Guben. 1867 p. 2* Usenerum 'Mus. rhen.' 1874 p. 42 — ideoque jréoge olim pro yveveixe exstitisse opi- namur, quoniam Phila Antipatri filia mater Antigoni erat: quod excerptor nescio quis, cum unam solummodo Philam Antigoni regis novisset uxorem, suo Marte propulsavit. Aliter ae difficilius Usenerus passum esse lacunam loeum Suidianum ratus post Avri- c&rgov censuit tale quid addendum (u5répge Óà L4wriyóvov, xal clc viv ópwvvuor, Svyoaréga uày Sihevxov) yvvaixa 0 I[dyrtyóvov.
Item addimus PaAEaN1A (Suid. eodem exemplo permoti, eum vel'Priapea' inter z& 'Kera Aezróv Vergiliana legantur. Constat Philetam et ipsum edidisse ' ITa£yvia ").
9) Scholiasta: E&mO&v tovto Enupovobdiy, At poeta, ne FEoOtv esset in- J'este aemelo exclamatio, dederat operam intersería appellatione amici. Scriptor *Iiegl vy. 33, 4 cum in bucolicis mÀQv OÀlyov vàv iGodev TÀeocritum feü- cissimum iudicavit, num talía habuit in animo? Buecheler * Mus. rhen. XXXIX (1884) p. 276.
1*, *Molonis' nomen etiam in Coorum historia fabulari exstat, cf. Dibbelt "Quaestiones Coae mythologae' (Gryph. 1891) p. 19. 29.
! Cf. Bach "De Phileta' p. 14. Terminus z«iy»eov rhetoribus debetur: Hermes' 1887 p. 57554q.
e
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 283 Denique EPrcEDIA inserimus, i. e. 'earmina funebria', unde haec supersunt vestigia.
I
EIS MYPIN TON AA4EAO60N EIIIKHAEION Achill. p. 55 West.
II EIIIKHAEION KAEOMBPOTOY &uid. :
III
EIS OEOIIPOIION Suid. Quod carmen epicedium vocat enarrator Arati ex scholio Marciano ad 'Phaen. v.257sqq. et Veneto AÀ ad 'Il. XVIII v. 486 a nobis refectus in "Analectis Erato- Sthenicis p. 49:
énzazogo, Ór vaí ye (Pliades) uev ov99ozrovg") vÓ£ovzat,
&E olaí zo. dovoot énóuuion 0g S«Auotou.
ov uév zug àmóÀcoAey az6v9)c àx 4ióg àoro,
à& o) xal yeverJev axovouev, aAÀa udÀ' avvcg
eloevot. énvà Ó éxsivou émiggrjóQv xaAéovcat.
SCHOL. ÁRAT. SCHOL. How.
vo» Óà IlÀswÓócov ovoQv Ézma zt&vv auevgóg o &óouogc coréo éov.y, Gc ui» oarog à» vQ
1 vovvo (v. 259) zgóc vovg ei- EIN OEOIIPOIION EIII-
ztüvvag (ov àavt xal avzóg éy vQ EIX OEOIIPOIION zoujuoct) vj» Hàéxsgav qvysi» xal uj) vzvouelvat ióeiv v?» "IÀuov aAuc- xouévm» xai vovg éxyovovg Óvovv- yovvcac. vóv yag z/agÓavov svaióa Zig xol Hàéxroag elgrxaocu.
KHA EIOI gol, (00 10) Tooíac z'0pJovuévoc | 1$v | Zagóavov 'Háéxvgav uíov ovoav vo» IIAc- aÓo» qvyely ve T)» ty aÓcAqu 0vv000» xai vàg xóuag àvca- cav &víore xouijvy» a0répa goí- ve09aL xvÀ.
1 sig scripsi: zog Venetus | 3 9&07zt90zx0» Venetus et Suidas: 9e0-
zpouo» Marcianus | 4 qvysiv Venetus: gevysi» Marcianus || 8 elpüx Mar- cianus, quod esse potest et s/pzxcuev et signxaow.
!) uev' avO0oonovc; Marcianus cum scholiis: usc! dv»99o7:0:0. Pari- sinus A. Utrumque in Arato ferendum, illud utique Homericis exemplis con- firmatur. Cf. T. Mommsen 'Beitrüáge zu den griech. Prüpositionen' 1886 p. 191.
234 | ARATEA
Üívawro ' v wcl ózégfBetov slvat, ÉmrázcoQot 000QL xol ió- UiaL omoaoAuoicuv €5 ola. — map cv9gurmoic bÓéovrat'* vOv yàg L ovoudrwov Aéycov vÓ» xavchoyov oóvónlog &ort Gnuaívom T) GpiDJquD vobrq xal GvvtrD £uevoc.
Excerptoris oratio non ita aceipienda est, quasi quae in epi- cedio fecisset antea ea corrigere voluisset Aratus, Itaque obstaret nihil, quominus post Phaenomena demum in Theopropum Aratus earmen lugubre 'seripsisse putaretur. Non quaesivimus, CTheo- propus iste quisnam fuisset, sed ultro oblatam coniecturam peri- torum existimationi eommittimns. Menedemum philosophum Ere- triensem Arati consuetudine gavisum esse per Antigonum Cary- stium constat Diog. Laert. II 17, 10 (— p. 97 Wilam.): zv à xci quivntódoyoc xai Óia cO voacidec vic Eperoíag srzÀ&tíe) Gvveyvny guuzógur, Lv oig xai "orzan xal uovOtxoy. ijozwácero 0à xci Algatov xcl 4vxügqpova rv vr$c voayq0Lac szotuyrrrv xei vóv 'Pó- Óiov Mv»rayópav. Hine posteriores magistrum Arati Menedemum seripserunt (Suid. s. v. "4oeroc) Iam vero Menedemus Clisthenis erat filius zov vOv Ozompoziduüv xcLovuévouv, avgóg Eby&voUc uév, &gyevéxrovoc Ó& xab srévyroc (Diog. Laert. l. e). Quid multa? Gentilis Menedemi Theopropus fuisse videtur inde & eonvietione Eretriensi AÁrato cognitus"). Gentiles nomen eonditoris interdum filiis indidisse numero exemplorum haud parvo stabiliri potest. Veluti Alemaeonida erat Alemaeo Atheniensis, Lycomedes Lyceo- mida (interponas *-7vzouoc abbreviatum). Ceterum comparaveris non inepte, quod Lyeophro fabula quadam satyriea JMevéónuoz inseripta ipsius Menedemi memoriam celebravit (Ath. X p. 420 A).
EIX ANTILIONON (Suid.) eui earminum generi adseribatur, obseurum. Quod p. 222 e prooemio quodam Arateo frustulum attulimus «Jvríyove, Eeivov. iegov SuAocg», hine segregandum esse nobis persuasimus. Cf. eaput VIII.
GRATIARUM libri aut duo aut plures in Helladii 'Chrestoma- thia ^ (Phot. Bibl. eod. 279 p. 531 a 13sqq.) commemorantur, postquam in iis quae antecedunt grammaticus de voeula «zérra»
') 6s07:poz0c, fabularis gentis auctor, 'vates' fuit: cf. EbuoAnióag Hy- gvxcg atticos, Nomen compositum est, uti .«ozpomogc-IosaéAmog. Quod monemus ob Windischium 'Sitzungsber. der sàchs. Gesellschaft der Wiss.' Lipsiae 1892 p. 2023gq.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 235
(IL' IV v. 412) disputavit: xoi àAÀa Óé &or, E£ev(Zovra à» voic 'Ouxoov, ue9" "Ounoov Ó? coq jj xo9os. ysyovova xoi viv Ao0tw vijc amopíoag émióeSaueva. vó Óà «vévra» ovÓby voiovvov vic &yvo- cíac xal vov u? OuuagrroSao. iSelAevo. ob voívvv «vérva» Óei yeaqeuv aÀÀaà «rérÀa», vQc él véAovc avAAafmg &zcoxorelong vov "rérAadu. xol yàg Écviwv &bgeiv vÓ «vérAa» Aeyóutvov saga Oia- qógotg, 0c xol Zgavoc quow && XAAPITON zoo) «zéro —». Pertinet eodem Hesychius s. v. vézAo] vzóuewov, &véyov monente M. Sehmidtio. Quid X.4PITEZ illae sibi vellent, nec Meinekius *Vind. Strab. p. 180* nee Knaaekius 'Herm. 1883 p. 28 assecuti sunt'*. Rettulimus ad '"Minutorum seriem de argumento e Theo- eriti 'Gratiis' ad Hieronem missis aliquid divinari posse existi- mantes. Item Meleagrum adhibemus 'Anth. Pal! IV 3sq. &vvoe u&» Meéaygoc, agiGaAq. Óà ZoxAei uvauonvvov vabrav ebenróvgae you» et Crinagorae in 'Anaereonteorum' volumen effatum XXIX Rub. BífAww 1, yAvxegt) Avouxav. 8vb vevxyei vqióe zcevrag euo &pya qéoeu Xogívo ?).
14, *Musas' historiae Herodoteae aevo alexandrino inscriptas ne neglegas neve 'Bacchas' Philolai (Boeckh *Philolaos des Pythagoreers Lehren' p. 36).
!5) Scripsit 5IJeg? xag«voc' Dionysius Transfuga Laert. Diog. IX 4, 5. Cleanthem idem fecisse mala Casauboni suspicio est e depravata Laertii VII 1, 14 (I p. XIX W.) scriptura y«Axov derivata: é&éxAws dé qao (Zeno) xal vó n0AvóguG0sc, oc ét &xgov xa9iGsaDa. vov Ba9 ov xsoüeivov vÓ yoiv Értgov Légoc vc évoyAgotoc. ov unv ovób usta zÀs.0vOY TOY ÓUVO w tQuOY T£QLE- z&tt. vlove Ób xal yaAxóv tloíÉmgoatts vovg maguotauévovc, eate ótó.otac tó di0Ovat uz &voyAsiv, xa9anto quol KAsavüng àv vo ' IIegl xaxov. À&0- vov tt ztQugt&vtov «vtov Ót(Gag àv vij ovoG xov ^ axgov rÓ SGUAvOV m£QL- q£obc vov Buouobv Lg xvÀ' Menagius pro xyaAxov posuit yoovov, Wachs-
4 muthius sine causa yosicov coniecit. Probabilius HPAK i. e. Hoaxasíitov e
xal elicueris. vov» '"HoaxAs(tov é&xygosov vécoogo igAia Laertius VII 1, 174 IX 1, 15 attulit. Neque aliter liber Boethi Arateus modo *IIeg) Ag&tov' modo *czc Ag«cov d£yyrosoc BigA(e citatur (p. 152sqq.). Pronum erat, Stoi- cum praesertim — Heraclitum Stoici amabant — Heracliti in plebeculam effata interpretantem Zenoneum vulgi despicatum conferre, sicut physica utriusque eo consilio idem Cleanthes,(Il p. XII W.) composuit, ut Zenonem ab Heracliteis placita sua derivasse monstraret. Wilamowitz ' Antigonos von Karystos' p. 11535, U. Koehler *Mus. rhen. 1884 p.297.
296 ARATEA
4. EHIZTOAALI.
Duo ErisTULARUM volumina Suidas distinxit 1. "ExuozoAag 2, Emiorohag Óuoíuc, xcraLoydónr.
Prior igitur EPrgruLARUuM sylloga versibus continebatur, ae possit fieri ut quod in lexicographi artieulo antecedit HG OITOIILATS ad EIIISTO 4 4X spectet quodammodo (cf. Bentley "Phalaridea' p.81 Ribb.) Nihil hine hodie relictum. Zgz0£«» hoc altis 2e novavwit opus de Heroidum suarum epistulis, ad Latinos videlicet a se propagatis, Ovidius 'Artis amatoriae' III v. 346 gloriatur.
EPISTULAS prosa oratione geriptas fraudis eoarguit Apollonides, Nieaenus natione, eognomine Cepheus, dixitque Sabidii Pollionis esse. Quem Pollionem apud Eusebium ('Praep. ev. X 3, 23 p. 467 Dind.) Mareksius repperit in "Symbola critica ad Epistolo- graphos graecos' (Bonnae 1883) p. 7: IoAA£cowog Ézicvo?» zrgóG Zovnoióav 'Ilzol] vZc Krnoiov xÀoszrc ' vov Ó avro xci 'Ileol rüc "Hooóóvov xAo;nc iovi BiAlov, xol iv vQ imiwygaqouévrQ UDgvevraé! s0ÀÀà zcgl Otozóuzov Aéyerot. Soteridas, parens Pamphilae, sub Augusto Romae effloruit. lam locos qui supersunt commemoramus.
1. Theo Vita III p. 58 West. éxéyorro Ó' 0 -octoc Zovove vq OTOUAQ QquAO0óqQ, *al yéygazvrat avri EIISTO 4H sc008 vobrov.
2. Achill. p. 52W. àóeAqoUc Ó' £oye rosic, Müigtv (xal) Ka- laver (xaAuóvóay codex) xai 249nvóócgov óucvuuov vQ sagi. uéurrrat. Ó' abro vOv aücAquv £y vaic elg avrov avaqegouévoig EILIS'TO.M ATE.
3. Achill. p. 53sq. W. (Antigonus rex) quAóAoyoc Óà yevóuevoc xal scegli vvoUmrtx)v dosovóoaxOc zrépl z0AÀoU imotcarO t0ÀAoUG uiy xal &ÀAovo vOv scezrai0cvuévay Eyetv zrag cUTQ) xal Or xai róv Jdgarov. 0g saga v(Q facte: yevóuevoc xal evOoxiumcag Ev re vjj &AÀy woAvuade(q x«l (v5) mouyux)jj swpoérQdzty Vrt QUTOU rà Qawóueva yocwor, roD Bacikéue EvÓóLov Pziygaqousvov BiBAiov * Kdvozvvgov' Óóvrog avt( xai a&£u)cavrog và i» avrQ
en
| quioAoyog dé yev. Meineke: sv d quA020yoc yv. codex || 7 zarózroov codex: corr Scaliger; "Evozrpov 'TIheo Vit. III p. 59, 31 West. et constanter Hipparchus, cf. cap. VII.
10
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPEBDITIS. 287
xoataÀoyaÓn»v AeyJévra regi vv qouvouévov uévgq (ivr)eivai xoi Gu clmóvvog cg «evOob0vepov zroteig vóv EvOo&ov ivre[vog và zog ovtQ xelueva uérgi».. Sequitur temporis definitio. uéu»grat: óà vov 'Karónmroov! EvÓ0bov xal LMwriyóvov xai LMAsbavÓgov vov ivo) xal wg n£u)9n vm0 vov (jeciAÉéuG ygawau éy vaic lÓLoug EIIISTO A4 AIX Aoazvog.
8 suppl Westermannus e 1. 98q., éx&sivo: coni Scaliger, sivo. O. Schneider "Nicandrea' p.9; Zuuerga sivo: scripsit Petavius || 9 dvdo&óvsoov scripsit Buhle II p. 464 | zo:wosig; coni Scaliger, zo:gg O. Schneider | &xr&ívac codex, éx9sic coni Scaliger: corr Westermann.
Omnia quae exseripsimus, ex Arati propriis epistulis" provenisse ultima verba ostehdunt.
4. Ib. «àc Óó' 4oerov EIIISTO.A AZ, v avovégo &uvijo9quev, ztávtty Oye0óv ovugcvovvtoy vag elc evróv avoqegouévag ovtoU elvat, xal óuoAoyovvrov» yrvqolag avvac, uóvog 4molÀwvióng ó Kwogevc à vq € legi xoaveyevouévoc iovooíacg! ovx sivo, avcvàg Aoavov quoív, aAAa ZXoflidiov IloAÀLovoc* vov Ó cvvo0v vcUTOU qoi» elvat (vag) inwyeyoouuévac Evouióov Ert0T0Aag. Attendas: liber Eudoxi, rex Antigonus, Alexander Aetolus, Phaenomenorum' scriptio — omnia haec Arati commorationem Pellaeam attingunt. De rebus igitur Pellaeis aceuratiora cum aliquo communicasse poetam intellegitur una fortasse epistula, fortasse vero etiam com- pluribus. lam epistulam quandam reputes ab Arato ad Zenonem datam Athenas esse (cf. 1). Zenonis quanti interfuerit qua ratione Pellae degeretur apud regem cognovisse, propter Persaeum, quem in Macedoniam Aratus comitatus erat, et Philonidem apertum est, praesertim eum altero certe a. Chr. saeculo exstiterit epistula ad Zenonem Antigoni itemque Zenonis ad regem responsum (Apollonius Tyrius Diog. Laert. VII 8sqq.). Quae quidem seriptiones num indubitata fide utantur, iurare nolumus!); at non eredimus Áratum Pellae epistulam, quam Theo indicavit in Vita tertia, (sive epistulas) Zenoni soeripsisse (ef. 4. Potuit vero év voig ió(oug EIIIZTO- 444I2 Achilles de una epistula sylloga inelusa dieere pereommode.
Hipparchum epistulam istam Pellaeam aut non vidisse aut pro ficticia habuisse eapite VI exposituri sumus. Quam rem fac con-
!) Cf. Susemihl. I p. 288!!.
238 ARATEA
cessam esse (coneessit inter antiquos Apollonides): iam notam temporis requirimus. Ac suppeditavit materiam quaerendi quamvis exiguam idem Apollonides. Is epistulas Euripideas ab eodem falsario quo Arateas Tiberii fere aetate confectas esse asseveravit. Deficientibus causis impeditur iudieium, nisi quod Euripidearum epistularum una eum Arateo argumento epistolico manifesta simili- tudine continetur. Pella et illa Athenas mittitur, dum apud Arehelaum versatur Euripides, ut Aratus apud Antigonum. At quae a personato Euripide narrantur Cephisophonti (p. 277 ' Episto- logr. ed. Hereher,)! Specimen dabimus gustaturis. xai aquióusda elg Moxsóoviav, «) Békriove Knquaoqav, vó r€ oua ov uox 9o Dtrredévrec xai «uc olóvre udAioTa nV Ente xotiSóuevot ovr- rópcg, xai a;reü£cavo Duc "gyéhaoc, wc &xóc v6 jv xai jtQogE- doxipev fucig, ov dweeaic nóvov, (v ot02v cyoyCouev jueis, GÀÁG xai quAoqoootvatg, cv ovo. av &v&auto viG. uelLovc maga Baatkécv. xai xavelágouey KAsirova?) iggunévov, xai fov 7, Duiv gi» &xelvci rà sz0ÀÀa xci, Orav rUypy, GUY yea aptunero 7 dteyuyi, «Qóg ve roig Loyoig ovÓbv xwoÀvóusÓa roig voUruv ylyvecSa., aAÀa szoÀog uiv tyxevvatL 0. KAsrem, zcoAvG 02 xal ó Moyélaoc, éxdgrOTE qupovrícetv vi xai svOL€i» T(Yv &ioOOruv cGvayxacovcéc, ()gr& Éuoiye uiGDÓv ovx arnóm, niv ovÓ Guovov Óoxei Ioyélaoc avazcQáo0e0 a T(Uy T£ Ómpec, cv Edwxé MOL eb ic aquopnérg, zal Ort e(Gr(a u& Aaurztgocegov 5 &uol qíAov 5v ÉxagTUC TuÉpac. Vix erit, qui talibus obleetetur shhabsurdia. Proxima perinepta omnia esse luculenta interpretatione edoeuit Bentleyus in '"Phalari- deis" p. 557—574. Fabrica eadem atque in litteris Arateis prodi- tur inde, quod tenor et momenta narrandi eoneordant. Igiturne commenticia ista de Arato? Nihildum eontendimus praeter hoe: sola epistolographi fide (quae non dubia sed prorsus nulla est) eorum inniti sententiam, qui Arato Phaenomenorum' ex Eudoxo vertendorum facultatem et imperium detulisse Antigonum regem ad taedium usque recoquunt. In Buhlii 'Arateis inopia iudieii et confusio etiam materiae vituperatur haud immerito. At ille quanto ceteris reetius dubitare de epistulae veritate coepit saltem !*) Vellemus in coeptis perrexisset!
*) KAltova codices.
?*) Il p. 464 4n verum sit in epistulis olim sub Arati nomine circumferri solitis traditum et ab auctore vitae Arati a Ficlorio et Petavio editae repetitum,
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 239
Videamus porro. Ne inde quidem accerescit epistulae auctori- tatis aliquantulum, quod in Arati '"Phaenomena lepide Leonidae Tarentini dietum, ni fallimur, suum in usum epistolographus con- vertit. Nam cum scribit de Árato óg vaga vq faoctAei yevopevog xol evÓoxuujcog tv ve vj &ÀÀn noÀvuaSeie xai (r5) souvuxy) ztQoerQOzt; vr vtov và Oocwóueva ygaWoL .. (g «evOobórtQov voLtig TOv EvÓobo», ivrtivog và sag' avvQ xsí(uevoa uérQg», et scientiam Arati et virtutem poeticam, denique dictionis facetiam sumpsisse ex epigrammate Leonidae existimabitur 'Anth. Pal. IX 255:
loduuo voÓ l4g5voiw Óanuovog, Óóg move Aeg qoovcíóL ónvoiovg aorégog àpoaocoro, &zAavéag v' àugw xol &AQuovag*), olow ivagyyc iAAóuevog xvxAoig ovoavóg évóéOerat*). aiveío9w Óà xau» Éoyov uéyoa xai Zióg elvat Óevrsgog, 00Tug EOqx G0TQo qaevótega. Iam vero ex commenticia epistulae narratione quid ad Arati carmen iudicandum consequeretur? Esset consectarium, ne tantillum qui- dem in 'Phaenomenis reperiri, quod ab Eudoxi libro alienum esset et, si quae poeta immiscuit e fabulari eaeli memoria, Eu- doxea ea quoque omnia. Persequi nolumus haec, cum sint haud mediocriter ridicula. An re vera ecredendumst, etsi credidere nonnulli, Virginis historiolam Eudoxum in libro mere astronomico fere ut in carmine Áratum enarrasse et alia insuper? Quae capite
Antigonum iussisse dratum Eudoxi librum prosa oratione scriptum metro condere atque ita Eudoxum évóo Got &gov reddere, nostra parum vefert (?). Licet inter- im de fide narratiunculae huius dubitare, quoniam Eudoxi in'* Phaenamenis' suis plane nullam mentionem Aratus iniecit: quam tamen poetam facturum fuisse suspicari pos.wmus, si ' Phaenomena' quodammodo in honorem Eudoxi condita essent. Patonius'Inscriptions of Cos' p. 359 *Phaenomena' Arati apud Coos scripta esse nullo addito argumento edixit.
^ Cf. Laert. Diog. VIII 91 co?ivov «vrt. EvóoGov "Evóo&ov àxaAovv óuX jv A«umgotqta vje qune. |
5) Planetas obiter tetigit in '"Phaenomenis' Aratus. Non ponderavit auri- ficis statera, quae praedicaret de Arato, Leonidas.
9) Ad é»é£ósra. Jacobsius in 'Delectu epigrammatum' p. 113 Vergilii adscripsit ' Aen.' IV v. 482 maximus Atlas axem humero torquet stellis arden- tibus aptum (ubi 'axis' ut zt04og pro caelo est, cf. p. 128). Nobis Homericum tá t' ovgavóc éaoteqavota, convertere uterque voluisse videtur (cf. p. 20747).
Bos
240 ARATEA
VI eomposuimus?). Nune prooemium in rationem dueimus. Etenim 8i quis quae alius conseripsit translaturus tantae et gravitatis et pietatis quantae Aratus prooemium promeret, levis impius ab- surdus esset quam maxime. In isto vero prooemio quid ille? luoi ye uiv &orégag siweiv y Jéuug sUyouévq) rexuáoove ztacav &oi0ív Musas invocat. A musis edoctum sese dicit. Hine po- sterior aetas Uraniam Musam Arateam effecit: ita est in monu- mento Trevirensi nuper reperto Antike Denkmaeler' I tab. 47—49, ita in veteri ae probo de Musis excerpto (Studemund 'Jahrbueh des d. Instituts! V p.1sqqJ. Sua igitur eanturus est Aratus (etsi prompto auetorum quorundam — inter quos praeminebat Eudoxus utique — auxilio sublevatus), ipse suapte sponte cyelum Metonianum, et non Eudoxus, praedicavit versibus p. 18s8qq. adpositis, alia. Quantas vero turbas in Diosemiis illud epistolographi commen- tum excitaverit, ex iis metiaris quae Boehmius nuper 'De Theo- phrasteis quae feruntur lfegl ornueíov» excerptis Halis 1884 p. 28qq. suo Marte periclitatus est. Ipsius verba proferimus: Tanta enim inlercedat similitudo infer Arati Diosemias ei uium Theophrast: librum, ut, cum fere omnibus persuasum st Theophrasít non genuinum dbrum sed excerpía tantum exstare, Jraii edWores Diosemias ad excerptorum vilorum normam castigarint raft ex integro Theophrasti. libro nunc deperdito Aratum petusse, quae Diosemus vllustraret. Verum per ea, quae de Arati vita et scriplis mobis tradita sunt, suznime licet. credere & Theophrasti peripatetici opere Aratum poetam unt (2) Stoicorum /amaliae adscriptum prompsisse guae uersibus ornaret, immo verisimile est eundem Eudoxum, gui 1m Phaeno- mena introduxit poetam, etiam Diosemiarum materiam suppe- dilasse. Im prima emim Arati Vita haec sumfí ete"). Omnia haee eoncidunt. Cadit vero etiam Boehmii de Eudoxea Signorum
'j Posuit hoc Grafius loco infra citando, repudiavit Franzius 'Stud. Lips. 1890 p.358. Cf. cap. VII. |
*| Buhle I p. 467 recte: ?robari nequit Aratum praeter Eudoxum veterum astromomorum consuluisse neminem, praesertim cum iie, quod JZipparchus monuit, saepius cum Ewudoxo non conspiret. Temere Salmasius ' Exercitationes Plinianae ad Soiinum' p. 828 Phaini vestigiis institisse putavit Aratum, Of. Pe- tavius l, c. VI 9. Geminus 1. p. 153 c. non dicit iisdem quibus Aratum signis instructum fuisse librum Eudoxi, sed eodem signorum genere. Male igitur Boehmius p. 4.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS 241
"Theophrasteorum origine argumentatio. Nam quae causatur ille argumenta! Vocis éxivoàr absentiam, Eudoxeum terminum axó- »vyoc (at iam Hesiodus exooxveqatog "Opp. v.5067), anni mensis diei bipertitiones Eudoxo notas, eiusdem farinae consimilia Boehmius comportavit non frustra quidem, si singula persequentem examina- veris, sed neutiquam ita ut in peripateticam Signorum '"Theo- phrasteorum' originem iactari levissimam suspicionis umbram existimandum sit?. Peripateticus igitur is, qui "Theophrasti Signa conlegit, cum aliis regionibus graecis, insularibus potissimum, tum continenti atticae excerpta sua et proprie etiam observata aecommodavit. Utraque enim dicimus ideo, quod ita ipse voluit seriptor in 'Signorum' praefatiuncula ( IIegi ogueíov vóavov xal zvevuaToY xal yetucvcy xol evóuov p. 389 Wimmer.), unde haec delibamus: 040 xoi &yaSol yeyévyvrat xava vóstovg vwvag aovgovó- uot vio, olov Mavouxévag à&y IMnSuuvg ^) ax vob zdemevipvov, xol KAsó0rQorog àv Tevéóq amo vog [Ónc, xai Gaewóg MS visu &;t0 voU zdvxoQvrov: (0g) và rtepQl vàg vgorag OvvelÓe, zog o6 Mérwv cxovaagc vov vov évog Óéovza etxoauv &àv.avróv GvvévaSey. zv 0B ó uiv Oatvóg uérowxog 95vgow, ó 02 Mérov A 95vaioc. xoi &AÀo, Óà vÓv vQó:0v voUvrov morQoÀOygco»"). Quae hi ipsi singillatim observitaverant, Peripateticus (immixtis suis $ 1) com- plexus est quadamtenus. At desideramus inter enumeratos Eu- doxum! Quem oppressum silentio demiraremur, si modo omnium praecipuus fuit scriptoris fons, et fraudis Peripatetieum fas esset ineulpari. Vides quo Boehmii trahat opiniuneula! *)
9) Assentiri non debebat Susemihlius I p. 29976,
1) Maco(o)-uxétec, ut 4i-(o)-ixévag — ixérag (aliter Wilamowitzius *Eur. Herakles' I p. 635) *'4zreAA(o)-uxétag (2» AzteAAuxo v: Fick "Griech. Eigen- namen' p. XVII) *ITv9(o)-uxécgc Ilv94xcv Dittenberger "Sylloge" 370, 68 in titulo Erythraeo. [W. Schulze *Quaest. ep.' p. 525].
1!) Sensit Boehmius recti aliquid p. 63: Cere offensio quaedam inest, quod de obscuris illis hominibus praedicat scriptor, astronomum omnium illustris- simum Eudoxum omittit — At si non adhibuit Eudoxum?
3| Diximus *Herm.' l. c. criticam Arati e "Theophrasti IIeo) ogueiov' libello fructum haud mediocrem percipere. Exemplum proferimus, ea ut sup- pleantur quae diximus p. 190, Plutarchi simul locum ad hunc usque diem et coniecturis et interpretandi ratiunculis vexatum emendaturi ' De sollertia ani- malium' p. 967 Wytt. c&c dà tàv oxtouatov óux9éctig xal OuxwoGtig éxtóc
(formicarum) veto? ztoittva. 0gustov ó 'Aoatog (V. 9568q.)' Philolog. Untersuchungen XII. 16
244 ARATEA |
reseripsimus Kagéorroc et Antigonum illum statuimus iuxta Dosi- theum in vitae tertiae exemplari pleniore émet — biographus alter alterum testem deseripsit. n
Ex 'Phaenomenis de dietionis et syntaxeos. Wasdtitoi pro- prietatibus quid in editione Aratus secutus sit, hie illie extricare licet. Proposuimus pauca passim per caput ll, plura .Loebius congessit in utili libello 'De Arati Solenpsis elocstinet! Halis 1864.
Voeavit non ante annum -d- 270 Aratum ex aula Antigoni regis sibi adfinis Antiochus Seleuci filius, ut apud se Homeri recensionem euraret, Ptolemaeorum exemplo — nisi ommia fallunt — commotus. xel xeAcitaí ric Ót0pOw0iG oUrOG LModreioQg, (c -owovégyerog xoi A oioroqaverog. Editionem igitur perfecit adpa- ratu critico inaedificatam, quae eum alexandrinis reeensionibus quadamtenus comparari posset. Quod non valuisset Aratus, nisi doctrinae et edendi supellectile ceommode parata. Et eum biblio- theea Antiochena ante medium alterum a. Chr. saeculum non sit condita, Antiochiae vix dixeris Aratum regis iusso sategisse. Probabilius vero hue trahendum erit, quod in Achillis vita Aratea p.52 West. occurrit: 24oxAgzuaónpo Ó0' ó lMvpAsmvóg iv vq) 1&4 "Hoi yoaupetixcv Tagoéen quoi ysyovévo( (Aratum), aAA ov Soàiéna, KaAAquayov ztoÀviOTrOQoG avÓpOog xal aLutiOrov ZoAéa Aéyovrog abtóv yzyovévat Ói& Tovro» «GAÀ' Óxvéo ju) vÓ p&- yoovarov vuYy iéwv 0 XoÀsbg czrtuáLaro» xal vu» kAÀAwuY OytÓDY zravrcv), Item Alexander Milesius de Chrysippo Solensi statuit Diog. Laert. VII 179. Das muss :« dem Rihkrschem Verhàlt- nissen der Zeit, welcher beide angehóren, irgend welchen Grund haben olim edixit Wilamowitzius (Antigonus von Kar. p. 111'5).
15$) Pomponius Mela I 71 p. 20 Parthey: Deinde urbs est olim a. Rhodiis Argivisque, post piratis Fompeio adsignante possessa, nunc Pompeiopolis, tunc Soloe. Juxta in parvo tumulo rali poetae monwmentwm ideo referendum, guia (jgnolum guam ob causam) iacéa in id saxa dissiliunt. Igsaaccus Voasius ad h.l. (editionis Gronovianae, Lygd. Bat. 1122, p. 379): Zoc miraculum nemo quod sciam alius prodidit, /n wita tamen inedita Arati Solis sepultus esse traditur. Hinc forsam factum, wt Solensis creditus sit, nisi potius hoc con- git, quia Solis habitarit, Nos Vossii vitam ignoramus, quae fuerit, Aratus apud Antigonum regem mortuus est (Suid., cum e Syria esset redux, incertum quo anno. Nummi Solensium Arati fortasse capite ornati: Head Historia num- morum p.612. Of. inferius cap. VI.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 248
EHIOYTIKON Suidas de eodem opusculo, si dis placet, Arateo. Esset hoc de ture cremando (cf. Qo9vrixa Suid. s. v. 'Ogq-.). OYTIKON est de sacrificiis mactandis. Habet Plato nonnulla de libellis in cireulatorum usum saera administrantium compilatis (De rep- II p. 364 E; Lobeck 'Agl I p. 355. 371)"). Ipsam hieroscopiam intellegimus, quam optime inlustravit Georgius Schoe- mannus ('Grieeh. Alt. IP p. 286) '^.
AIOPOOSIN OAYZZELAZ Theonis et Suidae Vitae. -/10P- COOSIN L41440Z Achilles p. 54 W.: ziàc 02 (velut Dositheus, ef. p. 159) avrov sig Zvoíav éAnAvSéran qaci xai ysyovévoat xag! yvióqq xoi n5woSot vx avrov Dore «1» I4u40a 010090020301 Ó.a vO vzOÓ moAÀÀs» AtÀvuavOot. Versio latina p. 32 Breysig.: didicit quidem et Odysseam ; et Gecraustius inquit quasi praesi- dens ab imperatore et [adem scrifsisse seu Homerum dirigere. Hoc fere est: ó4o9«w0€ uà» xai 'Oóvootíav: o ye (vel ó 0i) Kagv- OrLOG Aéy&L, OtL Etc uévog vzcó (Mvzióyov) vov BC'acuAÉénc Eygawe xal lAiadog Ói6p9woiv. Susemihlius 0 dà -4w0í9eoc praetulit propter Achillis testimonium. Quae conieetura eum nimis a traditarum litterularum facie discedat, est aliud tentandum. Et meminimus Antigonum Carystium narrasse in Timonis sceptici vita perse- quenda, quod facete Arato olim Timo de emendandis Homeri carminibus interrogatus responderat Laert. Diog. IX 113 (p. 43 Wilamowitz.)"): qaci óà xoi Z49a10v zvOécJoi avrov, ztwg tiv Ouxeov zoígoi:w aaqaàr xvgatro* xo» Óà eineiv, ei voic agyaíious avzLygagorg évrvyyavor xai ur voig 10m OiwoJwuévoi. Ergo
13 9íBAcv ób ouadov nagéyovta: (circulatores) Movoaiov x«l Opgéwc, ZeAgvgo t€ xal Movoov éxyóvov, oc qaot, xa9' &c 9vgno2ovo., ntl9ovrsc ov uóvov lduórac dAAA xai 0Àsi.;, ec &pge 2vosuo v& xal xa9aouol adixguatov óu& 9vcwov xal na&i&c 700vov sio u£v Er. Goo, clol 0à xal vt3svtroaou, &c dr ttÀtt&g xaAovOu, ci vov Éxti xaxov anxolvovow nuc, ui 9voavtac db Óewa& mxtouuével. Cf. Empedoclis * Ka9agpovc. — OvgnoAuxov Suid. s. v. Oog. "E&gyquxa: 'F. H. G Ip. 412, Plutarch. *Nic. c. 23. Terminatio -(xóg in titulis frequens (Üveooxg«tix« ; Aoy«xtovixóc; Lobeck ^ Agl." I p. 3548q.; Laert. Diog. IX 7, 46).
14 De fastis non cogitamus. Si cogites, ne neglegas Geminum p. 33 B. 35 B Petavii.
15) Wachsmuth. 'Sillogr.' p. 18.
16*
—
244 ARATEA -
reseripsimus Kegroziog et Antigonum illum statuimus iuxta Dosi- theum in vitae tertiae exemplari pleniore MUN ARR siimeni a biographus alter alterum testem deseripsit.
Ex 'Phaenomenis de dictionis et syntaxeos iBassettestpta- prietatibus quid in editione Aratus secutus sit, hie illic extrieare licet. Proposuimus pauca passim per eaput. Jn, plura Loebius congessit in utili libello 'De Arati Solensis eloeutione' Halis 1864.
Voeavit non ante annum -- 270 Aratum ex aula Antigoni regis sibi adfinis Antiochus Seleuci filius, ut apud se Homeri recensionem euraret, Ptolemaeorum exemplo — nisi omnia fallunt — commotus. xaei xaAeirGí vi; Ót0g9wGtc ovrog LodrtioG, cc oiotápgyetoc x«l AMoiwroqeveroc. Editionem igitur perfecit adpa- ratu critico inaedifieatam, quae eum alexandrinis reeensionibus quadamtenus comparari posset. Quod non valuisset Aratus, nisi doetrinae et edendi supellectile eommode parata. Et cum biblio- theca Antiochena ante medium alterum a. Chr. saeculum non sit condita, Antiochiae vix dixeris Aratum regis iusso sategisse. Probabilius vero hue trahendum erit, quod in Achillis vita Aratea p. 52 West. occurrit: Moxinmianünc Ó' ó lMvoitavóg £»y cQ d 'Hegl yoeujiorixc v. TopGéa qwmoi ysyovévo( (Aratum), aAA ob NXoiéon, KaoAhuueyov szt0ÀviOropog cvÓpog xai a£uozíOrov Xokéa Aéyovroc abróv y&yovévat Óià voírov «àAÀÀ' oxvéo pd) vÓ uehi- yoórorov vuv bién» 0 SoÀeóg czteuáLaro» xal vov GÀÀwvy OyEOOv zavrov"). Item Alexander Milesius de Chrysippo Solensi statuit Diog. Laert. VII 179. Das muss :w dem Riwkrschem Verhdlt- nissem der Zeit, welcher beide angehoren, irgend welchen Grund haben olim edixit Wilamowitzius (Antigonus von Kar. p. 111'*).
1!) Pomponius Mela 1 51 p. 20 Parthbey: Deinde urbs est olizy& a ARhadiis Argivisque, post piratis Pompeio adsignante possessa, nunc Poripeiopolis, tunc Soloe. Juxta im parvo tumulo Arati $oelae monumentum ideo referendum, guia (jgnolum quam ob causam) iacta in id saxa dissiliunt. lsa&ccus Vossius ad h.l. (editionis Gronovianae, Lygd. Bat. 1122, p. 379): Joc miraculum nemo quod sciam alius frodidit, In wia tamen inedita Arati Solis sepultus esse traditur. Hinc forsan factum, ut Solensis creditus sit, nisi potius hoc com- digit, quia Solis habitarit, Nos Vossii vitam ignoramus, quae fuerit. Aratus apud Antigonum regem mortuus est (Suid. cum e Syria esset redux, incertum quo anno. Nummi Solensium Arati fortasse capite ornati: Head'Historia num- morum' p.612. Cf. inferius cap. VI.
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 245
Verum tale quid incompertum. Quid? si Tarsi potius per aliquod uterque tempus degebat, philosophiae hie ille edendi Homeri studiosus? Quamquam de solo Chrysippo sufficeret quod legitur in Strabonis libro XIV p.671 patrem eius Tarso Solos trans- migrasse. Tarsi litterarum omne genus iam tertio saeeulo Seleuci- darum opera ae favore effloruerat. In illud enim tempus haud eunetanter transferendum censemus, quod de primo ante Chr. saeculo ita Strabo adfirmavit XIV p. 6783, 13: vrocovro Ó? «oic iv9dóe avOgumoig Grovór moóg ve quAocoqíav xol viv àAAqQv ztaiÓs[av iyxvxAiov Gzogav yéyovev, (v6 vmeoféfAmrvat xol Z491vag xal 44As&avógeuav xal ek vtwva GÀAAov vósov Óvvarov cizceiv, iv (Q OyoAol xol Ó.avQrBol quAogóqv yeyóvaow. De grammaticis quod fere sufficiat Ahrensius Bucol..I[ p. XXXV—XL docuit"). Addimus ipsi Aristophaneos et schólae et praeceptoris infortunio ut Tarsum emigrarent nobis videri compulsos, ubi etiam Caesaris et Pompei aetate Ártemidorus Aristophaneus bucolieis recensendis operam impendebat. Aristophaneorum nonnulli si Tarsum peti- verunt, fecerunt id, ut studiis pergerent incumbere. Ideoque debe- bant esse certi, nec facultatem neque instrumenta ad grammaticam exeolendam ibi sese defectura. Exstabat igitur Tarsi tertio iam saeculo schola grammatica'?. Ac possumus aliunde quoque eius- dem rei documentum nancisci. Zenodotus Mallota e Cilieia oriundus Chaldaeum fuisse Homerum voluit, scientia Chaldaeorum praeditum eundem dixerat etiam Crates et ipse Mallota. Ridebant Alexandrini Crateteae disciplinae adversarii, rident hodierni: nemodum aut inquisivit aut quaestione dixit dignum, qua ratiocinandi via ae quibus momentis ad tam mirificam atque adeo inauditam sen- tentiam par illud criticorum perductum esset. At intra Seleucidarum regnum Chaldaei cum permagna Graecorum Asiaticorum parte eonfusi, graeca studia in Babyloniam, Chaldaiea ad Graecos id temporis translata. Historiam Assyriae graece seriptam eidem,
"7 De ceteris litteratorum generibus cf. Strab. l. c. Alios addidit Cless in Paulyi ' Encyclopaedia reali' s. v. p. 1624. J. Fr. Breithauptii 'De claris Tar- sensibus' (Gotting&e 1748) disputatiuncula nullius pretii est.
. 55) Arati frater Athenodorus stoicus erat idemque grammaticus, qui contra Zoilum *ITeol 'Ouxyoov' scripsit poetam defensurus (Diog. Laert. VIII 1, 72). Ubi scripserit, non liquet. An Tarsi? — Dignum mentione, quod Lyconem peripateticum frustra ad se Antiochus arcessebat Diog. Laert. V 67 (Wilamo- witz Antigonos' p. 85, Meineke *Analecta' p. 10).
246 ARATEA
qui Homerieam editionem Aratum poposcit, Antiocho Berosus Beli sacerdos dedicavit. Tarsi maxime inde à proelio ad Ipsum com- misso paulatim evenisse videtur, ut graecae litterae eum Asiaticis eoneurrerent ne Iudaeis quidem exelusis. Quodsi Pergami Cratetem et Zenodotum de Homero illud arbitrio finxisse putamus, rem ab- surdam stupere satis nequibimus; sin auf fietam in patria (et quid prohibet, quominus Crates, antequam Pergamum evocaretur, 'Tarsi docuerit et ibi habuerit inter discipulos Zenodotum, praesertim eum sítoiea fere utriusque philosophia non Pergami sed "arsi vigeret?)") aut aeceptam ibi statuemus illos reeoluisse tantum- modo sive in ipsa patria sive apud Pergamenos: ratio constabit ^). Disciplina Aristophanis Tarso intermedia Pergamum usque pene- travit, non integra tamen, sed novis aucta elementis, nonnullis etiam remissis. Totum de litteris TTarsieis locum non possumus adpendieis instar tractare quamvis necessarium et vel ad infimae aetatis studia percommodum ").
Arati editio mox obseurata eum ceterorum Alcsasidtbasnne laude tum Aristophanis, euius Homerum attulerant Tarsum diseipuli.
Porro Aratus Achille teste p. 55 'IJEPI OMHPOY' peculiari commentatione egit neseio quid. Conturbata enim Achillis oratio est: Éygawe 08 xai &ÀÀa zrocuora* Ieoí ve Oy)gov xai IAta006, ob uóvov và Gotwóutva, xci 2Morooloyiov xr. Aliena quidem Westermannus hoc loco contendit ITeo) — "IAt&óoc. Nos aliter sentimus, postquam optimae notae portiuneulam istam esse inserto (0i0p9«6i1») vocabulo cognovimus, et ita loeum redintegrari eieetis interpolamentis censemus: £yp«iw/e 0? xai &ÀAa [zrompnera]:
") Dbi Cratetem Panaetius audiverit, Tarsi an Pergami, dubitabile. Schmekel ("Philosophie der mittleren Stoa' p. 3) Pergamum adfirmavit, cuius iudicium nihil a Strabone accipit firmamenti XIV p. 676: évrevüev (Mallo) ó jv Kouütgc ó ypaujutuxOQ, Ov qai ysvéatai ueOyrgc Devaltuoc.
*€| Philosophorum graecorum (Democriti et Pythagorae) ad Chaldaeos Magos Indos usque itinera si non commenta est haec aetas regioque, effecit certe, ut fidem facilius adipiscerentur. Cf. Fr. Schaefer 'Quid Graeci de origine philosophiae a barbaris ducenda existimaverint' (Lipsiae 1877) p. 315qq. 47. 50, a quo de Alexandrinorum studiis placitisque ad originem philosophiae barbaris vindicandam pertinentibus dissentimus.
*!! E Tarsensi litterarum. sede Sextus Empiricus provenit, Herodoti Tar- sensis sectator (Diog. Laert IX 12, 116).
V. DE ARATI SCRIPTIS DEPERDITIS. 247
Ilegí ve 'Ourjpov xai IAtaóog (01699«0w) [ov uóvov và Gowóutva] xal 240rgoÀoyíay xvÀ. Seripsit IITEPI OMHPOY, ut Athenodorus frater, Cleanthes (ITeoi zov zoujvov), Zeno (IIoofguova 'OunQuxa)?). An mirum hoc, in editore praesertim?
Librorum Arati latereulos adponimus aperta, quatenus id fleri potest, dispositione. Maiusculis titulos serierum designamus. Unum, quippe quod tollat cobaerentiam ceterorum, uncis [] inclusimus ut illa sede adventicium.
1. Suidas s. v. Z4oarozc.
Zvvérabs 0» fiia vravvoa. và GOotwóueva, ev Javuaoctog 7 elofloÀr) xoi 0 Ügàog Ougoixóc. — YMNOYZ: Eig IIavo. Zmovóogógovg. — ILAILNILA. — I0v9oAoyíoay xol 240190- Seoíav.— Svv9eot qoguaxov 9nguaxov émiryosíiay. 4v99u- zt0yovíay. — "Ezt9vrwxóv. — Elg Oscóngonov. Eig Mvi- yovov. — HJ9ozoiac. — EIIISTOA 4X. — EHIIPAM- MAT: Elg O(Aav vi» 9vyavéga MvvuvavQov, ugrépo (?) 0 Lwwuyóvov. [A4vevroA(jv.] Eig Ilevoovíov vó» Maoxe- 0óva. — 'Ezxwxxjóetoy KAeoufloórov. — z11093«0t» Oóvooslag. — (EHISTOA AZ óuoiog xavaAoyaóny). Ordo priseus quadamtenus dispicitur, etsi misere confusus. Quae ad "Phaenomena' notantur de imitatione Homeri, Boethum stoieum redolent (ef. p. 152sqq0); 'admirabilem exordii artem" apud anti- quissimos Arati interpretes stoicos p. 21sqq. (ef. eap. VI) deprehen- dimus. Possit Boethus eatalogi librorum esse compositor, epistu- larum seriem posteriorem si exemeris. 2. Achilles p. 55 W. "Eyeewe óà xoi &àÀÀo [mowuovro] lIleoí «e 'Ouygov xol "IAu&óog (0109901» ; Odysseam p. 54 commemoraverat) [ov uóvov và Qatwóueyo] xoi 240vgoAoyíav xai Iavguxag Óvva- Lec xai Eig Ilava vuvov xoi Eig IMogw vÓv aÓsAqOv énixijóetov xol Zzio0nulag xal Ovzixov xal K.4T.A4 AEIIT- TON à&ÀÀa. Pxuerevyuévog Ó. avrQ &ygagn va Oowóusva ...(zàg Ó' Z4gavov EIIISTO 4. AZ . . rcavvrov 0y600v ovu- qwvovvcov vàg elg ovvóv avoaqegouévag avrov civou xal
13) Krische "Lehren der griech. Denker' p. 433, Wachsmuth. I p. XVII.
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE.
| | I
Prooemium Arateum translatores LATINI') ASCLEPIADES Myr- leanus CnATES Mallota (p. 33) noverant. Legit MAwNETHO. VI (IIT) v. 797 vóvÓe ye uiJov Pyow &ognrov iaGw ^e 1,2 vóv ovOÉEcoT &vopec iue» Gppnrov contulit Buhlius ad h. 1. Quibus addere multa possis, velnt Man. II (D M 3 &orga Ü' dg TAa vgl iv ospavQ &iorQorxrot) ^o 10 abróc yào và ye onuav £v ovQarvQ lovrgiSe»?). Legit etiam et expressit Aratum quadamtenus oratione pedestri et garrula insuper AnrsTIDES rhetor in "lovis hymno', qui syllogae Aristideae praefigitur. Neseimus an primi rem per- spexerimus, perspectam vero confidimus certissime. Una quasi
J)Lucretio Arati prooemium obversatum esse Kiesslingii opinio est, cf. Susemihlii commentationem academicam Gryph. 1884 p. V.
*) Per se quidem si spectas unum illum locum, possit ex imitatione Hesi- odea provenisse, cf. infra. — 3) Repetitur hemistichium II (1) v. 109 9oov ovocvob £orgguxre:. Tenen- dum omnino a MaNETHONE' Aegyptio expilari Aratum, velut "Man." v. 9 &* «i9&poc «itv donosv anAavéa evo 22 q&£ov oliv dogosv,' Man. ib. v. 24 Kvvogor- gidoc "Agxtov no 182, ' Man." v. 1348q. ordyvác t' £v z£90l qégovaa Hap9£vog ivo goizt ytv&jv x09éovaa naLauv Cw 91 Ilao8vov, 5] 0 £v gytpol qéosi gti vr «lyAnevea et 116 zo9£ovoa zaAauov r9s& Acov. MANETHOSNIS refert similitudines Arateas quotquot sunt — et multae sunt — congeri, Arati non item. Magnopere poetae Aegyptii natione exeunte antiquitatis tempore 'Phae- nomena' dilexerunt. DioNvsiuM Periegetam Pharium infra tractaturi sumus, in Nowwo Panopolitano rem monstravimus 'Anal. Erat. p. 1008qq. Quae nihil nunc Arati gratia attinet augeri. Noxxwi vero narratiunculae ut recte aesti- mentur, summi sunt momenti flores Aratei, — LucruLiuM Anthol. Pal. XI 136 Y. 1 cw Arat. v. 131 et GuEGoRIUM Nazianzenum IV v. 101 (p. 211 Dr.) ^o Arat. y. 70 M. Schneideri diligentia p. 94 notavit. Cf.' Berl. philol. Wochenschrift' 1888 p.1462. — Denique MAxruuw commemoramus 'Karapyeí v.25 (cf. v. 232. 991 et supra p. 104) ToEZevrgopoc &A«qgob ^w 506, Max. v. 467 nva qéoet xÀvrza Epya qirevépEv i0 BaAiaU« oníguara seb cuxovg eUpaéag eu névea9a. et v. 499 gv 5 x dy vrolc BaÀow onépueta 9ugaaA£ ae Üetval t' à»x Ane yvooiuc ctüvra t£ Ó£»vdora xaAc mo 9 s qvra yvpocat xal gnéguata müvre BoAtoOc.
Ee
252 ARATEA
nota fontem ipse notavit. Dixerat enim Aratus loeo celebri ueoval 0à ig zacoct uiv ayviad maga, Ó avSgoiscv &yogal, u&ari 0à 9aAacca xci Auuéveg, zcavry, 0& dióg xexorueda scavzeg. Aristides ita p. 10: xoi zravre Óà zavroygob zig puni xal magi iq' íxácrQg modieuc sagíÓgvrat, (0sctg oi ÓtÓaoZaAot roig zou zal oi srepagarat roic T»i0xorc. Totum Aristidis elogium ex Stoieorum et theologia et physiea haustum est, ut Cornuti de Iove commenítariolum vel quodlibet stoice scriptum, imprimis scholia Arati p.21sqq. a nobis adaucta et Firmiani Lactantii 'Divinas institutiones" I ad explieandum apte et utiliter usurpaverimus. Iovis et veriloquia et epitheta I p. 9 et 10 Dind. copiosius et. in scholiis et Cornuto c. 2 et 9 (p. 3. 9 Lang) et Lactantio I e. 11 (p. 39 Brandt) adferuntur. Denique allegoriae studium denotamus, etsi oceultatum, p. 3 de insidiis a Saturno lovi paratis. Locum memoria Arati insignem et alia de causa fere unicum adseribimus: ixoínge ài muros avrüc £aviàv, ov Korrgg £v eLejÓeguy à firbetie rgeqeíc, ovÓ. fuéAagoev CLTOY Koovog kot ael, otÓ GYT ixelyov Al9uoy warémniev, otÓ | ExtvOvvevoe Zevc ovÓé ui JtOTÉ xivdvvetoy, ovÀ' Éar. ztQe0éregov ovóiv 4ióc, ov uaAAOv ye t) vieig ve stavéQuv mptgUoregot yévotvr! àv wal và yiyvóueva vOY sotoUvroY, &AA. 00e Lori zu TóQg v& xol zoto(rarog xal &oyuyérmg vOv ztávrQv, abrO0g iE oebvoU ysvóusvoc xrÀ. Imitationem Arateam v. 33sq. reperimus: Óíxzq) £v eve — Ovtoq ÉyxazéOevro, Deleetabilem vero de Iove ex se ipso progenito sententiolam, ut tam multa in illo elogio, &toicam et ipsam dicimus. Obstupuimus, eum stoieam istam opinionem explicando Arato admotam in commentario vide- remus. Hinene Aristides surripuit? Surripuit utique AYIENUS v.25sqq. itidem in prooemio Aratum transferens iuvante eodem, euius in Marciano patefecimus vestigium, lovis Áratei enarratore:
Hhc digestorum specrem. dedit, ste colorem
mmnposui rebus sexugue immixfus ufrogue
alque aevi pariter gemini, simul omnia lustrans, —
sufficit alterno res semine. Aevum geminum et sexugue ummixfíus. uírogue stoica sunt et ad «zrgoréor yever,» referenda: deus 15e se f/eci/*). Iam confidentius aliquanto stoicum Aristidis lovem ex Arati commentario provenisse
—— Em. Em
! Sunt Senecae verba apud Lactantium I l. c. ( Exhortationum: fr. à Haase).
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE,
contendimus). eapiti VIII inseremus.
258
Iustam versus de love Aratei interpretationem
Driowvsrus PERIEGETA saeculo p. Chr. altero ieiunam geo- graphiei earminis simplicitatem variis Arateae poeseos flosculis
deeorare et distinguere studuit.
Àc primum quidem prooemii
usum in 'Periegesi" animadvertimus:
DroNYvsmus v. 1170—1183. 1170 avroi yàg xal mora 9e- peíàun vogyocavro (dii xoi Ba9vv oluov EóciEay auevoirouo SoÀac0Qgc' avvol Ó EumeóÓa za&v»vra ^fío Owrexunpoavcto &0T90 ÓLaxoívavreg'! exAp- qucavro Ó éxa0TQ uoipav Eyetv ztóvvoLo xai qQrsígoto faSeínc. 1175 vq óo xal àÀÀoí(nv Qvo- uov qvoty Eloy! éxaotm ..... &AÀaL Ó GÀAOLGL" rOG yàp uéyac épogagoro Zevc*).
ARATUS v. 10—16.
3 M * / L b
10 avroc yop vo ys onuac iv ovgavqo doviüjgiEev
» e. 3 /
c0orQO ÓLaxQívag' eoxéyaco Ó' eig àviavrov &Grépog, ot xe ucALOTO TtTVy- uéva Onuaívowiev
2 / € 7 » ? » ; a»0gaci» o gacY, 0pQ &uzceóa cz àyva qvovcat. t() HLY a€l ztQO TOY r& xal vora- vOY lÀnOXOVTOL.
Idem prooemium altero ante Chr. saeculo AnisSTOBULUS Iu- daeus, vel si quis alius "Testamentum Orphei conflavit ab Aristo- bulo primo ae solo lectum, imitatus est. Elucet rei quid sit, tametsi ne Valekenario") quidem mee Freudenthalio ('Stud. hellenist.' I
5) Fugit verum quod est vel Hugonem Grotium, praeclarum Arati inter- pretem. Von male inquit eo 2ossit referri, quod Juppiter sit Sol nonnullis et z9otoyóvoc. Caeilae (Martiani versum significat II 185 p. 48 Eyss. hinc prorsus abhorrentem) dicitur '$rima $ropago', hoc est ad verbum mootéoa ytve&. Immo rior $ropago fuisset!
*)j Dudum est, cum Dionysii imitationem Arateam persecuti sumus. In- terim et Anhutius Regimontanus ((In Dionysium Periegetam' 1888 p. 12) et M. Schneiderus (' Berliner philol. Wochenschrift" 1888 p. 1462) exempla nonnulla Dionysiang ad Aratum exegerunt. Nihilo tamen secius protulimus, quae ipsi congesseramus, etsi sunt quae docti illi viri et de Dionysio haud dubie meri- . tissimi occupaverint. Velut Anhutius v. 1173 Dionysii cum prooemio Arati p. 12 contulit quidem, sed quod inde consectarium esset noluit concludere.
7) *De Aristobulo' p. 13sqq. Aristobulum fraudem non fecisse ipsum sed facta fraude deceptum esse inde quispiam opinatus erit, quod Orphici carminis auctorem AÁratum suapte sponte Aristobulus attulit, Non solent ita falsarii nisi aut stulti aut protervi. Denuo Aristobulus exspectat iudicium. Reliquias viri conligi et enarrari oportet.
——!
254 ARATEA
p. 167), harum litterarum investigatoribus impigerrimis — q
ani utinam insisteret aliquis! — suboluit, e fr. 6 Abel. (i Euseb. 'Praep. evang. XIII c. 12, 5 p. 191 v. 29 Dind): evróg Ón uéyav cvvtg im ovpavóv looi! xovdéq &lvà 9oóvq de Deo Aristobulus ^v a?róc yag va ye ojuar iv ovgavQ &crüoibev &croa Otaxgívac de Iove Aratus. Praeterea primos novem Arati versieulos Aristobulus excerpsit Orphicorum eum fonte similitudinem quasi oeulis subieeturus (Euseb. l. e.). Ceterum poesin stoieam ad- amabant eantores Orphiei. De Cleanthe rem adn. 10 notavimus. Aratum "Argonauticorum' poeta, quem tertio fere post Chr. saeculo vixisse G. Hermannus evicit, balbutiente sermone huneee in modum exprimere instituit v. 3058sqq.:
vyuog &vi zcpazióeoGtv Euryruev. d iaovog viog
zíGvuv iq TfpuegoL xal Ópxia. GvvÓecuacY
9éc9at 0o tumedoa ravra qvíaagaóuevot scezí-
9;otirco. Torsit commentatores qvAacoso9ar ad accusativum obieeti quod aiunt adplieatum et traxit in absurda, ae praeteriit quod poetam adlexit Arati de Iove prooemium v. 118qq. éaxéiaro Ó' elg Éviavrov a0répoG, oV x& ualiaro TeTvyuéva anuatyotéy avüpaciv oo&oY, 0p Q0 LumeÓa mavra pvuvrat.
Quod suffuratus est, adaptare carminis sui argumento homo misellus non valuit?) Porro TuEOcRITUS in Ptolemaeo' (XVII v. 1) utitur exordio Arateo «£x Aic «oyeueoDa xat ig Zl Anyere Moioat»?), denique — quod fere unicum dixeris — CrEANTHES in suum de Iove stoico carmen convertit II p. XVII W.: «ex oov yag yévog éguév» ille, «ro y&Q xol yévoc ciuév» Aratus ^). Utrumque poetam stoieum PAULUS APOSTOLUS, cum a philosophis potissimum Atheni-
5) Cave v. 1135. vvxtec r& xel quara cvvsztc ait( ex Arati v. 20 derives. Utrique praeivit Odyssea IX v. 74. *) Observavit enarrator Ambrosianus in scholio "4partíg db xéygmtei eiagoAg, item Hugo Grotius. ") Plura quae Phaenomenorum usum proderent indagare in reliquiis Cleanthis non potuimus, nisi forte quis hymni v. 7 8q. cold nác ode xóauoc bÀiocouevoc megl yaiav mriiÜrrai,H xtv &yyg, xal bxov vmO Otlo xQurtitai
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 255
ensibus in Áreopagi iudicium vocatus sese defenderet, his verbis designavit 'Act. eap. XVII 28: à» avcqg yao Gouev xal xwvovueSa xal icué», og xaí viveg vUv xaJ vuag zourov elgrxact' «vov yàg xal yévog &auév»s. Qui non Aratum tantummodo sed Cleanthem quoque tangi ab apostolo verissime iudicaverit, unum scimus Fabricium Hamburgensem, cuius sententiam & posterioribus ob- Scuratam magis quam provectam !') ipsius verbis adponimus: '/Vegze forie erraverit qui dixerit S. Paulum apostolum, cum versi- culum ov yag xai yévog éaué» commendavit Atheniensibus "Actor. XVII 28 addiditque og xaí vuveg vo» xa9' buag zt 0untGv 6&lonxaca, non respexisse ad. soliém popularem Aratum Cem sed. etiam ad Cleanthem, qui Athenis vixerat (Bibl. graec. III e. 14 p. 397 Harl). Hine artifieium Pauli et rationem dimicandi ab isto poetarum pari repetita declarari pu- tamus. Stoicos nempe poetas elegit ipsos accusatores suis quasi armis propulsaturus (rivég xol vOv Erixovgoeío» xal Ev wixQv qu.Aocógov avvélalAoy avtQ .. ÉmtAoafOuevol v& covzoU ini vÓv J4getov zráyov ijyayov) nec dissimulavit ipse, modo apostoli orationem Luthero accuratius interpreteris, Stoicos cur elegerit: og xaí tuyeg v0» xa9' vuag zourov elgixaoauy i. e. poetae vestram
ad Arati v. 265sqq. de Pliadibus scriptos referat:
30. xal éondguu (Ztvc 0^ alvioq) eiAloaovta:,
0g Ggu0. xal 9épsog xal ytluatog Goyouévoio
ayuaivguv àxéAsvasv éntoyoutvov t! ágOtou: qua de re ad liquidum perveniri vix possit. Nec tamen sine industria effertur zàg 0dt xOócjuog ÉAGcOutvoc ntgl yaiav: Aristarchi astronomi Samii adver- sarium tenemus. — Cf. porro Cleanthis v. 40sq. co Callim. Hymn. I initium. Ceterum Cleanthis v. 78q. à poeta Orphico expressi sunt III 3: Ovgevé.. xocpuoxoatoo, oqocupuóóv ÉAiocóutvog nto) yoiav. De hymnorum Orphicorum elementis stoicis cf. Dieterich. Abraxas' p. 83sqq.
1!) Wetstenius in *Novi Testamenti' editione Amstelodamensi anno 1752 post Fabricii bibliothecae editionem principem emissa (vol. II p. 571), qua se ditare solent scripturae sacrae enarratores, Cleanthis versiculum notavit quidem, ut tamen obrutus rudi et inepta exemplorum mole delitesceret. Nam qui "Cleanthes éx Go5 yàg yévoc tau£y. Hieronymus in Galatas IV" scribit, eum crederes Hieronymum antestari velle Cleanthis causa. Quod secus est et p. 389 Mignei (Patrolog. lat. ser. I vol. XXVI) et p. 573. Item exscripto Fabricio con- tenti erant H. A W. Meyer et Weiss 'Kritisch-exegetischer Kommentar zum N. T.' III? p. 320 IV? p. 3*.
256 - ARATEA
rationem ae quasi fidem professi''). Ergo per se haee tendere aut in universum ad Atheniensium poetas aut Stoicorum aut Epi- eureorum aut omnium illorum possent. Vides nunc ad solos ten- dere Stoicos manifesto. "Tandem loeus expeditus. Apologetis vero ehristianis illud eruditi apostoli ") consilium tantopere arrisit, aegre ut queat reperiri qui deseruerit, Ita Tatianus 'Ad Graecos' c. 31 (p. 31 Sehw.): udorvoac Ó& o? rob ofxoi: zagakQwouat, BorSolc 0à un&AAov EÀÀQot xcrayo6ooucti. vÓ uiv yàg Gyvoov, óvt puÓP bq' Op zragadexróv, v0 0. Gv azoÓcxvonvat Qavuaaróv, óstórav iuiv Óià vOv bueréguv 0:tÀcYv &vvegelócv &vvicósvtOvG ztaQ Dpuv rovc iÀéyyovc Aeufavo. Quodsi vetustissimi testes atque adeo coaevi poetae '"Phaenomenorum' prooemium non modo eognoverunt : sed admirantur, de origine genuina dubitare serio nemo audebit'). Quid? quod ipse ad v. 6—15 tam liquido relegavit quasi digito Aratus v. 768—772 : zaYra y OU ix dig &vÓQuror yiveoxouty, GLA. Ert stoAAd xé»gvmTOu, vv &€( X. 0OéÀy xal écavri«a Ówget Zeig* 0 yàg ovv yevev àvügOv àvagavóóv OgéAAs mávroOey clÓóuevoc, zcávry Ó' 0 ye ojuava qaivov, ut à depravandi conamine prooemii versum 118q. tutari possis
1?) Interpretes paulo aliter. Der euch betreffenden, d. 4. Eurer dichter Meyer p. 321.
5) Doctum dicimus Paulum invitis theologis. Nam philosophia ac poesi Stoicorum imbutus adeo erat, ut de improviso Stoicis Atheniensibus respondere stoice ac poetice simul posset, e£ Menandrum pernoverat, quamvis ne id qui- dem tanti aestiment quanti debeant theologi. *Ad Cor. I 15, 33 Paulus 45; zrAa- vügOs' «qUslpovaw 505 xonotk OjuAle. x«xzcai» ex comici Tbhaide citavit fr. 218 K. Perspexit hoc Hieronymus. Quid hodierni interpretes? Dass Paulus den Spruch IJ. Kor. 15, 33 nicht in der'Thais des Menander gelesen, erhellt schom daraus, dass er in der Wiedergabe das Metrum zerstórt (11), aso sicAt- lich nicht weiss(!, dass es eim Vers ist (|) Meyer-Weiss IV? p. 3*! Tarsi in urbe, ubi Paulus educatus est, grammaticorum studia primo &. Chr. saeculo floruisse notum est. Hinc aliquantum ad Paulum quoque redundasse, etsi omnis Graecorum scientiae expertem identidem sese non sine studio et consilio praedicavit, statuimus, quidquid moliuntur interpretes (Meyer- Weiss l. c. p. 28q.). Graeciensibus Judaeis accensendus apostolus. |
*4) In Hesiodeo 'Operum' exordio simile quid factum est atque in Arateo: quod item erant qui resecare vellent. Kirchhoff. *Hesiods Mahnlieder an Perses" p.928—40. Infra hac de re paullo uberius dicetur. (Cf. p. 2138q. adn. 4.
a —
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 257
doxéwavo Ó' elg évtavróv aovégoc, of xe ud ota revoyuéva onuai- »ot&v xrÀ. Ubi «iovéwaro» irrepsit in Clementis codices (LV Dindorfii III p. 81 p. 709 Pott.)'*) 'non male', quemadmodum male censet Grotius. Nunc satis est monuisse verbis zcavro9ev eióóuevog initii. doxéyero xr. eommonefieri. Item v. 742sq. ad initium respieitur. Denique poetica ars quae per totum carmen eadem in prooemio eonspieua: anaphora, oz xotvo struetura, adlitteratio, enuntiatorum membra aequaliter conformata, alia '^.
II
. DioNY8SIUM PERIEGETAM persequentes lumina Aratea con- ligimus:")
Dionysius. Aratus. 584 Aodoréog yap T9uoc éxi- — 49 u&vovéop yàg aoa scsgt- aTQégerat Greopaduys (cf. OTQépevaL OTQOQGALyyL. v. 618 ^. 42). 298 '"Pivq à éZeínc énmwéAAevat | 214 uecoóSe» juweAQg sceQu- iepog Tovooc, véAAevaL iegóg Irczcog.
299 "Iovooc ic &vvoAÍmQv cergou- Hévog àyou 9aàAaoonc. 926 vvrJo» ém avrolímv ve-| 632 xolcó uiv icAoquyv verQou- voauuévog &youc EAavov. Hévov &yousvag avtÓv OUvet. 1034 vóc0ov im avrolíg» ve- voouuéyo, &you svvAac».
15) Eodem 'Stromatum' loco Clemens «c«ócr» ut Achilles supra p. 428q.
15) Criticae Arateae subsidium haud leve ex figurarum usu petendum est. Vide 387 e» 405—7, 417, alia.
3 Homerum consulto omittimus (cf. Il. XXI v. 151 óvotgvov óé cs xalósg uo uéveu üvti0c0iv ^o 600sq. de monstris marinis óvauevéov tot maidsc ÉAw0GOu£vOL mt£Q) xOÓvtOv xe(voig avtuxotuxv GÀOUutvoi)), item Calli- machum, de quo composuit nonnulla O. Schneiderus. Etiam Theocritus in Dionysii auctorum numero habendus est. Cuius est quod Arato addixit Bueche- lerus (Mus. rhen.' XXXIX 1884 p. 216sq.) v. 130 qoabeo Ó' ex x£lvov verQau- piévoc av9ic dàn? Apxtove Alyalov zx0vroi nxÀatvv z0gov ^v "Thalys. v. 112 "EBoo» 700c Ttotauov vevQouuévoc éyyv9sv &oxtw. Propius enim ad Theo- eritum quam ad Arati eos, qui huc spectant, versus accedit Dionysius. Alio- rum inventa quae sibi placerent iterum ac saepius, nonnulla ad taedium usque (Callimachea potissimum et Homerica), Dionysius repetivit. Cf. p. 206.
Philolog. Untersuchungen XII. 1
258
1708qq. vov óévorntlgov uvyj- gouaL eiÓog &rcaono,
óqoa x«i ovx £ciÓv sceg Eync eUqoaoTOY OrtctEY.
i« vovÓ av yeoapóc v& xoi ci- ÜoréGTEgoc &tnc,
&yÓgi sztag' ayveoGovti spa gx0nevog vG Exaora.
176 .. Yi smtp üxQ.
ARATEA
158 sqq. vq) xelvov zt&zóvrao ... uóy9oc uév v' óAiyog, vó à uvolov evríx! Ovetag.
avtrOg uy v& ztQuTG GaCrEQoG, sv Ob xal GAÀov
mageumov Gvpoev, 0v. byyodev QQoQé xeu,
61. 231. .. Dub seQ Aga.
Nee desunt alioquin, quae cognita iam Dionysii imitatione Aratea adipiscamur cognitionis adiumenta. Ita v. 354 Dionysius de Tiberi iueor]v azoréuverot &vÓugo "Pv praeeunte, Arato, codicem Parisinum A solum si sequimur, ceteris in diversa omnia abeuntibus, v. 49. Nam eum draeonem fluvii seetionem ob flexus praedieasset v. 45sq. (ràc 0? Ó&' augorépgac ofr zrovapoio &rtogpaE, eiAeivat, uéya Savua, Zpaxov), semel ineohatam imaginem Pari- sinus ita continuavit: aovàg 0 y' &AAQv uiv veüry arztoréuverai otgy xrÀ. *) — V. 440sqq. Dionysius 'Cephiso', inquit, 'adiacent Delphi, ubi serpentis spirae in templo augusto tripodi advolvuntur. Ibi saepenumero Apollo Mileto vel Claro relieta pharetram solvit quieturus, &AÀ' 0 uiv iAQj«ow* 00 ÓÉ uot Ztóc Évveze IMovaa xzÀ. (v. 447)^). Propitium Apollinem hoe loco eur invocet poeta, neuti- quam e poemate liquebit. At vide Aratum. V. 637 Orionis scelus adversus Dianam commissum dum narrare instituit, ne tantam referenti impietatem dea iraseeretur eompreeans exeusansque in haee verba erupit??): Zoreutc (A9xou' zegovégav Aóyog, ot py &qavzo
'5) Cf. p. 65. — Anhutius l. adn. 6 c. Arati v. 115 &oyvgég d' oAlyy r$ xul ovxéri maumav ónolg coulis. cum v.329 Dionysii composuit Avy»u ré nvgóc qAÀoyl maunuv óuolog. At trolur Marcianus, recentiores óno/y (Aratus v. 210: ovóiv Ouoly).
13) Hymnus in Apoll. Homericus v. 165 d4A' &ys9' lAmxou uiv "AzóAAov Apréuidi Ev, Verbum iAgzéve: perquam rarum. Cf. Naeke "Opusc." II p. 908qq. M. Schneider *Berl. philol. Wochenschrift' 1888 p. 1462.
*)9) Fortasse dixerit quispiam ad eundem Arati locum referendum esse Callimachum *Lavacr. Pallad.' v. 558q. Qui posteaquam cavendum feriantibus esse monuit, ne deae simulacrum, dum nudatur, aspicerent, invitam "Tiresiae impietatem narraturus adfirmat ui9og Ód' ovx £uog, GAÀ' irépo» — nam sí rem ipse de suo excogitasse videretur, culpam commissurum sese fuisse innuit et poenam meriturum — deinde ex Pherecyde fabulam proponit. Conformavwit
——|
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 259
xrÀ. Praecessit eadem excusandi formula adsumpta Aratus etiam APOLLONIO IV v. 983sqq. Sub insula Drepana xei0 Jat Ógéztavov qavt; — tàave IMovoai, ovx é9éAo» ivénw ngorégov Érog — ( anó mavpoog uxróca vyAeuug &vaue. Koóvog.
Sequitur alia fabula pio poeta magis digna. At invocari fas erat non Musas, sed Saturnum; quippe cuius scelus referre poeta in- eiperet; conferas (IV v. 13818q.)?):
Movaawv 60e uvSog: àyo Ó' vraxovog acíów
Ilwgíówv, xai vrvós zavavQexig ExAvov ouquv xvÀ. Bene igitur Áratus, perperam illo quidem loco Apollonius. Ac- .cedit, quod verba Aratea idem aucupatus est Apollonius. Hine res patefacta.
TuHEOCRITUM diximus modo ad Aratum respexisse. Misso
nunc in Panem hymno 'Phaenomenorum v. 8988qq.
"xoi vol uiv xaAéovron "Ovot, uécon Óé «e Qacys,
7 ve xol ibanívgg mávvg Zióg evÓiaovrog
yiver' &qavrog óÀg* voi Ó ocugoréíguSev lóvreg
&gzépeg GAÀZAwv ovvoOyeÓ0v ivÓaAAovcan.
ovx 0ÀLyQ XxeuuyL vóve xAvLovro, Ggovoot
obversabantur Theocrito Dioscurorum tutelam maritimam celebranti XXII v. 198qq. Qui simulatque nautis comparuerunt periclitantibus,
alya Ó' àmoAQjyovr veuo, Auvagaü Ó) yoÀavo ap ztéAayog, vepélat Óà ÓiéÓpouov GÀÀvÓig GAÀot,
igitur in eadem re pari consilio seriem cogitatorum Callimachus atque Aratus. Sed ne hic quidem artificii auctor: Eurip. *Hel. v. 513 Aoyoc yao éotiv ovx ép oc, gogav ó* Ertoc, óguvnc Av yai ovóEv loxvew nÀ&ov. Idem ' Melanipp. fr. 484 x0vx éuóg 0 ub9oc, nA &wjc uxtooc z.49Q , OG ovgavóc t£ yai t nv uo 9? ula. Philippus Opuntius "Epinom. c. 2 p. 915 A &oto Ó Tt 9Otov ub» 75, j vc aAA Aogayluc tOv Door quas tov uév, og Ó uv90g é&oti, vÓ ma gamoy &nogrí auge, tà» ó? eic tv vpuuOv MU seva ovioaa (émuovriun). ep. [ 5uiv ol ngócOtv (homines) siycav ve xal slow* otruveg ubv yàg ovv (? o)g add. Winckelmann) éAéyousv mQovoi xoigévocav. Formula igitur Solemnis. — Ceterum M. Schneiderus docta adnotatione l. c. formam £A»xo. ex Arato habere et ipsam putat Dionysium.
3!) Prior exstabat in Aetiis Callimachi: Heitzenstein 'Index lectionum Rostoch? 1890/91 p. 13.
17*
—-
260 ARATEA ;
ix d' "gxro: v iqutvncav "Oyow v' &và uéocov auavgr, Qcrvr, oguaívotGa và sQóc mÀoov EvOLG zr&YTG.
Sidus illud non vulgi ore") sed ab astronomis nomen accepisse scholium Arateum tradidit (iz0 ro» zgoréguy quiogóguy ovr Darin x9001yógevrai): hine in"Theophrasti quae dieuntur 'Signa' $23 transiit") Profuit Theoerito quaedam Buecheleri observatio (Mus. rhen.. XXXIX 1884 p. 276q.). Quod im Edomis Pam hibernare dicifur versu 'Thalysiorum' 112 frope Hebrum vergauuévoc ex vicimia ÜUrsae, aut valde fallor aut smitatus Theocrifus Araftum ludi; certe quidem fam frequens hurus vocts est in ' Phaenomenis! usus, uf Arafum asseverare audeam commodasse cam ceéferis Poefis. Quamquam partieipium ne ab Hesiodo quidem alienum 'Opp. v. 727 avr' geAÍov zergaugu£voc. Idem de vocibus quibusdam astronomorum orationi pariter propriis Anhutius iure existimavit, velat eiZeirat. £orrorxrot (tametsi Il. IV v. 443 legitur ovgavi £or5otEe zàor ; cf. Hesiod, "Theog. v. 799, Hymn. in Mere. v. 11), aliis p. 13. Repetitum pluriens in LIBRIS SiByLLINIS hemistichium «aczóc éorroiEe» (III v. 27, fr. V p. 238 Rz., al) ad prooemium Arateum tuto revocamus v. 10: «avróc yàp va y& GQuar £v ovpav(Q Pgrygiiev».
In Carurm«xAcnHo Ottonis Sehneideri insignis error refellendus. Qui II p. 785 novum Callimachi sese eruisse e Plutarcho * De Iside' e. 88 p. 366 versieulum gavisus est: vw» vr' &9rQuY rÓY Xeigiov "Ioi0oc vouiZovot v$Ógaywyóv Ovra xai zÓv .déovra TipgOOi xai xaguac. Acovreíotg «à vOv iegov 9vgoaro xoopoboty, 0vt zcÀqu- uvoei Neihog «reAíov và zcQura Gvvepyouévoi:o déovrt». Quae verba Sehneiderus ut redderet Callimachea, subseripsit: 77 ZLeome quamdiu Sol sit, Nilum evagarti etiam Plin. ' N. H.' 18, 167 testatur. Versum autem si ex Callimacho petitum. affirmo, causa haec esf, quod de Nilo eiusque inundatzone idem poeta efiam. fr. 445 ef 182. dixil. Arati versus est "Phaenomenorum 151 (supra p. 56) ae novo argumento Hipparchi et Mareiani eodieis in seriptura consensum confirmat,
*") Voluit ita Vossius p. 157. Cf. Boehme l. c.
3) Hp vg. Kapriro óvo Gorépec eloiv ot zaAovuevoi' Ovo, ov tó usratv tÓ vegtALOY 7) avr zaÀAovp£vy.
cafes
VL MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 361
— 111 Sehn. mercator effert naufragus maris expertes - AA. d sxavooy 0ÀBiog ioci uéra, Md Xie eb vroriv Eyetc lov. GÀÀ' Éuóc alu | Je, - xvuagiy ai9vínc uaAAov icqmicaro.") Item de mereatoribus nee tempestatem nec frigus brumale extime- ose puleherrimo Aratus v. 2918qq.: uie! 7h. s ot 9 a Aeyervot DN nog bxigpíjrooven vótot, ózÓT "d lyoxeeit » evpuqéper' véALoc" vór& Ób wovoc ix -lu0c EOtL YOUTy uaAxióevt xar gov" aÀÀà wai fustuc qÓm s&vv' ÉytavrOv m0 crcíonot )eAacca —.. stopqugeL' txeÀou ÓÀ xoAvupíoi: aiSvigaiv ... st0ÀÀd*ig éx vrOv séLayog n&gurcaztraÍvOyrec diue9^ im" aiyraAobc rergauuévow oi 0 Eri nógoo xAsCovrot* üAiyov à» Quà EíAov dud doíxa. | uibus versibus seholiasta aptissime Callimachi frustulum adserip- git. "Neque enim consimile dieimus Callimacheum, sed ad egre- giam Arati imaginem expressum. Uterque in re eadem eandem com- parandi oeeasionem a mergo repetivit. Subsistimus paullisper. Loci enim Aratei admirator etiam QuiwTUs exstitit SMYRNAEUS VII vy.2968qq. Lycomedes Seyrius Achillem adfatur profieiseentem *); xal z0AÀeuo» OcíÓorxa T UkQOY xol xvu« OacÀccOnc Aevyaléov' va irat yàp &6el ayedóv clou oAéSQov. GÀÀaà dU ÓclÓte, véxvov, Éxr)v màióov sicagtxnat Voregov") 5 Tooln9ev xj dAkoOev, olá v& mod, T/HoGg, 0v Jiyoxeome avvéQyevan nsgócvec id^ onéà LOG uevózuade BaÀov óvrnoa Bshéuvcy PI vTÉY, Or& yelua Avygóv xÀovéovgtv ütAAaL, T (d ónór "Oxenvoio xarà nior? yeüua qégovrat esc gras xor&gQyouévouo ztovi xvégeg fJoíovoc. Meinekius (post Callimachum p. 297) de mercatoris nautae, qui nau- fragio- iam periit, umbra cogitat. Posses etiam morientem intellegere. Et ita Propertius, impiger Callimachi sectator, in descriptione persimili IV 7. — Fr. 515 *«uéco» mh vaírcugs cum v. 299 supra adscripto scholiasta Townleyanus ad *D? XV v. 628 (vol. VI p.144) comparavit, ut lucem ab Arato corrupta illa verba accipiant. Attamen de restituendo hemistichio desperamus. 35 Adscripsit Quinti memoriam Buhlius, sed praetermisso versu 297 non integram. De simili Homeri versienlo ef. '7Irgl vwovc' p. 22 Jahn. |. 35 An ZXxvoó9ev pro voregov?
Dp—-—
262 ARATEA
Sagittarii memoriam alii euidam Arati versieulo debet 301: (in mari sufferes multa,) ToEZov $v' réAtoc xaíet xai óíropa TóEov. Sed ad CALLIMACHUM redimus. Dixerat de Ursa sive Plaustro minore Aratus v. 39 rjj 0^ &pe (Dolvixec rclovvot nepóc0t 9«Aacoar ^. Calli- machus fr. 94 Schn. (— Achill. p. 123 Petav.) de Thalete x«i z75c uaEnc dAéyevo graSpuoagSD ar. vovG acrepíoxove, y, vtàéovot GDoí- »uxec.. Nee mirum: uéjuvirat yovv avzov xal KaokAh(uayoc Oc moe- GBÉvrégov ov uóvov £v oic ' Eryoaupaciv! aAA xal y voic ' IToóc Hoo£upavgv , savv émowowv avróv cg zoàvuaón xol ourov zouyvrv (Achill. p. 54 West, — fr. 100g Sehn.)").
Imitatus etiam APOLLONIUS est Áratum in 'Argonautieis'. Non modo III v. 138 hemistiehium :cegenyéec eiAiogovrar ille ex Arati v. 401 transsumpsit integrum et ] v. 848q.
vóG00» Éxàg KoAyuv, 000v vé 6g T,EÀlotO
uégGUnybg OvOiéc v& xal avroÀal tloogócvrat aperte reddidit "Phaenomenorum' v. 62 uíoyovret Óbotég vé xai &vroAei vtÀLow (sive cAAgAngotw, ef. p. 48), sed v. 134 de Iovis nutritione loquens in proxime antecedentibus &vrgq 2v IÓócíq Ert vicum xovolCovri. (scilicet àSvoua szoínae qíAn vooqoc Z4Oprareia) ad Phaenomenorum v. 32sqq. sese adpliecavit. Ibi Iovis nutrices
KojenS9ev xsival ye zig ueyáhov lóvutt
otgavóv eloavéfgnooav, 0 uv vór& xovolCovra
Oíxrq £y eve 0g&oc oyEÓ00v IÓaíouo
&yrQ() iyxavéDevro xai Ergegov eic éyuavróv
Zivaio, Kovonrec?). Legit igitur ooeoc oyeÓóv IÓaío:o Apollonius haud ita multo post edita Phaenomena'. Legit praeterea Apollodorus, Strabonis auctor X p.478.?) Id si reputasset Grotius, non dubitamus quin omni mutatione abstinuisset in sana praesertim sententia. Quid enim ille? 4ixzq) £y evwj0ec 0geoc aye0ov .diyaíoro ex Hesiodo "Theog.
*', Fuerunt qui testimonium illud in suspicionem vocarent immerito, velut Bureschius Stud. Lips.' IX 1887 p. 42: cf. Susemihl 1 p. 285.
*5) Oppianus 'Cyneg. III v. 8sqq. Arati admonet: Zwvóc Üo«v 9oeztzosc .. vqmuxyoU Hobgqtsg, Ot& .. Pely xoAmoug évuedtOsto Kornvgc.
19) (Praesi) ró v0) Ziurelov dig tepóv' xal y&p 7, Alv nAgalov, ovy eic Apgaroc «0ptoc ayedov Ióaloro ». xal yip yiMove 5 dixty vic Iógc &négs. Idem Strabonis auctor in scholio Arateo inferius proposito invenitur (cf. cap. IX).
VL MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 268
v. 484 effecit, quamvis videre facile esset nullam Hesiodeae narra- tiuneulae eum Arato communionem esse aut vineulum. Tellus apud Hesiodum gestavit Iovem zrocvrv éc 2óxrov^ xovwev Óé é x5pci Aagovca vro iv nA, La9éng imó xcó9toi yalnc, -iyaiqg iv Üpet mezvxoauévq vAjevrt.— Partem. eonieeturae Gro- tianae eritieus antiquus nescio quis itidem ex Hesiodo oceupavit in scholiis: oyeóóv Ióaíoto| TtYéc yoaqovot «0yedov A iyalouw» map "Heióov Loegóvrec qdoxovroc roaq vat vov día « Alyaío iv 0ge zemvxagué»vq vÀnevrt». Saepius vero accidit, ut ex Hesiodeis carminibus Aratus interpolaretur. Quarum iuterpolationum non- nullae etiam in Marciano reliquiae inveniuntur. Velut v. 31 «.4:0c uéyahoto fxpri», quod pro varia leetione in margine iuxta «.7. ueyáhov lóriri» exstat, Hesiodeum est (Opp. v. 4), alia. Praeterea fuerunt, qui v. 33 Mio mutare mallent Callimachi quam putant imiisidoue (In Iov. v. 47 8q.) permoti, Lennepius et I. H. Vossius: 9à 0' éxolpacev Opi aveus Aíxvqi ivi ygvoég. At nulla hoe quidem loeo similitudo dispieitur Callimachi, immo, quod denuntiavit ipse, diserimen (hymnum potius in Mereurium v. 358sq. conferas: v AÍxvq: xaréxeuro .. GvvQq £v r&oóevri), neque adiuvat coniecturi- olam Germanieus v. 34sq. q4od /fidae comites Prima 1ncunabula magni foverunt lovis: am etiam pro «.Jixvaior Kovonrec» Arati substituendi «JD:c/aer? Coryóazmies» Germanieei? Interpretatione potius expeditur quae offendit diffieultas. 4/í(xrov esse posse montem suo iure negarunt enarratores quidam antiqui schol. ad h. l. (5jrovo: 0é, vívog qáptv viv 4ixvgv qaci» eivat zÀnaíov vov IÓaíov ogovc. for. yüg zr0À) 10 OiaOTQua .. L£ÓeL ÓÀ eizeiv «íxvg»), etsi perversam solutionem proposuerunt. Porro duplex regionis signi- ficatio dx — 0üpsog oye00v [Oaíoto in monte probe noto utique 1pe mea esset admodum. Dudum omnem haerendi facultatem nobis Zenodotus Mallota in commentario (cap. III p. 163) sustulisse videtur sehol. l. e.: Z. 0? ó Maidestie "Oixrov TXxOvG6é tO xaÀov- uevov Oixroauvov* Ótà voUro «ct eUc0sc vovro eigna2ci?). Concisam substantivi formam iuxta longiorem doctissimus Strabonis gram- matieus Aristareheus — Apollodorum putamus — apud Strabonem vin p. 364 eomprobavit exemplis 7Mécor ^v Meoc!; »n, Boi ^o Bpi- agóv, [2 bz ÓqOtov, 4i ^ AÍav, GÀAqu oo GAquvov, 7A cc TjAoc, Égu ev
" Grotius propter svcór. adiectivum non plane sese improbare Zenodoti interpretationem fassus ;f'»ro pro óízro nihilominus suspicatur.
Éguov, «sic &veuov 0 «à sóc» và zrródAia Mpavóg quo (v. 155). Olebat autem dietamnum gratissime et vim salubrem ae pur- gatoriam habere videbatur"). Plane igitur ut Merenrius hymni
3!) Herbam ózr«jivov sive óberov ob vim partus — laudibus E tulit Apollodorus Atheniensis e duabus eclogis reficiendus
Schol, Arati ]. c. doxsi 0k mpóg &UtOx(av avuBaALsaU a. avro Q xal vv Elktióvuv orígov- gw. cxG&l mov Ém' evtge Evgoplov (fr. 79 Mein.) «grruveguévg 9eAspotot gv»Qvreto duerepvoiuiv».
Schol. dem Hipp. v. 154. 4noAAóóopoc di (in libro De diis) za Korolv lxrapvoy gj 5 Gyivov elvai quyatv avcjc (scil. vic Aoprépudoc) T& GrtquvoLra. gitotci. di vó O- xtuuvov v Konty uovg. tOPro sol
exvtoxiov tivac (io zal tatc Dvoro-
xovamic Ódidocfe. zapiv vOU zcyboc
GAOTXTELV. Alibi vocatur dguatoAogía , velut a Theophrasto Hist, Plant. IX 13,3 7 i pugtoA0yla "uj ocqprat. ubv sv0íHO0G, "UU db yrícti ux oqódoa, tj X00ur db uéAleiva. qtru: db v toig Üproww 5 BeAr(ary et à Galeno (XIV p. 204 Kuehn.) in antidoto quodam dototoAoylac Kontixgc uazoüc a' (idem medicus alibi de dictamni Cretensis vi loquitur sexcenties). Quodsi. puerperae parturi- tionem simulanti maritus Aristophaneus zegujoysr' eveos. evovpsvoc ("Thes- mophor, v. 504), aut dictamnum subindicari putamus aut radicem cyclamini (Theophr. 9, 3 &ya97v 05 tv ói5av — cyclamini — ze exvrósxov zeplaztor). Quae subiecit scholiasta cum ceteris testimoniis coniuncta adponimus:
Schol Arati Plut. *De soll. an. Aelian. V. H.' I Schol. Verg. 'Aen.' ]. e. c. 20 p. 974 W. e. 10. XII v. 412.
xulà Tato i5 ei di Kmuxal alyec, oi Montéc tic« vo- dictammum] ^ haec mgooquAjc ?*; Or&v tO Ólxrauvov Bsésv dye9ol: xal erba, licet ubique Boxávg BÉA& qdyocw, éxBdAAov- o)v xal t&g «i- nascalur, melior in y&p tgoUti- gu. và ro&eUueta yag BalAovo im' Creta est, qua Dicta oc [xai] o gb- óudloc x«rapaüfiv dxpoig veuouéfvag dicitur, wnde fro- rovoai. «brc. rGicf8yxvoic tqv Bo- Olc Opsgtv. «t db priumAerbaenomen. axofALo». rdvnv xagéayov éx- Agric: mapayon. aec admota wul- tu. TO BéAog. rgo» Óvvojuv uu Tue Üurüuyov meri, in quo ferrum
Cyovgav' ém' ovékv Botürue (rguyov: est, extrahit ferrum
y&g&4AAotgoDtioci. xal ue To ytvca- fn fantum, wf ami-
q£govtau xal Cg- o0uií 0A« —xtlveic malía apud Cretam,
tobDo: xal Óuoxovcir (9j) vó Óixrauvov
(— 'Gryll. c. 9 p. 991 W.).
r& BéÀg Éxmintei.
cum fuerint vulne- rata, ad hanc her- bam currant eaque depasta tela corpare
dicantur — excutere. Haec herba hausta eliam venena cor- pore exigere dicitur.
m
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE.. 265
Homeriei versibus modo commemoratis év KvAAngvy — £v avrgq — iv» Aixvq iacens Iuppiter Arateus Ó/«r«) àv evcó0er (quod est quasi pro ineunabulis) — 69soc oyeóó» IÓaíoio — £v &vro«q describitur. Aecedit, quod anaphora óíxrq — 4ixrcior in versuum sive mem- brorum exordio posita figurae studio Arateo convenit adprime. "Argonautieorum III v. 10018qq., qui sunt de Ariadna, ex imitatione Aratea provenisse contendimus: mavQnv Aiev' ol: Óà xal avroí
ibduvotar gihavzo, uéaq 0é oi aid éQu TÉXU GO
&0répoéig Zréqavoc, vov ve wAelovo oiuaóvnc,
zt&Yvvyoc ovgavíouc àvelíogezau elóciAouGuv. Ante Apollonium. de Corona ita Aratus scripserat:
«UrQU xaxeivoc Ztéqavoc, vóv ayavóv U9nzev
enu. Cueva -dJióvvgog azrocouévng 2douióvnc,
vo(Q vsogcroéperat xexurórog eiOuAoLo. Adsumendus praeterea Arati v. 616 éxovoavíov siócAw». Vox enim Arati propria se£ócAov de astris figuram conformantibus fere deeiens usurpata.") «eyevov» (réqavov) respondet adiectivo Apol- lonii «ceozegoerg», ae faeit hoc momentum, eum varia lectio in Mareiano offeratur «&yavóc», Baeehus nimirum. Adnotavit Apollonii seholiasta doetissimus versus Arateos, reeta scriptura ««yavór» ille quoque instruetus, ad v. 997 p. 472 Keil.
"Argonautieorum III v. 658 maeret Medea ovóé rí zcv zracatc
éxtiployerat euquóLoww. Flaecet z&cceic tanto opere, quanto in "iadis prooemio evrobg Óà £AcQia vebye xóveootv olcvoioí
(Novit ipse Vergilius idem illud Apollodoreum ]. e.). Plutarchi Aeliani scholia- stae Vergiliani fontem ex iis, quae insigni commentatione M, Wellmannus nuper exposuit "Herm. 1891 p.531sqq., facile adipiscimur Alexandrum Myndium Tiberii coaeyum, Addendus Arati scholiasta eorum numero, qui Alexandro 'Hrgi Gqusv' usi sunt. Ceterum in scholio gus scripsimus auctore Ungero (supra p. 130*"), cum guae et codices et editor etiam recentissimus intactum reliquerint. Certe in graeca oratione, quam latinam scholiasta reddidit ut potuit, y lectum fuisse putamus (cf. quae 1. c. exposuimus): reddidit ;y. Cf. p. 225'7.
- 85) eideAov Arato et ipse obtemperans Maximus (vide huius capitis adn. 3) de sidere utitur yv. 24, 56, 143, 150, 293, 547, item 4ucyvesc tije Ójiacseije qpaioac tav 4B' &ldoiAev Oncgc év &eüoto unjb azpihog gg duurücUc. in J. Camerarii Astrologicis' Norimbergae 1532 p. 1 sqq. promulgata, alii id genus seriptores. Maximum haud pauca ex Arati dictione suscepisse dilucidum est, velut vEUELV- de motu siderum usurpatum.
lene —
266 ARATEA
re za01. Famularum enim omnem societatem defüugere Medeam potuisse haud ita verisimile*). Quanto autem aptius Virgo Aratea antiquam morum simplieitatem requirens ambibat sola o£óé rer ineulayevo ueuAtylour v. 119! Argonautas IV v. 9958qq. ixivooc kaoí rt Svnsrolinotv tóvrac ÓciÜÉgyar! a0:zaciog" ixi ÜÉ OquoL xayyakaacxev ztüga zt0AiGg^ qaíne xtv Éoig iri zou0i y&vvoOat. xai Ó' abroi nouég và mA)9ov xcyágovro. Gestiebant Phaeaces de Argonautis: ob filios suos exsultare cre- deres! Convenientius quanto Aratus de Cassiepea passis braechiis in eaelo adparente v. 196: qaínc xev aveaCewv. él. zcauóf. IV v. 1415sqq. Argonautae sitientes Nymphas aquatiles pre- cantur: QeíSax' &eAdouévousav. évorcadig Gus qavetgat jj via ztergaínv yvguv vóaroc T vtva. yaínc iegóv ExBivovca, Scal, óoov. y601» vÓcroc eadem versus sede Aratus v. 393 loeavit, ubi sub Aquario obseurarum stellarum seriem sitam descripsit: oii víc v oy qéoig voaroc Ev9o xal Fy9a xivauévov. Selegit Aratus imaginem propter Aquarium ('Yópoyóov), ab Arato Apollonius deprompsit. M. Sehneiderum miramur inversa relatione Apollonium sua suppeditasse Arato edixisse l. e.*')
33) Imitatoris inopia insignis Apollonius. Hymni Callimachei v. 17 in Argo- nauticis IV v. 1311 convertit imprudenter. Heroinas Libycas inducit, e? zor' "A85vgv, guoc 0r' £x natpbc xeqaAzc 90p£ nauqevóocco, avcousve: Tol- tovoc éq' vónc: zvt Ac acvro. Splendidam, i. e. splendidis armis indutam secundum Stesichorum (schol. ad h. L), cur tandem laverint nymphae nobis non liquet et laborat insuper grammatica. gyvtiooacoDc AovoaaOn: xagalpr- Gcr sim. est *se lavare, purgare'. Abduxit Apollonium a vero Callimachi auctoritas. Etenim post partum Rhea cireumspexit ó0o» vóarOC, x& tÓxOi0 ÀAvuante yvtAcOGGitO, TEOY Ó £vl yoo rta Ao£coci. Sese pariendi luto purgatura est, infantis corpusculum lautura.
53 Omittimus incerta, velut Apollonium IV v. 1195 ^o 796, Ursam maiorem inter poetas praeter Epimenidem (cf. cap. IX) Aratus dixit'Helicen': dixit Arato (ut putamus) obsecutus Apollonius quoque 1l v. 360 HII v. 745. 1195. Eudoxus et Hipparchus usycAgv "Aoxrov vocant, Exempla videas in cap. II et VII. —
VL MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE, 267
Quater Aratus (v. 442. 606. 645. 720) z&pató9ev *ab imo hori- zonte orientali! ante eaesuram bucolieam locavit, semel ibidem Apollonius IV v. 71 in sententia diserepans, quam voluit esse 'a eontinenti'. Idem vero paullo ante v. 54 Lunam évegyouévgv zregaTrOev facit, ut Aratus v. 645 sregouódev &gxouévoro Zxop- zíov, v. 670 "reperio &Légyeroai, v. 821 £x segarig cvióvti (ef. v. 499. 869)*9).
Subneetimus NicANDRUM. Nam eum dixisset Aratus v. 1488q. 70000 Ó' OziaJorégoirc. (Virginis) 4Zéuv vro xa&a qaeíver. £vJ9a uiv peAloto Degelvaval clot xéAsvOor, id Nieander "Ther! v. 469sq. imitatus est:
qtO. 0t $elioio Oigeurárü (Ovcrot cxcic,
oUQem uouuOOQY énivíooerat 0xgióevca (serpens leoninus Thraeius) Tenenda haec, ne aliis duobus exemplis Nieandreis iniuria fiat. Locos ceomponimus praeeunte Buhlio: Arat. v. 921 Asvxüjg yüostov ax&rOnc co Nic. "Ther. v. 329 yágeta xaza- Wup9érvog àxáv9ngc, Arat. v. 947 avródev iE UÓarog serégsc Boóugt yvoírov ^ Nic. ib. v. 620 aAÀ' 770L yegvvow xavayoi zcegí- «ÀÀa roxpeg Bargoyo: xr. Gravissimum autem studii Aratei doeumentum in Nicandro est "Theriaeorum' exordium.
Oeterum Apollonius III v. 1195 etiam alia vocula Aratea insignis: evtíx £m! Ó EAlxgo évqtyyiog datígsg Agevov Exiiüsv Cw Ar. v. 518 Gorg évgy- y£oc Qolovoc. Eandem adiectivi in versu sedem animadvertas. — Sero in Susemihlii quaedam exempla incidimus I v. 30 é5e/gc stizócoiv ^v Ar. v. 312 BEelnc GriyOcvre et IV v. 1374 ^v Ar. v. 445, ubi adverbium ;vsxéc uterque in hexametri fronte posuit. Incertum in Apollonio ilud, num Arateum sit. Paullo certior eodem Apollonii loco Callimachea fortasse imitatio. Versus con- rime Ap. unvéoa d' ovx &AÀQv aporióGGo ue né meg atv via néA&w- yàg ; xat »ioéoc GuuE qégovac « xvexbg agyaAfouiv ois aud c oLGcy at ymn. in Dianam v.24sqq. ort: u& xcl tlxrovoa xcl ovx mAyquot q£- Swan uutyo, dAÀ' duóysti qiÀov axtÜxzato yvlov. — 85) In titulo vasculi Corinthii ad urbem Corinthum effossi (I. G. A." 20, 5) legitur z&tpató9tv (i. e. ntpci09£v: Kretzschmerus immerito dubitabat 'K, Z.' '"N. F. IX. p. 155) Z«ousc e poeta aliquo; ex forfw cui vulgo nomen Te«geuóc sew Helpciov Roehlius. lmmo:'e transversa parte' vel *e continenti. 3") Omittimus hie quoque nonnulla. Velut dzic patro Arateae transitum faciendi formae et s/ érr0v dubitativum frequentia per Nicandrum sunt, sed in Arato convenientius plerumque occurrunt adhibita.
268
AnaT. v. 6378qq. zporéguv Àóyog, ot ucv Egavro ékxijgat stémAouo, Xíq dve 9noía zt vv o xaprtgóc oiov crijagy émé- | XOUmtt XOQUVI, SXonc agvouevoc x&ivq) yaoty
Oivostíont. |
n 0é oi iSaviro écereílazo 91- oíov àÀÀo,
vrcov avcegontaca uéoog íxa- repOt xoAwva,
gxopzíiov, Oc Ó« uv ovra xal Exrave zoAAo0v ióvra
m Aeuregoc zgoqavelc, émel ZAg- TEHLY TAGyEY QUTVV.
ARATEA
NiCANDER Ther. v. 138qq. r0» Óà yaAcDnevra xopr Ternvic GYDke Gxopztlov, £x wévvQoto vEOmy- uévov, "nog. évéyoa Bowwrqg cvevyovoa xcxóv uóopov S apíuvt, &ygavruY 0re yégoi Seno iÓoá- Faro stémAuv: avvàg 0 ye ovifl«goio xarà aqu- góv rÀ«GE» iyv&ve, cxop;rlog Gzpoiónc OÀiyq bó Aa. Àoyncoc' toU Ób cxégag sregíoguov vm. GOrépag azrÀcvig abrug ola «vv Aaréovroc &eíücAov Eovr-
pixrot. Chiam de Scorpio fabulam uterque ita sectatur, ut possis e Ni- candro Arateam scripturam «£;rere(Aoro», i. e. «avijxe» exorientem feeit, tutari: qua de re diximus p. 66. Accedit «£ozrogrxror», quam proprie Arateam verbi formam, etsi alibi quoque reperitur, reete designavit Anhutius p. 13. In uno dereliquit Aratum poeta Colo- phonius, ut vero vel in dissensu auctorem persentiseas. Ingentem beluam hiante monte exortam alter, alter invisibilem fere sub exiguo lapillo latitantem Seorpium repraesentavit.
Ultimo loeo "HEsropr quae fertur AsrRONOMIAM traetabimus. Nam Pseudohesiodeum earmen illud dieimus non sine eritieorum quorundam consensu. Quod vero ulterius progressi ASTRONOMIAM fortasse post Arati demum tempus eonditam esse contendimus, id discordare seimus tantum quantum potest a recepta nune sententia communi. Etenim non modo 'Eratosthenem' in 'Catasterismis
rj 97) «xeivq» cum ceteri codices tum Marcianus. Pro «zelvg» quod re- ponam Ahaesita, «Alo » i & ÀÁELPO 9, quod uligue cum cael vq) 5 et adbi con- funditur Buhlius ad h.l. Sed perperam: «ze/»o» est 'ei qui illie versabatur ', i. e. in Chio insula &ntea commemorata, « Xz/o» (potius JXV/o) Scaliger coniecerat probante Hugone Grotio.
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 269
aiunt, sed iam Callimachum et Opuntium Philippum poematis antiquitatem testificari. Quibus obvertimus 'Catasterismos ne hodie quidem factos esse Eratosthenicos; Callimachum vero et Philippum, epigrammate in Aratum illum, hune p. 990 A, ad Hesiodi 'Opera' et non ad 'Astronomiam' respexisse. De Calli- macho capite VIII videbimus. Philippum vero interpretando Franzius pervertit "Stud. Lips. 1890 p. 348—359. Quapropter locum adscribimus: .. coqovevov àvayxn v0» aàg9ugc a0vgovóuov elvat, ur *óv xo9 'Hoíoóov aàovgovouobvra xol zavrog vovg voLoUvtOvG, olov Óvouac ve xol avavoAag imeoxeuuévov, AAA vÓY vOY OxrQ rreQ.000v» vg ÉrmrO rregióÓ0ovg, OicbiovOmc vÓv avvÓv xvxÀov ÍxdáGTQc, ovrwG Og ovx &v óg0lcoc morb máco Qvoig ixavy, yévovro J9ewQ10aL, ur Javuaotüc ueréyovaa qvoeuc. Quae ad Opera spectare propterea non credam, quod 1n allis, etss ortus el occasus paucorum siderum commemorat sunt, non tractantur asironomica, sed oblata tantummodo occasione tanguntur, ut non face liceat ad lorum tanguam exemplum ac brincipem eorum provocare, qui daía opera, quamquam svne vnteriore qualem phzlosophus flagitat cognitione, de sideribus scripserint. Qua de causa carmen astronomtcum a Philippo desygnari maia $ersuvast. Omnia haec funditus eaduca, cum vel Franzio, eur perbene ad 'Opera referantur Philippi verba, suboluerit. Nec debebat idem recte sensa novarum rerum cupiditate interficere. Quid ortuum et ocecasuum observatio emolumenti habeat, suo exemplo in "Operibus ita praeiverat Hesiodus, ut a posterioribus "Signorum scriptoribus quasi signifer et princeps praedicaretur. Id Philippus sine ulla dubitatione voluit, voluit nostro aevo Ide- lerus (Abh. der Berliner Akad. 1830 p. 49), eui vix quisquam assensus est.) Praeplacuit plerisque hariolari, etsi exacto ad
38) Philippus .. unterscheidet unter denen, die bloss nach Art des. Hesio- dus astronomisieren (er meint die Auf- und Untergánge der. Fixsterne beob- achten, um sie für den Landmann und Seefahrer in Kalendern zusammen- sustellen) von den wahren Astronomen, die sich mit Erforschung der Be- wegungen der Wandelsterne bescháftigen. — Buhlius II p. 463 Hesiodi Opera" Arati fuisse exemplum putat quidem — at quomodo! JZJ7acuw:t poetis iUius ae- tatis imitari Homerum praecipue et Hesiodum, eoque libentius versati sunt in argumento quodam docto ad exemplum Hesiodi poetice exprimendo, quo promp- or et frequentior inde enasceretur illis opportunitas non solum indolem poe- ticam ostendendi, sed etiam exquizsitam et eleeantem doctrinam.
270 ARATEA
Hesiodi 'Opera' Arato rem eonficiendi nulli defuit faeultas. Verum de his postmodo.
Primus Asclepiades Myrleanus saeculo ante Chr. primo * Astro- nomiam Hesiodeam' testatus est, sed seriptorem addubitavit verbis. ó viv clc ' Haíoóov avaqegouérgv zxoujooc Morgovouíay. Ceteros auetores praetermittimus, quoniam commode omnes consoeiavit Franzius. Carminis aetatem ut arctius definiret, novam ille viam ingressus est. Quid enim? Aratum contendit ex ista 'Astronomia* nonnulla hausisse. Quid porro? quod iam veteres interpretes, qui identidem de Arati imitatione Hesiodea loquuntur, ad eundem librum legentes advertere voluisse Franzio videntur? Tota de hae re disputatio in duobus Arati locis eonsistit eum ' Astronomia* eomponendis. Etenim eum Vergilius "Georg. I v. 244 sq.
maximus hic flexu sinuoso elabitur Angus
circum perque duas zn morem fluminis Arctos Aratum expressisset v. 458qq.")
rüc 0? Óv ocuqorégac otn sztoraju0io az0QQoE
elÀcivat, uéya SoaDua, dox, zegí v^ augé v. &ayag,
uvolog xvÀ., Vergilii enarrator ad verba :7z sorem. fluminis adnotavit: ZZeszo- dus «zoraug óe(f)ovr. Éotxoc». 'Hesiodum' ubieunque seripsit versieulum de Dracone caelesti intellexisse recte fortasse Franzius existimavit ae iure eatenus ratiocinatus est, quod fragmentum ex uberiore caeli deseriptione censuit depromptum et 'Astronomiae' haud male retribuit. Ceteroquin obsistimus neque extricamus, quomodo sibi ille tantum ipse placuerit, si Aratum faceret 'He- siodeo illo hemistichio utentem. Consimile fluvio Draconis sidus "Hesiodus ob anfraetum duobus flexibus effectum ('Phaen. v. 498qq.)
39) Cum Vergilius et Aratum habuerit et Varronem Atacinum, qui Aratum in multis reddidit, non sponderi semper queat singillatim, utrum adsciverit. De Atacini Ephemeride' p. 242 adn. exposuimus quantum sufficit. Verum etiam in 'Chorographia' memoriae Arateae insunt. Velut fr. 12 (Baehrens) vidit et aetherio mundum torquerier axe. ' Aetherius' identidem Romanis pro *caelestis' est (cf. ex, gr. Lucilii fr. 1: ae?Aheris et terrae geniabile quaerere tempus). Quodsi caeli axe dicit Varro verti mundum, ex Platonis Timaeo (cf. p. 128. 130) discere id potuit, multo potuit facilius ex interpretatione Aratea ad Y. 22 déov civ d eroe, Ext, Ü' «tXÀGVTOV G7tCYIQ LEGOTyVG yaiav, z£pl ó' ovguvóv av- róv &yivtt. Bic Marciani et textus et lemma scholii, ipse denique scholiasta. Cf. p. 42—44.
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 271
vix probe vocavit, quoniam multifariam fluvii eurvantur ae per- petuo. Quanto Aratus verius oí zroreuoio «rmogouS, tanquam deseeta amnis portinneula! Consensum igitur, qui Hesiodum inter et Aratum interest reapse, nisi pulehre Arati effatum non bene ab 'Hesiodo' redditum esse concluseris, expediri nequit. Quae si recte disputata sunt, Odofredi Muelleri de alexandrina ' Astronomiae Hesiodeae' origine sententiam fere redintegravimus. Arrisit vero illud Vergilio, ut vidimus, arrisit Senecae '"Thyest. v. 870 sq. qz medias dividit Ursas fluminis instar lubricus Anguis, at eodem uterque vitio nativae Arati veritati offecit. Vellemus considerasset Franzius enarratoris Marciani scholium ad v. 45 'Phaenomenorum' adseriptum quam feeit p. 358' diligentius: oc xoi "Ounooc (Il. IL v. 755) «Nrvyóc vóeróc iariv &moggoib, cuógoota xci azó- d;tG0Hc . v0 ÓR «zrorOGHOLO» &juia xci ;tQO0G TO ztOÀvxaumtÉQG TUY zorauiu» $ÓüroY» xci szQ0c rÓ vOv -gdxovroc uéysdog .xal £v rovr( 02 'Hotódov") nA, qaíverar obrog yap sorauóv eixace dgaxovrt eie v* «xoi ve 0v "EgyoutvoU?) eiAuyuévog *) clot Ógiuov &c» (Catalog. fr. 65 Rz.) . ovrog 0 vovvavriov Ópaxovrt zorcauoOv a;zrtixagEv. Perspicua scholiastae notula est, utpote qui Aratum e Catalogorum' fragmento derivasse suam similitudinem denun- tiet. Adparet vero, ne hae quidem ratione imitationi 'Hesiodeae , quam cogitatione satis inconsiderata Franzius effecit, locum relin- qui. Quod ille damnum ut repararet quomodocunque, immanem eonieeturam insuper tentavit, eum post qaírveror alterius alicuius interpretis adnotationem ineipi et a praecedentibus, quae ad ' Astro- nomiam' tenderent, esse dirimendam suspiearetur. Quae sibi te- neat, si libuerit!
Deinde (Astronomiae Hesiodeae' e mera conieetura eodem plaudente Franzio Marekscheffelius tres de Pliadibus versus ad- signavit in seholiis Pindaricis ad "Nem. II v. 17 (fr. 12 Rz.) traditos:
*9, Vidit Ruhnkenius locum 'Hesiodeum' observatum Apollonio Rhodio esse IV v. 1541 sqq. ]
e db dodzcv cxolur siàwyuévog boyerei oluov ... dg Apoyo Aluvgg atOuce vavnogov &Geg£ovoa dupenoAs ÓnpciOv Énl jpovov. Uf. Marckscheffel. "Hesiodi fragm. p. 299. *! &eprouévov Marcianus: cf. Strab. IX p. 424. A5 ymeymévec Marcianus: cf. Strab. 1l. c.
272 ARATEA
Tuvyévi v! égósoaa xal "HAéxror xvavamic
MAxvóvi v& xal LMorepozr Óíp v& KsAatwoó
Mai& ve xai MMtpó:tr, vàg yéivavo qaíóuoc Aoc. Eadem Pliadum nomina Aratus v. 262 sq. induxit:
MAxvórn Mepóser v& Kehawo) v' Hàékron v€
xai Zvrepós xoi Tovyéry xai zóvria Maia. His praemissis eum Aratum ex "Astronomia Hesiodea' sese ditasse praeoeeupata opinione nuntiasset Franzius, carmen illud Arato esse vetustius porro edixit protinus. Scire vellemus, unde illa Pliadum nomina non ex aliis scriptis "Hesiodi" (velut 'Eoeis' sive 'Cata- logis") traxisse originem Franzius eognoverit. Redeunt cum pro- genie sua Pliades et in Catasterismis" Pseudoeratosthenieis p. 143 et in '"Bibliotheea' quae fertur Apollodori III 10, 1, 1 una solum- modo inieeta differentia: quo fit, ut antiquum Atlantidarum recen- sum additamentis nonnullis postea adauetum dicamus. Neque ignoravit latereulum Dionysius Seytobraehio.*) Suscepit igitur Pliades Aratus e proba et prisca memoria, fortasse 'Hesiodea', dummodo ne 'Astronomiam obtendas.
Delapsa ad Arati fontes seriptione nonnulla de Hesiodo subici- mus longius repetita. "Operibus vero statim addemus "Theogoniam . Monstrant enim usum et imitationem Hesiodeam 'Opera', common- strat "Theogonia' eum Arati '"Phaenomenis' comparata. '"Ho:óóov rü T tLOpue xol Ó TQOTO0C.
Ernestius hymni in Dianam Callimachei versus 19 sq. Arato obversatos fuisse v. 115 sqq. de Virgine scribenti suspicatus est. Misso mirifico Ernestii de tempore errore ipsa testimonia exa- minemus.
CALLIMACHUS, ARATUR. Ozt&Qvov yàg, Ov oveuic — agyvoég Ó oy ve xal ovxért &UTU XQTELOLY. zaurma» éroíurm oUgecuv olxiou, ztóAegtv Ó. émi-.— ulAket, rcodéovaa zceAatOYv Tj ea ue(Eouat àvpo», Aa,
*3) Diodor. III 60. Ab eodem V 52 Hyades enumerantur: de Kogo- vic KAs(AH. An diAla — KAsLA? CE. "Astron, Hes. fr. 14 Rz. dela: dau — "Inn :Inzo.
. 3
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 278
P» €e25) 2) € 2 ? ) ) » » 2d ) 2 povvov ov ob5eí(nouw vmz wÓí(- «ÀÀ tuswg tv. xcivo xov àg-
y6060L yvvaixec yógeov yévog Te».
veugóuevo, xaAéovo, Bon9óov. — Tmoyevo Ó . ib ógécv vzoÓelsAoc qynévrov
uovvab, ovóé veqg ieuloyero
uetAurLouacty.
Iudicent lectores. Nobis cognatae dictionis parum occurrit: in argumento dissentiunt. Virgo Áratea cur e montium solitudine veniat, diximus p. 138**: Diana per saltus venatur. Deest in Calli- macho, quod apud Áratum momenti summi esse nobis videtur, erepuseulum. Ae reete deest. Ore ovóclg avt)» éwgao interpres antiquus Marcianus male explicavit, quoniam erepuseulum non idem atque nox est tenebricosa. Meminimus in tempore proverbii He- siodei: «uoxago». voL voxvec £a0ww» (Opp. v. 730) 'noctu ambiunt dii. Memoriam igitur ex Arato demptam quaesivimus frustra in Callimacho. Margaritam Hesiodeam lucrabimur.
"Theogoniae Hesiodeae prooemium e versibus 1—4. 9—10. 22—35 Ellgerus (/De prooem. Theog. Hes., Berolini 1873) ita reconlegit, ut unam solam rem desereret infectam. Invoeat He- siodus Asceraeus v. 9sqq. Musas in Helicone degentes, :
Év9ev azogv)uevat, xexaAvuuévat TéQu zc0ÀÀT ,
ivyvoyiaL Gveiyov zteQtxaAMéa 0000» ítiGaL.
at vo z:09' 'Hoíodov xaArv ióí(0aGav aoióv,
&pvoag zto.uaivov9" "EAvxevog vm Ca9éoto. *Noetu in Helicone incedere solebant Musae. Hac enim re sola intellegimus, quomodo fieri potuerit, ut cum Hesiodo sub Heliconis iugo greges pascente congrederentur Ellgerus ait p. 29 ipse secum idemque cum Hesiodo discrepans. Musae enim si incedunt in Helicone, a pastore ad montis pedes eum pecore commorante mi- rum quantum seiunguntur. Sententia postulat, ut decesserint ad Hesiodum deae nocturno tempore, artem poeticam doeturae: ad- mittit poetae oratio*"). Ita enim duce Arato interpretamur: 'ab
^) Mox accidit — fortasse tertio iam saeculo — ut non modo aliter narra- retur Musarum apud Hesiodum commoratio, sed ipsius Hesiodi dicta inver- terentur. Epigramma enim 'Anth. Pal' IX 64, modo Asclepiadi modo Archiae tributum, utitur materia Hesiodeg, sed quomodo! «vtal xouuclvorra geanuBQoà uie os Movoat &joaxov àv xgavaolg oUgsci, Holoós xv' Xn.
Philolog. Untersuchungen 18
274 ARATEA
Helicone sede sua**) profeetae noetu tenebris teetae ire solebant' — extra Heliconem aliquo. Definitius poeta quo iverint e vestigio subicit v. 22:
«V vó zo9' 'Haíoóov xaA$v ióíóaSarv &oiív,
&pvag st0uuaivov9" "EAizovog vxo LaSéoto. Ad homines, dum advesperaseeret, meabant: uexaguv rot vvxr&G £aciv.") Bacchi Cithaeronii orgia vóxrog v& rzoÀAd^ Géuvórgut Eyet 0xovoc (Eurip. Baech. v. 486). Latona Nvyía Plataeensium erat^); Nyeteus, Celaenus filius, pater Nyeteidis — nomina ani- madvertito ealiginem omnia indieantia — item Cithaeronius (O. Mueller. Orehom. p. 222).*) Itaque per Parasopiam regionem
Praepedivit ne intellegeretur sententiam Jacobsius adnotando: ductum ex JHe- siodo "T'heog. v. 21. Opp. v. 658. Nam non sub Helicone sed in ipso monte, non noctu sed meridie Musae Hesiodo iamiam adparuerunt. Novavit vero "meridiem epigrammatographus sive anterior aliquis vitae scriptor (cf, Vit. I W.), cum illo diei tempore deos crederet inter homines versari (cf. testes a nobis "De Lenaeo et Delphinio' Gryph. 1891 p. 12? citatos), novavit locum, cum ne bac quidem in re Hesiodea perspiceret. Maximus Tyrius biographo utitur He- siodi Diss. XXII p. 224 Davisii.
"Operum' exordio Pierides Musas Hesiodus invocavit. In Pieria enim natae Héliconiae sunt matre Cithaeronia "Theog. v.538q.: r&g £v Iholy Koorldg téxE TmurQ» Luytion Mrnguoovvg, yovvoiciw EArv0gooc utófovgc. — Aequius de Operum' exordio recentioribus plerisque antiqui quidam critici (ut Calli- machus, qui figuram v. 3—4 expressit eadem occasione in hymni in Iov. epi- logo rex ó' Pgyuata tlc x&v aeíóo.; ov y£vet ^, ovx Porac tlg xal dióg Foy- uer! atio; iudicabant; recte Kirchhoifius 'Hesiods Mahnlieder an Perses ' p. 38sq. — Mnemosyna Musarum mater etiam Athenis: Polemo in schol. Soph. "Oed. Col' wpali« uiv itp& 9vovo: Mvguocvvg Movocuc Hot xtA. Lauren- tianus «Movecic», quod inde a Prellero "Polem. fr. p. 73 expellunt inducta «Move» coniectura. lovis Mnemosynae Musarum statuas Eubulides sacravit Paus. I 2, 5.
15) Cf. p. 13855, "Tbeog.' v. 129 ye/vato à' Obpra uaxgu, Draw yapl- &vrac £vevAovc. Cui versui qui addidit Jvvjqpéov, el valovoww &v' otgte Bqa- crtvra poetae vim intulit.
5) [Haec postquam dudum scripta sunt, Schoemannum vidimus 'Die He- siodische Theogonie' p. 300 eundem Operum" v. 7130 adscivisse.]
?, Plutarch. 'Daed.' V 1 p. 757 Reiske.
'5) Soph.'Antig.' v. 1146—1152. Pausan.I140,5. Dianae I/gocgoac ('De Lenaeo' l.c.) iuvat breviter meminisse. »v5 egy epicum est 'sacra nox' (dis- sentimus enim a G. Schulzii Quaest. epicae' p. 215 docta disputatione, "Uf. quae ipsi de /zpoóg in Brugmanni 'Studiis indogermanicis' I p. 1578qq. disse- ruimus).
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 275
Hesiodi patriam") nocturnam deorum praesentiam concreditam fuisse elucet. In istorum itinerum aliquo noctu initorum Musae eum Hesiodum ad montis radices petivissent, maledicunt ei prisca et genuina morum rusticitate, deinde gloriatae artem baculo laureo in manus dato inspiratum deos carmine celebrare iubent. Eminet exordium illud propria quadam simplicitatis virtute et citata nar- ratione — quod vetustatis indicium nuntiamus auctore Lachmanno — et se admodaüm antiquis hominibus commendavit (Ellger. p. 9). At quid haec ad Aratum? Noctu etiam Virgo homines argenteos frequentat, sed quid faetura! Attendas iteratam referri actionem v. 1208qq.: GÀÁ OÓnóvr aàv9qUzwv ueyaAoag zÀQoatro xoAwcvag"), nztelAet 07) Erevra. xa Samvouéyr xoxóvqvoc, ovÓ Ev Ege elowzsóg 0Aeéoeo9ot xaAéovowv: «oin» XovOttoL zvavégec yeverv éAisovvo qeugotégn». vueig Óà xoxovega ve&eísode. xal Ó5 zov zóAsuot, xal Ór xoi avagoiov cluo Éccerau av9ouzv0(.0t, xaxóv Ó icixeloevon GAyog». Gc &lmovg Ogéw» ixtuolero, vobc Ó àga AaoUg elc avr)» fr, zavrog iMunave santaívovzag. Quottidie Virgo Aratea illud convieciandi consilium singillatim ex- secuta est a morum malignitate revocatura — ad satietatem usque et fastidium! Simplicius pulchriusque Musae Hesiodeae. Descen- dunt illae quoque e montium secretis quottidie, ad semel com- paruisse Hesiodo satis habent. Hesiodi studio et admiratione adductum si Áratum sumpseris, ut superfluum illud et intempesti- vum deformitatis exemplum ipse eomponeret: plana erunt omnia. Iam vero ipsum paene prooemium Hesiodeum Aratus citavit v. 220 oí Óà voujeg muTvoL xeivo rtovóv Óieqjuucav [1t:tovxorjyQv : hoe enim Arati loco ipsi Heliconii pastores nobilitantur. Sensit etiam Scholiasta ad v.215.?) Ergo statuendum ita esse censemus, ut *9) Multo plura, quam primo obtutu putaveris putantque enarratores He- siodi &c mythologi, in utroque carmine conficiendo religioni patriae Hesiodus accepta refert. Puella "Theog. v. 570sqq. & Minerva et Vulcano ex argilla efficta et quasi ad nuptias ornata semper nobis in mentem Daedalorum Platae- ensium consueta et caerimonias vocavit (Plut. l. c. p. 759sqq.). An fallimur? 50) xoAcvag Aratus dicit urbem in collibus sitam. Cf. v. 989. 9) elAngs óE vgv latogiav xao Hotóóov * Ót0 qouw ^oi vousec moacot éxtivo tÓ zxotóv 'InnovxQivgv ovouaoav. 18*
276 ARATEA
signifieavimus.'*) Profeeto Toiódov vó r' &&tOp« xal Ó vpórstoc!
Ultima Iustitiae verba 'Operibus' Hesiodeis v. 2018q., qui de quinto genere sunt, adeo adpropinquant, ut veriorem seripturam e varietate leetionis in codicibus obvia eligere possis: «xev 0! ivixeloerat GÀyoc» Mareianus in textu, «xaxóv» supra lineam idem liber, «xax» Ó' ovx foerat aAxj» recentior in Parisino A manus. Quae textus variatio et ipsa ex Hesiodo manavit (v. 201), ae perfacile potest fieri, ut «xax» illud Marciani, quippe quod sensu eassum sit ideoque scripturae «xexov» posthabendum, e me- moria ista Hesiodo erepta remanserit, Arateum «xoexóv-aAyoc» respondet Hesiodo «&Ayee- Àvyge» dicenti atque aliquantum inde firmamenti aeeipit (cf. p. 263).
Patent alia quoque Hesiodea in eadem Arati narratione. V. 102 royero Ó avOguztuv xavtvavrig, ovÓé sov GvÓgov ovÓÉ sor. coyalov TYEvaro quie yvvavuv, &AÀ. avauli ixdSuro xci aSa- v&cr z&Q io)0a ow fr. 216 Rz. &uval yàg ove Óaireg Éoav, Evvol 0à Sóuxo. adavavoit Deoiot xavadviyroig v' &vOgurcorc. Monuit scholiasta zragce vro Hoi0c.o» Aratum sua formasse. — Raro per argenteam aetatem vesperi homines adibat Iustitia. zco9£ovoa zra- A«uv nOta Lacy v. 116 oc "Operum" v. 222: eadem male traetata ÉrrevaL xAalovoa zóAuv xal Ote Lv néoa Éocoauérr xoxóv av- Soust0i0L qégovoa, ot vé uiv é&elago0L xal ovx LOciav Eveiuav. — Praeterea "Opp. v. 236, qui sunt de iustis hominibus, voici qéoe, uiv yoia z0ÀUv Bíov... 94AAovgiv Ó' ayoasXoiou Otauzcegéc* ovÓ' él vquv víogovrat xagzóv Ób qépet CeíÓmgog &govga eon- tulit Grafius Stud. Lips. VIII (1885) p. 48 eum Arati v. 111 xci Biov obs vü&c amórgoOev pyíveoxov, aAAG flóeg xai &gorQo xci cbr!) :t0v»La ÀcOY? uvoía zayro scapeUye 4íxn Ócrreupa Orxaltov (quibus in versibus adlitterationem attendas nonnunquam, ut dixi-
5?) Quamquam hac quidem in parte carmen auctum est memoria Simo- nidea (cf. supra p. 138*5) et Empedoclea: Empedocles v. 417 Stein. ovóÉ ric qv» xtivoiiv "Aggc 0s0g ovók Kwdoqug . . . &AA& Kongic Baclàsis eo. Aratus v. 108—9 opz«co AsvyaA£ov rOrt Ntíxtoc nnlatavro ovób duxxploiwg zoAvuEu- q£og ovób Kvóoiuov. Vidit Mullachius p. 75. Clausula «gr«A«vrov &zavrg» Empedoclea v. 79 Stein. e. Arat. v. 22. — Empedocleum (supra p. 129) «zuxAx- dxttei üvÜgonowiw» transit in Eratosthenem 'Mercur. fr. IV Hill. et in anonymum poetam, sive Musaeus fuit ille sive alius aliquis, in "Catasterismis' citatum p. 102 « 4/ylogoc xuinaxetei av0poz0igiv»: cf. cap. IX,
VI. MEMORIAE ARATEAE ET HESIODEAE. 277
mus, in "Phaenomenis' eonspieuam). Vides, quam non male (etsi non ex omni parte verum est) scholiasta "totam historiolam' de Virgine Aratum aecepisse ab Hesiodo pronuntiaverit! — Dissident de Virginis origine, vel potius ne hac quidem in re dissidere di- cendi, v. 99 sq. ev! ov» J4otQoíov x&ívn] yévog ... eive v&v &AAov, i. e. Iovis e Themide nata secundum Hesiodi "Opera v. 256 et "Theog. v. 902.
Aliae suecedant similitudines V. 5 o0 Ó mztoc av9Quwzrotct óc£uG. oquaíver (Iuppiter) co "Theog. v. 407 zzctov av29«zcotot xol &Savavout 9«oicv (Latonam). — V. 6 Aeotg 0. éni foyov iyelgei (Iuppiter) ^o 'Opp. v. 20 5 ve (Eris) xai czaAeuóv zto Ópuwc él Égyov iye(get. — V. 10 avróg yao va ye Oáuav! iv ovgav iov5oihey ^o "Theog. v. 779 (Stygis domus) xíoow aoyvoéouostv ztoóc ovgavóv igríouxra,. — V. 15 uéy' av9oozoiww Üvctap ^v *Opp. v. 822 (41) iniy9ovloic uéy' Ovetag. — V. 1188q. tjoyevo
.. uovya$, ovóé veg. énceuíoyevo ueuAugiowiw (Virgo) ^. "Theog." v. 801 sqq. eivaevég Óà 9eov azxayusígezat .. ovÓé zov! ic flovArv énuaioyerat ovr imi Óoirac (Styx). — V. 154 &vociaí uot agé- Oxote» vór& viec co 'Opp- v. 643 vij oAí7gv oiveiy, ueyaAn 0. ixi qogría JécJot., si obtemperas scholiastae Arati. — V. 427 Bogéw 0? zragazoéUm?) avéuov ig ^c 'Opp- v. 517 sq. za .. . ov Óusgotv ic avéuov foogéw. — 'Chironis praecepta fr. 183 é»véa voi Lw& yeveag Aoaxégvla xogo»n avóguv ynoavrwov' fAaqoc Óé vt vevQa- xópuwv0c:*) ubi ygoovro» aut qJuvovrov aut zJuvrwv testes a Rzachio subscripti. Septem igitur viros senescentes cornix videt, quattuor eorniees eervus. «yroavvov»» et ipsi anteponimus Árato freti v. 1022 yeuuvoc uéya orua .. évveayroa xogcvr, ubi zco- Àvynoo scholium explicavit. Quod compositum fores propulsavit Lobeckius (/Phrynieh. p. 538) iuvante Bekkero in editione iussit- que «éx»eaveiga» novo proeuso vocabulo inferri. Nobis invicem
85 «nagagvoéyy dvÉnuoLO » Marcianus, « aTagugtoc vt ialii recentiorum «na garo£g ») &véuov íc» Parisinus A. cob foo£ov rj óvvatjuc évavtiog vo vot nvtvgaca óuxxogníog tà végr paraphrasta Marcianus.
*^ Ad Hesiodi exemplum 7g«tg tguxooovoz fictum est, sim. Horatius Od. III 17, 11 aquae nis falht augur annosa cornix magis prodit colorem Arateum quam sive Euphorioneum (fr. 65 M. bevópavtug Ott xQaoGtE xopovr) sive Nicandreum ('Ther.' v. 106 zóoe& v' Oudorosa xoozov). Minus recte Arnold-Fries *Griech. Stud. des Horaz' p. 338q.
278 ARATEA
sese tutari "Hesiodus et Aratus videntur. Ausus ille est creare seu protrahere e tenebris voeem insolitam.
Fallax Hesiodi similitudo "Opp. v. 747 5 *o: iqilouév: xouLy Ae«xépvLa xopuvn ^» v. 1002 (py év éarzceolg xoc (Mar- ciamus : xouUy recentiores) moAvqova xopuvy.. Quapropter ratione ac via singillatim corruptum loeum persequamur v. 999 8qq.
xai qAÀóyec pOUyiuat Aíyyam xal voxveglr yÀav5
fovyoy Gzióovaoa uagaivouévov yetjunvoc
yuvégO«o vor ojua, xci novya zouíAAovoa
(ug, &v éanegín xooCy zoAéquva xogov,
xai xüpoxeg MobvoL uiv égnuoiot Boóuvrtg xh. Indiget «xovZz» coniunetivus ex quo pendeat. Ideireo Stephanus «rvíxa» effecit ex «rovya» violenter, violentius et etiam absurde Hugo Grotius «xouCov» e «xgoity» iuxta «zcorxíAAovga» (nam. ef apud Homerum saepe (?) masculinum pro. feminino. reperias, xAvrOc [mu:roÓcpeie 6€! 9rÀvg épor), Lobeckius probante Bekkero pag. 41 ed. «xal si Aíya xwríAAovgoa» excogitavit, eleganter quidem attamen vitiose. Optime Vossius obtendit et scholiastae paraphrasin, qua eonfirmatur «5cvye zrt0txiAAovoas scriptura, et "Theophrasti! exemplum $ 52sq. y4a05 fovyoiov q)&yyouévr &v xeuuve evoíav. ztpoaiuatver xal véxrao yeudvoc TGvyaior cÓovao .. xal xópa5 Ób uóvoc uiv» $jovyciov xgalow .. xal xopovr ÉoSev ev9'Uc éav xgaEr voic eUÜLav xai éaztégac yeuuvoc Tovxaiov &Óovoa. Nihil restat nisi ut depravatus ipse sit econiunetivus «xg«wLy». adparet inde efficiendum esse accusativum obieeti a «zrorxíAAovga» suspensum, ut "Theophrastus :$ 16 xógaó, soAAag puerofaAketv eludog quvac, vovrcv éezy vayv Óic qoéySyvat xal érupgottroy xal rivaEy và mrtga PÓcQ Oruaiver.— xal £ay bevov Ovrty ztoAAdC uevaflaAAg qwuvág .. xal tày xógaz, sbÓlag ur) viv eledviay (ovv (zy xal éripgoilór, vOco onuaíve. Quae eum ita sint, KP-2Y THN e KPOEHI vel KPOZHI restituimus. Fortasse locus Hesiodeus in eausa fuit, ut «xowLr» reseriberetur (ef. p. 263 et 276).
VIL EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA.
Iudoxus Cnidius caelum pedestri oratione descripsit. At re- cens exstitit, qui carmen de sideribus Eudoxum condidisse argu- mentaretur, Grafius "Stud. Lips. VIII 1885 p.52: Credo .. (de Virgine) fabulam 1b: rmvenisse ratum, unde totam de astris scientiam eum hausisse antiquissimi et doctissimi imterfretes, imprimis Hüpparchus Bithynus, affirmant! (vide Arat. ed. Buhle vol. 11 5. 464), 1n Eudoxi Cnidüi * Enoptro'. Nam car- men hoc fuisse Plutarchi (De Pythiae orJ 18) et Suidae (s. v. EvOo&og) festimomits constat; ilaque evusmods fabula tnter astronomica apud hunc quoque bene i1nseri poterat. Oculis aegre coneredimus: Meursiorum Menagiorumque commenta de improviso revixerunt dudum ab Idelero 'Abh. der Berl. Akad. 1828 p. 198 profligata. xoi Zoye zog aovgoÀoylav vmtpgqvug (Eudoxus) ÉygawVé ve zcAeiovo vo? eiOovg vovrov: xal 'Oxroevnolóa" £v, 0b Ov imov Aovgovouíav Suidas. Plutarchus: ovó' àorgo- Aoyíav àÓoborégav imolroav oi mol Loíovagyov xoi Tiuóyaguv xal Z4oíorvAAoy xol [mztagyov xoaraAoyaÓQv yoáqovreg, v uérgouc ztgóvegov Evóóbov xai 'Hoi00v xoi OaAov ygaqovrwv!), etye OaA$g imoínoev, og GÀn9ug cimeiv, viv eig avtóv àvagegouévny 240v90Aoy(av. Certe altero post Chr. saeculo inseriptum ferebatur Eudoxi nomine poetieum 'de caelo" opusculum ae restat hodieque e papyro aegyptio editum, sed spurium haud dubie, quamquam iam altero ante Chr. saeculo confectum. Supersunt "Phaenomeno- rum' Eudoxeorum, quae Arato suppetebant, fragmenta non pauca eaque ad verbum descripta: nonnulla cap. II proposuimus (pro- posituri iam sumus cetera Hipparchea): an adulterina haec ad unum omnia? Tam ignotus et ignoratus ille litterarum campus iacet!
Item de Eudoxei libri, quem in usum suum Aratus convertit, titulo Grafius protulit falsissima, tametsi hoc quidem facilius con-
!) yeyoeqotov coni. Robertus p. 233. At cf. ex. gr. ecl. VI.
282 ARATEA
donamus in tanta errati propagine. Etenim mirari satis non pos- sumus, quod limpidos adire fontes litterarum alexandrinarum stu- diosi recusant. Epistolographus is, qui Arati personam induit, 'Kevomrgov Eudoxi in versus ab Arato redaetum esse duplici fallaeia contendit. Quid enim Hipparcehus?*) Eclogae quaecun- que hue faeiunt, ut sive apertae fraudis sive fraudulentae inseitiae epistolographum eoarguamus, adponendae sunt ad fidem codicum recognitae. yog uév v' OA[yog, vó Ob uvgíov avvíx Ovetag.
Seriem reliquiarum Eudoxi quanta ex Hipparchi eommenta- riis Arateis eapitur eonfeeturi sumus, Nihil enim nune quidem attinebat omnem molem adportari, quoniam genuinam Eudoxi ora- tionem et quae ad Aratum pertinerent fragmenta omnia paene unus servavit Hipparehus.
De partitione operis Eudoxei dicemus ad eclogas XIX et XXXV.
I
] 173 € Zr. uiv ovv vj EYAOEOY ;epl vÀv qouwouéryov avayoeqy xerpxoAovOnxev ó J4garoc, uaÓOot ui» &v «vig Ou ztÀ&tOYQOY , ztaQaritÓ6lg vOlg ;rOL/OCOLY GUTOU ;r6Ql ÉxaOTOU T(Y Aeyouévov vàg zaga 1Q EYA4OEOI AéEew. ovx yonorov Ó xai vv Ot OALyov bzxouvrcoL Ó1& zÓ Ó.ovaleaOot rovro ztap& voic z0ÀÀoig. avagépera, Óà sig vy EYA4OE ON Oo BillAia zcegi va qaurouévov GUpuquro zorà z&vra cys0óv GAAQAoug m$ oÀ5yum cqó0gc. ró uiv ovv tv avvQv Uxwygáqeveou ENOIITPON, xó E &repov D. 4INOMEN A. scpóc và D.4IN OMEN.A 0& viv zcoínouv GvyrévGytv. Ey ÓT vovt(Q) v Ovvrayuear. EY 4 OE OZ zcegi uiv voc 4gaxovvog ovzw ygaqer Sequitur eeloga II p. 64 adseripta.
4 x«pk v Evóoto scripsi, cf. ecloga III: zepi rov tvdodov LV; mpl del Victorius.
Liquido adparet (etsi nemodum, ne Idelerus quidem nee Boeek- hius, pronuntiavit) duabus editionibus Eudoxum de eaelo opus divulgasse, ut 'Chroniea Apollodorum Atheniensem), altera
*) Hipparchum sequitur Theo (Vit. III p. 59, 31 West.) 3) Annis 144 et 129: cf. Diels 'Mus. rhen.' 1876 p. 5. Notae Aristarchi zpo£xóocic et émsxóooi; Homericae. Cf. de Dinone p. 154**, alia.
10
10
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 283
ENOIITPON inscripta i. e. Speculum, qua nos et ipsi utimur imagine*), altera 0.4INOMEN.A, quae vox in universum valet de omnibus caeli adparentiis. Confirmatur Hipparchi in hac re testi- monium iis eclogis, quae eadem utrimque excerpta continent, velut III. Eudoxi O.4INOMEN.4 Aratus usurpavit Hipparcho, qui unus comparationem instituit, iudice gravissimo.) Hinc con- stat etiam de harum eclogarum ratione:
II
II p. 225 A Hipparchus de oriente Piscium initio dicens ó o? EYA4OXOZ, inquit, àv uày vq évi ovycayuosi (o Ór) xoi Ó 249a- vog xovaxolovOti v. 107, i. e PHAENOMENIS) xal vov Ilegoécg v?v Oefuàv qeloà quow avozéAAsw, ày 0à «o ENOIITPOI oov avvóv avoveraÀxévat, mÀ?v uuxoo? vivog, vov Óà YÓgov vÓ uéyou zt90c r0» Kógaxa Óvvewy. doxei Óé uou 0 EYA4O/RSOZ spi vov IIegoécg xatà roUtO uóvyov Ó.agqwvely z:90c vÓ qatvóusvoy, xa9^ 000v quoiv avrov uóvov cT) Oelhiàv xseiga OvvavoaréAAew cQ Yóooyóq ... BéAviov ovv ó EYA4OROZ (quam Aratus, qui porro totum Hydrum eum Aquario occidere dicit) àzogaíverat Aéycov vov YOgov tr» ovQay tv, vrzroAelze0So..
5 nÀyv V: xag& L || 8 avrzv LV: correxi || $óogiy0o L.
III I p. 187 D zai ó? zogà v EYA4OEOI avaocgégeza, àu- Luoorruévog sol vüc xeqaAÀn]c v?c ueyaAgg 24oxrov, à» uiv vg éyl ovvcayuat,, 0 &niygaqevo, O.4INOMENL.A, xÓY voózov TOUTOY'
1 dvactoéqeca. est tres invertitur' | 3 à L: o V.
4*Sachsenspiege!. Similiter Heracliti *IJleg] qvotwg' liber a Diodoto interprete inscriptus erat: cxoi&g olaxicua moóc ota9u0v Blov Diog. Laert. IX 1, 7.
5) Miro errore lapsus est Letronnius (Sur les écrits et les travaux d' Eudoxe de Cnide' (Oeuvres' II p. 5): 4Mra£ws, qui m'était point observatewr, n'avait fait que traduire en vers Pun et lautre ouvrages (ENOPTRUM et PHAENOMENA), 2rincipalement le second. Hipparchus dixit aliter; neque quic- quam in suam sententiam attulit Letronnius, etsi p. 13 iteravit. Ne Scaliger quidem (ad Manilium p. 54) tulerat recte sententiam: devoueva 4rati nih aliud sunt, quam aut diowousva aut "Evontoov Eudoxi.
oue—( —
284 ARATEA
bz Ob vóv Ilegoéo xal r)v Kacoiérterav oU sr0À Ouéyovad 5
égvuv 1 nea; Tho ueyaAnc Mozrov' oi 9à pevaED voUrwYy
agrépeg elgiv auevoot. iv 0b rQ éniyoaqouévp ENOIITPOQI ovtoc*
ü:iG9ev Ob rov Ilegoéng xal zagà và loyía vjo Kacote-
w&lag ov.ztoAO OuaAclmovoa 7) xeqaAn vre ueyaAnc "Moxrou 10
xtirat* oi Óà uera£b &gvégeg eloiv apevgol. — — ovre yao xat& tjv Kagcoiézttav xal vóv IHeooéa xeivat 1; xeqaA rc ueydAnc "Agxtov OUTE puxQÓY aUTOY arÉyet. v uy yap Kec- GiéztEia EOTL xarà TY TüY dysov uoipav «B, ó Óà Ileogeoc xürü TÓY Kotóv, 1, Óà xara v0v EY.4O0 EON xeqay) To peyaAnc 15 "dgkvov xata viv i uoipav vov .déovrvoc. Eyyuov ovy d &izreiv vóv Ileooéa xol vnv Kacoiézreuav xslosot xata XpQY TÜY ovv "is ux pac Zorov. ravi yap Ó Eoyoroc xai Aaustpovarogc &0T)O xcirau. xcra "lv v uoipav rv» [yS9wwv, oc 0 EY40EOX diauget vÓv LqOtoxóv xÜ/xAov, xcrà rv volvgv uoipgev voU Kotov. 20
16 có 18' uóquov coni Petavius | zv V: om L || 18 zai 2apzxpótatog V:
om L | 19 ;9' L || oc Petavius: o LV.
a pe m
II p. 227 €: óoxei Óé puoi Óunzmogro9et ó Joarog (ef. ecl. XLIV 2 p. 109) zzaoa viv avr» ciríav, zeg 14» xci EY2420R8 0X (0 xavyxoAobUnzev 0 ZAoaroc* iy uiv yap vq Ovrr&yuezt vq) regi voy GOAIN OMENSIN yo&qet, Ort voic Ly900t avvavarélhe: và óe&ua T0U Ileoaéuc, (GTE TC GQX!G TOU Kgwov. eg TL avaro, ovGre và Oecbia uóvov TOU IIcgoéug ug xar" abróv vnig yuüc qaí£veoat, éy 02 vq éréon ovvréyuat 0 En ygágerat ENOII- TPON, voic Ty9í0t quolv avrov 0Aov zÀjy óAyov avvavearéALeny. iv màgiv ovy GytÓOvY voig vtto] TüC QvGrOÀÓG TOV GOTQOY GULUpt- voivvuv &AAáAouG vOv Óvo Gvvrayuatoy, zc6gi 0e zov Ilegaécg Óua- qpov vjc aveygaque ov05c, evÁóycg Ó -4ourog Otazoguv, soi Tie xovaxokovOqGet azogager, euqnjouaróv quoi elvat xal Ótova- Couevov, s0regov xoi 7 Lovn vov llegoéug uevà vOv cucov xol rye xeqpaAjc vov Koio? avetéAÀovroc ueréopog qaíverat T] TOU Taógov &vaqégouévov, oG vÓ tregoy vov ro0 EYA4OEOY ovrzay- Hat(y Tt6QLÉyeL.
Adnotationem critieam supra p. 109 exhibuimus. De re ipsa ab Hippareho dissentiri potest. Nam eum diversis temporibus ae
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 285
loeis etiam distantibus eontraria Eudoxus de eadem adparentia docuerit, dubitabilem hane ipsam fuisse reapse perspicitur. Cede- remus Hipparcho nihilosecius, modo utramque editionem Eu- doxei operis usurpasse Áratum aliunde patefactum esset ab Hip-
pareho. Quod secus est*. Quapropter eclogas V et VI protinus gubicimus.
V
I p. 198 D Attali fr. 20 p. XVI his Hipparchi verbis excipitur: xal ovL yívevaL vovvo (solem non in eodem circulo conversionem facere perpetuo, sed alias australiorem alias borealiorem), zc: EYA4OEOZ quoív: Aéyet yot» [iv vp ENOIITPOI] ovrog:
qaívezat, Óà ÓO.oqoga» vOv xovà vàg TQgoz ag tÓzY zal Ó rÁLOG zvot0tutrog, aÓnAorégav Óà zt0ÀAQ xai :auvrELuc oALyny .
4 qol LV | y' ov» L (| 5 vàc post x«zo om V.
E PHAENOMENIS Eudoxi quoniam hausit Aratus, emblema eiecimus. Of. ecl. I et II. Eiusdem interpolatoris manum depre- hendemus iterum in ecloga VI. Nec tegitur interpolandi causa et origo. Versus Árateos in codicum Hipparcheorum archetypo me- mento e '"Phaenomenorum codiee aliquo Marciano adfini, prout iudicaveris, sive correctos esse sive corruptos, quantumvis para- phrases Hipparcheae, si quae forte sunt, repugnent. Simile quid in addendo ExoPTRI titulo accidisse arbitramur. Fingas e vita aliqua Aratea '"Phaenomenorum' exemplari praefixa librarium cer- tiorem faetum esse de epistolographi quod p. 237 sqq. tractavimus (cf. cap. VIII) commento: poterat idem ille, obstante quidem diserto
Hipparchi ipsius testimonio ecl. Isqq., ENoPTERUM Eudoxi pro fonte Arati adferre").
*) Quamquam et Fabricius (Bibl graec. ed. Harless. III p. 455) et Buhlius (II p. 466) Fabricium secutus adfirmant.
7) Etiam in numerorum computationibus Hipparcheis manum interpola- tricem deprehendi Manitius nuperrime pronuntiavit 'Zu Hipparcbos Commentar der Phainomena des Aratos und des Eudoxos in Jahnii Annal. vol. CXLIII &. 1891 p. 792.
—
286 AHRATEA
VI -
| I p. 177 E gwoic 0? voórov (de cireulis) xal 7Ó «Aue ToU xócuov rabvr0 TQ EYA4OXZOI imoríSerou ó Looroc' xl yàg ó EYA4O0XOZ [iv «9 érttygepouévi EN OHITPOI] TÓY TQ0- zix0v vréuvegO al quoi ovraoc, (0E Àóoyoy Éyew và zuruara zt00G GÀÀnAa vOv avrOv, olov Eysu và zévr& sgóc và vgla (— 40" 54 5 altitudinis polaris sive latitudinis geographieae, ef. Ideler 'Abh. d. Berl. Akad. 1830 p. 53). óc này o?» EY4OEQI imaxokov- $40ag ó l4oarog Ovvréraye rà '"ODatwóueva', ixavoc olpat. Óci- xvovat Óua vuv zpocupruévov. Sequitur Attali fr. 1 p. V.
2 ró «vró rg em Petavins: roíro V, và L; x«l vravtó xApue ro Coni Scaliger || 3 primitus pro 0 Eóo&oc L scripserat ó "Aperoc, sed ipse expunxit || uncos posui.
2) I p. 179 A rov roívo» (argumentis prolatis), ort ov óÓv- voróv iv roig stol v)v 'EÀAéÓa vÓv sooeunuévov elvat Àóyov (5:3) rjc ueyíorge nuéooc scp0c rv éAoylorgv, aia uaAAov iv roic stegl vo» EAAQozovrov vó;:totg. xciíroi y& 0 uiv Maroc otz Gq' éavroU xgictv negl TOY TOLOUTOY 7t:QoqEgOuevog yéygagev, 5 ala -9p EYA4O0EZ2OI xai regi TOUTOU xavoxolovóiaag. el Ó& xal aq écvrOU yéygaqev, QU iacoqijoec £ iv scoloig éOviv 1) zcQo£t- enuévi, EyuÁ te TOU x00uOv, v&ya GV xGTG y6 TOUTO Oroxovotzo T ÉykAgum. Ó uévron ye —davahog óuokoyovuévog Tyvótt, Aéyom iv voig zegl vjv "EAAaÓa vO:t0:c TyY ueyicrQ» vuégoav zrgóg wmv 10 iloylovnv Lóyor Eyetv, 0v và ztévre zstpóc và vola. Sequitur fr. 21 (p. XVI) Attali. £z, 0à uaAAov Jevuacétev av vic, zt00G 7tOTE OUX &réornoe (Attalus) vov. EY.40E0Y £v cQ érépty cvvréyuavt (ExoPTRO nimirum) Oraqóguc ix euévov xai yodqovroG, OTL TO bro yi» v0U TQozt:XOU vua ztQ0g tO bzt0 ynv AÀoyov Eyeu Ov vd 15 iB zpóg va E (— 42^ 15), óuoícig 0 vobi xol vuv egi GOiAux- c0» avaygegqovroY xcl GAÀAwov ztÀttOvwY. svAmv izigvrvreraycOL uiv vc GOvvavarOÀAGG Tt xcl OvyxcroÓíGtic vOv GOrQuv (Og iv r0ic :ztepl viv "EAAaÓa voOrtOiG Térmonuévov, xara Óà rÓ EÉyxAiuua tiv vr rOÜTOY ÓtpucQvQxaOiy. scagaméuwvreg (0vY) vOUTO 30 ró ayvónue rnv üÀQv cvtOv GóvraLu ixeoxeyaus9a spóc vOv év vj "ELlidÓi. ópiLlovra* ovÓà yàg quAaAnSovg aAÀa xevoO;OUÓOv,
13 ézxéotgosv L || 16 vo?rov V | 18 oc om L | 19 £yxAgue V || 20 sup- plevi; (zusicg ovv) ante zac. supplet Petavius.
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 287
. TÜ xotà zt&tyroa uoxouevov vy OLtewevouéyo) vrodSéoe, énmiAaufa-
) ^ —. A r / , E P" véc9oL avt», xav tvxyp (ov) ovpuquvog Aeyóueva volg é» vj €41 ^ L , € , M 4 - € t. M * 3 , EAAaóL. qouwouévoig. vrvoxeíoOw à nuiv 0gíZov zog vq» éní-
€ » 3 ; TY J c c , € - b]
Oxeyuy 0 &y 2dOqvaig, ov &01tv v) ueyíovn vuéga ooo» Lonuegr- yv tà. xol y' zeuzcvnuogícv, vo Óà £&agua vov zt020v zt&gl uoígag
AL. Cf. p. 193 Pet. 24 &AÀa ante x&v add V, om L || suppl Scaliger.
Interpolatum esse putamus quod eancellis saepsimus. Neque enim 'ENoPTRO' sed "PHAENOMENIS' Áratum sese adplicavisse Hip- parehus ipse ostendit. Cf. ecl. I II et inferius. Ergo ex Eudoxi "PRHAENOMENIS altitudinem polarem (5:3) Aratus habet, ut consen- taneum est, et vó tregov ovvroyua est ENOPTRUM , ubi si ita discessit Eudoxus, ut 42? 15' metiretur, cum altero libro 40? 54' numerasset, australiorem eum fuisse locum consequitur, quo PHAE- NOMENA, altero, quo edidit ENoPTRUM. Porro si et Posidonius, Cleomedis (p. 40, 20 Ziegl.) auector*), et Attalus mathematicus regio- nibus graecis" Arati altitudinem polarem satis respondisse adfirma- bant fortiter, dissentiente quidem provectiore Hipparchi scientia, e Graecia ipsa PHAENOMENA Eudoxi eur emittamus nullam rationem proferre possis. Indidem ultro derivaveris septentrionaliori alicui regioni ENOPTRUM aptum esse: cui sese Aratus non addixit, Hip- parehum si audiveris. Seholam Cyziei Eudoxus aperuit ac postea Cnidi observitavit. Nonne Cyzici ENoPTRUM, alteram editionem cui PHAENOMENA inscripsit Cnidi promulgasse censendus Eudoxus in paucis ad mutati domicilii et regionem et condicionem accom- modatam? Aliter de hac re Idelerus cogitavit interpolato Hipparchi textu deceptus 'Abh. der Berl. Akad. 1830 p. 53. Nihilominus inventum quoddam Ideleri concordat: Was Arat &bereynstummig mit Eudoxus (Hubp. | c.6) von der Lage des Kopfes des Drachens im agxvuxóg sagt, passt mehr auf die Polhóhe von Cnidos*,. Quibuscum egregie Avienus conspirat. Bis ille in 'Ara-
8) Cf. cap. VIII et quae M. C. P. Schmidt Philol.' XLII p. 1138qq. dispu- tavit.
?) Repugnat Balforeus apud Bakium in Cleomedis ' Circulari doctrina' p. 322 de Draconis capite: Z7oc etiam arguit non esse graecum clima, cum maiorem hic quam in graeco climate $oli elevationem esse oporteat. Ubi enim Draconis caput et Helices pedes priores finientem tangunt, polus supra eum uno et
288 ARATEA
teis' Eudoxi meminit, semel, nihil ut discas, v. 102. szc asruz (Ursam) d?c& Cz;:diws ded:/, iterum v. 58 Coidtum senem Eu- doxum, eum "librum ab Arato postea translatum scriberet, fuisse signifieans. Porro Avienus Cariae" clavem dixit v. 455 sq. in Cas-
siepeae sidere conspiecuam (de qua cf. p. 81) innotuisse /avezs memoriae Eudoxi Cmida. Nam Cmidus Cariae accensebatur monente Scaligero ad Manilium p. 54 editionis Argentoratensis: lux hebes est matri, vix qualem Caria quondam noverat intrantem per claustra tenacta clavem. Haec quamvis ab rato acceperit, non Eudoxo, tamen eemai- nerat Avienus Aratum ab Eudoxo accepisse rectissime Sealiger. Quam Eudoxi rerum notitiam ex Arati Vita aliqua haurire Avienus eo potuit facilius, quo ferventius in prooemio Eudoxi merita con- laudare ipse instituit (ef. cap. VIII). Cnidi'^) igitur iam provectus aetate PHAENOMENA Eudoxus promulgavit!!).
quadraginta plus minus gradibus tollitur. Vide praeter Hipparchum etiam Leontium in' Sphaera Arati! et p. 321: Non tam ad Graeciae quam ad Helles- ponti clima ! Phaenomena! sua scripsisse videtur Aratus. Statuit ita propter Hipparchi dicta.
19) Diog. Lacrt. VIII 8, 2 évcev9év ve (ex Aegypto) yevéo9a: dv HvGixo x«l vj lloonovtió. coguottvovta .. «ztÓt(g05 à» àv vg natoló. ueyaAotiuoc, Gg tó yt z£gl «vtov wnqucua ytvoutvov ónÀot .. ygcwac toig iólo.; moAM- vaic vouove, Gc Eguunnmog 8v vevagtg Ilegl vov énvà oogov-
11) Ideleri verba etsi e falsa de textu Hipparcheo existimatione dicta ob Idelerum adscribimus *Abh. d. Berl. Ak.' 1830 p. 53: Zzpgarchus sagt 73 und 5, Eudoxus habe in seinem Enoptron (9) die Neigung des Himmels — Eyxiuua tov x0cuov — grade so bestimmt, wie Aratus v. 497, indem er námlich das Verháltniss der Segmente der vom Horizont getheilten Wendekreise durch 5:3 ausgedrückt. Wie er diess gefunden, wissen wir nicht; vermuthüich vermittelst der Dauer des lángsten T'ages, die er durch eine Art von Clepsydra gemessen haben muss. Es folgt hieraus, wie Hipparch bemerkt, eine Polhóhe von 419 (genauer von 40" 54'). Eudoxus muss diess also (?) in Cyzikus ge- schrieben haben, wo er lange lehrte; auch gilt es für Macedonien, wo Aratus schrieb (?). Was -.letzterer dagegen, ábereinstimmig mit dem ersteren, wie Hipparch I 6 versichert, von der Lage des Kopfes des Drachens im agtuxoq sagt (v. 61, 2), Passt mehr auf die Polhóhe von Cnidus (36? 42'); denn y', der vom Pol entfernteste dieses Bildes, hatte damals 38? 8' Polarabstand, musste mithin den Horizont eines Ortes streifen, dessen Polhóhe um die Horisontal- refraction geringer war. Sollte also Eudoxus vielleicht sein "Evontgov in Cyzicus und seine Phaenomena in Cnidus geschrieben und Aratus aus letsterem Werke entlehnt haben, was er über die Lage des Drachenkopfes sagt? Dieser
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 289
Haec omnia si solida critieam exercendi ratione enucleata
sunt, cireumspicienda eausa est, qua Aratus ut Cnidiam ae non Cyzicenam Eudoxi editionem sequeretur commotus sit. Iure id demiraremur, Pellae si scripsisset in urbe sub eadem propemodum altitudine polari qua Hellespontus sita; si vero per Graeciam seripsit alicubi, nulla iam relicta miratio. Ac dixit illud Attalus fr. 21 p. XVI: óià óà vovvov qavegóv mowi, Oióvi 1v OÀmv 7tQayuovelay iy voig zcegl viv "EAÀAaÓa tvóztoug zemoígtot 7a &xelvoig yag &oviv 7) uaxgovaro vuéga zcQóg v)v uiuxgovaTQY (cg v& € z:Q90g vG y. Ex quo eum cetera tum hoc Attali fragmentum eognovimus, de Aratei carminis origine ac patria a vulgari tra- ditione discedendum esse firmiter nobis persuasimus. Reliquiae Attaleae olim a nobis conleetae vel ea de causa dignae quae pereenseantur. Dixit idem Hipparchus l. c., ut disertius non po- tuerit; innuit fortasse duabus eclogis etiam Posidonius apud Cleo- medem ]. c.) (xoi &v rovrov vrÓ» vgózov àzó uconupoíog zc &gxvov iov &elg v0 EAAmwiuxóv vüg yng agíxgrat xAiua, zQóg 0 xoi và Goiwóuevo vq 24gdátq zemoígrort, Éqdwerou avrQ vob Ogl- Lovrog v) vov Zzlgdxovvog xeqar, xal oi rnc "EA(xgc zc00ec) et apud Geminum p. 16 C Pet.: xoi zégog iori yw0oo vic z00c ueonufoíav )uiv xeévm, iv $j Óuyoroueivau, Ó. 9eguvóg vQosixóg xvxAog vrtó vov 6pllovrvog. ivrav9o Ó0à véuvera, obvug, dote voU ÓÀOv «vxÀov ÓLoigovuévov elg v» uégy zévre uiv vuruata vig yv &nzoAoufa- ye09aL, vola Óà x0 yn». mzgóg Ó? vovvO vO xAiue Óoxei xol OÓ Zoorog Ovvrezayévat T)v vOv Qotwouévov zgayuoreiav xv. Of. eap. II p. 94. E sequentibus consectarium istum loeum, eui adap- tavisse "Phaenomena Posidonius Aratum iudicabat, Rhodo fuisse borealiorem. Denique eandem rem vel invitus confirmavit inter- pres Arati, cum adsumpta epistolographi fraude novam sed dis- erepantem in se ipsam efficeret narratiunculam e tribus reliquiis nobis reficiendam: Hypothese ist. freilich der Umstand nicht günstig, dass er in den Phaeno- menis (?)), wie Hipparch bemerkt, jenes Verhádltniss durch 12:7 ausgedrückt hatte; denn hieraus würde gar eine Polhóhe von 42? 15' folgen. Recte haec refutavit Letronnius p. 19 eadem de causa qua sibi ipse diffidit Idelerus. Quod vero idem addit Francogallus z/ es? donc encore pius sür de rejfeter toutes ses différences sur lerreur des observations, nihili est.
12) Tertia apud Strabonem exstat l. p. 194 c. Res in Posidonio non certa
ob ea, quae M. C. P. Schmidt l. c. disseruit. Philolog. Untersuchungen XII. 19
290
ACHILLES p. 159 B.
Jéoig víg doti xaxa v0 'EAÀnosovtioxóv xal trc MaxeÓovíag xÀAiua* ztoQG yag Avuyóvo Ouavol- Bv Moascog, 1(0 cric MMaxsdovíac faoct- Àel, zQóg 10 cv- T0395 xÀlua xai trYy 0i.0a0xoaÀ(av — vOv qatwouévov zcenoí- rco.
ARATEA
SCHOL. MaRc. in vov uiv 000v ve| z90c 10 xAiua EAAnonóvrov xoi lMMaxsÓóovíag Óoxei eizteiv t'v TOY qatvo- uévov | zoayuacveíav: xal Ly ztLQ'avov, &vOa xai Óiévgufev, «ei vovg Àóyovg moreia Jot. &v- vunrvet (02) vo ón3ày avt «xevQ rcov X&- qaÀp *r »Lo0erat» (v. 61), rovréovtv 'vzc0 vov &QxtixoU qégerot xvxAov', xa9' 0 xAiua 7 ueylocn tuéoa cuv lonueguv(Y 10 xai y ztumTQuooiu0v cgag — vovréO:L,, xaJ O vag 2d9nvog xol Qv Eqeoov xcio9au Aé- yovOL — xai Ó ztóÀOG éSmorqvaL uoígag C0 xal Ó (corr. uu).
'"Phaen. v. 497.
v() OÓà «ó00v TE LaA.GTa» — 7TtQOOEx- 1éov, cg 009g Eye Ónàoi yàg ur) Óu- xo.fioo 9o. iy zcÀa- ve, Ó0à AéyeoS'at vOv &guJuóv Tic Ótor- oégecg, Óztg rm, ivoyAntot ó Z4 povoc (Og &yvorcog xol vÓ Or — 'EAAqozóvcov xAiua vó Óv 249»- YU» yoaWag.
Ad fictieiam Arati epistulam revertimur quaestionem ibi con- tinuaturi, ubi p. 238 desivimus. Erravisse de libri Eudoxei titulo dupliciter epistolographum apertum est, primum quod non PHAE- NOMENA dixit sed alteram editionem, deinde quod 'Kerozrgov
et non ENOIITPON.
Ipse Aratus ita errare potuit nunquam.
Quodsi suo arbitrio illud Sabidius Pollio contra rerum veritatem non oecclusam sed facile apertam comminisei ausus est, nihil fidei in eeteris narrationis sive elementis sive ornamentis meretur. Apage Antigonum regem Eudoxeum opus Pellae Arato, ut versi- bus iteraret, tradentem!
10
e
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 291
VII I p. 194 B ógo» ov», 0t toig vzó vQ oyaq G0TÉoog Óei xeig9at, uevaso vov Ilorouo? xoi vov IlgóaA(ov. xoi EYA4OXROSX 0é, oc queig qeuev, otro Aéyec iy. uày v0 évl avvrayuat, vÓy TQÓ7UOY TOUTOY' ozó Óà vó Kiorog ó llorauóg xeirout Gobauevog àzó coi &QuGrEQoU :c000g vov Qolwovog . ueraó? Óà vo? Ilorauo0 xal vov llnÓóaÀiov vág J4oyovg «0 tÓv .4aywó» cvózvog iovlv ov moÀvg ouavooitg aovégog Eyov. iy dà cQ évég ovrráyuoi qqow ovrag* uevabé Ób (vo? Ilorouob xal) vov vüc Jdoyoig IInóaAov vz0 TÓv z4doayuóy auavgobg &c1égag Eywv éovi» ovoavóg ov uéyag. Cf. v. 367—370. Sequitur Attali fr. 17 p. XIV.
1 Axyp L | 3 róv om V || " 2«yo V || 802v L || 10 supplevi; itidem olim Scaliger
Non certum est, quo ordine duas Eudoxi editiones Hippar- chus posuerit. Sed videntur priorem tenere locum PHAENOMENA: cf. eelogas II III IV VI. — Aratus 'Fluvio Eudoxi substituit Cetum v. 968 refragante Hipparcho.
————— —Ó—Ó —ÓM —ÓÓ
Succedant ceterae eclogae Hippareheae.
VIII
I p. 172 D éumretgóvegov óà EYA4O,ZO2 rà» avenv vQ Agáto ztEQl TOY "Qowouévav ovvcalw avayéygaqev. UE ot» xal éx vüg TOY TOOOUTUwY xal vrpÀuxovrOY uaodnuarixov Gvuqovíag &&ióni0t0g 7) 1toínoug avvob O.oAauplaverat. xoívo, ye voU Z4 odtov uà» Towg ovx à&uov àparreo9at xol éàv Ey vi0t Otanintcy vvy- yàvg^ *i yàg EYA4OXOY ovvrása xovoxoAov9ij0ac và Qowóuevo? yéygaqev, &ÀÀ ob xov! lÓü(av magovnoi)coc v) ua 9 nuovixnv xolauw ixayyelÀóusvog iv voig ovgavioig ztoogégeo9at xal O.euagraycy iv abvoig. qugig 0à vv vyvonuévcov iy voig ' Qoiwouévoug, ozxó v&
5 dav om L | 8 éxayysAAouévov L || noogéoto9a: scripsi ex ecl. VI: zgocgéotc9a: LV || 8,9 di«uagrvavov vov év V, óxuagtavovtov éy L; xal ó.auaoravovrov vàv y aivoic coni Victorius et Petavius, xoa vàvót énay- ysAÀouévov ukv àv toig ovpavloic zooqígsa9oi, éuuagtavovtov ób dv avtoig Scaliger.
19*
292 ARATEA
EY 4 OX OY xai vob 44o&rov xal roD ovvezttygaqouévov vaig páosoiy 10 avtov» (Attali fr. 3 p. VI) avayéygaqa oot xal vàg xov aAj9eiuav ytouévag éxa0Tov TQ» c:zÀavOY GorQUY O)Y cvtolg vOig xaTy- ovceouOuévoug iB' LwóÓloig ovvavaroAag xol OvyxavaóvOtig xvÀ.
Cf. eclogam XLVIII. 10 émygagouévov L | 12,3 xevyotgousuévou V.
Erat Hipparchi opinio in astronomorum modum Aratum nun- quam observasse, ceterorum de poeta "Phaenomenorum iudiciis ad unum omnibus prorsus adversis. Cf. cap. VIII.
IX I p. 171 A De Ursae custode: X p. 75.
X I p. 174 A De Virgine: XI p. 75.
XI I p. 174 B De Ingeniculo: V p. 66.
XII l p. 174 C De Corona: VI 2 p. 68.
XIII I p. 174 D De Magna Ursa: XVIII 1 p. 82.
XIV I p. 174 E De Auriga: XIII p. 76.
XV I p. 175 B De Cepheo: XV 2 p. 79.
XVI I p. 175 C De Cassiepea et Andromeda: XVI 1 p. 79.
XVII I p. 176 A De Perseo: VI3 p. 68.
VII. EUDOXI CNIDI] FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 293
XVIII I p. 176 C De Avi: VI 5 p. 69.
XIX
1. I p. 176 D xooic óà vovvw» (consensum descriptionis dicit multis exemplis in anterioribus demonstratum) xol 7) Ótaígeotg vov &0TQUY qavegÓv ztoLeL vO zcQoxeluevoy. xoi yap EYA4OROZ, wg xol "Mgarog, zQUvov avaygaqe. và fogetóvega à&orQa voU Zu-
5 ÓLaxov, EzmtLO' ovtcg và vorurtga. xol vag OvvavatoAcg Óé xal 0vyxaraÓUv0tug TOig ÓwOtxa LuÓíoug vOv GÀÀov GOvrQov Óuoloc vérayey ó Z4gavog 1( EY.4OE OI segl Óà vOv aotéguv vov izi vOU JeQuvov xai yeuueQuvoU vQoztiXoU (qegouéyov, tru Ó& ixi voU logusguvov 0 uiv EYA4O0ZOX xv4. Of. ecl. Hipp. VI 7 p. 69,
10 XXXIV 1 p. 102.
2. II p. 209 A «oic zcootignuévorc, o Jioyolwv, s&pi vüv vzó AMocdrov xai EY.d0ZOY xzorayeyoouuévov iv v0oig ' Dovo- uévotg" avvaycopuev vvv). vóy 'Ilegi vrg ovvavavoArg xai Gvy- xuraÓvGeuG tQ» GOtQUY ÀÓ7OY, v:cOÓtixVUYTEG 00€ TE ÓtóvtOG
15 oz avvQOv ciQnrot xai iv olg Óiagaqobyrég ov zog và quwó- uva vàg &z0gaOeg zcertolnvtat.
3. II p. 228 E G uiv ovv iózti uot yorouua elvat vov. izcó Zgavov xal EYA4OZ OY Asyouévov £y voig Dawoutvoig! &iozt- VacJoí ve xol tzoygaWat, vacv. tovuy.. £Eng 0i izovabo stgi
20 éxüUTOv TOY oLavO» acréQuy ixi **quhalov, vrívi 1& vov iff LgOíov» GvvoavaréAAet zai OvyzatadUven v4.
4 ó ante "4o. add L 4 6 zorígoov Ll | 5 vttagoc I, | 13 cgo om Lf 17 zogoiuov V | 19 c«vt« L.
Aeschrio frater erat Hipparchi studiis Aratei&» deditus. Cf. prooemium libri I. — 'Gewzusvo' in utraque ecloga non libro sed primae libri parti inscriptum erat, neque id solum Arati sed etiam Eudoxi. Tertio loco accessisse ibidem, wi parapegmatis Gemini Varronis Ptolemaei fides babenda, 2ru«s«' videntur (cf. p.218) Altera pars etiam in Eudoxi PHAENOMENIB JÍegt. trs gvvavatOArG x00 OvgzuraÓvLGtog vel brevius Zuvavoiohal! dice- batur, quemadmodum vidimus p. 155 ím Arat».
296 ARATEA
XXIX
I p. 205 C Post eelogam XXXVIII supra p. 104 pergit Hip- parchus: ó 0d EYZOEOZ và uiv à2Aa Óuoicog &etQnxe (de Aquila Aratea) vuv» Óà XrÀov va uéoa quoiv ri vov lomuegtyov xeioJat vOv T l2devov v5» GOQiO0TeQdy zvtéQuyo, vov Ob [mzov xal vv ó0qU», xai Er. vov [y9vwv vóv Blopetóvregov avzov.
2 £logxtv L || 4 ve L || aievobv L, ut saepius.
Non dixeris differre Aratum (v. 522sqq.) ab Eudoxi placito, ged accuratius signorum quorundam aequatorem oceupantium partes et membra definivisse.
XXX
I p.206 A xoig 0à «v &lguuévcv vQuov xoxAov 0 EYA4OZOX xci vovg imi voU agxvixoU xvx&ov xeuuévovg aovégac O.acaqet xal quow éàx' avtov xeiOJot vrÓv ve GQuOTEQÓy c)uoy voU Lgxrog- Àexog xal rà à&yrwOcv vov Nreqavov xai viv xeqaàmnv v0) Óià vOYy AMoxruoy» "Oqsug, vTüc Ób 24vgoc xal v5g Óthiag zrégvyog vob "Oovt2og và àvo9sv, vov 0à Kngécog v0 ov5Joc, vrc Ób Kao- gu&ztélac và &vco9ev, eira (10) om vovg iungooSíovg nóÓagc vic ueyakno Loxvov xal oU z4éovrog àygu zgóg vv vov voU Zdoxro- qvAoxog.
7 supplevi || 9 in sequentibus, quae corrupta sunt, Hipparchi ipsius oratio continuari videtur.
XXXI
I p. 207 B zeAw óà 0 EYZ4O.EOZ Oia0aqei xoi vo)g imi vOv xoÀovgwuv Aeyouévow xÜxàwv xeutévovg aovégac xaí quo iz uà» vo) éÉvóg avvrOv xeioJon vÓ uécov vc ueyaAgg JAgxrov xal vob Kagxívov vÓ uécov xal vóv ovxéva vov "YOgov xol vijc 24gyovc rÓ uerabo vig v6 zQUuYQG xoi rov iOTOU, tira uerà vÓv agar ztóÀov v$v ovgàv vov voríov IyJVog xol v0 uécov vov lyóxsoc xai vO uécov rov OtOvov' vov Ó& Og»iO9og ÓiG vo) avyévog xal víg Óe£iag zTépvyog xai Ói& Tijg GgiOvegag yeugóg vov Kngécg yoágenJa, avró» xal Óià vig xouzvüs vov 'Ogpewg xal magà viv ovgàv Tc Quxgag J4gxtov. regi uiv ovv vjg IMoxvov OAo0yepOg ayvoet. Sequitur refutatio Hipparchi; deinde p. 208 A: zregi ué»-
3 vov ante évóc om V || 6,7 vtó uécov L: cvouzv V.
10
15
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 297
TOL Tü/G xouzt?c ToU Oqecg xol vü)g ovQag TüG juxoüg Loxrov 0Qg9ug azeqnjvoro (Eupoxus) iv Óà vQ érégp xoAovoo qoi xeloJaL ztQutov uiy vrv GguoveQày xyelga TOU 4oxroqUAaxog xal (và) uéoa avrov xarà rog, cira và uéca vOv XnÀOv xard ztÀGTog xci vov Kevravsgov vqv Óchiàv xeiga xol và &umpóo09ia yóvava, uerà Óà vóv aqavá nóÀov xauzüv ve vov Ilorauo? xai Kovovg viv xeqaAQv xol vov KQuov và vcra xorà sAavog xol vov llegoéog vi» xegaÀjv xoi vr]v Ócbiàv yeiga. ? uiv ovv àgu0TéQa yeig voU 2dgxvoqAaxog vzoAsizevau vo) elQmuévov xi-
€ c , n 3 2 2 - / - M . xÀov, cog quiO0v uégoc LuOíov, xai ovx é&r | avvoU qégerat vov ÓuG
25
et
10
15
vOv logusquvv Grueíuv xoxÀov, ug EYZ4O0EOZ qunoív ó yag QyoUuevog vay iv ovvy Éméyen XqÀoy zcAciov 1) uolgoag wy. &yvoet 0 xal uécov ovroD v0 OO xovà urxog x0 toD elgnuévov xixAov TéuyeoJau Aéyov.
15 suppl Petavius || uéc« prius V: utooc L.
Coluros circulos omisit Aratus: quod qui poterat, si modo transferendi negotio fungebatur?
XXXII
II p. 211 E zcgoótetAgq9w 2 zoucvov, 0vu v)v Ótaígeow voo CuOLaxo? xvxÀov Óó uà» l4garog semo(gron amÓ TOY vQOmiX(Ov Té xai loqueguvQv oqueiov aàgyóuevog, QOv& ravra và 0nueio agyac eivau GgLov, ó 0à EYAOEOZ oveo Oujogvou, Gore và eloquéva opueia uéGg a ceivav, và u£y vov Kagzívov xol o0 Jiyóxegu, và óà vov Kio? xol vOv» XmuÀoOv. ó uiv ov» Z4gavoc Oià vovcov udÀ. Ta qavegóg yívevau và eloguéva onueia à» voaig aQxaic viLÓtlg vÀY xarà vraUra ÓwÓexaruuoQíov .... p. 212 E oc, 0? EYAOXEZOSZ «à vgonixà onuceio xovG uéoo va Lia (9701, ÓgÀov zcotti Ó.& vovvOY' Ocvregog Óé lovi xíxÀocg, iv q JeQuwal vgozoi ylvovrat: for. Ó £v» vovv và uéca vov Kaopgxivov.
xal zat» Quoív' volvoc Ó' iori xóxAog, iv q oi lorueoíat yívovvat Evi 0à iy vovro và ve vo Kgiov0 uéco xal vo vOY XmqÀo».
14,5 Zovi» 0? L || 15 pergit post vovto L iterando: v& uéoe vtov Kag-
xivov' xal z&Awv qnoiv' voívoc à. éotl xvxAoc, év o ai logusolou ylvovrou:
, , - - - , M - - — 5? Eat» d' ey tovto và ve vov Ngiov u£oa xol và vov Xn2ov xt.
298 ARATEA
, 3 €T * , e. 3 3 véraQrog OÉ, iy () xyeuuepural voorral yírovzau,* tov, Ó. &y vOvT() và uéca TOU Jdiyóxegu.
) »f b! / 3 "n " EY 4 ^ , &x(( ovégveQoy Ó &vL Oo 10710) azi00íÓc0iv* zcegl yag vOv xoAov- Qv Aeyouéycy xixÀov, ot ygaqorva, Óua v&€ vO0Y zt0ÀAcY xai ua ^ ^ 4 ^ 4 € TOY vQozixcy xol iorueguvu» onuelov, proi» ovrug* ct J 3 , / , J , EY LI! €regoL Ó &igi Óvo xvxAou véuvovveg aAAnAovg Ola xal ztQüg LY ^ /, ^ [4 , 3 opgdàg Óià vuv zóÀw» toU xcoGuov. Eo. Ó iv vov/roug &07Qa vGÓE' :zQuTOg Ó ztÓÀog Ó à&l qavegóg toU xOOLOv, eiva vÓ uégov váüc Ldoxrov xarà zÀavog xal vov Kagxívov 10 uéocov. 4 P] 3^5 /, d xci uev OA(yov quoív [44 ) b - / 3 0 ^ 4 1 ^ P] , Q» vr€ ovg& vOv vortíov [yJvog xai vo uécov vov zdiyoxsegu. iv Óà 1oig éirG quoiww, iv vq éréQu vuv Ói.& vOYy zóÀwy xixAcy xeiG9oaL Gvv voig &ÀAÀo(c, olg é5oapi9ueiva. (EupDOXxUS), xol «a Huéca Tuv XrÀoO» xarà :Aarog xoi vov Kguov và voco xava 7t Ào TOC. 16 Zar.» LV. || 18 azoóíóoc. V | 19 ve L: cac V | 22 post 009g lacuna 4 litterarum in L || Zor:w ó' L || 24 có ante z2. add V.
XXXIII II p. 214 B Signorum initia in oriente versari: XL 3 p. 107.
XXXIV
II p. 214 D 0 0à EY.40,£OZ é&agiJuovutvog, 00a £aziv ocio yrc 100 Kagxívov àpyouévov avazéAAew, gol «óv Eyyo(v)vaoctv 0Àov tlvat qavegóv, voU 0à Nreg avov vÓ tjuu0v xal v1)» 00 24oxzo- gvÀaxog xegaÀrv xal viv vo0 Oquovyov xegaAQv xal vj» ovQav vo? ixouévov "Oqeuwc, t«v Óà zgóg vóroy Opíwva 0Àov xal vob voríov "Tzy9Uog v0 ngóg tiv xeqaAr». Ó uiv ov» Zréqavog xorà vóv "Moarov Éyyvova Ovuqwyet . . . xavà uéyvo, ye x» EYA4OERON OrAovórt Ótagvel, émeízeo f) agyi) vov Kaoxívov xav^ avzov xazá uécov iori vÓ vGv 4ióouwov ÓcÓexovQuógiov. Viva. 0à ur Oi ztovvóg imicruououeS9a Tovro, Ó.aAgzréov» xaJoÀov, Otóvt ui,
4 ógiov V | 5 vóv óà LV: correxi; itidem olim Scaliger | »óror» L: vór' V || 9 éaviv L | có V: vo? L; u£cov éct) vov Kaoxivov coni Scaliger | ócóexatuuógiov V: — (ov L | 10 uz Petavius: uas V, ante uz lacuna 4 litte- rarum in L.
-Ü
e
10
10
VII. EUDOXI CNIDI FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 299
óuoíog avaygagovoiw Gpuporégoi(c) ov Óvvazóv Éxoavégy abrQv Cvuqursiy vó qouwóuevov. Oei Óé xazeivo ÓteiAggévat, Óióvu zavsa uà» sÀQv óÀ£ycev vuvoOv Óuoloc Guqóvego, àvaygaqovot va scegli vag oavatoAag (0 yàg Z4parogc voig (xà vov EY-/ OS OY Asyouévoic 1x0ÀA0091x£»), Gvtq wv0oU0L uévro, ye oí 0x ovt v àvaysygauuévat 0vyavaroAol r$ xav& rÓv oiov uaAAo» vov ZqOiaxobD ÓLcuoéoet imeg xara vóvy EYA OON. £ovo, 0à vovro qovegóv £x v0) xata Mépog zegl avvOy Ón9noouévov.
11 suppl Victorius || 12 có» V || 17 sito L.
XXXV
II p. 215 C zà à? zegi vóv Oquovyov ovuquvwog àz00i0óaoct TQ gatyouévq 0 ve Z4garog (v. 577) xol 0 EY.4OEOZ. oí uiv yàg wo. volg Zfiüvuoig àvrixovaÓvvovau, Ó Ob i» vj xeqaip Óv»cL avavtAÀovOQg vijc Laà' uoígag vov Kagxívov. vov Ó Oqeug, 0» tyeL ó Oguobyosc, 1) ovoà uovov vzig ync éorw, og ó EY4OEOS qoi», xal ovx 1j xegaAr, ug ó Zdgovog. 1) uiv yàg xeqaAr avrot Óvve, GàvaveAAóyvov uéocv u&AuoTa vy ZdiÓouov, ó 0à iy àxgq 15 ovoQ ÓvveL avareAAovOQG vrg ivavrg uoígog voU Kogxivov.
2 ó posterius om L || 4 ó? L || 8 àvvarsc V.
XXXVI II p. 215 D z:egà. 0à zov 24gxvoqtAoxoc 0Ào0xeg0G Óoxotol pou. &yvociv* qaol yàg avtóv véo0aQ0L ÜqÓLoig GvvixavaÓUvew Kou ve xal Tavg« xai Zióvuoig xol Kagxivq. 0 uà» yag A9a- 06 .. . (ef. eelogam XLVI p.111), ó 0à EY.OEOZ yoaq« OVTUG ' 01a» 0 Koitóg Óvvp, vuv uiv zgóg agxvovg vov :doxvoqu- Àaxog oi :zt00&g Óvvovaiv, vov Óé zQóg voro» vov Omnoíov v0 Aouov. iy ób vy Ggyp vo) 'Ilegl vv àvavoÀcv Aóyov OuA9ov» 00a ixi Óvcsnc xai avaroÀng &criv agyouévov vob Kagxívov avoréAÀetv é5pc quo: Óvav à. ó Kapxívog avazéAÀAy, vov uày zgóg GQxvovg ovOiy &víOye,, vuv Óà zg0g vóvov ó .dayOg xol vov Kvvog và 5 ovvo V || 6 óv' &» L, ut infra | 12 69e» V || 13 2aygóc L | xod ante r& add V.
298 ARATEA
, 2 € 1 P! , . » P] vévaQrog ÓÉ, év «) xeuuegural voortal yírovrau' Eovu Ó vovt() TG uéca TOU -iyoxegu.
) " PET E! 4 3 , e s 4 ^ , éx( avéavegoy Ó &tu Ó.o 10010) Gzt00í(Óc0iv* zcegl yàp vOv xoAob- qe» Atyouévoy xixÀwv, ot ypgagovia, Óuà v€ vOv zóÀcv xal óia - - Y ^ 4 [44 TUY TQOzwUXQY xoi iOrueQuvov onutiov, quoiv ovtug* et J 3 * , 7 " 3 , LY M] ®oL Ó | eioi Oto xvxAou véuvovveg aAÀnAovg ÓLya xal zcgóg ) ^ - /, ^ , ogJGg ÓL& TOv stóÀcv voU xcouov. tor. Ó iv vob/rotg » , - € N - &OTQa vGÓE' zQuvOG Ó zt0Àog Ó Gel qavegóg TOU XÓOLOU,
5 4 ^ » ^ , ei1a v0 uéoov víc 2doxvov xara ztAavog xal rov Kagxívov v0 uégor.
1 D) / e. xci uev 0ÀÍíyov quoír [f 3 LI - , 3 / - ' f te ovQ& ToU votíov [y9vog xal TÓ uéGoy vov zdlyoxsou. iy 0? 10ig é5rg quouv, év vq étéQi v«uv Óià vov ztóloy xixÀoY - ' - » ^ - xeiGOaL Ovv Toig GÀÀoig, oig éGogu9ueivrau (EUDOXUS), xal và uéoa vuv XrÀOv xarà :Àarog xoi vov Koiov va vova xara zt ÀatOG. 16 Zo.» LV || 18 axoóíóoc: V || 19 ce L: czzc V || 22 post 09g9&g lacuna 4 litterarum in L || Zoz:» ó' L || 24 có ante z4. add V.
XXXIII II p. 214 B Signorum initia in oriente versari: XL 3 p. 107.
XXXIV
II p. 214 D 6 0à EY.OEOS éSagrd uo óuevog, 00a éO1iy UztiQ y5rc 100 Kaexívov agyouévov avatéAMey, quoi vov Eyyo($)raatw 0Àov civat qavegóv, 70v 08 Sreg ávov vÓ TULOV xol viv 70U "doxvo- qvÀoxog xegaÀrzv xol vr» vo0 OquioUyov xeqpaÀQv xol viv ovQáv rov iyouévov "'Oqewg, vov Óà zgóg vóvov Ooícova 0Àov xol vob voriou '";yJ9íog vó ngóg vnv xeqaAry. ó uiv ov» Zuéqarog xarà vOv Zporov fruta. gvpovel . . . xavà uévroL y& vOv EY40EON ÓrAovotL Oraqpuryel, ineízc&Q T à 9x?) vov Kagxívov xav avro» xav& door égvl vO vOv ZiÓoóuwv ÓwOcxorquógiovy. tva. ÓÀà um ia zayrog énicruawoueda 10010, ÓuaÀgntéov xaJoAÀov, OÓuTL ur
4 oglov V | 5 vóv óà LV: correxi; itidem olim Scaliger | »ovo» L: vot. V || 9 eeviv L | có V: cov L; u£cov éoti vov Kaoxlvov coni Scaliger | óvó£xatquog.ov V: — (ov L || 10 uz Petavius: uou V, ante u; lacuna 4 litte- rarum in L.
-Ü
5
9
10
15
10
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 299
óuoíog àvaypgagovoiw auqorégoi(g) ov Óvvaróy éxazéQu avrQv Ovuquvreiy zó qatvóuevor.. Óci 0 xoxeivo ÓteiAmgévau, Ótózo scavva uà» xAQv óÀíycov vivo óuoíoc apuqoóregou avoyoáqovo, va scegli vag oavatoÀac (Óó yag Z4gavog roig 6x vov EY4/OE OY Aeyouéroig ?)xoÀovOrXsv), OvjLd COYOUOL uévtoL y& al oz. avtOv avaytyoouuévat 0vyavaroÀol v5 xarà tO0v Z4ootov uaáAlÀov roU Z«OiaxoD Otatg£GtL igceg xarà vtóvy EY4OXEON. £ovoL 0à vovvo qavsgóv ix v00 xarà Hépog zegl ovrOv ón9ucouévcy.
11 suppl Victorius | 12 cóv V || 15 s&x£Q L.
XXXV
II p. 215 C zà óé zcegi «óv Oquovyov ovug vog àzcoótóóaoct vQ qatvoué»q 0 ve Z4gavog (v. 577) xai 0 EYA4O0 OZ. oi uiv y&o cuot volg Ziüvpoig àvrixovadvvovaw , Ó Ób i» vy xeqai Óvve, avartAAovOnc voc ta uoígag vov Kogzívov. rov Ó Ogg, 0» Eye. ó Oquobtxoc, 1; ovoà uovov zio ygc éorw, og 0 EY420OZOEZ quoí», xol ovy 9) xeqaÀá, og Ó Zdgatog. 7) uév yàg xeqalr avvot Óv»eu avazeAlóvio» uéccov ualuora vo» diüióvuwv, ó Óà iy ioc 175 otgg ÓUveL avartlAovOrG vr ivárrg uoígag vov Kagzívov.
2 ó posterius om L || 4 d£ L | 5 Zvv«rzc V.
XXXVI II p. 215 D zegi ó& zov J4gxroqtLaxog óAo0ytQOg Óozocoí Lou &yvotiv' qaci yàp cixóv téí00GQ0L LwÓiouig ávrizavaódtreuy Kou 1& xoi Tato xoi Zióvuoig zai Kagzívo. 0 uiv yap Zga- € * * — , zog . . . (ef. eelogam XLVI p.111), 5 0€ EY.0 OZ yoaqc e 0UT(G' c € 1 , - 1 M » J , ora» 0 Kgióg ÓUvr, vov uiv sgog agxrovg rov -jorroqu- Àaxoc oí ;ztóÓtg Óvvovoitv, vOv Óé ztQéG vovov voU Oroíov r0 AOL:ztOY. iy óà v5 agyy vor 'IIegi 100» avazolov Aoyov ÓtuASwuv 06a ti ÓvGecg xai o»aroÀrg iori» aggouívov 190 Kagzívov avazéALsty € - . éinc grow " . EE IU | órav Ó' ó Kagzívog axatéAAr, vOY u£vy ;:tgcg agxrovg oCd€y dv(OytL, vvv ÓÀ :cgóg voroy 6 - [Magog xai vov Kwvog va 5 orto V $5 6 or &r L, ut infra ! 12 oSev V | 15 eoo; L | x«i ante rz add V.
900 ARATEA
iuzQó0Jia xol ó lIgoxc«cv xai vov YÓgov 7) xepaAg. Óvvet
Óà ccv uà» zQÓ0g Ogxvovg ? TOU JdgxroqvAaxog xeqaàr. ài; Aov ovv, 0rt xavà vó» EYA4O EON «à uiv zgórao uégn vov 24gxvo- qUAaxog avruxavaÓvveL vq Koup, va 0à toyoara vq Kogxivq xvÀ. P 217 B ov uóvov óà ó J4gorog xoci ó EYA4O/EOZ, aAia xoi oi Aouroi uaOruortzol züvrec GyeÓÓv, 0000 ztegl voU Bocrrew Aóyov zteitolnvcat, óuolwg vovvoig azorcezzAavnvrat, voulLovreg véo0ago0t LeLoig ovróv GvyxoroaÓvvew. Sequitur Attali fr. 24 p. XIX.
Quodsi 'omnes astronomos' de Ursae custode errasse Hippar- ehus cognovisse sibi videtur, Arato, utpote qui a communi errore non immunis esset, Hipparchus non debebat exseribendi impru- dentiam exprobrari. — v egyy vov Ilegl vv àvovoÀcv Àóyov alteram '"Phaenomenorum' tripertitorum partem significat. Cf. ecl. XIX.
XXXVII II p. 218 E De Leonis ortu: XXI 4 p. 87.
XXXVIII
II p. 219 C D De ortu Virginis, cf. XL p. 106. Deinde pergit Hipparchus ib. E: é» uiv otv voig &AÀotg ovuqpovovot roig qatvo- Hévow; (Aratus et Eupoxus), ó Óà 'Owovóg ov tQ) 24éovvi àvci- xaraÓvve, uóvov, aAAa xol vQ Kagxívq. gyevot uày yàg Óvvew &rovtAÀAovOnc uéang vic éBóoungc xai sixooTüc uolgac vóv Kapxívov, 5 Aryeu 08 Ó)vew àvortiÀovOnc uéonc vüc Ótvrégoag uoígag vov «déovrog* ó Óà àmó vo) Qoíuwvoc Ilorauóg ov v) z4éovvu &gyevot àvruxotadUvvew , cg oi zegl vv EYA4OZON qaooív, àÀÀAà cj Ilog3évq.
6 óvvo» LV.
XXXIX
II p. 221 B. De Forficum ortu (cf. supra p. 15sq.). Deinde pergit Hipparchus C: cà ui» ovv Àowtà om abrQv vyiw)g eiograL (Arato et EUDOXO), zregi Óà vov Kevravgov ÓÀoOyegOg Tyvonxactv. ovt& yàg 7) ovgà avro? ovre xa9óAov và ór(GJia závra avavéAÀst, aÀía Ó àgiOTeQÓG G0g ... vÓ Ob Kovog ov vj; IIog9évyq &Qyevat 5
4 ovre x. L: xal x. V.
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 301
) 7 € € , P 4 ^ , ) , avrixavoÓUvytety , Oc ovroí qaOu, &ÀAÀAG v 2déovvt ... ov uovov ^ 3 - P] 3 7 ^ , 3 Óà xovà vovv! Gyvootoww, GÀÀà xo9 0 qaot v5 llag9éyo avzi- 3 ^ 3 xavaÓvvety vn» xegoÀn» avroU ZTÀ.
6 «vrol L | 7 xez& vovv scripsi: xev ^ «vtov V, xav' avtó L.
XL
II p. 222 B De Scorpii ortu post eclogam IIL p- 114 adseriptam: ó 0$ EYA4OXROSZ và uà» Aowrà óuoícgc (Arato) avayeáget, viv Óà xepodi» toD Oqtobyov yedget avoréAlovgay xal vnv &QuOTéQGY Hóvov xeiga, vi» 0à GÀAqQv xal v0 Onolov ov voU Xxogzlov aAÀAà toU To&órov avavéAAovrog vaio y5jv nón qaívecSat.. xoi và uiv &AÀa gvuguyaog àyaygágovot toig qououévorg, vó:08 Ovnoíov ovÓ? voic XnÀaic, vó Óà Aouró» (Anguitenentis) v9 (re) Zxogzíov owuatt (xal) voig XnÀaig ovvavaqégevat, og xai 0 EY4OXEOSZ quot». ÓjAov 01, xol aic XnAaig uégog rt evvoU Oel xarà vóv EYA2OEON 10 cvvavacéAAetv.
ud
5 205 scripsi: xoà LV || 6 z«o«yoaqovo: L | ovéà scripsi: ovre LV || 1,8 supplevi; itidem olim Scaliger | 7 oxogzío V || 8 ó om L || 9 «e ed Victo- rius, hinc gvravaceAAe: coni Scaliger.
XLI II p. 222 C De Sagittarii ortu: XLVII p. 112 sq.
XLII
II p. 223 A óiegovovo, à (Aratus et EUDOXUS) "g0c 70 gauvópevoy xal év Toig zt&Ql v0U Kygéus. d ve yag xeqaii) avt oU uóvov Ove, xal avazéAAe:, oí Óà wot xol v ovij Soc iy v9 àel qaveQQ vuruet. qégovrot, yogíc v& rovrov TQ» £v vy xegaár,
5 avrov aOtéQuY Ó uiv mgonyovusvog vr 0y00y xol elxoovr. uoíoo v0U Zxogrmíov OvvavatéAAe, ... Ó ÓÀ Ilegoeóg OÀog vQ Zxopniq GvvavruxavaÓv»6L, xal ovy, Og obtol qaci» (Aratus v. 687 et Eupoxus), ó óebig zobg xol ró Oei» yóvv vq Tolóvo avri- xacagégeca..
6 04o V.
XLIII II p. 2283 B De Argus ortu: II 2 p. 114.
302 ARATEA
XLIV
II p. 223 D cà à? xarà svóv'Ogyt3a fyvórzat uàv $z^ augo- téQuv, u&AÀAov O0? bz0 rov 2dgarov. ó uiv yap EYA4OXEOZ vq Zx«ogmíqo qmoi ovvavoréAAew Tbv Oskiàv zréQvya v0) "'Opyi9oc, v) 0 Tobórg vÓ Aowmóv avvob Occ. dL d» Ópiov, ovi viv Ósbiav ztéQvya vov "Ogvt9og xara vóv EYA4OXON ei voic ioya- TOig MéQEOL v0U Xxogmíov GvvavoaqégeG9o.. 0 0b Z4goróg qoi vQ To&óvg uovov cvvavatéALsw cvzóv. vj 0à aàn9e(g oi uiv iv àxoe Ty Ósiug zrégvyu vov Og»i39og voic joyóárowg uégeou vOv XqÀOv ovravoréAlovot xvÀ.
4 óyAovót. V || 7 ovvavaré2Aa V.
XLV
II p. 223 E co? à? (Yógozóov agyouévov avavékAety qol (Ara- tus v. 693 sqq.) ovvavaveraAxévat vo 2diyoxeQq vo) Imrmov viv ve xepaÀQjv xai vovg ztó0og, Obvew Ób và OzOJia vov KevcavQov xol vov "YÓgov và GzÓ Tüc xeqaÀgg foc Tío zQuTQe Orsígag. ó 0à EYA4O0XOZ quoi (Aquario exoriente) xol vrv Kacotézmetav avavéAAeuy xal vóv Zelqpivo. à uà» ovv xoi sigyxaci, OysÓÓv gvuqxvei voic qououévotg, zrÀ» ovt xrÀ. Deinde Attali sequitur fr. 27 p. XXII, qui recte Arati dieta interpretando Hipparcho iudice pervertit. P. 224 D o óà EYZOEOZ ayvosi zegí v& Tic Kaooiezceíag xoi vov ZeÀqivog. Sequitur Hipparchi refutatio.
2 ve om L | 4 ozteígag LV?: éon£gag V.
Adparet melius Eudoxo Aratum istis versibus de Cassiepea et Delphino existimasse ipso auetore Hipparcho. Rem pro nostra astronomiae inscitia perquirere nec licet neque opus est. Sufficit ne Hipparchum quidem tantum, quantum videri possit, a laude Aratea abfuisse. Cf. eap. VIII.
XLVI | II p. 225 B :;regi Óà vob Kevraégov Guqórtgot àyvootGiv (Aratus et EUDOXUS). ov yag 0Aog &vriOéÓvxe vo» Ty9ówv agyo- Hévoy àvaqégecS9a,., aAA Fr, avro? và dumgócOia bomig vóv
2 à» ódéóvxsv LV: corr Petavius.
6
6
10
Q
10
10
VII. EUDOXI CNIDII FRAGMENTA EX HIPPARCHO CONLECTA. 303
€ , 3 € 1 1 4 c 1 Ei 3 - x óp(Lovrà &oviv. yag xeqoÀ; xal ó Ósbióg «og abvob voic Ty960tw avrixaraÓvvet. Ótoqevotoi Ó oGjqpóregot zog vÓ qau- yóuevo» xoi rzteQi vov vovíov "ry960c, 0Àov abtÓv yyuoTa T() "Yóooyóq ozokoupavovreg OGvvavoaréAAeww. | vovyovt(ov yàg v0
" 3 - zs 3 , , n V . ztÀelov avtov uégoc voig IyJuot Ovvovaqégerat xv). — scegi Óà vic 24vÓgouéÓóoc OÀo0yegOg Tyvonxaci» Gugórsgou ov yàp TQ
JYóooyóc xal voig "Iy9í0t GvvavarélAet, dg o)voí qaot, aAA
^ - / ) vQ 2diycxegq xal vq 'YÓgoyóoc wv.
5 dvtixataóvvt&w coni Petavius || 7, 10, 11 tóor0o L.
XLVII II p. 228 B De Tauri ortu: XLV p. 111.
XLVIII
II p. 228 D De Geminorum ortu: LI p. 115. Deinde con- eludit: à uà» obv dÓóxei uot yoíoiuua. clvau vd» $nó Modrov xal EYAOEOY Aeyouévov £y voig *Qawouévoig inioxéyao9ol v& xal vzroyoaáWot vovv Etoriw. Cf. ecl. VIII.
2 xogoíuov V || 4 vavt« L
XLIX II p. 206 E éxi óà vo? oci Gqavovg xéxÀAov và uiv im^ av- v0U qégóueva &OTQo Ovy ÓparaL
iyyvravo 0£, qyo(v (Eupoxus), atro? iori vov ve vÓorog vo0 llorauov và OxQa xal rüc l4gyobg v tÓaqog xal vÓ JInóaAtov, ela v0. Onoíov xol vó OvutováQiov, fr. Ó? vo To£óvov và Ósbia oxéAn. 0 0à 25 IMiyonrov ógduevog a0v)Q dort iy ovt.
Pvt j 1 » 2j 1 M M » ) Pl vovroy Ób và uiv aÀÀa, ézti xavo GOvvéyyiOuO» etonraL, ovx Qv óL0raLoivo, 0 Óà xolovutvog '"Kavwormog ovx ogOOg Aéyevat &v avTQ TQ Gqpaovei xvxÀq qégecSat.. — ort yàg obrog Ó vovuregoc v)» à»y vQ IloÓalío xol Aouzmoóg. améyet Óà ovvog àmó vot ztóÀov rteQl uolgag AnS', ó 0à iv 9ijvaig aeupavig xóxAog améyet 3 1 ^T H N , v P ahi € i2 Cp, ^ 3 ^ , &zt0 TOv 7óÀov ztgi uoígag AL, 0 0b &y PoÓq zegl uoígag AC.
3 dot L || 10 oci» L.
304 ARATEA
- 3 ce € 2 D H , , - ^ ÓrjÀov ovv, ov. 0 G0vTZQ obvoc [Jogeiótegoc iov, vot iy vr, EAÀaÓL &qavovg xvxAov xal Óvvavat vig yrc qegouevoc BAéreoJot. «al NN EL] - r- € , Ór xol J&wgeivat, év voig rcegl viv 'PoÓov vórctoig.
De Canobo (cuius nomen non habuisse videtur Eudoxus) capite X dicetur uberius.
VIII. DE C00 POETARUM SODALICIO.
Philolog. Untersuchungen XII.
20
De Arati seientia ac faeultate astronomiea quid Hipparchus iudieaverit, constat. 7) yag vc» zoumuerov xyogug a&wnuoríav vu»à voic A&youévoig rceQut(íO not" xal zcavreg oxeÓ0v oí vÓy mou- vi» vovvo» dnyo/Uuevoi zgoOtíJevro, voig vx ovtov Aeyouévoig ille professus est p. 172 D. Iudicavit Hipparchus perinique operae nihil nisi transferendo Eudoxo consumpsisse Áratum. Attamen semel Hipparchus a sese ipse defecit (cf. cap. VII ecl. XLV). Nam si vel melius Eudoxo Aratum et scivisse aliquid et dixisse assevera- vit, quid aliud ei quam caeli haud mediocrem tribuit peritiam? Hipparcho etiam iniquius asseelae Hipparchei existimabant. Cogno- vimus Dionysium p. 224 et Avienum cap. VII ecl. VI. Excepit tale quid vel M. Tullius "De oratore 1 15, 69 (e Vita Arati nescio qua): Qua re hic locus de via et moribus lofus est oratori ferdiscendus. Cetera si non didacerit, tamen poterit, sy quando opus erit, ornare dicendo, si modo ad eum erunt delata et ex éradita. Efenim si consíat imter doctos, hominem ignarum asírologiae ornaüissumis atque optumis versibus ratum de caelo siellazsque dixisse, si de rebus rusticis hominem ab agro remotissimum, Nicandrum Colopbhonium, poetica quadam fa- culiate, mon rustica, scripsisse praeclare: quid est, cur nom orator de rebus 115 eloquentissime dicat, quas ad ceríam cau- sam tempusque cognorii? Eandem sententiam M. Tullius repe- tivit in librorum 'De rep. primo c. XIV 22. Addimus Leontium mechanieum "De sphaera Aratea (Buhle I p. 257 sq.): iovéov óé, OT. tà zteQl TOY GOTQUY T(Q 24oaT( elonuévo ov zavv xoaAcg &- Qnvot, cg £oviy Ex ve vov Irmmogyq xol IIvoAeuaíq ovvreroayuévov 7zt6gQl vOUtCY ua Sely. otrtov ÓÀ zQurov uév, enel xai và Evóóbov (olg uaAt0ra TxoÀov9qosv Ó J4garoc) ov Aíav op9cg ciAngzro:, Émeuva Óé, Ov, xal ov zvp0g vO axgifléc, cog quo. Xnógog Óó vrcouyn-
20*
308 ARATEA
MeriOTQc, GÀÀG stQÓg TO xotoiuov roig vavtiAAOuévotg voto ovt ÓLayéygoztvat. eixovcG ve 0Ao0xegéoveoov zteol vovroY O.vAnugavet xvÀ . Hipparceho recentiores omnes!) inde a Sealigero (ad Manil. p. 53) usque ad Buhlium II p. 465 et ultra — in paucis enim ac modeste per editionem passim oblocutus est Buttmannus — cum assentiri soleant: inter veteres longe gravissimi auctores nec pauci, qui et ante Hipparchum et postea fuerunt, aliter censebant. lacent hodie aut contempti aut ignorati aut perperam intellecti, ut nune et congerendi et interpretandi de integro labor nobis suscipiendus sit necessario.
Hipparehum ipse, acriter si aggressus eris, non tam male, quam videri et consuevit et voluit, re vera de Arati cognitione eaeli sensisse, si quidem vel aecuratius Eudoxo nonnulla ille sci- visset, breviter monuimus. Praeterea idem Hipparchus frequenter significavit omnes ante se "Phaenomenorum interpretes Áratum putasse siderum peritissimum. Quodsi ille translatorem dixit Eudoxi et ne erroribus quidem vertendi immunem Aratum, hoe novum primus suo fecit et periculo et auetoritate. Perceipi non posset tanta Hipparehi in seribendo copia et tam industrie quaesita accu- ratio, nisi pervulgata erat iam tum laus Arati et in rebus astro- nomicis existimatio. Vel usum Eudoxi Arateum primus Hipparchus exstitit qui contenderet. Non perdimus operam: eclogas, si dif- fidis, cap. II et VII prolatas inspicias. Ergo, ante Hipparchum quotquot de Phaenomenorum argumento sententiam tulerunt, eos omnes exspectamus poetae scientiam caeli reliquisse. Sed de his postea pluribus.
In eandem sententiam Theo astronomus discessit p. 59 W.: 09v viyàg «v &moaAwrégug rgonegyouévov roig i&nyjocou Éóo5av u5 ueSnueruxov clivo, vóv Zdoavov: vnéAofov yag umóiv fvegoy vOv Evóóbov Gowwouévov zoujcavra avróv elg vÓ ovyyoouua Seivot. Tojvtgc OB v)c yvoumc Éyevan xal [mzmogyog ó Bi9vvóg: ày yag Toig llgóg Evóolov xoi J4garov megavau rovro aro-
!) Semel etiam Scaliger adnotavit inique Hipparchum de Arato sensisse ad p. 196 B Petavii (cap. II p. 90sq.) de Ara: Z2$arckus hic non assequitur mentem Arati: non enim de distantia earum stellarum ab. Arctico loquitur, sed ait diutius Arcturum esse supra terram quam Aram, quae statim, ut orta est, occidil , utpote quae sit. propror fntersectioni meridianae i. e. v9 oqusio aYt&Qxtuxotato.
VIII. DE CO0 POETARUM SODALICIO. 309
ÓEixvv»at. gvvayogebet 0à avtq xal diovootog àv 7) " IIeoi ovyxoít- ge Z4oatov xoi Ouijeov 7tEQl v(V uod nuovi, 007t6Q yé quot «ov víOtutv avcóy lavgóv clivot yocyavra vag - Jovgixac Óvvauetc , ovóà uoa9quatixóv Sicouey ovÓbv Eévov simóvra vov EvO0Eov». gudLovrau Ó' ov qevgíog' wv yàg xoi vÓ tiÓévou ueraqodca, iumeiglac uaS9quoruxc. evoncouey ÓÀ avtrOv xal imiusAéovtQoy v& ztAelOva vov Evóo5ov érovausvov. Item Achilles Vit. I p.55 W.: &vrevevyuévog Ó ^ cvrQ bygagr và "Dowvóueva , Oc zagevóoxi- un93vou zàyvag om ldgavov' xal yag Evóoboc 0 KvíÓtog Eygawe *Dowvoueva! xrÀ . Longius etiam stoicus Vitae alterius auctor processit p. 57: zroAAoi yaQ xoi aAAoL Datvóusva' Eyoaav (sequi- tur indiculus E p. 1415q. editus, in quo comparet ipse Hippar- ehus)' &AÀ' ouo z&vrov Aauztgóvegov Óó -4gavog tygowWev xvÀ. Vel Hipparcho 'splendidius' rem suam Aratum gessisse adfirmat biographus!
Vitruvii astronomus egregius, quem iam p. 1539 tractavimus, anteriorum physicorum ?277ez/2, inquit IX e. 7, secw£z siderum oríus et occasus tempestatiumque sygnificatus Eudoxus Eucte- mon Calltppus Meto Philhibpus Hhpparchus Aratus ceterique ex astrologia parapegmatorum disciplinis invenerunt et eas fosteris. explicatas. reliquerunt. | Quorum scientiae. sunt ho- manibus suspwiendae, quod (lanía cura fuerunt, ut etiam videantur divina mente tempestatyum significatus bost futuros |. ante pronuntiare. Quas ob ves haec eorum curis studisque sunt concedenda. Quodsi in excellentissimorum astronomorum numero Aratus conspicitur, certe is, cui placuit hie ordo, noluit artis expertem iudicare.
Idem in Vergilium nobis cadere videtur "Ecl. III v. 40 (ef. p. 270):
in medio duo signa, Conon ct — quis fui alter,
descripsit radio fotum quai gentibus orbem,
femora quae essor, quae curvos arator haberet? Similiter de Arato Cinna verba fecit: cf. inferius.
Porro refert Vita altera e fonte optimo p. 56, 5 West. év roig Xoóvoug Ó iyévevo xoava QGuaócAqov vóv QgaciMéa: cvvüxuabe Ó lAAehavÓog v(Q .divwAqQ xai GQuAmvG xoi Ziovvoíqo vq quào- 0099, (1Q) slc 700vag uevaSeuévq, o0 xaJ91yiooavo và ua9nuavixa ó J4oarog. Si Aratus in astronomia Dionysii exstitit praeceptor,
310 ARATEA
scire ipse quod satis esset debebat. Quocum concordat Aristo- theri, probati astronomi, magisterium Vit. IV p. 60, 22: &£vio. Óé qao. vóv zdgaroy Mvaoéov zevgóg yeyovévoi, IjouoroO5gov Óé vuyog uaOn1uotixov ÓLaxovGoL. Àc notum est contra Áristotherum de planetis librum edidisse Autolyeum (Waehsmuth. "Mus. rhen.' 1865 p. 455 8q.)." De Aristotheri et disciplina Arati et domicilio utinam constaret! Quod cum segus sit, ratiocinando expleri de- fectum posthac necesse erit.
Paucis interiectis idem pergit biographus seientissimus 1l. 26: cvvixuace Óà NixavóooQ, uoJyuerowQ xoi owtQ, KoAogwvíg, S&pgazevovr, Guo avtóv. Quoniam 'mathematieum' ille dieit Ni- candrum, ne per errorem quidem poeta saeculi alterius Colopho- nius intellegi potest, quidquid contra molitur O. Sehneiderus "Nieandrea' p. 8. Praeterea paullo ante eum locum, quem ad- seripsimus, haec leguntur: .. dove xol Jgvàovuevóv iov» vmó TLy0Y, (0G TY xarG vOv avtóv yoóvo» Nixavóop vq KoAopoviq TQ và Owoiaxà ygaWavtzt. Aéyovraí v& nQoreiva, aAMjAotg 0 uày oa Oxéyoo9ao. «a '"Qoiwóuseva , 0 0à Nux&vóoo và 'Ongiaxa. vroUtO Óà xoroqoavug &0tL. we)oÓ0ocg: Óó yap NíxavÓgog w' óAÀaug 'OÀvuzi&koi veuregog qaíveroa,. Ergo cogitari vel hae de causa nequit Nicandrum mathematicum et eum, qui Theriaca composuit, esse posse eandem personam. Quodsi occurrit alicubi tale quid dictum, personae falso inter se commutatae sunt, praesertim cum uterque Colophonius fuerit natione. Iam legas Vit. II p. 56, 12: &víotg 0à ogéoxeL Jdoorov lovgóv ysyovévau vj émiovQoum, gAov ve (0Àov v& codices: corr. O. Schneiderus) ysyovóva ywáowov NixavÓoo *Q uoJruovuwxQ yocyoer va Orngiaxà xol Óovva, Nr- xàvÓoq Aofeiv vr& zog avrov và Gawoueva xol iovoyoagroat.?) Adparet Nicandrorum homonymiam cetera errata procreasse. lam
?) Susemihl. I p. 703. — Vel una Aristotheri mentione praeter ceteros biographus excellit quartus, ut aestimare possis, quantilli G. Buschii de bio- grapho illo commenta facienda sint 'De bibliothecariis alexandrinis' p. 11. Cui male adstipulatus est Susemihl. I p. 286". Verum fere dixerat dudum Wachs- muthius ]. c.
3) Recte ante nos Buhlius II p. 453: aegzaZis 4rato .. Nzcander matke- maticus Colophonius, diversus a INicandro $oeta itidem Colophonio, qui Arato erat recentior. Ceterum scripsimus /óioyoaqgocu, oux xto&6o. vel ióu«ceao9a coni Westermannus, o iówx yao: Iriartius: iw yocwo codex Matritensis.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. : 311
vero si Nieandros duos Colophonios litteris deditos habemus qua- draginta fere vel quinquaginta annos inter se diremptos, verisimile illos fuisse avum et nepotem ab avo denominatum. Innotuit de Nicandrorum gente nihildum praeter Anaxagoram iunioris patrem *).
Attalus astronomus Rhodius, paullo Hipparcho antiquior, omni- bus propemodum Arati de eaelo placitis subscripsit tanquam exi- miis et e perfecta et consummata siderum scientia deductis. Plura in prooemio academico 'De Attali Rhodii fragmentis Arateis' dis- putavimus.
Leonidas Tarentinus, Arati fere aequalis, non modo poeticam illius facultatem sed etiam rerum cognitionem extulit non sine studio quodam et admiratione 'Anth. Pal. l. p. 239 c.:
Ioauuo vóÓ dg5roi Óo9uuovoc, 0c more Aezt y
qoovtíóu. Ógvaio?g eaovégoc àgoaocato. "Cura subtilis versiculi sunt, Callimacheo exemplo (de quo statim locuturi sumus) praedicati; item produetio in 2Zoyvoc Callimachea. ÓaQuovoc igitur aliorsum spectabit. Quid multa? Astronomum designat Leonidas Aratum 'eaeli peritum" non aliter atque Me- leager 'Anth. Pal. IV v. 49 &orogwv tóguw Loorov postea nomi- navit. Cf. p. 230.
Denique Callimachum produecimus. Instat enim nobilissimi in Áratum epigrammatis explieatio ab errati noxa vindieandi. Ecce versiculorum Achillis codice Vaticano oblatorum exitus p. 54 W.: yolgeve Aertvol Qrjatec 2doiyvov ovyyovog ayovrtvínc. Ubi «ovvrovog» Anthologiae liber Palatinus. «0vyyovo:r» simplicissime in Achille immutavit Sealiger, sed cum omnium eritieorum dissensu. Ruhn- kenii potius editoribus etiam novissimis coniectura arrisit: «cup- BoAov». De qua priusquam disseratur, fata traditarum seripturarum et historia recensenda sunt. Utraque enim seriptura ex altiore antiquitate repetitur. «oívzovog aygvztvír» "intenta lucubratio sive
*) E titulo delphico (Cauer' Delectus ? p.209). Ergo aliquo modo 440MMAIOY depravatum esse ex AIVA,ZAI'OPOY iudicavit Susemiblius I p. 891. At quid de versu Nicandri «aivjosig viga moàvuvgotow 4doeuaíov» statuendum, qui quinque nominis proprii syllabas respuit, in scholiorum Vita p. 3 Schn. fr. 110 p. 131? Breviatam formam ANA.ZOY pro 4A4MAIOY restituimus. Cf. Alexos eo Alexandros, alia.
312 ARATEA
"quod intenta lucubratione effectum est Cinna imitante confirmatur (post Catullum L. Muelleri p. 87; 'F. P. R. ed. Baehrens p. 324):*)
Haec Tibi Arateizs multum vigilata lucernis carTMTAQ, Quis tgnes moviumus aerios,
levis 4n aridulo malvae descripta labello Prusiaca vexo munera navicula.
Vel noeturno ad lucernam studio elaborasse Aratum et elimasse "Phaenomena' ingenti industria et Cinna eredidit et Anthologus, qui ad communem fontem revocandi sunt, sed vix ad 'Coronam' Meleagri. Caeli scientem observatorem necessario negare is, qui ita scriptos versus proferret, et Hipparcheae de Arato opinioni accedere debuit. Iam alteram lectionem examinemus, num aequius iudicium et laudem Arati contineat. «Gvbyyovoi aygvztving» (vel «aygvztvín») Aratei versus tunc probe dicentur, si modo eyov- zvín est (et potest perbene) 'noeturna eaeli óbservatio'. Cal- limachus 8i astronomiam Arati iuxta poesin celebrare voluit, tan- quam gemellas et quae dissolvi inter se nequirent viri hasce vir- tutes an praedieasset perverse??) cvvr9ugc in simili cogitato Hesiodus adhibet "Theog. v. 229sq. Peperit Eris illie Neíxeà v& "Pevüéog v& Aóyovg Muguoyíag ve Zvovoulyv Z4vnv ve, ovyr9eog aAAjAou0LY.
Quiequid igitur dicere vel scribere in astronomia Aratus temptabat, versus erat: sfoníe sua carmem mumeros veniebat ad ajftos. Iam relegas Theonem (Vit. III) post verba modo proposita ita pergentem: 705 xci ó KaoAki(uayog ovveyyiGuv?) avrQ xovà rovc Xoóvovc* «(Aez)val*) (ónoiec)?) 2donvov'?) avyyovor aygvzvínc»!) v)c vOv GOouwouévov S€eoglag?), 0.à vr» zagovronow. Editores cum ista verba corrupta darent coniecturis, factum est ut hodieque nesciatur Achilleam epigrammatis seripturam 'Theonis consensu
5) Contulerunt Cinnam Hugo Grotius p. 1 '"Notarum' et Diltheyus 'De Call. Cyd.' p. 122, nec tamen recte usurparunt.
9) Ayovztv(a iuxta "ErxuuéAtiav persona est apud Martianum Capellam II 145.
7) gvvex(Gov A(mbrosianus) B(aroccianus 119 fol. 116 s. XV).
8) 9) supplevi et-rzei feci ex vov codicum.
19) 410«rov codices.
!!) góvrtovov &ygvnvígv coni Westermannus pessime.
3?) c5c — 9&ooíac AB: tqv — 9&6ooíav codices nescio qui apud Wester- mannum p. 59.
VIII. DE C00 POETARUM SODALICIO. 9813
adprobari. Unde certissime coneludimus iam in vetustiore Vita utrique communi ovyyovog(-o:) et non oovrovog lectum fuisse et ad caeli cognitionem revocatum. "Tertium testem adiungimus. In fronte '"Isagogae ex aliis scholiis depromptae' p. 165 Petav. — de qua cf. p. 12 — idem Callimachi epigramma hunece in modum attingitur: xcAóv xarà vOv Kvgnvaiov aus(yacSat, vq Aóyg vOv Zpavov zóvov, oy énóvqoty)
quevoc (ov0é oi vzvvog in BAeqapoustv. Extuvvev
IlÀjàóag sloogócvzi'*) xol owà Óvovra Bowvnv
ZMoxvov 9^, $v xal JMuobav iníxAgow xaAéovauy) $zào vóv [Sox5otov) xvfsgvivg»y (Od. V v. 271—273). v9 uiv yàg L4Auagracocei') uva azi0TÓveQn óqO9oAudv vvyyavet (I, 8), -gavog Óà viv uaSqow Guo voig woiv éntÓeixvvot voi Ouuacuwy. Quodsi hune audiveris, accuratissime noctu observitabat Aratus, ut versuum faciendorum ars ac diligentia studiis astronomicis aequipararetur. Callimachi Cyrenensis versiculum in hane. sen- tentiam &dsciscere Anonymus non potuit, nisi idem et legit in epigrammate et intellexit atque auctor Theoni et Achilli communis: «góyyovoL aygvztvíno».
Diximus de scripturae varietate. In qua id ipsum anteponen- dum est, quod nativa ac primaria specie excellit, reiculum illud, quod seeundarium esse possit et ex altero effectum de consilio. Tale mutandi consilium capessi potuit ex Hipparchi de Arato iudicio. Hanc igitur causam fuisse arbitramur, quod genuinum «Gvyyovoi» in «ovvrovog» exeunte altero aut ineunte primo ante Chr. saeeulo commutaretur, ne tam nobili ac probato astronomo refragari videretur Callimachus.") Quamquam qui illud instituit
13 ézo[no£v codex: correxi.
^) zÀmuxóeg £i60g0cvt. codex ut alii testes, cf. Nauckii editionem p. 86.
15) cóy i9&xyc vóv codex: correxi.
16) t 2:xegveoot codex.
'7 Eadem Hipparchi opinione se passus est infici epistolographus. Cuius fabula novas fraudes progenuit. Illinc enim ficticium illud prooemium fluxisse, cuius initialis versus erat «'Avclyove, &eivov iepóv 9a40g» nunc pro explorato est. Arato qui hoc allevit, vixerit post Sabidium oportet; allitum qui repu- diavit interpres, habendus vel posterior: hinc Achilles et scholiasta Marcianus notitiam suam hauserunt. Denique monemus in Germanici Arateorum' codici- bus nonnullis nobis picturam sese obtulisse, qua Antigonus repraesentatur Arato vertendi Eudoxi deferens negotium. Quae pictura num e graecis Arati
914 ARATEA
minime id euravit, quod 'multifariam eruditum (zoAvuao93) xoi &QLOTOY 7tOLT/t)Y), non modo guAoyoauuacoy ut Antigonus Carystius, alibi ipse Aratum laudaverat Callimachus p. 54 W. Qua laude etiam haud mediocris continetur siderum cognitio. Neque igitur abnuit sed ipse flagitat Callimachus eam epigrammatis interpretationem, quam et veteres plerique et nos defensitamus.
II
Attalus et Hipparechus non in Macedonia sed in regionibus graecis Arati Phaenomena' esse condita adfirmabant. Neutrius tenemus omnia argumenta, quibus ad illam sententiam perducti sunt, verum iis quae innotuerunt plaudere possis. Inde plausibile, ante iter Macedonieum iam eonfecta fuisse "Phaenomena'. Cui rei adiungit fidei aliquid Antigonus Carystius Laert. Diog. VII 167 (— Wilamowitz. p. 126): xoi xor' egyóc uív quAoygauuavog à zavroÓazoig imeyeíonoe zoujuacuy, txewa Óà xal Zgavo» me- Óéyevo ÜCnÀov avróv. Genus litterarium Carystius dixit illud, in quo postmodo sese exercuisset Dionysius 'Transfuga stoicus Arati exemplo commotus. 'Phaenomena quantum Stoici adamaverint, manifestum (ef. p. 163). Adde quod in rebus astronomicis Diony- sium Aratus et ipse erudivit. Inde aut fallunt omnia aut editis, priusquam Dionysium institueret, "Phaenomenis gloriam Aratus erat consecutus. Et subvenit Avienus v. 46 sqq. in prooemio (quo prooemio facile est videre Lueretianum Epicuri elogium imitando effingi):
46 Denique me longum marcentia corda 1acerent mundanigque oríus mens Wmmemor ommia sensum viia conciperet neque se subduceret unquam
49 fontis 1m aedermi primordia ....
53 Aic (luppiter) 2rz7eu- Cuidi2 radium. senes antulit. astrzs morialemque logus docuit convexa deorum,
5b cur Hyperinios nepa circumflecteret ignes,
libris in Germaniceos translata sit, dubitainus. Per epistolographi enim tempus posset aevi romani id fuisse exemplar, unde haec manarunt, et Germanico in- lustrando destinatum. — In Monni monumento Trevirensi quod senex Aratus ab Urania globi caelestis dispositionem discit, nihili hoc esse videtur et ab Eudoxo sumptum, qui provectus aetate divulgavit 'Phaenomena': cf. cap. VII et inferius.
L] VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 315
auctumnti reditu cur sub gelido Cafricorno
óruma jruinos: vuga írisfia solveret anna,
cur spatium lucis, madidae cur tempora noctis
Libra celerque Aries demenso pondere Olympi 60 aeguarent, qua parie folus sublimior aito
cardine caeruleas Thetidis non langeret undas,
quis folus umórtzfero lateat declvwvis 2n axe
e vaga palantti cur signa errore ferantur.
Quae rursum ingenio numerisque Solensibus dem") 65 Juppiter efferri melius dedit, incola Tauri
Musa ut Cecroftos raperetur et. Aonas agros.
Me quoque munc simis stimulat furor edere versu
fempora, cum duris versare lugonibus arva
conveniat etc. Poseit narratio Avieni, ut Athenis aliquis Aratum sive aemulatus sit sive expresserit "Phaenomena . Unus ibi Dionysius — qua- tenus sciri potest — Arateo more modoque astronomiae poesin soeiavit. Dicimus igitur tangi ab Avieno Dionysium praecipue. Ae vide, quam nullo negotio Avienus illam de Dionysio notitiam Sibi comparare potuerit, eum vel hodie proposita in Arati Vita inveniatur. Multum vero in isto Avieni versu contra codieum eoneordiam sibi criticorum permisit audacia. Hugo Grotius 7a- feretur non intelleetum in. szferare/ deflexit, Ungerus peius etiam reparare! coniecit. Quos iure refutavit Breysigius p. XVI editionis, sed rectam interpretationis semitam ne ille quidem incessit.
Deleetatum esse Eretriae Menedemum cum Ljycophronis et Antagorae tum Arati et versibus et consuetudine convivali pro- didit Antigonus Carystius (cf. p. 234). Ergo nobilis iam poeta erat Aratus, cum Menedemum Eretriae conveniret, 'Phaenomenis. (ut didieimus aliunde) nobilitatus. Factum id esse patet ante an- num 4d- 272, quo fere anno Menedemus Eretria excidit'?), vel defini-
1) Numeros 'Solenses' dicit, quia Aratus Cilix erat. Quocum apte con- tulit Scaliger (ad Manil. p. 53) locum Manilii formosum de Canicula I v. 401 8q.: Hanc quam surgentem primo cum redditur ortu montis ab excelso speculantur vertice Tauri etc. Substituit poeta romanus pro " Ceis' Apollonii Rhodii II v. 526 incolas Tauri montis', Cilices, in gratiam Arati monente Scaligero.
39) Wilamowitzius De Lyc. Alex.' p. 4.
316 ARATEA
tius etiam ante annum 276, quo Athenis in Macedoniam demi- gravit Aratus. ltaque post commorationem apud Coos ac studia, dum Athenis vietum litteris erudiendo quaerit, pluriens Aratum devertisse Eretriam contendimus.
Proximum est, ut Athenas de medio tollamus. Cuius rei ipso carmine facultas ac materia suppeditatur. Versibus 1051—1059 a lentisco signa tempestatis peti iubet Aratus:
vQiuztÀon Ó& Oxyivog xvétt, vQ.OOGOl OÉ oi evat
yivovrau xagztoio, qéoet Ó0é ve Ouod ÉxaGTI
ételng agótq. xol yag v agovíOtov «gn
TQuztÀÓa u&iQovroL, uéGor» xal im^ auqóreg xa.
ztQurog uà» zQuTayY ago0tw. uéocog Óé v& uéaony
xagp;0g àzayyéAke,, ztvuatQv ye uiv Éoyavog GAAoY.
0vv.va yag xaAAu0To Aoyaín Gyivog agmvot,
xe» y. &5& GÀÀov àgoGic ztoAvÀQtog &n,
vq Óé y' àqavooréo oÀÍyn, uécaq Óé ve uéoo. Planta ista per Atticam et continentem rara?), creberrima per maris aegaei et insulas et oram orientalem. Seatebat Chius?), Schi- nussa (quae nomen inde acceperat) ?), regio Halicarnassia.?) Quid igitur reliquumst, quam ut lentisei signum tam pulchre et copiose descripti e rerum natura receperit poeta sive in insula aegaea scriptitans sive in ora asiatica? Macedoniam atque Atticam plantae Arateae abundantia et bonitas exeipiunt. Ulterius penetrabimus, - unum si adiecerimus. Nihil enim fatemur referre, quod in "Theo- phrasti' de signis sylloga $ 55 Aratea fere insunt praecepta: ó vc ayívov xogmóc Onuaíveu vovg GgóTtovg' fyc, Ób vgía uéom" xai fgviy Ó zvQUtoG TOU rztQUTOV cQOtOv Onutiov, Ó ÓOevteQog vOU ÓevréQov, Ó vQíroc vo? vQirOv' «ol Og àv voUtuv xAÍvm xaAALOTGO
?0) gxivog iuxta oxogoó« T'vix Aristoph. Plut. v. 720. "Theophrasti' de lentisco disputatiuncula nihil ad Athenas.
?t) Dioscorides 'De materia medica' I51, 90 Sprengel. Hehn 'Culturpfl.' p. 343.
?2) Bursian 'Geographie von Griechenland' I[3 p. 510. Alias insulas, Cyprum praesertim, Rossius "Inselreisen' lentisco plenas passim commemorat.
?3) Herodoto planta patria et adeo consueta erat, ut lotum libycum ad lentisci similitudinem exigeret IV 177. Cicero de lentisco (quae per Italiam meri- dionalem mediocri bonitate est: Hehn p. 340) multis modis edoceri potuit, velut e Boethi Sidonii commentario Arateo.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 317
xol yé»ywroat àÓpóvorOc, ovrog tbe. xoi 0 xovà rovrov &ooroc. In laudem plantae longam Arati exire descriptionem sentimus: legas modo versus formosissimos ac relegas. Hinc tantum conligitur, ubi carmen fecit Aratus ibi lentiscum abundasse.
Solensis erat Aratus, ac sive Solis sive alibi videtur, ante- quam apud Coos variis vacare studiis pergeret, primordiis littera- rum eruditus esse. Menecratem Ephesium ubi audiverit et poetam et grammaticum, pro certo nemo facile dixerit.) Hugo Grotius sedecim annorum adulescentulus Arati "Phaenomena' latine con- vertit et partem explanavit praeclare. Aratus quidni ante mansi- onem Coam argumentum astronomicum versibus tractare potuit adulescens? Nam ne id quidem in propatulo est, quo Aristotherus terrarum referendus videatur.
Tandem ipsa prodeant '"Phaenomena' ubi scripta sint ipsa testificatura! Originis notas et vestigia, nisi omnia callide sustulit poeta, nos redinventuros confidimus. Certa vero dabit prooemii interpretatio. AÀ cuius exitu incipiendumst v. 15 sq.:
qoige zaveQ, uéya SoUua, uéy avSgo rout Oveiag,
avróG xol zgotéQr yevem. Missa facimus recentiorum commenta"), mittimus pleraque etiam antiquorum recte iam a scholiasta refutata (cf. p. 22. 32). 1o«g Gaz TU» Oz0vÓc», v(Q viv uiv nQwTQnv Ozovónv eivot (4ióg OAÀvuziov xal)*) vov Jeov vov Ovurtiov, Ósóvegov Ó& q00wv xal vgívqyv 4i0g Zw"rnooc unus e veteribus existimavit, modeste ille quidem sed omnium verissime. Heroes ab hominibus non di- versi humanum quod nune est genus aetate praecesserunt! Dicit hoe Aratus; neque aliter Hesiodus "Theog. v. 99—101 et 'Opp. 160 80.?):
*4) Cf. epimetrum I.
*5) Hugo Grotius perperam Solem adscivit p. 2 commentarii (cf. supra cap. VI). Buhle I p. 380 de Grotiana coniectura: miAi non sufficit, sed potius arbitror locum esse corruptum et bro vulgato legendum esse avtoig x«i zto0- téQg ytvtq. ita ut totum commatium iungatur cum antecedenti av9gomoi . . "qui sunt et qui ante fuerunt.
?6) Supplevimus ex Achille 1. c. et Polluce VI 15, quod non licuit in edi- tiuncula.
?7) Ante deos Olympios Titanes fuisse itidem expressit Hesiodus 'Theog.' v. 4248q.: Tito. uev 7ztoot£oouc. 96oiouv. Hinc Antimachus fr. 42 K. (supra
318 ARATEA
avtraQ aoió0c Movoawv Segamwv xÀAésa zporéguv àavJoorav tuyjon uaxogeg ve 9eovg, oi Olvuzov fyovow. — &vÓgov nocwv Jetov yévoc, oi xa^éovzat "HÍ9€ot, ztgorégm ysver xav aorzeígova yoia». Recoluit ità heroum: memoriam Theocritus XVII v. 5 sq. 136 8q., XVI v. 80 sq.:
€
Toug, tol z:gó0Jey ag futSéuv lyévovzo,
ÓéEavreg xaAà Épya coqov Éxvgncav caou9uv. —
yaioe, &vo5 IIvoAsuoie" oéS9ev O^ iyo ica xal &AÀwv
uvacouaL Tut9éov. —
iy Ó' avvoic "Iépov zgovégowg tooc T00600:
Lovvvvat. — Apollonius 'Argonaut. IV v. 268 similiter:
uXvuo «diyvzctoc mgoregmyevéov aitnov. Denique Sibyll. III v. 109 attendas:
àE obneg xoavaxAvGuOg imi zQorégovg yévev avOpag. Coacervare possis multa id genus. Ac convenit Arati v. 14: Q9 uu» &cl ztQxTÓY 1€ xoi tororov iAagxovtar., non semper quidem et ubivis terrarum (haec cogitatio esset inepta), sed sive suppli- cantes) sive iurantes?) sive in conviviis libantes.") Convivis praemisso in Iovem hymno Aratus 'Phaenomena' recitavit!
p. 32) ygyevéac ve 9tovc noottonysveac Titgvoc, ex Antimacho fortasse Calli- machus (Hymn. in lov.' v. 58sqq., cf. cap. IX) vocem sumpsit:
tQ to. xal yvotol zQotto5uysvéeg vtto &ovcec
ovoavóv ovx Qu£ynoav Eysw énidalouov olxov. Dicit fratres natu maiores, quibuscum fama ferebat Iovem de mundi partibus sortitum esse. Cf. cap. IX.
?5) Precantur Supplices Aeschyleae v. 25 sqq. vzetoí v& 9£01 xal Bagvce uo. z90vi0. 9uxac xatíyovttg xal Ztvg Xwtgo toítog oixogvAaG 0cíov «v- óoG v, óé5cu9' ixévqy vov 9uàvysvg otoAov aidoio nxvtUuati yopac.
?*9) "Revue des études grecques' IV 1891 p. 388 in titulo Chersonesi Tauricae sacramentum legitur magistratuum munus ineuntium: du»vo /í« I'av AAov Ilao9évov (Tauricam deam: Dittenberger 'Syll.' 252, Strabo VII p.308) 9&ovc O2vuniovg xai Oàvumiag xal oca, 000. zt0Auv xai yoQa» xal vt(yg Uyovti Xsocovizay.
39) De convivarum libatione: cf. Plat. 'Symp.' c. 4, Xen. ib. IL 1; 'Hermes' 1890 p. 402. 410. Multo de illa melius Beckero (Char.' 1I p. 262) egit Hugius ad Plat. l. c. p. 176.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 319
In ultimis hymni verbis Zuowe uà» àovégag cimeiv 5 JSéuuc evyouévq vexuroare zaGGov Goió05v non forte fortuna aceidit, ut de recitatione agatur: ei;zcei»v Aratus, scz:bere versus ex. gr. in simili similis poematis exordio Lucretius. Ad eizreiv pertinere 5 Jéuug et res ipsa monstrat et Cleanthei in Iovem versus (am- bigunt interpretes): vuvovvreg và 0à Eoyo Óuvexég, cg iméouxe Svqvóv &£óvr , éxel ovv (jgoroic yépag GÀAo vc ueitov ovre Oeoic q xoLvóv acl vóuoy ev Óixn óuveiv. Cum recitandi consilio etiam eongruit adloeutio audientium v. 1:
ix 4ióg ógyouenS9a' zóv ovdénov , àvógec, &Ouev
&opno». Quid multa? Post libationem in convivio olim cum sodalibus "Phaenomena' Aratus communieavit! Cui rei elogio in Iovem et Musarum invocatione praelusit, ut Callimachus item in lovem hymnum tali recitandi destinavit occasioni (Hermes 1890 p. 4028qq.). Dieitur Apollonius Rhodius poetis propinavisse alexandrinis 'Ar- gonautiea priora praesente Callimacho?) Vit. I p. 50 W.: «oo- vov Óà Aéyeva, fv. Éqnfov ovva émide(bao9ou và Lgyovavtuxa xci xareyvQOJaoL, ur) qpégovra 0à viv aloyovqv vov zoMtwv xci vv ÓLafoÀ]Y xoi vÓ OveiQog vOv &ÀÀcY rcoLQvOv xavraAL6Uy Ti) zavgíóa.") Poetarum igitur sodalicium tertio ante Chr. saeculo exstitit Alexandriae. Porro Sophoclis 'thiasum' poeticum Athe- niense quis ignorat?) Quis denique Coos poetas conlegio socia-
*!) Callimachus anno -- 260 in hymmi Apollinei exitu *Argonauticorum' IH v. 932 utrum traduxerit, an versa vice, quemadmodum et Merkelius ' Proleg.' p. XVIII et O. Schneiderus 'Call.' I p. 189 opinantur, ex epimetro III fortasse secreveris. Alia mittimus. x
32) Item Vit. II p. 51 W. Ludi litterarii publice Alexandriae Aristophanis demum aetate instituti sunt: Vitruv. 'De arch. VII praef.
33) Vita Soph. p. 130 W. cai; óà Movoaic 9iacov éx vov nenoaevuévov ovyayaysty (Sophoclem dicit Ister). Sauppe 'De collegio artificum scen. att.' p. 4 (Gott. 1874), U. Koehler *Mus. rhen.' 1884 p. 295. — Vel Romae eiusmodi florebant sodalicia inde & Livii Andronici tempore. Refert de Accio Valerius Maximus III 7, 11 (O. Jahn 'Ber. der sáchs. Gesellschaft! 1856 p. 293): 7: Ju&o Caesari (Straboni), ampgZissimo ac florentissimo viro, in conlegtum oe- tarum venienti nunquam adsurrexit, non mazestatis eius immemor , sed quod 4m comparatione comsmuntum studiorum aliquanto se superio» em esse confideret. Quapropter insolentiae crimine caruii, quia ibi voluminum, nom imaginum, certamina exerceóantur.
320 ARATEA
tos? Quae cum ita sint, in Co insula scripta esse 'Phaenomena et eoram sodalibus solemniter recitata efficitur.?*)
Instituit Áratum rebus astronomieis ARISTOTHERUS. Ubi eru- diverit iste, ne nune quidem apertum est. .Possis enim de Co cogitare, possis de Solis: quidni in Cilicia ARISTOTHERUM audiverit Aratus? Theocritum econsulamus. Qui ita de Arato, cum apud Coos degeret, narravit "Thalysiorum' v. 98 sqq.:
(gaTOc Ó , Ó rà zavra quAaírorog avéQu vnvq,
ztaiÓ0g vr OrtAGyyvo»lotr Eyeu zt090v. olóey APISTIS,
do9Aóg av5o, uéy' &guovog, 0v ovÓÉ xev avrog aeíÓeuv
GQoifBog 0v» qogouLyyt. ztaQ& vQuzt00600L ueyalgot,
cg ix ztatÓ0g "Moorog jx Oo0Téov ot9er Euri. -APISTIN verum amici Árati nomen fuisse p. 232 intelleximus), sed e composito decurtatum more consueto. Quem patet in Apol- linem carmen sive earmina panxisse. Id vero non necessario per se quidem poscitur, ut ipso poetae ille quasi munere apud Coos vel alibi funetus sit. Nam et Aratus poeta grammaticus astrono- mus medicus erat et Nicias Milesius poeta medicus et Callimachus Zenodotus Menecrates Rhianus poetae grammatici, item alii. Ergo ABISTIN Árati amieum eundemque poetam ab astronomo ARnISTO- THERO praeceptore seiungi non posse putamus. Novum poetam gaudemus poetico Coorum sodalicio retributum esse. Fieri queat, ut NICANDER mathematicus Colophonius, de quo huius capitis prineipio dietum est, apud Coos habuerit cum Arato convietionem et astronomiae et ipse apud ARISTOTHERUM studuerit. Accuratius vero Meinekii beneficio et acumine de ALEXANDRO AETOLO edoeti sumus. Qui cum in Daphnin cecinerit (schol. Ambr. Theocr. VIII 1), sub Tityri nomine in Thalysiis delitescit. Erat igitur cum Arato
34 Musae apud Coos cultae: 'Revue des études grecques' 1891 p. 361, *Mittheilungen' 1891 p. 406. Idem titulus in Co insula repertus de speculis (cxoz«icg) nonnulla habet ad observandos thynnos ibi erectis. Quod ad carmen Theocriti tertium admovemus v. 26 9Uvvog oxozuaGsvat OÀzuc 0 youxsvc, cum Fritzschius et Hillerus de Sicilia cogitandum ob thynnos esse edixerint. Vel Tityri persona (quam induit Alexander Aetolus) suadet, ut regionem carminis apud Coos quaeramus.
33) Cf. Hilleri adnotata ad h. l.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 921
inter sodales bucolicos. Idem ALEXANDER versibus sive GQa:vo- ueva sive Ilegl vov z0Àov seripsit (cap. III s. v.. Hine adparet ALEXANDRUM quoque astronomiae operam navavisse — putamus apud ARISTOTHERUM Arati magistrum. Quodsi ineunte tertio efflo- ruit ante Chr. saeculo schola astronomorum in Co insula, vestigia etiam postmodo crederes esse relicía ac memoriam manifestam. Redimus igitur ad Ptolemaei laterculum p. 14"' non satis recte tractatum (Lydus 'De Ostentis' p. 259 Wachsm.): &véygowa và énionuaoíac xol xarérala xava ve Jiyvztíovg xoi zíwoídeov QíAucxov KaAluzov EvxvQuova Mérovoa Kóvcova IMqvoóÓwgov Evóo5ov Kaoíoaga 4uuóxgurov "IEnzagyov. vovrwov Óà iyvrmviot àrjogooav xag Tfuiv, 4OSIOEOS 0à iy. Kohwuveig, QiAucnog iy IleAorovvijoq xol 440xoíót xai Qwxió, KaAAucscog iy 'EAAgonóvto, Mérov xai Evxvüuov 2491vn0t xol vaig KvxAaot xol IMaxedovíc xoi Opexn, Kóvo» Óà xoi IMwrgóówgoc iv [vaÀíg xol ZXixeAl, Ev0obog iv Moíg, Koicog i» XuxeAÁq xoi [aàlMe, "[nmopoyoc à Bi9vvío, Zquóxgtvog &v IMaxedovíg xal Oggxy. Pro «KoAoveíq», quod nihili est, Bonaventura translator e codice nunc deperdito assentientibus Boeckhio et Wachsmuthio invenit «Xo». Quodsi DosrrmEeus in Co insula observitabat, ibi durasse astronomorum scholam et disciplinam sive ab ARISTOTHERO sive iam ante eum apertam perspicuum est.) Ac vel de astronomiae apud Coos initiis sciri possunt accuratiora. Quinto enim certe saeculo signo- rum eaelestium cognitionem a medicis Cois fuisse excultam Cous Hippocrates fidem facit 'De aeribus aquis locis c. 2 (p. 58 Reinh.): elóng yàg vov woéwv vag uevapoAag xal vov GovQov ixwroÀag v& xal Óvoiag, xadJovu fxaOtoy vobsruv yíyvevat, mgocióeín av vó Érog, Oxoióv vL uéAAen yíyveo9ot. ovrog àv vig igevvouevog xal 7ztQOyLyV0OxcY TOUG xoigo?g uGAi0T cv &lÓs(g z&gi ÉxaOTOv xoi vG 7TtÀs[OTOG Tvyyavou vno vyielng xol xov 0g9óv qégowo ovx lAayuova £y v5 végvy. el Óà Óoxéon, vig vaívo ueveugolóya elvat, uevaovalg ov vic yvoungc, el u&Sot, 0v« ovx
**) Possit hic Dositheus is esse qui mentionem Arati fecit (p. 159). Quod sero perspeximus, quamvis ne nunc quidem omnis erepta nobis sit dubitatio. Ceterum eodem fere tempore, quo Dositheus apud Coos observabat, Herondas ibidem astrorum speculatores! commemoravit III 53sq.: zac égóouac v! &us- vov tix&óac v' olós tov &otooóupéov (puer maleficus).
Philolog. Untersuchungen XII. 91
322 ARATEA
ilayiovov uégocg bvuBaAAevavaovoovouin iginvoixrv, GÁAQG mavv zmÀeiOoTOov. Gua yàg tjOw cont xol oí xoiíot uevaplàAAovrau voictv av39ooicousuy. — |
Revertimur ad sodalicium. EurANUS poeta Cretensis puero- rum quorundam formositatem lascive quidem sed lepide simul et ornate descripsit ut assolet 'Anth. Pal. XII 93 (p. 207 *Analeecto- rum' Meinekii):
Oi zaideg Ampuguvdog ovéboÓog" 5j yag àv óuua ólync, wc i59 vovro zoocouzcéyecot.
v; ui» yàg Osó0wgog Gysi zovl z(ova Gcaogxóg àxunv xci yvíouv àvJoc axQoaoto»,
vj óà DQiAoxATZOog xoUosov ÓéSoc, o0ve xaJ' vwyoc ov uéyog, ovgoavin Ó augquré9nAs xagic.
Qv Ó' iml A4emvivew ovQéync Óéuac, ovxést yvia xwvíoeug, aAvt() Ó . wg aóouayrt. uéveug xv.
Ipsius Veneris epitheto solemni 'auream Philoelis pulchritudinem RHIANUS ut extulit cupide, ita puerorum amori et admirationi omnino ferebatur deditus inter paucos ac studiosus. Philoeles vero etiam Arato erat in deliciis, et provocavit ille ad experti cuius- dam iudicis sententiam iocabundus. Qui homo Aratei carminis p. 230 adscripti codice Palatino perperam vocatur IIouvevc: immo proprium nomen requirimus. Et postquam aetas RHIANI nuper ad priorum Ptolemaeorum tempus feliciter evecta est?), facile faeto perieulo Prgvóg reposuimus?*) ionice?), utpote in sermonis ionieci poemate, ac provocasse Áratum vel respexisse existimamus ad ipsa illa RnrAwr de Philocle effata.') Si licebit proferre gres- sum et Philinum zóv uaASoxóv Arati in "Thalysiis amores statuere a Philoecle non diversum (quod per nominis formam
37 Wilamowitzius Eurip. Herakles' I p. 3109? (obloquente Susemihlio I p. 399111),
38 Saepe "i«vog corruptum abiit in A4ooi«voc vel Agiuavog alia: cf. Meinekii syllogam.
39) & producto utitur Meleager Anth. Pal'lV 1, 11: ocuwvyov dq aóv- zv00ou '"Piavov.
59) Etiam Diotimum poetam epigrammate Aratus commemoravit (p. 299): cf. Wilamowitzius ib. I p. 3107*.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 328
hypocoristicam concessum est)*): in Co insula olim RHIANUM cum Arato vixisse adparet. Sin minus licebit, ne tune quidem Coa amborum eonvietio per se veri dissimilis. Quamquam Alexandriae Meinekio RurANUS aliquamdiu degisse videbatur p. 174: Naz cum eus studia grammatwa maxime ad crisim carmtnum Homericorum pertinerent, non fotu alio facile loco ea. sibi comparare subsidia doctrinae studiorumque adminiula, quae, -»is? &u-h. sime U€leribus exemplis lemerario quodam arbitrio :m Homero recensendo grassatum esse credas, frorsus neces- saria eranfí. Potuit ille apud Coos egregie (praetervidit hoe Meinekius) et paravit ibi, si non simul alia, magistro Phileta sibi eriticam utique et etiam poeticam fortasse facultatem. — Sollicitavit editores Vitae Arateae IV ecloga p. 60 W.: ovv5x- uoce à LAsbavógo vq irwAg xai KaAjuuayo xol Mevavóoq xai O.ÀmvG (Aratus) In Vita II Alexander Aetolus Philetas Dio- nysius Transfuga componuntur, et habet consimilia Achilles. Proinde manifestum non modo coaevos sed, quibuscum consuetudinem Aratus habuerit sive in Co insula sive Athenis seu alibi, recenseri. Edidit «Mevavóouo» e Palatino libro Westermannus obstantibus et eodicibus Matritensibus N 67 (J Westermanni) et 61), quorum ille «ueAoyyolo», hie «ucAavyoíco» exhibet, et Menandri comici tem- pore. Quapropter «7Maiavógíp» Meinekius in Westermanni edi- tiuneula mutavit et historieum intellexit MagANDRIUM Milesium Callimacho anteriorem, cuius fragmenta Muellerus congessit 'F. H. G. IL.*) Viri summi coniectura libri Parisini A 2403 varietate «ueAo»óoío» stabilitur aliquammultum. Nam codicis bonitas vel inde elucet, quod post verba w»óuecrot Ó 7) zólig (Soli) aso XóÀwovog vov 41i»Óíov in eo additum invenitur: dc qot 24ouovo- véAnc. Postremo monemus Milesium natione NiciAM quoque me- dicum fuisse, Theocriti (et Arati) in Co insula ceommilitonem et ipsum.
4) Of. Xraoivoc Aoztivoc llewotvog KaAAivog Maxgivoc hypocoristica eu velut Zegoíyogog AoxroqvAaS Ileloavógoc KaA09évgg Maxgofioc. Ktqo- xÀjc Kvqolvov: BechtelThasische Inschr. p. 3. [Philoclem Arati et Theocriti Philinum coniunxit ante nos Knaackius in Ann. phil' 1891 p. 710].
*3) Hanc Vitam nobis contulit Bethius.
5) Nixavóooc Ritschelius et O. Schneiderus "Nicandrea p. 11sq. At
Ovvqxuaos ób Nuxavóg« succedit 1. 26. apt
924 ARATEA
III
Vestigia Coa si quae sive in Arato patent sive in cetera astronomorum memoria fabulari persecuturi Hyginum (/Astr. II 16 p.955 Bunte) primum aecedimus, qui de Aquilae sidere ita ex- posuit: JVoxzull efiam dixerunt Meropem quendam fuisse, qui Con insulam tenuerit regno et a filiae nomine Con et homines i15sos a se Merofes adpellaret. Hunc autem habuisse uxorem quandam nomine Echemeam"'") genere Nympharum jrocreatam. Quae cum. deszerit colere Dianam, ab ea sagzttis fig: coepit. Tandem a Proserpina vivam ad vnferos abreptam esse. Meropem autem desiderio uxoris bermotum mortem sibi consciscere voluisse. Junonem autem misertam evus 12 aqua- lacu corpus eius comuertisse et inter sidera constituisse, ne, st hominis effigie eum consíitueret, hominis memoriam tenens comtugis desiderio moveretur. - & Coo aliquo astronomiae perito putare licebit Coam narrationem ad caelum relatam esse. Sehol. T ad 'Il. XXIV v. 293. —
Aratus v. 308qq. de Ursis: ei éveó» Ó9y, KonuvnOev xeival yt 4dióg usy&Aov lóvqu, ovgavóv sloovéfncav». Haesitando Cretica Iovis incunabula Aratus adscivit, cum altera pariter probabilia novisset. An Arecadicam fabulam mente tenuit, ut primo hymno Callimachus? Refelli id nequiret nec comprobari. Sed alterum in promptu per se haud improbabilius. Coam enim de Iovis na- talibus fabulam felici successu nuperrime Dibbeltius noster resus- citavit.*) Quid? si Coam reminiscebatur illa seribens Aratus? 6)
Etiam ineertius aliud exemplum. Aevi alexandrini titulo quodam Coo p. 320? commemorato Neptunus una cum Coe et Rhodo insularum heroinis sacris publicis colebatur. Quod reli- gione insulae constabat, id olim fabularum memoria sustentatum fuisse opperimur. Ac fertur Rhodus Amphitritae e Neptuno filia
**) De nominis forma in codicibus plerumque corrupta cf. Dibbeltii Quaest. Coae myth.' (Gryph. 1891) p. 16.
55) Ibidem p. 108q.
^€) Inter sodales Coos Cretensis Dosiades erat: cf. Wilamowitzius 'De Lyc. Al.' p. 13.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 925
(Apollod. I 4, 6).") Quodsi nuptiae Amphitritae et Neptuni (si non prius iam, quod ob Solis religionem eredere par est) tertio utique à. Chr. saeculo ad Coos perlatae sunt, potuit evenire — nihil dicimus ultra —, ut Delphini sidus ad nuptias istas nobili- tandas a Coorum nescio quo sive astronomo seu poeta caeli stu- dioso advoecaretur. Iam 'Catasterismi' ita fere p. 158 de Delphino: "Amphitritam, ut virginitati provideret, Neptuni coniugium ad Atlantem usque defugisse, sed a delphino dei iussu redinventam esse. Qua ad suam voluntatem perducta maximos delphino ho- nores et in mari tribuisse Neptunum et astris piscem intulisse. 000. Ó' av ojvQ vq Ilooci0Qv. yagloacSot 9éAoocit, Éy vij xetgl 7t0L0U0LY Éyovra vóv ÓcÀgiva, vrg svegyeoíog ueylovqv óó5av avg arovéíuovreg. Aéyeu Óà megi avvoU xal ZMoveulócpoog &y vaic EÀeyelatg vaig zegl vov Egovog avcQ zemoug-
*7) Alibi Solis et Amphitritae filia Rhodus dicitur. Sol apud Coos cultus: Asclepiades schol. Pind. 'Ol' VII v. 24, Dibbelt. p. 48qq. 68. — Augutolty *dea utriusque maris' est: rivo] ótvu« Hesych. Neque igitur recte * Circum- fluam' Schoemannus vertit *Op.' II p. 167sq., quod esset zeoíoovrog. Signi- ficationem nominis si spectas, nihil differt 4ugro«& Oceanina (Hesiod. *'Theog.' v. 360). Praeterea cug(aAog comparamus Ithacae epithetum in Odyssea solemne utrimque mari circeumfusae', 'bimarem Corinthum" Horatii, «aqueous. Iocst- ógvog ve9uoic:w» Pindari *Ol' XIII v. 57, ApugízoAw Thucyd. IV 102, alia. In Isthmo Corinthio simul cum Neptuno illa dea colebatur (Paus. II 1, 7); in vasculis vetustis Corinthiis Amphitrita et Neptunus frequentissimi (Antike Denkmaeler'Itab. 7—8). Hinc et Rhodum et Lesbum et alio perducta. Hinc Solis quoque et Amphitritae coniugium perbene potest repeti (schol. Pind. 1l. c.), indidem artium litterarumque memoria (erravit Schoemannus p. 168 de Odysseae usu Augiroltzc metonymico) ludicamus igitur Apugitoícrv primitus ac proprie "Saronici et Corinthii maris' potissimum deam fuisse. Erat vero in templo Isthmio iuxta Amphitritam I'aAgvgc statua. Quid Hesiodus "Theog. v. 252? .. Kvuodóxg 9^, 5j xóuav! àv gegosióéu nóvro nvoutg ve Caéov avéuov ovy KvuatoAnyg ótte ztoqgovet xol évoqvoo Auguoirg. Adde quod Trito, Neptuni et Amphitritae filius apud Hesiodum (Theog. v. 930), Palaemoni 'luctatori marino', quem item in Isthmo Corinthii venerabantur, respondet, quodque He- siodus l. c. Tritonem narravit apud parentes' habitare. — In simili nomine erratum nuperrime esse videmus. "Augioc, qui modo ad Percotam modo ad Paesum Jocatur in Iliade, is est qui utrimque versatur' (Hellesponti?), ut Au- glivouoc *qui utrimque possidet (cf. IIovAvvousx, Evovvouxy) Exsultavit frustra Bethius *Thebanische Heldenlieder' p. 65 Useneri quodam commento. Con- simile Ayy/uoAog (qui in vicinia habitat! (Ayyiuoc Ulixis comes Pherecyd. schol. Od. XII v. 257), Ayyioc Centaurus in Pholoa monte item *'vicinus'. Male Roscher *Lex.' s. v. mutabat Aoxtozc.
926 ARATEA
Mé»vetc. Artemidorum quendam inter '"Phaenomenorum' sive seriptores sive poetas rettulit biographus supra p. 142. Itaque praeter notum geographum hune elegiarum amatoriarum poetam prorsus ignotum omittere non debebamus p. 152. Quid? si forte in Coorum poetarum numero Artemidorus habendus erit?
IV
Bipertito vel hodie Aratus ita divisisse '"Phaenomena' putatur, ut siderum positionem adpendicis instar exeipiant Diosemiae. Ista opinione nihil iniustius aut perversius fingitur. Poetieam carminis Aratei facultatem copiamque veteres admirati sunt: quid? tolerasse illos, quod manifesto vitiosum est, Phaenomena' in partes duas dilabentia vel tenui filo consuta? Credi hoe in Callimacho, iudice subtili, nequit neque aliter de ordine deque relatione partium existimasse illum arbitramur, ut nos ipsi facimus. 'Ho«dov «c6 v. G&LGuOG xol Ó ro0;zt0G" OU rÜY cOLÜQY» Foyorov, aAA Oxvém, ur r0 u&Aupgóvarov vy Piuxémnv 0 NoAsvc dseuaEoro. 'Astronomiam Pseudohesiodeam tetigisse Callimachum fortiter nuntiant hodierni. Quos redarguere quid attinet? Multo id aptius fore Franzius 'Stud. . Lips. 1890 p. 358, qui omnium audacissime Callimachi epigramma aggressus est, edixit, si non ad 'Opera' referretur: "Astronomiam' diei. Va wm demum &euaua ef voószoc vocabula suam. utrum- que haben! vizi. Cui respondemus breviter quod verum est: et singillatim (quod exposuimus cap. VI) et generatim 'Opera' He- siodi, in singulis nonnullis etiam "Theogoniam , expressisse 'Phae- nomenis Aratum. Quod 'Signis' Aratus, id 'Operibus' Hesiodus erat exsecutus; eaelum vero antea Aratus eo descripsit consilio, ut signa ibi et inveniri facilius et pereipi possent.) Pudet de re aperta et quae recentiore demum litterarum Aratearum aetate '") oblitterari eoepta est disputare pluribus velle, —
*5) Geminus £x z&Gi tc OóÀgc ovvtéótoc post finitum totum opus' "Signa' Aratea exstare cum dicit (p. 152), adpendicis instar et ipse subnexa illa esse falso (ut omnes ceteri) putavit.
*?) Vossius post Melam Gronovii (Lugd. Bat. 1722) p. 379: Carmen iud (Callimachi) scriptum est non zn ratum sed in Hesiodum, cuius Aat pui; BlBAoc hic laudatur. Dicit vero Callimachus difficilia illa minimeque florida, guae Hesiodus omisisset, Aratum ferfecisse, ideoque iube! valere tetricas istas et
mi
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 827
Aratum ofinor, ut de sideribus scriberet, braeter Antigoni 2ussuwm imprimis Stoworum, quorum disciplinae illum deditum fuisse constat, sllud movit xaAóg Ó& 0 xóouoc* ÓnAoy 0 ix vov oyrnuarog xal vov xocuaroc xoi vov ueyéSovg xal v59g zcegl vOv xó0Hov t&» aGréQUY ;touxiAlag .. bxritEÀeU TÓ xdÀÀog vOU X00u0v xai và qaivoutvo .. éAapouev Ó. ix vovrov Évvouav 3eov Ro- bertus ait 'Cataster. p. 246. Actumst de Antigono. Disciplina Arati proprie stoica si quae est e "Phaenomenis quadamtenus perspicua, quandoquidem in Co insula ante commorationem atti- cam carmen perfecit: non licebit in posterum Stoicorum Athenien- sium usum et consuetudinem arguere. Dummodo in describendo eaelo substitisset neve signa potissimum ad vitam hominum salu- taria spectasset, in Boberti opinione nobis acquiescendum putare- mus, nisi quod etiamtune rationes stoicas e patria Aratum Stoi- eorum quasi provinciae et origini vicina reportasse existimaretur. Nune vero alia et diversa fuerint oportet scribendi consilium Arati ae momenta. Semper summum est in litteris ac primum quid quis toto scripto voluerit explorasse. Quo explorato, quousque nobis adnitendum sit, quantum et interpretando et arte critica faetitanda possit auderi, ultro patescit. Nihil vero ne tantillum quidem ra- tionum astrologicarum per Árati carmen unquam observatum est. Diximus p. 216 et 227, eum tacet, clamare poetam omnem astro- logiam abominatum. Qui dum in Co insula litteris vacat, scholam astrologicam Berosus Chaldaeus ibidem aperuerat haud ignobilem. Nihil magis inter se hostile mente fingi possit et abhorrens quam Arati ratio et Berosi. Hostilis igitur Aristotheri disciplina astro- logis Berosianis eoque fuerit hostilior oportet, quo hi magis in Graeciam sese insinuarent et sectatores multos (velut inter Stoicos) adipiseerentur.") Athenienses statua Berosum ornarunt: inde aucto- ritatem viri aestimamus. Hinc originem et ansam 'Phaenomeno- rum' Arati /et fortasse Alexandri Aetolij nobis persuasimus esse petendam. Nee videntur omnia Chaldaieae disciplinae vestigia in Co insula prorsus exstineta esse. Ab Assyrio hospite mulier-
imtucumdas visila:c. Sahwasius Exerc. Plin. ad Soirum' p. -1.: 7 cz» cfa. Arati tex drciyeonisess setere: critit; ex. liy»r: Hexoi: Je afr imiQluw fauü:e fe:igii rum. Cerf Callomcc4ua: dd relate reslm) ..
*) Sceemaan. Grikeeh. Axentbuemer! IH? p. 29556.
828 ARATEA
eula Theocritea venenum quaesitura est (II v. 159): magiae et veneficio astrologia sociata").
Epimetrum I: De Menecrate Ephesio.
Aratus v. 257 de Pliadibus ézvazrogo, ó5, inquit, vaí ye uev avOooztovc vÓéovrat. Septem mulierum nomina unde accepisset, non sine veri specie statuere nobis videbamur eap. VI. ézzva7copo« adieetivum insolitum cum item de Pliadibus celeberrimo apud astronomos loco 'Rhesus pseudoeuripideus habeat v. 527 sqq. vívog à quAaxa; vríc aueífleu vav iuav; zQova Óvevat oqueia xai énvazogo, IlAeuxóeg alSégtot, uéca Ó' Jdievóg ovgavov zroráta.. Éygea 9e, ví uéAXeve vix dubium quin e "Rheso' illud Aratus mu- tuatus sit.* Diu ae multum iidem 'Rhesi' versus et interpretes et leetores cruciaverunt. Velut MENECRATES illud nascentis diei signum (Rheso' ut putamus invitatus) tractavit alicubi sehol. II p. 341, 7—11 Sehw. zov zeogi MENEKPAATHN iv Zióvpuoig vóv fAuov Aeyóvtcv, iy Q) và vo xoracvacscog TOY Qoivouévov orca Éyeu mgóxeuroL!), elolv ot quac. zegl vGgc £Oyoavag uoígag ToU Kagxívov elvat vóve vrÓv TÀtwv xrÀ . Contendimus hune ipsum esse Ephesium MENECRATEM, Árati praeceptorem. Qui et gram- matieus erat (Suid. et poeta epicus: Etym. Magn. s. v. 239uóc p. 422, 84 MENEKPAÁATHSZ £v 'Egy wv oa'* «n9uq à zozagot- 9ev aqagnate, véoy ale aqóv». "Operibus igitur ille Hesiodeo exemplo compositis cum .alia complexus est tum apum nutrien-
51) Anchimolum' si recte e 'Thalysiis' elicuimus Arati aemulum, apud Vitruvium IX 7 (p. 2318q.) pro 4cAznaolus tentare possis 4ncAzmolus et litte- rarias Arati inimicitias "Thalysiorum' certamine amatorio expressas suspicari. AT'XIMOAON apud Eleos sophistam, Arati coaevum Ath. II p. 44 C, codices Diog. II 17, 2 AP.XIIIYAON exarant mendose. Haesitabat de anteferenda scriptura Wilamowitzius 'Antigonos' p. 95 adn.
*) énrazogov — IleAtuxóog Eurip. 'Or.' 1005.
!) Ozte ztQOxeitou eiye codd.: corr. Wilamowitzius in Schwartzii editione.
VIII. DE C00 POETARUM SODALICIO. 329
dorum praecepta explicavit (O. Jahn "Philol. I p. 649).*) Addidit Oder seholium ad Nicandri 'Alexipharmaea' v. 172 ó«i Óà Óov- AeveL T?) 9aAa00o xal vÓ zvQ cvéuoiwg, xara Jeiov vouov ónAovóci, vovro xol Hoaxàeuog xoi MENEKPATHZ sigyxey. Hine ME- NECRATES Ephesius et ipse Heracliti placito physico sese addixisse in earmine arguitur monente Odero. Poeticam MENEcRarTIS ratio- nem ae studium Hesiodi?) sua fecit Aratus discipulus. Ac me- moria teneas Zenodotum et ipsum fuisse et Ephesium natione et epieum poetam?) et Hesiodi editorem.")
Novum MENECRATIS fragmentum 'e Rhesi' scholiis protraetum "Operibus reddendum censemus, ubi de mature surgendi signis aptissime exponi potuit. ltem paucis antea Cleostrati Tenedii earmen astronomieum ab eodem scholiastae auctore (fortasse Par- menisco cf. p. 162) excitatur.
?) Varro *De re rustica! III 16, 18. Plin. XI 17, alibi. Oder apud Suse- mihl. I p. 284?.
3 Varro in scriptorum catalogo de Re rustica' I 1, 9. Ille catalogus exemplis p. 144— 148 conlectis necessario addendus est. Ita enim Varro: Qwi graece scripserunt dispersim alius de alia re, sunt plus L. Hi sunt, quos T'"« habere in consilio poteris, cum quid consulere voles:
I. Hieron Siculus et Attalus Philometor ; |
2. de philosophis: Democritus bhysicus, Xenophon Socraticus, Aristoteles et T'heophrastus peripatetici, Archytas Pythagoreus ;
3. stem Amphilochus Atheniensis, Anaxipolis T'hasius, Apollodorus Lem- nius, Aristophanes Mallotes, Antigonus Cymaeus, Agathocles Chius, Apollonius Pergamenus, Aristandros Atheniensis, Bacchius Milesius, Bion Soleus, Chaeresteus et Chaereas Athenienses, Diodorus Prieneus, Dion Colophonius, Diophanes NNicaeensis, Epigenes Rhodius, Euagon Thasius, Euphronii duo, unus Atheniensis, Amphipolites (alter), Hege- as Maronites, Menandri duo, unus Prieneus, alter Heracleotes, Nice- sius Maronites, Pythion Rhodius ;
4. de reliquis, quorum quae fuerit. patria non accepi, sunt Androtion, Aeschrion, Aristomenes, Athenagoras, Crates, Dadis, Dionysius, Eu- ghiton, Euphorion, Eubulus, Lysimachus, Mnaseas, Menestratus, Plentiphanes (9), Persis, T'heophilus.
Hi quos dixi omnes soluta oratione scripserunt;
5. easdem res etiam quidam versibus, ut Hesiodus Ascraeus, MENE.- CRAT ES Ephesius etc Oder apud Susemihlium I p. 8298qq.
* Schol. Hesiod. * Theog. v. 5, Susemihl. I p. 333.
5) Suid. s. v. Zzvoóorozg.
930 ARATEA
Epimetrum II: De Rhiano.
Postquam non Alexandriae sed apud Coos Rhianum studiis vacasse compertum est, omnis simul causa nobis sublata videtur, eur quis Rhianum et carmina sua fecisse et editionem Homericam Alexan- driae existimare cum Meinekio pergat. Ubi fecerit, dissimulamur, nisi argumenti quid e "Messeniacorum forte consilio erit capessen- dum. Ubi quoniam de rebus quibusdam Rhodiis Rhianum liquet exposuisse'), verissime id cum praecipua Aristomenis in carmine persona eum alii tum Meinekius copulavit et ad Rhianum rettulit Pausanianae narrationis exitum IV 24: Zeuaygrq 0à "Poodíog Bacz- AcvovrL iv 'IaÀvoQ, vóve Óà ixovrt zragà vOv 2dzóAlova xol igc- vOyrL, Óztó9ev ayayécSat xor, yvvaixa, £yonoev 7) IIv9ía 9vya-. répa àvÓgóc vuv "EAÀjvwv rov agícvov Aafeiv. 0 Ó6 — qv» yàg xoi volt 2dgiorouéveu Suvyavqo — youst vovvqv, "EAAQvov vOv vore Éxeivov uoxgQ Ón viu iguO0vov voullov. | 4oiovouévgc ó? ig uiv vQv "Pódov àgíxero cov v5 Svyazol . . . veAeverjgavrt Óà evvQ 4ou&ygrog xal oi PóÓtot uvyua v6 énipavég énoínoay xoi Éveuov azt0 ixsívov viuag. và ui» Ór Aeyoueva ég vobg 4iayo- oídoc xaAovuévovg àv '"Póóq, ysyovóvag Óà anó 4iayogov vov 4a- uayjtov vov Zugtéug vov Zopuay5gvov ve xol «nc LMourouévovg SvyavQóg, zagn9xa, ur, ov xarà xotgóv Óoxolgv yocqew (quae hoc loco Pausanias omisit, ea ex parte VI inseruit). Quodsi Rhodi mortuum esse Aristomenem voluit Rhianus, est manifestum, quid de altera traditionis Aristomeneae conformatione idem ille iudi- eaverit Steph. s. v. 24»Óavío] . . ex vavtgg Z4guotouévgg dyévevo, izigavéovovog OvgavQyog. vovvov oi .4axteÓotu0vioL ztoÀÀaxLG cvtobg vix oayra Qavuacovreg, cg uoAc exoavuoay v voig IMeo- 05»LoxO0ic, Gvoreuóvreg ioxónovy, el ztaQà vo)g Aowvovg ior zi, xai &bgov OztÀayyvov iébnÀÀayuévov xal v)» xogÓ(av Óacciov, cc Hoóóorog xoi IlAovragyog xai Ptavog (Meineke p. 195sqq.). Nulla vero alia de causa alterum illud memorasse Rhianum, quam ut id falsum esse doceret, merito coniecit Naekius (apud Saalium "Rhiani quae supersunt', Bonnae 1831, p. 29). Cuius interfuerit si quaerimus, refutata de occiso Aristomene 'fabella ad Rhodum in-
!) Steph. s. v. Avefvoiov.
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 831
sulam eius transferri et mortem et memoriam: ipsi Rhodii vel aecuratius Diagoridae Ialysii ultro offeruntur, quae gens ab Ari- stomene, "Graecorum et fortissimo et optimo , perpetua continuitate sese deduci gloriabatur. Rhodi si non pepigisse carmina, certe versatus esse per temporis aliquantum Rhianus nobis videtur. E servo ille et liber et apud Coos litteratus vir cum prospere eva- sisset, qua ratione postmodo quaesierit victum, divinamus. Ae praestantissimum quod superest fragmentum (p. 199 M.) nonne ob- tuenti incertam poetae prodit condicionem vitae atque inopiam? Bióvowo uàv 0g x^ iruióevig
0OTQuQaocaL,, uoxageooty Ez woyoy aivo» iaztet
ayvouevoc, oqerégn» Ó' àgeri»v xoi 9vuóv óvíLe,
0vÓÉ vL SapcaAÉéog voés.y Émog ovóÉ v. 0éSaL?),
lpguyoic, 09v v^ &vÓgec Oyexséavon zragécouv:
xaí oí J9vuóv ÉÓovo, xavqgeín xol ous.
Ithomae, Messeniae in urbe, degit fortasse aliquando Rhianus, siquidem Ithomatam, civem Messeniacum, eum sive alii sive se ipse (nescimus ubi) nominaverat. Alius porro domicilii vestigium in biographi Vita delitescit:
SUID. s. v. STEPH. s. V. Bivy.
Piavóc, 0 xai Kor, wv Bugvoioc. «0 i9vixóv Byvatog. "Piavóg yao ri»ig Ob Kegoirq», GÀÀou Ób Ó mowpwc Bqvaiog qv *») Kegta- IJuungcs vgc lMeoo5vgc evtóv Tuc 9 Koc.
ioróoncav.
Quid de Keoofrnc sive Kepearng 7 Kovyc faciendum esset, sibi suboluisse Meinekius dixit p. 172sq. Ex gen£uUscuiis 1//is Keootvuc e! Ksgeavnc, alterum ad Kegéa, wlud autem ad Keoaía ducti .. Ksgéa nomen nom vniuria dixerit quispiam commendari et fuleiri eo quod Pausanias VIII 34, 5 Apollinem Kepgsavuv com- memorat, deum ab Arcadibus cultum, quibus cum Cretensibus marum ut in alus rebus 1ta etiam 1n e:s, quae ad deorum cultum spectant, consensum fuisse scimus. Lubricum illud Meinekii argumentum et mirifice incertum. Quid enim Pausanias? vovr(Q uà» ó5 (Carnioni fluvio) aí z9yol yüg slow vc .diyovidog vzró roU ldmóAÀwvoc vo) Keoedro vÓ iegóv. His pro certo nemo eli- euerit Keoserog eognomen deo ab urbe inditum fuisse. Quid?
3) Cf. Arat. v. 460 ovo. ét: 9agoaAéoc xslvov àyo (supra p. 52).
332 ARATEA
si nihil subest aliud quam XK«(0)oeorgc? Diana Keópsaric erat Orcehomeniorum Areadiae (Paus. VIII 13, 2. ?dpvrat Óà iv xédügq u&yáAq, xal vi» Oeóv óvoudLovouy &zÓ vüg xédoov Kerptsarty). Pergit Meinekius: JVegwe veri düssimuie est apud Polybrum, qui lib. IV cap. 53 inter Arcadum socios praeter. Polyrrhenos e! Lampaeos etiam Kegérag adfert, fortasse Kegearau scribendum esse. Immo Kega?ro:, monente Schweighaeusero neque ipso ni- mium refragante Meinekio. Qui eum Xegoíav urbem Cretae in nummis inveniri vidisset (cf. Headii "Historia nummorum p. 388), Kegatrnc Suidianum in Stephanum inferendum esse censuit. Duobus autem incommodis Meinekii conieetura laborare nobis visa est, primum quod in Suida nititur, Stephano posthabito, deinde quod verba 7; Ko5c in Stephano sequentia non simul eadem curantur medela. ltaque «Ke(O)pgearre v5c Kaooíac» tentavimus ipsi et de urbe ad sinum Ceramium sita cogitamus: Xenoph. Hellen. II 1, 15 (de Lysandro) evry5« v5c Kapíac elg róv Kepauetov xóàzcov. xal zooopeAov züÀet vv l[4Onvaiov cvuucyq Ovoua KeÓpeíoug T9 boregale xova xgcaroc ciget xai &EnvOgamó0icev. Tav Óà ui&o- Beogapgor oi évorxovvrec. Fingi possit, non natu fuisse Rhianum Benaeum, sed factum civitate postea accepta, cum Cedreis Cariae esset oriundus.
Epimetrum III: De Argonauticorum recitatione.
Apollonii et Callimachi discidium tot et tam eximii critiei tractarunt, ut verendum paene sit, ne rem et aetam et satis per- - spieuam iteratione supervacanea returbare velle censeamur. Per- feremus vero, si quid imminebit, donec quaerentibus nobis respon- sum erit. Quae quaeramus primum explieaturi proficiseimur quasi a eoneessis inde, 1. quod poeta Callimachus Apollonio poetae acerbus exstitit adversarius ae contempsit "Argonautiea' , 2. quod Apollonius duas Argonautieorum editiones haud valde discrepantes paravit, 3. quod carminum in sodaliciis reeitandorum consuetudo eum alibi tum Alexandriae id temporis inerebuerat. Comperiuntur haec non ex Apollonii biographo, sed ex ipsis quae manibus teruntur utriusque poematis et scholiis antiquis et aliunde. lis, quae quasi nova e biographo adseiscuntur, conciliari fides a recen-
e
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO.
333
tioribus aevi alexandrini investigatoribus idcirco consuevit, quia illinc haec non modo non discedant sed tantum concordent quantum possint omnino. Non liceret, etsi vellemus, esse brevibus et suc-
cineto uti genere disputandi.
eundemque fontem revocandas eonsociamus:
A VrrA I p. 50 W.
vovro» 02 Aéyevat Ev, Egr- wv " E Bov ovva énióecí5Sao 9a, và Zoyovavruxà xal xote- y»G0oJoL, ur qépovra v)v alOyvvp» vOv zt0At- ^ 4 b ' M TOY xai vrv O.afoAnv xol hl » - Pd tÓ OvetÓoc vOv cÀÀQY 7zt0UytOY xataÀuU6lv voY zatolóon xol àmtApiv- Jévou, eig "Pódov, xxei ova éióécovca 0.0090- M , ca, xal ovvwg émióeí£ao- S'au xai vrcepevdoxtuiaat. Ó.0 xal 'Poóiov éavróv A 3 iy voig zt0ujuoci: àva- L 3 yoaqe.. émaíóevoé ve Aau- - 3 -— 4 - ztQUg é» avv xol vyc "Poóícv ztoAwelac xol vt- ^ 3 , utje 15i.
B VrrA II p. 51 W.
.. Gvvra$og ravra và zt0ur- 3 uova ( Arg.) émsóeíGaro. oq00pa Ó azovvyoOv xol égvJguacag zageyévevo v € , LU ^ 3 , PoÓq xaxei ÉrmoAwuevoato, xal GOQLO0T6UEL ÓntoQuxovc , €i , Aóyovg* 03€» xal 'PóOtov av- v0v GzcexGÀegay. évrabOa , , volvvv Óiaycy xol éri5éoog avtov TG rtoujuava, civ 3 , , ) érriÓeu.&auevog 0g ó0go evào- / c PI - € xíungev, cg xai vc Pooíiov ) - ^ aGuo9rvat moAwelog — zai Tuus.
N / e | - viLyég Óé qaouv, Ovi énavrá- Sev elg 2MAebavÓQeitav xai
3 - 2 , cvJic éxeioe érrióeu.Eauevog elg &xgov evÓoxíumoev, ug xoi vOv» (AuoOnxov vov Movoeíov a&u97vat avzóv xol vaqrí»at 0) o)v avtQ (9 KoAAuuayo.
Itaque Vitarum eclogas ad unum
C SurDas.
. .. *ai Óca- Óoyog Ego- v009évovg . yevóuevoc iv vy, ztQO- 0raOíQ TTG iv — AAcE- avÓotíq
BugAuo31- xng.
394 ARATEA
Quae e laeiniis conglutinavimus, ea unius eiusdemque historiae tenorem censenda sunt efficere, Adulescentulus poeta inlusus ab Alexandrinis ex urbe secedit iratus, Rhodi eum secundis curis deinde elimasset ac reeitasset Argonautica' conlaudatus et civitate donatus est; denique faeto iterum perieulo Alexandriam redux ab iisdem poetis tam est honorifice exceptus, ut non modo praeponere- tur bibliothecae administrandae sed etiam eum Callimaeho sepul- ereti eommunionem. naneiseeretur. Gradatim a summa Apollonii contumelia ad extremam laudem et vel apud invidos celebritatem ita sentimus paullatim procedi, ut ex tam areta membrorum cohae- rentia removere neque ultimum permittatur nec primum nee cete- rorum quodlibet. Fidem iis quae traduntur habeas aut omnibus aut omnia repudies. Simplex haec nostra et iusta sententia est, sed sumus soli. Dissecare, etsi illud indissecabile est et unum, omnibus quotquot verba fecerunt praeplaeuit. Etenim exeunti quidem narrationi (inde a ztvéc Ó£) nescimus qui assentetur. Immo tribus de causis reieiendam esse iure conspirant, 1) eogitari non posse eosdem, qui despieatui' Argonauticorum' earmen habuissent, tempore interposito, postquam de gravissimis poematis sive in- eommodis seu vitiis fere nihil sublatum est, non suspexisse tantum sed summo honore idem illud prosecutos esse, 2) ob temporis differentiam certius nihil esse quam Apollonium Alexandrinae bibliotheeae praefuisse nunquam, 3) prorsus esse incredibile, acerri- morum inimieorum par eodem sepulero esse conditos. Quodsi ultima biographi partieula reete sine dubio eommenticia iudieatur, de tota Vita aetum est pernecessario.
Sed condonabimus aliquid et ceteris narrationis elementis partibusve singillatim auctoritatem derogabimus. Quod perfiei potest facillime. Nam vide: eo inelinat fabula biographi, ut poema ab Alexandrinis contemptum Apollonius censeatur intento studio fun- ditus renovasse. Id vero nequaquam praestitit ille, quatenus e reli- etis vestigiis dispicitur. Redeunt partim haee ad ea quae modo teti- gimus. Sed novum aecedit. Voluntas est seriptoris, unde duplex 'Argonautieorum editio explicanda sit, monstrare. Priorem eon- tendit semel Alexandriae recitatam fuisse, alteram et Rhodi postea et etiam posterius Alexandriae. Qua in re mendum ratiocinandi non latet sed apertum est. Si enim tam male res illi ceciderat recitato earmine, eur edidit quaeso e vestigio, antequam aeeurate
.. 9
VIII. DE COO POETARUM SODALICIO. 985
retraectasset? Editum — inquies — et iam divulgatum recitavit carmen, ut nequiret emissa exemplaria revocare. Conveniret ne id quidem in consilium seriptoris, quippe qui non nota sed illuc usque inaudita cum Alexandrinis communicasse liquido vellet Apollonium. Manet igitur quod diximus, carminis nondum editi recitationem 'editionis' nomine perperam significari. Immo cum "elimatum" earmen Rhodi promulgaret, prima haec fuit editio, et non secunda.
Denique biographi ingens vitium repperit Diltheyus.) Nam quod artem oratoriam Apollonius Rhodi exercuisse fertur in B, Molonis Apollonii, primi a. Chr. saeculi rhetoris Rhodii, id esse luce clarius est. Sive inseienter commiscuit seu proterve narra- tiuneulae compositor, quae vel pueri inter se sciunt abhorrere. Abhorret et universa historiola et singulae eius particulae a veri- tate tantum, quantum capi mente vix potest. Itaque ad inferiorem aetatem impostoris tempus detrudimus. Si quid hariolari licet, biographus Apollonii carmine interpretando occupatus rerum ad vitam viri pertinentium inopiam ita explere fidenter conatus est, ut e quibusdam quae diximus elementis sed paucis fabellam de suo conficeret penitus noviciam.
Satis actumst de biographi fraudibus. At habent Vitae, quod excellat bonitate, in initio:
VrrA I W.
A noAMvtog, Óó tv Zgyovavti- XY zc0u]cuc, 0 uày yévog 24 ie&- avÓpgevc, vióg Ob ZiAAécg, wg Óé viveg "IAÀéug, qug IlvoAe- uotóog. iyévevo O0 ini vw» Ilvoeuaícov, KaAAuuoyov uod r- vic, TÓ Là» zQutoy GuvVOY Kaikiiuaxe vo idío 0i0a- 0xaAq«, owé óà ànivóo szor- €i» t 0.T uova évQasctto.
VirA II W. A nok.aviog Ó rtOLLTTG TÓ uby yévog nv 2dAs&avÓgeUvc, zatoóG 0é ZiÀÀÉcG n IA&éwg, unvoog Óé 'Poórc. ovvoc iuad91revos KaoÀÀ- uaxc £v A Asbavoosiq 0vtt 7ypgau- uar *).
Quae diductis litteris impressa sunt ea ferebant aegerrime inter-
!) Linde 'De diversis recensionibus Apollonii Rhodii Argonauticon', Got-
tingae 1885, p. 51.
2) ua95tus Kaz2ucgov etiam Suidas.
336 ARATEA
pretes, quotquot exstiterunt. Cur vero? Quoniam neque ad ea, quae de ephebi recitatione postea leguntur, neque ad ea, quae antecedunt, adgregari possent. .Swz/ rmepüissima, quibus movi omnino nihil additur, ut in brevius esse contracta a biographo videantur, quae ise integra legerit apud auctorem suum (Busch "De bibliothecariis Alexandrinis" diss. Rostoch. 1884 p.31). Se- dueti semel ad hanc sententiam certatim operam novissimi de- derunt critiei, ut quid primitus exaratum fuisset in communi Vi- tarum arehetypo definirent aecuratius. Ae cum diutius in diversa omnia discessissent, hodie valet fere et impense commendatur Lindii quaedam suspieiuneula, velut a Susemihlio I p. 384": Dass das &rt Eqnlov ovra richtig, das owé falsch ist, liegt auf der Hand. Aber erst Linde hat wahrscheinlich gemacht, woher der Wader- shpruch stammt, námlich aus der Flüchtigkeit des Excerfnerens, indem in der ursprünglichen Biographie vielmehr etwa folgen- des gestanden. haben. dürfte: lyívevo. 0b. inl vàv IlvoAsuaicov T0 uiv ztutov OvvOv KoAguayq vp i0iq Oi0acxáiq, émeid)) 0 vorégov iml vÓ zroitiv sconjuara irgémero am^ avro0 &quová- MEVOG, xal zt0ÀA]Y &lg Ép9goav vASov aAMQAotc. Aéyerat 0b rovrov £v EguHov xrÀ. Facile et libenter haec praetermittimus et in- vadi in traditorum verborum integritatem vetamus atque aequie- seimus in ipso eo, quod duorum testium facile dinosei dissensum adparet. Id fieri ita in hoe litterarum genere consuevit. Post- quam igitur a Callimacho grammaticam, non poesin, Alex- andriae didicit Apollonius?*), intermisso longiore temporis spatio digressus iam a praeceptore in Rhodiorum rempublicam litteris tune florentissimam ad carmina Rhianeo*) fere exemplo pangenda sese
*) Poeticam artem Callimachus tradidisse Apollonio in Vitis non dicitur: grammaticam dicitur. Erravit igitur Gerckius in hac quidem re, sed cetera multo omnibus fere rectius iudicavit nec meretur tàm iniquam quam ei con- tigit censuram: "Mus. rhen. 1889 p. 2405qq.
*) C£. Meinekii'Anal. Alex. p. 200. Cui novum aliquid addere in animo est. Apollonius in Argonauticis' Boreadas ab Hercule in TTeno insula idcirco occisos esse narravit, quia ille cum quaereret Hylam ut desereretur in Mysia auctores exstitissent I v. 1298sqq.:
zal v6 xtv dw oníoo Mvooyv £ni yaiav Veovto Aettua Bujpuuevor avéuov vt^ &AXgetoy lon, el ur Opmgxlow óio viec Bopéao
Alazlógv zaÀsnotcuv $pgtoroxov Fmntcoiv,
VIIIL. DE COO POETARUM SODALICIO. 3897
convertit. Cireumspiciendum erit deinceps, quale potissimum eon- silium Apollonius faciendis 'Argonauticis' sit Rhodi persecutus. Id ex ipso carmine exploraturo opus est altiore, quam institui nune quidem possit, indagine.
Ox£tÀ401* 9j té Gquv Gotvysomg tío; inst, Omíooo gtooiv $q' HoaxAgoc, 0 Quv ólceo9at Eouxov. &d9Aov y&o IleAlao ósóovnxOtog àv aviovtag T5vo àv dugagotg néqvev, xal dugcato yaiav &ug' «vtoic, atiAac ve óvo xa9Unso0cv Érevésv, v étégn, 9auBoc ntgu0.0v avópgaot Aciactu, xivvtat qynsvtog vnuó nvouj Boo£ao. xal t& uiv dg 5utÀÀs ustà yoOvov Éxvti£soOou. xtàÀ. At continuo post vel Glaucus deus marinus emergens admonet Minyas, ne am- plius Herculem anxii desiderent v. 1316 sqq.: Aoyst. ol uoto" &atlv avao9a2o. Evovot7 éxnAgcat uoyé£ovra dvoósxa navtag aé9Aovc, vaisw» à^ aGavatous. avvéatiov, & x^ Ev navgove é&arvog. tà unu t. n00; xelvouo ntAéo9o. Duplex igitur consilium erat sine Hercule proficiscendi, alterum Boreadarum, Glauci vatis alterum idque gravius multo: hoc in futurarum rerum scientia nitebatur, illud fortuitum et inops rationis eo magis putandumst, quod neci tale quid in quempiam decernendae non sufficit. Nex Zethi et Calaidis e Tenio- rum fabula provenit, qui adgressos esse quondam Herculem Boreadas ferebant (schol. Apollon. l. c.). Causam et originem inimicitiae manifestum est Apol- lonium de suo perperam novavisse, ut assolet. Genuinam narrationis formam exquirenti Knaackius fortiter succurrit Herm. 1888 p. 136!: Jam hat noch nicht beachte', dass die Verfolgung des Hylas durch die Boreaden bei Properz I 20, 25 ff. deswegen erfunden ist, um die spátere Bestrafung derselben durch Herakles su motivieren: das war aiso in der Vorlage des Properz erzáAlt, und die Verse sind nur im Zusammenhang mit andern Heraklestaten ver- stándiich. Amplius procedere licebit, postquam Propertii versus cognovimus. Ita enim ille, cum asseverasset se relata referre v. 17, perrexit: Hunc (Hylam) duo sectati fratres, Aquilonia proles, hunc super et Zetes, hunc super et Calais, oscula suspensis instabant carpere palmis, oscula et alterna ferre supina fuga. ie sub extrema pendens secluditur. ala et volucres ramo submovet insidias. Osculando amorem puero testabantur Boreadae! Accedit quod dodecathlum recte Knaackius ab eo poeta enarratum fuisse conclusit, à quo et Apollonius et Propertius sua mutuati essent. Ehiani'Heracleam' utrique conicimus praesto fuisse ob puerilem amorem vel in heroum vita moribusque a Rhiano expressum. Cf. Wilamowitz 'Herakles' I p. 310*? et supra p. 322.
. Philolog. Untersuchungen XII. 22
398 ARATEA
Epimetrum IV: De pieturis Arateis.
Diximus de picturis Arateis adn. 17. Sed interea obtigit biblio- thecae Basileensis liberalitate, ut Germanici vetustus codex A. N. IV 18 Gryphiswaldiam nobis transmitteretur: unde de picturis Arateis promere nonnulla statuimus, ne pergant sive in libris manu- scriptis latere sive in Hugonis Grotii (cuius codex nondum inno- tuit) Syntagmate Arateo', perraro libro, obseuratae. Et ea quidem exempla Basileensia, quae Zodiaco inserviunt inlustrando, vix dif- ferunt a pietis calendariis: vide Strzygowskii librum 'Die Calender- bilder des Chronographen vom Jahre 354' Berolini 1888 emissum. In eeteris quoque facile indagaveris, quae e vetere artis conforma- tione desumpta sint. Omnium vero luculentissima Ingeniculi Basi- leensis pietura est Herculem exprimentis, dum anguem interficit, in sinistrum genu prolapsum. Vaseuli Cyrenaei antiquissimi ima- ginem intueri nobis videbamur: ef. Studniezkae 'Kyrene' p. 33. Nonnulla pieturarum Basileensium exempla arte photographica nobis reddidit prompta voluntate Vietor Schulze conlega. Exop- tamus vehementer, ut quanta Calendariis tanta Arateis picturis mox cura impertiatur. Enumeravit Germanici codices pietos Brey- sigius in 'Arateorum praefatione. Item Gwyoegovc, qui multum sphaerae Arateae nocuissent, identidem per Arateas litteras memi- nimus memoratos.) Denique in libro Germanici Matritensi cum cetera monemus tum Autigonum regem Arato scriptionem '"Phaeno- menorum' demandantem conspici teste Bethio. Cf. supra l. c.
!) Exscripsimus potissima *Analectorum Eratosthenicorum' p. 338q.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA.
Reviviscere nuper e diuturna oblivione Epimenidis coepit me-
moria. Novum testem producimus:
el 0é vou 'Hvloyóv ve xoi aovégag "H»ióyoto
OxézveGO9aL Ooxés, xal vo, qvi TÀv9ev yos,
evtüc 20 Egípov, ot v^ ely &àÀl zoggvgovon
7t0ÀÀOxig Éoxéyavro xeÓatouévovg av9guzove,
«vtóv ué» uw Gmovco uéyav Zivucov inl Aou
xexAuuévoy Órewg* "EAÍxng Óé oi axgo xagnva
àvría Ótvevet. Oxaup Ó imeArAorat Ou
15 leon, vt)» uév ve Aóyog zii uabóv àniogeiv'!)
QÀevíngv Óé uwv diya Zdióg xaAéova inmogiva..
GÀÀ 1 uàv moAMo ve xoi &yAar, oi 0é oi coto
Aemvaà qoeívovzat "Egupot xogztóv xavo xeugóg Aratus v. 156—166. Haedos Cleostratus demum nominavit. Proinde Capram iam antea notam fuisse Robertus conclusit p. 245 rectis- sime. Quod sidus qui primi in caelo investigarent — pendet ab illis aliquo modo etiam Cleostratus — -4iyo non de 'Capra sed de '"Procella, a radice eux (aícow) dictum existimarunt. Merito ita olim statuit Buttmannus.) Quam cum 'eubitalem' (wAevíj»), in Aurigae cubito sitam, "Iovis sacerdotes seripsissent, correcturus Aratus sinistro Àurigae humero attribuere maluit provectiore sci- licet caeli scientia sibi visus adiuvari. Sacerdos is quem correxit
!) «ézioystv» etiam Strabo p.387 (i.e. Apollodorus): Aiyuov (Achaiae) db ixavOg oixsivoi: iorogovGo. à. àévrovOa vóv 4ía bu alyog avatoagivau, xaO«nto quol xol Aoatog « ALQG iegxj, tv uév v& Aoyoc dd uatóv énioyeiv». émuÉys. ób xal Ovi «QAevlgy óé uuv. Alya. 4ióg xaléovo! vnogutoiu» yov tóv v0z 0v, Ó&LÓt, ztÀgolov QàAE£yg ... Aly.éov óé &oti xol . . . EALg xal 1 toU 4ióc GÀcog tÓ Aucouov xvrÀ. Vossius «vzooytiv» ex Etonensi (n) et Pari- ' giensi (o) codicibus protraxit (cf. Krameri praef. vol. I). Cetera quoque Aratea Strabo aliunde accepit: II p. 103 (cf. p. 194) X p. 478 (cf. p. 262). Pag. 228.
2) Entstehung der Sternnamen auf der griechischen Sphaere' (!Abh. der Berl. Akad.' 1826) p. 28.
942 | ARATEA
Iovis infantiam enarrans capram induxerat dei nutricem: exspec- tamus, in sacerdote potissimum, fabulam e certa religione de- promptam. Eandem iterum Aratum, si modo Iovis denuo attigit memoriam fabularem, respexisse per se consentaneum est. Ac tetigit reapse initio v. 30 sqq.: ei ér £o» Or,
Konvn3ev xsivaí ye Zióg ueyaov lótqet
ovpgavóv sicavéfgnaav, Ó ut zroà xovolLovro
OÍxvq iv evwÓeL 0geog 0ye0óv IOoíouo
àvrQi éyxavéSevro xai frgeqov eig iviovvó»,
Zixvaio, Ko/voureg ove Koóvov àyeídovco.
xoi v)v uày Kvvócovgav ézíxÀgow xaAéovoty,
viv Ó érégmv 'EAÍxm. Aratum Creticam de Iovis pueritia famam dubitanter secutum esse diximus cap. VIII. Quadrat illue capra lae praebens quod infanti daretur, ni fallimur, eximie. Sacerdoti igitur, cui Capram, eidem Cynosuram et Helicen puerulum in monte Ida deberi educantes persuasissimum est. Hine Idaei Iovis sacerdos is, de quo agitur, seriptor fuerit necesse fit. Age Capricorni historiolam 'Catast. XXVII p. 148 R. proferamus: éziu)9y 0à 0i v0 0vvrogogov» clivo 7Q Zi, xoaSdaszeo Enuuevíióng ó và Konvixa íovogov qg130Lv, óv. iv vg "Iór ovviv avro, ove ini vovg Tuavog iozoa- v€v06€», Éy q vog Ovuuayovc xaJS«wnAlev. mogalogdo» Óà vov &gy1v &y roig G0vQoig avrov t9vxe xal v)» Aiya vr)» unvépa.?) Ceteros testes adposuit Robertus. Epimenides igitur Cretensis, Cretiei — 'Idaei nune dicemus accuratius — Iovis et Rheae sacerdos, Capram Capriceorni matrem simul cum filio in sideribus constitutam narraverat. In Epimenidem vero etiam convenit, ut melius non possit, dietamni mentio Aratea Óíxzg àv eveóc., de euius salubritate et vi purgatoria cap. VI expositum est accuratius. Lustrationes (KaSoouoíc ) ferebatur ille inde a quinto saeculo conscripsisse; dicitur idem ói£orouoc.*) Itaque Epimenidem Aratus
3) Fidem Kernius p. 78 Epimenidis fragmentis iis, quae in 'Catasterismis' servata sunt, derogavit. Cui iure refragati sunt Bethius (Hermes 1889 p. 410) et Wilamowitzius (Eurip. Hippolyt. p. 224). ]
^) Schultess De Epimenide' p. 19. Dormivit in antro Idaeo: cf. infra et Suidas s. v. óiexzve toot) toU ttov zvagsGeAOsiv. A&yovau "Ezausviónv Xoovov £va Óxnaváoo. aoyoAovcusvov negl Qi5ovouiav. yoóvov Éva 'unum annum
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 948
usurpavit certissime. Quaerimus librum Epimenideum: "Theogonia' ultro offertur. Quae inde a quinto ineunte saeculo vel exeunte sexto adseribi Epimenidi eoepta est).
Dubitaverat de Epimenideae fabulae fide ae veritate Aratus. Nullum dubitationi locum relinquendum esse et fraudem adgnoscen- dam professus est item in pueritia Iovis describenda Callimachus. At quo ille auxilio et firmamento! Haud inlepide ipsius Epime- nidis sententiolam adsumpsit suis adversarium armis repulsurus:
Zev, 0? uiv IÓaíoww iy ovgsocí qaot yevéoSo:,
Zev, 0à Ó' lv LMgxaÓím móvspgo, xavto, Uyevoavro;
«Kornreg ael wevocta». Epimenidis gratia (fr. 5 K.) si quis Callimachum putaret hymni exordium ita constituisse ut fecit, vim et iniuriam subtili poetae ingenio inferret ac consilio. Subtilitas vero eogitandi patefacta nobis videtur, dummodo Aratum perpendas iam et ipsum haesi- tasse (ei iveóv Óv). "Phaenomena amici Cretensium castigans mendacia strinxit Callimachus.
"Oraeulis perperam Kinkelius versum inseruit. Quo facile refutato ad 'Catharmos' potius sibi redeundum Dielesius ratus, vir summus, ubi civibus abstinentiam commendavisset, ibidem Epimenidem iecisse in Cretenses vituperium illud p. 395 ita doce- bat: 44w/ dese Enthaltsamkeitspredagt beziehe 1ch. auch. den berühmt gewordenen Vers Korveg àei wevorat, xaza 9n9ía, yaové- occ apyaí. Ei». Orakel ast es micht, die starke [nvective passt auch kaum 1n den Orakelton. Dagegen lasst ssch wol ver- sdehn, wenn der Epimenides der ' Katharmen! seine 1n Sunde verstockten Landsleute durch die Empfehlung der orphischen
significat (Valckenarius 'Diatriba' p. 140 et supra p. 124): male ad aZgwod iempus Bernbardyus, deceptus fortasse Laertii Diogenis loco I 10, 7: &/oi Ó 0i um xouj9 va avtóv 2£y0vaou, 4AÀ& 700vov vuv éxnatrouu 4áoyoAovu£vov nto ói5ovopíav. Hinc est, quod herbae nonnullae vocantur Exipeviótto: Theophr. Bist. plant. VII 12, 1 (éáeuuon) 7 tov &ogodéiov ia xal 1) zs oxlAans, ZÀZY ov xaG65c &AL& tnc Enuutrtov xalovu£vr;, 5] «nO tác Z0m- c&0g £yt t5v nx0005y0oí«v. De trochiscis Epimenideis: Schultess. p. 505. Ct. Wilamovitz. Le.
5) O. Kern 'De Orphei Epimenidis Pherecydis Theogoniis' p. 678sqq., Diels *Sitzungsber. der Berliner Akad. 1591 p. 3$1—403, Wilamowitz ]. c.
344 ARATEA
Askese wte Empedokles auf den Pfad der Tugend lenken und wie gener (v. 444 S£.) vermahnen will: vuovevoat xaxóvqvog. Dielesii series cogitatorum incerta condicione laborat. Nam si res ad coniecturam semel devenit, e pluribus seligemus eam quae ab expressi exempli vadimonio ac fide ceteris tutius commendatur. Imitatus est Epimenides utique Hesiodeum: Theogoniae exordium v. 26 sqq.
7zt0u4éveg &ygavAot, xax ldAéyyea, yoovégeg olov.
lÓutv wevÓea zv0ÀÀG Aéyew» évUuoOLOI Óuuoio.
lOuev O0 , cvv. iOéAouuev, GÀn9én yrgvcacda.. Subrustica impudentia pastores vel unum potius pastorem Hesio- dum adfatae instruunt Musae deorum origines carmine explicatu- rum. Quid? si in Epimenide consimilis adloquendi erat occasio, una intercedente ea differentia, ut verax apud Epimenidem per- sona adlocutrix (vel personae) videri vellet, Musae Hesiodeae simul etiam *mendaces ? Prona suspicio, deum nescio quem (vel deos) Epimenidi non aliter atque est in Hesiodo scribendi negotium detulisse de certis rebus tune ipsum edoeto. Consopitum se facias Epimenidem, ut esse solet in fabulis, finxisse et ad deos ductum per somnum ^) didieisse nova mira inaudita! Finxit re vera tale quid Epimenides in Catharmis'. Quod cum bene coniecisset Die- lesius), nuntiari vidimus idem postea ab eo biographo, cui sua
5) Profundi somni documentum mirifica diuturnitas (cf. Cic. Somnium Scipionis" c. 10). Spatium quinquaginta septem annorum, quae est Theopompi numeratio (Schultess. p. 53), e ternario magni anni undevicennalis numero ex- plicatur (32« 19 — 57). Quod cum iure conclusissent cum alii tum Schultessius p. 92, illud hic omnino neglexit, quod non Meto demum, sed iam Phainus Me- tonis magister circa a. 450 solarem annum undeviginti annis lunaribus circum- scripsit. Cf. p. 241 et huius capitis adn. 4, ubi unum" annum dormivisse Epi- menidem comperimus. *Unum' annum Iuppiter Callimacheus a Curetibus educatur,
7) Wie Kallimachos im Prolog der Aitien seine Dichtung als Traurn- eingebung dargestellt hatte, wie es ferner die allgemein und officiell geübte Sitte der Incubation griechischem Denken nahe legte, so begreift man leicht, auch ohne dass man die Legende der Siebenschláfer und andere zahlreiche l'arianten bemüht ( Rohde ' Rhein. Mus. 35, 197), dass auch dieser Efimenides redivivus sich als erwacht aus langem Schlafe und nun mit wunderbarer Weissagungskunst behaftet ausgibt und seines Geistes Reichthum auszustellen beginnt So stellt sich auch Lukian (Timon c.6) . . das Werden des Pro- gheten vor. Lucianus nihil nisi diuturnam dormitionem commemoravit e narra- tionis conexu solutam. De Callimacho cf. Anth. Pal VII 42.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 945
debet Maximus Tyrius 'Diss. c. 22 p. 224 Davisii (Cantabr. 1703) nA9ev 2491voUs xal àAÀoc, Konc avjo, óvouc Eniueviógg: ovói ovog foyev simeiv abr Ou0a0xaÀov: GAÀÀ mv uiv Óewóg và S&io, QOTE T2» TOY 49nvalov nólw xoxovuévg» Aou xal oraocet óiecwcoro ix9voduevog" Óeivóg Óà y» vaócoaov ua 9v, &AX vz»o» avvtQ ÓOtmyeivo uaxgóv» xal óveugov óuóaoxaAov et c. 28 p. 286 àgíxevó zore ovo Konc l49:5»ale OÓvouo 'Em- uevíóne xouíbov Aóyov ovrw0l QnJévva, zioveveo9at yoÀeztó». )»uéoac iv Aixvoiov (immo "Ióaíov: Rohde 'Psyche' p. 120?) Z:óc vQ &vrou xeíuevog Üzvq fa3«i Evi ovyyà 0vag Eqm évrvyeiv avvóc Seoig xol Sen» Aóyoig xol 4MàÀm9sig xol Zíxg. Tow)vro vro Ó.auvSoAoyoy ?vízvevo, oluoi, ó Enueviónc, oc àoa ó i» yp Bíoc veig vov avO9gurtc» wWvyoic Ovelgatu fowxe xol roàÀverei. Esse vidimus, qui non dormiisse sed herbis salutaribus oceupatum fuisse conligendis Epimenidem asseverarent (adn. 4). Novo igitur testimonio id ipsum, quod pragmatice interpretando conatur tollere, Maximus stabilit invitus.?) Addimus breviter de persona adlocu- trice ex eodem Maximo nonnulla. Deos enim universos, Veritatem et Iustitiam imprimis, se vidisse 'Catharmorum' exordio et audi- visse rettulit Epimenides. Illud «Ko7rsg ael wevoroi» si ad Veri- tatem revocaveris adfantem, acrimoniam singularem persentisces; 8i minus, in wVevovaí rationem et relationem requires. Statuimus igitur ita probabiliter, sed nihil certi spondemus. Quid ergo? Arati eausa Callimachus Epimenideam fabellam Epimenidis ipsius versu redarguit. Hymnus in Iovem Callimacheus cum :d- 280 confectus sit, iam ante illud tempus 'Phaenomena' Alexandriae iunotuisse
$) Wilamowitzius in Epimenidis "Theogoniam' convicium illud relegavit Eurip. 'Hippolytos' p. 224!) ' Den Hesiod weihen die Musen auf dem Helikon (immo ad radices montis, cf. p. 274) und beginnen mit dem Scheltwort «nowuéveq &ygavÀot, xax' éAÉyysa, yaatégeg olov». Epimenides war bei den letaeischen N ymphen gewesen und verkündigle die Wahrheit mit dem Scheltwort « Konvsc &&l wevotal, xax& 930í«, yaot£osc apyaí». Pag. 224: Die T'heogonie führte als goetisches Motiv den Schlaf in der Grotte ein. Opponimus quae supra prolata sunt. Nymphis templum exstruere Epimenidem voluisse sed voce e caelo audita Iovi dicasse Theopompus (Laert. Diog. l. c.) narravit. Nihil de Nymphis exstat amplius, quoad scimus. — Etiam de Callimacho paullo aliter Wilamowitzius iudicavit. De quibus ambigere licet, postquam Callimacheae relationis acumen, ni fallimur, dispeximus.
946 ARATEA
consequitur. Vel hine quaestio de Phaenomenis' ehronologa pro- fligata est.
«Korreg Gel Vevotrai»' xal yàg vàq0», o àva, Geio
Kongveg ivexviyvavvo: ov Ó ov 9aveg, éco yag all. Efficitur eopulatione eausali, Epimenidem ipsum, utpote cuius fraus et fallacia reprehendatur, de lovis et morte et sepulero locutum esse in "Theogonia' ?) et proinde humanam quadamtenus deorum summo addixisse naturam.
Altius Cretensium de Iove fabulam repetentibus narratio occurrit Anonymi Ambrosiani in Studemunudii 'Analectis variis" I p. 224 sq. impressi genuinae antiquitatis laude et raritate excellens:
ÓdxrvÀog Óà ixAX31 anó vov doxtiAwv, ovg éniAoflouévn Tüc y5c avügxev v Péo. T Óà iovogío voUrov EÉyeu zÓ» voó- 7zt0v. uavrevouevog ó Koóvog zcegl vv ucAAoveov avtQ Gvu- Büvat ?xovoe zapà vov uavreog, ov. elc vv zaíówv av- v0) uéÀÀe. vüc BaciAe(ag avrov ExfaAeiv: evAafoUuevog ovv và TixrÓueva fgéqn xovémiwvev. Avmovuéym Ob rmQóg vOUTO T; toU KKgóvov yvvi, ovt tÀafev iv yootol vÓv 4o, épvyev elg vrv "Ióqv (0gog Óà vo)vo vügc Konruc) xoxeios Otéroif)e viv cigav vov voxeroU zveQuuévovGo. «OG Ó Te» 7? rgo9tsouía xol oí vov wOívov iméxewro flacovor, ur, qégovoa vac aàÀynÓóvog éxeorQoibe xarà vov Ogovg vg xeigog* vO Óà Opog evJug icagíJuovc vov Óaxr?Awy byéy- vpoe Qaíuovag, otru.veg ztegLOTavyreg avvrY éuaLOOaGYtO. 7 Óà yevyncaca Aí(Jov uiv avri voU sztatÓ0g Omagyavocaca v(j Kgovqo zQooOQveyxey (0 Ó0à xol rovrov xavémiev), vq Óé Boéqe. ÓíÓwot vgoqóv alya xaAovuévgv MuaASetav, xal vobg eloguévovg Óà zepiéotQoe Óoíuovac* obro, ovv Éoxemóv «ve tO Boégog xal mgl avtO xogevorreg trvzrov vag a0zíÓac
9?) Auf dasselbe Gedicht (Epimenidis '"Theogoniam') mócAte ich auch die Tradition vom Zeusgrabe beziehn, denn nicht wol kónnte Kallimachos sie den Kretern zuschreiben, wenn erst. EuAhemeros sie. erfunden | hátte, wie Rohde meint ( Psyche 5. 122); dagegen ist der Witz viel besser , wenn Kallimachos den Spruch des Epimenides von der kretischen Verlogenheit gegen ihn selbst wendet Wilamowitzius 1l. c.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 847
evxóGucG xol areréAovr óvJ9uóv ivoaguóviov qQÓovreg xai HéÀg vwd, xal ov ovveycgovy» axovooL róv Koóvov xAolov- vOG TOU ztGtÜ0c. TovTO ÓÉ qoi Koll(uoyoc (v. 538q.): tva Koóvog ovaciw "xy5yv &Gztí0og sloatou xal ur ceo xovollovvoc, 0 lov. voU ZL0g. *Ó avvÓ Ób elme xol J4gavog (v. 95) Zuxz oio, Kovgnrec 0r& Koóvoy /wevóovro. .. 10av Ob ol zgocioruévo, Óo(uoveg Óéxa vóv àguOuóv xal ixoAovvro ZaxvvÀo, "Ióaio! xol Kovonreg xol Kogvflavrs, ZáxcvÀo, uv "IÓaiou àzó vog "Iógc vov 0govc vo? Konri- xov xol vu» vTjc Péag ÓoxvoAcov, Kovonreg Óà Óià vÓ zcegi TÓv Zlío xovgov üvra elAcio9ot, Kogvfavrsc à Quà v0. scego- Baíivsewv vq xobQq xal amavav róv Koóvov roig COuactw. Indidem prompsit Nonnus XIV v. 23—35, ut vero plus exhibeat: xal BÀoovooi Konrn9ev aoAL(Dovvo uoxygral Zaxvvào, IÓoio, xgovatc vaevroec égiztvug yny&vésg Kooguflavreg óunAvOsg, cv zcore Peíy ix x9Jovóg ovrovréleovog aveflAaovqoe yevé9An* oi fBgéqog agriAOyevroy acburóxq moa névgy Zijva geoeaaaxéeoouy éuurooGoavro xogéíoug, XOu0v &voaxgovovreg ogíxvuztov mnzegozma, 7éga fexysvovreg" egaccouévoio Óà yaÀxov &yywveqnjg Koovíowuv énéfloeuev ovoaot qo xovgogvyn» Koovíovog vzoxAémvovoo gosíoug: xal ztQÓuoG Tyeuoveve yogoztAexécy Kogvfávrov Ilóoguxoc "Ióaióg v& GaxéozoAoc, olg auo Baívav Kvoootog ailóÀa qÀa zagovvuog &màuce Kopjog. Recens quidem testium memoria, at fabulae elementa vetustis- sima. Quae res Stesimbroti adiumento monstrari potest. Nam eum Apollonius 'Argonauticorum I v. 1126sqq. Minyas narrasset et Rheam Dindymenam evocasse Twíov 9" Guo. KoAAQvóv ve, oi uobvoi rto0Àéwv uoignyévo, nóà zcageÓpot Mnrvéoog IÓaíng xexAravat, 6000t Eactv ZaxvvÀot "Ióaiou Konvotéeg, ovo zove vougn ZdyywaÀg Zdixraiov ava ozéog auqoréonot ógalauérm yoínc Ota£ídog ig Aaovnotr
348 ARATEA
scholiasta ad h. l. notavit: or« 0à vóuqu; zie Olatióog y5c óga&a- uéyr vovg xaAovu£vovc IÓcíovc cxríAovg &voínge, sapgà Zrnotu- Boórov etÀngev. Diiunxit igitur a Rhea Anchialam praeeunte Stesim- broto Apollonius. Sive idem ille sive Maeandrius Milesius (quem praetulit doctissimus Apollonii interpres) Apollonio nomina Daety- lorum e religione Milesiorum profecta suppeditavit. Sunt autem in ista narratione quae attendas duo. Ac primum quidem quod deae Cyzicenae sive Milesiae Cretenses Dactyli famulantur, id e vetere ae nota iam Mileti eum Creta insula relatione apte ni falli- mur expediveris.^) J4yy:&Ànv vero Daetylorum matrem *mari pro- pinquam' voeatam putamus eadem de causa, qua 244/ac "feminas marinas' Placianae Rheae et comites et cultrices 'C. I. G.' II 3657 (cf. Kirehneri 'Att. et Pelop. p. 45). Quae eo consilio disseruimus paullo uberius, ne ante Milesiacam fabulam quinto saeculo anti- quiorem exstitisse Cretieae narrationis elementa ignoraretur ").
In Idam montem parturiens Rhea sese eonfert (Anonymus), partum óoeoc o0ycÓóv "IÓaío:o Curetes custodiunt eum nutrieibus, Rheae matri scilicet vieini (Aratus) Inter se haec vides arcte conexa esse. Itaque obstare vix quiequam dixeris, quin Epimenidi hoe quoque retribuas. Et ne Dactylorum quidem signifieatio ab- horret. '"Idaei' Anonymo illi sunt, Arato ' Dietaei', etsi mille stadia inter Idam et Dietam montes interiacent (cf. p. 262?). Res ita se habebit. «4/xroioí Kovgoyrecs Aratus versum exordiens, eum deberet «IÓaio:», dixit anaphorae studio ductus ob versus ante- cedentis initium «O/xr« zv evu0s» quaesitae, idque eo facilius
^) Simile quid Olympiae accidit. lovem in Elide natum Rhea commisit Olympiae roic lIóeíoig dazrvAo(, xeAovufroig ó& tole ovtoic tovtou xal Kov- Quoww. aquxícOei d citrovg £5 "ógc vgc Koxtuxmc zr. Cf. Hermes' 1890 p. 400 8gq.
!) Fortasse redundabit alterum. Epimenidem ze zeide vouqmuc Óóvoua BaAtyo xel Kovogte véov coaevi adpellabant (Plut. Sol' c. 12). Depravatum et BüArgc et BAdorac Suidianum s. v. Emu. Cum de Cretica nympha bio- graphus quisquis fuit utrique communis loquatur, subabsurde Bà«vraec (quae Attica erat) fuit qui excogitaret. Fac vero hac quoque in fabula Curetes — inter quos Epimenides numerabatur — fuisse eosdem ac Dactylos Idaeos: 'An- chialae' nymphae et Haliarum memineris et e BAcorec-B«Argge eliciendum forte esse 4A/ec censebis,. Sed ambiguam fatemur nobis et ipsis propositae coniecturae fidem videri, dummodo rationem redinveniendi veri ac regionem monstraverimus, contenti.
ES T
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 349
potuit, quod in aliis narrationibus Cretieis ne Dieta quidem a Iovis natalibus seiuneta erat.) Denique Dactylos Idaeos Rheae dixit obstitores Anonymus: zregtozavreg avt» éuatócovro. Medici igitur dii putabantur illi; et innuunt tale aliquid etiam propria Dacty- lorum nomina: Hercules (nimirum 24Ae£íxaxoc) ?), IIaucvioc, 'Ezct- uxózc, Idctg, "lóoc. Proinde obstetrieium Daetylorum officium inter genuinae religionis Creticae vestigia censemus nec demimus Epimenidi. Ac fortasse de Dactylorum etymo hae eadem ratione edocebimur quid sibi velit. Quid? si xeuoyó»o, eredebantur et digitis placide ventri immissis contrectando efficere, ut pare- rent parturientes? Essent igitur z/exrvAou 2 ZfaxrvAoyóvoi, ut Kovgnrec — Kovgoroógor (De Aeschyli Supplieibus' p. IIIsqq.). Conieetura haec est, nihil amplius.
Composuimus Epimenidea quae in Anonymo Ambrosiano nobis inesse viderentur elementa. AÀ quo quod alienum sit, nobis nihil- dum sese obtulit. Iam faciamus periculum num satis tuto argu- mentati simus, et Pseudoeratosthenem et Diodorum, qui nonnulla habent ex eodem Epimenide, ad Anonymum exigamus. Quod ut bene cadat, pro explorato tenendum est, Diodorea libri V capita 70 et 71 e duobus utique scriptoribus contaminata esse, quorum alter ad Callimachi hymnum primum, alter proxime ad ipsum accedat Anonymum. En Callimachus v. 57—67:
&ÀÀ Év, sau0vOg iov iggaoooo navro véAea: vt( TOL xal yvorol rmQgortQuyevéeg zteQ éovr&g ovgavyó» ovx iuéygoay EÉyew éxiÓo(otov olzov. Ónvotol Ó' ov mzaunmov aÀndésg qcav aoidol: qaàvvo zàÀov Koovíóno, Óuavouga Ócuova veiuat* ví; Ó0É x' im ObAóuaQ te xal 7410, xÀ5oov igvoco!, 0G uaAA pur, veyínAog; im loaín yàg owe ? M / € M - » 7vAagJa,* và Óà v0000» 000v» Óià zrÀeiOTo» Eyovat». wevoolunv, aíovrog & xev zemíSowv axoviyv. » - 3 ^ , » MN € ov 0€ JtOv £o0Qva z:aÀo, Jéoav, Epya Ó& yeuguy, 0íj 1€ [íg vO ve xaQvoc, 0 xal zéàlag cioao Oígpov. Quibus si admoveris Diodorum V e. 70, 1 zcegi Ó& rng vov 4c yevéaeug ve xal jag.Aelag Ó.aqoveivat* xoí viveg uév qaaty avtov
12 Lobeck. 'Aglaophamus' II p. 1121. '3) Lobeck. ib. p 1169.
350 ARATEA
pev viv E av9gurcov vo0. Koóvov ueragroagiv elg Seovg Oua- 0éSacSuei. rjv gaciks(av, ov. Dig xariGy00avra zÓv sztarépe, vouí- pog 0b xal Óuxcieg aiueoD9évra vabírno vic T«uác et praeterea capitis 71 initium: has eerte Diodoreae narrationis partes segre- gandas a ceteris esse liquebit. Cetera enim, si non ommia utique nonnulla, ita comparata sunt, uf Anonymum nobis iteratum audire videamur: z;vég Óà uvOoAoyovci vq) Koowq ysvécSat AOytov cgi TC TOU hioc yevéGeuG, OtL rcagatgrjaerat vjv Bacikeíav ovroU Brabcc Ó yevvi9elg saic. 0rósreQ rÓv ubv Koóvov Tü yevwóueva medio sAsovoxu aqaviZev, rpv O2? Péav a yavoxtigagay xal um, Ovvauévqv uexvadeivat viv zpoaígeotv vavÓgóc, vóv ZZía vexobOav &v vj; z1go0 ayogevouévy -Hxvg, xAéyot xal Óovvat A&O2oc voic Kov- onou éxégéwat voic xcror«oUoL scAngiov üpovc vic IÓge* vovrove 0e anevéyxayrag eig vt &vrQgov zagadoDvat aic NvuqatG ... av- vaL 02 uéAt xai yàAa uiayovoat «0 zcoi0Lov ÉOpeViav xal vro alyoc vic ovoualLouévgc uak9siog rÓv ucorOv sig Ótergog)v zagel- xovro xrÀ. Pseudoeratosthenem superius adseripsimus. Quem reete olim, quamvis Bethius 'Herm.' 1889 p. 410 dissentiat, eum Diodoro V 70, 6 Robertus comparavit p.241: vy Josyaoy Ó alyl ruuac té vuvac &ÀALag Gmoveiuot xal viv imwveuíav àm avene Aofeiv, -diyioyov émovouacSévra: ad caelum nimirum Capram rettulit Iuppiter. Faetum nobis est Donsdlan: ni fallimur, felieiter..
Coronam Aratus v. 71 commemoravit: abroU xaxeivog 2réqavog, vóv cyavov ÉSuxev onu Euevat 4durvvgog azomouérgc 2douaóvgc, vOt( vzo0tgégerat xexunorog EióuAor. Historiolam illam esse Epimenideam 'Catasterismi' p. 67 et 243 testantur diserte.
Leonidas Tarentinus, paullo iunior Arato, in "Phaenomena' epigramma ita incohavit: Foauua vcÓ onroio Óanuovoc, 0g sott AtstTy qoovríó. Ónvatobg aorépac éqoacaro, a;tAavéac r' Guqo xol an uovoc.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 851
Aeternitatem stellarum extulit poeta ornamenti causa! *, nec di- cendum erit Arati versum 99 obversatum esse Tarentino (de Virgine): eiz' ovv Zargalov xcívm yévoc, 0v ód vé qaot G0TQcY GQxolov ztavéQ Cupevot, eive rtv GÀAov. «agyaiov» Marcianus servavit et scholio firmatus et Hesiodeae "Theogoniae' v. 378, ubi Astraeo Aurora peperisse astra fertur. Recentiores vero codices «coyaícv» habent, ut Parisini AC a nobis conlati. Superflua autem coniectura «àgyaíwv» illud novatum esse eoneludimus. Adde quod Nox, quippe quae 'signa siderum posu-
erit', «agyaín» est v. 408; «agyaiuv yvvatxov» v. 103.
Prior originatio euius sit, adhue nescitur. 44oréorog — 24ore- oío» et heros pernobilis Cretensis et Cretici Iovis quoque epithe- tum solemne (Preller IT p. 116, Roscher s. v.) *. Ostendi nequit sed verisimile admodum est, Creticam fabulam esse illam et eodem Epimenidis scripto propagatam. Artifices pergameni cum non modo Zixnv-IIoo29évov, ut Aratus coniunctis Eudoxi et Hesiodi denomi- nationibus, sed etiam quasi diversam personam Oéu:- Hog32évov inter deos siderales referrent, hanc aliunde eos mutuatos esse patet. Vix igitur admittitur, eum qui iuxta O£u:c in gigantomachiae per- gamenae anaglyphis proelians repraesentatur Hesiodeo nomine velle adficere: quemadmodum Puchsteinius, longe omnium felicis- Simus et ingeniosus arae pergamenae interpres, instituit. Cuius
14) Sensit rem in Leonida Jacobsius. Arati v. 116 ne opponas zto9éovoc zaÀwuGO» 19ca Auov aut Asclepiadis (sive Archiae) de Hesiodo versum yévoc doyalov Éypaqsc zui9éov Anth. Pal IX 64 aut Rhiani (p. 186 Meinekii *Ana- lectorum ") IIvoogc 4tvxaAiovog àx. dggalng aA0y0(0 aüt Euphorionis fr. dub. V óuelov xoxvgo. xa9tiufvg doyaigow. — 1n Leonidae carminibus nihil inveni- mus, quod Arateam: imitationem redoleat, nisi forte Anth. Pal. IX 107 (quod Antipatri Thessalonicensis dixit esse Planudes) &d *Phaenomenorum' v. 1545q. spectat. Sole cum Leone coeunte
&vgeial uo. &g£axoigv tOtE Vi]EG; elg dveuov dà và nxyóà xvBeoriqtoec &xouev Aratus. Leonidas tanquam oblocuturus v. 3—6: Poczv uiv axagoc, «AÀx 9a2a005 zt» igov' ov uétgav 7 xgiai, «ÀA& vUzTG. Éovo n5ónA(oug Évépgg nÀA£ov (&A4o yaQ &AÀQ 9agooc), yo ód' sigv daiuoo. aqGouérr.
155) 4gvjo gigas atticus a Minerva necatus: Aristoteles schol. Aristid.
p. 105 Frommelii. '
952 ARATEA
disputatorum haee fere summa ( Sitzungsber. der Berl. Ak. 1889 p. 339):. Alatum quendam et barbatum deum aetate provectum, miti facie insignem, iuxta Oéutv Doífmv 240oveoírv 'caeli quasi reginam' repositum esse. In euius ala sinistra (refraeta enim dextra est) oculum conspici. '44/e Zrese Exgenschaften des fraglichen Gottes, sein. Platz, seine Formen, die Augen auf den Flügeln, führen mit grósster. Wahrscheinlhichkeit darauf, dass es der yALUTt0g, Óez. a0veQwzóg Üranos sei, freilich micht der Sohn von Aiuher und Hemera, sondern der Vater von Themts und Phoibe [Hesiod. Theog. v. 133] wed a/ der anderm vom den erdgebornen Gipganten bedrohten Titanen und Olympner, der als Pendant der Ge auf Seiten der Góffer um so weniger fehlen kann, als ihm besonders der Angriff der tbermüthizgen Erdensóhne g1/!. An Astraeus, quem vetustum astrorum parentem Hesiodus v. 378 praedicavit, dicendus ille et ex Epimenidis "Theo- gonia aevo alexandrino notissima repetendus est? Certe ionica vel poetica potius nominis 2Zoreoír terminatio in anaglyphis perga- menis iuxta formas atticas conspicua sic apte expliearetur. Sed res incerta est ac fortasse manebit.
II
I. Bekkerus p.144 editionis Archilochi frustulum nescimus e quo libro divulgavit: xol zeg' 4MoydAóxqo (fr. 120 B.) «oy o- »rg GaÀevouévo xogcvn». Quantum vero exsultabamus, eum in Marciano et eius apographis tres fere Archilochi versus primi investigaremus hueusque incognitos! Sed antea Arati locum totum adponimus v. 1003sqq. Signum igitur sunto auctore Arato xai xogoxeg uoUvot uév égnuatou goówvregc Óuc0Gxig, avrag Exervo uéy a9900 xexAnyovvec* 1005 zÀ&LOTEQoL Ó' aytArÓOv, érrv xoírovo uéduvrat, qwo»ro turàeiot yaígeuv xé vag (iGautro, olo và uà» Boówoci Auyatvouévowsty óuoia, zoAÀa Óà ÓcvÓgeíoro xava qÀóov, &iioT iu GU TOU, [xí v€ xelovauy xai ózóTQO:t oL Gztt 6QvOVTGL.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 953
Adseripsit v. 1009 scholiasta Marcianus: 7xí ve xeíovot»-] àv Q avAÍGovron xai xa9éLovrat, ar ovvoU züw atgovrot, xol megu- zeragJéyca zcdÀuy im avo el óro0TQéqoiev evÓivÓv vÓ zregl vv aépa xaraOTQua yívco0xe' yoigóvrco» yag oí roiavroat qoyal xoi xiyn0ttc, ixJapgoncavreov» ví xaJaogótqr. vov aégoc.$ ovrug"). ónÀcoaL 79éAgoe, zoiov Óévógov ctgqxev. Aéyeu yàg 5Omov ví- XTOvVOLY , ü7tÓ TOU vcxeíco Ón5uorog [0zov cvíxvovow]"). àuoi Ob Óoxei u&AAo» «xelovoiv»'*) avri vov xouucvrot, &zÓ toU xclo* Ó 0à vé asvdeouoc, 1v! 7) Urov xol viv xoírgy Éyovot xol [0x0v] «2A. LovraL xol vc zv10606 zavovrat . vÓ yàg «azvegvovrat» oiovel (zérovrot)") và zvegà xaÀaOavreg.$ vy vÓ «GmreQUovrow» avri TOU ÓLaO0tlovOL vàG zvréQvyoag vroovQéyavteg" ÓLoxvoUVOL yàp vàc zrégvyoag fou oq Óovgc, vr» xolrqv xovaAaflóvcec, v viv. &x vob &égog Óuovivdocovveg ixudÓa. xol zog Joyuógq 7 $9 T70ovjc caÀevouévg xoguvn, QOrep xnovAog, zérQng ini mooflÀjrog &rvsgvooero*?)
vÓ ÓÀ «vmóvgozoi» azÓ vov vouov záÀw cg ini vov xoítq».$ aztvegvoyvat]") zoooé9ngxe vÓ « Ót& vO uérQov. vvegv00tcuy Ób érvuoAoyciraL oioyel zvego0eíeuy. Coniecit in Archilocho' «caAev- Huévy» Meinekius inutiliter, qui nonnisi Bekkerianum noverat fru- stulum plaudente Bergkio. Nos ferendam orationem esse rati nihil traditae verborum faciei detrahere voluimus. Id autem con- festim patescit, Archilochi fragmento 141 Bergkii ipsam eam quam felieissime recuperavimus attingi memoriam. Exstat illud in erudita Aeliani disputatiuneula 'H. A. XII 9: ó 02 xíyxàog bgóv iore zvvqvóv àOÀ9e»àg và xavósiv ... xiwvei. Óà và ovgoia zvveQd, dOmtQ obv ó maga vq l4oyiMóyo xgovAog. Praeterea apud Hesychium post glossam ezrravtírog haee ordine leguntur: ezvegvooerot] nére-
15) obroc scripsi et à sequentibus discrevi: ovvoc Marcianus. . 7) Interpolata seclusi. 19 Addendum hoc exemplum est iis, quae p. 190 et 241 !? persecuti sumus. 19) Supplevi ex Hesychio s. v.: cf. inferius. *0) Cf. Archilochi epigr. XIX B.:
Gvx5 metgaig moAÀnc Booxovoa xogovag, &Urn9c &&lvov óéxtowe Iaouplà. ?1) Seiunxi lemma. ' Philolog. Untersuchungen XII. 23
954 ARATEA
TOL. — "Anvageic] ó à&xó Konrmc. JAn:(so)a?) yàg zog Kon- Tíc. — àz 169a] loózvega ete. Corrigimus ozegvooeror et Z4zcve- qevc?) atque Archilochi esse glossam arbitramur, unde praesens «aztteQvOOeraL» nescimus utrum sit in poetae versu an contra re- scribendum. Denique '"Theophrastum' dieimus e carmine Archi- locheo prompsisse $ 16 p. 391 Wimmer.: xog«c»v* ézi mévQac xogvacouévyy, v» xvua xavaxAvtet, vóog onuoivev xol xoAvufgoGga zoÀÀAaxu xol mtgurerouévyy vóoo onuaívcei. Emendes «7z:teQvOOouévr», quoniam «xogvocouévy» nihili videtur: Archilochi habes sive verba ipsa sive verborum eius paraphrasin. Hine tuto eonligas Archilochum et ipsum a cornicis natura tempestatis finien- dae signum petivisse. Saepius autem per carmina Archilochus maris pericula descripsit, velut fr. 22 B yvyeoc £xovreg xvuavov iv ayxdAoic. Etiam saepius idem poeta a "Theophrasto ad con- cinnandam 'Signorum' syllogam videtur adhibitus esse, quamquam diserte semel commemoratur $ 45 p. 396 W. (— fr. 54 B., supra p. 2189.
Accepto novo Archilochi fragmento simul nacti sumus egregium Aratei loci et auctorem et exemplum. Obsoletum enim verbum Archilocheum «azcregvo0ero» Aratus continet, nisi quod numerorum eausa non ézctegbé0O0vro:. Sed «azcregóovrot» scribere ille debuit, et eodem praeeunte Archilocho de cornice, quae e pastu redux prae laetitia alas quasset"*?, loquitur ibidem. Porro baud contem- nendum indidem redundat rei criticae emolumentum. Nam cum Mareianus azrzeggvovroi exhibeat et rectius paullo azrreprorroz et lemma et scholium Marciani (quae attulimus), ecr' iotorre: recentiores propagant nonnulli codices et etiam editoribus praeter Bekkerum et Buttmannum male imposuerunt, praesertim Vossio. Strueturam vero oblitteravit Buttmaunus, postquam 'xeí ecopulae
3?, Supplevi: "4zc«o« editores.
?3) Nomen urbis in nummis et"Azceoa et "Axraoa scribitur (Head ^H. X p. 336). Azxcv£0oaio. & zxvtoov derivati: Pausan. X 5, 9sq. Strab. X p. 479, 15.
?*:) Aliter Leutschius 'Philol' II p. 22: Es szuss soAI der xmpprioz vom -ircalochos dhnlich dem xíyx^0g angewandt sein. und da Aer: bri der aw den Komikern (cf. Aeliani 1. c. bekannten Wise des ziyzaoz mirkir müker. 44s es habe .Archilochos in den Schmáhrgedichten auf Neobule dem szygminl zu drgend einer obscoenen Bezeichnung benutzt. Liebelius 'Arch. fr. p. 54» de Ceycis fabula ab Archilocho expressa cogitabat.
IX. EPIMENIDEA ET ARCHILOCHEA. 955
in versu 1009 commodam rationem reddi posse! negavit prae- propere, et xoxxeíovotv pro xeíovot xaí substituit: e fastu ad cubile reduces circa. arborem, et 1m. ila ipsa considentes, alas con- cutiuní. Mutandi perieulo absterrere debebat vel ea res Butt- mannum, quod antiqui interpretes scripturam traditam consensu suo firmaverunt. Itaque iusta opus est interpretatione. En loci partitio: gregatim cubitum advolantes cornices Aratus eum mon- 8Strasset, partem iamiam per arboris frondem dicit latitantem (9ev-- óoeío.0 xarà qÀóov), partem in ramis considentem (iz avzov); hue bzóTQorcoL (reversae) azvegvovrzat, illue 7ye xeíovo: pertinet. Ne- que aliter quondam Vergilius Aratum intellexit "Georg. I v. 4118qq. (corvi) saepe cubiibus altis
nescio qua praeter solitum dulcedine laety
inler se vm folus strepitant; 1uvat vmbribus actis
jrogeniem parvam dulcisque revisere nidos.
Qua re cognita exspectamus alterum quoque Archiloehi signum celebre et ipsum Arato placuisse adeo, ut aliquo modo in carmine respiceret. Itaque "Theophrastum' l.c. éd» àzl xogvq"jg Ogovc vépog 0g9ó» a7, xeuuva oquaíveu 096v xal 24oxíAoxog ixol- 00e»
IÀavy , 0ga' Da9óg yàg TÓn xvuact vagacocezat
zóvvog, Guqi à &xoo lDuvgéwv 0090v tovora, végosc,
onua xeuucvog" (xuyaveu 0^ 25 aeAmnvínc qo[loc) eonferimus eum his Arati versibus:
cjua Óé vo, avéuoto xol olda(vovca JàAacOa
ytvéa9« (909 . 910).
9 vegéAg Ogeog ugxovevan év xopvqí ouv (920)*). Hactenus Archilochea.
*5) Callimachum Archilochi imitatorem ostendit nuper Reitgensteinius * Ind. lect. Rostoch.' 1890/1 p. 12?. ] ;
X. DE APOLLONII CANOBO.
Videtur demonstrari posse Apollonium Rhodium, quem eun- dem et fuisse grammaticum et nominatum esse constat, :rzoi zc Ao: earmine quodam Aa»rc3oc inscripto singillatim nonnulla protulisse. Nec tamen ampliore commentatione supersedebitur.
Duo 'Canobi Apolloniani fragmenta Stephanus servavit Bv- zantius, quae quo spectarent non divinavit nec Meinekius (post Lachmanni Babrium p. 169sq.) nec Michaelis ( De Apollonii Rhodii fragmentis p. 6sqq.. Et alteri quidem fragmento geographus sub- seripsit 2£:x042uw»toc àv 1 Kavcoc, alteri autem. 2:024rt0c ó Podio; Kavw:«c Óevr £go, i. e. 7» ad corrigendam nominis termi- nationem adiectum, quemadmodum feliciter extricavit Meinekius. «Kríotov» syllogae Apollonianae perperam illud quoque carmen inseri paene consuevit Qua de re Michaelis 2:277. inquit 'e2s/are mihi videfur, quominus Kiiow fuisse hunc quoque lhbrum :mudicemus ; laudafur. quoque é&y Kaye) fro ér Katyov xríott- At non modo favet nihil, sed impedimento esse diversitatem nume- rorum firmiter contendimus. Urbium conditiones et Argonautica hexametris dactylicis, choliambis 'Canobum', ut Herondas sua et nonnulla Callimachus sed pusilla';, tractavit Apollonius.
Canobi herois fata sibi narranda Apollonius proposuerat. Vidit hoe nemodum: at manifestam rem probabimus adiutore Nieandro. Nam eum serpentis cuiusdam, qui «£uo99ot; vocabatur, morsum Nieander hisce verbis descripsisset "Theriacorum' v. 295sqq.
298 vyvyuatt Ó' aggoué£ye) u&y. Urro£zgeu agoooy oidoz xvurtoy' zgaÓír Ó& wawov stgutérgoqey aLyoz' 300 7a01ro Ó' tÓazosoga ÓiéGGvTO, vvXzi Ó& stQuit;,
. 4 E d 2) » . » aiua Ót£z Quyciy 16 zai avgérog rÓ& Qt crrcn zttÜÓCetat, go4o£vvt véoy stegogugu£voy (iq
) Egit ex. gr. Caliraebus carmine choliambiíco de TLalete astronomo: €f. supra p. 262.
360 ARATEA
ovoa 0? qowíacovra zagéógauev: ai 0. iz yviotg
ür&LÀAanl óuyvvvvat imeuóusvot yooóg oy. 305 Qj zoré voL Jie oiuoggoig ilóv ivelm:
ríe yàp 00abouévgc và uiv à990oa mungarai ovAa
QiLO 9ev, dE Oviyewv Óà xavelBeva, Govayig aluo.
oi Óà qo» uvÓóevreg avaztAsiovow 0Óó0vrsg scholiasta ad v. 303 adnotavit oí à" voz0 yvíotg] aí 0à vro coic uéAeoty wreLAal Qryvvvran' eire yàg, ovt 0Àov vÓ cOpa rceAtÓvov- vaL xal GrttÀQOv zvÀngovtat. CrttÀal Óà oí zAmyol slow. xal AnolAoviog Óé quoc vov zAnyévvov vzó aiuooootÓoc ónyvvoSot xal vàc ov6etÀac. Itaque idem iisdem verbis de re eadem Nicander scripsit quam ille quisquis fuit Apollonius. Apollonium scholtasta Nicandrz alium non nominat nisi eum, qui lleogl Bovaoav«v scripsit (ad ' Theracorum! v. 559, ubi eodices modo 24zoAAag modo J4zoAAww»toc) | Jíague quoniam Apollonz: et Apollodor? nomina saeprus anveniuntur confusa, exoría mihi suspicio est scholiastiam xol [4moAAóÓówpog Óé quoc scripsisse. Conlabitur suspiciuneulae fundamentum: Rhodii Apollonii carminibus, in quibus data occasione etiam de animalium quorundam proprietatibus expositum fuit, scholiasta quoque Nican- dreus utitur, velut ad "Ther. v. 11: zrepi yobv vc vOv Óaxvó»- voy Ouoiov yevéoenug, ov. ioviv ix vdv Tivov vov ovuarog, roga uiv vQ Hoi ovx tor tbpeiv .. Zr oAÀ e viog 0à ó Poótog iv vy, «gc 2dAsbavÓgeiag xríce( azÓ vOv Ovayóvow» vo) vic l'ogyovog otuevog (goi zavva va Óaxvovra yevécJ9at). Dum- modo locus et facultas de eíuogootóoc morsu scribendi idonea ex aliquo Apollonii carmine proferatur, Rhodius Apollonius retinendus est omni mutandi misso conamine. Ergo proximos "Theriacorum' versus eum alio quodam testimonio paullo longius adsceito iunctos subieimus 309—319:
el 0 Érvuov, Tooín9ev lobo. &yaAéyoro qAoig 310 AAiveAéyn, Ove via zoÀvoTQoujov zaga Neikov
torggav fogéao xox)v mpoqvyóvveg ÓuoxAmv,
nuog azowWvyovra xvfegvqrioo Kávwpov
Oov.og ày woauaSougs à3oroaro. cvvwe yag evvy
avyév' ànodSÀup9eico xal iy Bagvv Qovyev iov 315 aíuogoig 9uÀea, xoxóv Óé oí Eypgae xoirov.
v Ó 'EÀévg uécov 0Àxóv ivéS9ÀaGt, 9gav0e Ó oxav9ng
X. DE APOLLONII CANOBO. | 361
óecuaà nmépiE vwvaia, óayi; 0. é5é0Qaue yviov. &E09ev oiuogóot oxoAiortAavéeg v& xegaovaL olo, ycAevovaot xaxpneA(y BagUSovrsc. Aegerrime tulisse Helenam Canobi necem etiam alio auctore constat: Er. M. s. v. EAéveto». PriN. N. H. XXI 59.
Borava 5 à» ZAs&avógselo yevo- — Helentum e lacrimis Helenae
uévg. etonroi, 0v, ix «àv Óa- dicitur natum et1deo in Helena
xovcov» vüc EÀévgo Gvegvn, 0ve | insula laudatissvmum (scil. ad
ixi Kavowu v9 xvBeoyivg Meve- | oram. Aegypti).
Àaov (correxi: — og codd.) ida-
xQvoev vz0 aiuoggoiüog art0-
Juvovzt.
"Canobi' Apolloniani nos meminimus in tempore. Ex quo argu-
menti aliquantum offerri a Nieandro coneludimus, quoniam, quod
scholiastae beneficio ex Apollonio cognitum est, id ipsum fere ad
verbum in Nicandreis versibus iteratur: wretAol ónyvvvrot?) Ae-
cedit confirmatio ab eodem Nicandri interprete, qui Apollonii illud
servavit fragmentum, suppeditata. Is enim ad v. 309 hanc histo-
riolam recepit: lovéov Óé£, 0v. &xó Toolag vxoovoépuy ó MevéAaog av vj "EÀévg imkavüOn xoi qA9ev elg -iyvmvov. Ó yobv xvBegriyryg avro? Kavoog é5eA3ov [xoug93vod]*?) à» o alyuaÀQ xwv arexouua9n xal émértwxev aiuooggotót, Ttg 9Àup9sioa oz ovtov TÓv ovyéva xal oÓvvQ9eica iBeA9oj0o ÉÓoxev avró». Ovy5cxovra ovv om cvT?G TÓY xvBeovivqv Jewgnoaca 7 EÀévm xal 0gyu9eico voig oíi- uoeoota.v fxÀace viv Gxav9av» avr)c xai iLéfaÀs vo)g Tc Óayeog avrüc oz0vÓvÀovg* xoi Éxrore ai aiuoppotóec xai oi OxoÀLoi xol oí zÀaytoL xarà TY ztoQé(ov xegaccaL zexAacuévon eloi vog Ócyeug. xol v) uiv iovooía ovvuc.
Non recte Wellmannus^) nihil isti historiolae inesse nisi Nicandrea
2) A Wellmanno ('Hermes' 1891 p. 323—325) discedimus, qui haud recte Apollodori iologi copiis isto loco Nicandrum sese ditasse credit. Quantum (si forte) nostra ratio ad Apollodorea valeat non augenda sed minuenda, ipse viderit Wellmannus. Aelianus nobis, quae de eíuooootó: habet, e Nicandro et scholiis Nicandreis consuisse videtur 'H. A.' XV 13.
3) Seclusimus interpolamentum.
4) Cf. locum adn. 2 citatum.
962 ARATEA
putavit, si quidem in vitum obdormivisse Canobum tacet Nicander. Nee superfluum aut leve id censemus Canobi gesta persequenti, poetae praesertim, qui illud theriaeum seectaretur non ipsius causa, ut Nicander fecit, sed eum ad finem, ne mortis Canobi eausa ac- eurate descripta requireretur. Qui si invitus in littore cepit som- num, negotio aliquo, quod in gubernatorem conveniat, defatigatum arbitramur: Palinurum modo Vergilii reminiscere. Fingi mente plura possunt: reficiendis navium fracturis occupatum novo infra testimonio sumus eognituri. Denique, ne amplius quid dubites, in eandem iterum atque saepius incidimus historiolam, sed copio- sius excerptam. Ecce Cono Photii VIII p.8 editionis Hoeferi (Gryph. 1890): Kavcoflog v; Ocovón. 7 0y00Q Oupyseira, và regi Iowréug voU 4dlyvnviov uay- r&Gg, 00 1?) Qvyavyo Otovón igacócion Kaovwsfov (v à ovtoc xvBiegviyvoc IMeveAaov vov Z4vgécG) azcovvyydyet.. xoi oc 0 Kavoflog xaAóg xal véog àzaíogovrog MeveAaov iz -iyvnvov xoi 'EÀévgc xal mooooguicouévov» v5 yy v0 &ylÓvnc Ópy9«eig xoi canclg v0 oxélog uev ov zoÀ? 9vi- oxeL. xal MevéAaog xai 'EAévg 9azrovoty avvóv ix. di- yoztOv, Ov v)» émüvvuog qxt0otOL ztÓÀLGg. xal vOv TOU NeíAov orouatov vó vtAevroiov ó Kavuoflog y Kavuofixóv ix vov xvpegviytov T?» ovouacíay FAx&t. Apollonii earmini utramque vindicamus eclogam eo libentius, quod et Cono?) et Nieandri interpres aliorum Apollonii carminum sive argumenta sive fragmenta exhibent. Canobum igitur Apollonianum Theonoe Protei filia adamavit. Quod credimus contra disertum Euri- pidis testimonium non sine consilio potuisse obverti, qui Helenae v. 10068qq. Theonoam ipsam haec dicentem inducit: 7) Konig Ó iuoí tAeuc uà» sin, ovufiéguxe à ovóauov: zt&(QG0ouaL 0? zogSévog uéveww aeí*). Amavit frustra T'heonoe, vel potius — acriter si intueare Cononis verba — tulit repulsam (ozrovvyyavei. Numinis igitur vel mulieris
5) Knaack 'Callimachea' (Progr. d. Marienstiftsgymn. zu Stettin) 1887 p. 14—16; Hermes 1888 p. 141. *) Ultimus versiculus pro spurio haberi solet.
X. DE APOLLONII CANOBO.
363
ipsius vindictam quis est quin exspeetet? Solent dii bestiarum in nocentes uti sive morsu sive ictu, velut Diana contra Orionem exeitat scorpium. Ergo anguem Canobo aut numinis alicuius aut ipsius Theonoae voluntate et iussu immissum efficiendum esse facile nobis persuasimus.
Verum ad Apollonii, inquies, 'grammatiei zreoi zr0Aov scrip- tionem quid Apollonii Canobus quamvis ex parte restitutus? Canobus etiam stellae nomen! De qua quid fabulati sint, Posi- donius (hune enim auctorem statuimus) subindicat:
GEMINUS p. 13 D.
ó 0b iy àxou v( Ilg- ÓaÀÁQ vüc -4oyovc x&lutvoc ^ Aaurztgóg &ovjo Kávoflog óvo- uáberau. ovtoc ui» i» "Poó óvaOedion- TOG dovi», y 7tavtE- Aog ag vno» co- ze óg&tat' ày Z4Àe- Savópge(g | Óé é&ovi zavreÀAog éugavnc: 0x600» yag véraoQrov uépoc vov LgÓíov &z0 0v Opílovrog ueveogi0uéyoc qaí- yetot.
SCHOL. MARC. ARaT. v. 391.
3 » Y - éz — axgov Oé Tov IlnóaA(ov xeivat ué- yac aovr5Q izovv- uoc vov Kavo gov vT0v xvBegvnvov MevsAdov. ov uvyp- uoveve, Ó? vov àocé-
C »* 3 c4 oQoc 0 24oovroc* ovóOé y&Q xarà tovg zt6Qi 1?» 'EÀÀaÓo crc ovc, ovÓe vovg Évu fooci-
)
orépgovg éxéyeu t0O- 3 P] 23 L1 7z,:0vG, aÀÀ éOTlV b " - agavrc, vauoó ynv
qepouevog. qaíverat 0à zrowrov azó Póoov vOig ém —iyvzsvov 7tÀÉovoOL xai voig Tr xaraígovOty &tL uGÀ- Aov |roic] 94 «o6 NeíAov z90g di9ío- 7ztGaG QvYLOUOLY.
EusTATEH. ad Dionys.
v. 11 p. 219 M. é&x Óà vov Kavwpov éxeívov vov xveovi;,- rov xal e0tTro xe zov qouvoutvoc Ka- vycfoc émwvouoorat, aqav)c ui» voig év 19 EAÀa0t«Q xAluott, az: Óà "PóOov apxyó- uevoc gaívceaoJot, 0g iv TQ ueOovQaveiy vQívov (corrigas vé- vagtOov, cf. Gemini eclogam et adn. 7) Aéyevot GqOLov uépog ét éyety.
Quibus ipsius Posidonii subicimus eclogam Strab. II p. 119, 14: IIooctówviog Ó £x wiwoc vns oixíag iv noÀeL (Rhodiorum) OteyoUaq TüYy TÓZUY TOUTOY 000Y rergaxoO(ovc cvaóíovg quoiv ióeiv àovépa, 0v vezuaígeoJot vóv Kavofloy avrov &x voU v6 ut-
9364 ARATEA
xgóv ix vuc Iguoíoag mQocAJóvrag ini viv ueonufoíav óuoAoyeiy &qog&» avtó» xal ix vg iovogíacg vig v K»íÓq. cv)» yag Ev- ÓóSov Oxo)» ov z0ÀD vov oixjcsov vyrAorégav civat, AéysaSa, Ó' ov. ivreUOev Éxeivog àgewga vóv Kdvoflov aoréga, ceivau ini vov "Podiaxo? xA(uavog tüv Kvíóov, ip o) xal rà DaÓetga xal v? vavty zoaegaàlío. Accuratius paullo quam Eudoxus et Posi- donius de huius stellae regione Hipparchus exposuit: cf. cap. VII eel. XLIX") Canobus igitur iam et Cnidi visibilis erat Graecis et Rhodi, sed cirea Aegyptum notissimus. Inde est, quod heros ille aegyptius a Graecis loca ista incolentibus susceptus et ad eaelum (nescimus quando, sed non ante Eudoxi tempora: cf. ecl. XLIX) relatus est. Quae cum ita sint, catasterismum Canobi nonne earmine patescit Apollonium tractavisse? Tandem ad Dionysii Periegetae interpretem aecedimus:
SCHOL. p. 432 M. EusT. p. 219 M. ó Óà Kavwfog xvBsovj- Óv. uevà QOoóvitóog Savavov (xvfeg- rnc 5v Meveldov. ueró vüvnc 0B Gdgiovog MeveAcov Ó Qoóvrig, yàg t1)» vic Tooíag GÀc- — víóg Ovrvogoc) é&voSévreg àvéuq fBoo- cu» vov lMeveAadov ozo- QQ oi zegi vOv MevéAaov zQocíG0yovo, zÀeyp9évrog [mgóg và vy PóÓq vxo xvfegrijun óvvec vQ Luv- vOc -diyvzrov uéon]|*) xai — xAaío Kaovof. vov Óà Pooiov rc roU avrov xvfegrgvov 'Eiévgg xaraÓgauóvrwy» (mtQujA9e yàp &ztortVLyévvog, vov (Doóv- — avvovc uvüury cv iv v5 Tooíg xoxov
*j Falso igitur Manilius quoque I v. 2158qq.: idcirco terris non omnibus omnia stena conspicimus. musquam invenies fulgere Canopum, donec Niliacas per pontum veneris oras. [Sero altera ipsius Posidonii ecloga nobis sese obtulit apud Cleomedem p. 92 Ziegl.: .. q5golv ó Iloosióovioc, ov. (6) Kavofloc xaAovutvog &ovQo Acu- zpot«tóg éot. zxtgóc utoquBolav coc énl v9 Ihjóalio v5c AoyoUc. obvtoc àv "EAAd4óL ovó' óÀcc ópaüvoau O9tv ovó Ó Aparoc &v vot deowvoutvois uuuvg- Gxtt&L GUtOU. «70 Ób vOv &oxtuxQOv Oc 7to0c usouuBolev lover &oygv vov óp&c9o. àv "Poóp AauBave xol óq9elg in) vov óplGovrog tv9éoc xavà vv GtQoq7zv toU xocuov xataóveta.. ÓnOtav Ob vovc ax0 Poódov n&vtaxioyuovc ataólovg &xnAsvoavteg àv AAe&avóos(a yevous9«, evolaxeva, Ó dato ovrog dv Aàs&avógelg vyoc &néyov tov óglGovtoc, éntióàv axoifc uecovoaviog, vétaotov boólov xrà. Addidit alia testimonia Bakius ' Posid. Rhodii reliquiae" p. 598q.] 8) Seclusimus interpolamentum.
X. DE APOLLONII CANOBO. 965
v(00c, OLaüÉyeraL Try vabv — ÉrraJoy. Ov avvrv) qevyovo, uiv. ix Kavofloc,00tig xalz0ÀAÀa — vüc "PóÓov oi aGuqi vó» Mevéiaov», ÓLarolyac iv .iyvm:qo —xarayovrat Óà elg Doiwíxgv, o9«v clc vov;mQyOY rà Oxaqm vzO0 diyvmtov. ov Ór) àxeGauevot và oxáqn Oqe&tc rtÀnyclg veAevtQG. xouóvto vij Óvoxepe(o vov zzÀoU Otérpu- o0» Sewac 0 lMevélaog fov yoóvov viva, iv ( Kevwflog àzo- z0Àty elg Ovoua ocvrov Ovyoxe. 0» 9awac évríuog ó IMevéAaog idgvcaro, idcag v0 Gyoev- — ovvouxlCeu zóltv. énà vQ uvyuati rovc óraTOYy r0) OTQatOU uépoG — Gyo&toravovo vov OTÓÀOV &qelg uévetv olxeiv viv zcóAuv wai vtvag — Éxel xol viv zóAw in avv Kavoflov Aiyvriovg. óvouabet.
Canobum elucet non inde ab ora Troiana sed haud ita multum ante Rhodi portum mortuo in ipso itinere Phrontide navem guber- nandam aecepisse. Phrontin ubi amissum fecerit eclogae auctor, non liquet. Odysseam vix fuerit secutus, quippe quae prorsus aliam Menelai itineris regionem contineat III v. 2788qq.?) Guber- navit Canobus, donee in littore Aegyptio (serpentis morsu haud dubie, etsi non dietum est) moritur repente. lam vide: plane ut gubernator Menelai navem inde & regione Rhodia in Aegyptum direxit, ità quasi dux Canobus stella eos comitatur, qui Rhodi relieta petunt Aegyptum. Contendimus igitur fabellam interpretis Dionysiani e stellae positione caelesti et natura effietam et in eatasterismum primitus terminatam fuisse (quae subiecit ipse Eu- Stathius de stella, ea, etsi egregie quadrarent, videntur referenda tamen esse ad Posidonium; vide superius) nec dubitari posse puta- mus, quin coniungendae hae eclogae sint cum ceteris, quas ad- posuimus. Hine igitur Apolloniani carminis narratio quadamtenus redintegratur '^).
9) qAA' Ove Zovwov ígóv aquxous9', àxgov A9qvéov, £y9a xvBsovytgv MeveAaov doifog AmOóAAov oic &yavotc BsAéseoauv émouyousvog xavénsqvev, 70nA.0v uttà xtocl Otovogc vgóg £yovta, $oóvt Ovqtoolónzv. Sunii Phrontin sepelivit Menelaus. Hecataeus unum Canobum inde a littore Troiano exstitisse Menelai gubernatorem videtur dixisse: cf. Diels l. infra c. De stella apud Hecataeum nihil erat dictum. 1?) Plut. *De Iside et Osiride' c. 22 p. 359 E xvfeovrtgv Kcvofov (0vo- p&6ovaww), o? qao énovvuov yeyovéva. vóv aovíoa. Ceteros de Canobo
366 ARATEA
Tantum de excerptis. lam vero tentandum, ut tres 'Canobi versiculos a Stephano traditos videamus quo pertineant. Et primus quidem de herois fortasse sacro dictum erit Steph. s. v. Kóo:v9oc]
. xal GvvOerov xoguvJuovgync, cg avruxovoync. 24moAAcvLog Ó "Póótoc * Kavofq' * «xogw9uovgyég iovixióvov oyruoa». Nam monu- mentum Canobi in ea insula, cui dedisse nomen ferebatur, exsti- tisse et in ipsius Apollonii eclogis et in Dionysio, Periegeta Phario, v. 13 legitur: «xoi véuevog zcegíztvovo»v 2uvxAaloto Kavoflov». Ceteros versus ad stellam nautarum ducem ab Aegypto septen- trionem versus in regionem Rhodiam vectantium spectare dixeri- mus: Steph. 8. v. xvoo] .. xeoízge, cog axo vov €£0go édoírgc .. xai z4nmoAÀAoviog iv v(Q 'Kaovo
véQyeu Óà vquv à yÀvxvg 06€ xogívnc
ztÀ00g xouíLov Oca zAovoíov NeíAov. «xcírnc» codices, emendavit Meineke, quamvis suam ipse emenda- tionem nobis videtur non recte interpretatus esse. xycoírgc terre- stris" oppositus ei est, qui in mari versatur. Is igitur quem de- leetat 0 yÀvxvg xooívpgc zàoóog xouibov ÓcoQao ztÀovoíov NeíAov navigat neque immoratur in terra amplius. Hinc Meinekii ex- plieationem aberrare a probabilitate iudicabis: Oecaó: fe, zz- quit, 1n continenti lfore versantem iucunda navium írans- vectio Nili adportans munera. | Describere videtur. Canobict ostium, prospectum navigiorum transuectione prae ceteris Nat ostiis frequentati. V. Strabon. p. 801. Si quis «qwoízrg» retinere maluerit, is xcwoírqv zzAov», eum qui in Nilo fit, opponat necesse est z( JaÀacoío et de Canobi cogitet non stella sed persona in urbe cognomine constituta.
locos (unde nihil discas) Noackius indicavit Iliupersis', Gissae 1890, p. 93 adn. Fabulae formam quae apud Hecataeum fuerit, Dielesius 'Hermes' 1887 quae- sivit. — Disci ictu Menelai culpa occubuit Heraclidi leschographo Canobus: quod ad Hyacinthi exemplum novatum esse vidit Meinekius Anal. Alex.' p. 380. — Quae Et. M. s. v. d&ooc tradidit (ó ó$ Qooc Aéysi, 0t. vg Keplo vQoo- zÀAevcavtoc Aàlstavógov 5 EAévg magsxaAtu dagov vw& xvfgtQvgtuv, Kàpa tQ yé£v&, Óx«oco0. avtiv El; Aaxsónluova* xoà vovrtov avaAaBOvra avt9v anoooupiva. tlg Alyvnvov: &y9a ox' Ógtoc nÀgyévra anoOavetv. Oayoca ó' «vvóv án. «avtov d&poov ovoucctv) dempta Canobo et ad Pharum trans- lata videntur. Fortasse cum Etymologo Aelianus 'H. A.' IX cap. 21 et Hesy- chius s. v. 'EAéviov copulandi sunt. Cf. Wellmann. p. 343.
X. DE APOLLONII CANOBO. 9367
Canobus nominari stella non potuit, antequam [íluvii sidus, euius illa est, Nilus adpellaretur: "Catast. p. 178 ézóxewou ÓP avv(Q xal Óó xeAovuevog GoTho Kavofog, óc iyyiteu vov nyóaMov vic 2doyo)vg. voUrov Óà ovÓiv GovQov xavwrtgov qaíverau' ÓuÓ xol Ilegíyetog xoAeirat, Eyec Óà aovégag ... ànl vio volvgge (xau 7z:)c) Éug vàv ioxavov C, a qacw civo, và ovóuovoa vov NelAov"). Eudoxus non Nilum sed Fluvium (IIozouóv) cum illud sidus vocaret (cf. eap. VID, ne 'Canobi quidem cognovisse significationem cen- sendus est. Ac reapse dixit in ecloga XLIX eap. VII exscripta proprio nimirum nomine deficiente: «ó à5 4fiy)zrov ógwuevog &cr5o». Vel hinc manifestum, quod elucet ultro, Aegyptiorum sive ipsorum sive graecissantium vel Rhodiorum solemnem sed recens ortam denominationem Apollonium excepisse. Probabilius vero auctores dicemus Rhodios, si quidem per Rhodios fere scrip- tores ad posteros nomen illud propagatum est: Apollonium Hip- parehum Posidonium. Alexandrini 'IlroAeuoiov potius vocasse stellam videntur: cf. schol. German. p. 175 Breys., Martian. Capell. VIII 838 p. 310 Eyss.
Sed insunt in narratione, quae ipse de suo periclitatus esse iudicabitur. Aegyptum Helenam cum Menelao adiisse notum est ex Odyssea, at Rhodo profectam nemo praeter Apollonium est qui noverit. Quid? quod Rhodia quaedam ferebat fabula, necatam Helenam a Rhodiis obiisse in insula. Id ex parte retinuit ipse Apollonius. lta ille in ecloga Eustathiana: v«v óà PoÓío» vüc EAévqg xavadgauóvrov (zsgujiJe yaQ ovvobc uvyug ov £v cy Tooíg xoxov ÉmaSov Óv avr») qsvyovou uiv éx vc "Pódov oi eugictóv MevéAaov xv. Iam vero Pausaniam conferas III 19, 9 sqq.: "Póóiot óà ovy óuoAoyo)vrsg 44oxsócuuoviorg qaoiv '"EAévgv Meve- Àdov veAevrQOavtog, Ogéovov Óà Pru zÀovwouévov, vqvixaUva vs Nixooroarov xoi lMeyomévJovg Ówwy9ticay &g "Poóov aquxéo2at IloàÀvioi v5 TànmoÀéuov yvvouxi fyovoav émiuvnÓtiog* clvau yag xci IloÀvEo v0 yévog IMoysíav, TÀnzoàéuq Ó& Ert zQóvegov 0vvor- xovcav qvyyüc uevacyeiv Tüg ég PoÓov xol v5c vncov vqvuxovra &oyeuv vrvoAsutouévgy ini óggaowQ zcatóí. vovv» vi» Iloivío qaot» éniJvuovoov vuuwgroacSar veAevtrS vto TÀgmoAéuov vótE, cg EAoBev ozoyelguov, émuréuwot oi. Aovouévg 9egartaívac Egt-
!) Cf. Analecta Eratosthenica' p. 136 !19.
368 ARATEA
vvGtv eixaouévog. xol avvot OwcAafovcat 05 vr» 'EAévqv oi yv- voixeg armüyyovGtv ixi ÓévÓgov. xoi ixi vovtq "Pooíoig 'EAévQc iegóv iov. "4evógíti0og .") Novieia narrationis involucra si de- traxeris: Polyxena (Orci ut putamus regina) non personatis sed ipsis Erinysi interfieiendam Helenam Rhodi olim curavit. Mortuam Rhodii et Z4zoyyouévgc et Zevógír.0og nomine colebant religiose.) Sed haec in transcursu. Rhodiam fabulam cum epica Apollonius ita commiseuit, ut tertiam crearet eamque ad inlustrandum Canobi eatasterismum aptissimam. Rhodi igitur cum ille versaretur, pu- tandus est choliambieum de Canobo carmen composuisse. Poterat ei praeter Aratum exemplo esse Berenica Callimachi. Erigonam vero Eratosthenis insequens demum tulit aetas. Ignoti poetae Phaethontem Apollonii fere tempori reete vindicavit Knaackius ^).
Ilud penitus compertum est, inter vovg zcegi 70v z:0A0v Ov»- zabavrac Apollonium grammaticum" Rhodium posse iure recenseri. Ergo catalogi a nobis capite III refecti fidem denuo sumus ex- perti luculenter.
Argumentum Canobi Apolloniani erat hocce: Phrontide Menelai gubernatore undis hausto Canobus Amyclaeus suffectus Rhodi navem adpellit, ubi Helenae Rhodii instigatrice Polyxena Tlepolemi uxore insidiati in mare reiciunt advenas. Post varios illi errores oram Phoeniciam transvecti tenente gubernaculum Canobo tandem Nili ostia naneiscuntur. Egressi in terram apud Thonin Aegyptiorum regem sese e diuturno labore recipiunt. Tum Canobi amore, per- pulehri iuvenis sed fastidiosi, Theonoe, Protei vatis filia, capitur: nee tamen voti fit compos, sed superbe repellitur. Hine numinis
1?) Ptolemaeus Chennus cum dicit IV p. 189 West. zsQi vzc EAsveiov Botavgc, 9j &v "Poóq qietai, 0t. vt &n0 tgo EA£vgg énovouca95 (naoà y&o tqv ógUv Oq95 qvstoa, aq 5c éavvgv angy6ev "EAÉvg) xol og oi gayOvcsc avtgc zn&vtog elc &ov xa9(ovavcva:, praeter solitum fere tradidisse verum hoc certe loco putandus est. Perraro id ille fecit.
13) Azyxou£vyv quid sibi velle dicant recentiores, exposuit Immerwahrius "Die Kulte und Mythen Arcadiens' I p. 159. Nobis et Helena et Diana 'suf- focata' vocari videtur ideo, quod 'suffocatrix' utraque credebatur. Erravit Immerwahrius l. c.
4) *Quaestiones Phaethonteae' p. 65sq. Sol Phaethontis pater Rhodius
videtur esse. Itaque Apollonium "Poóov xrtío:w versibus confecisse in tempore fortasse meminimus.
X. DE APOLLONII CANOBO. 3869
ira oborta. Itaque Canobus, dum reparandis navibus operam in littore impendit, opificio defessus indormiens aí£uogootóoc morsu oceumbit repente. Vehementi autem dolore Helena oppressa spinam fregit serpenti, ne moveri in posterum citatius posset. Evenit in- super, ut hbelenium herba e lacrimis Helenae tunc enata remedium veneno fieret idoneum. Monumentum Menelaus gubernatori ex- struxit in ea insula, cui ille nomen commodavit, columnis ornatum ; ipsum Canobum Iuppiter — vel si quis fuit alter — inter stellas eonstituit, ut lucem praeferret Rhodo Aegyptum petentibus, non aliter quam Canobus iter Menelao et Helenae per easdem olim regiones monstraverat gubernans.
Philolog. Untersuchungen XII. 94
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA.
24*
Libro absoluto latinas in Germanici Aratea praefatiunculas nondum impressas e membrana vetusta Basileensi tandem cogno- vimus. Deterruerat antea ab his opusculis et editores Germanici et eodiceum conlatores ad unum omnes hodieque deterret sermo non latinus sed barbare balbutiens, ac ne id quidem adlexit, quod pretiosam Arati Vitam in eandem fere barbariem conversam pri- mum lriartius bibliothecarius Matritensis e Matritensi Germanici libro, post eum optime aliis quoque codicibus adsumptis Brey- sigius in programmate Erfordiano a. 1870 promulgarunt. Invasi- mus nos illud translationis monstrum imperterriti et omnia tria eapita Basileensia ad finem usque deseripsimus primum taedio victi et fastidio, exhilarati paullo post quodam impensi laboris eventu, postremum novis nonnullis repertis obstupefacti et paene oppressi. Promimus ex apographo nune ea, quae longe gravis- sima sunt et huius libri argumento apta omnino, ut simul codicum Germanici quoscunque simile quid complecti constat — enumeravit plerosque in editione Breysigii diligentia —- facilius perscerutan- dorum aliis praebeamus materiam. Rogamus enim vehementer, ne amplius ista, qui in bibliothecis conferendis codicibus occupantur, contempta praetereant.
Codicem Germanici Basileensem saeculo octavo olim tribuit M. Hertzius, eum et carmen Caesaris et scholia tractaret." Prae- fixa haec sunt carmini: 1) Fol. 2* 24/:a desert:jétio praefattiomas. Continet alternam siderum positionem. Qua fol. 3* absoluta Erato-
!) Cf. Breysigii "De P. Nigidii Figuli fragmentis apud scholiastam Ger- manici servatis' diss. p. 6 et editionis Germaniceae praefationem p. XIIIsqq., denique Eyssenhardt. Martian. Capell. praef. p. LXIIsqq.
974 ARATEA
Sthenica et Hipparehea siderum enumerationes adhue ineditae ex parte subiciuntur. 2) Fol. 3» Praefatio in Aratum titulo de- gStituta a verbis osZezszomem quoque de quibus videmtur opor- iet fieri ineipiens. Initium Breysigius adscripsit p. XIV sq. et eum graeco exemplari e codice Vatieano 191 (V; ef. p. 9 8qq.): fol. 207 apud Vietorium et Petavium edito eomparavit*) '"Egovo- a9évovg, àv GÀÀc "Immágyov elg va 24oavov GOatwóputva inscripto. Sed facile perspicitur, interpretem latinum ob argumenti copiam iis praestare, quae publici iuris facta sunt?) Ineditum igitur ad- hibebimus graecae disputatiunculae exitum compluribus recentis memoriae codicibus servatum:
1. LAURENTIANO LXXXVII 10 (L*) saec. XIV fol.182—183*; sine titulo libellum exhibet. Cf. Hermes 1884 p. 108.
2. LaungENTIANO XXVIII 37 (L*) saec. XV fol. 1; cov Z4oavov OoLvouévov soooíutov titulus.
3. BAROCCIANO 119 (B) saec. XV fol. 113*—116*; eig «a vov 24odvov (Ooivoueva titulus.
4. MATRITENSEM 67 lriartii (Catalogus codicum graecorum bibliothecae Matritensis' p. 239) ipsi non vidimus: ef. Westermanni 'Biogr. p. IX et Bergkii 'P. L. G.4 III p. 175.
ergo vn 1d 1psum totam terram siadiwrum dena mia XXV. el hoc «verbum a patribus ter- manatum» secundum Alcaicum,
" 35 ) 4 * 3. OvvaytOJaL Ovy Ez TO GQUTO e B: - n 0À9c vüc ync ovoÓ0íov uvouadac
, 1 ^. EY n € , x& xai f" xoi vaÓ , «og Aoyoc ix maréÉQuv 0QuQt» xovà «vOv
et 11a. habere constat. quae ergo demonstrata sunt mih: de quibus widentur mei
Z4Axaiov (fr. 71 B.), xal ovrog &yoyra vvyyavei: — rà uiv ovv oztoyuuéva uoi
3 Bx L^ | cà o' o Aóyoc L^ || 1 óntogguatiau£va L^.
?) Duo errata Breysigii apographum obsident: p. XV 1. 4 post £erminat inseras circuit autem sub quo terminatur (quod graecis respondet zsgiéysva. óà $x0 tov ópitovtoc) et 1. 12 ca?ut scribas pro capud.
3) Vitam Vossianam in aliquo Germanici codice nos latere putamus, fortasse in Puteaneo, qui Parisiis asservatur. Cf. p. 244!* et Breysigii de Ni- gidio libellum p. 373 adnotatiuncula 1 commemoratum. Apographum Puteanej Heinsianum Berolinense (inter Dizianos codices B Sant. 94) *Arati Genere! Puteaneo caret.
10
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA. 975
collectio haec est. si autem scegli vüc vOY Gatwouévov cloa-
constiterit ratio, et caeterorum | yoryrc vavv Eovw. el 0? zoo-
huzsus facturae advmplebo ver- — séco, v0. GvyralbíÓtov, xal vóv
Uum, ut dixi, secundum factoris | éEng vov zoujuorog mpocazo-
fundamentum, ut niltelatere | ócow Aóyov, cg Éqnv, xovà vó
gossit, quorum ab eo dicía sunt. — vov rcorgvoo SeuéALov, 0zvoc un- O9év os Àav9aàyy vOv mag! a- vov &tiQnuévo».
8, 9 cvvaycygc Lb | 9,10 zooozxéct. Lh || 10 ovvrageít:ov BL*, avvra&e ófov L^ | 12 có» BL» L* | 14 2a»98«vg BL: | 14, 5 aveo L^.
His verbis olim interpretis Áratei opusculum conelusum est. Nam pollieetur seriptor, si modo placuerit Isagoga (si zzgoozrégo: vÓ cvvvolíó.ov), ordine postmodo sese carmen ipsum enarraturum. Recte igitur in verba ista cum graeca exeunt in iis, quos enume- ravimus, quattuor codicibus, tum latine translata. Praeterea quae proxime subinduntur in libro Basileensi, etsi ne linea quidem inter- rupta continuantur, aperte tamen eeteris aliena sunt. Atque ex- Stant eadem praemissis longe aliis quibusdam iterata in prioris praefatiuneulae Basileensis fine: vel hine manifesto res confecta. Unus Vaticani librarius non modo semovit quae modo adposuimus ged adiunxit quoque bene nexo disputandi filo capita nonnulla in ceteris codicibus praetermissa, quae apud Victorium et Petavium illinc impressa invenies. Quibus perpensis existimamus
1) duo esse genera codieum discernenda, quorum tamen neutro opusculum continetur plane integrum;
2) alterius generis (quod multis est codicibus traditum) esse quidem interpretem latinum, sed propius ad L^ libri varietatem scripturae quam ad ceteros accedere, ut hoe fere stemma tuto conficias:
X
y
Z x latinus
V B L. L
976 ARATEA
Isagogam Anonymi falso sive Eratostheni sive Hipparcho in- seriptam genuinae et eximiae quaedam Eratosthenis et Hipparehi eelogae (I*"*) excipiunt,* deinde varia Aratea itidem, ut leguntur in codice, simul cum prioris praefationis excerpto (II) nobis edenda. Solam mutavimus interpunctionem. Quibus fontes et graeca exem- pla si quae noveramus addidimus. Nonnulla cum alibi nusquam reperiantur, ut sunt seripta barbare, non valuimus intellegere. In his igitur opperiendum erit, dum nova interpretationis adminicula contigerint. :
Singulare vero et unicum nobis edendi prioris anecdoti sub- sidium in eodice occurrit Laurentiano LXXXVII 10 (L^) Ubi cum post absolutam de Árato disputatiuneulam, ex qua nonnulla modo attulimus, fol. 183* subnecti olim enotassemus nullo spatio inter- posito nomina siderum in utroque hemisphaerio visibilium, sed non exscripsissemus: inventis nunc Eratosthenis et Hipparchi cata- logis statim oborta nobis est suspicio, sive cum altero utro indice sive cum utroque L^ aliquo modo coniungendum esse. Igitur sine mora rogatus a nobis Susemihlius, dum Florentiae versatur nuper- rime, Hieronymi Vitellii, viri inter paueos experti prompti offi- eiosi, apographum transmisit diligentissime confectum. Ne plura: mutilam Basileensis barbariem supplevimus emendavimus intel- leximus Laurentiani adiumento. Sed etiam Basileensis vel utilior nune quidem nobis videtur, quam visus est antea, quoniam non modo habet quae socordia scribarum hodie patet illic suppressa esse sidera, verum unus idem praescripta Eratosthenis et Hipparchi nomina et auctoritatem servavit. Consociatis Basileensibus et Laurentiano anecdotis siderum indices Eratosthe- nis et Hipparchi genuini quadamtenus renovabuntur.
^) Hinc falsa fortasse explicatur Vaticani inscriptio. De qua mira molitus est C. Manitius 'Des Geminos Isagoge' in 'Commentationibus Fleckeisenianis' p. 103. Scriptor'Isagogae' mathematicus erat Arateis studiis deditus recentioris aetatis, Theoni aequiparandus: cf. Herm. 1. c. Analecta Eratosth.' cap. I passim.
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA. 977
LAURENTIANUS.
5 Bopeua
10
15
Zoxvog ueyaàm, "Jdoxroc uuxod, "Ogie óÓ Ov auqovéguv vOv Zoxvov , 4. Kngeic, IIeooevc,
. '4»0pgou£óo, Kacotézea, Op»,
9. 44vpo, Evyóvaot, Zvégavos, "oxvogvAab5, 'Hvyíoyog àgp^ Q AE" Eougou, deAvoróv, In- 7ztoc, OLaxóc, Z4evóc, Oguovxos, Ilooxvo», Kaoxívoc, 44écv, IHog- Sévog, XuyÀaí, Zxogzíog, To- 5óvnc, "dlyóxeqwc, YÓooxóosc, Iy- 9uec, Tavooc, K oto c, Z(iÓvuor.
voru.a Óé*
oiov, Kyvoc, 4ciqíc, "Yóooc ip 9 Kooryo xoi 0 Kopa&, Kw», OGvv otov, Kévravooc ip! qQ Onolov, J4ayoóc, :og- y&, Ilovouóc, Iy9vec, aovéoec 7ztéytE mt ÁOvYQTGL.
16,7 iz9vsc codex || 24 /79vc codex.
BASILEENSIS I* fol. 6*.
Eratosthenis ' De circa exorna- &one stellarum et. ethymolog1a de quibus videntur.
haec autem sunt ad aquilonem :
1. SSeptentrio maazor, Septen- £rio minor, Serpens inter Ur- sas que Seplentriones, 4. Cae- . fheus, Perseus, Andromeda, Cassiefia, Cycnus, 9. Fidicula, Ingenu, Corona, Arcturi cu- stus, Agtator , Deltoton, Equus, Tela, Aquila, Serpentartus, Antecanis, Can- cer, Leo, Virgo, Librem, Scor- f, SagiWflarius, Capfricor- num, Aquarius, Pisces, Tau- "25, Gemini. favoniu : Incolo, Caetus, Delfinus, Hy- drus ?n qua Urceus et Cor- vus, Canis, Bestia, Centaurus, Laepus, MNawis, Fluvius, Pisces, V stellae ez- raticae.
1 erat osthenis | 4 vertit caós | 9 septentrione transfixis me litterulis || 10,11 dicit Arcturum | 12 7Z'e/a est OLctóg cum ó íovoc confusum | 19 Za- colo: cf. p. 3799* | 19, 20 yZdris.
ARATEA
978
"qp ut onbye vunov[ uopewo 'bbsgi | 'e[jodi1ejur renjoos or *6 j v3dni1ejur uprnb our ou 1n313 -Jod :snssiuo sruoqjs0jeJg[ Xopur 9
142402021057 'Has4Agy "wngmousi4y 'vpota -04pup 'vidoisso) 'smoudov)
:s14204s1w28 vQUOD 42711 "1402424428. 092142 up 'D40407) 's2200g 's240142u22d2g $0QMD 43241 su2d42g "'4ouiww 0144u2]d2g 4o o143u23dog
TWZNAHIS
-OLVNA S] NWAOHOMNVd "d. 7 W0pu»n22s 1242142014722
-412 uns 42j0gonb wnpunsos
' Un4T] -[2$ wmi9upA42u1 2p 2uo0i1j150d 2 awipngvumus 2(7 , IHOM Vd I /? 4nguapia snqimb wmu -0w42s 2209214Qo04d 32 2uoivu -40X2 21 ,STTNHTH.LSOLV A
'". '[0) I] SiSNaam&vg 'e
api ran -oq w[[nuuou snrieqm 3rSuo 'Dbsg]
4020212] 'n2s4A] "wnpmumbiup 'opouw -04puy *'vidaissu) 'sn2qugav?)
-situ20dsiuu2s snququev 's"i409u2d42g 'nuaduy *DL0407) 's2200gr *5240143u27d28 S0QULD 4271. 42Q"nj07?) '4oudw 0142u21Jaq *4owwt 0142u27dog :3304 0142U1/d sius
0140]912nÓD wi 1427nU9 2725u02
"UATII228. 141] -42442(u1) 2uoisod 2 2up Dum 3, SQHOMVddI
'9 '|0) .I Si8SNsSa'IISVg '6
4. 9A , 2131310005 3109] 021: xo um '5a3003]T
'[198 * 033£ sniJeAqi 31€JoAuwqoour, £6
*SoXo
-4F], '5a20093][ *404m4jO [, *0ogrl -0óp4p; 'n19:31000y '3234)y .$103010d0
-1nl, 5302 510092100» 43 'Soaug, *$1bysp
'30231p* '502101(), 53140(). f00ag- .$103012000
-1Unlà 51302 51700g20br» 42 'S5oXao1)Q), *«10040443, *So4ndigig *5lua2mog — 'amaxüp. 402 400910d)o 319 515() '4mo -00Y? S01x0p. '4m5jsn Soa1xOp- .2002 630100601170
3300g 2497 49 Q 10212X
'SONVLLNSHAV'T] '|
ST
01
979
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA.
0140721409 Qns nu0407?) Yeqoqop 9J9qLI98 24724727220 $ wou22u o1d e'ce
"2u014() '$H22207) 's22S4gq "umi42271308 404221. 1011404208 '0427x2p w1 42422 wvnb viusog 12 snam -427) 'SI0UAT 'SUQ407) '$S91224/) t$1421dss1M25 $ngoquum 42201
S"uidonbp
:290u.01$ 01M0QUf/ wi
q Ut 213008 389 o7:nb» gy Ww || ezituog ^ M ,eSu[njeuuns ue ogo»wy. 6| 'LLe "d Jo e Te || zueAo1d 54«p»:0g xo (9g "d I] '880[8 *daop) jo) 5243902 *9 '1 4020.2 -4ut $€ || q'T'J9 024p. 389 €ess1u0 0e
"u142£) 'SH4407. 's214p -0pmbo coiu2udsuwuos vqueo wi 142440214407)
'$2214022120q« *oidauosq *w24qvT union.
03414 'o2] '422u77)
-0pnmbo -09m2412 29vu -Jis W1 12 w23gnv» ovuopmbpo 1 u514222;24p 'sndov']
-2142udsiuuos onbuvagn wu1
0102 -up 574207) 'S125&q 2 UHR 040407) 014024120q QHs 'uwmu -0420q *0424X2p nuvnu 11 sn4n7; -u2^) 129v1y wbnb vigsag 'sn4nv; -427) *$?10407) * $21224/) :su421dsuuas 2nboagn ui "sni4onby
:2]0u1s w22"» ouo0a0n/ ui
'8ee[ddns Q[ tSueo[rseg o '1njuoJop -Isop o€eub — :5707072607"l 380d. 6 *gy Xopoo 30473x2x Qy | xepoo 5862? cg | xopoo sueiinid 3n ? outs 07204 02 97,
.$103010d0 -1nl 51302 51002200 43
"$a XJ *500X009A. *5mO2x04 AF *Slia0S0 ], '$03a:00xe oy lx
.01104 207119?j7 '500anJ, (5010 $$0424:00f[ (403p '5047x00ny
.0129004g -aovxax aox -01003002023004g 2 20492 4maxoó[Jp '5oo4o0p- .$10201000
-inl 5302 51008100» 43 "40e;
So2ly 'SagXy '5l«go10pz 50426 -ga& 4l2030], 402 Oxà OQ '4010 -liaag) *3015X 21$39 lia 43 $00a01 -4?y 0 13X2 O0 4010l4. 01 *'$00 -aD143« 'm4Op, '3000y 'OlanO0y .$10301000
-1nl 5102 310082106 m» 43 *S00X0091.
.40X
-017907 00203204 02 39 «3
0r
G6
06
380 ARATEA
Titulos librorum facile reeuperamus, dummodo barbaram ver- tendi consuetudinem anxie secteris. 4g«ae v:Zezíur graece est qeuvoueva, de exornatioue rzegi xoouov. Quid semel dixerit ethymologt1am, iterum $rofprzefatem, potest per se dubitari: zroió- vyro oixei0vQro ió.0vrvo proponimus. 5e77207:/72 nobis monstri instar est, et aecidit prospere ut non repetitum sit. Ergo scriba videtur exprimere voluisse liberius quod aecurate et ad verbum nequiret Totam inscriptionem iamiam ita refingimus:
ix vOv Egoroo9Sévovg «Ilegi xóouov xol zotóvqrog vOv qauwouéyov» xoi "Izxzagyov «Ilegi utyéSovc xai ovyra- Ee vOv azÀavoOv &OvéQuY». Haec in universum seito eopiosiori quondam eclogarum ex utro- que astronomo excerptarum syllogae praefixa fuisse. Quod hodie subsequitur, id solummodo ad primam quae una remansit in II particulam pertinet Hipparcheam. Manifesta igitur seclusa inter- polatione haec assecuti sumus: Ilegi vOv zcegQiexyouévov*) xa9/ "Imzmagyov [xoi 'Ega- vo09érn].
Miros primum nos habuit Eratosthenis titulus «Ileol xó- Ou0v ZTrÀ.», Sed mirari mox desivimus exemplis edocti. Neque enim nudam sed, ut ad primarium et latiorem significatum aece- deret propius, genetivo auctam xoouog vocem posuit Eratosthenes. Solent ex parte ita antiqui. i»v9aÓ0' ó zAeorov àAm9elog émnl réoua zcegnoag ovoavíov xóOuov xeivaL 2Lyvabayógog poeta apud Aelianum *'V. H.' VIII 19. 7z gzo s? accurate rem pergendas, vox xoouov ^on (lam mundum quam sensu antiquo ordanem significare Botest, siut im Euripidis fr. imc. p. 26 Valck. (— fr. 910 N.?, quod est de eodem Anaxagora): &Jeverov xa3- ogQ» qvoeuwg xóouov ay5oov, zy ve cvvéoTQ xol Oz xol Ózcwg Naekius Opusc. Ip. 21. 7Zuzdus caeli vastus constitit silentio Ennius fr. 467 B. Operis nobilissimi, quod de caelo condidit Eratosthenes, titulum adhuc ignorabamus: tandem e tenebris luci redditus lucem et ipse adferendo litteras adiuvabit. Inferius praeter voluntatem nobis ad vindicanda 'Analecta' nostra venien-
5) zeg.&ogouévov convertit latinus, cum ante oculos haberet z:£9.eyou£vcv. Fecit id identidem, velut adn. 2. Ita legendo commiscuit o:grog et ó iotOc alia.
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA. 881
dum est, si de latina Hipparchei libri inscriptione pauca dixeri- mus. De qua ita Ptolemaeus VII 1 (p. 164 ed. Basil. 1538): zac vov Imzogyov zeQl vOv àzÀavOYv avaygoagag, moóg àc uaAL TO ztemouued9a vag ovyxoíoeic. Argumentum igitur adumbrasse Pto- lemaeo suffecit. Accuratius Suidae biographus, sed ut ne ille quidem plane cum aneedoto Basileensi concordet: «IIsgl vc vo» &aztÀo»Qv Gvvrabeog xal vov xovaOrsQuOuoU». Utile est videre quod xoouo» Eratosthenem idem Hipparehum ovvroi£w vocasse: unde exortus postmodo Ptolemaei titulus «JMeyaAg Zwvrotic». Sed haec hactenus.
Eratosthenem stellarum eatalogum, qualem Catasterismi pseudoeratosthenici continent, non confecisse ante hos decem annos abunde diximus ita, ut ne hodie quidem nec detrahere quiequam neque adiungere commentationi illi velimus. Ordinem siderum et seriem ratione certa constitutam in genuino Eratosthenis opere, quo praeivit ille et Hipparcho et Ptolemaeo, fuisse probabile est suapte sponte, nec nos debebamus hoc simul cum priore illo aver- tere eupidius: hane unam rem nos tune scripsisse in 'Analectis paenituit. Quodsi de Cepheo in Catasterismis legitur XV*» loeum obtinenti orog àv ra£e réroxvor véraQrog et de Lyra, quae est XXIV*, abro àivavQ xsirou. év voig à0vQotc, per se quidem possit prior ad quem bis provocatur ordo verus esse Eratosthenicus, poterat idem vero etiam pro tanta iudicandi supellectilis quanta tune tenebamur penuria Hippareho aecenseri. Cum igitur optione data nos non sine consilio posterius illud praeoptavissemus p. 29, vel apud adversarium quendam, qui cetera nostra despicatui habe- ret, plausum non meritum tulimus inopinati. Audacule vero alii abutebantur adparatu nostro a nobis laboriose conlecto, cum usque ad hune diem quod esset aliquid ipsi elicere non valerent. Vete- rem controversiam interim cum ira et studio sed irrito discepta- tam ipsi nunquam — nos moveat cimex Pantilius? — repeti- vissemus, nisi ineditae eelogae Basileensis auxilio iustis simul exsequiis persolutis sepeliri nullo posse negotio videremus haud inviti. Genuinus igitur ERATOSTHENIS liber est is habendus, cuius siderum ordinem spectant 'Catasterismi : Lyra ibi nono loco, quarto Cepheus conlocatur. Nec mirabile: 'Catasterismis enim genuina inesse Eratostheniea nonnulla Erigonae elegiae exemplo ipsi nobis videmur hodieque probavisse, nec curamus hominis
10
15
382 ARATEA
nescio euius tumultum perditam reficiendo Eratosthenis poematio operam a nobis insumptam vociferantis. Ipse nempe iste cum de suo nihil haberet quod propinaret, disputatiunculae inopiam et tristem exilitatem sublevare si posset in aliena involando et distinguere apud se constituerat. Neque fecit quiequam aliud, nisi ut copiam nostram diuturno studio ordinatam violenter et temere discinderet denuo in pristinamque perturbationem intentis nervis omnia reiceret. Assecuti nunc genuini Eratostbenis libri titulum genuinum actumst (aestimabis ipse) in sempiternum de "Catalogis' et constabit quod in 'Analectis' dudum contendimus, *Catalogorum' signifieatione, quae semel in scholiis Homerieis obvia est, consueta veterum citandi licentia ipsam superstitem in- dieari "Catasterismorum' syllogam. Tantae frugis insperato ex-
cerptum illud Basileense!
Deinceps 'varia Aratea adscribimus Basileensia cum fonti- bus, quatenus fieri id potest, comparata.
BASILEENSIS fol. 6*. quibus Arati videntur quedam sunt secundum caelum stella- "um ecce sacvidemtur dacta sunt, de sub caelo autem et quibus oltm dicia sunt transgrediamur JILem videntur secundum astro- nomicum foni locum de quai- Óóus et recensare comsideravi.
quum mathematiis constat vn duobus condiloris comscriptio quaedam 1n quibus widemtur et ín. stellarum ratione exfo- sila, quaedam vn alia, mittere £ibt proven: kaec quae widen- tur Arati derigere et. meam conscientientiam, umquam de
3 sic || 8 sequentia diiunxi.
Laus. 87, 10 saec. XIV fol. 183^.
vOv A oarov Qoiwouévov và uéy ior. negl vOv xav! ovgavóv &0TQUv» xoi iÓíog GOowóoucva Aéyerot, và 0À regi vy vztó vOY ovQayov xal tQv za Aot Aeyouévcy ueragolovéovi] pauwóusva xava v0» GOTQovouuó0v vréroxroL TÓ- 70», Vztàg Gv xol va ibnygvuxa 7tE7tQayu at evtaL:
0tL t() uad Quotux(Q elg Óvo c9o0- "X€L TÓ TOU 7t0umTOU Ovyyoouua T0 uií» elg và qououtcvo xal &0tQ0AoyvxG ébevgveyuéva, vÓ Óà elg và £vtga, méuwau Got zgory9qv và Gowóueva Aa- rov OLog9wJTvoi xol viv &unv
16 ó.009co9évra xova emendavi Herm.' 1884 p. 108.
10
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA. 388
hac directione tradita. exem- yvdum», ovóézco vij 0op9 conc flum vero utens me surnis quo-. voavvgc | &óedouévng. to9u. 06 que et vndiens de sexcentesimo | yoouevov ue oqucíou; vévvaoot el duploet utrum et stellantvum | vg ve y xol vr OuvAg xal vQ 5 favímento. scriptum auiem si ougl xal vg à0végu à» vq éÓa- videris versum minus $ositum | qev' yoagi» à à» igo oviyo ahgquid de quibus praedictum | ragaxeí(uevov Ey vt vov scpoet- est sugnorum. et sub paginuem | oquévo» oqusícv. hoc 1n. fronte j||l scare oportet, 10 g«1a secundum signum scrif- íae scripturae ad ahas quasque credetas. horum autem ex- fosuio im memoria veniunt et tamquam mon vn peccato. 1m quo autem est secundum favimento vntuenda adque narranda hyemalium, quae quidem melius secus pavimento ferentur. Hoc 15 adducitur 1n praefatione. vllvus 2bso vncoante ad Anclhidem"), unum de socs, qui verbum fecerat. quidam autem puta- verunt sic. quidam vero nom aestimant hoc Arati esse pro- verbum, quod principyum «a. [ove yncoamus», sed haec aufe- rentes proverbia alia raecifrunt. ista sunt autem «Anclidis 20 osZensto sacrum praepositum 1lague caelestem vitam peragens» ei cetera^?) quidam famen sic et alit aliter frofanant?) Ahn quidem ut apatus faciunt per lotam creaturam ad quendam locum. definxerunt hos versiculos, ut cognoscatur , ad quem est eorum suggestto. hoc quidem est bene compositum factura 25 consuetudo. etenim Homerus ubi dicit muncupare hos afaces altero íris hoc est vocare et malus in quibus mon est mani- festum scire brout scias quisnam. quantum enim potest nunc hoc scire quisnam et rursus nuncupare et Zacynthum extentum?)
5, 6 corrupta: cf. ibidem.
5) cf. p. 17; and:idem scripsit semper.
7) Ib. AyxA£lón, &vov ieoóv 94Aoc, si ó &ys oov uot ovgavisgv yovotuac énl volífov. Hemistichium e ó' &y& ov uo: etiam. Callimacheum * Epigr." I 5.
5) Achill. p. 272 A Petav. dAvusgvav ó$ x0AAol tovto t0 ztolgua Goyoaqot xal &otQovóuot xal yoauuatuxol xol ysouécoat.
9) Cf. schol. in Dionys. Thrac. p. 815,29 . . ó 'Ougooc tó & ov xot énéxvaow Aaufavs,, olov «od ve Zaxvv9ov Cvaiov» (Il. II v. 634) et scholium Theonis Marcianum a nobis 'Herm.' 1884 p. 107sq. editum ad v. 413 c9 uj uo. Tt£Àcye. vegéov elàvu£vov &AAov) tQ wy uoi evu£vov! qv: aAA& óix tO uévgov ov dctiv: &0 vó onusiov Eye, 0 otí(yoc. De aliis editionis *signatae' in Marciano vestigiis ibidem diximus quod satis est.
984 ARATEA
decorum esse frout nuncupatur quisnam absque mist et Home- rum nwuncupare quidem clamare aliquem. quia et. muntiatto jraefatiomis quid faciat adloquitur ante septuaginta amnos
dicit adnuntiatum, quasi nia dicat. quom ergo recalum- miantes inquiet | apud mos fraefationem habens quaedam lifzgiosa quid facit. Daeit enim 2n ipsa praefatione quia Juf- fuer. stellas hominibus signa constituit sic quoque et factu- ram udi fugiens homumis mahtiam veniens im caelum stella fieri, unde 1am non Juf- fuer ommes stellas constituit.
v0 Ó& omó vov «2dyxielÓn» xai - ;— » * ^ iJ và» ébnc agyeodat zcgóc vq àia xaxolnAíav éixgvyeiv ravra 1G rci; vÓv Idgavetov yagaxvioo &tt ^ 2 » . 3! xaL tvavríouo &£yceuL vO OLit0JaL [4 3 3 éBOounxovraernoíóa — elvat, | &v € ) / c € 3 M 7j eoxadícroaroL. 0 TÀLoG G7tO onusíov éni onusiov: Eye, yag vO / ; [44 H XQTEWUEvVOHEVOY 7tE000LULOY OUT CUG «Erzvaya OvY 0exaÓsOO0L zt&QuztÀO- uévov avtov» Achill. p. 17. sunt quidem bene composta
eorum verba. stellas enim constituit et fundavit deus, nomina vero ét supna postea et astrologsam peritissimi addaderumt eis et fabulas condiderunt |lllilllllllll|||| proprias. mhi famem pro- 2bet conditorem et factorem dicere deum. dicionem autem qua- dam ab spsis nuncupari, quibus stellarum rationem dixerunt quia si fabulas hoc dici! Aratus «verbum quidem currit. sed humanus»). simis modo et de Coroma") Ariadmes. hamc enim jer Dionysum quasi exornatam 1n carmine suo et zile Coronam manzfeste, quod fabulationem frimus reddidit. talem constitutionem | stellarum homines. committunt, non. qualem Juppiter praecipit. islas emvm appellationes et sugnzficationes stellarum postea aliquando B EROSSUS at 1n ' Procreattone )
6 inquid primitus scripserat || 21 sz c ut p. 382]. 3 || 22 hómanus || 24 et aZem.
!!) 'Phaen. v. 100 Aóyoc ys uiv àvroéíys. 220€ av90o7c0:c.
12 V. "1sq. Zrégavoc, tóv ayavóv EOgxsv onu Üusvat 4i0vvooc azot- youévgc Agutóvgc.
3, Nimirum ' IIegi xoapoyo»lac' : cf. p. 226; Mueller F. H. G.' II. Fortasse huc adhibendus Achilles p. 163 E sq.: &tó xoi àv &te090ic E9vsat Óutqooa xal và ovóuata tov &ctoov (L: aovíogov V) Éorw sbostv. àv yovv vj vov Alyv- ntiov aqaíoa ovre 0 Ag&xov dati vouuGousvog 7) ovouatouevoc ovte Apxtot ovts Kypsvg, &AÀ' f£rsga Gyuuata tióDAov xol ÓvOóuara ttÜtiuéva. ovto ób xol àv vg vov XaeAóalov. "EAAgvec óà vasta tà ÓvOucata UÜOsvro voig &Gotgoi; a0 ÉniGmuov 000v ztQo0c tÓ suxataAgnta sva. xol £vyvoota.
10
i2
10
15
25
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA.
385
ta significans exposuit. uii ad. constitutionem mundi ab eo
factam.
lalia quippe aliqua EUDORUS dicit.)
amplivus
quidem nos artificiose exposuimus anm creationem.
dicitur autem simili modo, quo quasi; $fraefatur | Antigonus kanc expositionem Arati tra- dilam mondum esse et astro- logus refert dare Eudoxu re- scriptu. et vubet hoc per car- mine adnuntiare quasi fac- lorem | manentem | 1nperitum autem astrologiae. hanc excefnt gloriam IPPARCHUS quo- que Bihyneus ' Apud Aratum et Eudoxum' et DIONYSUM, manifeste $ottus Thrax, ct POSITONIUS zn ' Praedica- one Homeri et. Arati de mathematicis. sunt quidem omnes benivolt. efficeret enum Aratum demonstrare | perfec- tum astrologum, eise nih daf-
ferri dixisse de Eudoxum, qui
ea 15sa comimunicanti Ber com- mentum dianae nih aratione excessisse. | impossibue emum quendam hoc facere mon prae- ceptorem esse.
Theo Vit. III p. 59 West. z5» à và» GQotvouéyov vrtó3&0L ragé- BaAev avvQ ó ldvríyovog Óovg v0 Evóobov Govyygauua xal xe- Aevgag tueoJau avtQ. Ó9&v vityàg TOY OGzGÀwTÉQwG nQocep- Xouévov vaig é5pynosouv £do5av u*), ua9nuavixóv elvat vÓv Z4ga- vOY. vzéAaov yàg uuÓÀv Eregov vuv Ev0óSov OQotwouévov mouj- cavra ovtó» elg vÓ Ovyyoau- uc Jeivat. TovvQg Óà vog yvo- unc Eyeroat xal Imzogyog ó Bt- Suvóg. à» yag voig lloog Ev-
3 - obo» xai Jfgoavov mtipavot - b , TOUTO G7t0Ü0EUXYUYGL. | OvYayo-
, 1 P) —- 4 , QeveL 08 avvQ xal zLovvotoc à vq 'Ilegi ovyxoíoeog 24ga- vov xai Oyxpov zcegl vv ua n- MovuxOY . .. (ef. p. 309). gua- Dovrau Ó ov uevgíog" vv yag xai vO &iÓÉvau uevaggaoat &u- zte.gíag uagquuavuxxc. &vg1000- u&v 0à cvvóv xai éxvuueAéoveQov
M ^w - ) , 3 và ztÁeiOta vOv Evóo&5ov émLi- OTCLEYOY.
lanta quidem apud eos, qui sine fraefatione conantur facturam
declarave.
quidam auiem avuni et hoc fosíea repositum ab
eodem $raenominato Antigono vmperatori priori amico Arati. de praefatione autem quod esset Arati et quum 1n Macedoniam est inventum in Antigoni bibliothecam quidam 1n memóranis,
9, 10 .2 carmine.
14) Cf. p. 160. Philolog. Untersuchungen XIT.
9386 ARATEA
quidam 1n (abulas, alii vero tn Samo de carmine hoc anven- Lum esse ubi et illud aliud quia. simili modo 1m 1psum sug- gerunt (fol. 75)'*.
Theonis Vitam Arati novis nonnullis rebus insignem translator usurpavit latinus. Et primum quidem 2:ezysu; ille scripsit per- peram, cum deberet .Dzezys:ws; deinde mazz/este pottus Thrax nihil graece potest esse nisi óp4o»or. ó Opgcei. lam vide, quan- tum simus lucrati. In graeco enim exemplari praeter proprium "Dionysii, nomen nihil traditum est nec supplebile per se neque unquam suppletum. Si quis tentare aliquid coniectando nihilo gecius decresset, in "Thracem' Dionysium ille ne tune quidem in- cecidisset facile. "TuHRAX' iam DIONYSIUS, qui ut antea Hipparchus Rhodi docebat, Hipparcheo de Phaenomenis iudicio subscripserat, fortasse in libro 'IIeoi "Póóov , quem Stephanus Byzantius s. v. Togoóg commemoravit: ézionuororo zou Kuuxlag ... zo- vvouoc 0à ó Opgcó ày vq Ilegl "Póóov &xó vüg vov BeAÀegoqo»- TOv 7tt000606. uégog yag vL TOU zt000g voQO0v xaAtiOJot, voc ixeívov yoeiag vxóuvgua zotovuévov voy Ggyolo». Quoniam Solensium urbs Arati patria Lindiorum colonia erat,^) adparet quemadmodum liber de Rhodo scriptus celeberrimi Solensis me- moria ornari potuerit aptissime. Dionysii verba adferri adhuc eredidimus non arbitratu nostro sed perspicua Theoneae orationis sententia coacti. Nunc demum intellegimus mutilam "Theonis Vitam esse deficiente Posidonii mentione nec mediocriter illine sollieitamur. PosrpoNn enim sunt e commentatione 'IIeoi Gvy- xgíoexc 24garov xol 'Oujoov ztsgl vuv uaJmquoruxov verba proxime subiecta, non Thracis Dionysii, ac propter studiorum ra- tionem magis multo tale quid fidimus in Posidonium eonvenire quam in grammaticum Dionysium. Id tamen improbamus, si quis peculiare Posidonii opus opinabitur designari, sed in libris sive 'IIegi xó- oov. Sive Ileoi uerecogov accurate vetustiorum placita et dicta inter 8e comparasse eum putamus et iudicavisse, ut Polybium de histo-
15) Sequitur spatium vacuum imagini, qua Antigonus rex ad Aratum Eu- doxeum opus deferens conspiciebatur (cf. p. 313!7), ut putamus adpingendae olim relictum.
169) Cf, Vit. II et III (p. 323), Strab. XIV p. 671, 8.
XI. ANECDOTA BASILEENSIA ET LAURENTIANA. 387
ricis, de omnigenus scriptoribus Dionysium Halicarnassensem et Quintilianum. Aliae Posidonii indidem reliquiae num exstent, indagare nune quidem non vacat. Sed id luce clarius, Hipparchi de Arato iniquitatem, cum Dionysius et Posidonius facti et ipsi Rhodii tantaeque auctoritatis viri adprobassent, sensim esse ad alios quoque perlatam.
Dabamus in Universitate Gryphiensi, 23. VI. 1892.
ERNESTUS MAASS.
25*
XII. INDICES.
SIGLA:
Ach(illes)
Att(alus) e commentatione academica ^De Attali Rhodii fragmentis Arateis' Gryph. 1888 citatus
Gemin(us)
Hi(pparchus)
expl(icatus)
1. VERSUUM LATERCULUS.
1—18 expl p. 317—319 1—9 Aristobulus (Euseb. Praep. ev. XIII c. 12) p. 254 1—2 Manetho VI (III) 137 p. 251, schol Germ p. 26 ] expl p.319; Theocritus XVII 1 p.254, Ach p. 22. 28. 29 2 Aristides (In Iovem' I p.10 Dind.) p. 252, Ach p.26.29 — 3 Ach p.26.29 4 Ach p.29 ber Hesiodi Theog. 107 p.277; Cleanthes (II p. XVII W.) p. 254, Acta Apostol. (XVII 28) p. 255, schol Paris p. 36, Ach p. 30 6—15 expl p. 256 6 ex Hesiodi Operibus 20 p. 277; schol Paris p. 36s8q. — 7? Ach p. 30. 8 schol Paris p. 37, Ach p. 30 9 schol Paris p. 37, Maximus Kar. 467 et 199 p. 251, Ach p.30 — 10- 14 Dionysius Periegeta 1170—1183 p. 253 — 10 expl p. 43; ex Hesiodi Theog. 779 p. 277; Testamenti Orphici falsarius p. 354, Sibyllistae pluriens p. 260, *Plutarchus' Plac. II 19 p. 43, Clemens Alex. (p. 7109 Pott) p. 25715, Manetho II (1) 3 p. 251, schol Paris p. 38, Stobaeus Ecl. (p. 206, 15 W.) p. 43, Ach p. 30sq. 42. 43. 11lexpl p. 256 sq.; schol Paris p. 38, Ach p. 12. 43 . 12 expl p. 43; *Plutarchus' Plac. 1I 19 codex B ib., Stobaeus 1l. c. ib., Ach p. 42. 43 18 Orpheus Arg. 307 p. 254, schol Paris p. 39, Ach p. 31 14 expl] p. 318 15 ex Hesiodi Operibus 822 (41) p. 277; Ach p.31 — 16 expl p. 2535. 317 8q.; ex Hesiodi Operibus 161 p. 317; schol Paris p. 39, Ach p. 3t. 32 17 expl p. 319; Ach p. 32 18 expl p. 32?7. 319; Ach p. 32. 33 19 schol p. 18, Ach p. 17 20 expl p. 254*; ex Od. IX 574 91 Ach p. 41
22 ex Empedocle (79 St.) p. 2765*; Manetho II (I) 9 p. 251, Anonymus ]sag. p. 41, Ach p. 41 bis 28 expl p. 41. 270?*; Varro Atacinus fr. 12 p. 270??, schol p. 41, Etym. Magn. s. v. &yivo ib., Ach p. 41 bis 24 Ach p. 44 25 Ach p. 44 26 expl p. 44; Ach p. 44 27 expl p. 44; Ach p.44 329 Ach p. 44. 80—87 ex Epimenidis Theog. p. 312sq. — 80—382 expl p. 324 80 expl p. 343. 345; Ach p. 44. 50 981—385. Apollonius I 134 p. 202 81 expl p. 51; ex Hesiodo interpolatus p. 263; schol ib., Ach p.50 88 expl p. 263. 265. 342. 348; ex Hesiodo interpolatus p. 263; Apollo- dorus (Strab. X 478) p. 262??, Aristides (In Iovem' p. 3 Dind.) p. 252 84—885 fortasse Oppianus (Cyneg. III 8sqq.) p. 262?* — 85 expl p. 263. 265. 348; Anonymus metricus (Studem. Anecd. I) p. 347 89 Callimachus (fr. 94 Schn.) p. 262 42 Dionysius P. 618 p. 257 — 48 Dionysius P. 584 p. 257 45 expl p. 271; ex Hesiodi Catalogis (fr. 65 Rs.) p. 271; Astronomia 'Hesiodea' (fr. 226 Rz.) p. 210, Vergilius Georg. 1 244 p. 270, Seneca Thyest. 870 p. 211, Schol ib. — 47 expl p. 64; Hi p. 64 48 expl p. 270 19 expl p. 65. 210;
392 VERSUS.
Hi p. 64, Dionysius Periegeta 354 p. 258 — 50 expl p. 97. 110. 270; Hi p. 64 51 Hi p. 64 562 Hi p. 61. 65 bis 58 Hi p. 65 ter 564 Hi p. 65 58 Att p. VII, Hi p. 66 — 89 expl p. 66; Att p. VII. Hi p. 66 — 60 expl p. 45; Att p. VII, Hi p. 66 61 expl p. 49; Apollonius I 85 p. 262, Att p. VII, Hi p. 49, Dionysius P. 176 p. 258 (cf. infra v. 231), schol p. 49, Ach p. 41 bis. 48 62 expl p. 48; Att p. VII, Hi p. 49, Cic p. 48. 49, Germ p. 48. 19, Avien p. 48. 49, Ach p. 47 bis. 4S 69 Att p. VIII, Hi p. 67 bis 10 Att p. VIII, Hi p. 67 bis, Gregorius Naz. IV 101 p. 251 421—18 ex Epimenidis Theogonia p. 350; Apollonius 1lII 1001.—1004 p. 265, schol Apollon. III 997 ib. 44 expl p. 70; Hi p. 67. 68 75 Hi p. 67. 68 77 Hi p. 50 78 Hi p. 80 19 expl p. 71. 8S2; Att p. VIII. IX, Hip. 71. 50 80 expl p. 71; Att p. VIII, Hi p. 71 82 expl p.72; Att p. IX, Hi p. 1 86 expl p. 2; Hi p. 2 86 Hi p. 2. 90 expl p.741; Att p. IX, Hi p. 533. 91 Hip. i5 92Hip. 5 96 expl p. 75; Hi p. 75 97 Hi p. 75, Manetho II (I) 134 p. 251 98 expl p. 43; Ach p. 32. 43 bis 99 ex Hesiodi 'Operibus' 256 ("Theog.' 378. 902) p. 277 et 351; Ach p. 32. 43 bis; cf. Leonid. epigr. Anth. Pal. IX 25 p. 351 100 Anecd Basil p. 384
103 —4 ex Hesiodi fr. 216 p. 276 109 ex Empedocle (117 Stein.) p. 216 5?
111—113 expl p. 216 sq.; ex Hesiodi Operibus' p. 2760sq. — 115 —119 expl p.2:2sq. 115 expl p. 258'5 — 116 ex Hesiodi 'Operibus' 222 p. 276; Manetho Il(]) p. 251. 118 ex Hesiodi Theogonia 801 p. 2:7; 119 Apollonius III 658 p. 265 sq. 190—138 ex Hesiodi Theogoniae prooemio p. 2:5 126 expl p. 2:6; ex Hesiodi 'Operibus' 201 p. 2:6 — 127 expl 13S$*:* — 131 Laucillius "Anthol. Pal.' X1 136 p. 251 148 expl p. $4; Hi p. S3 bis 144 Hi p. 83 bis 145 Hi p. S3. 14$ expl p. 53; Att p. IX, Hi p. $3 bis 148 Att p. IX, Hi p. 53 bis 149 Nicander Ther. 469 p.26;, Hi p. 55. 150 Hi p. 55 181 expl p. 56; Hi p. 55, Plut ^De Iside' 366 p. 260, &chol p. 56, schol Apollon II 495 p.56 . 132 schol Apollon p. 56 183 schol Apollon p. 56 — 154 ex Hesiodi Operibus 643 p. 237? — 189 Apollodorus Strab. VIII 364 p. 263 8q. 196—166 ex Epimenidis Theogonia p. 311 sqq. 161 Hi p. 16 162 Hi p.*o6 — 163 Apollodorus ap. Strab. p. 341! 364 expl p. 341; Apollodorus ib. 144 Hi p. 6. 5; 1$5 expl p. 55; Hi p. 56. 51. 1«6 Hi p. 16. 17 1$ Att p. X, Hi p. i5 1*8 Att p. NX, Hi p. :5 183 Manctho II (1) 21 p.231 d1SMexplp. 55; Hi p. 5:5. 9 189 Hi p. 155. 59 186 Hi p. 79 18: expl p. :9; Hi p. 38. 188 expl p. $0. 51; Hi p. :9. 50. 189 Hi p. 79. so. 190 expl p. 50. 51; Hi p. 5u. 196 Apollonius IV 997 p.266 — 197 Hi P.;9 198 expl p.S1. 2; Hi p. 19. 56. 199 Hi p. :0. 290 Hi p. 50
$91 Hi p. 6. 306 Hi p. $0. 329 Hi p. 59 14 Dionysius P. 29$ P. 35M 330 ex Hesiodi Theozoniae prooemio p. 275 228 schol Germ P. 4 3234 expi p. 51; schoi T li XX1 4d p. 51, schol Germ p. 24, Ach p21.25. 90. 339 Hip 4 3225 Hip. 4A 339Hi p. S9. $4. 230 Att PON. Hi p 350.54 334 AU p. NX. Hi p. S4, Dionysius P. 1:6 p. 25$ (ef. suprà v. 6t). 333Au p N. Hip. sd 3393expl p. $5; Hi p. S4. 2385 Hi P. 336 Hi p. 54 ?3:4 Hi p, 4. 3328 Hi p. 4 3$9 expl p. S5; Hi p. SS 340 H: p. 5S 343 ex& p. 65 346 Hi p. 5*9 244 expl p. Hp€.w 348 Hi p. 65 349 Hi p. es 391 Hi p. 6*5 bás
VERSUS. 393
252 Hi p. 68 bis 254 expl p. 50; Att p. XI, Hi p. 67. 65 bis, schol p. 70 9559 Att p. XI, Hi p. 67. 68 bis 257 fortasse e'Rheso' 530 (Eur. Orest. 1005) p. 328; Att p. XI 258 Att p. XI 261 Hi p. 82 262 Hi p. 82 262—963 ex Hesiodo fr. 12 p. 272 265—267 Cleanthes hymn. in Iov. 7 p. 255 271 Hi p. 85. 86 272 Hi p. 67. 85 278 Hi p. 85 276 expl p. 87; Hi p. 81 231 Hi p. 81 2479 Hi p. 68. 69 bis 280 expl p. 70; Hi p. 68. 69 bis 281 expl p. 71; Hi p. 69 bis 291—299 Callim fr. 111 Schn. p. 261, Quintus Smyrnaeus VII 296—304 p. 261
801 Quintus Smyrnaeus VII 300 p.262 . 808 Att p. XII, Hi p. 88 804 expl p. $9; Att p. XII, Hi p. 55 |. 805 expl p. 89; Att p. XII, Hi p. 8S 306 Att p. XII, Hi p. 88 807 Att p. XII. XIII, Hi p. 88 308 Att p. XII. XIII, Hi p. $8. 89 809 Att p. XII. XIII, Hi p. $8. 89 810 Att p. XII. XIII, Hi p. 88 819 Ach p. 51 ter 3820 Ach p. 51 bis 918 expl p. 99 819 Hi p. 8S 9850 Hi p. 88 888 Hi p. 90 9867 Att p. XIV, Hi p. 90 368 Att p. XIV, Hi p. 90 869 Att p. XIV, Hi p. $0 370 Att p. XIV 371 Att p. XIV 312 Apollonius I 30 p. 267 adn., Att p. XIV 813 Att p. XIV 874 Att p. XIV 375 Att p. XIV, Hi p. 90 976 Att p. XIV 37 Att p. XIV 3828 Att p. XIV 819 Att p. AIV, Hi p. 90 380 Att p. XIV 881 Att p. XIV 382 Att p. NIV 883 Att p. XIV 884 Att p. XIV 88b Att p. XIV 887 expl p. 25; !* 993 Apollonius IV 1416 p. 266
401 Apollonius III 138 p. 262 402 Att p. XV, Hip.90.91 — 403 Att p. XV, Hi p. 90. 91 404 Att p. XV, Hi p. 90 405 —17 expl p. 25:'6 4058 Att p. XV, Hip.90 . 406 expl p. 91; Att p. XV, Hip.90 — 407 expl p. 91. 97; Att p. XV, Hi p. 90 414 expl p. 257!* 427 expl p. 27755; ex Hesiodi Operibus! 517 p. 2:7; — 431 expl p. 99; Hi p. 98 bis — 432 Hi p. 95 493 explp. 99; Hip. 9$ — 4984 Hip. 98 . 135 Att p. XVI, Hip.95 — 436 Att p. XVI, Hip. 95. 437 Att p. XVI, Hi p. 98. 438 expl p. 99; Hi p. 98 439 Hi p. 91 440 expl p. 91; Hi p. 91 4i5 Apollonius IV 1374 p. 267 adn. 454 Ach p. 52. 219 455 expl p. 52; Germ p. 52, Avien p. 52, Ach p. 92 bis. 219 460 expl p. 52; cf. Rhianus p. 3313; Ach p. 52. 219 461 expl p. 53; Anon Isag p.53, Ach p. 52. 219 — 462 Ach p.52.219 467? expl p. 93; Att p. XVI, Hi p. 91 468 Hi p. 91 476 expl p. 53; Ach p. 53 4*1 Hi p. 99 478 Hi p. 99 479 expl p. 100; Hi p. 99 480 Hi p. 100 481—496 a Planude expulsi p. 71 481 Hi p. 70. 100 — 482 expl p. 100; Hi p.50.100 . 488 Hip. 70. i7 484 explp. 77; Hi p. 50. 77. 100 — 486 expl p.110; Hi p. 70. 100 — 486 Hi p. *'O. 487 Hi p. 69. 70 — 488 Hi p. 69. 10. 101. 295 489 expl p. 101; Hi p. 101 490 Hi p. 101 491 expl p.101; Hi p. 101 492 Hip. 101 4983 Hi p. 101. 494 Hi p. 101 495 Hi p. 101 496 Hi p. 101 497 Att p. XVII, Hi p. 92. 93, Gemin p. 94, Anon Isag p. 94 498 expl p. 93. 91; Att p. XVII, Hi p. 92. 93, Gemin p. 94, Anon Isag p. 91, Ach p. 93 499 Att p. XVII, Hi p. 92. 93, Gemin p. 94, Anon Isag p. 94, Ach p. 93
501 Hi p. 102 bis — 502 Hi p. 102 bis. 508 Hi p. 102 bis 504 Hi p.102 bis — 505 explp. 102; Hi p. 102 bis — 506 expl p. 103; Hi p. 102 bis,
894 VERSUS.
Maximus Kar. 25 p. 251 509 expl p. 97 518 Hi p. 92 514 Hi p. 92 $18 expl p. 103; Hi p. 103 516 Hi p. 103 517 Apollonius III 1308 p. 103, Hi p. 103 518 Apollonius III 1195 p. 267 adn., Hi p. 103—519 Hi p.104 . 620 Hi p. 104 bis 521 explp. 104; Hip. 104 — 5922 expl p. 104; Att p. XVIII, Hi p. 104 828 expl p. 105; Att p. XVIII, Hi p. 104 524 Att p. XVIII, Hi p. 104 584 expl p. 55; Hi p. 55 5685 Hi p. 55 586 Hi p. 55 637 expl p. 55; Hi p. 55, Gemin p. 54, Ach p. 54 bis 688 expl p. 55; Hi p. 55, Gemin p. 54, Ach p. 54 bis 589 Hi p. 55, Gemin p. 54, Ach p.54 bis 640 Gemin p. 54 541 expl p. 95 sq.; Hi p. 92, Cleomedes p.96 542 expl p. 96 sq.; Hi p. 92, Cleomedes p. 96 548 Hi p. 92, Cleo- medes p. 96 558 expl p. 97; Hi p. 92 554 expl p. 97; Hi p. 92, Gemin p.97 . 558 expl p. 97; Hi p. 92, Gemin p. 97, Ach p. 51 556 Hi p. 92 657 Hi p. 92, Gemin p. 98 558 Hi p. 92 559 Att p. XVIII, Hi p. 105 660 expl p. 106; Att p. XVIII, Hi p. 105. 661 Att p. XVIII, Hi p. 105 662 Att p. XVIII, Hi p. 105 563 Att p. XVIII, Hi p. 105 564 Att p. XVIII, Hi p. 105 565 expl p 106; Att p. XVIII, Hi p. 105 666 Att p. XVIII, Hi p. 105. 567 expl. 106, 207; Att p. XVIII, Hi p. 105. 668 Att p.XVIII, Hi p. 105. 672—598 Hi p.86 — 572 Hi p. 86 575 Hi p. 74 576 Hi p. 74 51€ Hi p. 299, Ach p. 44. 878 Ach p.44 579—591 Att p. XIX 579 Hi p. 112 580 Hi p. 74. 112 681 expl p. 112; Hi p. 112 582 Hi p. 74. 112 588 Hi p. 74 690—595 Hi p. 87 591 Hi p. 86 692 Hi p. 86 593 explp.87; Hip.86 . 0594 Achp.44 . 895 Ach p. 44 596 Hi p. 107 597 Hi p.106. 10; — 598 Hi p. 106 699 expl p. 95. 108; Hi p. 107
600 Hi p. 107 601 Hi p. 107 602 Hi p. 10; 608 — 606 p. 107 608 Hi p. 107 bis — 604 expl p. 108; Hi p. 107 bis 605 Att p. XX. XXI, Hi p. 107 bis — 606 Att p. XX, Hi p. 107 bis — 607 Att p. XXI, Hi p. 73. 74 608 Att p. XXI, Hi p. 73. 74 609 Att p. XXI, Hi p. 73. 74. 610 Att p. XXI 612 Hi p. 88. 618 Hi p. 85 614 Hi p. 88 616 Apollonius III 1004 p.265, Ach p.56 — 617 Ach p. 56 — 618 expl p.56; Hi p. 45, Ach p. 56 619 Hi p. 45 620 Hip.45 — 621 Hip.45.113 622 Hip.45 . 625 expl p. 45; Ach p. 44. 06026 Ach p. 44. 627—88 Hi p. 46 682 expl p. 46; Hi p. 46, Dionysius P. 299. 926. 1034 p. 257, Ach p. 44 688 expl p. 45, Ach p. 44 687—642 Nicander Ther 13—20 p. 268 637 Apollon. IV 983 sqq. p. 259, Dionysius P. 447 p. 258 — 640 expl p. 268 641 expl p. 66; Ni- cander Ther 13 p. 268 645 Apollonius IV 54 p. 267 641—668 Hi p. 113 649 Ach p. 48 650 Att p. XXI, Hi p. 49, Ach p. 48. 651 expl p. 50; Att p.XXI, Hi p. 49, Ach p. 48 652 expl p. 50; Att p. XXI, Hi p. 49, Ach p. 48 667 Hi p. 114 668 Hi p. 114. 669 —682 Hi p. 112. 6472 Hi p. 113 673 expl p.113; Hi p. 113. 685-692 Hi p.114 — 686 Hip.114 — 687 Hi p. 301 698 sqq. Hi p. 302 698 expl p. 46; Att p. XXII, Hi p. 46, Ach p.45 . 694 Att p. XXII, Hi p. 46. 115, Ach p. 45 695 Ach p. 45
708 expl p. 97 — 704 Hi p. 108 705 Hi p. 108 406 Hi p. 108 707—718 Att p. XXIII — 707 explp.110; Hi p. 108. 109 708 Hi p. 108. 109 4709 Hi p. 108. 109 4310 Hi p. 109 111 Hi p. 109 212 Att p. XXIII.
VERSUS. 395
XXIV, Hi p. 109. 110. 718 expl p. 111; Att p. XXIII bis, Hi p. 109 bis. 110 *1& Att p. XXIII 714—120 Hi p. 111 716 expl p. 112. 718 Hi p. 78 319 Hi p. 78 9421 expl p. 112; Hi p. 112 122 expl p. 112; Hi p. 112 794—129 Hi p. 115 426 Hi p. 115 738 expl p. 57; Ach p.57. 9749— 748 explp.257 . 752—855 explp.18—20. 222 952 Ach p.17. 18 — 768 Ach p.17.18 . 9764 Ach p. 17. 18. 956 Ach p. 171. 18. 768—768 Diony- sius P. 170 —173 p. 258 168—172 expl p. 256 sq. — 196 Apollonius IV 1198 p. 2663 :
816 Ach p. 57 . 864 Ach p. 58 8668 Ach p.58 — 898—902 Theocr XXII 19 sqq. p. 259 sq.
909 —10 cf. Archilochi fr. 54B. p. 355 916 Symmachus (schol. Aristoph. Pac. 1067)p.217 920 cf. Archilochi fr. 54 B. p. 355 921 Nicander Ther 329 p. 267 — 926 Ach p.58 985 explp.76 947 Nicander Ther 620 p.267 . 956 expl p. 190. 241!?; Varro Atacinus (Ephem. fr. 22B) p. 242, Vergilius * Georg. 1379 p. 242, Plut. 'De soll. anim. 967 p. 241—976 Sym- machus (schol. Aristoph. Vesp. 262) p. 217 977 Symmachus (schol. Aristoph. Vesp. 262) p. 217 999—1003 expl p. 278
1002 expl et emend p. 278; e Theophrasto $ 52 p. 278; ex Hesiodo for- tasse interpolatus p. 278 1008—1009 ex Archilocho p. 352 sqq.; schol. p. 353 1009 expl p. 354 sq.; Vergilius Georg. I 411 p. 355 1021—1022 Symmachus (Schol. Aristoph. Acharn. 876 — Suidas s. v. ópvi9lag et yeu» 0pyiolac) p. 217 1022 expl p. 277; ex Hesiodi 'Chironis praeceptis' fr. 183 p. 211 1024 expl p. 94 1061— 1059 expl p. 316 1060 expl p. 95 1107 expl p. 133?!
2. NOTABILIOBA.
Accius poeta thiasota . . . . . . . 319
— Achill. fr. XXII... ...... 126
Achilles grammaticus; (p. 123 Petavii) p. 43. 188, (p. 132) p. 51, (p. 134) p. 42, (p. 135) 42. 52. 219, (p. 136)
. p. 219, (p. 138) p. 15251, 219, (p. 139) p. 14. 18. 58, (p. 141) p. 56, (p. 143) p. 48. 54. 185??, 205, (p. 144) p. 54, (p. 145) p. 12. 51. 52, (p. 147) p. 53, (p. 148) p. 53. 93, (p. 151) p. 40 sq., (p. 152) p. 12. 44, (p. 158) p. 5*, (p. 199) p. 290, (p. 160) p. 47, (p. 161) p. 44, (p. 163) p. 56. 384!5, (p. 271) p. 91, (p. 272) p. 17. 21—23. 383$, (p. 274) p. 50, (p. 276) p. 43.
— Arati vita 16. 159. 236. 243. 244. 247
— versus Áratei ... .. . . .. 9$ sq. — de Arato iudicium ....... 309 — de Arati prooemio ..... 11. 221 — codices. ... .. .. . .. 9. 11. 121 — falso dictus ......... 16. 205 — fontes. ............. 21. 40 — fontis cuiusdam aetas . 313 !7 — interpolationes ........ 51. 58 — delove ............. 173 — cum Marciano adfinitas 40. 41?* — Il: ogalgag ......... 159
Achinapolus' corruptum 226. 328*! adlitteratio figura Aratea . . . 216 sq. Aegyptii poetae Arati amatores 251?
Aelianus H. A. IX 21 ...... 366 adn. — — XV 13 fons ........ 361? ^ — V.H.I10fons ... .. ... 264?! Aeschrio Hipparchi frater . ... 293 Aeschyl. Prom. 429. . ... .... 124
— Suppl258qq.. ........
aetherius— caelestis. . ... .. 210 39 Aethiopes Homerici ...... 199 sqq Agathemerus .......... 144. 206 agrimensorum index ....... 122
&ygvn vig nocturna caeli observatio 312
— persona ........ «e. s 2912 Alyoxtgog -06 ........ eL. 54 Ai5; veriloquium . .... . .... 341
al9jo et $5o apud Aratum . .. . 53
&xQovvyog et axgoxveqaiog . . . 241 Alexander; — AÀetolus. ............. 149 -- —- Aristotheri fortasse discipu- Ius. ioco ur A si s 320 sq. — — de Daphni........... ib. - — z'"lityrus Theocriti . . . . . ib. — — Ilsgi x0Aov . . . . 149. 321. 327 — Ephesius. .. . . . . ... 149. 159 --cCIHBOOTDUuS 43264 no4 909 ox 150 — Lycaità .......... 149. 150 — Myndius. .... ..... 265 adn. Alexis fr. 200 K .......... 125 «ÀÀ' q et &AA€ permutata .... 198 Ambrosia remedii nomen . .... 225 Ammianus XXV 10,2....... 126 &uglaAog «es 325 47 Augivouog .. lle. ib. "Augtoc Homericus falso ad 45graoaog relatus; moe Ea Aes ib. MO. 3er uera noe e s 325 41 Amphitrite; — in monumentis... ...... 325 * —- JFellglo.. usce tes t ure ib. — verloquium ............ ib. Anacreo alexandrinus . ...... 150 anaphora apud Aratum . .. . .. 265
NOTABILIORA.
&vactoégeca, res invertitur' . . . 283 Anaxagoras Clazomenius de polo 1308q. — — deterrà ........... 143 — Nicandri pater 311^ Anaxos ^ Anaxagoras pater Ni-
CADndEl ieu ES rns 311^ Anchiale ......... rara as : . 948 "ÁyXUMOQ 2 ee 325 t7 "Ayyiog Centaurus .......... ib. Andromedae sidus. .. . . .. . .. 82 &véAxouai Cv dvéQyouom . . . .. 113 AyxiuoAoc e» MóAov 232. 3251, 32891 "AyxAsiógg . . . . . 11. 222. 223 !5, 383 annosà corhik ......... 21 54*) annus Solaris .. ... 14. 17 sqq. 342^
Anonymi Isagoga Aratea 16. 140. 374 — Isagoga 'ex aliis scholiis deprompta'
12. 313 Anonymus poeta alex... . .. .. 125 — metricus: vide s. v. Studemund. Anthologia Palatina;
IV d iod uuu US ed bee nen 230 LX DT Sra ru dogstr v el een 213 KI tees Eas 230 AIT 8S uias di uu ERES 322 ATI 399. 4$ xx aree 230 &vt(a et e)tíxa in antithetis . . . 55 Antigonus ; — Carystius de Arato . . . . 243.314 — Gonatas ........... 11. 222
— — et Aratus 222 sqq. 236 sqq. 244. 290. 327. 338. 385
— grammaticus ....... .... 150 — Nicandri interpres ........ ib. Antimachus fr. 43K... ... 32. 317 27 edPo523 aom ac aiat RUE SEL ML 13 — fr. Mus. rhen. XXIX p. 82 . . 214 Antiochia studiorum sedes . . .. 244 Antiochus Seleuci f. et Aratus. . 244
&vtiGz«0uog maris... . ... 198 8q.
«xaueioouct eo anouslgouat . .
AmsàAuxcov breviatum ex 4z&AA- XEUNE. 1I str os ae eod y 24110
*) Cf. fannosum' Boethi artificis
397
Apio de Homeri astronomia . . . 188 Apollinarius canonographus ... 143 Apollo Keosatgc; eo Któgsatgg . 331
"Apollodori' Bibl. ......... 126 — Hesiodo u88 . . ... . .. . .. 212 Apollodorus Ath.;
— Chronica. ........ .... 2823 — de dictamno ......... 204?! — apud 'Heraclitum' . . .... 18211 — deMusis.......... 211—214 — de nominibus concisis . . . .. 263 — Strabonis auctor. . ... 262??. 263 Apollodorus Ileg) x040v . .... 150 Apollodorus IIeo) Botavov . .360 sq.
Apollonides Cepheus fortasse Nicae-
DÜB- up UR CAE dor oS RUP S 236 8qq. Apollonius Molo ......... 335 Apollonius Pergaeus ....... 150 Apollonius Rhodius Argon.
m E. PED 267 adn. d. 262 LS £L Ro" 262
— I 1126 8qq. (e Stesimbroto) . 347 — [I 1298 sqq. (contaminavit) 336 sq.
—— IE 610, 1- ug pates 71 —II S1: 43254 30 9329 9-3 206 euHld38.. 4-0 202 — III 161—163 ....... . 1322—3 eHII-898-..2 2c o Rue 265 ze IHE 10002752 ER 2065 « CHI 1025.56 99 vs 15 — Il 1195 .......... 267 adn. — II 1204... ....... ees 110 tEVODA oa wl EO E s 261 eI TL, iuatxEg ma eS 2067 SMIV ES us duc toExEN 132 c1 28802 579 e dba eos cac 318 ——V ROG 2984 259 up d rr 266 —IY H8 250699 es 266 FSOIEV 391. ger 096 968 266?3 — IV 1381... 4.4.9 259 — IV 1415sqq. -.... 206
*anserem' Plin. XXXIV $4 et yégovra
4uv«ÀAonztza Herond. IV v. 30sq. cum egregia Buecheleri nota.
398
Apollonius; Argonauticorum consilium 337
— —- editiones duae . . ... 332 sqq
— — recitationes. . . . . .. 332 sqq.
— Callimachi in grammatica, non in poesi discipulus ...... 332sqq. — "*Canobus' 359—369 — fabulas contaminavit . . 336^*. 368 — *grammaticus' . ... 150.363.368 — imitandi exemplum Manilio (II
e 9 9*9 O0 $9» 9 *9 5
B96) oz eene or ES 31515 — imitandi inopia . . .. .. .. 2603? — imitator — — Arati. . . 2598qq. 262sqq. 266? — — Callimachi ........ 266?* — — Hesiodi... ........ 21149 — — Rhiai .......... 336^8q. — Kilogg ............. 359 — llego] n0àov . . . 150. 359. 363. 368
— Rhodia commoratio . 334sqq. 368. — 'Poóov »xtiaic 36814 — theriaca nonnulla carminibus im-
IDISCHIE: uo aoo RS 359 sqq zo MIDINB- o s oos ones 333 8qq. Apollonius Sophista ........ 189 &709090c6 'desecta portio! .. . .. 21 &nxott(ve0UQt .. 2.2. l.l. 65 — w azxocvéuveaóat . 95 Anttoa etAmtaQR .. o... 354
b , ) , ancttovogouaoL et az tegvouau | 3938Qq. — vide s. v. xogvacoua.
aquilae delphicae . .. ... .... 1779 &ogc epicum .... sse. 101 Aratus
— et Antigonus . . . cf. s. v. Antig. — astrologiae contemptor. . 216. 327 — et Callimachus .. . cf. s. v. Callim.
et 259?», 262. 2728q. 3118qq.
— astronomus . . . . 291—314 passim codices Marcianus . .... . . .. passim Matritensis . . cf. 8. v. Arat. Vit. Parisinus A ........ 81'. 91?
(Cleomedem continens) 1521. 351 Parisinus C .......... 351
NOTABILIORA.
interpolati . .. . 87. 88. passim
cap. II Diosemiae Phaenomenorum pars primaria ..... 215. 217 8qq. 326 editio xava ovvta£ée ..... 216
Eudoxi Phaenomena adhibuit, non sive Enoptrum sive Catoptrum . passim cap. V VII VIII
Eudoxum non vertit .. .... 291.
passim cap. VII Eudoxo accuratior ....... 302 cum Euripide conlatus. . . .. 238
imitandi exemplum
— — Apollonio . 71. 259. 262 sqq. — —- Callimacho . 260sqq. 2728q. — — Dionysio P., aliis . . 2518qq. imitator
— Archilochi. ....... cap. IX — Empedodis ........ 2169? — Epimenidis ....... cap.IX - — Hesiodi 101. 110. 2698qq. 2718qq. 326 sq.
— Homeri . ....... 118q. 154 — Parmenidis. ........ 218? male imitatur Hesiodum . . . . 275
non imit. Hesiodum 2628sq. 270. 278
interrpolatus ........... 103 — ex Hesiodo . . . . . .. 263. 278 libri deperditi — Aveatoàj ...... 216. 220 8q. — AvatouS .... les 220 — A»9oonzoyovia ... .. .. 226 — Aotguaü ..... 211—223. 248 — Aotoo9eoía . . . 214. 216. 222 — Aotgoloyin ... ... 214. 216 — 4oogute .... ln. 217 8q0q. — dubii ....... 216. 218. 242 — 'Emyocuuata ..... 230 8qq — 'Elsysiat ......L. 229 8qq. — "Exibvtixóv ...... LL. 243 — 'Enxwóta ..... s. 233 sq. — "Ernuotoàal 2368qq. passim cap. VII. VIII
— — ex Hipparcho pendent . 313 — — 8 biographo probatae 289 8q. — Ovtuxov 242
NOTABILIORA. 399
Aratus; libri; Tarouxa . . 223sqq. Archilochus; — — Tetguxel óvvGutig ....- 991. —dTIR 93 21. us 354 — — Kavov ..... 215sq. 2198qqd. — fr. 54B. .......... 218*. 355 — — 'Ouugov ó0g9ocig . . 248—246 | — fr. 120... .. LLL 352— 355 — — mt£Ql Ougoov ...... 24680. — fr. 141 .............. 393 — — megl Ogvéov ..... 2171. 2442 — novum fr. ............ ib — — evoloyla ... .... 2165 — Arati auctor... ....... ib. — — llalyra .... es. 232. — Callimachi .......... 35525*) — —"Yuvoa ...... ess 2288q. — (Theophrasti! .......... 353 nuuc EQ OLEEG S qp iini got np ud 234 — Aristarchus grammaticus; 75 JUSUS VOCI as niis dua 2 209. ide Hesiodi prooemiis . . . 214 adn. NÉ uM 9137. 319. leoi "Tiuddog xoi 0d. 112. 2018qq. — Phaenomena; ; :
ves — — yavotaOuov . ........ 202 — — consilium. .... ... ... 3206 — CS ME MNEPENNEN: 151 — -— dispositio 155. 215. 217 sqq. 326 1 : j — partium numerus . . . . 155. 326 Aristarchus Samius. ..... 140. 151 — — inscriptio ......... i520: — Vide s. v. Cleanth.
— — tempus.... 314—320. 3458q. — — prooemium. 240. 256. 317—320 — — — interpretes .. ... . .. 34 — -—- — testes et imitatores 251 sqq. — — pr.spuria. . . 17. 221sqq. 383 — — — — unum ex Hipparcho pen-
d6b. 16x LeqX4 eS 313!7 — de planetis... ........ 2395 — Romanis lectus ..... 22193. 251 — scholiaá ...... vide s. v. Scholia — genex ............ 314 adn. — gepulerum ........... 2446 — sermoepicus. .. ... ... 49. 244 sc cSÉOICUS. Luo wn ES 321 — &a& Stoicis Atheniensibus non instru-
ClUB- «uo e AR 321 sqq. — Stoicis lectus . . . vide s. v. Stoici
— studiorum locus . . .... 314. 317
— Vitae . . 1398qq. 144. 149. 1548q.
1598q. 23685qq. 243. 2478qq. 282?. 3088qq. 312. 319. 323 et passim
— Vitae IV praestantia . . ... 3102
— — ignotae excerptum Vossianum
24416, 314?
— Vita Matritensis altera . . . . 323*?
Aristides in Hymno in Iovem" Arato et Scholiis usus 251 sqq — Stoicorum physica et theologia UBUBS uos odo 9s eC pr EUR 252 Aristobulus Iudaeus vix ipse falsa- DIS uo RC. EX $ cas AO — testamenti Orphici testis antiquissi- d p 253 sq. Aristonicus lleol tzc zxA«vgc 'Oóvo-
GÉOG du hs 196. 202 sq. — Ilsol ogusiov ......... 20240 Aristophanes;
— astrologus ............ 151 — Byzantius Ileol x04ov . .... 151 — comicus
— — Aves v. 173 —192 . . 134—138 —-— — 1.610 ......... 13745 ———3991 ........ 14. 136 — — —v.10008qQq. ....... 138 ———3.12311......... 13845 — — Daetal. novum frg. ..... 13 — — Geryt. frg. 163 ..... 13. 125 — — '[hesm. v. 504 .. ... . 2647! — -— diversas notiones miscet . . 137 AopioroAogia ...... e. 2251, 264?!
*) Apollonius Rhodius peculiarem de Archilocho librum condidit: Ath.
X 451 D.
400
Aristotherus astronomus; — Arati magister
— wm Aristis Theocriti . .. . 3208sq. — et Berosus ........... 321 — etiam poetà ........... 320 — ubi fuerit... .......... ib.
Aristoxeni commentarii minuti. . 228 Aristylli geometrae IIeol zx04ov . 151
Arnobius p. 988 Migne ...... 212 — fons stoicus ib. ...... . .. 213 — guppltur ............ 213 Artemidorus Eph. ..... 14455, 152 — Onmocr. I2... 146 zm o5 90. caudis 221! — poeta elegiacus. . .. . .. 325 sq.
[cf. Rohde *Gr. Rom.' p. 91*. 544] Asclepiades; — in Arati prooemium coniectura 30.
39. 251 — de Hesiodi Astronomia .... 270 Aoreoíy pergamena ........ 352 Acovgiog &ivog Theocriti . . . 327 sq.
Aocvsoicv heros Cretensis et Iovis Cre-
tici epitheton .......... 351 dot$Q Co GOtQOY ... 12. 38 Astraeus Arati fortasse ex Epime-
nde. usi spe 391 8q. Aotgue Ar&ti 2... osse 211 actoodupeig Coi... ... Ls. 32135 astrologiae fastidium Arati . .. . 216 Astrologica Camerarii . .. . 265 adn.
astronomorum ]laterculus Ptolemaei
14!'. 321
aotgoyitov ... eee 125 Athenaeus XI p. 478 A corruptus 161 — XIV p.619 E.......... 225 Athenodorus (?)) ........ ... 221 — Arati frater . ... ... 24518. 241 Atlantidarum catalogus Hesiodeus 272 AtL alu. 25x x aea 63. 152 — de Arato iudicium . ...... 311 — de Phaenomenorum loco et scri- ptlolne« s vw es 289. 314 EMISNURIPNRENREES LATI 46
DeF 2 3 uox 6 e SC 9E 226
NOTABILIORA.
avtovvyel et -... lees. 56 Avienus. ........ 48. 52. 314. 315 — de Arato. . . .. .. VEIT 307 — Arati scholiis usus ....... 252 — Arati Vita usu8 ......... 915 — de Eudoxo .......... 28' sq. — Lucretium imitatur . . . ... . 914 Áxiochus c. 122 ........ . .. 1271 — aetas et tempus . .. . . ... 12133 — fong8............ ees . ib. — philosophia. . .. ........ ib. axis vertens an versus ....... 41 — torquet mundum ....... 210 3? Bacchus Cithaeronius . . . . ... 214 B&àtgy — BàÀaot«a Epimenidis mater
948!! Bentleyus *Phalaridea' . . . 238. 242. Berosus apud Antiochum . . ... 216 — — Athenienses ........ 22118
— — Coos 226. 22'!*. 3278q. vide s. v. Aristotherus
Bàavta herois attica. . . . .. . 94811 BéBAuuo. co BeBoAquor . . TÀsq. 101 Bloc ev ByÀ0g. .... ls. 17711 Boeckhius de Octaéteride ..... 14
Boethus stoicus; — Arati interpres Romanis lectus 153. 157. 219. 23515
— — librorum tabula. ..... . 241 xh) PNIS 155 — Chrysippo usus ... ..... 15392 — Ciceronis fons ....... 1568qq — Ilsol s&iuaguévgc ....... 1539? -——cPhon fons... 9:9 156 — lleg zx030v. ...... . .. 15597 — llooyvoct&g ....... 155. 2187 — ubi scripserit ......... 15290 Boy ^o BoMg ......... .. 95 Bolus Mendesius .......... 226 Boreadae ab Hercule puniti . . 336 8q. xatà BoRyV . n ne 228 bucolii Coój ........... 320 8q.
Buhlii de epistulis Arateis iudicium 238 — de prooemii interpretatione . . 317 Buttmann 20. 95. 106. 308. 341. 3548q.
NOTABILIORA. 401 Caesura ante tmesin ........ 76 — heros et stella... ... 359—369 calendari ......... 9e soi 15 — monumentum .......... 366 — Gemini... ........ 124. 143 — a Rhodiis scriptoribus memoratus — Hipparchi (?) . ..... : . 143 364. 367 celebs eer 9o 9173 ets 338 | — scriptura nominis. . . . . 303. 359 — Plinii (Varronis). . .. . .... 143 — stella inde & Rhodo visibilis 303. — Ptolemaei ......... 124. 143 3638sqq. Callimachus; — gtellae nomen Eudoxo ignotum — vides. v. Apollonius Rhodius, Aratus 303. 367 — et Aratus . . . 260—262. 311—314 — — stella cum Nili sidere cohaerens 367 — de Hesiodo. ........... 269 canonographi ........... 140 —— jmitandi exemplum Orphicis 206*^ ^Caprae sidus quando pernotuerit 341 — libri; *Catasterismi' ...... 342. cap. XI — — Àetia ..... 4.4. eee 2599]. — fonS...... eee 212 — — Choliambi.......... 399!- p.158. 93v RR ERR 325 — — Coma .......... 158.368 — Cretici............. e. 324 — — Epigr. XXVII ex Hipparcho —Karoztoo» falsus Eudoxi titulus . . . interpolatus ......... 313 236sqq. 2828qq. — — — — expl .. 2282. 311—314 Catullus c. 64 v.30. .. . . . ... 185 ———Hl........... 225" . Cauer Delectus? p. 209 ...... 311 eec ig. 04 lua vy cw 262 Cedrea Cariae urbs... .... 331 sq.*) ———100g............ 262 xtivoc qui illic versatur! . . . . 268* —— ——141..... 261 et adn. 24 xexaguévog ...... ees 82 zone eed a vu 26012* Censorinus 'De die nat. 18,4. .. 15 — — — spurium (II p. 785 Schn.) 260 — — ratio astrologica. . .. .... . 226 — — Hymni; Kegaivo. Cretenses. 2... .. . . 332 — — — in Apol. ........ 319?! xnov/Aoc mrtQvocOusvog .. .. 3538sq. — — — — Delum. ... 2058q. 229 Chaldaeorum astrologia ...... 187 — — — — Dianam 267 adn. 2728q. — ennea8 ... ......... e .. ib. — — — — ov. . 263. 260?*. 3498q. | — cf. s. v. Berosus ———— — 86(38.. ....93458q. x«oiteg poemata ......-... 296 ————— Antimacho usus318adn. — titulus librorum . . . . ib. adn. 15 ——— — — Aratum tangit 343. 345 — Chia Scorpii fabula. . .. ...... 268 — — — — — recitatio. .... 319 *póvog annuB . . .. 4... .- 342* zs cc CDAYACE, «ou 258?9 wvrAocac9e, verbo abutitur Apollo- — — Ilivaxegg. . .-.. .. .. .. 141 DMUCEETNRTUTITCRERTCTTRITT 266*5 — de Thalete ........ 158. 359! y«oítgc (qui sive in terra est sive in — gomnium ......... 944. 3459 fluvio navigat! .......... 366 Callistratus Aristophaneus . .... 14 Cicero; Canobus Apollonii . . .... 359—369 — Aratea .......... .. 48. 156 — Hecatael ............. 365" — De divinatione. ........ . 156 — Heraclidis leschographi. . 366 adn. — delentisco . . .... ..... 316?3
*) *Cedreatae Rhodi sepulti pluriens titulis pernotuerunt: Bull. de corr. hell. X. 426. 430, Arch.-epigr. Mitth. aus Oesterreich VII 117 nr. 17' W.Schulze.
Philolog. Untersuchungen XII.
26
402
Cicero De natura deorum III 54 . 214 — De oratore 1 15,69. . .. . .. 307 — De re publica XIV 22..... 307 Cinna de Arato . . . .. .. 309. 312
citandi usus liberior 190. 242. 353!* citata narratio vetustatis indicium 275
clavis caelestis . ........ 81. 288 Cleanthes; — Arati imitator .......... 254
— in Aristarchum Samium . .. . 255 — Callimachi imitator . . . . 255 adn.
— Ilcol Hoaxàslvov .. ... .. 23515 — hymnus in Iovem . . 127. 255. 319 — p. X Wachsm. ..... 13230, 133 eEscp. X VIT 5o es ot iS 254 — Ilegdi 90v ... ..... ... 15494 — librorum series ......... . ib. -— MuOix(E Vv Rec Rn ib. — 8b Orphicis expressus . . . . . 255 — dvouek ... ees 1540! — Ilsegl xaxov. ....... .. 23515 KAelóg — KAsla ....... 21243 Clemens Alex. VI p. i41 . . 188? Cleombrotus . .. .. —— ^ 233 Cleomedes p. 92 Z2. ........ 3647 e" "m 96. 973. 289
— cod. Paris. redinventus .... 97? Cleostratus. .. .. ... 158. 329. 341 clipeus Achillis allegorice expl 179. 185
— Agamemnonis .......... 180 xvOónS ecce rta 131 codices ;
- Aliis 4:4 3 9395 9. 121 — Ambrosianus Arati Vit. .... 312 — — Gemini....... 160. 1968qq. — Arcerianus Gromaticorum .. 122
NOTABILIORA.
— Baroccianus Arati Vit... ... 312 — Basileensis Germanici. . . cap. XI — Hipparchl «. «2309s 10
— Laurentianus Arateorum . — Matritenses duo Arati Vit. . . 323 — Parisinus A 1529?! 233. 27153, 3923
cpu lus usted uw is 34 — Vaticanus gr. 381. ....... 121 Coi astronomi ......... 3218qq — catasterismi . . . .. e... 9248qq — [ovis incunabula. . . .. . ... 324 — medid............ 321 8qq.
xoAcve., urbs in collibus sita . .275*0 KoAovsia e Kog corruptum . . . 321
Colonus forensis ......... 138qQ. coniunctivus sine d£» ...... .. 91 Cono narr. VIII Apollonio usus . . 362 convivia. ...... P E . 918 Cornutus c.9 e£ 11 ...... 34. 252 —9. 14-1 ome GR 211 *coronari' de insulis ........ 206 — — gideribus .......... 20747 xogvocoue. in zrtgvocoue. corru-
ptum ..... gal Ae p ipe acm 354 *)
Cos insula . .. passim per caput VIII Cos et Rhodus Neptuni filiae 324sq.
xO0Guog VOX ... ... $c 9196 Crates comicus fr. 52 K. ... .... 35 Cr. Mallta ............ 32. 33
— commentarius in Aratum 23. 33. 168 sqq. 1977. 201 8q.
— a8stronomica Homeri interpreta- s EU WS 168. 188 — *Boeotiaca'. . . ... —— 213*
— fragmenta denuo ordinanda 202*: — "Heracliti' fons ...... 17068qq.
*) Ita statuimus, etsi xoovocouc: de bestiis usurpatur ad pugnam sese parantibus Ath. III 127 A: 0gov y&o 2«ungotatqv óe(nvov zaoaoxevgv Bov- Aoual Ge Ólxqv cAsxtoQvOvog &uqoon0évta toU yovógov xogv5aoSa. xal óua- Gxtiv 5ju&g xtÀ. (ubi &dnotavit Schweighaeuserus ed gaZ gallinacei modum
erecta crista ad $ugnam sese comparare).
Antoninus Liberalis (e Boeo) c. 7
EE xoQgvóOv, Oti éxogvGGEto mQ0c tàc (mzovc uayouévg negl toU ma- óóg veriloquium captat. Loco Theophrasti' a nobis supra emendato de cornice agitur ad quietem, non ad pugnam properanti.
NOTABILIORA.
Crates; in Hesiodum commentarius falso adscriptus ........... 213*
— de Hesiodi prooemiis. ...... ib. — Homeri commentarü 167. 170*. 111 sqq. 199
— — editio ....... 1708qq. 184 sqq. — — placitorum laterculi .... 174 — 'Ouuouxe (» IlItoi 040v) 167. 184. 195. 198. 201. 203
— in Rhesum commentarius . . . 214 — — ggaigoztoia ...... 108. 195 — an Tarsi docuerit . ..... 245 8q. Cratinus Arch. fr. 7 ....... 13026 crepusculum deorum. ..... 213 8qq. Cretenses mendaces in'Catharmis' ab
Epimenide dicti ......... 345 Crito Naxius. . ... "yc 15 ceulinarii (Ath. XII 516 O) . .... 141 xvxAloxoua, falsum. ........ 129 Kvnoisvog ^. Ilagisvog ..... 205 MUOIAAOG Roe b aoa ib.
Dactyli Cretici;
— nomina medica ......... 349 — nominis veriloquium ....... ib. Aauaiog ex "Ava&og corruptum 3114 ósuvo róq Qo ÓvotOQ. ... le. 91 ésmsevwvArOYvQQ........ cens 48 Delphinisidus. ........... 325 Delus ab Árato cantata . . .... 229 — & Callimacho cantata .. . .... ib. Democritus; — epistulae falsae . .. .... 131 28 — Ilo4oygagíg .......... e. ib. — de terrà ........ e . 143 dÉOTÉ Sua dob ERU 100. 102 Diana suffocatrix ........ 368 !? Diagoridae Rhodiorum gens ... 331 Diana Kszóosctig ...... .. 332 Didymus Claudius ......... 158 e OnIdus sd» bu ERR ib. — IlovygoóG ........ ess. ib. — JXaàxévttgOog ...... s . .ib. Auxétag — dwo-wuétag ..... 241 !9 m 81. 288
óduxA(g laconica
408. Zixta mons ......... . 262 sqq. — lovis incunabula ........ 348 éixrauvoy herba ...... 163. 264?! dxrov herba ......... . 263 sq. Diels Dox. p. 563. 589. . .. 130. 131 di stellae .......,... .. . . 186
óvevo Arateum de gtellis 53. 265 adn. Diodorus V 70—'1 e duobus fontibus
confletus ........... 349 8q. Diodorus Alex. ....... 34. 70. 159 Diodotus stoicus .... ...... 159 — Boethi perip. frater ...... 160 — grammaticus . . .. .... ib. adn. Diogenes Apolloniata ......138'5 Diogenes Laertius VII 1, 4 emend 235 15
— — VII 14 expl ......... 153
— —1X113............ Dionysius Periegeta;
— Baocaquxa . ehh t nh rs 204 — Dionysiaca. ........ ... 204 — imitator;
— — Apollonii. . . . . 133?*, cf. 366 — — Arati ........ 253. 2518q.
— — Callimachi ..... eO. 251 — — Homeri........... 257 — — Neoptolemi Pariani . . . .. 206 — — Theocriti. ......... 25111 — Posidonio usus ......... 206
— Vita Chisiana emendatur. . . . 214 — vocum xoguog et zo0Àog usus 126 Dionysius Scytobrachio (Diodor. I1I 60,
V 52) emendatur ....... 212*8
— 'Ihrax de Arato 224. 307. 309. cap. XI — "Transfuga Arati discipulus 309 sqq. - 314 8q.
ó.0p9coig editio emendata . . . . 171 Dioscorides I 51, 90 Spr. .... 31613! ó&095ula, atticà vOX ........ 218 — non Árateà ............ ib. -— AAFRU ou 9S cs passim — — non adpendicis instar habenda 327
— Dionysii Perieg. ens. 218
26*
404
é&ooguíc.; Endoxi ......... 293 — ionice sonat ozuata . .. ... 218 — peripatetice agus . .. . . . . ,ib.- 1— Stoice 7rooyvootig .. .. 218? — latine prognostica ........ ib.
Diotimus poeta ......22989.322* óodtxdg »- óostexatguóQuv . . . . 91
Dosiades Cretensis ........ 324 *6 Dositheus astronomus 14!!. 15!5, 159 — apud Coos observabat . . ... 321
— male:pro Kagvotiog novatus 243 draco cum fluvio conlatus .... 250 — caelestis zovauoio «nxopoo& 210
Duris (Ath. XII 535) . .. . . ... 125 Echemea Coa ........... 32444 &eto .. se. Aa cuaabteutur et 12 £lómàov de astris Arati proprium 265 adn. & éveóv óq formula . . 2676. 342 sqq. &elàsita,. ÀÁrateum .......... 260 &£lowonog Qo i0ez0g ......... 82 éAagoog de sideribus ....... 103 elementa Aristotelis : ..... 175 8q — Homeri ....:....... 175 sq. Eleorum de love fabula e Cretensi
DGOOTUB 4 e SoicE Ee o wn 948 10 Eleuther Eleutherensis. . . . 274 adn. Empedocles (Stob. Ecl. I1 424) . . . 129 — &b Arato expressus . . . .. 21652 — *Catharmi' .......... 2438sqq. — ab Eratosthene expressus . . 27652 àvófósto. .......... 201 **, 2399 à&véisotoéQseoOot .. 2l... 94 Endymio .,. 52mm 134?7 NVEXEQ «rae Ve eus 267 adn.
"Evontoov genuinus Eudoxi titulus 236. 282 8qq.
évveaynoa ^o vvedvega . . . .. 211 Epicharmus de Musis. .... 211 sq. Epicurus de polo. .. ....... 131 émyovvlg ... 2... llle T0 Epigr. Kaibel. n. 185. ....... 213 — — p.438 31 ....... e... 126
émuxAgotsig lovis
NOTABILIORA.
Epimenides;
— Aàgütua persoBà ........ 345 — Arati auctor... .. ... cap. IX — *Catharmi!' ......... 342 8qq. — dormiens . .. . .. ... 342 *. 344 — Hesiodo usus . ........ . 344 — Idaei Iovis sacerdos .. . 34158Qqq.
— de Idaei Iovis infantia .. .. 342 — cum Nymphis relatio .... 345? — *'Oracula! ............ 943 — óuiotóuog ..... ee 342. 345 — "Theogonia' in *Catasterismis' ex-
cerpta ......... 342 8qq. 349 — Vita apud Maximum Tyr. 344 sqq. en dolop-. s s bs ee E TS 112 e— DATE uoo Woy qoo $2.91
Epiphanius" Adv. haer.' interpolatus 130 é&utelveg Qa, eo énivéAlso9an . 658q.
émutoÀg VOX... ... eee 241 Eratosthenes;
— *Catasterismi' .. . .. 39. cap. XI — — novum frg. ........ 180 '* — grammaticus. .... .. .. . . 160 — '[sagoga Aratea' ....... 118q. — lleQl xóouov . .. .. . .. cap. XI
— in Mercurio Empedocle usus 276 5?
— *Octa&teris! ......... 14. 18 — Siderum nomina ..... cap. XI . — de terrà ..,.......... 143 épeíóeo9an, .... les. 132 sq. &atnguxtac et éacnouse 183. 251.260.268 Etym. M. s. v. yvgooat . .. - . .- 30 — — — — éàAÉv&ov emendatur 361 — — — — ó«goq ..... 366 adn. Eusaenetus ............ e 160 Euclides Siculus .......... 122 Euctemo canonographus ..... 143 Eudorus alex... . . . ... 160. cap. XI Eudoxus;
— Aratiauctor. ... . ... 238 sqq — dictio... ............ 132 — editiones duae Phaenomenorum 282 — "Evróofog ........ ess 239 * — libri genuini . . . ..... 281 sqq. — Octaeteris falsa . ......148qq.
NOTABILIORA,
Eudoxus; Phaenomenorum tripertitio 282. 293. 300 — IloAov ovvta&g falgg 123 sq. 14350,
281 — genex....... . . . 288. 314 adn. — tituli genuini ....... 281 8qq. — ubi observaverit ........ 285 Euhemerus ............ 127123 Eumelus de Musis . ... . . ... 211 Euphorio fr. 6 M... ...... 21179
— fr. 108 Neoptolemo vindicatur 205
— corruptum ex ó lIlaguavóg . . 205 — Dionysiaca ........... 201 Euripides; — Andr. v.929..... .. ... 137 ** — Chrys. ífr. $389 . . . . ... 125. 135 — Epigr. 2 ............. 125 — Epistulae falsae. . . . . . 2378qq — Hel. v.513 .. ....... 259 adn. — — v.10068q0. .. .... .. . 362? — Ion. v. 1168 ..... ... ... 124 — Med. v. 85 .. .... " e. . 96 — Melan. fr. 484... ..... 259adn. — Or. v. 1688. ........ ... 124 — Pirith. fr. 5904 . .. .... .. . 125 cd 9401.02 o 9a s. 24. 178 Eusebius 'Praep. evang. X 3, 23 D-46756 wea ... 236 Eustathius in Dionysium P. 144. 3638q. — in Homerum... ..... 168. 199 Evoxla et Qxvroxiov . .... 225 émvtQEQ ..... WILTCC TESTE 66 Firmicus Maternus. . , ...... 20 Freudentbalius ......... 253 8q
Iia pro l'eàeslag ...* .... 53 Ie Kvouevoàyyg ....... 3251 Galenus Antidota (XIV K.) 224sq. 264?! Gecraustius in Kaegvotiog mutan- dum. .... s^ i EH COR 243
p. 15.
yE€ Hév -- 06... .. "TERES 10 Geminus (p. 13) 363, (p. 16) 94. 289, (p. 23) 196. 199, (p. 28) 54, (p. 33) 57. 24314, (p. 34) 14, (p. 35) 243, (p. 53) 18319. 193 8qq., (p. 60) 194, (p. 61) 162.
15494. 32618 —— BORN. uuu o9 RO AR RSS 9439 — caput de signis ..... 15251. 154 — codex Ambros. ......... 160
— fontes . 5429. 154. 1708qq. 172. 363
— Phaenomenorum titulus . . . . 160 — — exitus... ...... ees 140 — lIlooyvoostg ........ 153. 2405 geographia Homeri . ..... 189 sqq. geographorum index . ..... 144 sq. geometrae XXXII ......... 122 Germanicus ........... 48. 52 — v.4448Q0........ .. . . 220 —— 4,7948 o Sor ERU AVE SATRUA 2063 Io»Q in tituis ........... 226 Gregorius Nazianzenus Arati imita-
(^0 per .. 2b1* Gromatici Árceriani ......22.122
Grotii ' Syntagma Arateum' 263. 26877. 3125. 315. 317
— picturis ornatum ........3938 gubernatores fabulares . . . . 362sqq. Haedorum denominatio . ..... 341 «iuopootg Serpens .....-. 359 sqq.
42(c. Rheae Placianae famulitium 348 AAaxuo Musa (e coniectura) .. 212 Halicarnassia regio lentisco abundans
316 *) Halieutici (Ath. I 13 B) ...... 146 &zÀGg et &AÀog permutata... . 198 Hegesianax; carmen ........ 160 — Ilegl aàvavoÀgg ..... ib. 220 sq. Helena . ...-... passim per cap. X — Anmayyouévg..... . . . e 36813 — devógitig ..... lens 368
*) Hinc Zyivovoioc Halicarnassensis nomen accepit Dittenberger. 'Syllog."
406
Helena; Rhodia religio . . . . 365 8qq. Helice sidus dictum ab Epimenide et
Arato 2669 éAixony; antiquum veriloquium . . 168
Heliodorus Jloóg Nixouexov ... 226 — 8toicus ....... M xa serie 160 zA:0to0z.ov Atheniense . . . . .. 13 — ]onum inventio ......... 132 — X0À0Q. .. eee 132 — Syracusanum .......... 13
Helladius ' Chrestom.' p. 531a 13. 234 Heraclides leschographus de Canobo
366 adn. Heraclitus Eph. ; — & Stoicis editus . ........ 15595 — — explicatus ......... 23515 — libri titulus .......... 283^ Heraclitus falsus; sees rodeo. qoo REX d 94e 17814 -—— 1 nga. Yap a 149 seco Ado so3or ddp lecu ee ed 113 8qq esce DB vu dietas EA 171 cdkexer i ROM CRM 175 ce medi eco Sob Dnus ie 178 — — 49—51 ......... 179—188 Lr ^ EN 128. 206 E pr 188 some UT uu qo due eR scd 178 — Aallegoriarum corpore usus 172sgq. 182 — Crateteusus ........ 17 sqq. ss diel0 2. igo doas 115 Herculanensia volumina . . 168. 1705 Hercules anguem interficiens . . . 338 G.Hermann ..... 110 sq. 125*. 211 Hermippus; — Berytius in *Somniorum historia' 146. 162 — Artemidorifons . . . .. . ... 146 — Callimacheus .......... 161 — Ileg) x0oàov ........... ib. Herodotus (?) ......... 25 adn EIE 409 55-41 soc ES 132 s-IV 98. as va COE RC 185 — IV 1" DEDE NEEDS 316
NOTABILIORA.
— —]1I53............ 32139 — vide s. v. annosa cornix Hesiodus; cf. s. v. Aratus — "Astronomia' falso adscripta 2688qq.
— — setas alex. ....... 210 8qq. — — Arato uà ........ .« 21 I —— feBtoB.. vs vs o rA 210 — Opera;
— —— prooemium 214 adn. 256!4. 274 ——.«w4À5....... mn 263 dd SK Mp PEN 214 adn se ues. M e OE EY xg 21 — —*€8.1060089... .... ... 317 8q e—— 901... 499 xS 216 Bec 08.00 V Led CNRC S 216 ——32396........... en 216 uecceig.0955 oce dohw EROS 211 o mp rc PEE 25 se ce: W. 29b. 4 99x ETeus 13845 onn P. E qr 211 L5 CET 211 xc erg pp " 260 eam TET. va v ER : 218 ——2w822..... , 211 — '[heog;
— — prooemium ........ 213 8q lo: DD 213 —-—1.26—28 .......... 344 — —3.99—100 ........ 317 sq RUM A bo DE En 214 ere 2190 uova € ib w— we. 009 7 RU e EU RUE 312 ecc No S ocu" ghe So Oy 32547 ——9.4101........ n 211 — — v. 42480... ..... . .. 31727 — — V 484... ..... es 262 8q — — 9. 910....... cen 271549 ———— NW. 0 uus» CX NOR us 271 e 3». 8012 13 ov ER 211 — —3.902....... -— 211 — Scutum v. 255 .. 179 adn as Ir. 12 52 ox rS S 211 8q. Esc sueta ; 2729
NOTABILIORA. 407 Hesiodus; Scutum 216... . ... 216 107, (p. 221) p. 300, (p. 222) p. 112. ——226 ....... RON 210 113. 114. 301, (p. 223) p. 47. 114 bis. — Apollonii exemplum ..... 271* 301.302, (p. 224) p. 46. 114. 302, (p. — Callimachi ,, 214 8dn. 225) p. 109. 283. 302, (p. 227) p. 109. — editio antiqua ... . ... 179 adn. 284, (p. 228) p. 111. 293. 303 c— DB v ir ce ORDRES 216 — de Arato iudicium .. 81. 307. 308
— persona fabulis obscurata 214. 27344 — religio et fabulae per carmina ob-
VIBÓ ouo oops iud aar OU 21549 — *Signorum' seriptor ...... 269 — Vitaescriptores . ... .. 214 adn
Hesych. s. v. a&zeusigecat ..105 — — antagvoostaL- &mteoo 353 sqq.
— — é&énov ......... 366 adn. — — «Xó0À0Q -...- ..... 128?^4, 133 — — tQUtO «ces 32541 hetaerarum scriptores (Ath. XIII 5061 À) 504.9 aL e n 141 tegóg etíegóg. ... ess 27415 üAgyxéva: rarum. ....... 2. . 2581?
Hipparchus astronomus; (p. 172 Petavii) p. 291. 307, (p. 173) p. 64. 282, (p. 174) p. 66. 68. 75 bis. 16. 82, (p. 175) p. 79 bis, (p. 176) p. 68. 69 bis. 293, (p. 177) p. 102. 286, — (p. 178) p. 93, (p. 179) p. 286. 294, (p. 180) p. 64. 65. 66, (p. 191) p. 48. 67 bis. 294, (p. 182) p. 85, (p. 183) . p. 71. 72. 13, (p. 184) p. 65, (p. 185) p. 78. 294, (p. 186) p. 78. 86, (p. 187) p. 80. 283, (p. 188) p. 84, (p. 189) p. . 68.82.84, (p. 190) p. 87. 88, (p. 191) p. 89, (p. 193) p. 49. 88. 89. 287, (p. 194) p. 291, (p. 195) p. 90, (p. 196) p. 90. 3087, (p. 197) p. 98, (p. 198) p. 91 bis. 285, (p. 199) p. 92, (p. 200) p. 99, (p. 201) p. 77. 100, (p. 202) p. 69. 100. 101 bis, (p. 203) p. 295, (p. 204) p. 102. 103 bis. 295, (p. 205) p. 104 bis. - 296, (p. 206) p. 296. 303, (p. 207) p.296, (p. 209) p. 105. 293, (p. 211) p. 297, (p. 212) p. 54. 297, (p. 213) p. 107. 108, (p. 214) p. 86. 298, (p. 215) p. 11t- 299 bis, (p. 216) p. 73, (p. 218) p. 87, (p. 219) p. 106. 300, (p. 220) p. 45.
— de Canobo ....... 303 sq. 364 — codices ............ 63 sq. — — Aratei .. . . 67. cap. II passim
— computationum numeri ... 2895! — dictio... ...... 129. 130. 132 — interpolatio 72. 74. 7'i 8q. 84. 96 sqq.
100. 103. 106. 112. 113 bis. 285 sqq. — ]Isagoga in Aratum H. falso ad-
SCHDUM ce oV 9X 11 — ]iber IIcoi is idus xal avvta&stog
tà» &nÀavOv &0téQoV .. eap. XI — libri genuini ........:.. 162 — cum Marciano conlatus 115 — 117 — paraphrasis ....... 45 passim — de'Phaenomenorum' Arati regione 314 — giderum nomina . ..... cap. XI — Victorii. .... OPE «a. « 143 Hippocrates IJeo] &égow c. 2 . . 321 oi Ardteum ...... lee 110 Homerus; — I. VIII v. 509 (9) ....... 28 — — Xl v. 197 ........ 129 — — XIX v. 351 ..... 23. 24. 21 — Od. IV v. 149. .... . .... 953 ——Vv.211—3 ......... 313 — —Vv.33180. ...... . 85 zac MI Ow. 42. uou cs 9e een 81 — — XXIV v.400 ........ 31 — ArateuS. ..... . .. e. 244 8qq. — Chaldaeus ...........- 246 — gcriptores de H. ........ 148 — a Stoicis explicatus ..... 15899
Horatius Od.III 17, 118q. ex Arato 277594
horolgia .......... 5. 18.125 eomeo &imot tig eee 136 sq ovtog intercalatum . ...... .- 116 Hyacinthus. .......... 366 adn.
Hyadum nomina corrupta ....
408 *Ydguxóog scriptum iuxta 'Yópoyooc 41. alibi — lusus in vocis usu ....... 266 Hyginus Astr w118. uw ESAREEDAN 216 E 1D ETE 150 2s Jb d ear EE EDO 324 — II 21 bd goBc4eck Re wd 150 Hylas et Hercules Rhíanei . . 33634. Hymnus Hom. in Apollinem v. 165 2581? — in Cererem v.157 ....... 45 — in Merc. v. 538... ... 263. 265 vxotQéyu ^o vntxtQgégo ... 968q inopgtas dióg 2l. 341 Il. vyov; 33,4 ..... Us gud 232 Ier ....,..... ... 132. 136 — de Eudoxo .. . 281. 288 adn. 11 — de Hesiodi Operibus . . .. .. 269 idioygagraoet 2e 3103 lduotixog ceo l&ixog ...... 194 L 0.4. 20,5. cioe IE i 26735 Iliadis parvae libri IV ...... 187 incolo summeiulus ......... 319 inventorum index (Clem. Strom. I p.3604P)....... eese. 148 ionicae voces... . .. . 131 8q.
Isagoga Aratea: vide Anonymus
Isidorianus . ........... 20 8q. luppiter e se ipso progenitus . . 252 — infantia. .......... cap. IX IUSUUR 04 ox o aC ES 351
Lactantius Firmianus *Divin. instit. I
G TIE $39 4x Wo oru Er civis 292 Lasus Magnes Ileoi zt040v . 162 Latona Non . ...... e e. 274 Laurentius Lydus De mens. 78 . . 187 A&y&u idem ac oguaiviw ... .. 37 Leonidas Tarentinus . . . . . .. 2017
— de Arato (Anth. Pal. IX 25) 2282.
239. 311. 350 — QOCallimacho utitur. .... . 911 -— epistula ps.-aratea utitur . . . 239
NOTABILIORA.
Leontius mechanicus de sphaera Ara-
fea 22. pM UR 3031 Aemrog apud Arastum . ...... 11 xat&ü ÀàEXTOY .. 2.22... 22 3qq.
libstio convivalis . ........ 3159* libri saeriicales .......... 243 licentia poetica ........... 36 Livius Andronicus . .... .... 319 Livius Patavinus VIII 19, 4 . . 1301* Lobeekius .............. 211 Lucianus. . . . ... . . . .. . . 126 Lucilius fr. 1 d ordo d ches: de dris 21039 Lucillius Anth. Pal.' XI 136 2513 Lucretius. . . ..... .. .. 121. 319 ludi litterarii alezandrini ....319?3
Lyco peripateticus ab Antiocho invi-
fRDUR. axo xev us 24515 Macrobius de Iove. .... . ... 34 — de Oceano Hom. ..-..... 183 — de polo. .... rs 124 acId 1:9 5 v9 EW Ex 12834 Madvig Emend. Liv. ........ 130
Maeandrius Milesius Arati coagevus 323 — Milesiaca ab Apollonio adhibita 348
Manetho ............... 126 — Arati imitator. ...... ... 251 Manilius . ......... 22113, 315!* e v*2158)0Q..:4 92 3 e 364' — Apollonio Rhodio usus .. . 31519 Martianus Capella II 145 .. .. 3129 — VIII 888 ............. 367 Matguxévag ..... 2... ..s. 241 Maximus astrologus Arati dictione utitur... . LL. .. 2513. 265 adn. — Tyrius Epimenidis Vita utitur XXII 3448q.
— — Hesiodi Vita utitur ib. 274 adn.
Meàayyouioc vel MeAavógiog ex Mat- &vógiog corruptum ....... 323
Meleager;
— Anth. Pal. IV 1, 49. . . . 230. 311
— *Qoronaà! ............. 912
b
NOTABILIORA.
Mévavdooc ex Mautvógioc corruptum
323 Menecrates poeta; — Arati magister .......... 328 — grammaticus. .......... 329 — Heracliti studiosus . .. .... 329 — novum fr. .......... . . 328 — poeta Operum. .... 317. 3288q.
Menedemus Eretriensis Arati Lyco- phronis Ántagorae hospes, non ma-
gister ..... c... 234. 315 — quando fere ........ 15,916 Menodotus Ilegl zx020v . . ... . 162 Menophantus ............ 10 Merops Cous in caelo coiilocatus 924 uéage £8 iR erc d 108 uset& cum &CcuS.. ... ees 23311 Meto .. . 13. 188qq. 135sqq. 222 -— apud Arun rm 18sqq. 240 oi uett Métova ........ .. 19
metrica Hilbergii lex. ....... 94 Milesiorum de Iovis infantia fabula
e Cretensi coorta. ... .... 948 Mnaseas Corcyraeus ....... 213! — Patarensis de Musis (fr. 15. 16 M.)
212 Mnemosyna Attica ...... 214 adn. Molo Arati aemulus ........ 231 montes deorum receptaculum 138^. 274 adn.
monumenta; — Africanum . .... .. ... . . 206 — Trevirensge . .. .. . ... 240. 314 — vasculum Cyrenense . . . ... 338 Musa Arati magistra. ... .. .. 240 Musae Aratege. .... . . .. 2118qq. — Atticae ......... . . 214 adn. BU REPE 320
Idi668 . o9 YS 2118q. — nomina ficta. ........... ib — Pieriae ........... 214 adn — thiasus Sophocleus . . . ... 319?3 Musaéus v. 45... .. .. ... . . 185 ey E... a v ES 952 — 'Catast.' p. 102... ..... 21632
Myris Arati frater ....... €
Negatio adfrmativo enuntiati membro
addita. oov uwe sus 104 sq. Neoptolemus Parianus . . . . ... 185 — Dionysias. ............ 204 — Dionysii Periegetae auctor 204—207 — nomen corruptum. .... .. . 205
— f Trichthonia! .......204—201 Nicander astronomus Arati amicus
apud Coos. ... .... 310 sq. 320 — & poeta Colophonio diversus . ib.
Nicander poeta Arato usus . . 267 sq. — — — oblocutus ......... 268 — fr. 110 emendatur ...... 311* — *Theriaca' v. 406 .. . ... . 2114 — — Y. 298—319 (Apollonio vtitur) 359—361 Nicias Mileius ......... . . 3928 Niese de Apollodoro ....... 201 nomina; — cum d&yxy. composita ... 232. 325 — cum dugl composita . . ... . 325
— breviata apud Theocritum in -,; 232
— — in-o». - 231 sqq. 241. 311. — concisa... ..... 263. 320. 325 — gentilicia apud poetas . . . . 22315 — — pro propriis ....... . . 294 — hypocoristica ......... 32341 — cum íxérag composita ..... 241 — remediorum ........... 225 Nonnus «^9 o cw b Cx g 126 — Arati imitator... ...... 251?
— Epimenidea refert (XIV 23—35) 347 Nossis (Anth. Pal. VI 213) . . . 225"! Nostorum libri V .......... 187 novenarius numerus . . 171. 187 adn. nox deorum tempus ambeundi 273.
2146. 25 HEN prisca .* e € *.»o 9*9 * 9 0» * 6 . 351 TA SACT& » «e..0 99-2995 6 . 21449
Numenius grammaticus Ile PM 162
nummi ...... — . 13132 nuptiae Amphitritae . . 925 Nycteus* Nocturnus' . ... .... 214
410
Obstitores et obstetrices ... ... 349 Oceanus Homericus mare 174. 183 sqq.
195. 198 — xolÀog .... cen 9' — xXxOuOQ ... eee 97 eàsvi et Qàievlg ..-... e ees 941 Onirocritii ........... 145 8q. Üqiovyoc eo OgiovggvG -... e 81! Oppianus * Cyneg'. III v. 8sqq. 262?* —*Dpe ven. v. 3......... 22114 ———*.20...... en 22113 optativus pro imperativo ap. Apollo- Bum. 245635 2- Ewd R COR 15. 16 — — — — Aratum ... ..... 19 — ([Nicandr. *Alex.' v. 715] Orphici; — A»9gonoyovia ...... ... 226 — Aratum exprimunt . . . .... 254 — C Argon.' v. 3058qq. ...... 254 -— u-—9J BIS LA x V 125 -—— . 110... Ron 2064
— — v. 1135 (ex Odyssea) . . . 254? eI 220 AD.- o9 EPIPSPS 185 —— past x99 x REX 126
— S8toicam poesin amant ..... 254 — *Testamentum' ......... 131 Ovidius; Epistulae .. ....... 236 — (Met. XV v. 147) ....... 22113 Pacuvius (fr. inc. XIV) ..... 13394 Ilciyvsia rhetorica ........ 2321 -—OpOelle . v9 a voe Xr XC SV 2232 IlaxvoAco Musa (e CORIGCUTPR) . 211 Palaemo Isthmius. . ....... 32547 Pan Arateu8 ............. 229 Panaetius de divinatione ..... 158 — num Tarsifuerit ....... 2461? Pandora Hesiodea eíDaedalis' Platae-
ensibus intellegitur .. .... 27154? zt ouxAGvo tag£yxAlvo zagexxAivo 5i Ilag9évog dea Taurica . . ... 318?? Parmenides ............. 162 — v. 133 Mull. Arati exemplum 218? Parmeniscus Ifeo) xóAov ..... 162
— de'Rhesi' astronomicis 214adn. 329
NOTABILIORA.
Patonius * Inscript. of Cos' . 239 adn. Paullus apostolus; — dimicandi ratio ... ...... 256
— doctus graece .'. ... . 255!1, 25613 Paulus Silentiarius (Anth. Pal. IX 782)
126 Pausanias .............. 126 ——IIb. 19:0 2.44 Us 3671 — VIII 34, 5 emendatur ..... 331 — IX 20, 3 expl... ....... 133 22 I1X.209. 9 2x4 SA s 212
— IX.29, 1—4 (fons) .......
— IX 31,4 (fons ...... 214 adn. Il&oewg portus ......... 26735 TÉÀQ ^o TÉÀÀN - - .. 4... A. 13479 z£70vtlata. ^o ztEzOYVZGRTOL ... 32 z£QaL.0U&£v (xousQ -.-.. e. 26115
pergamena philologia e Tarsensi deri-
VBLB. acd y APA ERR 216 pergamenae arae anaglypha .. zEQuyAnvuc et mvQuyAgvog . . . .. 53 7t£QuOTÉGOUGCL ^s) ztEQuOTOÉQoOua. 106 z£gutéAAs00aoi. ro zteQutéuveaOo, | 9 Ilegoéog eo -509. ... ... ... 11 *Phaetho' ignoti poetae carmen fortasse
Rhodium ............ 36814
ó«uvousv« Eudoxi et liber et libri
parSuuuck exe sS 293. 303 Phari fabula ad Canobianam facta 366 adn. d«rvg sidus... ..... Ln. 259 Bq. Pherecydes de Tiresia....... 25839 — Syrius à Cratete citatus . . . 18827 Phil Seleuci f... ......... 232 Philemo (r. 91K. .... 258sq. 33. 173 die. — óaín ........... 212 Philippus canonographus ..... 143 Philippus Opuntius; x 1b M. RON E 259 adn. eB D. wu EHE RACR OR 127 em086- B. uu iure 132 2 990 A. 7:13 2 ob E es 269 — "Opera' Hesiodi tangit . .. . . ib. Philo Berytius. . ....... ... 146 Philochori error ...... í 14
NOTABILIORA. 411 Philocles Arati amores à Rhiano lau- 7touxíAAc nonintransitive usurpatum278 datus... ...... 2... ..922 Polemo fr. p. 3 Pr......... 214 — idem ác Philinus . 2308q. 322sq. 7oAtt:xOg zoAwttvoGuevog .. . . 159 — alter Argivus ........ 230sq. Pollux II38 (10209) . . . . . ... 133 philosophorum itinera orientalia 2462? — — II 378sq. emendatur .... 223sq phlyacographorum indices. .. .. 147 — VI1B5... ese m 3172€ Phrontis Apolloni ......... 366 — RufoususS ..... .... . . 223919 — Honmérn sz... 9 VHUDS CONOAERV- 2s 599859 ERN 13549. 136 pictores Arato nocentes ... ... 338 moAoc in Aristophane . . . . . .. 12 picturae Arateae Basileenses . . ib. — 8xiS.......... 128 sqq. 239* — — Matritenses ......... ib | — caelum .......... 124—128 — — unde provenerint . . . . . 313" . — in Colono attico . . .... 13. 135 pictura vascularis Cyrenensis .. 338 — femininum .....-..... 13. 136 Ilsola ^ IlAovoia Musae mater 211 — insigne regum . .. .. .. .. 126? Pindarus; 01. 15—10 ...... 12.38 — — »xvox4oQ -.. ee 134*? — Nem. IL 1—3 .......... 22 — e, modius... .... ese 13336 xe IX dd ivo oie eo 129 — observatorium . . .. . . .- 13. 136 s Pyth. IV 6 5 4 cem 17113 / — oovidov ..... 7e 136 zB 101,9 S Son aca m dos 98. — GU QOÀIQ ok ox RC S s 137 planetarum motus... ....... 92. — in zóAg corruptum ..... 13335 Planudis Arati recensio ...... 10 — scriptores zsgi z. . ... 141—142 — Anthologiae codex ....... 11 — significatio triplex .. .. .... 131 Plato; — gtatuarum ............ 133 — Qratylus 405 C emendatur 128sq. — ^€ 069aiQR -... «s 159 — Leges IV 715 E. ..... ... 39 — in titulis... .... ... 123. 139 — Phaedo 1020 ....... ... 129 — verloquium .......... 13499 — depolo......... ees 130 Polybius de Homero ....... 19639 — Rep. IIl 364 E X.617 A 2433, 52 — IV 53... ..... eade 332 zs Inn 28B 4.226924 xà 127 Pomponius Mela ......... 24416 —ÉA | pm 128 Porphyrius Cratete usus 172. 1828qq. Plinius N. H. VIL 195. ..... 13029 188. 190 sqq. — XVIIL 87,361... .... ... 1575 — guppletur. ... .... . . 185. 192 — XXI 59 ...... eee 361 Posidonius; Plotini Enneades' ... ... . .. 181 . dgeCanobo.......... 363 sq. — *De pulchrit. p. 162... .. . 95? . Qleomedis auctor . . .. 289. 3647 Plutarchus; — Dionysii Perieg. , . ... .... 206 — Arati interpres ....... 2411? 4— Gemini, .......... 197. 289 — De fato ........ oes 15352 — Macrobii ,........... 1992? — De Homeri poesi' 172sqq. 176. —'Meteorol? ....... 34. 97. 170 187s8q. — deOceano........... 192*3 '— *De sollertia animal. 241!?. 264?! — in Plat. Tim. .......... 186 — *80lo' €. 12........... 345!! — — schol in Dion. P. auctor . . . 206 Puyx 4x3 ES Aa UR 14 -— designis........ 154. 157 sq. "poetae augustei de * polo . . . .. 126 — Strabonis auctor 189. 192 sqq. 199. poetarum sodalicia . ... ..... 319 202. 363
412
Praxiphanes de Hesiodo. ..... 214 Probus in Vergilium 174*. 179. 189. 205 IlooyvoGtig e Prognostica . . 155 aq. Propertius I 20, 17 sqq. Rhianum se-
QUIUP vos Uses 337 adn. me IW Toug x YU 261 sxpoocoza« etuétona ........ 51 zgotégov ÀOyOt .... 4... 25820 mootégm ytvem Sim. .. ... 311 sqq. 2t9o0ttQo. 9600 ......... s. ib. ZQUUYG Co TQUAY] «en ee 108 Psellus (Boisson. III p.210) 217. 242 DEOS. «4-5 eue yo EE EY: 176 *Ptolemaeus' stella... .. .... 361 Ptolemaeus Chennus IV 189 West. 3681? Pyrrhus Magnes Arati interpres 22.
122. 162 Pythagorei .............. 125 Illv9ixo» .............. 24110
Arato xo A uas 261 — éneudstur ib...... ib. adn. 26 — XIII v. 483 . — 1711 Fadices Deli............. 206 — insularum ............ 205 e- ÜBBETBO vuv rg oe 2064 ócuumg vox solitaria ........ 224 recitatio Apollonii ficta 319. 332 sqq. e APA uus vx Eo 318 — Callimachi ............ 319
rei rusticae scriptores Varroniani 329? ótlovt. pseudohesiodeum .... 270*) Rhianus;
NOTABILIOBRA.
— Apolloni et Propertii auctor 3371 adn. — Anth. Pal. XII 93 ....... 322 — Arati amicus .......... ib. — QCedreata fortasse. . . ... 331 sq. — apud Coos, vix Alexandriae 323. 337 — Messeniaca. .... .... . .. 330 — puerorum laudator . 322. 33 adn. — nomencorruptum . ... .... 322 . — cum Rhodiis relatio . .. . 3308q. — victum quaerens ........ 331
Rhodus Amphitritae f. (cf. Cos) 324 sq. Rhodia Apollonii mansio . . 332—337 Rufus Ephesius fons Pollucis . . 223
Sabidius Pollio... .....
caAtvuévo falso formatum ..
Salmasius de ArMtO
Scaliger;
— de Arati ssopomís iudicium 308.
— de Arati fonte iudicium . . . . 283
— emendationes in Achillem. .. 9
— de epigr. Callim. XXVII ....311
— exemplar Vinarienge ...... 9
Gx5guaca syntactica .... .. . 23. 45.
exivog ubi abundet... .. 0. 916.
Schinussa insula prope Delum 316 **).
Schoemannus .. ... 125. 1312*. 135
Scholia;
— Arati 16. 18. 19. 41. 49. 56. 65. 66. T0. 71. 72. 80. 81. 82. 85. 88. 89. 93. 95. 96: 97. 101. 105. 106. 111. 112. 167. 168. 186. 190. 197. 221. 233. 203. 264?!, 2711. 275. 27". 290. 3171. 353. 363
*) Certatim Nauckius (Mél. grécorom. IV 397 V 149) et Sittelius (( Wiener Stud.' XII p. 48) illud hemistichium repudiarunt, cum depravatum ex Homerico notaug aàg9ort: douxo dicerent. Adiuvat vero nostram de fragmenti origine coniecturam «ósíovt:» illud Homero ignotum et e prava Homeri imitatione procusum: W. Schulze Quaest. ep.' p. 277. Sittelium in multis iusto iniquius Hesiodi fragmenta ibidem tractavisse nobis adparuit.
*e) * Zywovc Deli locus (Bull. corr. hell. VI 26, 217: coig 4oploic toig év Xywobvrt)! W. Schulze. Lentiscus Creticus: Callim. Hymn. in Dian. v. 201.
[ond
NOTABILIORA. 418
— post Sabidium composita 313!7 — Marciana prooemii 21— 33. 173. 317.
— ]atina prooemii .278qq. cap. XI — Aristarcho utuntur . . 201 59q. — QCratetis' Homericis' utuntur 186. passim cap. IV
— Posidonio utuntur ..... 363 Aristophanis Acharn. .. ... 217 2.1 ND 13. 124. 135
Basili Baroccianag .. 21. 139. 144 Dionysii Periegetae . . 144. 363sqq.
— Thrace 42.255339 217 Euripidis Hipp......... 264?! cc PhROOnDs «osten 2211? * Euripidis! Rhes.. .... 20545, 328 Germanicd ..... 23. 367. cap. XI Hesiodi Oper. .......... 213
— 'Theog. . . 1748. 17815, 179. 213*
Homeri Il.;
— — Genevensia . . . 172. 1838q. — — Lipsiensiia .. .. . ... 168 — — Parisina ... .181.182. 212 — — 'ownleyana . . 176. 179. 190 — — Veneta A. 1'16. 178. 190 sq. 202
— — VenetaB ..... 1785, 190 — Od. 18015, 181. 190. 191 sq. 196 Iuvenalis Sat. 133 . ...... 160 Nicandri Ther. ....... 360 sq. Theocrit VIL 105 ........ 231 Vergli Aen. 18 ..... «5» 212 — — X11 402. . . 264?!. 265 adn. — Georg. 1244 . . . . ... 210 sq.
— — ap. Macrob. II 20,8... 230
Seleucus mathematicus contra Crate-
tem scripsit... ........ 1983? Seneca; — de polo passim . ..... ... 127 — tExhort.' fr. 3 ........ 2521 — *Phaedr' 9601 ...... ... 130?7 Servius Aen. XII 412 ... ... 13025 Sextus Empiricus VIII 331 . .. . 149 — — 1X 339 ........... 18015 — —X90.93........... 131 — 'Tarsi studuit ......... 246!
Sibyllistae Aratea dictione utuntur 260 — 4X0ÀO0g VOX .... 4... 126 Simo Arati amore8. ..... . .. 231 Simonides fr. 58 B. emend. . . . 138^* Sminthes ITeg) x04ov ....... 102
Sodinon ^, Sudines ........ 143 Solenses numeri... ....... 3151* Soli Ciliciae ............ 24419 c Hund 2-22 39 9 x e ee ib. Solis religo Rhodia ........ 325 ——0083............. 9257 es antrüm , 2. RE 134 Sophocles; — fr. 399 v. 3 ..... $3. ALS CMUIESOIOIT, uude aco xe LEUR 25 — 'Trach. v. 696 .......... 129 — thiasi conditor. . .. . . .... 3919 Sophro fr. 51 Botz. ..... DIE. Sotio de *Octaéteride' . . ..... 1515 ozx0vóogooot (Quv0) - -.... 229 Sporus 0 ozouvguetutyo . . 95.307 Stephanus Apotel. ......... 126 — Byzantius s. v. T&oragoc 179 adn. — —8 v. Big ....... e. 331 Stesimbrotus emendatur . .. ... 176 — de vita Homeri ........ 11619 — de Anchiala. ... ;... . 8478q. Stobaeus Eclog. p. 39 et 120 W. 26 Stoici ; — Arati studiosi .. ..... 1858. 164 ss fatulü c3 390 vow ves 1535 — Heraclitum explicarunt et ediderunt 155960, 235 — Hesiodi et Homeri studiosi . . 158 — delove. . .. ... ... : 34 — Xx00H0Q .... eere 1374 — mtgl vov navtOQ .. .. . .. 15506 — qm0Àog.. ..4 ecc] i£]; |; 9| n . 127 — gevvtaGEQ.... ee 15494 — vocis definitio ...... ... 26 8q. Strabo; xm 2 Acre 189 ed uod meus D 198 2 ]:30 s soda od dris RUNS 193 8q
414 Strabo 143 .......... 190 sqq mI 08 euxackeuibE wx 2891? -—RETIO- uu 3E . 169 —ILP9. 2x3 363 8q esc IIL497-220 94 deb EE Ud 196 — VIII 364 .. .... 8 8-978 a 263 eUMIIL 38T Su Ee» SS 341! -— A MB I ear acis Ps 262 -— X 484.486 ......... 228 — fontes ....1708qq. 172. passim cap. IV Studemund * Analecta varia' I 224 cum Diodoro conlatus. . .. ... 346 8q. — ex Epimenide .... ...... ib. Suidas s. v. Agatoc .. . .- 245 sqq — — &46tyQ. .. es 18016 — — Kpatgg . .. . .. 170. 1717. 185 — — ógyridiag -... lees. 211 zm ok Dunoc sv. E CES 331 — — stuuov opgridlag ...... 217 Sunium Phrontidis Menelai guberna- toris sepulerum . . . .. . ... 365*) Symmachus Aristophanis interpres 'Si- gnis Arati usus ......... 217 Symposiaci (Ath. 15 A) ..... 146 ev» constructum ......... 22517 evvatiósoón. .... lle. 183q. ZvvavavoAcl titulus ...... 13. 15 Gvyyovo, «ygunvinc (órowc) 311sqq. ovugoAov &ygvmvigg .... s. ib. Gvvtovoc &ygvnvíg .. ses. ib. evvta£&i liber... ........ 15494 — librorum series ......... ib. — e x00H0Q .. eee cap. XI Tarsus;. — an Aratus ibi degerit . . 244sQqq. — Chrysippi patria ........ ib. — an Crates et Zenodotus Mallotae ibi degerint ............ ib. — studiorum sedes. ....... . lb.
NOTABILIORA.
Tela sidus ........... cap. XI Telemachiaà ............. 186 Teniorum Herculis fabula. . 337adn. Tertullianus De anima..... 1458q. tetoauuévog Arateum et Hesiodeum 260 UCÉIIQ x39 x T—À 2348q.
Thales astronomus ex Homero edoctus 158. 162. 1748
9apo«aAéog cum genetivo Theo Arati biographus et interpres 10. 13949. 159. 236. 243. 282?
— de Arato iudicium ....... 308. — emendatur et suppletur ... . 312 — SmyrnaeusS ...... . .. 149. 219 Theocritus;
II 159. iere eas . 928 s IE 26. ev eR s 320 — JII ubi agatur scena . . . . .. ib. — VII 98—102.... 257", 260. 320 es ANI BUI Loue eA oo Rs 318 — XVII 1. 5. 136 .. . .22. 254. 318 SSXXII 19:5 usas e. . 259 ex XXIV. E Sr 125 — Arato usu8. .... . ... . 2598q. — cf. 8. v. Dionys. Perieg.
Theonoe Apolloniana .... 362sqq. — Euripidea ......... . . . 902 Theodorus Cyrenensis . ...... 163 "Theophrasti Signa ..... . . 14350 — Arati fons ......... 2408qq — 8d Arati crisin utilia . .. . 241!? — non Eudoxea.. ...... 2408qq. — lontes .4. 3999 3 s 241. 354 cmm o( s Mop 241 eS 15 rdi 218. 354 cx D AERIS PIDCEEE 242adn. w——o MP . 260 E D (NR NP RELES 15765 E54) uuscd irs ner e 355 s ro "M 218 cl mec 2... 91629
*) Coniungimus cum attica illa Phrontidis memoria *Helenam' insulam Strab. IX 399: xgoxtuat ób trc magaAlac vravtgc moo uiv tov Ooguov xal- tov Xovyiov vgooc EA£vg voaytia xal Foguog xtA.
NOTABILIORA. 415 Theopropus Árati amicus . . ... 233 — Ecloga III 40 .......... 309 — nominis veriloquium ...... 2334 — Georg.1244 ....... .... 210 Theopropidae gens Eretriensis 233sqd. — — I411sqq............ 355 Thrasylli IIeg) t5c tov Kavovog xa- | — — Varrone Atacino et Arato usus TOtOHNC 4 9 sve dE. 219 2103? thynnorum speculae Coae.... 320** versio scholiorum Ar. latina . 22sqq. Tibuli elegia I1 5 ........ 225!7 — vitae Ar. latinae . . 2438q. cap. XI Timotheus fr. 13........... 125 Victorius; — Ilegl 020v... ..... . .. 163 — Achillis editio . .... ... . 9. 17 tituli librorum a diis petiti .. . 235! | — — codex Medic. ......... 9 codüeioQ. ces bx 2433: — — — Vatic... ...... 10. 121 — Chersonnesi Tauricae ....318?? — Hipparchi editio. . .. ..... 11 — vide s. v. I. G. A. Virgo Aratea ex Hesiodo et Epimenide (meBIS- S poc v9 ux dioec ats 16 215. 351 Tragic. fr. adesp. 43 N.? ..... 29 — vide s. v. Simonides Tow9ovía titulus ...... 204sqq. Virtus Àrati ......... 13849 tQuxOQovOg yonog .......21:* — BSimonidis........... .. ib. Triphiodorus v. 116 ........ 952 Vitruvius IX ' 195393. 226. 309. 328*! Trito Isthmius. ., ........ 325" J. H. Voss de Arato 7'. 87. 88. 89. TURCL 2-87 ee Aa GEce o eas 11 * 106. 111. 112. 3269, 341!. 354 Tzetza in Hesiodum p. 17 G. 179adn. — — —p.24G. ....212sQq. 215 Xenopho Oec. IV 8... ..... 129 &e et &gy ........ e... 48 Valerius Flaccus Arg. 1 616sqq. 12925 — — — IV 90—91 ........ 134 Zeno Citiensis ....... 163. 1742 Varro Atacinus Árato usus fr. 12.22 B. — — populi contemptor ..... 23515 212. 2109? — et Antigonus rex . .. .. ... ib. Varro (Terentius); — et Aratus ......... 231 8qq. — Ephemeris navalis ...... 15799 Zenodorus JJeo) xó4ov ...... 163 — fons Plinii XVIII 312 .... 143? Zenodotus Aetolus . . . .. 394?2, 163 — ap. Gell. II 10. ... .... 130?7 — Ephesius poeta . . . 163. 320. 329 — de lingua lat. VIL 14 . . . ... ib. — Mallota Arati interpres . 163. 263 Vergilius; — — num Pergami fuerit . . . 2458q. — Aen. 1V 482... ........ 239* Zezvc; etymologiae veterum . ... 24 — — XII 411—419 ....... 225" — idem ac 80] ........... 25 — Catalepton ......... 228. 232 zodiacale opusculum . . . . ... 11sq
9. INDEX CAPITUM.
I. De Achille grammatico Arati interprete
II. De Arati codice Hipparcheo
III. De Arati interpretum qui fertur eatalogo .
IV. De Cratete Mallota. .
EPrwETRUM: De Neoptolemo Pariano
V. De Arati scriptis deperditis .
VI. Memoriae Árateae et Hesiodeae » ow 5 VII. Eudoxi Cnidii fragmenta ex Hipparcho conlecta VIII. De Coo poetarum sodalicio .
EPrwETRUM I: De Menecrate Ephesio UN - II: De Rhiano . ) » IV: De pieturis Arateis .
IX. Epimenidea et Archilochea .
X. De Apollonii Canobo . e
XI. Anecdota Basileensia et Laurentiana
(Eratosthenes — Hipparchus — Dionysius Thrax — Posidonius — Eisdorus)
XII. Indices .
Lipsiae, typis I. B. Hirschfeldi.
III: De Argonauticorum recitatione .
2971
989
881.2 Gunn
Wisin
927
STANFORD UNIVERSITY LIBRARIES CECIL H. GREEN LIBRARY STANFORD, CALIFORNIA 94305-6004 (415) 723-1493
All books may be recalled after 7 days DATE DUE